2. SUNU PLANI
1. Felsefe Nedir?
2. Felsefenin Tarihçesi
3. Felsefenin Alanları
4. Bilim ve Felsefe
5. Hemşirelik ve Felsefe
6. Hemşirelik Felsefesi
7. THD’ye Göre Hemşirelik Felsefesi
8. Hemşirelik Felsefesi İlkeleri
9. Hemşirelikte Felsefi Görüşler ve Bakıma Yansımaları
10. Hemşirelikte İdealizm Felsefesi
11. Hemşirelikte Realizm Felsefesi
12. Hemşirelikte Romantizm Felsefesi
13. Hemşirelikte Pragmatizm Felsefesi
2
3. AMAÇ
Felsefenin yapısı; tarihsel gelişimi,
yöntemleri ve yaklaşımlarına ilgi
duyarak; bunların hemşirelikle olan
bağlantılarını araştırıp, tartışmayı
sağlamak.
Hemşirelik Felsefesi Kuramlar-Bakım Modelleri ve Politik Yaklaşımlar Kitabı İstanbul Tıp Kitabevi 2013 3
4. HEDEFLER
Felsefenin anlamını açıklayabileceksiniz.
Felsefe ve bilimin ilgisini analiz edebileceksiniz.
Felsefenin tarihsel gelişimini özetleyebileceksiniz.
Felsefi akımları listeleyebileceksiniz.
Hemşirelik felsefesini tanımlayabileceksiniz.
Hemşirelikte felsefi görüşleri ve bakıma yansımalarını
açıklayabileceksiniz.
Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilimi ve Sanatı Bölüm 7 Akademi Yayınları Ağustos 2016 4
5. GİRİŞ
İnsanın içinde yaşadığı dünya, yalnız fiziksel bir
dünya olmayıp, aynı zamanda bir değerler ve
anlamlar dünyasıdır.
İnsan düşünmeye, sorgulamaya başladığı zaman
felsefenin kapısını da aralamaya başlamıştır.
“Halk Sağlığı Hemşireliği Felsefesiyle Hemşire Olmak” Anlamı Nedir? DEUHFED 2017, 10(2), 107-112 5
6. Felsefe Nedir?
Felsefe sözcüğünü ilk kez Samoslu (Sisam
Adası) matematikçi Pisagor kullanmıştır.
Filos (sevgi) ve sophia (bilgi) sözcüklerinin bir
araya getirilmesi ile oluşturduğu bu sözcük
“bilgeliği sevmek” anlamındadır (Kahraman, 2008;
Pektekin, 2013; Rodopman, 2006).
“Halk Sağlığı Hemşireliği Felsefesiyle Hemşire Olmak” Anlamı Nedir? DEUHFED 2017, 10(2), 107-112
6
7. Türk Dil Kurumu’nun sözlüğünde felsefe,
«varlığın ve bilginin bilimsel olarak araştırılması,
bir bilimin veya bilgi alanının temelini oluşturan
ilkeler bütünü;
dünya görüşü;
bir konuda soyut düşünüştür.»
Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilimi ve Sanatı Bölüm 7 Akademi Yayınları Ağustos 2016 7
Felsefe Nedir?
8. Felsefe Nedir?
Felsefe; insanı insan yapan ve bir hiç
olmaktan kurtaran araştırma ruhunun,
anlamlandırma, yorumlama ve
değerlendirme etkinliğinin, önemli
sorular sorma ve onlara ciddi yanıtlar
arama özelliğinin, erdemli olma ve mutlu
yaşama talebinin, kısacası bilgeliğe
ulaşma özleminin en hakiki ifadesidir.
(Velioğlu 2012)
Hemşirelik Teorileri Ve Modelleri Kitabı, Akademi Yayınları 8
9. Felsefe Nedir?
Hemşirelik Teorileri Ve Modelleri Kitabı, Akademi Yayınları 9
Felsefe, varlık ve düşünmeyi oluşturan ilkeler, gerçeklik ve
nedenselliğin araştırılmasıdır.
Bilgi, değer, varlık konularında hep irdeleyici ve eleştiricidir.
Belirli bir konuda yoğun ve sistematik düşünmektir.
Felsefe bir soru sorma etkinliğidir; varlığı sorguya çekmektir.
Felsefe, doğruyu aramaktır, sonuçların nedenleriyle ve
nedenlerin sonuçlarıyla olan karşılaştırmalı bilgisidir.
Felsefenin özü, bir bilgiye sahip olmaktan çok, onu arayıp,
araştırmaktır.
Felsefe yapmak ise, bu bilgiler üzerinde düşünmek, onları
sorgulamak yani «yeniden gözden geçirip» tartışmaktır (Şendir
2016)
10. Felsefe Nedir?
Felsefe kendini bilme,anlama, başkalarını anlama ve
anlatmanın koşullarının bilgisidir. Böyle bir bilgi, bizi
biz yaptığı gibi dünyadaki duruşumuzu belirler, daha
da önemlisi anlamlı kılar (Demirdöven, 2007; Günay, 2007;
Rodopman, 2006).
MODERN VE POSTMODERN DÜŞÜNCELER HEMŞİRELİK FELESEFESİNİ ETKİLEDİ Mİ?
Selma KAHRAMAN* C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008, 12(2)
10
11. Genel bir yaklaşımla ele alındığında felsefe; bir
dünya görüşüdür, yaşama bir bakış açısı, insanın soru
sorabilme yeteneğine dayanan ancak soru sorarken
mantıksal düşünmeyi ya da akıl yürütmeyi esas alan,
insanla, insan yaşamıyla ilgili sorunların çözümüne
ilgi duyulması ile başlayan bir düşünce faaliyeti olarak
tanımlanmaktadır.
Hemşirelik ve Hemşirelik Eğitimini Etkileyen Bazı Felsefi Akımların İncelenmesi İstanbul Üniversitesi F.N.H.Y.O.
Dergisi Cilt 13, Sayı55, Yıl:2005
11
12. Felsefenin Alanları
Tarihsel olarak bakıldığında, felsefenin dört ana
irdeleme konusu olmuştur:
1. Metafizik
2. Etik
3. Epistemoloji
4. Mantık
Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilimi ve Sanatı Bölüm 7 Akademi Yayınları Ağustos 2016
12
13. Felsefenin Alanları
1. Metafizik: Genel olarak varlık sorunu ile ilgilenir.
2. Etik: Ahlak anlayışlarının ve iyi yaşamın ne olduğu
konusunun araştırıldığı felsefe alanıdır.
3. Epistemoloji: «Bilgi bilim» bilginin yapısını ve
kaynaklarını sorgular.
4. Mantık: Akıl yürütme ve çıkarım yapmanın
kurallarını inceler.
Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilimi ve Sanatı Bölüm 7 Akademi Yayınları Ağustos 2016 13
14. Filozoflar genellikle varlık, ahlak veya iyilik, bilgi,
gerçek ve güzellik konuları ile ilgilenmişler, genellikle
şu soruların yanıtlarını aramışlardır (Lindberg, Hunter ve
Kruszewski 1990):
Gerçek nedir? Bir ifadeyi nasıl veya niye doğru veya
yanlış olarak tanımlarız? Nasıl karar veririz?
Bilgi mümkün müdür? Bildiğimizi nasıl biliriz? Doğru
bilginin kökeni ve sınırları nelerdir?
Hemşirelik Teorileri Ve Modelleri Kitabı, Akademi Yayınları
14
15. Ahlaken doğru veya yanlış hareketler arasında bir fark
var mıdır? Hangi hareketler doğrudur, hangileri
yanlıştır? Değerler mutlak mı, izafi midir? Yani nasıl
yaşamak gerekir? Ahlakın kaynağı nedir?
Gerçeklik nedir ve neler gerçek olarak
nitelendirilebilir? Gerçek olan şeylerin doğası nedir?
Bazı şeyler algımızdan bağımsız olarak var olabilir mi?
Zaman ve mekanın doğası nedir? Düşünme ve
düşüncenin doğası nedir? Birey olmak ne demektir?
Hemşirelik Teorileri Ve Modelleri Kitabı, Akademi Yayınları
15
16. Güzel nedir? Güzel şeylerin farkı nedir? Sanat nedir?
Din kavramının kökeni nedir? Tanrı var mıdır? Tanrı
insanların korkularından kaynaklanan bir varsayım
mıdır?
Hemşirelik Teorileri Ve Modelleri Kitabı, Akademi Yayınları
16
17. Felsefenin Tarihçesi
Felsefe tarihine baktığımız zaman çeşitli dönemleri
kapsadığını görüyoruz. Bu dönemleri kısaca ele alacak
olursak şöyle özetleyebiliriz.
Klasik ilk çağ ya da antik çağ felsefesi
Orta çağ felsefesi
Modern felsefe
Çağdaş felsefe
Hemşirelik Felsefesi Kuramlar-Bakım Modelleri ve Politik Yaklaşımlar Kitabı İstanbul Tıp Kitabevi 2013
17
18. İlk Çağ Felsefe Dönemi
İlk çağ filozofları, dünyada olan olayları ve
dünyanın düzenini açıklarken, destanları,
mitolojik unsurları ve dinsel normları değil,
çoğunlukla gözlemi ve çeşitli akıl yürütme
tekniklerini kullanırlar.
Thales doğa ile ilgilenirken, Sokrates insan ve
değerleri üzerine odaklanır.
İnsana, kendi aklına güvenme, sorgulama ve
sistemli düşünme anlayışını getirir.
Hemşirelik Felsefesi Kuramlar-Bakım Modelleri ve Politik Yaklaşımlar Kitabı İstanbul Tıp Kitabevi 2013
18
19. Klasik Çağ Felsefe Dönemi
Bu dönemde felsefe emekleme döneminde olup,
deneyimsel araştırmalar yerine daha çok o
günün dünyasını anlamak için yapılan
tartışmalar ve konuşmalara bağlıdır.
Düşünceler daha çok köylerden kentlere göç
gibi, sosyal sorunlara odaklanmıştır.
Socrates, Platon ve Aristotales bu dönemin
filozoflarıdır.
Hemşirelik Felsefesi Kuramlar-Bakım Modelleri ve Politik Yaklaşımlar Kitabı İstanbul Tıp Kitabevi 2013 19
20. Orta Çağ Felsefe Dönemi
Hristiyan kilisenin antik felsefeden yararlanarak
kendi dinsel amaçları bakımından geliştirdiği bir
felsefedir.
Bu felsefe dine bağımlı olup filozofları din
adamlarıdır.
Batı Avrupa’da Hristiyan kilisenin düşünceleri hakim
olurken; doğuda İslamiyetin etkisi ile İbn’i Sina ve
Farabi, felsefe, mantık, gök bilim ve tıp üzerinde
dururlar.
Hemşirelik Felsefesi Kuramlar-Bakım Modelleri ve Politik Yaklaşımlar Kitabı İstanbul Tıp Kitabevi 2013 20
21. Modern Felsefe Dönemi
Rönesans ve bilimin doğuş dönemidir. Yeniçağı
başlatan Rönesans orta çağ ile yeniçağ arasında bir
geçit dönemidir.
Orta çağ filozofları için doğrular hazırdır. Yapılacak şey
bunlara bir düzen vermektir. Rönesans filozoflarına
göre ise henüz «doğru» bulunmamıştır. Araştırılması
gerekir. Böylece bilimsel çalışmalar başlar.
Rönesans felsefesi ile «insana» odaklanma önem taşır.
Hemşirelik Felsefesi Kuramlar-Bakım Modelleri ve Politik Yaklaşımlar Kitabı İstanbul Tıp Kitabevi 2013
21
22. Çağdaş Felsefe Dönemi
Değişik akımlar yer almaktadır. Eksistansializm,
Pragmatizm, Postmodernizm, Feminizm olarak
özetlenebilir.
Varoluşçulara göre «Dünya düşünüldüğü gibi değil»,
«yaşandığı gibidir.» İnsan nedir? Varlığın bütünü
içindeki yeri nedir? Düşünülmelidir.
Hemşirelik Felsefesi Kuramlar-Bakım Modelleri ve Politik Yaklaşımlar Kitabı İstanbul Tıp Kitabevi 2013
22
23. Bilim ve Felsefe
İlk dönemlerde tüm bilimleri kapsayan felsefe zamanla
Matematik, Fizik, Antropoloji, Biyoloji, Psikoloji vb.
bilimler ayrılmıştır.
Felsefe ve bilim birbiriyle çok sıkı bir ilişki içindedir.
Felsefe bilimlere yol gösterir, ona soru sorar.
Bilim soruları açıkladıkça felsefe soru ve sorunlarla onu
güdüler.
Bilimsiz felsefe; sağır ve dilsiz, felsefesiz bilim ise;
kördür. Her iki bilgi türü de varlığı anlamaya yönelir ve
amaç birliği vardır (Lindberg, Hunter ve Kruszewski 1990; Şendir
2016).
Hemşirelik Teorileri Ve Modelleri Kitabı, Akademi Yayınları
23
24. BİLİM FELSEFE
Bilim deney(araştırma) yöntemini kullanarak
kanıtlanmış ya da kanıtlanacak doğruluk
değeri yüksek bilgiler sunar.
Felsefe deney yapmaz, ulaştığı sonuçları
mantıksal çözümleme ile doğrular.
Bilim gerçeği parça parça ele aldığından, yani
tümünü incelemediğinden dolayı, gerçeğin
pek çok özelliğini göremez, inceleyemez.
Felsefe ise gerçeğe hem bilimden, hem de
akıl yürütme yollarını kullanarak onun
tümüne ulaşmaya çalışır.
Bilimsel bilgiyle teknoloji üretilir. Felsefe insanın varlığı anlamasını sağlar.
Bilim varlığın özü ile ilgilenmez. Olay ve
olgular arasındaki neden-sonuç ilişkisini ele
alır. Varlığa «nasıl» sorusunu sorar.
Felsefe varlığın «özünü» bilmek ister. Bunun
için varlığa «nedir» sorusunu sorar.
Bilimde ilerleme vardır. Bilimsel bir soruya
verilen yanıtlar ya doğrulanır ya da
çürütülerek tartışma bitirilir.
Felsefede ortaya atılan bir soru(n) kalıcıdır.
24
Hemşirelik Teorileri Ve Modelleri Kitabı, Akademi Yayınları
25. Hemşirelik ve Felsefe
Ortak alanları insan olan hemşirelik ve felsefe,
insanlık durduğu sürece hep birlikte ve hep insanlık
için var olacaklardır. Hemşirelikte
profesyonelleşmenin başta gelen koşulu, bilim ve
felsefeyi anlamak ve mesleğe yansıtmaktır.
Modern Ve Postmodern Düşünceler Hemşirelik Felesefesini Etkiledi Mi?
Selma Kahraman* C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008, 12(2) 25
26. Hemşireliği diğer disiplinlerden ayıran ve hemşireliğin
kendine özgü bir disiplin olmasını sağlayan üç önemli
öğe vardır. Bunlar;
Hemşireliğin kavramsal bir çatıya sahip olması
Bilgi gelişimine olanak sağlayan kabul edilebilir
metodolojik yaklaşımlarının bulunması
Tanımlanabilir bir felsefi düşüncesinin olması
Modern Ve Postmodern Düşünceler Hemşirelik Felesefesini Etkiledi Mi?
Selma Kahraman* C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008, 12(2)
26
27. Hemşirelik Felsefesi
Hemşirelik felsefesi; insanın yaşadığı süreyi, mutlu ve
sağlıklı geçirmesinde, hayatı yaşamaya değer
bulmasında insanla doğa, toplum, çevre ve insanla
insan arasındaki bağlantıları ahenkli şekillere
dönüştürmesinde önemli rol oynar.
Hemşirelik Felsefesi ve Bakımdaki Değişmeler Yrd. Doç. Dr. Müge Seval Notları 27
28. Hemşrelik Nedir? Doç. Dr. Sevim Çelik Ders Notları 28
HEMŞİRELİK FELSEFESİNİN TEMEL
BOYUTLARI
İNSAN
SAĞLIK
HASTALIK
ÇEVRE
TOPLUM
29. THD’ye Göre Hemşirelik Felsefesi
Hemşirelik, bireylere ve ailelere verilen bir hizmettir.
O nedenle toplumsal bir kurumdur. Toplumsal
sorunlar ve yapılar sürekli değiştiği için hemşirelik
işlev ve rolleri de değişmektedir. İşlev ve roller
değişmesine karşın, hemşirelik hizmetleri toplumun
temel gereksinimlerine yanıt verme ilkesini sürekli
olarak korumaktadır.
Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilimi ve Sanatı Bölüm 7 Akademi Yayınları Ağustos 2016
29
30. Hemşirelik Felsefesi İlkeleri
Hemşirelik, bireyin sağlıklı bir ortamda yaşamaya hakkı
olduğuna inanır.
Hemşirelik, sağlıktan sapmalar olduğu zaman (akut veya
kronik) bireyin optimal bakımı almaya hakkı olduğuna inanır.
Hemşirelik mesleğinin topluma hizmet götürme işlevinde
diğer sağlık meslekleri ile sıkı işbirliği yapması gerektiğine
inanır.
Hemşirelik, bireyin kendine özgü özelliği; kişiliği ve bütünlüğü
içinde hak ve mahremiyetine saygıyı içerdiğine inanır, şeklinde
sıralanmaktadır.
Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilimi ve Sanatı Bölüm 7 Akademi Yayınları Ağustos 2016 30
31. . Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilimi ve Sanatı Kitabı(Bölüm 7) Akademi Yayınları Ağustos 2016 31
Hemşireliği Etkileyen Dört Felsefi Dönem
Lindberg, J.B., Hunter, M.L., Kruszewski, A.Z.(1990). Introduction tı Nursing,
Philedelphia: Lippincott Com.
32. Hemşirelikte Felsefi Görüşler ve Bakıma
Yansımaları
1)İdealizm(Düşüncecilik/Asetizm): Bu felsefi akım,
bireylerin sanatın, güzelliğin ve yüksek ideallerin
mükemmel dünyasında yaşamak isteyenler olarak
görür.
İdealistlere göre gerçek, maddi güçlerden çok fikir,
düşünce ve zihinle ilgilidir.
Hemşirelik ve Hemşirelik Eğitimini Etkileyen Bazı Felsefi Akımların İncelenmesi İstanbul Üniversitesi F.N.H.Y.O.
Dergisi Cilt 13, Sayı55, Yıl:2005
32
33. Platon zamanında ortaya çıkan, fiziksel gerçekliğin
ötesinde, dinsel gerçekliği savunan düşüncedir.
Bedene, insana dair gerçek/öz yerine dini, inanç ve
değerlere ait gerçekler ideal düzeyinde önemlidir.
Bireyin, manevi yaşam için dini çağrılara kendini
adaması görüşü hakim olmuştur.
Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilimi ve Sanatı Bölüm 7 Akademi Yayınları Ağustos 2016
33
34. Hemşirelikte İdealizm Felsefesi(1)
Hizmette yaparak öğrenmeye önem verilmekte ve
hemşireliğin formal eğitim yerine usta-çırak ilişkisi ile
öğrenebileceği düşüncesi kabul görmüştür.
Hemşirelikte, çok az maddi karşılık ve yönetimsel
sömürü gibi zor çalışma koşulları endişe
uyandırmamıştır.
Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilimi ve Sanatı Bölüm 7 Akademi Yayınları Ağustos 2016
34
35. Hemşirelikte İdealizm Felsefesi(2)
Hemşireler insan ve topluma yardım etmeyi
amaçlamışlar, kendi gelişimlerini ikinci plana
bırakmışlardır.
Bu dönem, Florence Nightingale’in hemşirelik
bilimine giriş ve hemşireliğin formal eğitime
dayandırılması yönündeki çalışmalarına başladığı
yıllara rastlamakla birlikte 20. yüzyıla kadar
hemşirelikte etkinliğini korumuştur.
Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilimi ve Sanatı Bölüm 7 Akademi Yayınları Ağustos 2016
35
36. Hemşirelikte Felsefi Görüşler ve Bakıma
Yansımaları
2) Romantizm: Ortağ çağda da devam eden kilisenin
katı idealist anlayışına bir tepki olarak insani duygu ve
düşünceleri öne çıkartan romantizm; endüstriyel
devrim ile birlikte yükselen maddeci realizme karşı
gelişmiştir.
Realizmden kaçmak için yaratılan bir hayal gücü
deneyimi olmuştur.
Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilimi ve Sanatı Bölüm 7 Akademi Yayınları Ağustos 2016 36
37. Hemşirelikte Romantizm Felsefesi
Hemşireler, bu dönemde giyimde, edebiyat ve
resimde kadınca güdüler ile duygusal bir görünüşte
yansıtılmıştır.
Ciddi, sade elbiselerin yerini ayrıntılı üniformalar ve
hastane okullarına bağlılığı yansıtan süslü kepler
almıştır.
Florence Nightingale «Lambalı Kadın» olarak tasvir
edilmiştir.
Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilimi ve Sanatı Bölüm 7 Akademi Yayınları Ağustos 2016 37
38. Hemşirelikte Romantizm Felsefesi
Edebiyatta hemşirelerin romantik serüvenleri 20.
yüzyılın ortalarında genç kızları ve kadınları iyiden
iyiye etkilemiştir.
Bu dönemde hemşirelik tıbbın sadık yardımcısı
olmuştur.
Hemşirelik eğitiminin içeriği tıbbi eğitime paralel
olarak oluşturulmuş, bakımı alan bireylerden çok
hastalığa odaklanılmıştır. «Hemşire hekimin sağ
koludur» görüşü hakimdir
Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilimi ve Sanatı Bölüm 7 Akademi Yayınları Ağustos 2016 38
39. Hemşirelikte Romantizm Felsefesi
Hastanelerde ev idaresi ile ilgili işlerin çoğunu
üstlenen hemşirelik öğrencileri evin kadını rolü
üstlenmiş; mezun olduklarında da hemşirelik
hizmetleri yöneticileri olarak görev almış ve hekime
ya da hastane yönetimi yetkililerine rapor
vermişlerdir.
Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilimi ve Sanatı Bölüm 7 Akademi Yayınları Ağustos 2016 39
40. Hemşirelikte Felsefi Görüşler ve Bakıma
Yansımaları
3) Pragmatizm (yararcılık): İnanç ve fikirlerin pragmatik
sonuçlarını, onların değerlerini ve doğruluğunu
kararlaştırmak için kullanılan bir felsefi akımdır.
Gerçeğin sürekli değiştiğini ve bilginin göreli olduğunu
savunur. Hedeflenen; topluma ve kültüre çok sıkı
bağlarla bağlanmış bireyler yerine, çağın şartlarına
uyumlu, gelişmeye, değişmeye yönelmiş bireyler
yetiştirmektir.
Hemşirelik ve Hemşirelik Eğitimini Etkileyen Bazı Felsefi Akımların İncelenmesi İstanbul Üniversitesi F.N.H.Y.O.
Dergisi Cilt 13, Sayı55, Yıl:2005 40
41. Hemşirelikte Pragmatizm Felsefesi
2. Dünya Savaşı zamanı yaşanan kayıplar akut-acil
bakım gereksinimini ortaya çıkarmış ve hemşirelere
yardımcı olacak sağlık bakımı çalışanlarını gündeme
getirmiştir.
Yardımcı sağlık çalışanlarına hasta bakımında, daha
iyi eğitim görmüş hemşirelere ise yönetim ve
eğitimde sorumluluk verilmiştir.
Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilimi ve Sanatı Bölüm 7 Akademi Yayınları Ağustos 2016 41
42. Hemşirelikte Pragmatizm Felsefesi
Hastalık, rahatsızlık ve tanı üzerine odaklanılmış;
birey, ailesi, gereksinimleri ve bütünlüğü dikkate
alınmamıştır. Fakat bu dönemin sonlarına doğru
klinik alandaki gerçek gereksinimler, hemşirelikte
etkin olmuştur. Hemşireler, yoğun bakım,
rehabilitasyon ve ayaktan tedavi ünitelerindeki
bireylerin bakımına veya temel insan
gereksinimlerine yönelik bakım aktivitelerini yerine
getirmeye başlamışlardır.
Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilimi ve Sanatı Bölüm 7 Akademi Yayınları Ağustos 2016 42
43. Hemşirelikte Pragmatizm Felsefesi
Hastanedeki hastaların daha etkili bakılabilmesi için
tıbbi uzmanlık alanlarına gereksinim duyulmuştur.
Hem sağlık bakımı hem de hemşirelik eğitim
programları hastalıklara göre planlanmıştır.
Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilimi ve Sanatı Bölüm 7 Akademi Yayınları Ağustos 2016 43
44. Hemşirelikte Felsefi Görüşler ve Bakıma
Yansımaları
4)Realizm(Gerçekçilik): Bu felsefi akım, Dünya’yı bütün
doğa için ortam sağlayan doğal kanunların
birleştirilmesi olarak görmektedir.
Dış dünya esastır, zihnimiz ise dış dünyadan edindikleri
ile anlamlandırmalarda bulunabilir.
Hemşirelik ve Hemşirelik Eğitimini Etkileyen Bazı Felsefi Akımların İncelenmesi İstanbul Üniversitesi F.N.H.Y.O. Dergisi
Cilt 13, Sayı55, Yıl:2005
44
45. Hemşirelikte Realizm Felsefesi
Realizm felsefi akımı, hemşireliğin spiritüel ve dini
gelişmeler için fedakarlık etmelerine karşı görüş
oluşturarak hemşireleri toplumun beklentilerini,
hekimlere, okullarına ve hastalarına sadakatla bağlı
olarak yerine getirmeye yöneltmiştir.
Hemşirelik ve Hemşirelik Eğitimini Etkileyen Bazı Felsefi Akımların İncelenmesi İstanbul Üniversitesi F.N.H.Y.O.
Dergisi Cilt 13, Sayı55, Yıl:2005
45
46. Hemşirelikte Realizm Felsefesi
Kişisel onura adanmak ve «Hastam için en iyi olanı
yerine getirmek okuluma kredi kazandırır ve
doktorum benimle iftihar eder» düşüncesi,
hemşirelerin yapacakları etkinlikleri ve verecekleri
kararları belirlemiştir.
Bu dönemdeki hekime bağlılık hemşirenin
bağımsızlığını, girişimciliğini, karar vermesini
engellenmiştir.
Hemşirelik ve Hemşirelik Eğitimini Etkileyen Bazı Felsefi Akımların İncelenmesi İstanbul Üniversitesi F.N.H.Y.O. Dergisi
Cilt 13, Sayı55, Yıl:2005
46
47. KAYNAKLAR
1. “Halk Sağlığı Hemşireliği Felsefesiyle Hemşire Olmak” Anlamı Nedir?
DEUHFED 2017, 10(2), 107-112
2. Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilimi ve Sanatı Kitabı(Bölüm 7) Akademi
Yayınları Ağustos 2016
3. Modern Ve Postmodern Düşünceler Hemşirelik Felesefesini Etkiledi Mi?
C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008, 12(2)
4. Hemşirelik ve Hemşirelik Eğitimini Etkileyen Bazı Felsefi Akımların
İncelenmesi İstanbul Üniversitesi F.N.H.Y.O. Dergisi Cilt 13, Sayı55, Yıl:2005
5. Hemşirelik Felsefesi ve Bakımdaki Değişmeler Yrd. Doç. Dr. Müge Seval
Notları
6. Hemşrelik Nedir? Doç. Dr. Sevim Çelik Ders Notları
7. Hemşirelik Teorileri Ve Modelleri Kitabı, Akademi Yayınları
8. Hemşirelik Felsefesi Kuramlar-Bakım Modelleri ve Politik Yaklaşımlar
Kitabı İstanbul Tıp Kitabevi 2013
47