Kleine jagers klem tussen vis en vos (Ingrid Tulp)
Kwantificering bezoek wilde vogels aan uitloop pluimveebedrijf (Armin Elbers)
1. Kwantificering van bezoek van wilde (water)vogels aan de uitloop van
een pluimveelegbedrijf gesitueerd in een vogelgriep hot-spot gebied
Armin Elbers & José Gonzales
Wageningen Bioveterinary Research
3. Achtergrond
Wilde (water)vogels – natuurlijk reservoir van vogelgriepvirussen - die
een vrije uitloop van een pluimveebedrijf bezoeken kunnen de kippen
besmetten door .......
• direct contact tussen wilde vogels en kippen;
• indirect contact: contaminatie van grond of waterpoelen in de uitloop
door uitwerpselen van wilde vogels
4. Onderzoeksvragen
Welke soorten wilde vogels bezoeken de uitloop ?
Welke maanden van het jaar ?
Welke tijdstippen van de dag ?
Met welke aantallen ?
Hoe lang zijn zij in de uitloop ?
Hebben wilde vogels direct contact met de kippen ?
Of zal overdracht van vogelgriep virus naar de kippen voornamelijk
plaats vinden door contact met gecontamineerde grond en
waterplassen in de uitloop ?
5. Uitloop legbedrijf
38.000 leghennen
Legbedrijf gestart in 2008 (daarnaast ook melkveebedrijf)
Vogelgriep (HxNx) hot-spot:
H6 introductie in 2010
H6 introductie in 2012
H9 introductie in 2013
H6 introductie in 2014
H10 introductie in 2017
H10 introductie in 2018
6. Locatie : vrije uitloop legbedrijf gesitueerd in een waterrijk landschap,
1.8 km van de kustlijn en onder de vliegroute van migrerende wilde vogels
12 meter breed kanaal
4 meter breed kanaal
1.5 meter brede sloot
Buurman:
Vrije uitloop
legbedrijf
sinds 2017
11. Videocamera monitoring van de uitloop
Acht 1.3 Mpx TruVision IP 1/3" CMOS camera’s met varifocus objectief
2.8-12mm, uitgerust met Infrarood voor nachtopname
Camera’s verbonden met een TruVision NVR10 network video recorder
met harde schijf voor opslag; opname 24 hr/dag, 7 dagen/week
20. Resultaten
Er is een sterke scheiding m.b.t. aanwezigheid wilde vogels in de uitloop:
als de kippen in de uitloop aanwezig zijn (eind morgen tot zonsondergang),
zijn er geen tot vrijwel geen wilde vogels aanwezig in de uitloop
Wilde vogels die landen in de uitloop worden weggejaagd door de kippen als de
kippen in de uitloop aanwezig zijn
De meeste wilde vogels bezoeken de uitloop s’morgens wanneer er geen kippen
in de uitloop aanwezig zijn
Eenden (belangrijkste dragers van vogelgriepvirus) bezoeken de uitloop primair
tussen zonsondergang en zonsopgang wanneer er geen kippen in de uitloop
aanwezig zijn
21. Resultaten
Meeuw, zwarte kraai, ekster, buizerd, uil en valk maar ook de steenmarter, vos, rat
en muis bezoeken zeer waarschijnlijk de uitloop omdat er karkassen van dode
kippen en eieren in de uitloop aanwezig zijn gratis eten
22. Resultaten
Waterpoelen worden met name gevormd in Herfst en Winter periode in de
uitloop; waterpoelen zijn zowel voor de kippen als voor wilde vogels interessant
(drinken, foerageren, badderen....... maar ook in poepen !)
24. Hypothese m.b.t. vogelgriepvirus overdracht uitloop
In meerderheid zal overdracht van vogelgriepvirus tussen wilde
(water)vogels en kippen in de uitloop plaatsvinden via indirect
contact : opname virus via door uitwerpselen van wilde vogels
gecontamineerd water en grond (oraal-faecale route)
en niet
via direct contact tussen wilde vogels en de kippen
25. Conclusie
Er zijn verschillende mogelijkheden om het bezoek van wilde fauna aan de uitloop
te beperken en te verminderen:
Dagelijks verwijderen van eieren en karkassen van dode kippen uit de uitloop
Vorming van waterpoelen in de uitloop tegengaan (drainage)
Daarnaast aanbeveling om ...........
Nieuw te vestigen pluimveebedrijven alleen toestaan in laag-risico gebied (niet in
de buurt van waterwegen/natuurgebied)
Als pluimveebedrijf verschillende keren besmet is geraakt met vogelgriep en in
vogelgriep hoog-risico gebied is gesitueerd: weren van wilde vogels (met name
eenden) met getrainde hond of laserapparatuur
26. Aanbeveling
Een andere optie om contact tussen kippen en wilde vogels te voorkomen, en
tegelijkertijd de wens van consumenten m.b.t. welzijn en een ecologische
productiewijze in te vullen: Rondeel concept (http://www.rondeeleieren.nl/)
27. Dankwoord
Lynn de Boer en Nine Bakker (studenten van Aeres Hogeschool,
Dronten) en Gerdien van Dijk (student van Aeres Hogeschool, Almere)
29. Dankwoord
Joeri Baak (student Fac. Diergeneeskunde, Utrecht),
Steven Venema (student van Hall Larenstein, Velp) en
Nhlanhla Makatini (student van Aeres Hogeschool, Almere)
31. Dank voor de aandacht
VRAGEN ?
Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van -
en gefinancierd door - het Ministerie van LNV
(WOT project 01-001-004)
armin.elbers@wur.nl