SlideShare a Scribd company logo
1 of 11
Prof. dr ir Rudy Rabbinge
Emeritus Universiteitshoogleraar
Duurzame Ontwikkeling & Voedselzekerheid
Science café, Zeist 12 april 2012
Voedselzekerheid, nu & in de toekomst, deel I
Inhoud
 Megatrends in de landbouw
 Uitdagingen
 Mogelijkheden en perspectieven
 Biobased economy
 Blokkades in het denken: taboes, premissen,
dilemma's en paradoxen
 Conclusies
1. Megatrends
Megatrends
Megatrends landbouw
800
1800
9000
600
350
12
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
10000
1 2 3
0
100
200
300
400
500
600
700
KG/HA
MAN-HOUR
1400 1910 2000
Grain production in NL between 1400 and 2000
800
1800
9000
600
350
12
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
10000
1 2 3
0
100
200
300
400
500
600
700
KG/HA
MAN-HOUR
1400 1910 2000
Grain production in NL between 1400 and 2000
1: Productiviteitsverhoging 2: Van
ambachtelijk
naar industrieel
3: Integratie van de keten
4: Verbreding van
doeleinden
5: Voedsel en gezondheid
By-products en waste processing,
compost, fermentation (energy)
Food &
fodder
Photosynthesis
Biomass
CO2
H2O
Minerals
Non usables
and manure
Sust. products:
- Materials
- Chemistry
- Energy
Non usables
and manure
By-products en waste processing,
compost, fermentation (energy)
Food &
fodder
Photosynthesis
Biomass
CO2
H2O
Minerals
Non usables
and manure
Sust. products:
- Materials
- Chemistry
- Energy
Sust. products:
- Materials
- Chemistry
- Energy
Non usables
and manure
6: Bio-based economy
Megatrends (1): Productiviteitsverhoging
 Grond-productiviteit
x 5 - 6
 Arbeidsproductiviteit
x 200 - 300
 Energie en andere inputs
x 2 - 4
800
1800
9000
600
350
12
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
10000
1 2 3
0
100
200
300
400
500
600
700
KG/HA
MANUUR
1400 1910 2000
Graan productie in NL tussen 1400 and 2000
Megatrends (2): Van ambachtelijk naar industrie
 Van adaptief (aanpassen aan omgeving) naar maximale
controle (kunstmest, pesticiden, irrigatie)
 Introductie van niet-grondgebonden landbouw
kasteelt
substraatteelt
 Hoge toegevoegde waarde !!
Megatrends (3) Integratie van de keten
 Van grond tot mond
 Keten-omkering: consument (of retail) dicteert
 Kwaliteit, food safety, gemaksvoedsel, etc.
 Efficientie in logistiek (on time delivery), kostprijs
 Toegevoegde waarde op diverse schakels van
de keten  cumulatief
Megatrends (4): Verbreding van doeleinden
 Milieuvriendelijk
 geen vervuiling
 geen verspilling
 Diervriendelijk
 Landschap
Megatrends (5): Koppeling aan gezondheid
 Groente, fruit en vis zijn goed voor de gezondheid
 Gezondheidsbevorderende componenten
nastreven door keuzes in uitgangsmateriaal,
teeltmethodes en verwerking: meervoudig
onverzadigde vetzuren
 Good Agricultural Practices: landbouwproducten
vrij van residuen (nitraat, pesticiden)
 Food safety: tracking and tracing (BSE, dioxine)
Megatrends (6): opkomst biobased economy
 Keuze consumenten voor biobased producten
 Materialen kunnen doeltreffender en doelmatiger
worden vervaardigd
 De plant als fabriek
 Verschillende producten en technieken in
ontwikkeling en gebruik
2. Uitdagingen

More Related Content

Similar to Voedselzekerheid ia

Voedselcrisis: Globale problematiek
Voedselcrisis: Globale problematiekVoedselcrisis: Globale problematiek
Voedselcrisis: Globale problematiekVU Connected
 
Elke Winkelwagen vertelt een verhaal
Elke Winkelwagen vertelt een verhaalElke Winkelwagen vertelt een verhaal
Elke Winkelwagen vertelt een verhaalCorné van Dooren
 
Functional foods in beeld door Trendbox (Petra Wolff)
Functional foods in beeld door Trendbox (Petra Wolff)Functional foods in beeld door Trendbox (Petra Wolff)
Functional foods in beeld door Trendbox (Petra Wolff)frankdenhaan
 
How to feed the planet in 2025 (Zorgtotaal 2013)
How to feed the planet in 2025 (Zorgtotaal 2013)How to feed the planet in 2025 (Zorgtotaal 2013)
How to feed the planet in 2025 (Zorgtotaal 2013)VNUEE
 
Ilb uitgebreide propositie 2016:2017
Ilb uitgebreide propositie 2016:2017Ilb uitgebreide propositie 2016:2017
Ilb uitgebreide propositie 2016:2017Menno Jan Janssen
 
KJ Poppe Actualiteiten Dronten en Blaricum.pptx
KJ Poppe Actualiteiten Dronten en Blaricum.pptxKJ Poppe Actualiteiten Dronten en Blaricum.pptx
KJ Poppe Actualiteiten Dronten en Blaricum.pptxKrijn Poppe
 
TransLab Kampus 13: Over voeding
TransLab Kampus 13: Over voedingTransLab Kampus 13: Over voeding
TransLab Kampus 13: Over voedingAvansa Kempen
 
Permacultuur van ideaal naar ontwerp en van uitvoering naar acceptatie
Permacultuur van ideaal naar ontwerp en van uitvoering naar acceptatiePermacultuur van ideaal naar ontwerp en van uitvoering naar acceptatie
Permacultuur van ideaal naar ontwerp en van uitvoering naar acceptatieakkernaarbos
 
Dag fm ifma kluwer_27-03-14_ellen dessart_duurzame catering
Dag fm ifma kluwer_27-03-14_ellen dessart_duurzame cateringDag fm ifma kluwer_27-03-14_ellen dessart_duurzame catering
Dag fm ifma kluwer_27-03-14_ellen dessart_duurzame cateringMuriel Walter
 
Biocascadering - NVVL - Bartels - Wageningen UR
Biocascadering - NVVL - Bartels - Wageningen URBiocascadering - NVVL - Bartels - Wageningen UR
Biocascadering - NVVL - Bartels - Wageningen URWouter de Heij
 
Trends in agrarisch KJ Poppe Nijenrode
Trends in agrarisch KJ Poppe NijenrodeTrends in agrarisch KJ Poppe Nijenrode
Trends in agrarisch KJ Poppe NijenrodeKrijn Poppe
 
Europa en ons voedsel. Joost de Jong 6 oktober 2022. Voor presentatie. Steekw...
Europa en ons voedsel. Joost de Jong 6 oktober 2022. Voor presentatie. Steekw...Europa en ons voedsel. Joost de Jong 6 oktober 2022. Voor presentatie. Steekw...
Europa en ons voedsel. Joost de Jong 6 oktober 2022. Voor presentatie. Steekw...Joost de Jong
 
KJ Poppe PvdA waterschapsbestuurders
KJ Poppe PvdA waterschapsbestuurdersKJ Poppe PvdA waterschapsbestuurders
KJ Poppe PvdA waterschapsbestuurdersKrijn Poppe
 
Cathy van beek - Eten is Chefsache
Cathy van beek - Eten is ChefsacheCathy van beek - Eten is Chefsache
Cathy van beek - Eten is ChefsacheKelly Adegeest
 
Presentatie gijsbrecht gunter
Presentatie gijsbrecht gunterPresentatie gijsbrecht gunter
Presentatie gijsbrecht gunterdeniseveekeren
 
Presentatie Willem Lageweg: MVO in de retail 20 Mei 2010
Presentatie Willem Lageweg: MVO in de retail 20 Mei 2010Presentatie Willem Lageweg: MVO in de retail 20 Mei 2010
Presentatie Willem Lageweg: MVO in de retail 20 Mei 2010MVO Nederland
 
Nijenrode lecture Green Deal FtF CAP
Nijenrode lecture Green Deal FtF CAPNijenrode lecture Green Deal FtF CAP
Nijenrode lecture Green Deal FtF CAPKrijn Poppe
 

Similar to Voedselzekerheid ia (20)

Voedselcrisis: Globale problematiek
Voedselcrisis: Globale problematiekVoedselcrisis: Globale problematiek
Voedselcrisis: Globale problematiek
 
Elke Winkelwagen vertelt een verhaal
Elke Winkelwagen vertelt een verhaalElke Winkelwagen vertelt een verhaal
Elke Winkelwagen vertelt een verhaal
 
Functional foods in beeld door Trendbox (Petra Wolff)
Functional foods in beeld door Trendbox (Petra Wolff)Functional foods in beeld door Trendbox (Petra Wolff)
Functional foods in beeld door Trendbox (Petra Wolff)
 
How to feed the planet in 2025 (Zorgtotaal 2013)
How to feed the planet in 2025 (Zorgtotaal 2013)How to feed the planet in 2025 (Zorgtotaal 2013)
How to feed the planet in 2025 (Zorgtotaal 2013)
 
Ilb uitgebreide propositie 2016:2017
Ilb uitgebreide propositie 2016:2017Ilb uitgebreide propositie 2016:2017
Ilb uitgebreide propositie 2016:2017
 
KJ Poppe Actualiteiten Dronten en Blaricum.pptx
KJ Poppe Actualiteiten Dronten en Blaricum.pptxKJ Poppe Actualiteiten Dronten en Blaricum.pptx
KJ Poppe Actualiteiten Dronten en Blaricum.pptx
 
TransLab Kampus 13: Over voeding
TransLab Kampus 13: Over voedingTransLab Kampus 13: Over voeding
TransLab Kampus 13: Over voeding
 
Permacultuur van ideaal naar ontwerp en van uitvoering naar acceptatie
Permacultuur van ideaal naar ontwerp en van uitvoering naar acceptatiePermacultuur van ideaal naar ontwerp en van uitvoering naar acceptatie
Permacultuur van ideaal naar ontwerp en van uitvoering naar acceptatie
 
Springtij 2017
Springtij 2017Springtij 2017
Springtij 2017
 
Dag fm ifma kluwer_27-03-14_ellen dessart_duurzame catering
Dag fm ifma kluwer_27-03-14_ellen dessart_duurzame cateringDag fm ifma kluwer_27-03-14_ellen dessart_duurzame catering
Dag fm ifma kluwer_27-03-14_ellen dessart_duurzame catering
 
Biocascadering - NVVL - Bartels - Wageningen UR
Biocascadering - NVVL - Bartels - Wageningen URBiocascadering - NVVL - Bartels - Wageningen UR
Biocascadering - NVVL - Bartels - Wageningen UR
 
Trends in agrarisch KJ Poppe Nijenrode
Trends in agrarisch KJ Poppe NijenrodeTrends in agrarisch KJ Poppe Nijenrode
Trends in agrarisch KJ Poppe Nijenrode
 
Europa en ons voedsel. Joost de Jong 6 oktober 2022. Voor presentatie. Steekw...
Europa en ons voedsel. Joost de Jong 6 oktober 2022. Voor presentatie. Steekw...Europa en ons voedsel. Joost de Jong 6 oktober 2022. Voor presentatie. Steekw...
Europa en ons voedsel. Joost de Jong 6 oktober 2022. Voor presentatie. Steekw...
 
KJ Poppe PvdA waterschapsbestuurders
KJ Poppe PvdA waterschapsbestuurdersKJ Poppe PvdA waterschapsbestuurders
KJ Poppe PvdA waterschapsbestuurders
 
Cathy van beek - Eten is Chefsache
Cathy van beek - Eten is ChefsacheCathy van beek - Eten is Chefsache
Cathy van beek - Eten is Chefsache
 
Presentatie gijsbrecht gunter
Presentatie gijsbrecht gunterPresentatie gijsbrecht gunter
Presentatie gijsbrecht gunter
 
Presentatie Willem Lageweg: MVO in de retail 20 Mei 2010
Presentatie Willem Lageweg: MVO in de retail 20 Mei 2010Presentatie Willem Lageweg: MVO in de retail 20 Mei 2010
Presentatie Willem Lageweg: MVO in de retail 20 Mei 2010
 
Nijenrode lecture Green Deal FtF CAP
Nijenrode lecture Green Deal FtF CAPNijenrode lecture Green Deal FtF CAP
Nijenrode lecture Green Deal FtF CAP
 
Presentatie harry aiking
Presentatie harry aikingPresentatie harry aiking
Presentatie harry aiking
 
Presentatie joop van raaij
Presentatie joop van raaijPresentatie joop van raaij
Presentatie joop van raaij
 

More from Science Café Zeist

Religie---- wat hebben we er aan? prof. dr W. van Beek / ScienceCafé Zeist
Religie---- wat hebben we er aan?  prof. dr W. van Beek / ScienceCafé ZeistReligie---- wat hebben we er aan?  prof. dr W. van Beek / ScienceCafé Zeist
Religie---- wat hebben we er aan? prof. dr W. van Beek / ScienceCafé ZeistScience Café Zeist
 
ScienceCafé Zeist: Voeding 10-11-11
ScienceCafé Zeist:  Voeding 10-11-11ScienceCafé Zeist:  Voeding 10-11-11
ScienceCafé Zeist: Voeding 10-11-11Science Café Zeist
 
Science café zeist, maart 2011.ppt ingepakt
Science café zeist, maart 2011.ppt ingepaktScience café zeist, maart 2011.ppt ingepakt
Science café zeist, maart 2011.ppt ingepaktScience Café Zeist
 
Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib
Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 IbSciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib
Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 IbScience Café Zeist
 
Sciencafe Zeist Nanotechnologie 12 11 09 Part 1
Sciencafe Zeist Nanotechnologie 12 11 09 Part 1Sciencafe Zeist Nanotechnologie 12 11 09 Part 1
Sciencafe Zeist Nanotechnologie 12 11 09 Part 1Science Café Zeist
 
Dierproeven en alternatieven voor dierproeven
Dierproeven en alternatieven voor dierproevenDierproeven en alternatieven voor dierproeven
Dierproeven en alternatieven voor dierproevenScience Café Zeist
 

More from Science Café Zeist (10)

Religie---- wat hebben we er aan? prof. dr W. van Beek / ScienceCafé Zeist
Religie---- wat hebben we er aan?  prof. dr W. van Beek / ScienceCafé ZeistReligie---- wat hebben we er aan?  prof. dr W. van Beek / ScienceCafé Zeist
Religie---- wat hebben we er aan? prof. dr W. van Beek / ScienceCafé Zeist
 
Voedselzekerheid Ib
Voedselzekerheid IbVoedselzekerheid Ib
Voedselzekerheid Ib
 
Voedselzekerheid? Deel II
Voedselzekerheid? Deel II Voedselzekerheid? Deel II
Voedselzekerheid? Deel II
 
ScienceCafé Zeist: Voeding 10-11-11
ScienceCafé Zeist:  Voeding 10-11-11ScienceCafé Zeist:  Voeding 10-11-11
ScienceCafé Zeist: Voeding 10-11-11
 
Science café zeist, maart 2011.ppt ingepakt
Science café zeist, maart 2011.ppt ingepaktScience café zeist, maart 2011.ppt ingepakt
Science café zeist, maart 2011.ppt ingepakt
 
Islamisering: feiten en ficties
Islamisering: feiten en fictiesIslamisering: feiten en ficties
Islamisering: feiten en ficties
 
Sciencecafe Zeist 10 Dec 2009
Sciencecafe Zeist 10 Dec 2009Sciencecafe Zeist 10 Dec 2009
Sciencecafe Zeist 10 Dec 2009
 
Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib
Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 IbSciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib
Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib
 
Sciencafe Zeist Nanotechnologie 12 11 09 Part 1
Sciencafe Zeist Nanotechnologie 12 11 09 Part 1Sciencafe Zeist Nanotechnologie 12 11 09 Part 1
Sciencafe Zeist Nanotechnologie 12 11 09 Part 1
 
Dierproeven en alternatieven voor dierproeven
Dierproeven en alternatieven voor dierproevenDierproeven en alternatieven voor dierproeven
Dierproeven en alternatieven voor dierproeven
 

Voedselzekerheid ia

  • 1. Prof. dr ir Rudy Rabbinge Emeritus Universiteitshoogleraar Duurzame Ontwikkeling & Voedselzekerheid Science café, Zeist 12 april 2012 Voedselzekerheid, nu & in de toekomst, deel I
  • 2. Inhoud  Megatrends in de landbouw  Uitdagingen  Mogelijkheden en perspectieven  Biobased economy  Blokkades in het denken: taboes, premissen, dilemma's en paradoxen  Conclusies
  • 4. Megatrends Megatrends landbouw 800 1800 9000 600 350 12 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000 9000 10000 1 2 3 0 100 200 300 400 500 600 700 KG/HA MAN-HOUR 1400 1910 2000 Grain production in NL between 1400 and 2000 800 1800 9000 600 350 12 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000 9000 10000 1 2 3 0 100 200 300 400 500 600 700 KG/HA MAN-HOUR 1400 1910 2000 Grain production in NL between 1400 and 2000 1: Productiviteitsverhoging 2: Van ambachtelijk naar industrieel 3: Integratie van de keten 4: Verbreding van doeleinden 5: Voedsel en gezondheid By-products en waste processing, compost, fermentation (energy) Food & fodder Photosynthesis Biomass CO2 H2O Minerals Non usables and manure Sust. products: - Materials - Chemistry - Energy Non usables and manure By-products en waste processing, compost, fermentation (energy) Food & fodder Photosynthesis Biomass CO2 H2O Minerals Non usables and manure Sust. products: - Materials - Chemistry - Energy Sust. products: - Materials - Chemistry - Energy Non usables and manure 6: Bio-based economy
  • 5. Megatrends (1): Productiviteitsverhoging  Grond-productiviteit x 5 - 6  Arbeidsproductiviteit x 200 - 300  Energie en andere inputs x 2 - 4 800 1800 9000 600 350 12 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000 9000 10000 1 2 3 0 100 200 300 400 500 600 700 KG/HA MANUUR 1400 1910 2000 Graan productie in NL tussen 1400 and 2000
  • 6. Megatrends (2): Van ambachtelijk naar industrie  Van adaptief (aanpassen aan omgeving) naar maximale controle (kunstmest, pesticiden, irrigatie)  Introductie van niet-grondgebonden landbouw kasteelt substraatteelt  Hoge toegevoegde waarde !!
  • 7. Megatrends (3) Integratie van de keten  Van grond tot mond  Keten-omkering: consument (of retail) dicteert  Kwaliteit, food safety, gemaksvoedsel, etc.  Efficientie in logistiek (on time delivery), kostprijs  Toegevoegde waarde op diverse schakels van de keten  cumulatief
  • 8. Megatrends (4): Verbreding van doeleinden  Milieuvriendelijk  geen vervuiling  geen verspilling  Diervriendelijk  Landschap
  • 9. Megatrends (5): Koppeling aan gezondheid  Groente, fruit en vis zijn goed voor de gezondheid  Gezondheidsbevorderende componenten nastreven door keuzes in uitgangsmateriaal, teeltmethodes en verwerking: meervoudig onverzadigde vetzuren  Good Agricultural Practices: landbouwproducten vrij van residuen (nitraat, pesticiden)  Food safety: tracking and tracing (BSE, dioxine)
  • 10. Megatrends (6): opkomst biobased economy  Keuze consumenten voor biobased producten  Materialen kunnen doeltreffender en doelmatiger worden vervaardigd  De plant als fabriek  Verschillende producten en technieken in ontwikkeling en gebruik

Editor's Notes

  1. 1