ប្រសិទ្ធភាពនៃការអប់រំនៅសាលាបឋមសិក្សាវត្តបូព៌ pdf រៀបរៀងដោយ៖ និស្សិត ជុំ ពេជ្រនីតា និង អ៊ិន វឌ្ឍនា

1. ប្រសិទ្ធភាពនៃការអរ់រំ
នៅសាលារឋមសិក្សាវត្តរូព៌
កម្មសិក្សាពីថ្ងៃទី១៦ ខែម្ីនា ដល់ថ្ងៃទី១៥ ខែឧសភា ឆ្
ន ាំ ២០២០
ឈ្
ម ោះស្ថ
ា ប័ន៖ សាលារឋមសិក្សាវត្តរូព៌
តាក់តែងឡ ើងឈោយ ស្ថស្ត្ស្ថ
ា ចារ្យតែនាាំ
និសសិតឈ្
ម ោះ ជំ នពប្ជៃីតា បែ
ឌិ ែ ង
៉ា ៃ់ សៃនេត្
អិៃ វឌ្ឍនា
បរ្ ិញ្ញ
ា បត្ែ ឡសដ្ឋកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍ ឆ្
ន ាំចូលសិក្សា ២០១៦
ជាំនាន់ទី ៤ ឆ្
ន ាំសរឈសររបាយការណ
៍ ២០២០
របាយការណ
៍ ក្សមមសិក្សារញ្ចរ់ការសិក្សា
សាកលវិទ្យាល័យភូមិៃទនីតិសាស្រសត និងវិទ្យាសាស្រសតសេេឋក្សិច្ច

2. អារមភក្សថា
ឡសដ្ឋកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍ គឺជាជាំនាញម្ួយតដ្លមានសារ្សាំខាន់យ
៉ា ងខា
ល ាំង ឡត្រោះឡោលបាំែងច្ាំបងននម្ុខ
ជាំនាញឡនោះ គឺឡដ្ើម្បីរ្ ិោះរ្កនូវយុទធសាស្រសតតដ្លមានត្បសិទធភាពសត្មាប់ឡត្បើត្ាស់កនុងការ្អភិវឌ្ឍន៍ត្បឡទសជាែិ
ម្ួយឲ្យបនតមានភាពត្បឡសើរ្ឡ ើងជានិច្ច។ បនា
ា ប់ពីានសិកាម្ុខជាំនាញម្ួយឡនោះម្ក ឡយើងខ្ុាំទទួលាននូវ
ច្ាំឡែោះដ្ឹងជាឡត្ច្ើនជុាំវ ិញកតា
ត តដ្លច្ូលរ្ួម្កនុងការ្អភិវឌ្ឍត្បឡទសជាែិឲ្យទទួលាននូវការ្រ្ ីកច្ាំឡរ្ ើនឡលើត្គប់
វ ិស័យ។ កនុងឡនាោះតដ្រ្ឡយើងខ្ុាំានសឡងេែឡ ើញថាកតា
ត ធនធានម្នុសសជាកតា
ត សាំខាន់ម្ួយ និងជាច្លករ្តដ្ល
ពុាំអាច្ខវោះានសត្មាប់ការ្អភិវឌ្ឍសងគម្ជាែិ។ ឡ្លៀែកនុងឱកាសឡនោះឡយើងខ្ុាំានសឡត្ម្ច្ច្ិែតឡត្ជើសឡរ្ ើសយក
ត្បធានបទម្ួយតដ្លសដីពី " ត្បសិទធភាពននការ្អប់រ្ ាំឡៅសាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌ " ឡធវើជាត្បធានបទននកម្ម
សិក្សាសត្មាប់ឡធវើបទបង្ហ
ា ញឡៅឡពលបញ្ចប់ថា
ន ក់បរ្ ិញ្ញ
ា បត្ែ។
ច្ាំឡរោះខលឹម្សារ្នននិឡកេបបទមានឡោលបាំែង្លុោះបញ្ញ
ច ាំងឲ្យឡ ើញពីសារ្សាំខាន់ននវ ិស័យអប់រ្ ាំតដ្ល
វ ិស័យអប់រ្ ាំឡនោះឡទៀែឡសាែ គឺទាម្ទារ្ឲ្យមានការ្យកច្ិែតទុកដាក់តាាំងពីថា
ន ក់ម្ូលដា
ឋ នម្កឡម្ល៉ាោះ ឡរលគឺតាាំងពី
ថា
ន ក់ម្ឡែតយយ ក៏ដ្ូច្ជាថា
ន ក់បឋម្សិកា ឡត្រោះកុមារ្ឡត្បៀបានឡៅនឹងទាំរាំងតដ្លឡទើបតែដ្ុោះពនលក ត្បសិនឡបើ
ឡយើងឡម្ើលតែទាាំទាំរាំងានលអ ឡនាោះឡយើងនឹងទទួលាននូវត្បឡភទឬសសីតដ្លមានគុែភាពសមាមាត្ែឡៅ
នឹងការ្តែទាាំរ្បស់ឡយើងដ្ូច្ោ
ន ។ ដ្ូច្ោ
ន ឡនោះតដ្រ្ឡបើឡយើងឡត្បៀបឡធៀបឡៅនឹងម្នុសសវ ិញ ឡបើកាលណាកុមារ្
ទទួលាននូវការ្យកច្ិែតទុកដាក់ និងបង្ហ
ា ែ់បឡត្ងៀនតននកច្ាំឡែោះដ្ឹងទូឡៅឡៅថា
ន ក់ម្ូលដា
ឋ នឲ្យានដ្ិែដ្ល់
ឡនាោះពួកឡគនឹងកា
ល យឡៅជាធនធានម្នុសសតដ្លឡររ្ឡពញឡដាយច្ាំឡែោះវ ិជា
ា ។ ទនាឹម្នឹងឡនោះសិសានុសិសស
ទាាំងអស់ក៏ទាម្ទារ្ឲ្យមានការ្ហ្វឹកហាែ់តននកសា
ម រ្ែី កាយសម្បទារ្ សីលធម្៌ គុែធម្៌ និងច្រ្ ិយធម្៌ ឡត្រោះ
កតា
ត ទាាំងអស់ឡនោះនឹងកាន់តែជាំរ្ុញឲ្យពួកោែ់កា
ល យឡៅជាបុគគលតដ្លមានសកា
ដ នុពលឡៅកនុងសងគម្ និងជា
ធនធានម្ួយតដ្លលអត្បនពសត្មាប់ជាទីពាំនាក់រ្បស់ ត្គួសារ្ សហ្គម្ន៍ ជាពិឡសសគឺសងគម្ជាែិនឹងកាន់តែ
មានការ្រ្ ីកច្ាំឡរ្ ើនឡៅម្ុខត្បកបឡដាយឡសេរ្ភាព និងនិរ្នតរ្ភាព។
ជាច្ុងឡត្កាយ ឡយើងខ្ុាំសូម្អភ័យឡទាសនូវរាល់កាំហ្ុស្គងតដ្លឡកើែមានឡ ើងឡដាយអឡច្ែនា ឡហ្ើយ
ត្កុម្ឡយើងខ្ុាំទទួលសា
វ គម្ន៍ជានិច្ចនូវរាល់ម្ែិរ្ ិោះគន់ឡដ្ើម្បីសា
េ បនា ពីសាំណាក់ ឡលាក ឡលាកត្សីសាស្រសា
ត ចារ្យ
ឡលា កត្គូ អនកត្គូ ឡលា ក ឡលា កត្សី អនកនាង កញ្ញ
ា សិ សសនិសសិែ និងម្ិែតអនកអានទាាំងអស់ ឡដ្ើម្បីជា
បទពិឡសាធន៍ និងបឡងេើននូវភាពទូលាំទូលាយកនុងការ្ត្សាវត្ជាវនាឡពលឡត្កាយៗឡទៀែ។

3. នសច្ក្សតីថ្លែងអំណរគណ
ឡយើងខ្ុាំឡ្
ម ោះ ជុាំ ឡពត្ជនីតា និង អុិន វឌ្ឍនា ជានិសសិែជាំនាញឡសដ្ឋកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍ ឆ្
ន ាំទី៤ ជាំនាន់ទី៤
ត្កុម្ D4C1 ននសាកលវ ិទាល័យភូម្ិនានីែិសាស្រសត និងវ ិទាសាស្រសតឡសដ្ឋកិច្ច។
សូមសំថ្េងការេឹងគណច្ំន ោះ
ឡលាកឪពុក ជំ សផាៃ និង អនកមា
ដ យ សខ សារឹម ត្ពម្ទាាំងឡលាកឪពុក អិៃ ចាៃ់លល
និង អនកមា
ដ យ យឹង ណា នរ៉ាត្ តដ្លាននដល់កាំឡែ
ើ ែដ្ល់កូន ច្ិញ្ចឹម្បីាច្់តែរ្កាកូនត្បកបឡដាយ
ត្ពហ្មវ ិហារ្ធម្៌តាាំងពីែូច្រ្ហ្ូែដ្ល់ធាំដ្ឹងកដី យកច្ិែតទុកដាក់ ឡម្ើលតែរ្កា ឡដ្ើរ្ែួនាទីជាទីត្បឹកាដ្៏លអ និងតែង
តែនដល់កមា
ល ាំងច្ិែតជាំរ្ុញកូនៗឲ្យ្លងកាែ់ឧបសគគនានាត្បកបឡដាយឡជាគជ័យ ជាពិឡសសគឺការ្នដល់ឱកាសឲ្យ
កូនៗានសិកាឡរ្ៀនសូត្ែឡត្កបជញ្ាក់យកច្ាំឡែោះដ្ឹងតាាំងពីថា
ន ក់ដ្ាំបូងរ្ហ្ូែដ្ល់ានបញ្ចប់បរ្ ិញ្ញ
ា បត្ែឡនោះ។
ប្ក្សសួងអរ់រំ យវជៃ ៃិងក្សីឡា ត្ពម្ទាាំងគណៈប្គរ់ប្គងសាក្សលវិទ្ាល័យភូមិៃទ
ៃីត្ិសាស្រសត ៃិងវិទ្ាសាស្រសតនសេឋក្សិច្ច តដ្លាននដល់ជាអាហារ្ូបករ្ែ
៍ សត្មាប់រ្យៈឡពលសិកា៤ឆ្
ន ាំ
ឡពញដ្ល់ឡយើងខ្ុាំ។ ការ្នដល់អាហារ្ូបករ្ែ
៍ ឡនោះជាឱកាសម្ួយដ្៏មានែនម្លនត្កតលងសត្មាប់ឡយើងខ្ុាំានម្ក
សិកា និងទទួលយកច្ាំឡែោះដ្ឹងឡៅទីឡនោះ។ ឡយើងខ្ុាំក៏សូម្អរ្គុែច្ាំឡរោះ ឡលាក ឡលាកត្សីសាស្រសា
ត ចារ្យ
ឡលាកត្គូ អនកត្គូ ទាាំងអស់ ត្ពម្ទាាំងបុគគលិកត្គប់លាំដាប់ថា
ន ក់ននសាកលវ ិទាល័យភូម្ិនានីែិសាស្រសត និង
វ ិទាសាស្រសតឡសដ្ឋកិច្ចតដ្លាននដល់នូវច្ាំឡែោះដ្ឹង និងបទពិឡសាធន៍ឡនសងៗសត្មាប់និសសិែត្គប់រ្ូបឡដ្ើម្បីវ ិវែត
ខលួនកា
ល យជាធនធានម្នុសសតដ្លជួយអាច្ដ្ល់ត្គួសារ្ សហ្គម្ន៍ និងសងគម្ជាែិ។
ឡលាកសាស្រសា
ត ចារ្យបែ
ឌិ ែ ង
៉ា ៃ់ សៃនេត្ តដ្លានច្ាំណាយឡពលឡវលាដ្៏មានែនម្លកនុងការ្
ដ្ឹកនាាំត្កុម្ត្សាវត្ជាវរ្បស់ឡយើងខ្ុាំ ឡដាយការ្យកច្ិែតទុកដាក់បាំនុែតាាំងពីការ្ចាប់ឡនដើម្រ្ហ្ូែដ្ល់ឡពលបញ្ច ប់
រ្ួច្រាល់ និងទទួលានឡជាគជ័យជាសា
េ ពរ្។
សាលារឋមសិក្សាវត្តរូព៌ តដ្លានអនុញ្ញ
ា ែឲ្យឡយើងខ្ុាំច្ុោះកម្មសិកា និងនដល់នូវរាល់ឯកសារ្
ក៏ដ្ូច្ជាម្ែិឡយបល់ សត្មាប់ឡយើងខ្ុាំានច្ងត្កងជាឡសៀវឡៅឡនោះឡ ើង។
ជាម្ួយោ
ន ឡនោះតដ្រ្ ត្កុម្ត្គួសារ្សាច្់ញាែិ និងម្ិែតទាាំងអស់តដ្លានជួយ នដល់ជាឡយបល់លអៗ
តច្ករ្ ាំតលកច្ាំឡែោះដ្ឹង និងជាំរ្ុញទឹកច្ិែតត្គប់ឡពលឡវលា។
ឡយើងខ្ុាំសងឃឹម្ថាការ្ត្សាវត្ជាវឡនោះនឹងអាច្នដល់ជាអែេត្បឡយជន៍ដ្ល់ម្ិែតអនកអានត្គប់រ្ូប ពិឡសសគឺ
បងេភាពង្ហយត្សួលដ្ល់អនកសិកាត្សាវត្ជាវឡត្កាយៗឡទៀែ តដ្លមានបាំែងសិកាពីជុាំវ ិញបញ្ញ
ា ដ្ូច្ោ
ន ឡនោះ។
ជាច្ុងឡត្កាយឡយើងខ្ុាំសូម្ឡោរ្ពជូនពរ្ដ្ល់អនកទាាំងអស់មានសុខភាពលអ មានសុវែេិភាព និងទទួល
ាននូវភាពឡជាគជ័យឡលើត្គប់ភារ្កិច្ចទាាំងអស់។

4. i
មាត្ិកា
ទ្ំព័រ
បញ្ាីអកសរ្កាែ់..........................................................................................................................v
បញ្ាីតារាង ............................................................................................................................. vi
បញ្ាីត្កាហ្វិច្...........................................................................................................................vii
បញ្ាីរ្ូបភាព ...........................................................................................................................viii
បញ្ាីឧបសម្ព័នធ ........................................................................................................................ ix
នសច្ក្សដីន្ដើម
១. លាំនាាំបញ្ញ
ា ........................................................................................................................២
២. ឡោលបាំែងននការ្សិកាត្សាវត្ជាវ .......................................................................................៣
៣. ច្ាំឡណាទបញ្ញ
ា ...................................................................................................................៣
៤. សារ្សាំខាន់ននការ្ត្សាវត្ជាវ...................................................................................................៣
៥. ទាំហ្ាំ និងតដ្លកាំែែ់ននការ្ត្សាវត្ជាវ ..................................................................................... ៤
៦. វ ិធីសាស្រសតននការ្ត្សាវត្ជាវ ..................................................................................................... ៤
៧. រ្ច្នាសម្ព័នធននការ្ត្សាវត្ជាវ .................................................................................................. ៥
ជំពូក្សទ្ី១
រំលឹក្សប្ទ្ឹសដី ក្ស់ព័ៃធៃឹងការអរ់រំ
១.១. និយម្ន័យអប់រ្ ាំ...............................................................................................................៧
១.២. ត្ទឹសដីរក់ព័នធនឹងការ្អប់រ្ ាំ..................................................................................................៧
១.២.១. ត្ទឹសដីពួកឡនអូកា
ល សិក (Neoclassical Theory).....................................................៧
១.២.២. ត្ទឹសដីអនកមា
៉ា ត្កូតអ៊ែែម្ុនតហ្វ៊ែរ្ (Edmund Phelps) ...................................................៧
១.៣. ករ្ែ
ី សិកាត្បឡទសតដ្លមានត្បព័នធអប់រ្ ាំលអ ........................................................................ ៨
១.៣.១ ការ្អប់រ្ ាំឡៅត្បឡទសជប៉ាុន.................................................................................... ៨
១.៣.១.១ ឡោលបាំែង និងឡោលការ្ែ
៍ ននការ្អប់រ្ ាំ............................................. ៨
១.៣.១.២ ម្ូលដា
ឋ នត្គឹោះទាក់ទងនឹងការ្នតល់ការ្អប់រ្ ាំ............................................... ៩
១.៣.១.៣ រ្ដ្ឋាលអប់រ្ ាំ..................................................................................១១

5. ii
១.៣.២ ការ្អប់រ្ ាំឡៅត្បឡទសនែ .................................................................................... ១២
១.៣.២.១ ត្បពន័ធអប់រ្ ាំឡៅត្បឡទសនែ ................................................................. ១២
១.៣.២.២ យុទធសាស្រសត និងឡោលនឡយាយអប់រ្ ាំថា
ន ក់ជាែិរ្បស់ត្បឡទសនែ............. ១៣
១.៣.២.៣ កតា
ត តដ្លត្បឡទសនែយកច្ិែតទុកដាក់ .................................................១៤
១.៣.២.៤ ច្ាំឡរោះត្គូបឡត្ងៀន និងថា
ន ក់ដ្ឹកនាាំឡៅត្បឡទសនែ .....................................១៤
១.៣.២.៥ សម្ិទធនលតដ្លត្បឡទសនែទទួលាន.................................................១៥
១.៣.១ ការ្អប់រ្ ាំឡៅត្បឡទសសិងាបុរ្ ី...............................................................................១៥
១.៣.៣.១ កតា
ត តដ្លត្បឡទសសិងាបុរ្ ីមានភាពឡជឿនឡលឿន និងត្បសិទធិភាពវ ិស័យអប់រ្ ាំ..១៥
១.៣.៣.២ លទធនលការ្អប់រ្ ាំតដ្លត្បឡទសសិងាបុរ្ ីរ្ ាំពឹង...........................................១៥
១.៣.៣.៣ ច្ាំឡរោះត្គូបឡត្ងៀនឡៅត្បឡទសសិងាបុរ្ ី...................................................១៦
១.៣.៣.៤ ឡោលនឡយាយរ្បស់រ្ដា
ឋ ភិាលសិងាបុរ្ ីឡលើវ ិស័យអប់រ្ ាំ.........................១៦
ជំពូក្សទ្ី២
ប្រព័ៃធអរ់រំនៅប្រនទ្សក្សមពជា
២.១ ត្បឡភទននការ្អប់រ្ ាំ...........................................................................................................១៨
២.២ ការ្វ ិវែតន៍ត្បព័នធអប់រ្ ាំកម្ពុជា................................................................................................១៩
២.២.១ ម្ុនសម្័យអាណានិគម្ារាាំង ..........................................................................១៩
២.២.២ សម្័យអាណានិគម្ារាាំង (១៨៦៣ ដ្ល់ ១៩៥៣) ............................................. ២១
២.២.៣ ត្បព័នធអប់រ្ ាំឡៅច្ឡនា
ល ោះឆ្
ន ាំ (១៩៥៣ ដ្ល់ ១៩៦០) ................................................. ២១
២.២.៤ សម្័យសាធារ្ែរ្ដ្ឋតខមរ្ (១៩៧០ ដ្ល់ ១៩៧៥).................................................២៣
២.២.៥ សម្័យកម្ពុជាត្បជាធិបឡែយយ (១៩៧៥ ដ្ល់ ១៩៧៩) ..........................................២៣
២.២.៦ សម្័យសាធារ្ែរ្ដ្ឋត្បជាមានិែយកម្ពុជា (១៩៧៩ ដ្ល់ ១៩៨៩) ............................ ២៤
២.២.៧ សម្័យត្ពោះរាជាណាច្ត្កកម្ពុជាទី២ (១៩៩៣ ដ្ល់ បច្ចុបបនន) ................................. ២៤
២.៣ យុទធសាស្រសត និងតននការ្រ្បស់រាជរ្ដា
ឋ ភិាលឡលើវ ិស័យអប់រ្ ាំ................................................... ២៦
២.៤ ច្កេុវ ិស័យ និងឡបសកកម្មរ្បស់ត្កសួងអប់រ្ ាំយុវជន និងកីឡា................................................. ៣១
២.៥ ឡោលនឡយាយននការ្អប់រ្ ាំឡៅត្បឡទសកម្ពុជា ................................................................... ៣៦
២.៦ ការ្ច្ូលរ្ួម្រ្បស់វ ិស័យអប់រ្ ាំកនុងការ្អភិវឌ្ឍជាែិ ....................................................................៣៧

6. iii
ជំពូក្សទ្ី៣
ប្រសិទ្ធភាពនៃការអរ់រំនៅសាលារឋមសិក្សាវត្តរូព៌
៣.១ ត្បវែតិ និងទីតាាំងរ្បស់សាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌....................................................................៤០
៣.២ និម្ិែតសញ្ញ
ា សាលា ........................................................................................................៤០
៣.៣ ច្ាំនួនអាោរ្ បនាប់ ថា
ន ក់ ត្គូ និង សិសស ............................................................................. ៤២
៣.៤ កតា
ត រ្ួម្ច្ាំតែកឡធវើឲ្យការ្អប់រ្ ាំឡៅសាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌មានត្បសិទធភាព............................... ៤៣
៣.៤.១ ឡោលនឡយាយរ្បស់សាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌................................................. ៤៣
៣.៤.១.១ ច្កេុវ ិស័យរ្បស់សាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌ ................................................៤៤
៣.៤.១.២ ឡបសកកម្មរ្បស់សាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌...............................................៤៥
៣.៤.១.៣ យុទធសាស្រសតអប់រ្ ាំរ្បស់សាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌........................................៤៥
៣.៤.១.៤ យុទធវ ិធីការ្អប់រ្ ាំ(សមាសភាគអប់រ្ ាំ៥)រ្បស់សាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌ .............៤៦
៣.៤.២ ការ្អនុវែតការ្ង្ហរ្ជាក់តសដង.............................................................................. ៤៧
៣.៤.២.១ ការ្ត្គប់ត្គងធនធានម្នុសស......................................................................................................៤៧
៣.៤.២.២ ការ្អភិវឌ្ឍធនធានម្នុសស..........................................................................................................៥១
៣.៤.២.៣ ការ្អនុវែតបទបញ្ញ
ា ននាកនុងរ្បស់សាលា ................................................៥១
៣.៤.២.៤ ការ្ឡរ្ៀបច្ាំបរ្ ិសា
េ នកនុងបរ្ ិឡវែសាលា...................................................៥៤
៣.៤.២.៥ សកម្មភាពននការ្បឡត្ងៀន និងឡរ្ៀន ......................................................៥៥
៣.៤.៣ ការ្ទាំនាក់ទាំនងជាម្ួយសមាគម្ជាែិ និងអនតរ្ជាែិ .............................................. ៥៧
៣.៥ សា
ន នដ្តដ្លសឡត្ម្ច្ាន................................................................................................. ៥៧
៣.៥.១ សា
ន នដ្រ្បស់នាយកសាលា............................................................................... ៥៧
៣.៥.២ សា
ន នដ្អងគភាព ...............................................................................................៥៨
៣.៦ លទធនលសិការ្បស់សិសសពីឆ្
ន ាំ២០១៥ ដ្ល់ ២០១៩...........................................................៥៨
៣.៧ លទធនលត្សាវត្ជាវ.........................................................................................................៦១
៣.៧.១ ច្ាំែ
ុ ច្ខា
ល ាំង.................................................................................................. ៦២
៣.៧.២ ច្ាំែ
ុ ច្ខវោះច្ឡនា
ល ោះ........................................................................................... ៦៣

7. iv
នសច្ក្សតីសៃនិដ្ឋ
ឋ ៃ ៃិងការ្តល់អៃសាសៃ៍
១. ឡសច្កតីសននិដា
ឋ ន ...............................................................................................................៦៥
២. ការ្នតល់អនុសាសន៍ ......................................................................................................... ៦៧
ឯក្សសារនោង
ឧរសមព័ៃធ

8. v
រញ្ជីអក្សសរកាត្់
STEM Science, technology, engineering, and mathematics
WIL Work-Integrated Learning
CEFR Common European Framework of Reference
4 Hs Head, Heart, Hand and Health
ភ វ ស ភូម្ិ វែត⁄វ ិហារ្ សាលា
ICT Information and Communications Technology

9. vi
រញ្ជីតារាង
តារាង ១៖ សូច្នាករ្ និងច្ាំនុច្ឡៅឡត្ជើសឡរ្ ើសសាំខាន់ៗ កនុងវ ិស័យអប់រ្ ាំយុវជន និងកីឡា ......................៣៥
តារាង ២៖ រ្ច្នាសម្ព័នធត្គប់ត្គងរ្បស់សាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌.................................................................៤៨
តារាង ៣៖ លទធនលសិកាត្បចាាំឆ្
ន ាំសិកា ២០១៥ ~ ២០១៦ ........................................................ ៥៩
តារាង ៤៖ លទធនលសិកាត្បចាាំឆ្
ន ាំសិកា ២០១៦ ~ ២០១៧ ........................................................ ៥៩
តារាង ៥៖ លទធនលសិកាត្បចាាំឆ្
ន ាំសិកា ២០១៧ ~ ២០១៨......................................................... ៦០
តារាង ៦៖ លទធនលសិកាត្បចាាំឆ្
ន ាំសិកា ២០១៨ ~ ២០១៩ ......................................................... ៦១
តារាង ៧៖ អត្តាឡ ើងថា
ន ក់រ្បស់សិសសគិែជាម្ធយម្ត្បចាាំឆ្
ន ាំសិកានីម្ួយៗពីឆ្
ន ាំ ២០១៥ ដ្ល់២០១៩....៦២
តារាង ៨៖ អត្តាត្ែួែថា
ន ក់រ្បស់សិសសគិែជាម្ធយម្ត្បចាាំឆ្
ន ាំសិកានីម្ួយៗពីឆ្
ន ាំ ២០១៥ ដ្ល់២០១៩......៦៣
តារាង ៩៖ អត្តាត្ែួែថា
ន ក់រ្បស់សិសសគិែជាម្ធយម្ត្បចាាំឆ្
ន ាំសិកានីម្ួយៗពីឆ្
ន ាំ ២០១៥ ដ្ល់២០១៩...... ៦៤

10. vii
រញ្ជីប្កាហ្វិច្
ត្កាហ្វិច្ ១៖ លទធនលសិកាត្បចាាំឆ្
ន ាំសិកា ២០១៥ ~ ២០១៦ ......................................................៥៩
ត្កាហ្វិច្ ២៖ លទធនលសិកាត្បចាាំឆ្
ន ាំសិកា ២០១៦ ~ ២០១៧......................................................៦០
ត្កាហ្វិច្ ៣៖ លទធនលសិកាត្បចាាំឆ្
ន ាំសិកា ២០១៧ ~ ២០១៨......................................................៦០
ត្កាហ្វិច្ ៤៖ លទធនលសិកាត្បចាាំឆ្
ន ាំសិកា ២០១៨ ~ ២០១៩.......................................................៦១

11. viii
រញ្ជីរូរភាព
រ្ូបភាព ១ ៖ គាំនូសបាំត្បួញយុទធសាស្រសតច្ែុឡកាែ ដ្ាំណាក់កាលទី៤ .............................................. ២៧
រ្ូបភាព ២៖ និម្ិែតសញ្ញ
ា សាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌ .......................................................................៤០

12. ix
រញ្ជីឧរសមព័ៃធ
ឧបសម្ព័នធទី ១៖ ដ្ាំឡែ
ើ រ្ការ្ឡាោះឡឆ្
ន ែឡត្ជើសឡរ្ ើសត្កុម្ត្បឹកាកុមារ្ត្បចាាំសាលា
ឧបសម្ព័នធទី២៖ សកម្មភាពត្កុម្ត្បឹកាបាំឡពញភារ្កិច្ច
ឧបសម្ព័នធទី៣៖ ឯកសណា
ឋ នរ្បស់ត្គូបឡត្ងៀន
ឧបសម្ព័នធទី៤៖ ឯកសណា
ឋ នរ្បស់សិសស
ឧបសម្ព័នធទី៥៖ សកម្មភាពឡសេនឡម្នដ្ឡដ្ើម្បីត្សង់វែតមានរ្បស់ត្គូបឡត្ងៀនឡៅសាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌
ឧបសម្ព័នធទី៦៖ ការ្ឡធវើសមាធិឡពលឡោរ្ពទង់ជាែិ
ឧបសម្ព័នធទី៧៖ អាហារ្ដា
ឋ នកនុងសាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌
ឧបសម្ព័នធទី៨៖ សកម្មភាពននការ្សិកាកនុងសាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌
ឧបសម្ព័នធទី៩៖ សកម្មភាពននការ្ឡរ្ៀន និងបឡត្ងៀនកនុងសម្័យកូវ ីដ្១៩រ្បស់សាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌
ឧបសម្ព័នធទី១០៖ អាណាពាាលរ្បស់សិសសច្ូលរ្ួម្កនុងសកម្មភាពសាលា
ឧបសម្ព័នធទី១១៖ សកម្មភាពតដ្លត្ពោះសងឃអប់រ្ ាំដ្ល់សិសានុសិសស
ឧបសម្ព័នធទី១២៖ សកម្មភាពតដ្លឡភ្ៀវជាែិ និងអនតរ្ជាែិម្កឡធវើទសសនកិច្ចឡៅសាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌
ឧបសម្ព័នធទី១៣៖ ប័ែ
ណ សរ្ឡសើរ្ និងរនរ្ង្ហ
វ ន់ឡនសងតដ្លសាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌ទទួលាន
ឧបសម្ព័នធទី១៤៖ កត្ម្ងសាំែ
ួ រ្
ឧបសម្ព័នធទី១៥៖ ច្ាំនួនម្ហាជនគិែឡៅតាម្ឡភទ
ឧបសម្ព័នធទី១៦៖ ច្ាំនួនម្ហាជនគិែឡៅតាម្ម្ុខង្ហរ្
ឧបសម្ព័នធទី១៧៖ ការ្យល់ឡ ើញច្ាំឡរោះកត្ម្ិែននការ្សហ្ការ្ោ
ន រ្វាងត្គូ និងមាតាបិតាឬអាណា
ពាាលសិសសកនុងការ្តាម្ដានការ្សិការ្បស់សិសស
ឧបសម្ព័នធទី១៨៖ ការ្ឡរ្ៀបច្ាំសណា
ដ ប់ធា
ន ប់កនុងទីធា
ល សាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌ (សាំឡៅឡលើការ្ឡរ្ៀបច្ាំតននកបរ្ ិសា
េ
នសា
អ ែ ការ្ឡរ្ៀបច្ាំសាលាឲ្យមានឡសាភ័ែភាព មានរកយឡសា
ល ក និងសុភាសិែសត្មាប់
អប់រ្ ាំដ្ល់ជនានុជនទាាំងឡាយ មានសួនកាំសានតសត្មាប់កុមារ្…)
ឧបសម្ព័នធទី១៩៖ សភាពលកេែៈបងគន់អនាម្័យឡៅកនុងសាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌
ឧបសម្ព័នធទី២០៖ ទឹកសា
អ ែសត្មាប់ឡត្បើត្ាស់ឡៅកនុងសាលា
ឧបសម្ព័នធទី២១៖ បុគគលិកលកេែ:រ្បស់ត្គូបឡត្ងៀនឡៅសាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌
ឧបសម្ព័នធទី២២៖ កត្ម្ិែននការ្យកច្ិែតទុកដាក់កនុងការ្បឡត្ងៀនរ្បស់ត្គូបឡត្ងៀនឡៅសាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌
ឧបសម្ព័នធទី២៣៖ បុគគលិកលកេែ:រ្បស់សិសសឡៅសាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌
ឧបសម្ព័នធទី២៤៖ កត្ម្ិែននការ្យកច្ិែតទុកដាក់កនុងការ្សិការ្បស់សិសសឡៅសាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌
ឧបសម្ព័នធទី២៥៖ ការ្យល់ឡ ើញច្ាំឡរោះកាំតែទត្ម្ង់ែមីរ្បស់សាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌
ឧបសម្ព័នធទី២៦៖ បញ្ាីរាយនាម្បុគគលិកតាម្ត្កបខ័ែ
ឌ អប់រ្ ាំ ឆ្
ន ាំសិកា ២០១៩ ២០២០
ឧបសម្ព័នធទី២៧៖ លទធនលននការ្សិការ្បស់សិសសច្ឡនា
ល ោះឆ្
ន ាំ ២០១៥ ដ្ល់ ២០១៩
ឧបសម្ព័នធទី២៨៖ សាំឡែ
ើ សុាំអនុញ្ញ
ា ែច្ុោះកម្មសិកា

13. ស្ថក្សលវ ិទាល័យភូមិនានីែិសាស្រសត និងវ ិទាសាស្រសតឡសដ្ឋកិច្ច បរ ិញ្ញ
ា បត្ែឡសដ្ឋកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍
និសសិត៖ ជុាំ ឡពត្ជនីតា និង អុិន វឌ្ឍនា 1 ស្ថស្ត្ស្ថ
ា ចារ្យតែនាាំ៖ បែ
ឌិ ែ ង្ហ
៉ា ន់ ស៊ែុនឡដ្ែ
នសច្ក្សដីន្ដើម
ត្បឡទសកម្ពុជា ជាត្បឡទសម្ួយតដ្លមានវ ័យច្ាំណាស់ជាងឡគឡៅែាំបន់អាសុីអាឡគនយ៍ឡយើងឡនោះ។
ត្បឡទសម្ួយឡនោះក៏ធា
ល ប់ទទួលាននូវភាពរ្ុងឡរ្ឿង និងរ្ ីកច្ាំឡរ្ ើនឡសាើរ្ត្គប់វ ិស័យតដ្លគួរ្ជាទីឡកាែស្ប់តស្ង
រ្បស់បរ្ឡទស ប៉ាុតនតគួរ្ឲ្យឡសាកសា
ដ យតដ្លត្បឡទសឡយើងទទួលរ្ងនូវឥទធិពលសស្រង្ហ
គ ម្រាាំនរ្ ៉ាអស់ជាឡត្ច្ើនទសវែស
តែម្ទាាំងានបាំនលិច្បាំផ្ល
ល ញឡហ្ដា
ឋ រ្ច្នាសម្ព័នធជាែិអស់យ
៉ា ងឡត្ច្ើន ត្ពម្ទាាំងការ្ាែ់បង់ធនធានម្នុសសកនុង
សម្័យសស្រង្ហ
គ ម្ឡនាោះនងតដ្រ្។ ឡទាោះបីជាត្បឡទសជាែិទទួលរ្ងនូវការ្បាំនលិច្បាំផ្ល
ល ញយ
៉ា ងណាក៏ឡដាយ ក៏ថា
ន ក់
ដ្ឹកនាាំ និងត្បជាពលរ្ដ្ឋត្គប់រ្ូបនាសម្័យបច្ចុបបននឡនោះានរ្ួបរ្ួម្ោ
ន ជាធលុងម្ួយកនុងការ្កសាងត្បឡទសជាែិ
ឡ ើងវ ិញរ្ហ្ូែកា
ល យជាត្បឡទសកាំពុងអភិវឌ្ឍន៍។ ទនាឹម្នឹងការ្្នម្កដ្ល់ច្ាំែ
ុ ច្ឡនោះាន គឺទាម្ទារ្ឲ្យ
មានការ្ច្ូលរ្ួម្ពីត្គប់វ ិស័យទាាំងអស់ ពិឡសសគឺវ ិស័យអប់រ្ ាំធនធានម្នុសសត្គប់កត្ម្ិែថា
ន ក់ តដ្លជាច្លករ្ដ្៏
សាំខាន់កនុងការ្ច្ូលរ្ួម្អភិវឌ្ឍន៍សងគម្ជាែិឲ្យសម្ត្សបឡៅតាម្ការ្វ ិវែតន៍ននពិភពឡលាកនាឡពលបច្ចុបបនន និង
អនាគែកាល។ ជាការ្ពិែណាស់ឡៅឡពលតដ្លត្បឡទសជាែិម្ួយានយកច្ិែតទុកដាក់កនុងការ្អប់រ្ ាំ និង
បែ
ដុ ោះបណា
ដ លត្បជាពលរ្ដ្ឋរ្បស់ខលួនជាច្ាំបង គួបនសាំនឹងការ្ខិែខាំត្បឹងតត្បងឡរ្ៀនសូ ត្ែ និងឡត្កបជញ្ា ក់
ច្ាំឡែោះដ្ឹងរ្បស់ត្បជាពលរ្ដ្ឋនងឡនាោះ ជាលទធនលត្បជាពលរ្ដ្ឋរ្បស់ត្បឡទសឡនាោះនឹងទទួលានច្ាំឡែោះដ្ឹង
និងជាំនាញពិែត្ាកដ្ជាក់ជាម្ិនខាន។ ប៉ាុតនតការ្អប់រ្ ាំត្ែឹម្តែច្ាំឡែោះដ្ឹង និងច្ាំឡែោះឡធវើពុាំទាន់ត្គប់ត្ោន់ឡៅ
ឡ ើយឡទ ឡរលគឺ ទាម្ទារ្ឲ្យមានការ្អប់រ្ ាំជាចាាំាច្់ឡលើតននកសីលធម្៌ សុខភាពនលូវកាយ ក៏ដ្ូច្ជាសុខភាពនលូវ
ច្ិែតរ្បស់ត្បជាពលរ្ដ្ឋនងតដ្រ្ ឡត្រោះកតា
ត ទាាំងឡនោះពិែជាមានសារ្សាំខាន់យ
៉ា ងខា
ល ាំងកនុងការ្ជួយោាំត្ទការ្រ្ ីក
លូែលាស់ និងភាពឡជាគជ័យរ្បស់ម្នុសសជាែិ។ កាលណាត្បជាជនឡយើងត្បកបឡៅឡដាយច្ាំឡែោះដ្ឹង
ជាំនាញ មានសីលធម្៌លអ និងសុខភាពត្បនព ឡនាោះសងគម្ជាែិនឹងឡររ្ឡពញឡៅឡដាយធនធានម្នុសសពិែ
ត្ាកដ្សត្មាប់បនតកសាង និងអភិវឌ្ឍន៍សងគម្ជាែិឲ្យមានការ្រ្ ីកច្ាំឡរ្ ើនជានិរ្នតរ្ភាព។
ការ្អប់រ្ ាំពិែជាមានសារ្សាំខាន់ខា
ល ាំងណាស់សត្មាប់ម្នុសសទូឡៅ ពិឡសសគឺជួយពឡនលឿនដ្ល់ការ្
អភិវឌ្ឍត្បឡទសជាែិ។ អាត្ស័យឡហ្ែុឡនោះឡហ្ើយឡទើបត្បឡទសត្គប់ទត្ម្ង់ទាាំងអស់ឡៅឡលើពិភពឡលាកម្ិនថាជា
ត្បឡទសអភិវឌ្ឍន៍ ឬកាំពុងអភិវឌ្ឍន៍កដីតែងតែខិែខាំតកសត្ម្ួលត្បព័នធសិកាធិការ្រ្បស់ខលួនឲ្យកាន់តែមានភាព
ត្បឡសើរ្ជាងម្ុន។ ែួយ
៉ា ងឡៅកនុងត្ពោះរាជាណាច្ត្កកម្ពុជាឡយើងផ្ល
ា ល់ ឡ ើញថារ្ដា
ឋ ភិាល និងត្កសួងអប់រ្ ាំ
ត្ពម្ទាាំងសា
េ ប័នតដ្លរក់ព័នធទាាំងអស់ានពាយម្សិកាពីបញ្ញ
ា ត្បឈម្ ឡធវើការ្តាម្ដានរាល់ត្បែិបែតិការ្
និងតសវងរ្កដ្ាំឡណាោះត្សាយែមីៗជាឡរ្ៀងរាល់អាែែតិសត្មាប់ដាក់ឡច្ញជាតននការ្យុទធសាស្រសត ឡដ្ើម្បីឡលើកសាួយ
វ ិស័យអប់រ្ ាំឡៅកម្ពុជា។

14. ស្ថក្សលវ ិទាល័យភូមិនានីែិសាស្រសត និងវ ិទាសាស្រសតឡសដ្ឋកិច្ច បរ ិញ្ញ
ា បត្ែឡសដ្ឋកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍
និសសិត៖ ជុាំ ឡពត្ជនីតា និង អុិន វឌ្ឍនា 2 ស្ថស្ត្ស្ថ
ា ចារ្យតែនាាំ៖ បែ
ឌិ ែ ង្ហ
៉ា ន់ ស៊ែុនឡដ្ែ
១. លំនាំរញ្ហ
ា
កតា
ត អប់រ្ ាំជាកតា
ត សនូលម្ួយតដ្លចាាំាច្់ណាស់សត្មាប់វឌ្ឍនភាពរ្បស់ត្បឡទសនីម្ួយៗឡៅឡលើ
សកលឡលាកឡយើងឡនោះ ឡហ្ើយការ្អប់រ្ ាំឡនោះឡទៀែឡសាែត្ែូវមានការ្យកច្ិែតទុកឡលើកុមារ្ជាពិឡសស តាម្រ្យៈ
ការ្បង្ហ
ា ែ់បឡត្ងៀន ហាែ់ពែ់លែ់ដ្ាំ គឺឡធវើយ
៉ា ងណាឲ្យពួកោែ់មានត្គឹោះរ្ ឹងមាាំតាាំងពីកុមារ្ភាព។ កុមារ្ត្គប់រ្ូប
មានសិទធិទទួលាននូវការ្អប់រ្ ាំឡសមើរ្ៗោ
ន ឡដាយពុាំមានការ្ឡរ្ ើសឡអើងជាែិសាសន៍ ពែ
៌ សម្បុរ្ ឬឡភទឡ ើយ។
ការ្ឡផ្ល
ដ ែការ្អប់រ្ ាំឡលើកុមារ្ជាកាែពវកិច្ចរ្បស់ឡយើងត្គប់ោ
ន តដ្លជាអនកជាំនាន់ម្ុន ឡត្រោះវាសនារ្បស់
ត្បឡទសជាែិទាាំងម្ូលត្ែូវសេិែឡលើទាំនួលខុសត្ែូវរ្បស់ពួកឡគទាាំងត្សុងនាឡពលអនាគែដ្៏ខលីខាងម្ុខឡនោះ។
ជាក់តសដងសងគម្ជាែិម្ួយអាច្រ្ ីកច្ាំឡរ្ ើនឡៅម្ុខានគឺត្ែូវពឹងតនអកឡលើ ត្បជាពលរ្ដ្ឋរ្បស់ខលួនឡនោះឡហ្ើយ
ត្បសិនឡបើត្បជាពលរ្ដ្ឋរ្បស់ខលួនពុាំមានច្ាំឡែោះដ្ឹង និងសម្ែេភាពត្គប់ត្ោន់ឡទ ឡនាោះត្ាកដ្ជាពុាំអាច្ឡធវើការ្
ត្បកួែត្បតជងជាម្ួយបរ្ឡទសានឡ ើយ។ នាុយម្កវ ិញត្បសិនឡបើត្បជាពលរ្ដ្ឋរ្បស់ត្បឡទសឡនាោះឡររ្ឡពញ
ឡដាយច្ាំឡែោះដ្ឹង ជាំនាញ និងមានត្កម្សីលធម្៌លអត្បនព ឡនាោះឡយើងនឹងមានលទធភាពកនុងការ្បឡងេើននលិែ
ភាពនលិែនលតដ្លមានគុែភាពខពស់ ឡដាយច្ាំណាយឡពលែិច្ជាងម្ុន និងច្ាំឡែញជាងម្ុន ឡហ្ើយ
ត្ាកដ្ណាស់ឡយើងនឹងមានលទធភាព្នឡជើងច្ូលត្បកួែត្បតជងកនុងការ្ដ្ឡែ
ដើ ម្យកទីនារ្អនតរ្ជាែិជា
ឡហ្ែុនាាំឲ្យមានកាំឡែ
ើ នឡសដ្ឋកិច្ច តដ្លជាសរ្នស្ម្ដ្៏សាំខាន់រ្បស់ត្បឡទសជាែិ និង្នឡៅដ្ល់ការ្
អភិវឌ្ឍឡលើត្គប់វ ិស័យឲ្យដ្ូច្ត្បឡទសឡជឿនឡលឿនសពវនែៃឡនោះតដ្រ្។ ម្ួយវ ិញឡទៀែឡៅឡពលតដ្លត្បឡទសរ្បស់
ឡយើងសម្បូរ្ធនធានម្នុសសឡនាោះនឹងទាក់ទាញដ្ល់វ ិនិឡយគិនឲ្យម្កឡធវើការ្វ ិនិឡយគឡៅកនុងត្បឡទសឲ្យកាន់តែ
ឡត្ច្ើន នឹងនដល់នូវឱកាសការ្ង្ហរ្កាន់តែឡត្ច្ើនដ្ូច្ោ
ន សត្មាប់ត្បជាពលរ្ដ្ឋឡយើង តដ្លនឹងឡលើកសាួយជីវភាព
ត្គួសារ្ និងឡសដ្ឋកិច្ចជាែិនងតដ្រ្។ យ
៉ា ងណាម្ិញជាបឋម្ឡយើងត្ែូវនដល់ឲ្យកុមារ្នូវការ្អប់រ្ ាំម្ួយតដ្លត្ែឹម្ត្ែូវ
ច្ាស់លាស់ និងត្ែូវតែមានគុែភាពឡទើបអាច្សឡត្ម្ច្កិច្ចការ្ដ្ូច្តដ្លានឡរ្ៀបរាប់ខាងឡលើឡនោះ។
សពវនែៃរាជរ្ដា
ឋ ភិាលកម្ពុជា ក៏ដ្ូច្ជាត្កសួងអប់រ្ ាំ យុវជន និងកីឡាានឡដ្ើរ្ែួនាទីយ
៉ា ងសាំខាន់កនុង
ការ្ឡលើកសាួយវ ិស័យអប់រ្ ាំឡៅកម្ពុជាឲ្យមានភាពរ្ ីកលូែលាស់ និងត្បឡសើរ្ជាងម្ុន។ ឡត្ៅពីឡនោះក៏មានត្គប់
សា
េ ប័នតដ្លរក់ព័នធ និងគែៈត្គប់ត្គងសាលាត្គប់លាំដាប់ថា
ន ក់ក៏ានខនោះតខនងបាំឡពញកាែពវកិច្ច និងឡោរ្ព
ឡៅតាម្ឡោលការ្ែ
៍ រ្បស់រ្ដា
ឋ ភិាល និងត្កសួងអប់រ្ ាំយុវជន និងកីឡា កនុងទិសឡៅជាំរ្ុញវ ិស័យអប់រ្ ាំឲ្យមាន
ភាពរ្ ីកច្ាំឡរ្ ើន។ ែួយ
៉ា ងសាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌ជាសាលាម្ួយកនុងច្ាំឡណាម្សាលាជាឡត្ច្ើនឡទៀែតដ្លាន
ច្ូលរ្ួម្ច្ាំតែកកនុងការ្ពត្ងឹង និងពត្ងីកនូវគុែភាពអប់រ្ ាំរ្បស់សិសានុសិសស។ អាត្ស័យឡហ្ែុឡនោះឡហ្ើយ
ឡទើបត្កុម្ឡយើងខ្ុាំានសឡត្ម្ច្ច្ិែតឡធវើការ្សិកាត្សាវត្ជាវឡៅឡលើសកម្មភាពននការ្អប់រ្ ាំរ្បស់សាលាបឋម្សិកា

15. ស្ថក្សលវ ិទាល័យភូមិនានីែិសាស្រសត និងវ ិទាសាស្រសតឡសដ្ឋកិច្ច បរ ិញ្ញ
ា បត្ែឡសដ្ឋកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍
និសសិត៖ ជុាំ ឡពត្ជនីតា និង អុិន វឌ្ឍនា 3 ស្ថស្ត្ស្ថ
ា ចារ្យតែនាាំ៖ បែ
ឌិ ែ ង្ហ
៉ា ន់ ស៊ែុនឡដ្ែ
វែតបូព៌ កនុងឡោលបាំែងសិកាតសវងយល់ពីការ្ដ្ឹកនាាំ និងការ្អប់រ្ ាំឡៅកនុងសាលាឡនោះ ពិឡសសគឺមានឡច្ែនា
នសពវនាយឲ្យកាន់តែមានភាពទូលាំទូលាយច្ាំឡរោះសកម្មភាពតដ្លនាាំឲ្យការ្អប់រ្ ាំឡៅទីឡនោះទទួលានលទធនល
លអត្បឡសើរ្។
២. នោលរំណងនៃការប្សាវប្ជាវ
ការ្ត្សាវត្ជាវឡលើត្បធានបទ ត្បសិទធភាពននការ្អប់រ្ ាំឡៅសាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌ មានឡោលបាំែង
ដ្ូច្ែឡៅ៖
 សិកាតសវងយល់អាំពីការ្ត្គប់ត្គងឡលើសាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌
 សិកាតសវងយល់ពីសកម្មភាពអប់រ្ ាំឡៅកនុងសាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌
 ឡត្បើជាឡសច្កដីតែលងការ្ែ
៍ ពីភាពឡជាគជ័យននការ្អប់រ្ ាំរ្បស់សាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌ដ្ល់គែៈ
ត្គប់ត្គងសាលាដ្នទឡទៀែ អនកសិកាត្សាវត្ជាវត្គប់រ្ូប និងម្ហាជនទូឡៅឲ្យានត្ជាបច្ាស់ និង
យកឡធវើជាគាំរ្ូកនុងការ្តកលាំអរ្ការ្អប់រ្ ាំឡៅកនុងសហ្គម្ន៍ ឬែាំបន់រ្បស់ខលួន ពិឡសសគឺឡលើកសាួយវ ិស័យ
អប់រ្ ាំឲ្យកាន់តែមានភាពត្បឡសើរ្ឡ ើងជាឡរ្ៀងរ្ហ្ូែ និងឡដ្ើម្បីបនតោាំត្ទដ្ល់វឌ្ឍនភាពរ្បស់សងគម្
ជាែិ។
៣. ច្ំនណាទ្រញ្ហ
ា
ការ្នដល់នូវឡសវាអប់រ្ ាំដ្ល់កុមារ្ ម្ិនតម្នជាការ្ង្ហយត្សួលឡនាោះឡទ ឡហ្ើយកាន់តែពិាកឡៅឡទៀែគឺ
ឡៅឡពលតដ្លឡយើងច្ង់នដល់នូវការ្អប់រ្ ាំម្ួយដ្៏មានគុែភាពដ្ល់ពួកឡគ។ ការ្អប់រ្ ាំតដ្លមានគុែភាព គឺ
សាំឡៅឡលើការ្អប់រ្ ាំទាាំងតននកច្ាំឡែោះដ្ឹង វ ិន័យ និងសីលធម្៌។ ការ្អប់រ្ ាំកុមារ្ត្បកបឡដាយគុែភាពឡនោះឡទៀែ
ឡសាែគឺចាាំាច្់ណាស់ត្ែូវមានការ្ច្ូលរ្ួម្ពីត្គប់តននកតដ្លរក់ព័នធ ដ្ូច្ជាមាតាបិតាសិសស គែៈត្គប់ត្គង
សាលា ត្គូបឡត្ងៀន សាសនា និងសហ្គម្ន៍។ ត្បសិនឡបើមានតននកណាម្ួយតដ្លម្ិនមានការ្ោាំត្ទឡនាោះ
ដ្ាំឡែ
ើ រ្ការ្ននការ្អប់រ្ ាំក៏ពុាំអាច្ទទួលានឡជាគជ័យតដ្រ្។ អាត្ស័យឡហ្ែុឡនោះឡហ្ើយឡទើបត្កុម្ឡយើងខ្ុាំច្ង់សិកា
ត្សាវត្ជាវអាំពីត្បសិទធភាពននការ្អប់រ្ ាំឡៅសាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌ និងច្ង់ទទួលានបទពិឡសាធន៍អាំពី៖
 ឡែើមានកតា
ត អវីខលោះតដ្លជាំរ្ុញឲ្យការ្អប់រ្ ាំឡៅសាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌ទទួលាននូវត្បសិទធភាព?
៤. សារសំខាៃ់នៃការប្សាវប្ជាវ
ការ្អប់រ្ ាំពិែជាកតា
ត ម្ួយសាំខាន់ណាស់សត្មាប់ត្គប់ជាែិសាសន៍ឡៅឡលើសកលឡលាកឡយើងឡនោះ ឡបើពុាំ
មានការ្អប់រ្ ាំម្ួយតដ្លត្ែឹម្ត្ែូវ និងមានគុែភាពឡទ ឡនាោះកតា
ត ឡនសងៗឡទៀែឡៅកនុងសងគម្ និងឡសដ្ឋកិច្ចក៏ពុាំ
អាច្ដ្ាំឡែ
ើ រ្ការ្ឡៅម្ុខានលអតដ្រ្។ អាត្ស័យឡហ្ែុឡនោះឡហ្ើយឡទើបត្កុម្ឡយើងខ្ុាំានឡធវើការ្ខិែខាំត្សាវត្ជាវឡលើ

16. ស្ថក្សលវ ិទាល័យភូមិនានីែិសាស្រសត និងវ ិទាសាស្រសតឡសដ្ឋកិច្ច បរ ិញ្ញ
ា បត្ែឡសដ្ឋកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍
និសសិត៖ ជុាំ ឡពត្ជនីតា និង អុិន វឌ្ឍនា 4 ស្ថស្ត្ស្ថ
ា ចារ្យតែនាាំ៖ បែ
ឌិ ែ ង្ហ
៉ា ន់ ស៊ែុនឡដ្ែ
ត្បធានបទម្ួយតដ្លឡលើកឡ ើងអាំពី ត្បសិទធភាពននការ្អប់រ្ ាំឡៅសាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌ ឡដាយមានការ្
សងឃឹម្យ
៉ា ងម្ុែមាាំថាការ្សិកាត្សាវត្ជាវម្ួយឡនោះនឹងាននដល់ជាត្បឡយជន៍ដ្ល់៖
 ខលួនឯងផ្ល
ា ល់ តដ្លទទួលានបទពិឡសាធន៍កនុងការ្ឡធវើទាំនាក់ទាំនងជានលូវការ្ឡៅកនុងសងគម្ ដ្ូច្ជាការ្
ឡធវើទាំនាក់ទាំនងជាម្ួយឡលាកឡៅសង្ហ
េ ែ់សាលាកាំឡរ្ ើក ឡលាកត្គូអនកត្គូ សិសសឡៅកនុងសាលាបឋម្
សិកាវែតបូព៌ និងការ្ជួបសមា
ា សន៍ផ្ល
ា ល់ជាម្ួយត្បជាពលរ្ដ្ឋតដ្លរ្ស់ឡៅែាំបន់ឡនាោះ។ ឡលើសពីឡនោះ
ឡៅឡទៀែឡយើងខ្ុាំក៏ានទទួលនូវច្ាំឡែោះដ្ឹងែមីៗ និងការ្អនុវែតជាក់តសដងបនា
ា ប់ពីានសិកាឡៅឡលើ
តននកត្ទឹសដីឡៅកនុងសាលា ដ្ូច្ជា ការ្អភិវឌ្ឍសាលា ការ្ដ្ឹកនាាំត្គប់ត្គង និងសកម្មភាពននការ្អប់រ្ ាំ
ម្ួយត្បកបឡដាយគុែភាពតដ្លអាច្ឡធវើឲ្យម្ហាជនទូឡៅទាាំងជាែិ និងអនតរ្ជាែិមានការ្ចាប់
អារ្ម្មែ
៍ ជាខា
ល ាំងឡលើការ្អប់រ្ ាំឡៅកនុងសាលាឡនោះនងតដ្រ្។
 អនកសិកាត្សាវត្ជាវត្គប់រ្ូបតដ្លមានបាំែងច្ង់សិកាត្សាវត្ជាវ និងតសវងយល់ពីបញ្ញ
ា ដ្ូច្ោ
ន ឡនោះ
ឡដាយអាច្យកឡធវើជាម្ូលដា
ឋ នត្គឹោះកនុងការ្ត្សាវត្ជាវ និងពត្ងីកវ ិសាលភាពឡៅឡលើការ្ត្សាវត្ជាវរ្បស់
ពួកឡគ ឡរលគឺការ្ឡច្ោះឡត្បើត្ាស់នូវធនធានតដ្លមានត្សាប់ និងបឡងេើែគាំនិែនច្នត្បឌ្ិែែមី ឬការ្រ្ក
ាននូវដ្ាំឡណាោះត្សាយែមី តដ្លនាាំឡៅរ្កលទធនលែមីម្ួយឡទៀែតដ្លមានត្បសិទធភាពជាង។
 គែៈត្គប់ត្គងសាលាត្គប់រ្ូប កនុងការ្សិកាអាំពីបញ្ញ
ា ត្បឈម្នានា និងដ្ាំឡណាោះត្សាយរាល់បញ្ញ
ា
ត្បឈម្ទាាំងឡនាោះ ឡដ្ើម្បីយកឡធវើជាលាំនាាំ ក៏ដ្ូច្ជាគាំរ្ូកនុងការ្តកសត្ម្ួលដ្ាំឡែ
ើ រ្ការ្អប់រ្ ាំកនុងែាំបន់រ្បស់
ខលួនឲ្យ្នឡៅរ្កការ្អប់រ្ ាំម្ួយត្បកបឡដាយត្បសិទធភាព និងគុែភាព។
៥. ទ្ំហ្ំ ៃិងថ្េៃក្សំណត្់នៃការប្សាវប្ជាវ
ទាំហ្ាំននការ្សិកាអែេបទឡនោះ នឹងឡផ្ល
ដ ែឡលើត្បសិទធភាពននការ្អប់រ្ ាំឡៅកនុងសាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌
តដ្លមានកត្ម្ិែថា
ន ក់ចាប់ពីថា
ន ក់ម្ឡែតយយសិកា ដ្ល់ថា
ន ក់ទី៦។ ច្ាំតែកតដ្នកាំែែ់ននអែេបទឡនោះវ ិញ គឺឡផ្ល
ដ ែ
សាំខាន់ឡលើការ្ដ្ឹកនាាំត្គប់ត្គង សកម្មភាពអប់រ្ ាំត្បកបឡដាយគុែភាពឡៅកនុងសាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌ តដ្ល
មានទីតាាំងឡៅកនុងភូម្ិវែតបូព៌ សង្ហ
េ ែ់សាលាកាំឡរ្ ើក ត្កុងឡសៀម្រាប ឡខែតឡសៀម្រាប និងានឡត្បើត្ាស់ទិននន័យ
សាលាម្ួយច្ាំនួនតដ្លឡៅច្ឡនា
ល ោះឆ្
ន ាំ២០១៥ ដ្ល់២០១៩។
៦. វិធីសាស្រសតនៃការប្សាវប្ជាវ
កនុងការ្ត្សាវត្ជាវឡលើ "ត្បសិទធភាពននការ្អប់រ្ ាំឡៅសាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌" ឡយើងឡត្បើវ ិធីសាស្រសត
ពិពែ
៌ នាឡត្បៀបឡធៀប ឡដ្ើម្បីតសវងរ្កច្ាំែ
ុ ច្ខា
ល ាំង និងច្ាំែ
ុ ច្តដ្លខវោះច្ឡនា
ល ោះននសកម្មភាពអប់រ្ ាំរ្បស់សាលា

17. ស្ថក្សលវ ិទាល័យភូមិនានីែិសាស្រសត និងវ ិទាសាស្រសតឡសដ្ឋកិច្ច បរ ិញ្ញ
ា បត្ែឡសដ្ឋកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍
និសសិត៖ ជុាំ ឡពត្ជនីតា និង អុិន វឌ្ឍនា 5 ស្ថស្ត្ស្ថ
ា ចារ្យតែនាាំ៖ បែ
ឌិ ែ ង្ហ
៉ា ន់ ស៊ែុនឡដ្ែ
បឋម្សិកាវែតបូព៌។ ដ្ូច្ឡនោះឡដ្ើម្បីត្បម្ូលទិននន័យតដ្លរក់ព័នធនឹងការ្អប់រ្ ាំឡយើងានឡធវើការ្ច្ុោះកម្មសិកាឡៅ
សាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌ ចាប់ពីនែៃទី១៩ តខឡម្សា ដ្ល់នែៃទី១៥ តខឧសភា ឆ្
ន ាំ២០២០។
ការ្ត្បម្ូលទិននន័យតច្កឡច្ញជាពីរ្ករ្ែ
ី គឺ៖
៦.១ ទ្ិៃនៃ័យេំរូង (Primary Data) : ឡៅកនុងទិននន័យដ្ាំបូង ឬបឋម្ គឺឡយើងឡត្បើត្ាស់
ទិននន័យតបបគុែវ ិស័យ តដ្លានម្កតាម្រ្យៈការ្សមា
ា សន៍ម្ហាជនតដ្លមានសាំណាកគាំរ្ូ៩៧នាក់។
 ការ្អឡងេែឡលើសា
េ នភាពអប់រ្ ាំជាក់តសដង ត្ពម្ទាាំងសាកសួរ្ព័ែ៌មានម្ួយច្ាំនួនពីឡលាកត្គូ អនកត្គូ
សិសស មាតាបិតា ឬអាណាពាាលសិសស និងត្បជាជនតដ្លរ្ស់ឡៅកនុងែាំបន់តកបរ្សាលាច្ាំឡរោះ
សកម្មភាពអប់រ្ ាំឡៅសាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌។
 ទិននន័យានម្កពីការ្សាកសួរ្ឡលាកនាយកសាលា ឡដ្ើម្បីទទួលាននូវព័ែ៌មានទាក់ទងនឹង
សកម្មភាពអប់រ្ ាំឡៅទីឡនោះ យកម្កសរ្ឡសរ្ជារ្ាយការ្ែ
៍ ។
៦.២ ទ្ិៃនៃ័យទ្ី២ (Secondary Data) : ជាទិននន័យតដ្លានឡរ្ៀបច្ាំរ្ួច្ជាឡត្សច្ រ្ួម្មាន
ទិននន័យននាកនុង និងទិននន័យខាងឡត្ៅ។
 ការ្តសវងរ្កឯកសារ្ ឬការ្ដ្កយកត្បឡភទត្ទឹសដីនានាតដ្លទាក់ទងនឹងត្បធានបទ តដ្លមានត្បភព
ដ្ូច្ជា លាំនាាំឯកសារ្ និងរ្ាយការ្ែ
៍ កម្មសិកាឡៅបណា
ណ ល័យ និងព័ែ៌មានឡនសងៗតដ្លានម្ក
ពីអុីនធឺតែែ។
 ឯកសារ្ឡសច្កដីត្រងតននការ្យុទធសាស្រសតអភិវឌ្ឍន៍ជាែិ (ន. យ. អ. ជ.) ២០១៩-២០២៣ និងឯក
សារ្តដ្លនដល់ឡដាយផ្ល
ា ល់ពីសាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌។
ទាំនាក់ទាំនងទិននន័យតដ្លត្បម្ូលាន និងបញ្ញ
ា :
រាល់ទិននន័យតដ្លឡយើងត្បម្ូលាន ទាាំងទិននន័យបឋម្ និងទិននន័យទី២ អាច្ឲ្យឡយើងតសវងរ្ក
ច្ាំែ
ុ ច្ខា
ល ាំង ច្ាំែ
ុ ច្ខវោះច្ឡនា
ល ោះ ត្ពម្ទាាំងទទួលានព័ែ៌មានតដ្លនដល់ត្ែ ប់ពីម្ហាជនច្ាំឡរោះសកម្មភាព
អប់រ្ ាំឡៅសាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌ជាក់តសដង។ ច្ាំែ
ុ ច្ទាាំងអស់ឡនោះឡហ្ើយជាឡោលឡៅននការ្ត្សាវត្ជាវរ្បស់
ឡយើង។
៧. រច្នាសមព័ៃធនៃការប្សាវប្ជាវ
ឡៅកនុងការ្ត្សាវត្ជាវឡត្កាម្ត្បធានបទ "ត្បសិទធភាពននការ្អប់រ្ ាំឡៅសាលាបឋម្សិកាវែតបូព៌" ាន
តបងតច្កឡច្ញជា៣ជាំពូកធាំៗគឺ៖
 ឡៅកនុងជាំពូកទី១ ៖

18. ស្ថក្សលវ ិទាល័យភូមិនានីែិសាស្រសត និងវ ិទាសាស្រសតឡសដ្ឋកិច្ច បរ ិញ្ញ
ា បត្ែឡសដ្ឋកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍
និសសិត៖ ជុាំ ឡពត្ជនីតា និង អុិន វឌ្ឍនា 6 ស្ថស្ត្ស្ថ
ា ចារ្យតែនាាំ៖ បែ
ឌិ ែ ង្ហ
៉ា ន់ ស៊ែុនឡដ្ែ
- មានការ្ឡលើកយកនូវនិយម្ន័យននការ្អប់រ្ ាំតដ្លឡយងតាម្ត្ពោះរាជត្កម្ឡលខ នស⁄រ្កម្⁄
១២០៧⁄០៣២ ច្ុោះនែៃទី ០៨ តខ ធនូ ឆ្
ន ាំ ២០០៧ ានឲ្យនិយម្ន័យការ្អប់រ្ ាំថាជាការ្បែ
ដុ ោះ
បណា
ដ លបុគគលិកលកេែៈ នដល់នូវច្ាំឡែោះដ្ឹង និងជាំនាញពិែត្ាកដ្ឡដ្ើម្បីកា
ល យជាធនធានម្នុ
សស។ មានការ្រ្ ាំលឹកទសសនៈរ្បស់ឡលាក Prof. H. Mahmud Yunus អាំពីការ្នដល់ជាគត្ម្ូលអ
និងសត្ម្បសត្ម្ួលដ្ល់ការ្វ ិវែតន៍ត្គប់តននករ្បស់កុមារ្ ឡដ្ើម្បីជួយឲ្យពួកឡគឡជាគជ័យនាឡពល
អនាគែ។
- ត្ទឹសដីជុាំវ ិញការ្អប់រ្ ាំមានដ្ូច្ជា ត្ទឹសដីកាំឡែ
ើ ន Solow តដ្លបង្ហ
ា ញពីទាំនាក់ទាំនងរ្វាងការ្អប់រ្ ាំ
និងកមា
ល ាំងពលកម្មតដ្លជាំរ្ុញឲ្យមានកាំឡែ
ើ នឡសដ្ឋកិច្ច។ ត្ទឹសដីរ្បស់ឡលាក Edmund Phelps
តដ្លបង្ហ
ា ញពីការ្អប់រ្ ាំតដ្លជាំរ្ុញឲ្យមានភាពឡជាគជ័យឡលើតននកបឡច្ចកវ ិទានាាំឲ្យមានកាំឡែ
ើ ន
ឡសដ្ឋកិច្ច។
- ឡលើកបង្ហ
ា ញពីការ្អប់រ្ ាំឡៅកនុងត្បឡទសតដ្លមានការ្អប់រ្ ាំលអកនុងែាំបន់អាសា
៊ែ នដ្ូច្ជា ត្បឡទស
ជប៉ាុន ត្បឡទសនែ និងត្បឡទសសិងាបុរ្ ី។
 ឡៅកនុងជាំពូកទី២ ានឡលើកឡ ើងពីត្បវែតិននការ្អប់រ្ ាំកនុងត្បឡទសកម្ពុជាកាលពីម្ុនសម្័យអាណា
និគម្ារាាំង សម្័យអាណានិគម្ារាាំង ត្បព័នធអប់រ្ ាំឡៅច្ឡនា
ល ោះឆ្
ន ាំ (១៩៥០ ដ្ល់ ១៩៦០) សម្័យ
សាធារ្ែរ្ដ្ឋតខមរ្ សម្័យកម្ពុជាត្បជាធិបឡែយយ សម្័យសាធារ្ែរ្ដ្ឋត្បជាមានិែយកម្ពុជា និងសម្័យ
ត្ពោះរាជាណាច្ត្កកម្ពុជាទី២ (១៩៩៣ ដ្ល់ បច្ចុបបនន) ឡដ្ើម្បី្លុោះបញ្ញ
ច ាំងពីការ្វ ិវែតន៍ត្បព័នធអប់រ្ ាំឡៅតាម្
សម្័យកាលនីម្ួយៗ។
 ឡៅកនុងជាំពូកទី៣ ឡយើងឡធវើការ្ឡលើកបង្ហ
ា ញពីការ្ដ្ឹកនាាំត្គប់ត្គង សកម្មភាពអប់រ្ ាំឡៅកនុងសាលាបឋម្
សិកាវែតបូព៌ និងានឡលើកបង្ហ
ា ញពីច្ាំែ
ុ ច្ខា
ល ាំង ច្ាំែ
ុ ច្ខវោះច្ឡនា
ល ោះ ត្ពម្ទាាំងព័ែ៌មានតដ្លនដល់
ត្ែ ប់ពីម្ហាជនច្ាំឡរោះសកម្មភាពអប់រ្ ាំឡៅកនុងសាលា និងាននដល់ជាអនុសាសន៍ម្ួយច្ាំនួន
សត្មាប់សាលាឡធវើការ្ត្សាវត្ជាវបតនេម្ឡទៀែឡដ្ើម្បីឲ្យយល់ពីបញ្ញ
ា សនូល រ្ួច្ដាក់ឡច្ញនូវឡោលការ្ែ
៍
តដ្លនឹងអាច្មានលទធភាពឡ្លើយែបឡៅនឹងច្ាំែ
ុ ច្ខវោះច្ឡនា
ល ោះរ្បស់សាលា នឹងជាំរ្ុញឲ្យកាន់តែមាន
ភាពត្បឡសើរ្ឡ ើងតែម្ឡទៀែនូវភាពខា
ល ាំងរ្បស់សាលាកនុងតននកអនុសាសន៍ និងឡសច្កដីសននិដា
ឋ ន។

19. ស្ថក្សលវ ិទាល័យភូមិនានីែិសាស្រសត និងវ ិទាសាស្រសតឡសដ្ឋកិច្ច បរ ិញ្ញ
ា បត្ែឡសដ្ឋកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍
និសសិត៖ ជុាំ ឡពត្ជនីតា និង អុិន វឌ្ឍនា 7 ស្ថស្ត្ស្ថ
ា ចារ្យតែនាាំ៖ បែ
ឌិ ែ ង្ហ
៉ា ន់ ស៊ែុនឡដ្ែ
ជំពូក្សទ្ី១
រំលឹក្សប្ទ្ឹសដី ក្ស់ព័ៃធៃឹងការអរ់រំ
១.១ ៃិយមៃ័យអរ់រំ
ឡយងតាម្ត្ពោះរាជត្កម្ឡលខ នស⁄រ្កម្⁄១២០៧⁄០៣២ ច្ុោះនែៃទី ០៨ តខធនូ ឆ្
ន ាំ២០០៧ ននច្ាប់សដីពី
ការ្អប់រ្ ាំានឲ្យនិយម្ន័យការ្អប់រ្ ាំ ថាជាកិច្ចដ្ាំឡែ
ើ រ្ការ្អភិវឌ្ឍការ្សិកា ឬបែ
ដុ ោះបណា
ដ លកាយសម្បទា
សែិ បញ្ញ
ា និងសីលធម្៌ តាម្រ្យៈត្គប់សកម្មភាពអប់រ្ ាំ តដ្លឡធវើឲ្យអនកសិកាទទួលានសាំែ
ុាំ ច្ាំឡែោះដ្ឹង
ជាំនាញ សម្ែេភាព និងែនម្ល ឡដ្ើម្បីកា
ល យខលួនជាបុគគលលអតដ្លមានត្បឡយជន៍សត្មាប់ខលួនឯង ត្គួសារ្
សហ្គម្ន៍ ត្បឡទសជាែិ និងពិភពឡលាក។1
ការ្អប់រ្ ាំសាំឡៅដ្ល់កិច្ចខិែខាំត្បឹងតត្បងកនុងការ្ឡលើកបង្ហ
ា ញសកម្មភាពលអៗជាគាំរ្ូដ្ល់កុមារ្ ត្ពម្ទាាំង
ការ្សត្ម្បសត្ម្ួលពួកឡគច្ាំឡរោះការ្វ ិវែតន៍តននកច្ាំឡែោះដ្ឹង រាងកាយ និងឥរ្ ិយបែ តដ្លជាត្បឡយជន៍ច្ាំឡរោះ
ការ្សឡត្ម្ច្ឡោលឡៅរ្បស់ពួកឡគត្បកបឡដាយឡជាគជ័យ។2
១.២ ប្ទ្ឹសដី ក្ស់ព័ៃធ
១.២.១ ប្ទ្ឹសដីពួក្សនៃអូកា
ែ សិក្ស (Neoclassical Theory)
តាម្ត្ទឹសដីកាំឡែ
ើ ន Solow (1956) រ្បស់ពួកឡនអូកា
ល សិកានតច្ងថា ការ្អប់រ្ ាំអាច្បឡងេើែធនធាន
ម្នុសសរ្ួម្ជាម្ួយកមា
ល ាំងពលកម្មតដ្លានបឡងេើែឲ្យមាននលិែភាព និងនាាំឲ្យមានកាំឡែ
ើ ន។ កនុងឡនាោះតដ្រ្មាន
ត្ទឹសដីឡនោះានបញ្ញ
ា ក់ថាឡសដ្ឋកិច្ចវ ិទូអាច្សឡត្ម្ច្នូវកាំឡែ
ើ នឡសដ្ឋកិច្ចរ្យៈឡពលតវងតាម្រ្យៈការ្រ្ ីកច្ឡត្ម្ើនពី
ត្បព័នធឡសដ្ឋកិច្ចឡត្ៅ។3
១.២.២ ប្ទ្ឹសដីអនក្សមា
៉ា ប្ក្សូថ្អត្មៃថ្ហ្វរ (Edmund Phelps)
ឡលាកតអ៊ែែម្ុនតហ្វ៊ែរ្ ជាឡសដ្ឋកិច្ចវ ិទូរ្បស់សហ្រ្ដ្ឋអាឡម្រ្ ិច្ ឡហ្ើយឡលាកានធា
ល ប់ឈនោះរនរ្ង្ហ
វ ន់ែ
ូ តប៊ែ
លខាងវ ិទាសាស្រសតឡសដ្ឋកិច្ច។ ោែ់ានឲ្យត្ទឹសដីននការ្អប់រ្ ាំ អាច្ជាំរ្ុញឲ្យមានកាំឡែ
ើ ន និងឡនារ្ច្ាំឡែោះដ្ឹង
ឡដ្ើម្បីទទួលពែ៌មាន តដ្លនាាំឲ្យឡជាគជ័យឡលើតននកបឡច្ចកវ ិទាតដ្លានបឡងេើែឡ ើងតដ្លជួយកាំឡែ
ើ នឡសដ្ឋ
កិច្ច។4
1
ច្ាប់សតីពីការ្អប់រ្ ាំមាត្តា៤ ជាំពូកទី១ ទាំព័រ្ទី២ ឆ្
ន ាំ២០០៧
2
ទសសនៈរ្បស់ឡលាក Prof. H. Mahmud Yunus
3
Antoneitta Campus (1987), “marginal economics”, The New Palgrave: A Dictionary of Economics, v.3, p. 323.
4
International Encyclopedia of Education-Education and Economic Growth (2010) vol.2 ទាំព័រ្ ២៤៥

20. ស្ថក្សលវ ិទាល័យភូមិនានីែិសាស្រសត និងវ ិទាសាស្រសតឡសដ្ឋកិច្ច បរ ិញ្ញ
ា បត្ែឡសដ្ឋកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍
និសសិត៖ ជុាំ ឡពត្ជនីតា និង អុិន វឌ្ឍនា 8 ស្ថស្ត្ស្ថ
ា ចារ្យតែនាាំ៖ បែ
ឌិ ែ ង្ហ
៉ា ន់ ស៊ែុនឡដ្ែ
១.៣ ក្សរណ
ី សិក្សាប្រនទ្សថ្េលមាៃប្រព័ៃធអរ់រំលអ
១.៣.១ ការអរ់រ ំនៅប្រនទ្សជរ៉ាៃ5
ត្បជាជនជប៉ាុនមានបាំែងច្ង់អភិវឌ្ឍបតនេម្ឡទៀែនូវរ្ដ្ឋត្បជាធិបឡែយយ និងវបបធម្៌តដ្លានកសាង
តាម្រ្យៈការ្ខិែខាំឡដាយម្ិនឡច្ោះឡនឿយហ្ែ់ ឡហ្ើយក៏សងឃឹម្ថានឹងរ្ួម្ច្ាំតែកដ្ល់សនតិភាពពិភពឡលាក និង
ឡដ្ើម្បីឡលើកកម្ពស់សុខុមាលភាពម្នុសសជាែិឡហ្ើយការ្អភិវឌ្ឍក៏ត្ែូវតែសម្ត្សបជាម្ួយវបបធម្៌រ្បស់ជនជាែិ
ជប៉ាុន។ ការ្អនុវែតច្ាប់ឡនោះត្សបតាម្រ្ដ្ឋធម្មនុញ្ា ននត្បឡទសជប៉ាុនឡដ្ើម្បីបឡងេើែម្ូលដា
ឋ នត្គឹោះននការ្អប់រ្ ាំ និង
ឡលើកកម្ពស់ការ្អប់រ្ ាំតដ្លឡបើកនលូវឡឆ្
ព ោះឡៅអនាគែរ្បស់ត្បឡទស។
១.៣.១.១ នោលរំណង ៃិងនោលការណ
៍ នៃការអរ់រំ
ឡដ្ើម្បីសាំឡរ្ច្នូវឡោលបាំែងតដ្លានឡរ្ៀបរាប់ខាងឡលើឡនោះ ការ្អប់រ្ ាំរ្បស់ត្បឡទសជប៉ាុនត្ែូវាននតល់
ជូនឡដាយពុាំមានការ្ឡរ្ ើសឡអើង ៖
១. ឲ្យសិសសទទួលានច្ាំឡែោះដ្ឹង និងវបបធម្៌ទូលាំទូលាយ ជាំរ្ុញឲ្យែនម្លននការ្តសវងរ្កការ្ពិែ ការ្បែ
ដុ ោះ
បណា
ដ លនូវភាពវាងនវ ការ្យល់ដ្ឹងខាងសីលធម្៌ និងការ្កសាងសុខភាពរ្បស់រាងកាយ។
២. ការ្អភិវឌ្ឍសម្ែេភាពរ្បស់បុគគល ការ្បែ
ដុ ោះគាំនិែនច្នត្បឌ្ិែ ជាំរ្ុញសា
ម រ្ែីសវ័យភាព ឯករាជយភាព ឡដាយ
ឡោរ្ពែនម្លបុគគល ត្ពម្ទាាំងឡផ្ល
ដ ែសាំខាន់ឡលើទាំនាក់ទាំនងរ្វាងអាជីព និងជីវ ិែរ្ស់ឡៅត្បចាាំនែៃរ្បស់ម្នុសស
មា
ន ក់ៗ ពិឡសសគឺឲ្យែនម្លច្ាំឡរោះការ្ខិែខាំត្បឹងតត្បង។
៣. ឡលើកកម្ពស់គុែែនម្លននការ្ឡោរ្ពយុែតិធម្៌ ការ្ទទួលខុសត្ែូវ សម្ភាពរ្វាងបុរ្ស និងស្រសតី ការ្ឡោរ្ព និង
ឡធវើកិច្ចសហ្ត្បែិបែតិការ្ឡៅវ ិញឡៅម្ក ក៏ដ្ូច្ជាការ្ច្ូលរ្ួម្យ
៉ា ងសកម្មកនុងការ្កសាងសងគម្ ការ្រ្ួម្ច្ាំតែក
ដ្ល់ការ្អភិវឌ្ឍរ្បស់ខលួនកនុងសា
ម រ្ែីសាធារ្ែៈ។
៤. ការ្ឡលើកកម្ពស់គុែែនម្លជីវ ិែ ការ្យកច្ិែតទុកដាក់ច្ាំឡរោះធម្មជាែិ និងការ្ច្ូលរ្ួម្ច្ាំតែកកនុងការ្តែរ្កា
បរ្ ិសា
េ ន។
៥. ឡលើកកម្ពស់គុែែនម្លននការ្ឡោរ្ពត្បនពែ
ី វបបធម្៌ ឡសច្កតីត្សឡាញ់ច្ាំឡរោះត្បឡទសកាំឡែ
ើ ែ ក៏ដ្ូច្ជា
ែនម្លននការ្ឡោរ្ពច្ាំឡរោះត្បឡទសដ្នទឡទៀែ ការ្ច្ូលរ្ួម្ច្ាំតែកដ្ល់សនតិភាពពិភពឡលាក ត្ពម្ទាាំងការ្អភិវឌ្ឍ
សហ្គម្ន៍អនតរ្ជាែិ។
ក. គាំនិែននការ្ឡរ្ៀនសូត្ែឡពញម្ួយជីវ ិែ
សងគម្ានោាំត្ទច្ាំឡរោះការ្ឡរ្ៀនសូត្ែឡពញម្ួយជីវ ិែរ្បស់ត្បជាជន និងត្គប់ទីកតនលងគឺពួកឡគអាច្
អនុវែតាននូវលទធនលននការ្ឡរ្ៀនសូត្ែឡពញម្ួយជីវ ិែរ្បស់ពួកឡគ ឡដ្ើម្បីឡធវើឱយខលួនឡគត្សស់បាំត្ពង និងដ្ឹកនាាំ
5
https://www.mext.go.jp/en/

21. ស្ថក្សលវ ិទាល័យភូមិនានីែិសាស្រសត និងវ ិទាសាស្រសតឡសដ្ឋកិច្ច បរ ិញ្ញ
ា បត្ែឡសដ្ឋកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍
និសសិត៖ ជុាំ ឡពត្ជនីតា និង អុិន វឌ្ឍនា 9 ស្ថស្ត្ស្ថ
ា ចារ្យតែនាាំ៖ បែ
ឌិ ែ ង្ហ
៉ា ន់ ស៊ែុនឡដ្ែ
ជីវ ិែតដ្លឡៅរ្កឡោលឡៅតដ្លឡគច្ង់ាន។
ខ. ឱកាសឡសមើោ
ន កនុងការ្អប់រ្ ាំ
ត្បជាជនត្ែូវតែទទួលានឱកាសឡសមើោ
ន កនុងការ្ទទួលានការ្អប់រ្ ាំសម្ត្សបតាម្សម្ែេភាពរ្បស់
ពួកឡគ ឡហ្ើយម្ិនត្ែូវទទួលរ្ងនូវការ្ឡរ្ ើសឡអើងឡៅកនុងការ្អប់រ្ ាំទាក់ទងនឹងពូជសាសន៍ ជាំឡនឿសាសនា សា
េ ន
ភាពសងគម្ សា
េ នភាពឡសដ្ឋកិច្ច ឬឡដ្ើម្កាំឡែ
ើ ែននត្គួសារ្ឡ ើយ។
១. រ្ដា
ឋ ភិាលថា
ន ក់ជាែិ និងថា
ន ក់ម្ូលដា
ឋ នត្ែូវនតល់ការ្ោាំត្ទតននកអប់រ្ ាំចាាំាច្់ឡដ្ើម្បីធានាថាជនពិការ្ទទួល
ានការ្អប់រ្ ាំត្គប់ត្ោន់ត្សបតាម្កត្ម្ិែពិការ្ភាពរ្បស់ពួកឡគ។
២. រ្ដា
ឋ ភិាលថា
ន ក់ជាែិ និងថា
ន ក់ម្ូលដា
ឋ នត្ែូវចាែ់វ ិធានការ្ឡដ្ើម្បីនតល់ជាំនួយហ្ិរ្ញ្ា វែេុដ្ល់អនកតដ្លជួបត្បទោះ
ការ្លាំាកកនុងការ្ទទួលការ្អប់រ្ ាំឡដាយសារ្ឡហ្ែុនលឡសដ្ឋកិច្ច។
១.៣.១.២ មូលដ្ឋ
ឋ ៃប្គឹោះទាក្ស់ទ្ងៃឹងការ្តល់ការអរ់រំ
ក. វ ិស័យអប់រ្ ាំជាកាែពវកិច្ច
ត្បជាជនត្ែូវមានកាែពវកិច្ចឱយកុមារ្តដ្លសេិែឡៅឡត្កាម្ការ្ការ្ររ្រ្បស់ពួកឡគទទួលានការ្អប់រ្ ាំ
ទូឡៅត្សបតាម្បទបញ្ញ
ា រ្បស់សាលា ។
១. ការ្អប់រ្ ាំទូឡៅតដ្លត្ែូវាននតល់ជាទាំរ្ង់ននការ្អប់រ្ ាំជាកាែពវកិច្ច តដ្លបែ
តុ ោះម្ូលដា
ឋ នត្គឹោះសត្មាប់ជីវ ិែ
ឯករាជយឡៅកនុងសងគម្ខែៈឡពលកាំពុងអភិវឌ្ឍសម្ែេភាពរ្បស់បុគគលមា
ន ក់ៗ និងមានឡោលបាំែងជាំរ្ុញ
គុែសម្បែតិជាម្ូលដា
ឋ នននជីវ ិែនង តដ្លចាាំាច្់សត្មាប់ត្បជាជនតដ្លបឡងេើែត្បឡទស និងសងគម្។
២. ឡដ្ើម្បីធានានូវឱកាសសត្មាប់ការ្អប់រ្ ាំជាកាំហ្ិែ និងធានានូវសតង់ដារ្ត្គប់ត្ោន់ រ្ដា
ឋ ភិាលថា
ន ក់ជាែិ និង
ថា
ន ក់ម្ូលដា
ឋ នត្ែូវទទួលខុសត្ែូវកនុងការ្អនុវែតការ្អប់រ្ ាំជាកាែពវកិច្ចតាម្រ្យៈការ្តច្ករ្ ាំតលកែួនាទីសម្ត្សប
និងកិច្ចសហ្ត្បែិបែតិការ្ឡៅវ ិញឡៅម្ក។
៣. ម្ិនមានការ្បង់នែលសិកាណាម្ួយសត្មាប់ការ្អប់រ្ ាំជាកាែពវកិច្ចឡៅកនុងសាលាឡរ្ៀនតដ្លបឡងេើែឡ ើង
ឡដាយរ្ដា
ឋ ភិាលថា
ន ក់ជាែិ និងថា
ន ក់ម្ូលដា
ឋ នឡ ើយ។
ខ. ការ្អប់រ្ ាំឡៅសាលា
សាលាឡរ្ៀនម្ួយអាច្បឡងេើែានលុោះត្តាតែឡោរ្ពឡៅតាម្ច្ាប់រ្បស់រ្ដា
ឋ ភិាល។
១. ឡដ្ើម្បីសាំឡរ្ច្ឡោលបាំែងននការ្អប់រ្ ាំតដ្លានឡលើកឡ ើងឡៅកនុងកថាខែ
ឌ ម្ុន គឺត្ែូវនតល់ការ្អប់រ្ ាំតដ្ល
មានលកេែៈជារ្ច្នាសម្ព័នធ តដ្លសម្ត្សបឡៅនឹងការ្អភិវឌ្ឍនលូវច្ិែត និងរាងកាយរ្បស់ម្នុសសតដ្លទទួល
ការ្អប់រ្ ាំឡនាោះ។ កនុងន័យឡនោះការ្អប់រ្ ាំត្ែូវតែាននតល់ជូនតាម្រ្ឡបៀបម្ួយតដ្លឡោរ្ពវ ិន័យជាចាាំាច្់ ឡដ្ើម្បី

22. ស្ថក្សលវ ិទាល័យភូមិនានីែិសាស្រសត និងវ ិទាសាស្រសតឡសដ្ឋកិច្ច បរ ិញ្ញ
ា បត្ែឡសដ្ឋកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍
និសសិត៖ ជុាំ ឡពត្ជនីតា និង អុិន វឌ្ឍនា 10 ស្ថស្ត្ស្ថ
ា ចារ្យតែនាាំ៖ បែ
ឌិ ែ ង្ហ
៉ា ន់ ស៊ែុនឡដ្ែ
ត្គប់ត្គង និងអភិវឌ្ឍសាលាឡរ្ៀន សត្មាប់ជាត្បឡយជន៍ដ្ល់ម្នុសសតដ្លទទួលានការ្អប់រ្ ាំឡនាោះ ត្ពម្ទាាំង
ពត្ងឹងឡលើការ្ឡលើកទឹកច្ិែតពួកឡគកនុងការ្ឡរ្ៀនសូត្ែសត្មាប់រ្យៈឡពលយូរ្អតងវង។
គ. សាកលវ ិទាល័យ
សាកលវ ិទាល័យតដ្លជាសនូលននសកម្មភាពរ្បស់អនកអប់រ្ ាំ គឺច្ូលរ្ួម្ច្ាំតែកកនុងការ្អភិវឌ្ឍសងគម្
តាម្រ្យៈការ្បែ
ដុ ោះបណា
ដ លច្ាំឡែោះដ្ឹង និងជាំនាញឯកឡទសត្សាវត្ជាវឲ្យានសុីជឡត្ៅឡៅរ្កការ្ពិែឡដ្ើម្បី
បឡងេើែច្ាំឡែោះដ្ឹងែមីៗ និងនតល់តនលផ្ល
េ យ
៉ា ងទូលាំទូលាយដ្ល់ការ្ខិែខាំទាាំងឡនោះដ្ល់សងគម្។“សវ័យភាពសាកល
វ ិទាល័យ លកេែៈពិឡសសដ្នទឡទៀែននការ្អប់រ្ ាំនិងការ្ត្សាវត្ជាវឡៅសាកលវ ិទាល័យត្ែូវតែឡោរ្ព” ។
. សាលាឯកជន
ឡដាយពិចារ្ណាឡលើលកេែៈជាសាធារ្ែៈននសាលាឡរ្ៀនតដ្លានបឡងេើែឡ ើងជាលកេែៈឯកជន
ក៏មានែួនាទីសាំខាន់កនុងការ្អប់រ្ ាំនងតដ្រ្។ រ្ដា
ឋ ភិាលថា
ន ក់ជាែិ និងថា
ន ក់ម្ូលដា
ឋ ននឹងខិែខាំជាំរ្ុញការ្អប់រ្ ាំឡៅ
តាម្សាលាឡរ្ៀនឯកជនតាម្រ្យៈការ្ឧបែេម្ាធន និងម្ឡធាាយសម្ត្សបដ្នទឡទៀែខែៈឡពលតដ្លពួកឡគ
ឡោរ្ពសវ័យភាពសាលា។
ង. ត្គូបឡត្ងៀន
ត្គូបឡត្ងៀនត្ែូវខិែខាំបាំឡពញភារ្កិច្ច និងបនតឡធវើការ្ត្សាវត្ជាវឡដ្ើម្បីអភិវឌ្ឍសម្ែេភាពរ្បស់ខលួន។
១. ឡដាយពិចារ្ណាឡលើគុែែនម្លននត្គូ និងភារ្កិច្ចរ្បស់ត្គូតដ្លានឡលើកឡ ើងឡៅកនុងកថាខែ
ឌ ខាងឡលើឡនោះ
ឋានៈរ្បស់ត្គូត្ែូវតែានឡោរ្ព ការ្ធានាឱយានត្ែឹម្ត្ែូវ និងសម្រ្ម្យ ត្ែូវចាែ់វ ិធានការ្ឡដ្ើម្បីឡលើកកម្ពស់ការ្
អប់រ្ ាំនិងការ្បែ
តុ ោះបណា
ត ល ។
ច្. ការ្អប់រ្ ាំឡៅកនុងត្គួសារ្
ឪពុកមា
ដ យ ឬអាណាពាាលមានការ្ទទួលខុសត្ែូវជាច្ាំបងច្ាំឡរោះការ្អប់រ្ ាំកូនៗរ្បស់ពួកឡគ
ឡដាយខិែខាំបឡត្ងៀនកូនៗនូវទមា
ល ប់ចាាំាច្់សត្មាប់ជីវ ិែ ឡលើកទឹកច្ិែត នតល់នូវឯករាជយភាព ច្ិញ្ចឹម្បីាច្់ និង
យកច្ិែតទុកច្ាំឡរោះការ្អភិវឌ្ឍរាងកាយ និងច្ិែតគាំនិែ។
១. រ្ដា
ឋ ភិាលថា
ន ក់ជាែិ និងថា
ន ក់ម្ូលដា
ឋ នត្ែូវខិែខាំចាែ់វ ិធានការ្ចាាំាច្់សត្មាប់ោាំត្ទដ្ល់ការ្អប់រ្ ាំកនុង
ត្គួសារ្ដ្ូច្ជានតល់នូវឡសវាបែ
ដុ ោះបណា
ដ លអាណាពាាលត្គប់រ្ូបឲ្យយល់ដ្ឹងពីការ្ច្ិញ្ចឹម្កូន និងទទួលាន
ព័ែ៌មានទាក់ទងនឹងការ្សិការ្បស់កូនៗ។
្. ការ្អប់រ្ ាំកុមារ្ែូច្
ឡដាយពិចារ្ណាឡលើសារ្ៈសាំខាន់ននការ្អប់រ្ ាំកុមារ្ែូច្តដ្លជាម្ូលដា
ឋ នសត្មាប់ការ្បឡងេើែច្រ្ ិែ