https://www.sovon.nl/nl/ld16/tapuiten Lezing Herman van Oosten op Landelijke Dag 2016

1. Het sterven van adolescenten - wanneer geven jonge tapuiten de geest?
Herman van Oosten
m.m.v. Frank Majoor, Maja Roodbergen, Remco Versluijs, Stef Waasdorp & Chris van Turnhout

2. D
C
A
D
C
A
1973-77
(Sovon)
2010
(Sovon)
• aanleiding: de tapuit verdwijnt uit Nederland
• nu: toegepast én fundamenteel

3. weinig bekend over sterfte in eerste jaar na uitvliegen
(1) verschilt sterfte tussen vroege en late legsels?
(2) waar wordt gestorven * in het broedterrein voor wegtrek?
* op trek plus wintergebied?

4. alle jongen kleurringen en als een dolle aflezen!

5. 1e jaarsoverleving vroege jongen (wit) hoger dan van late jongen (zwart)
0
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
2008 2009 2010 2011
jaarlijkseoverleving

6. 0.82
0.84
0.86
0.88
0.90
0.92
0.94
0.96
0.98
1.00
geboortegrond trek / winter
overlevingpertweeweken
• overleving vroeg (wit) hoger in beide periodes dan laat (zwart)
• overleving beide periodes verschilt niet binnen vroeg en binnen laat

7. vergelijking literatuur
• vroege jongen sterven meer dan late jongen bij veel vogelsoorten
• overleving tapuiten na uitvliegen hoog t.o.v. andere zangvogels
• jaareffecten, gebiedseffecten?
soort 14 daagse overleving referentie
Hooded Warbler Wilsonia citrina 0.436 Rush and Stutchbury 2008
Sprague's Pipit Anthus spragueii 0.513 Fisher and Davis 2011
Dickcissel Spiza americana 0.574 Berkeley et al. 2007
Rose-breasted Grosbeak Pheucticus ludovicianus 0.726 Moore et al. 2010
Western Bluebird Sialis mexicana 0.732 Wightman 2009
Paapje Saxicola rubetra 0.744 Tome and Denac 2012
Ovenbird Seiurus aurocapilla 0.776 King et al. 2006
Wood Thrush Hylocichla mustelina 0.806 Anders et al. 1997
Worm-eating Warbler Helmitheros vermivora 0.835 Vitz and Rodewald 2011
Dickcissel Spiza americana 0.869 Suedkamp Wells et al. 2007
Ovenbird Seiurus aurocapilla 0.888 Vitz and Rodewald 2011
Eastern Meadowlark Sturnella magna 0.914 Suedkamp Wells et al. 2007
Larksparrow Chondestes grammacus 0.522/0.441 Yackel Adams et al. 2006
mezen Paridae 0.775/0.326 Naef-Daenzer et al. 2001
White-throated Robin Turdus assimilis 0.818/0.695 Cohen and Lindell 2004
Beflijster Turdus torquatus 0.842/0.536 Sim et al. 2013
Tapuit Oenanthe oenanthe 0.932/0.880 deze studie
Purple Martin Progne subis 0.939/0.868 Tarof et al. 2011
Eastern Meadowlark Sturnella magna 0.944/0.914 Kershner et al. 2004

8. waaróm is de sterfte onder laat geboren jonge tapuiten hoger:
• voedsel: aantallen prooien lager? vangbaarheid prooien lager?
• predatie hoger? maar overleving trek/winter ook lager
• concurrentie met vroege jongen en volwassen vogels?

9. Dank!
• Herman van Oosten: Oenanthe Ecologie
herman_vanoosten@yahoo.co.uk
• Frank Majoor, Maja Roodbergen, Chris van Turnhout: Sovon
• Remco Versluijs: Stichting Bargerveen
• Stef Waasdorp: Stichting Biosfeer