Caspian sea legal status - موازین حقوقی دریای خزر http://iilss.net/ http://maynter.com موسسه بین المللی مطالعات دریای خزر میثم آرائی درونکلا http://www.iikss.com

2. ‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫ژئوپلتیک‬
‫ماهیت‬:‫بسته‬ ‫دریای‬-enclosed sea
‫طول‬:1030–1200‫کیلومتر‬
‫عرض‬:196–435‫کیلومتر‬
‫آزاد‬ ‫های‬ ‫آب‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫موقعیت‬:ً‫تقریبا‬26‫تر‬ ‫پایین‬ ‫متر‬
‫آزاد‬ ‫دریاهای‬ ‫سطح‬ ‫از‬
‫مساحت‬:371–386‫مربع‬ ‫کیلومتر‬ ‫هزار‬–‫مساحت‬ ‫از‬ ‫بیشتر‬
‫فارس‬ ‫خلیج‬
‫ساحلی‬ ‫خط‬:
‫قزاقستان‬:2320‫کیلومتر‬
‫ایران‬:900‫کیلومتر‬
‫روسیه‬:695‫کیلومتر‬
‫ترکمنستان‬:1200‫کیلومتر‬
‫آذربایجان‬:850‫کیلومتر‬
‫میان‬ ‫در‬ ‫دریا‬ ‫این‬5‫که‬ ‫گردیده‬ ‫محصور‬ ‫کشور‬:
‫ترکمنستان‬ ‫و‬ ‫قزاقستان‬ ‫با‬ ‫شرق‬ ‫از‬
‫روسیه‬ ‫و‬ ‫قزاقستان‬ ‫با‬ ‫شمال‬ ‫از‬
‫آذربایجان‬ ‫و‬ ‫روسیه‬ ‫با‬ ‫غرب‬ ‫از‬

3. ‫ادعایی‬ ‫تقسیم‬ ‫خطوط‬
‫بستر‬ ‫و‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫کشورها‬

4. ‫در‬ ‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫کنوانسیونی‬ ‫حقوقی‬ ‫رژیم‬
‫زمان‬ ‫گذر‬
‫عهدنامه‬
‫گلستان‬
‫فصل‬5
1813‫میالدی‬
‫عهدنامه‬
‫ترکمنچای‬
‫فصل‬8
1828‫میالدی‬
‫قراردد‬
1921
‫فصل‬9,10‫و‬
11
1921‫میالدی‬
‫کنوانسیون‬
‫از‬ ‫حفاظت‬
‫زیست‬ ‫محیط‬
‫خزر‬ ‫دریای‬
2003‫میالدی‬
‫قراردد‬
1940
‫ماده‬12
1940‫میالدی‬
‫باکو‬ ‫توافقتنامه‬
‫در‬ ‫آستاراخان‬ ‫و‬
‫زمینه‬
‫و‬ ‫سرزمینی‬ ‫دریای‬
‫ماهیگیری‬ ‫منطقه‬
2014‫میالدی‬
‫توافقتنامه‬
‫سال‬2007‫در‬
‫عدم‬ ‫زمینه‬
‫حضور‬
‫کشورهای‬
‫خارجی‬
2007‫میالدی‬

5. ‫های‬ ‫عهدنامه‬ ‫کلیدی‬ ‫مفاد‬
‫ترکمنچای‬ ‫و‬ ‫گلستان‬
‫گلستان‬ ‫عهدنامه‬۱۸۱۳
‫پنجم‬ ‫فصل‬:‫خززر‬ ‫دریای‬ ‫روی‬ ‫بر‬ ‫معامالت‬ ‫برای‬ ‫که‬ ‫روسیه‬ ‫دولت‬ ‫های‬‫کشتی‬
‫مأذون‬ ‫سابق‬ ‫دستور‬ ‫به‬ ‫نمایند‬‫می‬ ‫تردد‬(‫مجاز‬)‫سواحل‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫خواهند‬
‫کشزتی‬ ‫شکست‬ ‫و‬ ‫طوفان‬ ‫زمان‬ ‫و‬ ‫شوند‬ ‫نزدیک‬ ‫و‬ ‫عازم‬ ‫ایران‬ ‫جانب‬ ‫بنادر‬ ‫و‬
‫بشزود‬ ‫آنها‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫دوستانه‬ ‫یاری‬ ‫و‬ ‫اعانت‬ ‫ایران‬ ‫طرف‬ ‫از‬.‫کشزتیهای‬
‫معاملزه‬ ‫بزرای‬ ‫کزه‬ ‫بود‬ ‫خواهند‬ ‫مأذون‬ ‫سابق‬ ‫دستور‬ ‫به‬ ‫هم‬ ‫ایران‬ ‫جانب‬
‫از‬ ‫طوفزان‬ ‫و‬ ‫شکست‬ ‫هنگام‬ ‫در‬ ‫نحو‬ ‫همین‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫شوند‬ ‫روسیه‬ ‫سواحل‬ ‫روانه‬
‫گزردد‬ ‫معمزول‬ ‫ایشزان‬ ‫دربزاره‬ ‫دوسزتانه‬ ‫یزاری‬ ‫و‬ ‫اعانت‬ ‫روسیه‬ ‫جانب‬.
‫هر‬ ‫در‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫دوستی‬ ‫زمان‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫طریقی‬ ‫به‬ ‫روسیه‬ ‫جنگی‬ ‫عسکریه‬ ‫کشتیهای‬
‫اند‬‫بوده‬ ‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫در‬ ‫بیرق‬ ‫و‬ ‫لم‬ َ‫ع‬ ‫با‬ ‫روسیه‬ ‫دولت‬ ‫جنگی‬ ‫کشتیهای‬ ‫وقت‬,
‫اذن‬ ‫دوستی‬ ‫محض‬ ‫نیز‬ ‫حال‬(‫اجازه‬)‫معمول‬ ‫سابق‬ ‫دستور‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫شود‬‫می‬ ‫داده‬
‫دریای‬ ‫در‬ ‫جنگی‬ ‫کشتیهای‬ ‫روس‬ ‫دولت‬ ‫سوای‬ ‫دیگر‬ ‫دولتهای‬ ‫از‬ ‫أحدی‬ ‫و‬ ‫گردد‬
‫باشد‬ ‫نداشته‬ ‫خزر‬.
‫ترکمنچای‬ ‫عهدنامه‬۱۸۲۸
‫هشتم‬ ‫فصل‬:‫که‬ ‫داشت‬ ‫خواهند‬ ‫استحقاق‬ ‫سابق‬ ‫مانند‬ ‫روس‬ ‫تجارتی‬ ‫سفاین‬
‫آن‬ ‫هزای‬‫کناره‬ ‫به‬ ‫کرده‬ ‫سیر‬ ‫آن‬ ‫سواحل‬ ‫طول‬ ‫به‬ ‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫بر‬ ‫آزادی‬ ‫به‬
‫خواهنزد‬ ‫امزداد‬ ‫و‬ ‫اعانزت‬ ‫ایران‬ ‫در‬ ‫کشتی‬ ‫شکست‬ ‫حالت‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫آیند‬ ‫فرود‬
‫بزه‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫خواهد‬ ‫استحقاق‬ ‫را‬ ‫ایران‬ ‫تجارتی‬ ‫کشتیهای‬ ‫همچنین‬ ‫و‬ ‫یافت‬
‫نماینزد‬ ‫شد‬ ‫و‬ ‫آمد‬ ‫روس‬ ‫سواحل‬ ‫به‬ ،‫کرده‬ ‫سیر‬ ‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫در‬ ‫سابق‬ ‫قرار‬
‫امزداد‬ ‫و‬ ‫اسزتعانت‬ ‫نسزبت‬ ‫همان‬ ‫به‬ ‫کشتی‬ ‫شکست‬ ‫حال‬ ‫در‬ ‫سواحل‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫و‬
‫یافت‬ ‫خواهند‬.‫دارنزد‬ ‫روسزیه‬ ‫عسکریه‬ ‫های‬‫علم‬ ‫که‬ ‫حربیه‬ ‫سفاین‬ ‫باب‬ ‫در‬
،‫نماینزد‬ ‫سیر‬ ‫خزر‬ ‫بحر‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫داشتند‬ ‫استحقاق‬ ‫باالنفراد‬ ‫قدیم‬ ‫از‬ ‫چون‬

6. ‫عهدنامه‬ ‫کلیدی‬ ‫مفاد‬1921
‫قرارداد‬۱۹۲۱:
‫فصل‬1:‫سیاست‬ ‫مبانی‬ ‫به‬ ‫راجع‬ ‫خود‬ ‫های‬‫بیانیه‬ ‫مطابق‬ ‫روسیه‬ ‫شوروی‬ ‫دولت‬
‫جابرانزه‬ ‫سیاسزت‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫نماید‬‫می‬ ‫اعالن‬ ً‫رسما‬ ‫ایران‬ ‫ملت‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫روسیه‬
‫ایزن‬ ‫دهزاقین‬ ‫و‬ ‫کزارگران‬ ‫اراده‬ ‫بزه‬ ‫که‬ ‫روسیه‬ ‫مستعمراتی‬ ‫های‬‫دولت‬ ‫که‬
‫نظزر‬ ‫صزرف‬ ً‫قطعزا‬ ‫نمودنزد‬‫می‬ ‫تعقیب‬ ‫ایران‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫شدند‬ ‫سرنگون‬ ‫مملکت‬
‫نماید‬‫می‬.
‫فصل‬11:‫عهدنامه‬ ‫این‬ ‫هشتم‬ ‫فصل‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫بیان‬ ‫اصول‬ ‫مطابق‬ ‫اینکه‬ ‫به‬ ‫ظر‬
‫فورال‬ ‫دهم‬ ‫در‬ ‫منعقده‬(‫فوریه‬)۱۸۲۸‫ترکمزان‬ ‫در‬ ‫روسیه‬ ‫و‬ ‫ایران‬ ‫مابین‬
‫ایزران‬ ‫از‬ ‫خززر‬ ‫بحزر‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫بحریه‬ ‫داشتن‬ ‫حق‬ ‫آن‬ ‫هشتم‬ ‫فصل‬ ‫که‬ ‫نیز‬ ‫چای‬
‫معظمتزین‬ ‫طزرفین‬ ‫لهزذا‬ ‫اسزت‬ ‫سزاقط‬ ‫اعتبزار‬ ‫درجزه‬ ‫از‬ ‫بود‬ ‫نموده‬ ‫سلب‬
‫دو‬ ‫هزر‬ ‫معاهزده‬ ‫ایزن‬ ‫امضزان‬ ‫زمزان‬ ‫از‬ ‫کزه‬ ‫دهنزد‬‫می‬ ‫رضایت‬ ‫متعاهدتین‬
‫داشزته‬ ‫خززر‬ ‫بحر‬ ‫در‬ ‫خود‬ ‫های‬‫بیرق‬ ‫زیر‬ ‫در‬ ‫آزاد‬ ‫رانی‬ ‫کشتی‬ ‫حق‬ ‫بالسویه‬
‫باشند‬.
‫فصل‬12:‫فوایزد‬ ‫از‬ ‫اسزتفاده‬ ‫از‬ ً‫رسزما‬ ‫آنکه‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫روسیه‬ ‫شوروی‬ ‫دولت‬
‫نمایزد‬‫می‬ ‫اعزالن‬ ‫نمود‬ ‫نظر‬ ‫صرف‬ ‫بوده‬ ‫نظامی‬ ‫تفوق‬ ‫بر‬ ‫مبتنی‬ ‫که‬ ‫اقتصادی‬
‫کزه‬ ‫نیزز‬ ‫امتیزازات‬ ‫سزایر‬ ‫شد‬ ‫ذکر‬ ‫ده‬ ‫و‬ ‫نه‬ ‫فصول‬ ‫در‬ ‫آنچه‬ ‫بر‬ ‫عالوه‬ ‫که‬

7. ‫کلیدی‬ ‫مفاد‬
‫عهدنامه‬1940
‫قرارداد‬۱۹۴۰:
‫ماده‬12:
1:‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫در‬ ‫متعاهدتین‬ ‫طرفین‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫پرچم‬ ‫زیر‬ ‫که‬ ‫هایی‬‫کشتی‬ ‫با‬
‫در‬ ‫چزه‬ ‫و‬ ‫ورود‬ ‫حین‬ ‫در‬ ‫چه‬ ‫دیگر‬ ‫متعاهد‬ ‫طرف‬ ‫بندرهای‬ ‫در‬ ‫نمایند‬‫می‬ ‫سیر‬
‫رفتزار‬ ‫کشزوری‬ ‫های‬‫کشزتی‬ ‫مثزل‬ ‫حیث‬ ‫هر‬ ‫از‬ ‫خروج‬ ‫درموقع‬ ‫چه‬ ‫و‬ ‫توقف‬ ‫مدت‬
‫شود‬‫می‬.
2:‫آنچزه‬ ‫جزز‬ ‫پرداخزت‬ ‫نخواهزد‬ ‫دیگزری‬ ‫بندری‬ ‫عوارض‬ ‫مزبوره‬ ‫های‬‫کشتی‬
‫بزا‬ ‫و‬ ‫شزرایط‬ ‫همان‬ ‫به‬ ‫هم‬ ‫آن‬ ‫گردیده‬ ‫وضع‬ ‫کشوری‬ ‫های‬‫کشتی‬ ‫برای‬ ً‫قانونا‬
‫ها‬‫معافیت‬ ‫همان‬…
3:‫هزذا‬‫مع‬ ‫دارد‬ ‫اختصاص‬ ‫متعاهدتین‬ ‫طرفین‬ ‫کشوری‬ ‫های‬‫کشتی‬ ‫به‬ ‫کابوتاژ‬
‫کزه‬ ‫هایی‬‫کشتی‬ ‫به‬ ‫متعاهدتین‬ ‫طرفین‬ ‫از‬ ‫یک‬ ‫هر‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫شده‬ ‫حاصل‬ ‫موافقت‬
‫نقزل‬ ‫و‬ ‫حمزل‬ ‫بزرای‬ ‫را‬ ‫کابوتزاژ‬ ‫حق‬ ‫نمایند‬‫می‬ ‫سیر‬ ‫دیگر‬ ‫طرف‬ ‫پرچم‬ ‫زیر‬
‫بدهد‬ ‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫در‬ ‫بار‬ ‫و‬ ‫مسافر‬.
4:‫را‬ ‫مزاهیگیری‬ ،‫متعاهدتین‬ ‫طرفین‬ ‫از‬ ‫یک‬ ‫هر‬ ‫فوق‬ ‫مقررات‬ ‫از‬ ‫صرفنظر‬
‫اختصزاص‬ ‫خزود‬ ‫های‬‫کشزتی‬ ‫به‬ ‫دریایی‬ ‫میل‬ ‫ده‬ ‫حد‬ ‫تا‬ ‫خود‬ ‫ساحلی‬ ‫های‬‫آب‬ ‫در‬
‫صزید‬ ‫هزای‬‫ماهی‬ ‫واردات‬ ‫کزه‬ ‫دارد‬‫می‬ ‫محفوظ‬ ‫خود‬ ‫برای‬ ‫را‬ ‫حق‬ ‫این‬ ‫و‬ ‫داده‬

8. ‫دریایی‬ ‫زیست‬ ‫محیط‬ ‫از‬ ‫حفاظت‬ ‫چارچوب‬ ‫کنوانسیون‬
‫خزر‬ ‫دریای‬,‫شامل‬1‫و‬ ‫مقدمه‬37‫ماده‬
‫اول‬ ‫بخش‬:‫کلی‬ ‫مقررات‬(‫تعاریف‬,‫شمول‬ ‫دامنه‬ ‫و‬ ‫هدف‬)
‫دوم‬ ‫بخش‬:‫کلی‬ ‫تعهدات‬
‫ماده‬4-‫کلی‬ ‫تعهدات‬(‫جلوگیری‬,‫احیا‬ ‫و‬ ‫حفاظت‬,‫با‬ ‫همکاری‬ ‫و‬ ‫صحیح‬ ‫استفاده‬
‫یکدیگر‬)
‫ماده‬5-‫اصول‬(‫اقتصادی‬ ‫صرفه‬ ‫به‬ ‫اتکان‬ ‫با‬ ‫احتیاطی‬ ‫اصل‬,‫و‬ ‫جبران‬ ‫اصل‬
‫خسارت‬ ‫پرداخت‬,‫اطالعات‬ ‫به‬ ‫دسترسی‬ ‫اصل‬)
‫ماده‬6-‫همکاری‬ ‫به‬ ‫تعهد‬
‫سوم‬ ‫بخش‬:‫آلودگی‬ ‫کنترل‬ ‫و‬ ‫کاهش‬ ،‫جلوگیری‬
‫ماده‬7-‫خشکی‬ ‫در‬ ‫منابع‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ ‫آلودگی‬(‫الزامات‬ ‫شامل‬,‫تنبیهات‬,‫تشویق‬
‫تکنولوژی‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫به‬)
‫ماده‬8-‫دریا‬ ‫بستر‬ ‫در‬ ‫فعالیت‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ ‫آلودگی‬
‫ماده‬9-‫شناورها‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ ‫آلودگی‬
‫ماده‬10-‫تخلیه‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ ‫آلودگی‬
‫ماده‬11-‫انسانی‬ ‫فعالیتهای‬ ‫سایر‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ ‫آلودگی‬
‫ماده‬12-‫بومی‬ ‫غیر‬ ‫های‬‫گونه‬ ‫با‬ ‫مبارزه‬ ‫و‬ ‫کنترل‬ ،‫ورود‬ ‫از‬ ‫جلوگیری‬
‫مهاجم‬
‫ماده‬13-‫محیطی‬ ‫زیست‬ ‫اضطراری‬ ‫موارد‬
‫چهارم‬ ‫بخش‬-‫دریایی‬ ‫زیست‬ ‫محیط‬ ‫احیای‬ ‫و‬ ‫نگهداری‬ ،‫حفاظت‬
‫ماده‬14-‫زنده‬ ‫منابع‬ ‫از‬ ‫منطقی‬ ‫استفاده‬ ‫و‬ ‫احیان‬ ،‫نگهداری‬ ،‫حفاظت‬
‫دریایی‬
‫ماده‬15-‫ساحلی‬ ‫مناطق‬ ‫مدیریت‬
‫ماده‬16-‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫آب‬ ‫سطح‬ ‫نوسان‬

9. ‫گانه‬ ‫سه‬ ‫های‬ ‫موافقتنامه‬
‫روسیه‬,‫آذربایجان‬ ‫و‬ ‫قزاقستان‬
•‫مهرمزاه‬ ‫در‬ ‫خززر‬ ‫دریزای‬ ‫مسایل‬ ‫فصل‬ ‫و‬ ‫حل‬ ‫زمینه‬ ‫در‬ ‫جدی‬ ‫تحرک‬ ‫اولین‬
1371‫زیسزت‬ ‫محزیط‬ ‫وزرای‬ ‫اجزالس‬ ‫ایزران‬ ‫ابتکزار‬ ‫بزه‬ ‫کزه‬ ‫گرفت‬ ‫صورت‬
‫تاسیس‬ ‫به‬ ‫منجر‬ ‫و‬ ‫تشکیل‬ ‫تهران‬ ‫در‬ ‫ساحلی‬ ‫کشورهای‬7‫تخصصزی‬ ‫کمیتزه‬
‫منابع‬ ‫و‬ ‫ماهیگیری‬ ،‫کشتیرانی‬ ،‫زیست‬ ‫محیط‬ ،‫حقوقی‬ ‫رژیم‬ ‫های‬ ‫درزمینه‬
‫شد‬ ‫فسیلی‬.‫کشورهای‬ ‫همه‬ ‫اتفاق‬ ‫به‬ ‫تا‬ ‫شد‬ ‫توافق‬ ‫همچنین‬ ‫نشست‬ ‫این‬ ‫در‬
‫بزا‬ ‫و‬ ‫شزود‬ ‫تشزکیل‬ ‫خززر‬ ‫دریای‬ ‫اقتصادی‬ ‫های‬ ‫همکاری‬ ‫سازمان‬ ،‫ساحلی‬
‫بزا‬ ‫نیزز‬ ‫زیربسزتر‬ ‫منابع‬ ‫از‬ ‫برداری‬ ‫بهره‬ ،‫دریا‬ ‫کامل‬ ‫مشاع‬ ‫رویکرد‬
‫پزذیرد‬ ‫انجزام‬ ‫مشزترک‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫کنسرسیومی‬ ‫تشکیل‬.‫متعاقبزا‬ ‫البتزه‬
‫تهزران‬ ‫تعهزدات‬ ‫اجرای‬ ‫از‬ ‫هایی‬ ‫بهانه‬ ‫به‬ ‫استناد‬ ‫با‬ ‫ساحلی‬ ‫کشورهای‬
‫را‬ ‫اقتصزادی‬ ‫های‬ ‫همکاری‬ ‫سازمان‬ ‫تشکیل‬ ‫اینکه‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫زدند؛‬ ‫سرباز‬
،‫نرسزیده‬ ‫سزرانجامی‬ ‫بزه‬ ‫تاکنون‬ ‫که‬ ‫دریا‬ ‫این‬ ‫حقوقی‬ ‫رژیم‬ ‫تعیین‬ ‫به‬
‫و‬ ‫جانبزه‬ ‫سزه‬ ‫و‬ ‫دو‬ ،‫یزک‬ ‫اقزدامات‬ ‫با‬ ‫زمان‬ ‫مرور‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫زدند‬ ‫پیوند‬
‫زیزر‬ ‫منزابع‬ ‫از‬ ‫بزرداری‬ ‫بهره‬ ‫به‬ ‫مبادرت‬ ‫آران‬ ‫اتفاق‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫بدون‬
‫کردند‬ ‫بستر‬.
•‫در‬‫های‬ ‫سال‬1998,2001,2002‫و‬2003‫روسیه‬‫بزا‬ ‫سپس‬ ‫و‬ ‫قزاقستان‬ ‫با‬
‫زای‬‫ز‬‫ه‬ ‫پروتکزل‬ ‫آذربایجزان‬ ‫بزا‬ ‫قزاقسزتان‬ ‫همچنزین‬ ‫و‬ ‫آذربایجزان‬‫دو‬
‫امضا‬ ‫را‬ ‫ای‬‫جانبه‬‫کردند‬‫ایزن‬ ‫سزاحلی‬ ‫نقزاط‬ ‫سزر‬ ‫دو‬ ‫کردن‬ ‫وصل‬ ‫با‬ ‫که‬
‫کشورها‬‫حدود‬ ‫عمال‬۲۷‫حدود‬ ‫و‬ ‫قزاقستان‬ ‫سهم‬ ‫دریا‬ ‫درصد‬۱۹‫دریا‬ ‫درصد‬
‫گردد‬‫می‬ ‫روسیه‬ ‫سهم‬.‫حدود‬ ‫سهمی‬۱۸‫بزرای‬ ‫فرمزول‬ ‫همزین‬ ‫بزا‬ ‫هم‬ ‫درصد‬
‫درواقع‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫گرفته‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫آذربایجان‬۶۴‫ایزن‬ ‫را‬ ‫دریا‬ ‫بستر‬ ‫درصد‬
‫اند‬‫کرده‬ ‫تقسیم‬ ‫خود‬ ‫میان‬ ‫کشور‬ ‫سه‬.‫تنهزا‬ ‫فرمزول‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫ایران‬ ‫سهم‬
۱۳‫تقسزیم‬ ‫نزوع‬ ‫این‬ ‫ترکمنستان‬ ‫و‬ ‫ایران‬ ‫اما‬ ،‫شد‬ ‫گرفته‬ ‫درنظر‬ ‫درصد‬
‫را‬ ‫دریزا‬ ‫تقسزیم‬ ‫نظزام‬ ‫و‬ ‫اند‬‫نپذیرفته‬ ‫رسمیت‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫جانبه‬ ‫دو‬ ‫بندی‬
‫دانند‬‫می‬ ‫قبول‬ ‫غیرقابل‬.‫برداری‬ ‫بهره‬ ‫به‬ ‫مقابل‬ ‫طرفین‬ ‫وجود‬ ‫این‬ ‫با‬

11. ‫مفاد‬‫موافقتنامه‬ ‫کلیدی‬‫همکاری‬‫های‬
‫امنیتی‬‫خزر‬-‫سال‬2007,‫باکو‬
•‫این‬ ‫در‬ ‫امنیت‬ ‫حفظ‬ ‫بر‬ ‫تأکید‬ ‫با‬ ‫سند‬ ‫این‬
‫عوامل‬ ‫تنها‬ ‫را‬ ‫خزر‬ ‫حاشیه‬ ‫کشورهای‬ ،‫دریا‬
‫معرفی‬ ‫حوزه‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫امنیت‬ ‫برقراری‬ ‫اصلی‬
‫حضزور‬ ‫هرگونزه‬ ،‫اسزاس‬ ‫ایزن‬ ‫بزر‬ ‫و‬ ‫کرده‬
‫این‬ ‫در‬ ‫عنوانی‬ ‫هر‬ ‫تحت‬ ‫را‬ ‫خارجی‬ ‫نیروهای‬
‫کند‬‫می‬ ‫نفی‬ ‫حوزه‬.
•‫کشورهای‬ ‫همکاری‬ ‫بر‬ ‫همچنین‬ ‫قرارداد‬ ‫این‬
‫قاچزاق‬ ،‫تروریسزم‬ ‫بزا‬ ‫مبارزه‬ ‫در‬ ‫ساحلی‬
‫یافته‬ ‫سازمان‬ ‫جرایم‬ ،‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫و‬ ‫اسلحه‬
‫است‬ ‫کرده‬ ‫تاکید‬ ‫غیرقانونی‬ ‫مهاجرت‬ ‫و‬.

12. ‫موافقتنامه‬ ‫کلیدی‬ ‫مفاد‬
‫سال‬2014
‫در‬ ‫سزران‬ ‫چهزارم‬ ‫اجالس‬ ‫در‬
‫زه‬‫منطقز‬ ‫زرض‬‫عز‬ ،‫زتراخان‬‫آسز‬
‫ملززی‬ ‫حاکمیززت‬15‫مایززل‬
‫منطقززه‬ ‫عززرض‬ ‫و‬ ‫دریززایی‬
‫ززاهیگیری‬‫ز‬‫م‬ ‫ززاری‬‫ز‬‫انحص‬10
‫دریایی‬ ‫مایل‬(‫مجموعزا‬25
‫مایل‬)‫شد‬ ‫تعیین‬.‫سزو‬ ‫از‬
‫دریززا‬ ‫بقززی‬ ‫مززا‬ ‫دیگززر‬
‫عنوان‬‫به‬«‫مشزترک‬ ‫پهنزه‬»
‫بزین‬ ‫که‬ ‫شد‬ ‫گرفته‬ ‫نظر‬ ‫در‬

13. ‫المللزی‬ ‫بزین‬ ‫حقزوق‬ ‫در‬ ‫کزه‬ ‫ای‬ ‫رویزه‬ ‫براساس‬ ‫بار‬ ‫آخرین‬ ‫ایران‬
‫دیزوان‬ ‫آران‬ ‫از‬ ‫بخشی‬ ‫به‬ ‫استناد‬ ‫با‬ ‫ویژه‬ ‫به‬ ،‫است‬ ‫مطرح‬ ‫دریاها‬
‫که‬ ‫است‬ ‫کرده‬ ‫مطرح‬ ‫را‬ ‫منصفانه‬ ‫تقسیم‬ ‫بحث‬ ‫دادگستری‬ ‫المللی‬ ‫بین‬
‫گرفتن‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫با‬:
•‫خزری‬ ‫کشورهای‬ ‫تاریخی‬ ‫قدمت‬
•‫دریا‬ ‫سواحل‬ ‫مقعری‬ ‫و‬ ‫محدبی‬ ‫اشکال‬
•‫دریا‬ ‫وعمق‬ ‫شیب‬
•‫محدبی‬ ‫مرکزی‬ ‫نقاط‬ ‫اتصال‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫مبدا‬ ‫خط‬ ‫ترسیم‬
•‫حدود‬ ‫تا‬ ‫سرزمینی‬ ‫و‬ ‫ساحلی‬ ‫های‬ ‫آب‬ ‫تعیین‬25‫مایل‬
•‫خزر‬ ‫ساحلی‬ ‫شهرهای‬ ‫در‬ ‫ساکن‬ ‫جمعیت‬ ‫تعداد‬
•‫مهندسی‬ ‫و‬ ‫فنی‬ ‫مسایل‬ ‫از‬ ‫بعضی‬ ‫اعمال‬
‫حزدودی‬ ‫بزه‬ ‫را‬ ‫ایزران‬ ‫سزهم‬ ‫خزری‬ ‫کشورهای‬ ‫سایر‬ ‫توافق‬ ‫صورت‬ ‫در‬
‫به‬ ‫نزدیک‬18‫رساند‬ ‫می‬ ‫درصد‬.‫تهران‬ ‫شده‬ ‫تعدیل‬ ‫موضع‬ ‫آخرین‬ ‫این‬
‫های‬ ‫مدل‬ ‫ارایه‬ ‫از‬ ‫پس‬:
•‫سطح‬ ‫کامل‬ ‫مشاع‬
•‫زیربستر‬ ‫و‬ ‫بستر‬
•‫ازای‬ ‫به‬ ‫زیربستر‬ ‫منابع‬ ‫تقسیم‬20‫ساحلی‬ ‫هرکشور‬ ‫برای‬ ‫درصد‬
•‫سطح‬ ‫مشاع‬
‫انصاف‬ ‫اصل‬ ‫و‬ ‫ایران‬ ‫موضع‬

14. ‫آن‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫مسائلی‬‫غ‬‫افل‬
‫ایم‬ ‫بوده‬
•‫مکتسبه‬ ‫حقوق‬ ‫اصل‬...
‫بنیادین‬ ‫تغییر‬ ‫همان‬ ‫یا‬ ‫ربوس‬ ‫اصل‬ ‫به‬ ‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫حاشیه‬ ‫شمالی‬ ‫کشورهای‬
‫سال‬ ‫های‬ ‫نامه‬ ‫موافقت‬ ‫ترتیب‬ ‫بدین‬ ‫و‬ ‫کرده‬ ‫استناد‬ ‫احوال‬ ‫و‬ ‫اوضاع‬1921
‫و‬1940‫دانند‬ ‫می‬ ‫اثر‬ ‫ملغی‬ ‫را‬.
‫حقزوق‬ ‫کزه‬ ‫نزدارد‬ ‫را‬ ‫توانزایی‬ ‫این‬ ‫ربوس‬ ‫اصل‬ ‫که‬ ‫داشت‬ ‫توجه‬ ‫باید‬ ‫ا‬ ّ‫ام‬
‫سزاقط‬ ‫انتفزاع‬ ‫حیزز‬ ‫از‬ ‫دارد‬ ‫انسزانی‬ ‫هزای‬ ‫حق‬ ‫در‬ ‫ریشه‬ ‫که‬ ‫را‬ ‫مکتسبه‬
‫مزورد‬ ‫اعالمزه‬ ‫یزا‬ ‫معاهزده‬ ‫یزک‬ ‫موجزب‬ ‫بزه‬ ‫که‬ ‫را‬ ‫هایی‬ ‫حق‬ ‫آن‬ ‫و‬ ‫نموده‬
‫نماید‬ ‫نسخ‬ ‫اند‬ ‫گرفته‬ ‫قرار‬ ‫شناسایی‬.
‫ایزن‬ ‫در‬ ‫گرفتزه‬ ‫شکل‬ ‫عرف‬ ‫و‬ ‫تاریخ‬ ‫شهادت‬ ‫به‬ ‫داشت‬ ‫اذعان‬ ‫توان‬ ‫می‬ ‫زیرا‬
‫منطقه‬,‫از‬ ‫مشزاع‬ ‫بزرداری‬ ‫بهزره‬ ‫حق‬ ‫خزر‬ ‫حاشیه‬ ‫ذینفعان‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫طرف‬ ‫همه‬
‫سزال‬ ‫معاهدات‬ ‫نیز‬ ‫و‬ ‫عرف‬ ‫موجب‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫خزر‬ ‫دریای‬1921‫و‬1940‫اکتسزاب‬
‫حزق‬ ‫یک‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫صورتی‬ ‫در‬ ‫احوال‬ ‫و‬ ‫اوضاع‬ ‫بنیادین‬ ‫تغییر‬ ‫و‬ ‫اند‬ ‫کرده‬
‫باشد‬ ‫رفته‬ ‫بین‬ ‫از‬ ‫حق‬ ‫آن‬ ‫موضوع‬ ‫که‬ ‫نماید‬ ‫نسخ‬ ‫را‬ ‫تاریخی‬.
‫توانزد‬ ‫نمی‬ ‫جدید‬ ‫کشورهای‬ ‫ایجاد‬ ‫و‬ ‫مدعی‬ ‫طرفین‬ ‫تغییر‬ ‫دیگر‬ ‫عبارتی‬ ‫به‬
‫نماید‬ ‫دار‬ ‫خدشه‬ ‫را‬ ‫مشاع‬ ‫برداری‬ ‫بهره‬ ‫اصل‬,‫مزی‬ ‫حالت‬ ‫بهترین‬ ‫در‬ ‫بلکه‬
‫بزه‬ ‫سابق‬ ‫کشور‬ ‫دو‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫برداری‬ ‫بهره‬ ‫مدعیان‬ ‫و‬ ‫طرفین‬ ‫تواند‬5‫کشزور‬
‫دهد‬ ‫تغییر‬ ‫جدید‬.‫خززر‬ ‫دریزای‬ ‫از‬ ‫بزرداری‬ ‫بهزره‬ ‫هرگونزه‬ ‫ترتیب‬ ‫بدین‬
‫بود‬ ‫خواهد‬ ‫دریا‬ ‫این‬ ‫شرکای‬ ‫همه‬ ‫موافق‬ ‫نظر‬ ‫جلب‬ ‫نیازمند‬.

15. ‫قاره‬ ‫فالت‬
‫قاره‬ ‫فالت‬(continental shelf)‫هزم‬ ‫ا‬ ّ‫ام‬ ‫متفاوت‬ ‫معانی‬ ‫حقوق‬ ‫و‬ ‫ریختشناسی‬ ‫زمین‬ ‫در‬
‫دارد‬ ‫جهتی‬.
‫ریختشناسی‬ ‫زمین‬ ‫در‬,‫محل‬ ‫در‬‫قاره‬ ‫شکستگی‬(‫مزی‬ ‫تنزد‬ ‫شزیب‬ ‫ناگهان‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫جایی‬
‫شود‬)‫شود‬ ‫می‬ ‫تمام‬ ‫قاره‬ ‫فالت‬.
‫ای‬ ‫قاره‬ ‫حاشیه‬(continental margin)‫از‬ ‫متشکل‬‫قاره‬ ‫فالت‬,‫قاره‬ ‫شیب‬‫و‬‫قزاره‬ ‫خیز‬
‫شود‬ ‫می‬ ‫تقسیم‬.‫دارد‬ ‫قرار‬ ‫اقیانوسی‬ ‫بستر‬ ‫قاره‬ ‫خیز‬ ‫از‬ ‫بعد‬.
‫اطلس‬ ‫اقیانوس‬ ‫سمت‬ ‫فقط‬200‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫قاره‬ ‫حاشیه‬ ‫بیشتر‬ ‫یا‬ ‫مایل‬.
‫قاره‬ ‫حاشیه‬ ‫یک‬ ‫فارس‬ ‫خلیج‬ ‫کل‬ ‫لذا‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫خشکی‬ ‫در‬ ‫اقیانوس‬ ‫پیشروی‬ ‫فارس‬ ‫خلیج‬
‫است‬ ‫یکپارچه‬.
‫بند‬1‫ماده‬76‫دریاها‬ ‫حقوق‬ ‫کنوانسیون‬:‫فالت‬‫و‬ ‫بستر‬ ‫از‬ ‫ساحلي‬ ‫دولت‬ ‫یك‬ ‫قارة‬
‫آن‬ ‫كه‬ ‫میشود‬ ‫تشكیل‬ ‫آب‬ ِ‫زیر‬ ‫مناطق‬ ‫زیربستر‬‫دریزا‬ ‫سزو‬‫سراسزر‬ ‫در‬ ،‫سزرزمیني‬
‫حاشزیة‬ ‫بیروني‬ ‫لبة‬ ‫تا‬ ‫مزبور‬ ‫دولت‬ ‫خشكي‬ ‫قلمرو‬ ‫طبیعي‬ ‫امتداد‬‫یزا‬ ‫قزاره‬‫تزا‬
‫فاصلة‬200‫آن‬ ‫از‬ ‫سززرزمیني‬ ‫دریززا‬ ‫عززرض‬ ‫كزه‬ ‫مبزدئي‬ ‫خزط‬ ‫از‬ ‫دریایي‬ ‫مایل‬
‫انزدازه‬‫میشود‬ ‫گرفتزه‬،‫نرسزد‬ ‫فاصزله‬ ‫آن‬ ‫تا‬ ‫قاره‬ ‫حاشیة‬ ‫بیروني‬ ‫لبة‬ ‫هرگاه‬ ،
‫گسترده‬‫میشود‬.
‫است‬ ‫شده‬ ‫معرفی‬ ‫فوق‬ ‫ماده‬ ‫در‬ ‫سبب‬ ‫دو‬:1:‫شزناختی‬ ‫شزکل‬ ‫زمزین‬ ‫واقعیت‬(‫بزرای‬
‫حاشیه‬ ‫پهن‬ ‫کشورهای‬)‫و‬2:‫مبدأ‬ ‫خط‬ ‫از‬ ‫فاصله‬(‫حاشزیه‬ ‫کم‬ ‫ها‬ ‫کشور‬ ‫بری‬.)‫اگزر‬
‫فالت‬ ‫قضیه‬ ‫در‬ ‫دادگستری‬ ‫المللی‬ ‫بین‬ ‫دیوان‬ ‫نظر‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫باشد‬ ‫حاشیه‬ ‫کم‬ ‫کشوری‬
‫مالت‬ ‫و‬ ‫لیبی‬ ‫قاره‬,‫باید‬‫بزرده‬ ‫کار‬ ‫به‬ ‫قاره‬ ‫فالت‬ ‫حدود‬ ‫تعیین‬ ‫برای‬ ‫فاصله‬ ‫مالک‬
‫نیست‬ ‫مالک‬ ‫ریختشناسی‬ ‫زمین‬ ‫واقعیت‬ ‫و‬ ‫شود‬.
‫درونی‬ ‫قاره‬ ‫فالت‬ ‫به‬ ‫قاره‬ ‫فالت‬ ‫لذا‬(‫زیر‬200‫مایل‬)‫بیرونزی‬ ‫قاره‬ ‫فالت‬ ‫و‬(‫ورای‬
200‫مایل‬)‫شوند‬ ‫می‬ ‫تقسیم‬.

17. ‫زمین‬ ‫های‬ ‫ویژگی‬
‫دریای‬ ‫شناسی‬
‫خزر‬
‫علزت‬ ‫بزه‬ ‫جنوبی‬ ‫بخش‬ ‫در‬ ‫خزر‬ ‫بستر‬
‫خزورده‬ ‫چزین‬ ‫ناحیزه‬ ‫در‬ ‫قرارگیری‬
‫بسیار‬ ‫شناسی‬ ‫ریخت‬ ،‫آلپی‬‫پیچیزده‬
‫ای‬‫داراست‬ ‫را‬.‫در‬ ‫قزاره‬ ‫فالت‬ ‫عرض‬
‫بیشزتر‬ ‫خیلی‬ ‫جنوبی‬ ‫خزر‬ ‫شرقی‬ ‫بخش‬
‫در‬ ‫بطوریكزه‬ ،‫اسزت‬ ‫غربزی‬ ‫بخش‬ ‫از‬
‫غرب‬ ‫قسمت‬60-15‫و‬ ‫بزوده‬ ‫كیلومتر‬
‫قاره‬ ‫شیب‬ ‫با‬ ‫قاره‬ ‫فالت‬ ‫مرز‬ ‫ژرفای‬
‫از‬60‫متر‬(‫ها‬‫تاقدیس‬ ‫محل‬ ‫در‬)‫تا‬
150‫متززر‬(‫هززا‬‫ناودیس‬ ‫محززل‬ ‫در‬)
‫است‬ ‫متغیر‬.‫خززر‬ ‫شزمالی‬ ‫بخزش‬ ‫در‬
‫و‬ ‫زره‬‫جزیز‬ ‫زادی‬‫زیز‬ ‫زداد‬‫تعز‬ ‫زوبی‬‫جنز‬
‫كزه‬ ‫دارد‬ ‫وجزود‬ ‫آب‬ ‫زیزر‬ ‫برآمدگی‬
‫اسزت‬ ‫فشزان‬‫گل‬ ‫آنهزا‬ ‫بیشتر‬ ‫منشأ‬.

18. ‫قضایی‬ ‫های‬ ‫رویه‬,‫قضیه‬
‫شمال‬ ‫دریای‬
‫آلمزان‬ ‫میزان‬ ‫حزدود‬ ‫تحدیزد‬ ‫دنبزال‬ ‫بزه‬ ‫دارد‬ ‫مزی‬ ‫اعالن‬ ‫دیوان‬,
‫دریا‬ ‫تقسیم‬ ‫نه‬ ‫است‬ ‫هلند‬ ‫و‬ ‫دانمارک‬
‫در‬ ‫منصزف‬ ‫خط‬ ‫کاربرد‬ ‫سودمندی‬ ‫عدم‬ ‫یا‬ ‫سودمندی‬ ‫دنبال‬ ‫به‬ ‫دیوان‬
‫است‬ ‫طرفین‬ ‫میان‬
‫سزاحل‬ ‫شزکل‬ ‫و‬ ‫موجود‬ ‫طبیعی‬ ‫شواهد‬ ‫با‬ ‫حاضر‬ ‫بحث‬ ‫داند‬ ‫می‬ ‫دیوان‬
‫نیست‬ ‫هماهنگ‬
‫اسزت‬ ‫کنوانسزیونی‬ ‫قاعده‬ ‫یک‬ ‫منصف‬ ‫خط‬ ‫که‬ ‫دارد‬ ‫می‬ ‫اذعان‬ ‫دیوان‬
‫المللی‬ ‫بین‬ ‫عرفی‬ ‫قاعده‬ ‫یک‬ ‫نه‬.‫دارد‬ ‫می‬ ‫اذعان‬ ‫هم‬ ‫رای‬ ‫در‬ ‫لذا‬
‫کنوانسیون‬ ‫پذیرش‬ ‫عدم‬ ‫که‬1958‫التززام‬ ‫از‬ ‫مزانع‬ ‫آلمزان‬ ‫توسط‬
‫شود‬ ‫می‬ ‫قاعده‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫آلمان‬.
‫بزه‬ ‫آتزی‬ ‫توافقات‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫را‬ ‫حدود‬ ‫تحدید‬ ‫هستند‬ ‫مجاز‬ ‫کشورها‬
‫برسانند‬ ‫سرانجام‬.
‫منصزف‬ ‫خزط‬ ‫حزدود‬ ‫بزر‬ ‫جغرافیزایی‬ ‫های‬ ‫واقعیت‬ ‫تاثیر‬ ‫به‬ ‫دیوان‬
‫کند‬ ‫می‬ ‫اذعان‬( .‫بند‬13‫رای‬)
ً‫تمامزا‬ ‫مفهزوم‬ ‫یزک‬ ‫تزوان‬ ‫نمی‬ ‫را‬ ‫منصف‬ ‫خط‬ ‫کند‬ ‫می‬ ‫بیان‬ ‫دیوان‬
‫دانست‬ ‫جغرافیایی‬.‫منصف‬ ‫خط‬ ‫قاعده‬ ‫واضعین‬ ‫قصد‬,‫منافع‬ ‫در‬ ‫انصاف‬
‫است‬ ‫بوده‬ ‫طرفین‬ ‫سهم‬ ‫در‬ ‫انصاف‬ ‫و‬( .‫بند‬13‫و‬15‫رای‬)

19. ‫قضایی‬ ‫های‬ ‫رویه‬,‫قضیه‬
‫اژه‬ ‫دریای‬
‫قزاره‬ ‫فزالت‬ ‫حدود‬ ‫تعیین‬ ‫سر‬ ‫بر‬ ‫یونان‬ ‫و‬ ‫ترکیه‬ ‫میان‬ ‫حاضر‬ ‫قضیه‬
‫سال‬ ‫در‬1976‫بود‬.‫داند‬ ‫نمی‬ ‫رسیدگی‬ ‫به‬ ‫صالح‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫دیوان‬.
‫قضایی‬ ‫های‬ ‫رویه‬,‫قضیه‬
‫لیبی‬ ‫و‬ ‫تونس‬
‫نمزی‬ ‫حسزاب‬ ‫بزه‬ ‫ترافزع‬ ‫حزل‬ ‫راه‬ ‫را‬ ‫فیزیکی‬ ‫های‬ ‫واقعیت‬ ‫دیوان‬
‫آورد‬.
‫بلکزه‬ ‫نیسزت‬ ‫مشخص‬ ‫شیوه‬ ‫یک‬ ‫انصاف‬ ‫اصل‬ ‫که‬ ‫کند‬ ‫می‬ ‫تاکید‬ ‫دیوان‬
‫آید‬ ‫حساب‬ ‫به‬ ‫منصفانه‬ ‫نتیجه‬ ‫و‬ ‫حل‬ ‫راه‬ ‫یک‬ ً‫نتیجتا‬ ‫باید‬.
‫دهد‬ ‫می‬ ‫قرار‬ ‫عمل‬ ‫مالک‬ ‫را‬ ‫کشور‬ ‫ساحل‬ ‫دو‬ ‫میان‬ ‫فضای‬ ‫دیوان‬.
‫نمزی‬ ‫منصزفانه‬ ‫نتزایج‬ ‫به‬ ‫منجر‬ ‫منصف‬ ‫خط‬ ً‫لزوما‬ ‫گوید‬ ‫می‬ ‫دیوان‬
‫شود‬.
‫ساحل‬ ‫نزدیک‬ ‫و‬ ‫ساحل‬ ‫مناطق‬ ‫بر‬ ‫عالوه‬ ‫دیوان‬,‫سزوی‬ ‫آن‬ ‫منزاطق‬ ‫بزه‬
‫مزی‬ ‫قزرار‬ ‫توجزه‬ ‫مزورد‬ ‫نیز‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫به‬ ‫طرفین‬ ‫دسترسی‬ ‫و‬ ‫دریاها‬
‫دهد‬.

20. ‫قضایی‬ ‫های‬ ‫رویه‬,‫قضیه‬
‫ماین‬ ‫خلیج‬
‫مزی‬ ‫واقزع‬ ‫کانزادا‬ ‫و‬ ‫آمریکزا‬ ‫متحزده‬ ‫ایاالت‬ ‫میان‬ ‫موجود‬ ‫دعوی‬
‫گردد‬.
‫اثرگزذار‬ ‫انصزاف‬ ‫اصزل‬ ‫ماهیت‬ ‫بر‬ ‫جغرافیایی‬ ‫وضعیت‬ ‫رای‬ ‫این‬ ‫در‬
‫است‬.
‫کند‬ ‫می‬ ‫رد‬ ‫را‬ ‫طرفین‬ ‫اختصاصی‬ ‫حدود‬ ‫تحدید‬ ‫دیوان‬.
‫کزه‬ ‫گیزرد‬ ‫مزی‬ ‫نظزر‬ ‫در‬ ‫حزدود‬ ‫تعیزین‬ ‫بر‬ ‫اساسی‬ ‫مالک‬ ‫سه‬ ‫دیوان‬
‫از‬ ‫عبارتند‬:
1:‫وجود‬ ‫افتاده‬ ‫هم‬ ‫روی‬ ‫مناطق‬ ‫برابر‬ ‫تقسیم‬ ‫برای‬ ‫مشخص‬ ‫رویه‬
‫داشت‬ ‫نخواهد‬.
2:‫بزا‬ ‫موازی‬ ‫شبه‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫ماساچوست‬ ‫و‬ ‫اسکوتیا‬ ‫نووا‬ ‫سواحل‬
‫قزرار‬ ‫توجزه‬ ‫مزورد‬ ‫حدود‬ ‫تحدید‬ ‫در‬ ‫باید‬ ‫و‬ ‫دارند‬ ‫قرار‬ ‫یکدیگر‬
‫گیرند‬.
3:‫است‬ ‫قاره‬ ‫فالت‬ ‫حدو‬ ‫تحدید‬ ‫مبنای‬ ‫شده‬ ‫اصالح‬ ‫میانه‬ ‫خط‬.
‫قضایی‬ ‫های‬ ‫رویه‬,‫قاره‬ ‫فالت‬
‫مالت‬ ‫و‬ ‫لیبی‬ ‫میان‬
‫تناسزب‬ ‫مفهزوم‬ ‫و‬ ‫سزاحل‬ ‫طبیعزی‬ ‫امتزداد‬ ‫و‬ ‫طبیعی‬ ‫شکل‬ ‫به‬ ‫لیبی‬
‫کند‬ ‫می‬ ‫استناد‬.
‫زمزین‬ ‫و‬ ‫جغرافیزایی‬ ‫هزای‬ ‫فرمزول‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫به‬ ‫دلیلی‬ ‫دیوان‬
‫سزواحل‬ ‫فاصزله‬ ‫زیرا‬ ‫بیند‬ ‫نمی‬ ‫قاره‬ ‫فالت‬ ‫حدود‬ ‫تعیین‬ ‫در‬ ‫شناسی‬
‫از‬ ‫کمتر‬400‫است‬ ‫مایل‬.
‫شزکل‬ ‫چزون‬ ‫مواردی‬ ‫و‬ ‫باشد‬ ‫موجود‬ ‫راه‬ ‫تنها‬ ‫تواند‬ ‫نمی‬ ‫منصف‬ ‫خط‬
‫ساحل‬ ‫اصلی‬,‫سواحل‬ ‫طول‬ ‫تفاوت‬‫از‬ ‫مهمتزر‬ ‫و‬ ‫انهزا‬ ‫میان‬ ‫فاصله‬ ‫و‬

21. ‫قضایی‬ ‫های‬ ‫رویه‬,
‫نروژ‬ ‫علیه‬ ‫دانمارک‬
‫مزورد‬ ‫موضزوع‬ ‫و‬ ‫گردیزده‬ ‫طرح‬ ‫نروژ‬ ‫و‬ ‫دانمارک‬ ‫موجودمیان‬ ‫دعوی‬
‫جزان‬ ‫و‬ ‫لنزد‬ ‫گرین‬ ‫جزایر‬ ‫میان‬ ‫در‬ ‫قاره‬ ‫فالت‬ ‫حدود‬ ‫تعیین‬ ‫اختالف‬
‫بود‬ ‫ماین‬.
‫کشورها‬ ‫خاص‬ ‫موقعیت‬ ‫به‬ ‫دیوان‬,‫توجه‬ ‫بررسی‬ ‫مورد‬ ‫منطقه‬ ‫و‬ ‫جزایر‬
‫دارد‬ ‫ویژه‬.
‫سزال‬ ‫کنوانسزیون‬ ‫بزر‬ ‫مبتنی‬ ‫را‬ ‫قاره‬ ‫فالت‬ ‫بر‬ ‫حاکم‬ ‫رژیم‬ ‫دیوان‬
1958‫بزین‬ ‫حقوق‬ ‫بر‬ ‫مبتنی‬ ‫را‬ ‫ماهیگیری‬ ‫منطقه‬ ‫بر‬ ‫حاکم‬ ‫رژیم‬ ‫و‬
‫داند‬ ‫می‬ ‫عرفی‬ ‫الملل‬.
‫تمزایز‬ ‫وابسزته‬ ‫موقعیزت‬ ‫و‬ ‫خزاص‬ ‫موقعیت‬ ‫مفهوم‬ ‫دو‬ ‫میان‬ ‫دیوان‬
‫شود‬ ‫می‬ ‫قائل‬.
‫خاص‬ ‫موقعیت‬ ‫یک‬ ‫را‬ ‫یکدیگر‬ ‫با‬ ‫آنها‬ ‫ارتباط‬ ‫و‬ ‫سواحل‬ ‫طول‬ ‫دیوان‬
‫اورد‬ ‫می‬ ‫حساب‬ ‫به‬.
‫زمینی‬ ‫زیر‬ ‫منابع‬ ‫به‬ ‫دسترسی‬ ‫همچنین‬,‫دریزایی‬ ‫جانزدار‬ ‫منزابع‬,
‫یخ‬ ‫منابع‬,‫اقتصاد‬ ‫و‬ ‫جمعیت‬,‫یزک‬ ‫را‬ ‫تزاریخی‬ ‫های‬ ‫رویه‬ ‫و‬ ‫امنیت‬
‫بود‬ ‫توجه‬ ‫بی‬ ‫آنها‬ ‫به‬ ‫نباید‬ ‫که‬ ‫آورد‬ ‫می‬ ‫حساب‬ ‫به‬ ‫خاص‬ ‫وضعیت‬.
‫قضایی‬ ‫های‬ ‫رویه‬,
‫علیه‬ ‫نیکاراگوئه‬
‫کلمبیا‬
‫کشزور‬ ‫تعهدات‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫تواند‬ ‫نمی‬ ‫جدید‬ ‫کشور‬ ‫گوید‬ ‫می‬ ‫دیوان‬
‫بداند‬ ‫توجه‬ ‫بی‬ ‫پیشین‬ ‫یا‬ ‫مادر‬.
‫بر‬ ‫دلیلی‬ ‫را‬ ‫نیکاراگوئه‬ ‫سکوت‬ ‫و‬ ‫استناد‬ ‫ضمنی‬ ‫رضایت‬ ‫به‬ ‫دیوان‬
‫داند‬ ‫می‬ ‫جزائر‬ ‫بر‬ ‫کلمبیا‬ ‫حاکمیت‬ ‫پذیرش‬.
‫فزراهم‬ ‫را‬ ‫مکتسزبه‬ ‫حقوق‬ ‫ایجاد‬ ‫موجبات‬ ‫مضوع‬ ‫یک‬ ‫پذیرش‬ ‫و‬ ‫سکوت‬
‫آورد‬ ‫می‬.

22. ‫قضایی‬ ‫های‬ ‫رویه‬,‫دریای‬
‫سیاه‬,‫اوکراین‬ ‫علیه‬ ‫رومانی‬
‫نظر‬ ‫در‬ ‫میانه‬ ‫خط‬ ‫رسم‬ ‫برای‬ ‫را‬ ‫مراحلی‬ ‫قبلی‬ ‫رای‬ ‫همانند‬ ‫دیوان‬
‫گیرد‬ ‫می‬.‫شامل‬ ‫مراحل‬ ‫این‬:
1:‫موقت‬ ‫میانه‬ ‫خط‬ ‫رسم‬
2:‫ها‬ ‫موقعیت‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫میانه‬ ‫خط‬ ‫اصالح‬ ‫و‬ ‫بهبود‬
3:‫نمزی‬ ‫غیرمنصزفانه‬ ‫آثزار‬ ‫بزه‬ ‫منجزر‬ ‫میانه‬ ‫خط‬ ‫اینکه‬ ‫اثبات‬
‫گردد‬.
‫در‬ ‫را‬ ‫اثرگذار‬ ‫مربوطه‬ ‫های‬ ‫موقعیت‬ ‫دیوان‬6‫بزرد‬ ‫مزی‬ ‫نام‬ ‫بخش‬
‫از‬ ‫عبارتند‬ ‫که‬:
1:‫ساحل‬ ‫طول‬
2:‫سیاه‬ ‫دریای‬ ‫بسته‬ ‫ماهیت‬(‫مهم‬ ‫بسیار‬)
3:‫جزایر‬ ‫وجود‬
4:‫نفزت‬ ‫زمینزه‬ ‫در‬ ‫طزرفین‬ ‫توسزط‬ ‫شزده‬ ‫انجزام‬ ‫اقدامات‬,‫گزاز‬,
‫و‬ ‫ماهیگیری‬..
5:‫و‬ ‫کشور‬ ‫میان‬ ‫ارتباط‬ ‫انقطاع‬ ‫زمینه‬ ‫در‬ ‫موجود‬ ‫ظرفیت‬ ‫هرگونه‬
‫قاره‬ ‫فالت‬
6:‫امنیتی‬ ‫های‬ ‫زمینه‬

23. ‫از‬ ‫کمتر‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫جایی‬ ‫تا‬ ‫گفته‬ ‫لیبی‬ ‫و‬ ‫مالت‬ ‫قضیه‬ ‫در‬ ‫دیوان‬
200‫کنیم‬ ‫نمی‬ ‫استفاده‬ ‫قاره‬ ‫حاشیه‬ ‫خارجی‬ ‫حد‬ ‫از‬ ‫هستیم‬ ‫مایل‬
‫کمتر‬ ‫فاصله‬ ‫در‬ ‫درگیر‬ ‫های‬ ‫طرف‬ ‫همه‬ ‫اگر‬ ‫که‬ ‫بپرسیم‬ ‫باید‬ ‫اما‬
‫از‬200‫چه؟‬ ‫بودند‬ ‫مایل‬‫به‬ ‫نسبت‬ ‫ایران‬ ‫خزر‬ ‫جنوبی‬ ‫قسمت‬ ‫در‬
‫وضعیتی‬ ‫چنین‬ ‫از‬ ‫آذربایجان‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫ایران‬ ‫و‬ ‫ترکمنستان‬
‫است‬ ‫برخوردار‬.
‫حل‬ ‫را‬ ‫مشکل‬ ‫نتواند‬ ‫که‬ ‫شود‬ ‫پیچیده‬ ‫آنقدر‬ ‫ها‬ ‫فاصله‬ ‫رژیم‬ ‫اگر‬
‫یا‬ ‫طبیعی‬ ‫شناسی‬ ‫ریخت‬ ‫همان‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫کشید‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫دست‬ ‫باید‬ ‫کند‬
‫آورد‬ ‫روی‬ ‫زمین‬ ‫مورفولوژی‬.
‫می‬ ‫اما‬ ‫کنند‬ ‫نمی‬ ‫کمکی‬ ‫هدبرگ‬ ‫و‬ ‫گاردنر‬ ‫های‬ ‫فرمول‬ ‫اینجا‬ ‫در‬
‫باشند‬ ‫خوبی‬ ‫الگوی‬ ‫توانند‬.
‫ریخت‬ ‫زمین‬ ‫های‬ ‫واقعیت‬ ‫و‬ ‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫بستر‬ ‫شناسی‬ ‫ریخت‬ ‫علت‬ ‫به‬
‫آن‬ ‫شناسی‬,‫روش‬ ‫ترین‬ ‫مناسب‬‫فالت‬ ‫منصفانه‬ ‫و‬ ‫عادالنه‬ ‫تقسیم‬
‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫قاره‬‫است‬ ‫طرفین‬ ‫میان‬.‫باید‬ ‫تقسیم‬ ‫این‬ ‫در‬
‫تضمین‬ ‫همه‬ ‫برای‬ ‫ضرر‬ ‫کمترین‬ ‫و‬ ‫همه‬ ‫برای‬ ‫منافع‬ ‫بیشترین‬
‫گردد‬.
‫در‬ ‫و‬ ‫دریاست‬ ‫بستر‬ ‫زیر‬ ‫و‬ ‫بستر‬ ‫جنوبی‬ ‫خزر‬ ‫در‬ ‫ما‬ ‫اساسی‬ ‫مشکل‬