SlideShare a Scribd company logo
1 of 11
jaargang 1. nr 2. 2012




                     oncologie
                                     report
                                             radboud
                      voor Oncologie
                      Universitair Centrum
                      uitgave van Radboud




radboud zet nieuwe
standaard in OK

Wereldprimeur met
genoomsequencing

Genezen
maar geweigerd
colofon
Voorzitter redactieraad:
prof. dr. Bart Kiemeney

Redactieraad:
prof. dr. Ad Geurts van Kessel,
prof. dr. Winette van der Graaf,
prof. dr. Nicoline Hoogerbrugge - van
der Linden, prof. dr. Bart Kiemeney,
Jacqueline de Leeuw, prof. dr. Leon
Massuger, Jacintha van Oosten

Tekst:
Joost van Sluijters, Capital Advertising                                                                                                                                  inhoud
Fotografie:
John Sluyter
                                                                                                                                                                          04   Wereldprimeur met genoomsequencing
Vormgeving en realisatie:                                                                                                                                                      Marjolijn Ligtenberg, hoofd van het Laboratorium Tumorgenetica
Capital Advertising
Tel: +31 – 73 613 30 30                                                                                                                                                   07   het hemd van het lijf
                                                                                                                                                                               Prof. dr. Winald Gerritsen, medisch oncoloog

                                           voorwoord
Overname gegevens alleen toegestaan
met bronvermelding:                                                                                                                                                       08   “Ik voelde me niet thuis tussen de oudjes”
Radboud REPORT Oncologie                                                                                                                                                       Michelle Witte als pleitbezorgster voor specifieke aandacht voor de
                                                                                                                                                                               jongvolwassen kankerpatiënt
Correspondentieadres:
Radboud Universitair Centrum                                                                                                                                              10   MITEC zet nieuwe standaard in OK
voor Oncologie                             100 miljard dollar. Het duizelt even. Ik      bij het leven en in plaats van onenigheid                                             Diagnose, operatie én therapeutische interventies op één plek en tijd
Postbus 9101 (huispost 824)                schrijf dit voorwoord in het weekend          uit te spreken ‘verwijderen’ ze die                                                   samengebracht
6500 HB Nijmegen                           na de beursgang van Facebook. 100             figuren gewoon. ‘Hasta la vista, baby’.
Tel: +31 – 24 365 57 51                    miljard voor een soort online dagboekje.                                                                                       13   COLUMN
Email: ruco@umcn.nl                        Nou vooruit dan, 1 miljard dagboekjes,        RUCO is ook niet meer tevreden met                                                    Bespreekgeval
www.umcn.nl/report                         want eenzesde van de wereldbevolking          alleen maar goed doen. Nee, de ambitie
                                           zit elkaars nutteloze feitjes te lezen.       gaat verder. Pas wanneer de rest het ook                                         14   Genezen maar geweigerd
                                           Maar dan nog. ‘Ons’ kabinet viel over         goed doet, zijn we tevreden. Uitrollen                                                Ex-kankerpatiënten hebben moeite met het verkrijgen van een hypotheek
                                           een bezuiniging van een schamele 18           dus. Klinkt een beetje pedant maar het is
                                                                                                                                                                          16   Centralisatie en dynamiek binnen de Oncologie
                                                                                                                                     linkedin-
                                           miljard! Hoe is het mogelijk?                 zo logisch als wat. Als we iets te bieden
                                                                                         hebben in het RUCO, en we hebben                                                      Prof. dr. Winette van der Graaf, hoogleraar medische oncologie

                                                                                                                                     GRoep
                                           Het maakt wel duidelijk dat iets goed         heel wat te bieden, dan moet toch elke
                                           doen niet genoeg is. Je moet het ook          patiënt daarvan kunnen profiteren.                                               17   goede voeding belangrijk voor behandeling
                                           nog uitrollen. Het was een leuk online        Niet alleen de patiënten die hier over                                                Manager Diëtetiek en Darmfalen Marjo Peters
                                           smoelenboek dat Mark Zuckerberg               de vloer komen. In dit tweede nummer        Wilt u mee discussiëren over de
                                           met zijn twee studentenmaatjes aan            van Radboud REPORT Oncologie (wat           artikelen of reageren, dan kan dat   18   De klap en de hoop in één zin
                                           de Harvard University hadden bedacht.         vond u trouwens van het eerste) komt u      het best via onze eigen LinkedIn-         De ouders en de verpleegkundig specialist van Pip van Olphen over haar
                                           Maar daarmee verander je de wereld            het principe ‘uitrollen’ op verschillende   groep. Scan onderstaande QR-code          2-jarige behandeling voor acute lymfatische leukemie
                                           nog niet. Dat ze ook geslaagd zijn in         plaatsen tegen. U weet nu waarom. Hoe?      of zoek in LinkedIn op Radboud
                                           het uitrollen van het idee, weten we          We gaan denk ik maar eens een RUCO          Report.                              20   KORT EN ACTUEEL NIEUWS
                                           allemaal. Met kennelijk 7,3 miljoen           Facebookpagina maken.                                                                 Steeds meer RUCO-communities
                                           gebruikers zou bijna de helft van                                                                                                   Paardenkracht tegen kanker
                                           Nederland op Facebook zitten. Ik geloof       Bart Kiemeney                                                                         Transparant over kwaliteit van zorg
                                           het meteen. Bij mij thuis zijn het er         Voorzitter redactie                                                                   Eerste gift voor Radboud Oncologie Fonds
                                           al vier van de vijf. En die vier zijn
                                           veranderd. Ze ‘liken’, ‘taggen’ en ‘porren’
                                           van alles en nog wat. Maken ‘vrienden’
Het Laboratorium Tumorgenetica (LTG) verzorgt de moleculair-genetische diagnostiek op het gebied van
                               de oncologie. Hier detecteert men onder meer kiembaanmutaties die leiden tot genetische aanleg voor
                               het ontwikkelen van een bepaald type tumor. Men krijgt nu de mogelijkheid (financieel, technisch én
                               ethisch) om genoomwijde analyses uit te voeren. Dat lijkt veel op te gaan leveren.




                                                                                                                                                                                  Marjolijn Ligtenberg, hoofd van het Laboratorium
                                                                                                                                                                                  Tumorgenetica:

                                                                                                                                                                                 “Met diagnostische
                                                                                                                                                                                  toepassing van genoom­
                                                                                                                                                                                  sequencing hebben we
                                                                                                                                                                                  als oncologisch centrum
                                                                                                                                                                                  een wereldprimeur”
                                                                                                                                      “Er gebeurt op het ogenblik erg veel op het gebied van genoom­­­­
                                                                                                                                                                                                      ­
                                                                                                                                      sequencing. Wat ik vandaag vertel, is morgen wellicht alweer
                                                                                                                                      achterhaald,” waarschuwt Marjolijn Ligtenberg, hoofd van het
                                                                                                                                      Laboratorium Tumorgenetica in het UMC St Radboud. “Ik prijs me
                                                                                                                                      ook gelukkig dat ik op dit moment op dit dynamische expertise­­   ­
                                                                                                                                      gebied werkzaam ben.” We geven hier dus, zoveel is duidelijk, een
                                                                                                                                      tussenstand. Maar wél een tussenstand die al heel veel vertelt over
                                                                                                                                      het wedstrijdverloop...


                                                                                                                                      Fout                                        nemen. Er zijn vrouwen die al voordat        Gehele genoom
                                                                                                                                      “Iedere kanker ontstaat door een            een tumor zich manifesteert hun borsten      De techniek maakt het nu mogelijk
                                                                                                                                      fout in het DNA,” verklaart Marjolijn       of eierstokken laten weghalen. Of de         én min of meer betaalbaar om van
                                                                                                                                      Ligtenberg, hoofd van het Laboratorium      informatie over de genetische risico’s       mensen in één keer het gehele genoom,
                                                                                                                                      Tumorgenetica van het UMC St Radboud.       kan ervoor zorgen dat mensen zich            dus alle pakweg 21.000 genen, in kaart
                                                                                                                                      “Wat wij proberen, is om vanuit DNA uit     vaker en intensiever heel specifiek laten    te brengen. Ligtenberg: “We hebben
                                                                                                                                      het bloed te voorspellen of er een hoge     controleren. We weten van een aantal         binnen het RUCO nu de toestemming
                                                                                                                                      kans is dat een bepaalde kanker zich        tumortypes aan welk specifiek gen of         gekregen om die techniek diagnostisch
                                                                                                                                      zal ontwikkelen. Dat gebeurt uiteraard      genen zij gerelateerd zijn en zoeken dan     toe te gaan passen. We begeven ons
                                                                                                                                      niet lukraak, maar alleen op verzoek        op basis van DNA uit het bloed specifiek     met dit onderzoek op het grensvlak
                                                                                                                                      van een klinisch geneticus in overleg       naar afwijkingen in de betreffende           van diagnostiek en research. Daarmee
                                                                                                                                      met de patiënt zelf. We passen dit onder    genen. Soms zien we echter een patroon       hebben we een wereldprimeur en,
                                                                                                                                      meer heel gericht toe als we zien dat       van kanker in de familie dat heel sterk      veel belangrijker dan dat, dat gaat ons
                                                                                                                                      binnen een familie een kankersoort          wijst op een genetische afwijking in die     wellicht heel veel nieuwe inzichten
                                                                                                                                      verdacht veel voorkomt. Dat levert vaak     familie, terwijl we in de specifieke genen   opleveren. We weten nu van zo’n 125
                                                                                                                                      waardevolle informatie op voor de           geen afwijking vinden. Voor een aantal       genen dat zij gerelateerd zijn aan een
                                                                                                                                      familieleden van een patiënt: ze kunnen     van de mensen voor wie dat geldt, gaan       hoog risico op kanker: die krijgen we nu
                                                                                                                                      bijvoorbeeld preventieve maatregelen        we nu een stap verder.”                      in één keer in beeld. Het is interessant
4   Radboud report oncologie
om te zien wat ons dit wetenschappelijk        in eerste instantie gekeken worden
                                       gaat brengen, maar het is ook belangrijk       naar het effect dat we er mee bereiken


                                                                                                                               Het hemd
                                       om na te gaan hoe patiënten hiermee            voor patiënten. Wij verwachten echter
                                       zullen omgaan. Ook dat wordt heel              ook dat we de wetenschap er op lange                                                                                              “Ik vond het jammer om met mijn expertise
                                       zorgvuldig in kaart gebracht. Het idee         termijn verder mee kunnen helpen. We                                                                                              en ervaring op het gebied van onderzoek geen



                                                                                                                               van het
                                       is dat we straks één test hebben die           krijgen met deze vijftig testen immers                                                                                            bijdrage meer te leveren aan de strijd tegen
                                       alle genetische risico’s in één keer in        een enorme hoeveelheid data, waarmee                                                                                              kanker. Daarom heb ik heel bewust de stap
                                       beeld brengt. Dat zal in de praktijk           we ook andere genen die een verhoogd                                                                                              gemaakt om de laatste pakweg 10 jaar van



                                                                                                                               lijf:
                                       hopelijk efficiënter en effectiever blijken.   kankerrisico geven, kunnen ontdekken.                                                                                             mijn carrière de nadruk te leggen op klinisch
                                       Daar horen uiteraard ook praktische                                                                                                                                              onderzoek en minder op management en
                                       en ethische discussies bij. Vanwege            Op dit moment hebben we de eerste                                                                                                 fondsenwerving.”
                                       de ethiek zullen we bijvoorbeeld bij           genoomsequenties bepaald en na
                                       verdere analyse van de genen de data           de zomer verwachten we de eerste
                                       loskoppelen van de patiënt. Maar als je        resultaten van deze brede aanpak te      winald gerritsen
                                       zinvolle conclusies kunt trekken, zou je       kunnen presenteren.” Radboud REPORT
                                       die koppeling met de patiënt juist weer        Oncologie houdt u uiteraard verder op
                                       tot stand willen brengen. Na de eerste         de hoogte.
                                       vijftig genoomwijde analyses hopen we                                                   In deze rubriek vragen we een
                                       uitspraken te kunnen doen over de brede
                                       toepasbaarheid.”
                                                                                                                               betrokkene bij het RUCO het
                                                                                                                               hemd van het lijf. Korte vragen,
                                       “De techniek ontwikkelt zich razendsnel                                                 heldere antwoorden. Dit keer
                                       en wordt steeds beter en goedkoper. We
                                       gaan er daarom van uit dat het in de                                                    prof. dr. Winald Gerritsen, tot
                                       loop der tijd steeds aantrekkelijker wordt                                              voor kort directeur van het
                                       om deze techniek in de diagnostiek toe te
                                       passen. Vooralsnog richten we ons op de                                                 VUmc Cancer Center Amster­   ­
                                       analyse van de eerste vijftig patiënten,”                                               dam, nu medisch oncoloog in
                                       meldt Ligtenberg. “Daarbij zal uiteraard
                                                                                                                               het UMC St Radboud.


                                                                                                                               NIEUW? Wat heet nieuw. Ik ben 57.            Europa behoren. We willen voor de           in de therapie van prostaatkanker
Tumorgenetica                          Scan de QR-code of ga naar                                                              Maar ik ben wel nieuw hier. Tot voor         polikliniek de urologen, oncologen,         ook grote stappen gaan zetten met
                                       www.umcn.nl/report en bekijk het                                                        kort leidde ik het oncologisch centrum       radiologen en radiotherapeuten nog dit      immunotherapie. We gaan naast de
Binnen de Tumorgenetica worden         interview met Marjolijn Ligtenberg.                                                     van de VU. OPMERKELIJKE OVERSTAP         .   jaar op één gang samenbrengen om daar       reeds bestaande methoden van snijden,
tumoren gekarakteriseerd op basis      (± 10 minuten).                                                                         Wellicht. Ik heb in Amsterdam heel           samen topzorg te bieden, waarbij niet       bestralen en chemotherapie, ook de
van hun genetische veranderingen.                                                                                              veel opgebouwd en onder meer 30              de expertise van de arts centraal staat,    afweer van het lichaam versterken, zodat
In geval van erfelijke kanker                                                                                                  miljoen bij elkaar gebracht voor een         maar de patiënt. Wat mij betreft is de      die zélf aan de slag kan tegen de kanker.
worden afwijkingen in de kanker­                                                                                               nieuw kankercentrum. Maar ik wilde           missie pas geslaagd als we vervolgens als   We hebben hier binnen het Radboud
predispositiegenen in normale                                                                                                  me minder bezig gaan houden met het          Radboud uit heel Europa patiënten met       enorm veel expertise rond dendritische
lichaamscellen (meestal uit bloed)                                                                                             managen en met fondsenwerving en             prostaatkanker aantrekken én als we de      celvaccinatie. Die willen we in gaan
opgespoord, waarna heldere prognoses                                                                                           me in de laatste fase van mijn carrière      kennis die we hier opbouwen kunnen          zetten bij de afweer tegen prostaatkanker.
gedaan kunnen worden over de kans                                                                                              weer gaan focussen op onderzoek om           uitrollen naar andere ziekenhuizen.         EN DE PSYCHOSOCIALE KANT? Hoe
op het ontstaan van kanker. Naast                                                                                              daar nog een flinke stap in te maken.        We moeten denken in netwerken, ook          beter wij worden in het afremmen van de
dat onderzoek worden binnen het                                                                                                Op dat moment werd ik door het               in internationale netwerken. Zo wil         groei van de kanker, hoe langer mensen
Laboratorium Tumorgenetica ook de                                                                                              Radboud benaderd met een inhoude-            ik bijvoorbeeld de band met Oxford,         leven met kanker. We roepen soms trots
cellen van tumoren zelf onderzocht.                                                                                            lijk aanbod dat ik niet kon weigeren: ik     waar ik nog om de week werk, verder         dat prostaatkanker van een dodelijke,
Aan de hand van de mutaties die                                                                                                mag me focussen op immunotherapie,           versterken. Maar ook met de Johns           een chronische ziekte is geworden. Dat
in de genen in dat weefsel worden                                                                                              melanomen, prostaatkanker en                 Hopkins University in Baltimore, waar       betekent echter ook dat patiënten steeds
waargenomen, kunnen artsen beter                                                                                               de psychosociale kant van het vak.           ik visiting professor ben. We moeten        langer met onzekerheid leven. Ik merk
de meest geschikte (gerichte) vorm                                                                                             Die combinatie is voor mij heel              complementair zijn en elkaar verder         dat we in onze communicatie met de
van therapie selecteren. Naast het                                                                                             aantrekkelijk. EN U ZIT NOG VOL              helpen. U VERWACHT DOORBRAKEN               patiënt ook nog flinke slagen kunnen
kiembaan DNA is dus ook het tumor                                                                                              AMBITIE? Absoluut. Op het gebied van         TE KUNNEN FORCEREN? Dat verwacht            maken. Als medisch professional kunnen
DNA onderwerp van onderzoek. Het                                                                                               immunotherapie lopen we in Nijmegen          ik niet, ik weet het. Daar zit ook mijn     we nog veel leren over communicatie
genoomwijde sequencen richt zich                                                                                               voorop. Ik ben er van overtuigd dat          grote drijfveer. Jelle Barentsz, de man     met de patiënt. We moeten beter weten
vooralsnog op het kiembaan DNA.                                                                                                we op het gebied van prostaatkanker          van ‘yes, we scan!’, heeft recent een       welke informatie op welk moment
                                                                                                                               de behandeling van patiënten met             doorbraak bereikt in het diagnosticeren     belangrijk is voor onze patiënten. Ook
                                                                                                                               uitzaaiingen nog aanzienlijk gaan            van lymfekliermetastasen van                op dat expertisegebied wil ik me verder
                                                                                                                               verbeteren. We gaan tot de top-3 van         prostaatkanker. Ik verwacht dat we          bekwamen.


                                                                                                                                                                                                                                         Radboud report oncologie       7
“De zorg en behandeling zijn medisch        als geen ander. Tijdens haar studie          geworden. Ook voor wat betreft eten
                                                                                                    technisch en –psychosociaal één geheel.     Rechten werd bij Michelle een zeer           blijken deze jonge patiënten heel andere
    Michelle Witte als pleitbezorgster voor specifieke aandacht                                     Wij gaan uit van mensgerichte zorg en       agressieve vorm van kanker ontdekt:          wensen te hebben.” Michelle: “Het moest
    voor de jongvolwassen kankerpatiënt:                                                            verbeteren de kwaliteit van leven, samen    kiemcelkanker. “Het was al in stadium        vooral veel lekkerder. Je smaak en je
                                                                                                    mét de patiënt. We denken niet voor hen,    vier en het zag er niet goed uit: de         reuk is anders en je mond doet zeer.

“Ik voelde me niet thuis
                                                                                                    maar met hen. Inspiratie en drijvende       primaire tumor van 16 centimeter was         Daar moet het eten op afgestemd zijn.”
                                                                                                    kracht voor het AYA-platform is de          een week later al 18 centimeter groot.       Richard: “We brachten vaak eten mee
                                                                                                    AYA Taskforce Radboud; de denktank          Ons leven werd volledig op zijn kop gezet:   van huis en namen Michelle dan mee
 tussen de oudjes”                                                                                  met patiënten, mantelzorgers en
                                                                                                    zorgprofessionals uit alle disciplines en
                                                                                                    specialismen,” vertelt Eveliene Manten,     Specifieke aandacht Radboud voor
    Het ziekenhuisbrede AYA-platform waarbinnen de AYA-poli en de AYA4 digitale community           die namens het Radboud kwartiermaker
    vallen, heeft de afgelopen jaren enorm veel ervaring opgedaan met een heel specifieke groep     van de AYA-zorg genoemd mag                 jongvolwassenen met kanker (AYA)
    kankerpatiënten: de jongvolwassenen (tussen de 18 en de 35 jaar). Door hen fysiek en virtueel   worden. “Jonge mensen met kanker
    ruimte te geven, door hen samen te brengen en door heel goed naar hun specifieke problemen      kampen naast hun ziekte met allerlei        vindt breed navolging
    te luisteren, wordt de zorg aan deze groep patiënten significant beter.                         leeftijdsspecifieke vragen,” “Terwijl
                                                                                                    jongvolwassenen volop in ontwikkeling
                                                                                                    zijn, staat hun leven in één keer stil.     ik moest ondanks alle goede bedoelingen      naar de AYA-kamer om te eten. Daar kon
                                                                                                    Ze hebben specifieke vragen over hun        een jaar stoppen met mijn studie en ben      ze dan, ondanks het infuus, toch op een
                                                                                                    opleiding, werk, sporten, uitgaan, het      vanuit het studentenhuis weer bij mijn       gezellige manier eten. Eten is een soci-
                                                                                                    krijgen van kinderen of het kopen van       ouders thuis gaan wonen. Samen met           aal iets en dat werd het daar ook weer.”
                                                                                                    een huis. We bieden aan die mensen          mijn vriend.” Michelle en Richard waren      Eveliene: “Rondom voeding is daarom
                                                                                                    met kanker, naast de juiste medische        heel nauw betrokken bij de opzet van de      nu een AYAFood Dreamteam opgezet
                                                                                                    behandeling, ook een platform voor          AYA-poli en de AYA4 community en zijn        om samen met patiënten, naasten en
                                                                                                    dergelijke vragen.”                         niet alleen exemplarisch, maar ook ware      de zorgprofessionals te adviseren over
                                                                                                                                                ambassadeurs.                                voeding.”
                                                                                                    Exemplarisch
                                                                                                    Michelle Witte (24) en haar vriend          Plek                                         Uitrol
                                                                                                    Richard Kerkhoff (24) kennen die vragen     “Ik was en ben jong maar lag ineens          De aanpak van het Radboud AYA-
                                                                                                                                                tussen de oudjes op een zaal die met         platform wordt inmiddels breed gezien
                                                                                                                                                hun kunstgebit in de weer waren, ter-        en erkend. Alpe d’HuZes en KWF Kan-
                                                                                                                                                wijl ik vragen had over hoe het verder       kerbestrijding erkennen de kracht van
                                                                                                                                                moest met mijn relatie, of ik wel kon        deze specifieke aanpak en ondersteunen
                                                                                                                                                sporten en uitgaan en of ik ooit nog een     de uitrol van het digitale AYA4-concept
                                                                                                    AYA-zorg                                    huis zou kunnen kopen. Ik voelde me          naar andere ziekenhuizen in Nederland.
                                                                                                                                                er echt niet op mijn plek. Binnen het        De standaard die het Radboud hier gezet
                                                                                                    AYA staat voor Adolescent and Young         AYA-platform is dat heel goed opgepakt       heeft, vindt daarmee landelijk navolging.
                                                                                                    Adult: jongeren en jong volwassenen         en daar heb ik steeds contact gehad met
                                                                                                    (18-35 jaar). De ziekenhuisbrede            leeftijdsgenoten. Fysiek, maar ook via
                                                                                                    AYA-zorg van het Radboud bestaat            de digitale community waar we, veilig
                                                                                                                                                                                             Michelle heeft baat gehad bij haar
                                                                                                    onder meer uit een AYA-poli waar            en afgeschermd van de buitenwereld,
                                                                                                    de patiënten terecht kunnen met             met lotgenoten van dezelfde generatie        behandeling, haar studie alsnog
                                                                                                    alle vragen die wel met hun situatie,       contact onderhouden. Niet alleen over        afgemaakt en woont weer samen
                                                                                                    maar niet direct met hun ziekte te          onze problemen, maar ook over die
                                                                                                    maken hebben. Een vast team van een         eerste vakantietrip of wat dan ook.”         met Richard. Daarmee is ze er
                                                                                                    medisch oncoloog, een verpleegkundig                                                     nog niet. Los van de toch steeds
                                                                                                    specialist, een medisch psycholoog en       Treffend
                                                                                                    een medisch maatschappelijk werker          Eveliene Manten: “Michelle en Richard        weer spannende controles, ervaart
                                                                                                    staat voor de AYA-patiënten klaar.          schetsen heel treffend het beeld van de      ze ook bij het solliciteren dat ze
                                                                                                    Daarnaast is er binnen het ziekenhuis       jonge kankerpatiënt: een patiënt die
                                                                                                    de AYA-hangplek: een ruimte waar            ook veel minder passief is, die zich zeer    ernstig ziek is geweest. “Ik mis
                                                                                                    de patiënten van deze leeftijd elkaar       goed inleest en zich terecht ook overal      een jaar in mijn cv en werkgevers
                                                                                                    en hun familie kunnen ontmoeten.            mee wil ‘bemoeien’ omdat het over
                                                                                                    En dan is er de AYA4-community:             hun eigen lijf en leven gaat. Folders die
                                                                                                                                                                                             zien mijn strijd toch vooral als
                                                                                                    een digitale, afgeschermde omgeving         Michelle toegeschoven kreeg, bleken          een risico. Ook een hypotheek en
                                                                                                    waar patiënten, mantelzorgers en            bestemd voor een veel oudere doelgroep
                                                                                                                                                                                             verzekeringen blijken vooralsnog
                                                                                                    zorgprofessionals elkaar kunnen             en de vragen die zij hadden, waren
                                                                                                    ontmoeten. Kijk voor meer informatie        van een echt andere orde dan die van         problematisch. Ik word gestraft
                                                                                                    ook op www.umcn.nl/aya en luister           de oudere patiënt. De folders en het         voor iets waar ik geen schuld aan
                                                                                                    daar ook naar het AYA lijflied ‘Leef!       andere communicatiemateriaal zijn
                                                                                                    Powered by Jip’.                            door patiënten en naasten, met behulp        heb en moet nu wéér knokken.”
                                                                                                                                                van sponsorgeld, nu echt AYA-proof
8   Radboud report oncologie
Professor Hein Gooszen:

                                “De nieuwe OK’s die we
                                nu gaan ontwikkelen zijn
                                technische hoogstandjes.”




                                                             Medical Innovation  Technology expert Centre zet nieuwe standaard in OK
                                Professor Maroeska Rovers:

                                “Wij willen hier weten­
                                                             Diagnose, operatie én therapeutische
                                schappelijk hard maken dat   interventies op één plek en tijd
                                die techniek ook werkelijk
                                tot betere zorgt leidt.”
                                                             samengebracht
                                                             Het UMC St Radboud heeft de meest moderne OK’s van Nederland.                       de operatiekamer kent niet dezelfde
                                                             Medio 2013 gaat men nog een stap verder en worden binnen het                        systematiek als de introductie van
                                                             Medical Innovation  Technology expert Centre vier volledige                        nieuwe geneesmiddelen. Ik zeg niet dat
                                                                                                                                                 men maar wat doet; men opereert naar
                                                             operatiekamers opgeleverd, die toegerust zijn met intra-operatieve
                                                                                                                                                 eer en geweten. Dat is helder. Maar het
                                                             beeldvorming zoals CT, MRI, Echografie, met in vivo microscopie,                    wetenschappelijk bewijs dat vernieuwing
                                                             intra-operatieve brachytherapie en intra-operatieve navigatie.                      ook verbetering is, is er vaak niet.
                                                             Professor Hein Gooszen schetst de ambities die hij daarmee heeft,                   Wij gaan hier nu bestralen tijdens de
                                                             terwijl Professor Maroeska Rovers waakt over de werkzaamheid van                    operatie. Er bestaat geen sluitend bewijs
                                                                                                                                                 dat dit winst oplevert. Dus voor ons ligt
                                                             al het nieuws dat hier geïmplementeerd wordt vanuit haar nieuwe
                                                                                                                                                 hier nu de plicht dat bewijs te leveren.
                                                             leerstoel Evidence Based Surgery.                                                   Dan kunnen we met deze nieuwe OK’s
                                                                                                                                                 ook een nieuwe standaard gaan zetten.”
                                                             Hoogstandje                                apparatuur. Deze nieuwe OK’s zijn
                                                             Hein Gooszen: “De nieuwe OK’s die we       groter en hebben die mogelijkheid        Verwachtingen
                                                             nu gaan ontwikkelen zijn technische        wel. Om prostaatkanker als voorbeeld     Maroeska Rovers geeft aan dat
                                                             hoogstandjes. Niet voor niets zijn de      te nemen: het betekent dat voor een      artsen uiteraard vanwege hun
                                                             Technische Universiteiten van Eindhoven    deel van de patiënten op basis van       verantwoordelijkheid richting patiënten
                                                             en Twente nauw bij de ontwikkeling         beeldvorming met de MRI wellicht         op basis van evidence zouden moeten
                                                             van deze OK’s betrokken. Voor ons          een weefselsparende ingreep, in plaats   opereren. “Maar ook vanwege de huidige
                                                             is echter niet de techniek leidend,        van het volledig wegsnijden van de       aanscherping van regels door de Inspec-
                                                             maar de patiënt. We willen met het         prostaat uitgevoerd kan worden.          tie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en
                                                             samenbrengen van al deze techniek rond     Daarnaast kan computergestuurd de        de al langer bestaande grote behoefte
                                                             de patiënt een enorme efficiencyslag       radiotherapie direct heel exact worden   aan goed gestructureerd klinisch-
                                                             maken in het belang van die patiënt.       toegediend, in een hogere dosis met      wetenschappelijk onderzoek binnen
                                                             Het is namelijk onze ambitie om in de      minder bijwerkingen. Hein Gooszen:       de chirurgische disciplines, zijn dit
                                                             nabije toekomst alle diagnostische en      “We krijgen hier nu de kans om OK’s op   belangrijke stappen die met de komst
                                                             therapeutische interventies die samen      deze manier in te richten en patiënten   van de nieuwe OK’s gezet worden.”
                                                             kunnen ook daadwerkelijk samen te          op deze geïntegreerde manier in de OK    Rovers zal bij haar studie niet alleen naar
                                                             brengen in één dag.”                       te gaan behandelen.” Maroeska Rovers:    de mortaliteit kijken, maar ook zaken
                                                                                                        “En wij gaan kijken of de geclaimde      als kwaliteit van leven en hersteltijd
                                                             Bewijs                                     winst daarmee ook daadwerkelijk          meewegen in haar oordeel. Al voordat
                                                             In een standaard OK is nauwelijks ruimte   bereikt wordt. De introductie van dit    zij begonnen is, zijn de verwachtingen
                                                             voor diagnostische en therapeutische       soort technologische innovaties in       van de zeer innovatieve aanpak hoog.
10   Radboud report oncologie
Vanuit de Raad van Bestuur van het            patiënt door de technische vernieuwing     Bekijk ook www.samenok.nl
UMC St Radboud wordt dan ook veel             verlengd of verlicht? Hoe zwaar is
belang aan deze nieuwe ontwikkeling           de belasting na een ingreep met
gehecht. Hein Gooszen: “Ik heb zeker          het apparaat? Hoe ingrijpend is de
geen carte blanche gekregen voor de           behandeling? Hoe duur is het apparaat
inrichting van deze nieuwe OK’s, maar         en zijn de voordelen wel groot genoeg?”
binnen het ziekenhuis is wel besloten dat     Hein Gooszen: “De nieuwe OK’s binnen
ondanks de financiële tegenwind, deze         het Medical Innovation  Technology
ontwikkeling doorgezet moet worden.           expert Centre bieden ruimte voor betere
MITeC vormt een belangrijk onderdeel          zorg voor patiënten tegen lagere kosten.
van de academisering van de afdeling          Door dit gestructureerd uit te zoeken,
Operatiekamers.”                              heeft dit zowel wetenschappelijke impact

                                                                                                                     column: Bespreekgeval
                                              als impact op de inrichting van de
Wetenschap                                    patiëntenzorg.”
Niet alleen de patiënten zullen dus
baat hebben bij de nieuwe OK’s, ook
de wetenschap wordt verder geholpen.
In de innovatieve OK’s zal immers                                                                                    De cijfers die mijn dochter mee naar huis brengt, worden altijd zorg­
ook nieuwe apparatuur worden getest                                                                                  vuldig voorzien van een context. Haar 6,8 is naar haar zeggen wél het
en onderzocht. Zo helpt het UMC St                                                                                   hoogste van de klas, haar 8 blijkt van een leraar die nou eenmaal nooit
Radboud de gezondheidszorg vooruit.
                                                                                                                     hoger geeft en de 3,4 van een dame die iets tegen haar heeft en eindelijk
Maroeska Rovers: “Daarbij gaat het niet          Het streven is om alle
alleen om betere zorg, maar ook om                                                                                   haar kans zag. Ze gaat over. Zoveel lijkt zeker. En haar benadering waar­­
                                                 behandelingen die op één dag                                        bij cijfers niet als een absoluut gegeven gepresenteerd worden, is wellicht
kostenbesparing. Samen met een aantal
grote bedrijven onderzoeken we of een            kunnen ook op één dag te doen.                                      de grootste wijsheid die ze tot nu toe heeft opgedaan op school.
nieuw apparaat werkelijk toegevoegde
waarde heeft voor de patiënt. In de
nieuwe OK’s moet antwoord komen
op vragen als: wordt het leven van de                                                                                De Nederlandse gezondheidszorg               handen van een ander hebben gelegd.
                                                                                                                     wordt, volkomen terecht, voortdurend         Is het laag beoordelen van de piloot niet
                                                                                                                     de maat genomen. Dat resulteert in           een diskwalificatie van jezelf? Dat je
                                                                                                                     een stortvloed aan cijfers, ranglijsten      daarbij aan boord bent gestapt... Ik durf
                                                                                                                     en rapporten. De context voor veel           te stellen dat de werk- en machtsverhou-
                                                                                                                     van die cijfers ontbreekt voor de lezers     ding tussen arts en patiënt maakt,
Menselijke kant                                                                                                      echter volledig, waardoor cijfers die        dat het ziekenhuis nooit objectief
                                                                                                                     bedoeld zijn om de patiënt zekerheid         beoordeeld wordt.
Er zullen niet alleen technische,                                                                                    te geven, juist de onzekerheid aan
logistieke, ICT- en medische problemen                                                                               lijken te wakkeren. Daar komt bij dat        Natuurlijk wil het RUCO kwaliteit
moeten worden opgelost binnen het                                                                                    het waarderen van de gezondheidzorg          leveren en wil het de mening van
Medical Innovation  Technology expert                                                                               niet langer voorbehouden is aan              patiënten horen, maar laten we dat
Centre. Ook puur menselijke zaken                                                                                    deskundigen als IGZ en de beroeps- en        niet proberen te vertalen in een
spelen een rol. Met de patiënt is normaal                                                                            patiëntenverenigingen, maar dat ook          rapportcijfer. Cijfers lijken hard,
gesproken in de pakweg 8 weken van                                                                                   de Elsevier en het AD (als variant op de     maar blijken boterzacht. Zelfs iets
de behandeling veel overleg. Die zal nu                                                                              haringtest) kwistig met rapportcijfers       als mortaliteitcijfers, wat toch harde
vooraf over de verschillende scenario’s                                                                              strooien.                                    feiten lijken, zeggen nauwelijks iets
geïnformeerd moeten worden omdat hij                                                                                                                              over kwaliteit als je het beleid aan de
of zij volledig onder narcose is tijdens de                                                                          Vishandel Gebroeders Simonis heeft de        voordeur niet meeweegt. Ondertussen
besluitvorming en de behandeling. Dat                                                                                beste haring van 2011. Dat is mooi. Maar     worden zorgprofessionals steeds meer
zal scherp gemonitord moeten worden.                                                                                 wat is het beste ziekenhuis? Wie is de       registratiemedewerkers, omdat ze
Doordat sommige trajecten worden                                                                                     beste arts? Wat meten we? Is de beste        overladen worden met vragen naar
teruggebracht naar één dag is er ook                                                                                 arts, de arts die je snel helpt of de arts   data. Natuurlijk omarmen we als RUCO
voor een arts veel minder ruimte om                                                                                  met de lange wachtrij omdat hij of zij       de transparantie die zo kan ontstaan.
keuzes lang te wegen of overwegingen                                                                                 nu eenmaal de beste arts is? Het RUCO        Maar dan willen we daarbij graag ook
te spiegelen aan die van andere artsen.                                                                              heeft recent een prachtige 8,3 gescoord      de context kunnen verduidelijken zodat
In de praktijk moet blijken of dat                                                                                   op basis van reacties van patiënten. Dat     daaruit resultaten rollen waar mensen
problemen oplevert.                                                                                                  is prachtig en daar zijn we trots op,        iets mee kunnen. Laat we als professional
                                                                                                                     maar tegelijkertijd mag je zelfs daar        actief die cijfers publiceren die er toe
                                                                                                                     kanttekeningen bij plaatsen. We meten        doen en daarover zo helder mogelijk
                                                                                                                     de beoordeling van de patiënten. Van         communiceren.
                                                                                                                     mensen die, net als bij het aan boord
                                                                                                                     gaan in een vliegtuig, hun lot in de         Ruud Coolhaes


                                                                                                                                                                                  Radboud report oncologie    13
Interpolis doet de medische acceptatie
                                                                                                                                                                        al bij de offerteaanvraag. Wordt men
     Ex-kankerpatiënten hebben moeite       ‘Natuurlijk zijn de                                                                                                         niet geaccepteerd, dan kan men de
                                                                                                                                                                        aanvraag simpelweg niet indienen en
                                            overlevingskansen voor mensen
     met het verkrijgen van een hypotheek                                                                                                                               wordt dus ook niet afgewezen. Dat heeft
                                            met kanker sterk verbeterd. Maar                                                                                            als voordeel dat men op de vraag ‘bent
                                            de levensverwachting van de                                                                                                 u ooit afgewezen voor een verzekering’

     Genezen maar geweigerd
                                                                                                                                                                        een volgende keer gewoon ‘nee’ kan
                                            hele populatie is ook verbeterd.                                                                                            antwoorden.
                                            Dat laatste is meegenomen in
                                            de premies die daarom sterk
                                            gedaald zijn in de laatste
                                            jaren. Relatief gezien doen
                                            kankerpatiënten het daarom           ‘Geen hypotheek of verzekering na kanker’ kopte de Volkskrant op                       niet zomaar iedereen accepteren. In
                                                                                 de laatste dag van het afgelopen jaar. Bijna 60 procent van de ex-                     sommige gevallen gaan we dan een
                                            voor de verzekeraars niet beter in                                                                                          te groot risico aan. Omdat we ons
                                                                                 kankerpatiënten wordt financieel gezien nog jarenlang door hun
                                            de laatste jaren. Maar IKNL gaat                                                                                            baseren op onderlinge solidariteit,
                                                                                 ziekte achtervolgd, lazen we. Het RUCO herkent dat: met name onder
                                                                                                                                                                        zouden klanten daardoor een hogere
                                            uitzoeken hoe het werkelijk zit.’    jongvolwassenen en onder patiënten met een erfelijke belasting                         verzekeringspremie moeten gaan
                                                                                 is het een veel gehoorde klacht. Ook onderzoek van het Integraal                       betalen. Om te bepalen welke klanten
                                                                                 Kankercentrum Zuid (IKZ) en de Universiteit van Tilburg liet zien dat                  wij wel en niet accepteren, hanteren
                                                                                 jonge mensen die genezen zijn van kanker problemen hebben om een                       wij statistieken en medische acceptatie.
                                                                                                                                                                        Interpolis werkt met een eenvoudige
                                                                                 levensverzekering of een hypotheek te krijgen. Dat probleem groeit.
                                                                                                                                                                        vragenlijst. Tot drie ton verzekerd
                                                                                 Niet omdat verzekeraars strenger worden, maar omdat het aantal (ex-)                   bedrag keuren we alleen met een online
                                                                                 kankerpatiënten in de komende tien jaar zal groeien van 600 duizend                    vragenlijst. Hierin vragen we geen
                                                                                 naar ruim 900 duizend. Radboud REPORT Oncologie vroeg zowel de                         uitslag van een hiv-test en of genetisch
                                                                                 Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenverenigingen (NFK) als                        onderzoek. Maar het kan wel zijn dat
                                                                                 verzekeraar Interpolis om een (glasheldere) reactie.                                   we naar aanleiding van de antwoorden
                                                                                                                                                                        op de vragen, na overleg met de klant,
                                                                                                                                                                        gegevens opvragen. In sommige gevallen
                                                                                                                                                                        leidt dit in tot een hogere premie. Want
                                                                                 NFK                                        bank- en verzekeringswezen, die als een     zolang men onder controle van de
                                                                                 “Voor het verkrijgen van een hypotheek     soort Ombudsman gaat functioneren.          oncoloog is, bestaat er een groter risico.
                                                                                 hebben mensen in veel gevallen een         Omdat we merken dat verzekeraars            Over dat risico houden we, als enige
                                                                                 levensverzekering nodig en dat blijkt      met oude eigen statistieken werken,         verzekeraar, eigen statistieken bij. Na
                                                                                 vaak een probleem op te leveren,” weet     willen we ze gaan voeden met nieuw          vijf en soms na tien jaar, vervalt de extra
                                                                                 Anemone Bögels, directeur van de NFK.      cijfermateriaal waarin de voortgang         toeslag echter en wordt de verzekering
                                                                                 “Naar aanleiding van het onderzoek en      van de wetenschap wél verwerkt is. Het      tegen normale voorwaarden voortgezet.”
                                                                                 de krantenberichten hebben wij een         Integraal Kankercentrum Nederland
                                                                                 telefonisch meldpunt ingesteld en de       (IKNL) heeft die cijfers en gaat voor ons   We zien dus dat patiënt en verzekeraar
                                                                                 reacties die we daar binnenkregen waren    kijken wat de levensverwachting is van      om de tafel zitten voor betere besluit­
                                                                                 massaal en in veel gevallen schrijnend.    verschillende groepen kankerpatiënten       vorming en betere communicatie
                                                                                 We hebben twijfels over de kwaliteit van   een aantal jaren na de diagnose. Die        daarover en we zien ook de wil bij
                                                                                 de besluitvorming bij de verzekeraars      levensverwachting is voor veel groepen      verzekeraars om wel degelijk
                                                                                 en met name ook over de wijze waarop       waarschijnlijk niet zoveel anders dan       verzekeringen aan te bieden. Feit blijft
                                                                                 zij vervolgens communiceren. We zijn       voor de doorsnee Nederlander. Wij willen    dat ex-patiënten vooralsnog 5 tot 10 jaar
                                                                                 als Federatie het gesprek aangegaan        die cijfers toegankelijk maken voor de      geconfronteerd kunnen worden met het
                                                                                 met het Verbond van Verzekeraars en        verzekeraars.”                              betalen van extra premie, maar daarna
                                                                                 dat lijkt nu in ieder geval resultaat                                                  kunnen zij, ook voor de verzekeraars,
                                                                                 op te gaan leveren. Verzekeraars gaan      Interpolis                                  met een schone lei beginnen.
                                                                                 beter communiceren en we hebben            Robert Kneepkens, chief medical officer
                                                                                 afgesproken om samen een aantal casus      bij Interpolis kent de verwijten van
                                                                                 door te nemen. Daarnaast verkennen         de NFK en weet uiteraard ook van het
                                                                                 we de mogelijkheid van het met             rumoer in de kranten: “Als verzekeraar
                                                                                 partijen instellen van een commissie       doen we er alles aan om zoveel mogelijk
                                                                                 van onder meer kopstukken uit het          mensen te verzekeren. Maar we kunnen
14   Radboud report oncologie
Niet het ego van de arts, maar
                                                                                             de kwaliteit van zorg zal, in              Manager Diëtetiek en Darmfalen Marjo Peters:
                                                                                             samenspraak met de patiënt,
                                                                                             hoog op de oncologische agenda            “Met goede voeding krijgen
                                                                                             gaan staan. Voor laagvolume
                                                                                             hoog complexe zorg zal er soms
                                                                                                                                        we mensen beter door de
                                                                                             wat meer gereisd moeten worden.            behandeling”
                                                                                                                                        Tussen eten en kanker worden veel relaties gelegd. Er wordt
                                                                                                                                        regelmatig een relatie gelegd tussen bepaalde voedingsmiddelen en
                                                                                                                                        het ontstaan van kanker. Maar er zijn ook diëten die pretenderen
Centralisatie en dynamiek                                                                                                               kanker juist te genezen. Marjo Peters, manager Diëtetiek en
                                                                                                                                        Darmfalen, erkent het eerste en weerspreekt het tweede. Haar eigen
binnen de Oncologie                                                                                                                     opdracht is echter een andere: “We willen met de juiste voeding en
                                                                                                                                        de juiste voedingsadviezen mensen optimaal ondersteunen bij het
                                                                                                                                        doorstaan van de behandeling. Voeding kan geen kanker genezen,
                                                                                                                                        maar de juiste voeding kan er wél voor zorgen dat mensen in een
Concentratie van de hoogcomplexe, laagvolume oncologische zorg is                        manier om de patiëntenzorg én de
                                                                                         wetenschap vooruit te brengen.                 betere conditie zijn tijdens het behandeltraject. Daar staan wij voor!”
geen discussiepunt meer, maar een feit. De volumenormen die zijn
opgesteld door de Nederlandse Vereniging van Heelkunde en die
                                                                                         Tegelijkertijd vinden we als RUCO ook
momenteel verder worden uitgewerkt, hebben veel onrust gegeven.
                                                                                         dat alle zorg die de patiënt dicht bij huis
Maar ze hebben ook geleid tot nuttige discussies en herverdeling van                     kán ontvangen, daar ook vooral gegeven         Gewichtsverlies                              problemen kunnen krijgen met hun
een belangrijk deel van chirurgische oncologische zorg. Deze krachtige                   moet worden. Dat kunnen overigens ook          “We zien bij veel patiënten met kanker       smaak en/of reuk, eetlust, slikken en
start heeft bovendien geleid tot verdere discussies in aanpalende                        onderdelen van de zorgketen betreffen.         ongewenst gewichtsverlies. Dat kan           diarree. Het is aan ons om hen ondanks
oncologische vakgebieden.                                                                Bijvoorbeeld: een ingewikkelde diagnose        onder meer komen door een licha-             klachten en beperkingen rondom eten en
                                                                                         wordt in het centrum gesteld en de             melijke reactie op de kanker. Gevolg         drinken te adviseren in een voeding met
                                                                                         behandeling van de patiënt dicht bij           hiervan is dat de stofwisseling verandert,   voldoende voedingsstoffen. Daarnaast
                                                                                         huis. Ziekenhuizen en artsen die nu            wat invloed heeft op de eetlust. De          kunnen we een klankbord zijn voor
Als oncologen hebben we daarom niet op        De ziekenhuizen waar deze specifieke       bezwaar maken tegen het concentreren           eetlust wordt minder, terwijl de             mensen als inhoudsdeskundige op het
VWS gewacht. We zijn binnen SONCOS,           zorg geconcentreerd wordt, zullen          van de zorg, zouden beter mee kunnen           behoefte aan energie juist toeneemt.         gebied van voeding en hen helpen bij het
de Stichting Oncologische Samenwerking        gedwongen worden om na te denken over      denken over netwerkstructuren en o.a.          Problemen met eten ontstaan vaak ook         maken van keuzes. Juist omdat mensen
zélf met voorstellen gekomen voor             nieuwe methoden en nieuwe studies om       de UMC’s uitdagen om de trekkersrol            door de behandeling van kanker. Door         vaak zélf ook iets willen bijdragen aan
multidisciplinaire volumenormen.              de rol van ‘trekker’ zichtbaarder inhoud   waar te maken. Die uitdaging gaan wij          bijwerkingen van de behandeling, zoals       hun herstel. Voeding is daarvoor een
Daarbij zijn we naar ons gevoel nog           te geven. Ook daarin moeten we als         als Radboud graag aan.                         veranderde smaak en reuk, misselijkheid,     prima mogelijkheid.”
tamelijk mild geweest. Het document           ziekenhuizen met centrumfunctie onze                                                      moeilijk slikken of een ontstoken mond,
gaat momenteel langs diverse beroeps­         eigen rol pakken, maar liefst wel binnen   Kortom: Centraliseer de zorg als het           wordt het eten moeilijk. Patiënten vallen    Bijdrage
verenigingen en we streven naar een           intensieve netwerksamenwerkingen.          moet en leg je als UMC daarbij ook de          daardoor vaak vele kilo’s af. Dat betekent   Marjo Peters: “Dan denk ik niet aan
goedkeuring aan het eind van dit jaar.        We willen als oncologisch centrum in       verplichting op om met deze volumes            dat met name hun spiermassa, maar            de diëten als het Moermandieet. Die
                                              het Radboud excelleren in diagnostiek      niet alleen betere zorg te creëren, maar       ook de vetmassa afneemt, de weerstand        zijn eenzijdig en pretenderen ook
Wat is het idee achter het document?          en behandeling van bepaalde tumoren.       ook vooruitgang in de wetenschap.              minder is, de patiënt moe of lusteloos       iets anders. We geven advies voor een      te krijgen: ze hebben minder last van
Belangrijkste uitgangspunt is om te           Als we dat écht op een hoog niveau         Zo kan hoogcomplexe zorg soms weer             raakt en dat de patiënt daarmee de           uitgebalanceerd dieet gebaseerd op         de bijwerkingen en zijn minder moe.
komen tot uniforme en transparante            willen doen, internationaal erkend         minder complex worden. Daarmee                 behandeling minder goed doorloopt.”          een individuele voedingsbehoefte           Natuurlijk zijn de verpleegkundigen
kwaliteit van oncologische zorg bij           en daarmee subsidiewervend, dan            kan de zorg teruggegeven worden aan                                                         en proberen in eerste instantie met        de eerst betrokkenen bij de voeding
volwassenen in Nederland. Hierbij             hebben we voor onze studies volumes        het ziekenhuis dicht bij het huis van          Voedingsstoffen                              gewone voedingsmiddelen te werken.         in het ziekenhuis. Met de komst van
worden minimumeisen geformuleerd              nodig en is concentratie, maar ook         de patiënt. Centraliseren moet niet            “Juist omdat blijkt dat de rol van voeding   Pas als in de praktijk blijkt dat we het   de prestatie-indicator ondervoeding
waar ziekenhuis en professionals aan          een goed netwerk, een must. Leidt dat      iets statisch zijn, maar moet juist een        zo belangrijk is, willen we als diëtisten    daar niet mee redden, zijn er speciale     nemen zij een belangrijke plaats in bij de
moeten voldoen om de beste zorg aan           onderzoek tot nieuwe diagnostiek-          grote dynamiek krijgen. Maar wel in            al in het voortraject van de behandeling     voedingspreparaten en is in het uiterste   screening op het risico op ondervoeding.
kankerpatiënten te verlenen. Het gaat er      en behandelmethodes die prima              samenhang. Dat houdt iedereen scherp           in contact komen met de patiënt om           geval sondevoeding nodig. Doordat we       We willen graag tijdens het gehele
onder andere voor zorgen dat patiënten        uitgevoerd kunnen worden in perifere       en betrokken.                                  hem of haar van advies te voorzien,” stelt   zo vroeg mogelijk in het traject starten   behandeltraject een bijdrage leveren:
met relatief zeldzame kankersoorten,          ziekenhuizen, dan moeten we ook niet                                                      Peters. “De rode draad daarbij is, dat we    met begeleiden, vaak al vóór de eerste     we kunnen veel betekenen voor mensen
vaker een behandeling in een centrum          aarzelen die naar ons netwerk uit te       Prof. dr. Winette van der Graaf                mensen in optimale conditie brengen          behandeling, slagen we er in om mensen     met kanker en dat willen we ook.”
zullen krijgen. Maar er gebeurt nog iets...   rollen. Concentratie van zorg is een       hoogleraar medische oncologie                  en houden. We weten dat mensen               merkbaar beter door de behandeling


                                                                                                                                                                                                                                              Radboud report oncologie       17
Pip’s broer Tijn had voor de vakantie in 2010 al
                                                                                                                                                                                                                                     een grote Franse vlag geschilderd. Ze zijn nooit
                                                                                                                                                                                                                                     vertrokken. Marc gebruikt de vlag om er met
                                                                                                                                                                                                                                     streepjes de dagen behandeling op af te turven.
                                                                                                                                                                                                                                     Nog 97 streepjes te gaan.




                                                    “Hoewel de ziekte bij ieder kind hetzelfde
                                                    is en de behandeling volgens protocol
                                                    verloopt, is ieder kind uniek. Ik probeer
                                                    de vertrouwenspersoon te worden voor
                                                    kind en ouders en probeer duidelijkheid
                                                    te verschaffen en het perspectief te laten
                                                    zien. En dat is er. De overlevingscijfers
                                                    voor leukemie bij kinderen liggen
                                                    gelukkig ver boven de 80%.”




     De klap en de hoop in één zin
                                                                                                                                            haar medicijnen kunnen nemen en zelf        Ouders: Je merkt dat er een enorme           port-a-cath aanprikken, wil ze eerst zelf
                                                                                                                                            kunnen eten en dan mocht ze naar huis.      menselijke betrokkenheid en                  bij de pop doen. Dat is haar manier van
                                                                                                                                            We ontdekten samen met het ziekenhuis       gedrevenheid is bij de mensen van het        omgaan met wat er moet gebeuren. Dat
                                                                                                                                            dat het mengen van medicijn en siroop       ziekenhuis. Het zijn stuk voor stuk          is hartstikke goed.
                                                                                                                                            werkte en Pip ging, na tal van andere       ongelooflijk lieve mensen. De artsen
     Op ieder ziektebeeld, iedere behandelmethode en iedere innovatie                            vorm van kanker. De behandeling            pogingen, spontaan weer eten toen haar      hebben bijvoorbeeld uit eigen beweging       Ouders: We zijn elke week in het
     heeft iedereen uiteraard zijn eigen perspectief. In deze rubriek                            verloopt strikt volgens protocol           broertje na een week op bezoek kwam         de port-a-cath onder haar okseltje           ziekenhuis. Meestal in ons eigen
     brengen we die perspectieven bij elkaar. Dit keer spreken we met Marc                       van de stichting kinderoncologie           met een zak paprikachips in de hand.        geplaatst en niet op de borst, zodat ze      ziekenhuis, waarmee het Radboud ook
                                                                                                 Nederland. De eerste dagen zijn de         Die hele zak ging naar binnen.              daar later als ze borstjes krijgt, geen      intensief contact onderhoudt, en eens
     en Irene, de ouders van Pip van Olphen die in de laatste maanden
                                                                                                 kinderen op de afdeling maar al na                                                     litteken heeft. In de uitslaapkamer          in de zes weken in Nijmegen. Het went
     zit van haar 2-jarige behandeling van acute lymfatische leukemie en                         ongeveer 8 dagen mogen ze naar huis.       Viviane: In het begin komt er veel op       na de eerste operatie had de arts een        nooit. Je slaapt elke keer de nacht ervoor
     Viviane van de Crommert, verpleegkundig specialist kinderoncologie.                         Daarna komen de kinderen op de             ouders af. Ze krijgen te maken met een      kindermuziekje opgezet, zodat ze wat         slecht en bent na zo’n controle ook
                                                                                                 polikliniek. Samen met mijn collega        ziek kind, moeten hun kind medicijnen       fijner wakker werd. Viviane zagen we op      helemaal kapot. Je mist het zorgeloze
                                                                                                 Janneke Evers zie ik al deze kinderen.     geven, enzovoort. Als ouders en kind        dag 15. We hebben onze polibezoeken zo       van vroeger en hoewel we helemaal nooit
     Pip was bleek, Pip had soms wel 40˚C        vakantie ingepakt staan en die hoefden          Wij zijn binnen het hele behandeltraject   voor het eerst op de poli komen, hebben     gepland dat we haar steeds weer zien en      het gevoel hebben gehad dat het fout
     koorts en Pip was slap. In ons ziekenhuis   we ook niet uit te pakken, zei de arts.         de vaste contactpersoon en zien de         ze vaak ook veel vragen. Ik vind het dan    dat voelt goed. Ze is heel kordaat en daar   zou gaan, is er toch steeds die spanning.
     hadden ze echter, na heel moeizaam          We moesten nog steeds gaan. Maar het            kinderen het meest. Wij draaien            belangrijk om hier de tijd voor te nemen.   houden we van.                               Het eerste jaar laat je niet toe om over
     bloedprikken en een avond die uiteraard     beenmerg hoefde in het Radboud niet             zelfstandig poli maar hebben altijd een    Ook vind ik het belangrijk om in het                                                     jezelf na te denken, maar nu het met
     stijf stond van de spanning, leukemie       eens meer onderzocht te worden. Met             oncoloog op de achtergrond voor overleg.   begin tijd te nemen om het vertrouwen       Viviane: De behandeling duurt 2 jaar.        Pip beter gaat, komt er wel ruimte. Maar
     uitgesloten. Het was waarschijnlijk         het bloedbeeld was al duidelijk dat het                                                    van het kind te winnen. Als een kind        In het begin zien we ouders en kind          we leven in blokken. Op de dag dat we
     iets viraals. We gingen in de zomer van     helemaal mis was; de leukemie was               Ouders: We zijn eigenlijk maar heel        kanker heeft, is het hele gezin aangedaan   wekelijks, later wordt de behandeling        hoorden dat het leukemie was, lieten ze
     2010 drie keer in de week voor controle     geëxplodeerd. We werden zonder Pip              even uit het veld geslagen geweest; een    daarom werken wij nauw samen met            gedaan in samenwerking met een               ons het hele protocol zien. Dat protocol
     naar het ziekenhuis. Het werd alleen        bij de arts geroepen. Hij deelde de klap        dag of drie. Daarna ging de knop om        maatschappelijk werk, psychologie en        ziekenhuis in de buurt, maar in die          beheerst ons leven: je gaat van uitslag
     maar minder. Begin augustus werden          uit en bood hoop in één zin: “Pip heeft         en kwam er een enorme kracht naar          pedagogisch medewerkers. Zo kunnen          twee jaar leer je kind en ouders wel         naar uitslag. Van behandeling naar
     we alsnog doorverwezen naar het UMC         leukemie, maar het is goed geneesbaar.”         boven. Je komt in een soort van vecht-     niet alleen het kind maar ook de ouders     goed kennen. Je weet op een gegeven          behandeling en inmiddels gelukkig ook
     St Radboud voor een beenmergpunctie.                                                        en overleefmodus. We hebben zo veel        en eventueel broertjes of zusjes geholpen   moment wat ouders en kind prettig            wel: van hoogtepunt naar hoogtepunt.
     Weer om leukemie uit te sluiten, was het    Viviane: Acute lymfatische leukemie             gevraagd. Pip is uiteindelijk maar acht    worden als er problemen zijn.               vinden. Zo heeft Pip altijd een pop. Alles   Nog 97 dagen te gaan vandaag.
     verhaal. We hadden de koffers voor de       is bij kinderen de meest voorkomende            dagen opgenomen geweest: ze moest zelf                                                 wat wij bij Pip gaan doen, bijvoorbeeld
18   Radboud report oncologie
Paardenkracht                           Eerste gift voor Radboud
     tegen kanker                            Oncologie Fonds
     Maandag 9 april jongstleden stapte      Het Radboud Oncologie Fonds is een           van platinumbevattende cytostatica op
     Noud Dirks bij het UMC St Radboud       nieuw samenwerkingsverband tussen            kankercellen en op het afweersysteem.
     in Nijmegen op zijn paard, om in        het RUCO en KWF Kankerbestrijding.           In samenwerking met de internationaal
     vijf maanden tijd de 3250 kilometer     Het fonds wil middelen werven voor           erkende pionier op dit gebied, Prof.
     naar Istanbul af te leggen. Dirks       innovatie in onderzoek, zorg en onderwijs    Akira Asai van de universiteit van
     verwacht via sponsoring ruim 100.000    binnen het RUCO. Heel recent mocht het       Shizouka in Japan, wordt onderzocht of
     euro op te halen voor de stichting      Radboud Oncologie Fonds haar eerste          dit platinum zich bindt aan bepaalde
     Loop voor Leven van het UMC St          gift van e 3.500 ontvangen. De geefster,     tumorbevorderende eiwitten en deze
     Radboud. Met dit geld wil het RUCO      Daniëlle van Bakel, wil hiermee bijdragen    vervolgens inactiveert. De resultaten
     een kankerpreventiebus aanschaffen.     aan de strijd tegen kanker. De gift is ter   van dit onderzoek leveren belangrijke
     Nicoline Hoogerbrugge, hoogleraar       nagedachtenis aan haar levenspartner,        informatie op voor de combinatie van de
     erfelijke kanker, over deze bus: “We    oud voetbal-international Sophie Grenda,     chemobehandeling met immuuntherapie.
     gaan met de kankerpreventiebus          die overleed aan de ziekte van Kahler. Het   Sophie Grenda, die zeer sportief was,
     rijden in Nijmegen en de wijde          RUCO wil de gift besteden aan onderzoek      van reizen hield en die genoot van het
     omgeving. In de bus krijgen mensen      naar het verbeteren van de effectiviteit     leven, draagt zo na haar leven bij aan de
     advies op maat over wat ze in het       van platinumbevattende chemotherapie         verbetering van bestaande therapieën.
     dagelijks leven kunnen doen om de       (Cisplatin, Oxaliplatin en Carboplatin) in   Voor meer informatie over geven,
     kans op kanker te verkleinen. We        combinatie met immuuntherapie. Deze          schenken of nalaten aan het Radboud
     kunnen met de kankerpreventiebus        combinatie was in de ziekteperiode van       Oncologie Fonds kunt u contact opne-
     laagdrempelig voorlichting geven en     Sophie Grenda nog niet mogelijk.             men met Denise Go-Feij, fondsenwerver,
     hopen dus ook mensen te bereiken                                                     via radboudoncologiefonds@umcn.nl.
     die niet vaak bij de dokter komen.      Om de effectiviteit van de combinatie        Ook kunt u direct storten op rekening
     We zijn dan ook heel blij met de reis   te kunnen onderzoeken, is er eerst nog       41.92.27.571 t.n.v. RUCO. Het Fonds heeft
     van Noud.” Noud, die tot drie jaar      onderzoek nodig naar de precieze werking     uiteraard de ANBI-status.
     geleden nog nimmer op een paard
     had gereden, is inmiddels een flink
     eind op weg. Hij onderneemt de reis
     met twee paarden, waarbij het tweede    Transparant                                     meer RUCO-
     paard steeds door een wisselende
     compagnon bereden wordt.                over kwaliteit                                  communities
     U kunt ‘meerijden’ via                  van zorg                                        RUCO heeft goede ervaringen opge-
     www.opwegnaaristanbul.nl.                                                               daan met de community binnen AYA
     Noud Dirks hoopt op 27 augustus         RUCO heeft de kwaliteit van de                  (zie p.8).Daarom is nu voor nagenoeg
     in Istanbul aan te komen.               oncologische zorg laten doormeten.              elke oncologische aandoening een
                                             Het gaat om metingen die gaan over de           community gelanceerd. Zo worden
                                             coördinatie van zorg, de uitkomsten             interactie en samenwerking tussen
                                             van zorg, de patiëntgerichtheid en het          patiënten, naasten, mantelzorgers
                                             medisch-technisch handelen. RUCO                en zorgverleners vergemakkelijkt.
                                             wil zo transparant mogelijk zijn om             De meeste communities hebben een
                                             patiënten, verwijzers maar ook andere           open en besloten gedeelte. Binnen
                                             geïnteresseerden inzicht te geven in            de besloten gedeelten kunnen veilig
                                             de huidige kwaliteit van zorg. Daarom           vragen worden gesteld of kan infor-
                                             staan de meetresultaten gepubliceerd            matie worden uitgewisseld. Lidmaat-
                                             op de website. Naast de ambitie om de           schap hiervan is dan ook alleen
                                             buitenwereld inzicht te geven in het            mogelijk op aanvraag. Een overzicht
                                             eigen functioneren, wil RUCO met de             van alle communities vindt u in de
                                             uitkomsten ook concreet aan de slag             algemene RUCO community ‘Samen
                                             om de oncologische zorg verder te               tegen kanker’.
                                             verbeteren.
                                                                                             Scan de QR-code
                                             Bekijk de meet­­­
                                                           resultaten                        of kijk op
                                             op www.umcn.nl/ruco                             mijnzorgnet.nl/
                                             of scan de QR-code:                             ruco



20   Radboud report oncologie

More Related Content

Viewers also liked

Bumble Bees vs Neonicotinoids
Bumble Bees vs NeonicotinoidsBumble Bees vs Neonicotinoids
Bumble Bees vs NeonicotinoidsTim Reed
 
Efekt technologies oferta
Efekt technologies ofertaEfekt technologies oferta
Efekt technologies ofertajakubbudajgolf
 
What is Postmodernism? Postmodernism in video games.
What is Postmodernism? Postmodernism in video games.What is Postmodernism? Postmodernism in video games.
What is Postmodernism? Postmodernism in video games.Podge_LA
 
Introduction to Modernism week 1
Introduction to Modernism week 1Introduction to Modernism week 1
Introduction to Modernism week 1DeborahJ
 

Viewers also liked (7)

Bumble Bees vs Neonicotinoids
Bumble Bees vs NeonicotinoidsBumble Bees vs Neonicotinoids
Bumble Bees vs Neonicotinoids
 
Efekt technologies oferta
Efekt technologies ofertaEfekt technologies oferta
Efekt technologies oferta
 
What is Postmodernism? Postmodernism in video games.
What is Postmodernism? Postmodernism in video games.What is Postmodernism? Postmodernism in video games.
What is Postmodernism? Postmodernism in video games.
 
Sugar Showpiece
Sugar ShowpieceSugar Showpiece
Sugar Showpiece
 
Introduction to Modernism week 1
Introduction to Modernism week 1Introduction to Modernism week 1
Introduction to Modernism week 1
 
Plasticizer
PlasticizerPlasticizer
Plasticizer
 
Gta postmodern
Gta postmodernGta postmodern
Gta postmodern
 

Similar to Radboud Report Oncologie nr 2

Interview Michel van Schaik - Diagnose 2025 - 8 september
Interview Michel van Schaik - Diagnose 2025  - 8 septemberInterview Michel van Schaik - Diagnose 2025  - 8 september
Interview Michel van Schaik - Diagnose 2025 - 8 septemberSTG/Health Management Forum
 
Navenant Interview Lucien Engelen
Navenant Interview Lucien Engelen Navenant Interview Lucien Engelen
Navenant Interview Lucien Engelen Lucien Engelen
 
2016-07 Interview Medisch Contact
2016-07 Interview Medisch Contact 2016-07 Interview Medisch Contact
2016-07 Interview Medisch Contact Alain van Gool
 
Presentatie Karin Kalverboer - Stichting HANNN
Presentatie Karin Kalverboer - Stichting HANNNPresentatie Karin Kalverboer - Stichting HANNN
Presentatie Karin Kalverboer - Stichting HANNNSER_NN
 
Engelen De Rode Draad, reeks artikelen in verbindging (Wegener)
Engelen De Rode Draad, reeks artikelen in verbindging (Wegener) Engelen De Rode Draad, reeks artikelen in verbindging (Wegener)
Engelen De Rode Draad, reeks artikelen in verbindging (Wegener) Lucien Engelen
 
LK 2013 later voor later
LK 2013 later voor laterLK 2013 later voor later
LK 2013 later voor laterlckremer
 
artikel Van ZZ via GG naar MM
artikel  Van ZZ via GG naar MMartikel  Van ZZ via GG naar MM
artikel Van ZZ via GG naar MMHuub Sibbing
 
Van ZZ via GG naar MM
Van ZZ via GG naar MMVan ZZ via GG naar MM
Van ZZ via GG naar MMHuub Sibbing
 
Kwaliteit in de zorg 03092012 dt (1)
Kwaliteit in de zorg 03092012 dt (1)Kwaliteit in de zorg 03092012 dt (1)
Kwaliteit in de zorg 03092012 dt (1)Arjan van Oorsouw
 
Karin Kalverboer ZIF Highway 2 Health Groningen 14 november 2011
Karin Kalverboer ZIF Highway 2 Health Groningen 14 november 2011Karin Kalverboer ZIF Highway 2 Health Groningen 14 november 2011
Karin Kalverboer ZIF Highway 2 Health Groningen 14 november 2011Highway2Health
 
Lucide lucien engelen maart 2014
Lucide lucien engelen maart 2014Lucide lucien engelen maart 2014
Lucide lucien engelen maart 2014Lucien Engelen
 
Digitale communicatie als medicijn
Digitale communicatie als medicijnDigitale communicatie als medicijn
Digitale communicatie als medicijnMarkus Oei
 
Brochure De Metamorfose EmmaKinderziekenhuis AMC
Brochure De Metamorfose EmmaKinderziekenhuis AMCBrochure De Metamorfose EmmaKinderziekenhuis AMC
Brochure De Metamorfose EmmaKinderziekenhuis AMCPaul Malschaert
 
Management Scope no 10 2014
Management Scope no 10 2014Management Scope no 10 2014
Management Scope no 10 2014Wim Dufourné
 
De Block omschreef COVID-19 begin maart als milde griep
De Block omschreef COVID-19 begin maart als milde griepDe Block omschreef COVID-19 begin maart als milde griep
De Block omschreef COVID-19 begin maart als milde griepThierry Debels
 

Similar to Radboud Report Oncologie nr 2 (20)

Radboud Report Oncologie Nr1
Radboud Report Oncologie Nr1Radboud Report Oncologie Nr1
Radboud Report Oncologie Nr1
 
Interview Michel van Schaik - Diagnose 2025 - 8 september
Interview Michel van Schaik - Diagnose 2025  - 8 septemberInterview Michel van Schaik - Diagnose 2025  - 8 september
Interview Michel van Schaik - Diagnose 2025 - 8 september
 
Navenant Interview Lucien Engelen
Navenant Interview Lucien Engelen Navenant Interview Lucien Engelen
Navenant Interview Lucien Engelen
 
Advice Center: OD & Business
Advice Center: OD & BusinessAdvice Center: OD & Business
Advice Center: OD & Business
 
2016-07 Interview Medisch Contact
2016-07 Interview Medisch Contact 2016-07 Interview Medisch Contact
2016-07 Interview Medisch Contact
 
Presentatie Karin Kalverboer - Stichting HANNN
Presentatie Karin Kalverboer - Stichting HANNNPresentatie Karin Kalverboer - Stichting HANNN
Presentatie Karin Kalverboer - Stichting HANNN
 
Engelen De Rode Draad, reeks artikelen in verbindging (Wegener)
Engelen De Rode Draad, reeks artikelen in verbindging (Wegener) Engelen De Rode Draad, reeks artikelen in verbindging (Wegener)
Engelen De Rode Draad, reeks artikelen in verbindging (Wegener)
 
LK 2013 later voor later
LK 2013 later voor laterLK 2013 later voor later
LK 2013 later voor later
 
Cudos norm
Cudos normCudos norm
Cudos norm
 
artikel Van ZZ via GG naar MM
artikel  Van ZZ via GG naar MMartikel  Van ZZ via GG naar MM
artikel Van ZZ via GG naar MM
 
Van ZZ via GG naar MM
Van ZZ via GG naar MMVan ZZ via GG naar MM
Van ZZ via GG naar MM
 
Kwaliteit in de zorg 03092012 dt (1)
Kwaliteit in de zorg 03092012 dt (1)Kwaliteit in de zorg 03092012 dt (1)
Kwaliteit in de zorg 03092012 dt (1)
 
Karin Kalverboer ZIF Highway 2 Health Groningen 14 november 2011
Karin Kalverboer ZIF Highway 2 Health Groningen 14 november 2011Karin Kalverboer ZIF Highway 2 Health Groningen 14 november 2011
Karin Kalverboer ZIF Highway 2 Health Groningen 14 november 2011
 
PDF Arts & Auto Marjolein mei 2016
PDF Arts & Auto Marjolein mei 2016PDF Arts & Auto Marjolein mei 2016
PDF Arts & Auto Marjolein mei 2016
 
PDF Arts & Auto Marjolein mei 2016
PDF Arts & Auto Marjolein mei 2016PDF Arts & Auto Marjolein mei 2016
PDF Arts & Auto Marjolein mei 2016
 
Lucide lucien engelen maart 2014
Lucide lucien engelen maart 2014Lucide lucien engelen maart 2014
Lucide lucien engelen maart 2014
 
Digitale communicatie als medicijn
Digitale communicatie als medicijnDigitale communicatie als medicijn
Digitale communicatie als medicijn
 
Brochure De Metamorfose EmmaKinderziekenhuis AMC
Brochure De Metamorfose EmmaKinderziekenhuis AMCBrochure De Metamorfose EmmaKinderziekenhuis AMC
Brochure De Metamorfose EmmaKinderziekenhuis AMC
 
Management Scope no 10 2014
Management Scope no 10 2014Management Scope no 10 2014
Management Scope no 10 2014
 
De Block omschreef COVID-19 begin maart als milde griep
De Block omschreef COVID-19 begin maart als milde griepDe Block omschreef COVID-19 begin maart als milde griep
De Block omschreef COVID-19 begin maart als milde griep
 

Radboud Report Oncologie nr 2

  • 1. jaargang 1. nr 2. 2012 oncologie report radboud voor Oncologie Universitair Centrum uitgave van Radboud radboud zet nieuwe standaard in OK Wereldprimeur met genoomsequencing Genezen maar geweigerd
  • 2. colofon Voorzitter redactieraad: prof. dr. Bart Kiemeney Redactieraad: prof. dr. Ad Geurts van Kessel, prof. dr. Winette van der Graaf, prof. dr. Nicoline Hoogerbrugge - van der Linden, prof. dr. Bart Kiemeney, Jacqueline de Leeuw, prof. dr. Leon Massuger, Jacintha van Oosten Tekst: Joost van Sluijters, Capital Advertising inhoud Fotografie: John Sluyter 04 Wereldprimeur met genoomsequencing Vormgeving en realisatie: Marjolijn Ligtenberg, hoofd van het Laboratorium Tumorgenetica Capital Advertising Tel: +31 – 73 613 30 30 07 het hemd van het lijf Prof. dr. Winald Gerritsen, medisch oncoloog voorwoord Overname gegevens alleen toegestaan met bronvermelding: 08 “Ik voelde me niet thuis tussen de oudjes” Radboud REPORT Oncologie Michelle Witte als pleitbezorgster voor specifieke aandacht voor de jongvolwassen kankerpatiënt Correspondentieadres: Radboud Universitair Centrum 10 MITEC zet nieuwe standaard in OK voor Oncologie 100 miljard dollar. Het duizelt even. Ik bij het leven en in plaats van onenigheid Diagnose, operatie én therapeutische interventies op één plek en tijd Postbus 9101 (huispost 824) schrijf dit voorwoord in het weekend uit te spreken ‘verwijderen’ ze die samengebracht 6500 HB Nijmegen na de beursgang van Facebook. 100 figuren gewoon. ‘Hasta la vista, baby’. Tel: +31 – 24 365 57 51 miljard voor een soort online dagboekje. 13 COLUMN Email: ruco@umcn.nl Nou vooruit dan, 1 miljard dagboekjes, RUCO is ook niet meer tevreden met Bespreekgeval www.umcn.nl/report want eenzesde van de wereldbevolking alleen maar goed doen. Nee, de ambitie zit elkaars nutteloze feitjes te lezen. gaat verder. Pas wanneer de rest het ook 14 Genezen maar geweigerd Maar dan nog. ‘Ons’ kabinet viel over goed doet, zijn we tevreden. Uitrollen Ex-kankerpatiënten hebben moeite met het verkrijgen van een hypotheek een bezuiniging van een schamele 18 dus. Klinkt een beetje pedant maar het is 16 Centralisatie en dynamiek binnen de Oncologie linkedin- miljard! Hoe is het mogelijk? zo logisch als wat. Als we iets te bieden hebben in het RUCO, en we hebben Prof. dr. Winette van der Graaf, hoogleraar medische oncologie GRoep Het maakt wel duidelijk dat iets goed heel wat te bieden, dan moet toch elke doen niet genoeg is. Je moet het ook patiënt daarvan kunnen profiteren. 17 goede voeding belangrijk voor behandeling nog uitrollen. Het was een leuk online Niet alleen de patiënten die hier over Manager Diëtetiek en Darmfalen Marjo Peters smoelenboek dat Mark Zuckerberg de vloer komen. In dit tweede nummer Wilt u mee discussiëren over de met zijn twee studentenmaatjes aan van Radboud REPORT Oncologie (wat artikelen of reageren, dan kan dat 18 De klap en de hoop in één zin de Harvard University hadden bedacht. vond u trouwens van het eerste) komt u het best via onze eigen LinkedIn- De ouders en de verpleegkundig specialist van Pip van Olphen over haar Maar daarmee verander je de wereld het principe ‘uitrollen’ op verschillende groep. Scan onderstaande QR-code 2-jarige behandeling voor acute lymfatische leukemie nog niet. Dat ze ook geslaagd zijn in plaatsen tegen. U weet nu waarom. Hoe? of zoek in LinkedIn op Radboud het uitrollen van het idee, weten we We gaan denk ik maar eens een RUCO Report. 20 KORT EN ACTUEEL NIEUWS allemaal. Met kennelijk 7,3 miljoen Facebookpagina maken. Steeds meer RUCO-communities gebruikers zou bijna de helft van Paardenkracht tegen kanker Nederland op Facebook zitten. Ik geloof Bart Kiemeney Transparant over kwaliteit van zorg het meteen. Bij mij thuis zijn het er Voorzitter redactie Eerste gift voor Radboud Oncologie Fonds al vier van de vijf. En die vier zijn veranderd. Ze ‘liken’, ‘taggen’ en ‘porren’ van alles en nog wat. Maken ‘vrienden’
  • 3. Het Laboratorium Tumorgenetica (LTG) verzorgt de moleculair-genetische diagnostiek op het gebied van de oncologie. Hier detecteert men onder meer kiembaanmutaties die leiden tot genetische aanleg voor het ontwikkelen van een bepaald type tumor. Men krijgt nu de mogelijkheid (financieel, technisch én ethisch) om genoomwijde analyses uit te voeren. Dat lijkt veel op te gaan leveren. Marjolijn Ligtenberg, hoofd van het Laboratorium Tumorgenetica: “Met diagnostische toepassing van genoom­ sequencing hebben we als oncologisch centrum een wereldprimeur” “Er gebeurt op het ogenblik erg veel op het gebied van genoom­­­­ ­ sequencing. Wat ik vandaag vertel, is morgen wellicht alweer achterhaald,” waarschuwt Marjolijn Ligtenberg, hoofd van het Laboratorium Tumorgenetica in het UMC St Radboud. “Ik prijs me ook gelukkig dat ik op dit moment op dit dynamische expertise­­ ­ gebied werkzaam ben.” We geven hier dus, zoveel is duidelijk, een tussenstand. Maar wél een tussenstand die al heel veel vertelt over het wedstrijdverloop... Fout nemen. Er zijn vrouwen die al voordat Gehele genoom “Iedere kanker ontstaat door een een tumor zich manifesteert hun borsten De techniek maakt het nu mogelijk fout in het DNA,” verklaart Marjolijn of eierstokken laten weghalen. Of de én min of meer betaalbaar om van Ligtenberg, hoofd van het Laboratorium informatie over de genetische risico’s mensen in één keer het gehele genoom, Tumorgenetica van het UMC St Radboud. kan ervoor zorgen dat mensen zich dus alle pakweg 21.000 genen, in kaart “Wat wij proberen, is om vanuit DNA uit vaker en intensiever heel specifiek laten te brengen. Ligtenberg: “We hebben het bloed te voorspellen of er een hoge controleren. We weten van een aantal binnen het RUCO nu de toestemming kans is dat een bepaalde kanker zich tumortypes aan welk specifiek gen of gekregen om die techniek diagnostisch zal ontwikkelen. Dat gebeurt uiteraard genen zij gerelateerd zijn en zoeken dan toe te gaan passen. We begeven ons niet lukraak, maar alleen op verzoek op basis van DNA uit het bloed specifiek met dit onderzoek op het grensvlak van een klinisch geneticus in overleg naar afwijkingen in de betreffende van diagnostiek en research. Daarmee met de patiënt zelf. We passen dit onder genen. Soms zien we echter een patroon hebben we een wereldprimeur en, meer heel gericht toe als we zien dat van kanker in de familie dat heel sterk veel belangrijker dan dat, dat gaat ons binnen een familie een kankersoort wijst op een genetische afwijking in die wellicht heel veel nieuwe inzichten verdacht veel voorkomt. Dat levert vaak familie, terwijl we in de specifieke genen opleveren. We weten nu van zo’n 125 waardevolle informatie op voor de geen afwijking vinden. Voor een aantal genen dat zij gerelateerd zijn aan een familieleden van een patiënt: ze kunnen van de mensen voor wie dat geldt, gaan hoog risico op kanker: die krijgen we nu bijvoorbeeld preventieve maatregelen we nu een stap verder.” in één keer in beeld. Het is interessant 4 Radboud report oncologie
  • 4. om te zien wat ons dit wetenschappelijk in eerste instantie gekeken worden gaat brengen, maar het is ook belangrijk naar het effect dat we er mee bereiken Het hemd om na te gaan hoe patiënten hiermee voor patiënten. Wij verwachten echter zullen omgaan. Ook dat wordt heel ook dat we de wetenschap er op lange “Ik vond het jammer om met mijn expertise zorgvuldig in kaart gebracht. Het idee termijn verder mee kunnen helpen. We en ervaring op het gebied van onderzoek geen van het is dat we straks één test hebben die krijgen met deze vijftig testen immers bijdrage meer te leveren aan de strijd tegen alle genetische risico’s in één keer in een enorme hoeveelheid data, waarmee kanker. Daarom heb ik heel bewust de stap beeld brengt. Dat zal in de praktijk we ook andere genen die een verhoogd gemaakt om de laatste pakweg 10 jaar van lijf: hopelijk efficiënter en effectiever blijken. kankerrisico geven, kunnen ontdekken. mijn carrière de nadruk te leggen op klinisch Daar horen uiteraard ook praktische onderzoek en minder op management en en ethische discussies bij. Vanwege Op dit moment hebben we de eerste fondsenwerving.” de ethiek zullen we bijvoorbeeld bij genoomsequenties bepaald en na verdere analyse van de genen de data de zomer verwachten we de eerste loskoppelen van de patiënt. Maar als je resultaten van deze brede aanpak te winald gerritsen zinvolle conclusies kunt trekken, zou je kunnen presenteren.” Radboud REPORT die koppeling met de patiënt juist weer Oncologie houdt u uiteraard verder op tot stand willen brengen. Na de eerste de hoogte. vijftig genoomwijde analyses hopen we In deze rubriek vragen we een uitspraken te kunnen doen over de brede toepasbaarheid.” betrokkene bij het RUCO het hemd van het lijf. Korte vragen, “De techniek ontwikkelt zich razendsnel heldere antwoorden. Dit keer en wordt steeds beter en goedkoper. We gaan er daarom van uit dat het in de prof. dr. Winald Gerritsen, tot loop der tijd steeds aantrekkelijker wordt voor kort directeur van het om deze techniek in de diagnostiek toe te passen. Vooralsnog richten we ons op de VUmc Cancer Center Amster­ ­ analyse van de eerste vijftig patiënten,” dam, nu medisch oncoloog in meldt Ligtenberg. “Daarbij zal uiteraard het UMC St Radboud. NIEUW? Wat heet nieuw. Ik ben 57. Europa behoren. We willen voor de in de therapie van prostaatkanker Tumorgenetica Scan de QR-code of ga naar Maar ik ben wel nieuw hier. Tot voor polikliniek de urologen, oncologen, ook grote stappen gaan zetten met www.umcn.nl/report en bekijk het kort leidde ik het oncologisch centrum radiologen en radiotherapeuten nog dit immunotherapie. We gaan naast de Binnen de Tumorgenetica worden interview met Marjolijn Ligtenberg. van de VU. OPMERKELIJKE OVERSTAP . jaar op één gang samenbrengen om daar reeds bestaande methoden van snijden, tumoren gekarakteriseerd op basis (± 10 minuten). Wellicht. Ik heb in Amsterdam heel samen topzorg te bieden, waarbij niet bestralen en chemotherapie, ook de van hun genetische veranderingen. veel opgebouwd en onder meer 30 de expertise van de arts centraal staat, afweer van het lichaam versterken, zodat In geval van erfelijke kanker miljoen bij elkaar gebracht voor een maar de patiënt. Wat mij betreft is de die zélf aan de slag kan tegen de kanker. worden afwijkingen in de kanker­ nieuw kankercentrum. Maar ik wilde missie pas geslaagd als we vervolgens als We hebben hier binnen het Radboud predispositiegenen in normale me minder bezig gaan houden met het Radboud uit heel Europa patiënten met enorm veel expertise rond dendritische lichaamscellen (meestal uit bloed) managen en met fondsenwerving en prostaatkanker aantrekken én als we de celvaccinatie. Die willen we in gaan opgespoord, waarna heldere prognoses me in de laatste fase van mijn carrière kennis die we hier opbouwen kunnen zetten bij de afweer tegen prostaatkanker. gedaan kunnen worden over de kans weer gaan focussen op onderzoek om uitrollen naar andere ziekenhuizen. EN DE PSYCHOSOCIALE KANT? Hoe op het ontstaan van kanker. Naast daar nog een flinke stap in te maken. We moeten denken in netwerken, ook beter wij worden in het afremmen van de dat onderzoek worden binnen het Op dat moment werd ik door het in internationale netwerken. Zo wil groei van de kanker, hoe langer mensen Laboratorium Tumorgenetica ook de Radboud benaderd met een inhoude- ik bijvoorbeeld de band met Oxford, leven met kanker. We roepen soms trots cellen van tumoren zelf onderzocht. lijk aanbod dat ik niet kon weigeren: ik waar ik nog om de week werk, verder dat prostaatkanker van een dodelijke, Aan de hand van de mutaties die mag me focussen op immunotherapie, versterken. Maar ook met de Johns een chronische ziekte is geworden. Dat in de genen in dat weefsel worden melanomen, prostaatkanker en Hopkins University in Baltimore, waar betekent echter ook dat patiënten steeds waargenomen, kunnen artsen beter de psychosociale kant van het vak. ik visiting professor ben. We moeten langer met onzekerheid leven. Ik merk de meest geschikte (gerichte) vorm Die combinatie is voor mij heel complementair zijn en elkaar verder dat we in onze communicatie met de van therapie selecteren. Naast het aantrekkelijk. EN U ZIT NOG VOL helpen. U VERWACHT DOORBRAKEN patiënt ook nog flinke slagen kunnen kiembaan DNA is dus ook het tumor AMBITIE? Absoluut. Op het gebied van TE KUNNEN FORCEREN? Dat verwacht maken. Als medisch professional kunnen DNA onderwerp van onderzoek. Het immunotherapie lopen we in Nijmegen ik niet, ik weet het. Daar zit ook mijn we nog veel leren over communicatie genoomwijde sequencen richt zich voorop. Ik ben er van overtuigd dat grote drijfveer. Jelle Barentsz, de man met de patiënt. We moeten beter weten vooralsnog op het kiembaan DNA. we op het gebied van prostaatkanker van ‘yes, we scan!’, heeft recent een welke informatie op welk moment de behandeling van patiënten met doorbraak bereikt in het diagnosticeren belangrijk is voor onze patiënten. Ook uitzaaiingen nog aanzienlijk gaan van lymfekliermetastasen van op dat expertisegebied wil ik me verder verbeteren. We gaan tot de top-3 van prostaatkanker. Ik verwacht dat we bekwamen. Radboud report oncologie 7
  • 5. “De zorg en behandeling zijn medisch als geen ander. Tijdens haar studie geworden. Ook voor wat betreft eten technisch en –psychosociaal één geheel. Rechten werd bij Michelle een zeer blijken deze jonge patiënten heel andere Michelle Witte als pleitbezorgster voor specifieke aandacht Wij gaan uit van mensgerichte zorg en agressieve vorm van kanker ontdekt: wensen te hebben.” Michelle: “Het moest voor de jongvolwassen kankerpatiënt: verbeteren de kwaliteit van leven, samen kiemcelkanker. “Het was al in stadium vooral veel lekkerder. Je smaak en je mét de patiënt. We denken niet voor hen, vier en het zag er niet goed uit: de reuk is anders en je mond doet zeer. “Ik voelde me niet thuis maar met hen. Inspiratie en drijvende primaire tumor van 16 centimeter was Daar moet het eten op afgestemd zijn.” kracht voor het AYA-platform is de een week later al 18 centimeter groot. Richard: “We brachten vaak eten mee AYA Taskforce Radboud; de denktank Ons leven werd volledig op zijn kop gezet: van huis en namen Michelle dan mee tussen de oudjes” met patiënten, mantelzorgers en zorgprofessionals uit alle disciplines en specialismen,” vertelt Eveliene Manten, Specifieke aandacht Radboud voor Het ziekenhuisbrede AYA-platform waarbinnen de AYA-poli en de AYA4 digitale community die namens het Radboud kwartiermaker vallen, heeft de afgelopen jaren enorm veel ervaring opgedaan met een heel specifieke groep van de AYA-zorg genoemd mag jongvolwassenen met kanker (AYA) kankerpatiënten: de jongvolwassenen (tussen de 18 en de 35 jaar). Door hen fysiek en virtueel worden. “Jonge mensen met kanker ruimte te geven, door hen samen te brengen en door heel goed naar hun specifieke problemen kampen naast hun ziekte met allerlei vindt breed navolging te luisteren, wordt de zorg aan deze groep patiënten significant beter. leeftijdsspecifieke vragen,” “Terwijl jongvolwassenen volop in ontwikkeling zijn, staat hun leven in één keer stil. ik moest ondanks alle goede bedoelingen naar de AYA-kamer om te eten. Daar kon Ze hebben specifieke vragen over hun een jaar stoppen met mijn studie en ben ze dan, ondanks het infuus, toch op een opleiding, werk, sporten, uitgaan, het vanuit het studentenhuis weer bij mijn gezellige manier eten. Eten is een soci- krijgen van kinderen of het kopen van ouders thuis gaan wonen. Samen met aal iets en dat werd het daar ook weer.” een huis. We bieden aan die mensen mijn vriend.” Michelle en Richard waren Eveliene: “Rondom voeding is daarom met kanker, naast de juiste medische heel nauw betrokken bij de opzet van de nu een AYAFood Dreamteam opgezet behandeling, ook een platform voor AYA-poli en de AYA4 community en zijn om samen met patiënten, naasten en dergelijke vragen.” niet alleen exemplarisch, maar ook ware de zorgprofessionals te adviseren over ambassadeurs. voeding.” Exemplarisch Michelle Witte (24) en haar vriend Plek Uitrol Richard Kerkhoff (24) kennen die vragen “Ik was en ben jong maar lag ineens De aanpak van het Radboud AYA- tussen de oudjes op een zaal die met platform wordt inmiddels breed gezien hun kunstgebit in de weer waren, ter- en erkend. Alpe d’HuZes en KWF Kan- wijl ik vragen had over hoe het verder kerbestrijding erkennen de kracht van moest met mijn relatie, of ik wel kon deze specifieke aanpak en ondersteunen sporten en uitgaan en of ik ooit nog een de uitrol van het digitale AYA4-concept AYA-zorg huis zou kunnen kopen. Ik voelde me naar andere ziekenhuizen in Nederland. er echt niet op mijn plek. Binnen het De standaard die het Radboud hier gezet AYA staat voor Adolescent and Young AYA-platform is dat heel goed opgepakt heeft, vindt daarmee landelijk navolging. Adult: jongeren en jong volwassenen en daar heb ik steeds contact gehad met (18-35 jaar). De ziekenhuisbrede leeftijdsgenoten. Fysiek, maar ook via AYA-zorg van het Radboud bestaat de digitale community waar we, veilig Michelle heeft baat gehad bij haar onder meer uit een AYA-poli waar en afgeschermd van de buitenwereld, de patiënten terecht kunnen met met lotgenoten van dezelfde generatie behandeling, haar studie alsnog alle vragen die wel met hun situatie, contact onderhouden. Niet alleen over afgemaakt en woont weer samen maar niet direct met hun ziekte te onze problemen, maar ook over die maken hebben. Een vast team van een eerste vakantietrip of wat dan ook.” met Richard. Daarmee is ze er medisch oncoloog, een verpleegkundig nog niet. Los van de toch steeds specialist, een medisch psycholoog en Treffend een medisch maatschappelijk werker Eveliene Manten: “Michelle en Richard weer spannende controles, ervaart staat voor de AYA-patiënten klaar. schetsen heel treffend het beeld van de ze ook bij het solliciteren dat ze Daarnaast is er binnen het ziekenhuis jonge kankerpatiënt: een patiënt die de AYA-hangplek: een ruimte waar ook veel minder passief is, die zich zeer ernstig ziek is geweest. “Ik mis de patiënten van deze leeftijd elkaar goed inleest en zich terecht ook overal een jaar in mijn cv en werkgevers en hun familie kunnen ontmoeten. mee wil ‘bemoeien’ omdat het over En dan is er de AYA4-community: hun eigen lijf en leven gaat. Folders die zien mijn strijd toch vooral als een digitale, afgeschermde omgeving Michelle toegeschoven kreeg, bleken een risico. Ook een hypotheek en waar patiënten, mantelzorgers en bestemd voor een veel oudere doelgroep verzekeringen blijken vooralsnog zorgprofessionals elkaar kunnen en de vragen die zij hadden, waren ontmoeten. Kijk voor meer informatie van een echt andere orde dan die van problematisch. Ik word gestraft ook op www.umcn.nl/aya en luister de oudere patiënt. De folders en het voor iets waar ik geen schuld aan daar ook naar het AYA lijflied ‘Leef! andere communicatiemateriaal zijn Powered by Jip’. door patiënten en naasten, met behulp heb en moet nu wéér knokken.” van sponsorgeld, nu echt AYA-proof 8 Radboud report oncologie
  • 6. Professor Hein Gooszen: “De nieuwe OK’s die we nu gaan ontwikkelen zijn technische hoogstandjes.” Medical Innovation Technology expert Centre zet nieuwe standaard in OK Professor Maroeska Rovers: “Wij willen hier weten­ Diagnose, operatie én therapeutische schappelijk hard maken dat interventies op één plek en tijd die techniek ook werkelijk tot betere zorgt leidt.” samengebracht Het UMC St Radboud heeft de meest moderne OK’s van Nederland. de operatiekamer kent niet dezelfde Medio 2013 gaat men nog een stap verder en worden binnen het systematiek als de introductie van Medical Innovation Technology expert Centre vier volledige nieuwe geneesmiddelen. Ik zeg niet dat men maar wat doet; men opereert naar operatiekamers opgeleverd, die toegerust zijn met intra-operatieve eer en geweten. Dat is helder. Maar het beeldvorming zoals CT, MRI, Echografie, met in vivo microscopie, wetenschappelijk bewijs dat vernieuwing intra-operatieve brachytherapie en intra-operatieve navigatie. ook verbetering is, is er vaak niet. Professor Hein Gooszen schetst de ambities die hij daarmee heeft, Wij gaan hier nu bestralen tijdens de terwijl Professor Maroeska Rovers waakt over de werkzaamheid van operatie. Er bestaat geen sluitend bewijs dat dit winst oplevert. Dus voor ons ligt al het nieuws dat hier geïmplementeerd wordt vanuit haar nieuwe hier nu de plicht dat bewijs te leveren. leerstoel Evidence Based Surgery. Dan kunnen we met deze nieuwe OK’s ook een nieuwe standaard gaan zetten.” Hoogstandje apparatuur. Deze nieuwe OK’s zijn Hein Gooszen: “De nieuwe OK’s die we groter en hebben die mogelijkheid Verwachtingen nu gaan ontwikkelen zijn technische wel. Om prostaatkanker als voorbeeld Maroeska Rovers geeft aan dat hoogstandjes. Niet voor niets zijn de te nemen: het betekent dat voor een artsen uiteraard vanwege hun Technische Universiteiten van Eindhoven deel van de patiënten op basis van verantwoordelijkheid richting patiënten en Twente nauw bij de ontwikkeling beeldvorming met de MRI wellicht op basis van evidence zouden moeten van deze OK’s betrokken. Voor ons een weefselsparende ingreep, in plaats opereren. “Maar ook vanwege de huidige is echter niet de techniek leidend, van het volledig wegsnijden van de aanscherping van regels door de Inspec- maar de patiënt. We willen met het prostaat uitgevoerd kan worden. tie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en samenbrengen van al deze techniek rond Daarnaast kan computergestuurd de de al langer bestaande grote behoefte de patiënt een enorme efficiencyslag radiotherapie direct heel exact worden aan goed gestructureerd klinisch- maken in het belang van die patiënt. toegediend, in een hogere dosis met wetenschappelijk onderzoek binnen Het is namelijk onze ambitie om in de minder bijwerkingen. Hein Gooszen: de chirurgische disciplines, zijn dit nabije toekomst alle diagnostische en “We krijgen hier nu de kans om OK’s op belangrijke stappen die met de komst therapeutische interventies die samen deze manier in te richten en patiënten van de nieuwe OK’s gezet worden.” kunnen ook daadwerkelijk samen te op deze geïntegreerde manier in de OK Rovers zal bij haar studie niet alleen naar brengen in één dag.” te gaan behandelen.” Maroeska Rovers: de mortaliteit kijken, maar ook zaken “En wij gaan kijken of de geclaimde als kwaliteit van leven en hersteltijd Bewijs winst daarmee ook daadwerkelijk meewegen in haar oordeel. Al voordat In een standaard OK is nauwelijks ruimte bereikt wordt. De introductie van dit zij begonnen is, zijn de verwachtingen voor diagnostische en therapeutische soort technologische innovaties in van de zeer innovatieve aanpak hoog. 10 Radboud report oncologie
  • 7. Vanuit de Raad van Bestuur van het patiënt door de technische vernieuwing Bekijk ook www.samenok.nl UMC St Radboud wordt dan ook veel verlengd of verlicht? Hoe zwaar is belang aan deze nieuwe ontwikkeling de belasting na een ingreep met gehecht. Hein Gooszen: “Ik heb zeker het apparaat? Hoe ingrijpend is de geen carte blanche gekregen voor de behandeling? Hoe duur is het apparaat inrichting van deze nieuwe OK’s, maar en zijn de voordelen wel groot genoeg?” binnen het ziekenhuis is wel besloten dat Hein Gooszen: “De nieuwe OK’s binnen ondanks de financiële tegenwind, deze het Medical Innovation Technology ontwikkeling doorgezet moet worden. expert Centre bieden ruimte voor betere MITeC vormt een belangrijk onderdeel zorg voor patiënten tegen lagere kosten. van de academisering van de afdeling Door dit gestructureerd uit te zoeken, Operatiekamers.” heeft dit zowel wetenschappelijke impact column: Bespreekgeval als impact op de inrichting van de Wetenschap patiëntenzorg.” Niet alleen de patiënten zullen dus baat hebben bij de nieuwe OK’s, ook de wetenschap wordt verder geholpen. In de innovatieve OK’s zal immers De cijfers die mijn dochter mee naar huis brengt, worden altijd zorg­ ook nieuwe apparatuur worden getest vuldig voorzien van een context. Haar 6,8 is naar haar zeggen wél het en onderzocht. Zo helpt het UMC St hoogste van de klas, haar 8 blijkt van een leraar die nou eenmaal nooit Radboud de gezondheidszorg vooruit. hoger geeft en de 3,4 van een dame die iets tegen haar heeft en eindelijk Maroeska Rovers: “Daarbij gaat het niet Het streven is om alle alleen om betere zorg, maar ook om haar kans zag. Ze gaat over. Zoveel lijkt zeker. En haar benadering waar­­ behandelingen die op één dag bij cijfers niet als een absoluut gegeven gepresenteerd worden, is wellicht kostenbesparing. Samen met een aantal grote bedrijven onderzoeken we of een kunnen ook op één dag te doen. de grootste wijsheid die ze tot nu toe heeft opgedaan op school. nieuw apparaat werkelijk toegevoegde waarde heeft voor de patiënt. In de nieuwe OK’s moet antwoord komen op vragen als: wordt het leven van de De Nederlandse gezondheidszorg handen van een ander hebben gelegd. wordt, volkomen terecht, voortdurend Is het laag beoordelen van de piloot niet de maat genomen. Dat resulteert in een diskwalificatie van jezelf? Dat je een stortvloed aan cijfers, ranglijsten daarbij aan boord bent gestapt... Ik durf en rapporten. De context voor veel te stellen dat de werk- en machtsverhou- van die cijfers ontbreekt voor de lezers ding tussen arts en patiënt maakt, Menselijke kant echter volledig, waardoor cijfers die dat het ziekenhuis nooit objectief bedoeld zijn om de patiënt zekerheid beoordeeld wordt. Er zullen niet alleen technische, te geven, juist de onzekerheid aan logistieke, ICT- en medische problemen lijken te wakkeren. Daar komt bij dat Natuurlijk wil het RUCO kwaliteit moeten worden opgelost binnen het het waarderen van de gezondheidzorg leveren en wil het de mening van Medical Innovation Technology expert niet langer voorbehouden is aan patiënten horen, maar laten we dat Centre. Ook puur menselijke zaken deskundigen als IGZ en de beroeps- en niet proberen te vertalen in een spelen een rol. Met de patiënt is normaal patiëntenverenigingen, maar dat ook rapportcijfer. Cijfers lijken hard, gesproken in de pakweg 8 weken van de Elsevier en het AD (als variant op de maar blijken boterzacht. Zelfs iets de behandeling veel overleg. Die zal nu haringtest) kwistig met rapportcijfers als mortaliteitcijfers, wat toch harde vooraf over de verschillende scenario’s strooien. feiten lijken, zeggen nauwelijks iets geïnformeerd moeten worden omdat hij over kwaliteit als je het beleid aan de of zij volledig onder narcose is tijdens de Vishandel Gebroeders Simonis heeft de voordeur niet meeweegt. Ondertussen besluitvorming en de behandeling. Dat beste haring van 2011. Dat is mooi. Maar worden zorgprofessionals steeds meer zal scherp gemonitord moeten worden. wat is het beste ziekenhuis? Wie is de registratiemedewerkers, omdat ze Doordat sommige trajecten worden beste arts? Wat meten we? Is de beste overladen worden met vragen naar teruggebracht naar één dag is er ook arts, de arts die je snel helpt of de arts data. Natuurlijk omarmen we als RUCO voor een arts veel minder ruimte om met de lange wachtrij omdat hij of zij de transparantie die zo kan ontstaan. keuzes lang te wegen of overwegingen nu eenmaal de beste arts is? Het RUCO Maar dan willen we daarbij graag ook te spiegelen aan die van andere artsen. heeft recent een prachtige 8,3 gescoord de context kunnen verduidelijken zodat In de praktijk moet blijken of dat op basis van reacties van patiënten. Dat daaruit resultaten rollen waar mensen problemen oplevert. is prachtig en daar zijn we trots op, iets mee kunnen. Laat we als professional maar tegelijkertijd mag je zelfs daar actief die cijfers publiceren die er toe kanttekeningen bij plaatsen. We meten doen en daarover zo helder mogelijk de beoordeling van de patiënten. Van communiceren. mensen die, net als bij het aan boord gaan in een vliegtuig, hun lot in de Ruud Coolhaes Radboud report oncologie 13
  • 8. Interpolis doet de medische acceptatie al bij de offerteaanvraag. Wordt men Ex-kankerpatiënten hebben moeite ‘Natuurlijk zijn de niet geaccepteerd, dan kan men de aanvraag simpelweg niet indienen en overlevingskansen voor mensen met het verkrijgen van een hypotheek wordt dus ook niet afgewezen. Dat heeft met kanker sterk verbeterd. Maar als voordeel dat men op de vraag ‘bent de levensverwachting van de u ooit afgewezen voor een verzekering’ Genezen maar geweigerd een volgende keer gewoon ‘nee’ kan hele populatie is ook verbeterd. antwoorden. Dat laatste is meegenomen in de premies die daarom sterk gedaald zijn in de laatste jaren. Relatief gezien doen kankerpatiënten het daarom ‘Geen hypotheek of verzekering na kanker’ kopte de Volkskrant op niet zomaar iedereen accepteren. In de laatste dag van het afgelopen jaar. Bijna 60 procent van de ex- sommige gevallen gaan we dan een voor de verzekeraars niet beter in te groot risico aan. Omdat we ons kankerpatiënten wordt financieel gezien nog jarenlang door hun de laatste jaren. Maar IKNL gaat baseren op onderlinge solidariteit, ziekte achtervolgd, lazen we. Het RUCO herkent dat: met name onder zouden klanten daardoor een hogere uitzoeken hoe het werkelijk zit.’ jongvolwassenen en onder patiënten met een erfelijke belasting verzekeringspremie moeten gaan is het een veel gehoorde klacht. Ook onderzoek van het Integraal betalen. Om te bepalen welke klanten Kankercentrum Zuid (IKZ) en de Universiteit van Tilburg liet zien dat wij wel en niet accepteren, hanteren jonge mensen die genezen zijn van kanker problemen hebben om een wij statistieken en medische acceptatie. Interpolis werkt met een eenvoudige levensverzekering of een hypotheek te krijgen. Dat probleem groeit. vragenlijst. Tot drie ton verzekerd Niet omdat verzekeraars strenger worden, maar omdat het aantal (ex-) bedrag keuren we alleen met een online kankerpatiënten in de komende tien jaar zal groeien van 600 duizend vragenlijst. Hierin vragen we geen naar ruim 900 duizend. Radboud REPORT Oncologie vroeg zowel de uitslag van een hiv-test en of genetisch Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenverenigingen (NFK) als onderzoek. Maar het kan wel zijn dat verzekeraar Interpolis om een (glasheldere) reactie. we naar aanleiding van de antwoorden op de vragen, na overleg met de klant, gegevens opvragen. In sommige gevallen leidt dit in tot een hogere premie. Want NFK bank- en verzekeringswezen, die als een zolang men onder controle van de “Voor het verkrijgen van een hypotheek soort Ombudsman gaat functioneren. oncoloog is, bestaat er een groter risico. hebben mensen in veel gevallen een Omdat we merken dat verzekeraars Over dat risico houden we, als enige levensverzekering nodig en dat blijkt met oude eigen statistieken werken, verzekeraar, eigen statistieken bij. Na vaak een probleem op te leveren,” weet willen we ze gaan voeden met nieuw vijf en soms na tien jaar, vervalt de extra Anemone Bögels, directeur van de NFK. cijfermateriaal waarin de voortgang toeslag echter en wordt de verzekering “Naar aanleiding van het onderzoek en van de wetenschap wél verwerkt is. Het tegen normale voorwaarden voortgezet.” de krantenberichten hebben wij een Integraal Kankercentrum Nederland telefonisch meldpunt ingesteld en de (IKNL) heeft die cijfers en gaat voor ons We zien dus dat patiënt en verzekeraar reacties die we daar binnenkregen waren kijken wat de levensverwachting is van om de tafel zitten voor betere besluit­ massaal en in veel gevallen schrijnend. verschillende groepen kankerpatiënten vorming en betere communicatie We hebben twijfels over de kwaliteit van een aantal jaren na de diagnose. Die daarover en we zien ook de wil bij de besluitvorming bij de verzekeraars levensverwachting is voor veel groepen verzekeraars om wel degelijk en met name ook over de wijze waarop waarschijnlijk niet zoveel anders dan verzekeringen aan te bieden. Feit blijft zij vervolgens communiceren. We zijn voor de doorsnee Nederlander. Wij willen dat ex-patiënten vooralsnog 5 tot 10 jaar als Federatie het gesprek aangegaan die cijfers toegankelijk maken voor de geconfronteerd kunnen worden met het met het Verbond van Verzekeraars en verzekeraars.” betalen van extra premie, maar daarna dat lijkt nu in ieder geval resultaat kunnen zij, ook voor de verzekeraars, op te gaan leveren. Verzekeraars gaan Interpolis met een schone lei beginnen. beter communiceren en we hebben Robert Kneepkens, chief medical officer afgesproken om samen een aantal casus bij Interpolis kent de verwijten van door te nemen. Daarnaast verkennen de NFK en weet uiteraard ook van het we de mogelijkheid van het met rumoer in de kranten: “Als verzekeraar partijen instellen van een commissie doen we er alles aan om zoveel mogelijk van onder meer kopstukken uit het mensen te verzekeren. Maar we kunnen 14 Radboud report oncologie
  • 9. Niet het ego van de arts, maar de kwaliteit van zorg zal, in Manager Diëtetiek en Darmfalen Marjo Peters: samenspraak met de patiënt, hoog op de oncologische agenda “Met goede voeding krijgen gaan staan. Voor laagvolume hoog complexe zorg zal er soms we mensen beter door de wat meer gereisd moeten worden. behandeling” Tussen eten en kanker worden veel relaties gelegd. Er wordt regelmatig een relatie gelegd tussen bepaalde voedingsmiddelen en het ontstaan van kanker. Maar er zijn ook diëten die pretenderen Centralisatie en dynamiek kanker juist te genezen. Marjo Peters, manager Diëtetiek en Darmfalen, erkent het eerste en weerspreekt het tweede. Haar eigen binnen de Oncologie opdracht is echter een andere: “We willen met de juiste voeding en de juiste voedingsadviezen mensen optimaal ondersteunen bij het doorstaan van de behandeling. Voeding kan geen kanker genezen, maar de juiste voeding kan er wél voor zorgen dat mensen in een Concentratie van de hoogcomplexe, laagvolume oncologische zorg is manier om de patiëntenzorg én de wetenschap vooruit te brengen. betere conditie zijn tijdens het behandeltraject. Daar staan wij voor!” geen discussiepunt meer, maar een feit. De volumenormen die zijn opgesteld door de Nederlandse Vereniging van Heelkunde en die Tegelijkertijd vinden we als RUCO ook momenteel verder worden uitgewerkt, hebben veel onrust gegeven. dat alle zorg die de patiënt dicht bij huis Maar ze hebben ook geleid tot nuttige discussies en herverdeling van kán ontvangen, daar ook vooral gegeven Gewichtsverlies problemen kunnen krijgen met hun een belangrijk deel van chirurgische oncologische zorg. Deze krachtige moet worden. Dat kunnen overigens ook “We zien bij veel patiënten met kanker smaak en/of reuk, eetlust, slikken en start heeft bovendien geleid tot verdere discussies in aanpalende onderdelen van de zorgketen betreffen. ongewenst gewichtsverlies. Dat kan diarree. Het is aan ons om hen ondanks oncologische vakgebieden. Bijvoorbeeld: een ingewikkelde diagnose onder meer komen door een licha- klachten en beperkingen rondom eten en wordt in het centrum gesteld en de melijke reactie op de kanker. Gevolg drinken te adviseren in een voeding met behandeling van de patiënt dicht bij hiervan is dat de stofwisseling verandert, voldoende voedingsstoffen. Daarnaast huis. Ziekenhuizen en artsen die nu wat invloed heeft op de eetlust. De kunnen we een klankbord zijn voor Als oncologen hebben we daarom niet op De ziekenhuizen waar deze specifieke bezwaar maken tegen het concentreren eetlust wordt minder, terwijl de mensen als inhoudsdeskundige op het VWS gewacht. We zijn binnen SONCOS, zorg geconcentreerd wordt, zullen van de zorg, zouden beter mee kunnen behoefte aan energie juist toeneemt. gebied van voeding en hen helpen bij het de Stichting Oncologische Samenwerking gedwongen worden om na te denken over denken over netwerkstructuren en o.a. Problemen met eten ontstaan vaak ook maken van keuzes. Juist omdat mensen zélf met voorstellen gekomen voor nieuwe methoden en nieuwe studies om de UMC’s uitdagen om de trekkersrol door de behandeling van kanker. Door vaak zélf ook iets willen bijdragen aan multidisciplinaire volumenormen. de rol van ‘trekker’ zichtbaarder inhoud waar te maken. Die uitdaging gaan wij bijwerkingen van de behandeling, zoals hun herstel. Voeding is daarvoor een Daarbij zijn we naar ons gevoel nog te geven. Ook daarin moeten we als als Radboud graag aan. veranderde smaak en reuk, misselijkheid, prima mogelijkheid.” tamelijk mild geweest. Het document ziekenhuizen met centrumfunctie onze moeilijk slikken of een ontstoken mond, gaat momenteel langs diverse beroeps­ eigen rol pakken, maar liefst wel binnen Kortom: Centraliseer de zorg als het wordt het eten moeilijk. Patiënten vallen Bijdrage verenigingen en we streven naar een intensieve netwerksamenwerkingen. moet en leg je als UMC daarbij ook de daardoor vaak vele kilo’s af. Dat betekent Marjo Peters: “Dan denk ik niet aan goedkeuring aan het eind van dit jaar. We willen als oncologisch centrum in verplichting op om met deze volumes dat met name hun spiermassa, maar de diëten als het Moermandieet. Die het Radboud excelleren in diagnostiek niet alleen betere zorg te creëren, maar ook de vetmassa afneemt, de weerstand zijn eenzijdig en pretenderen ook Wat is het idee achter het document? en behandeling van bepaalde tumoren. ook vooruitgang in de wetenschap. minder is, de patiënt moe of lusteloos iets anders. We geven advies voor een te krijgen: ze hebben minder last van Belangrijkste uitgangspunt is om te Als we dat écht op een hoog niveau Zo kan hoogcomplexe zorg soms weer raakt en dat de patiënt daarmee de uitgebalanceerd dieet gebaseerd op de bijwerkingen en zijn minder moe. komen tot uniforme en transparante willen doen, internationaal erkend minder complex worden. Daarmee behandeling minder goed doorloopt.” een individuele voedingsbehoefte Natuurlijk zijn de verpleegkundigen kwaliteit van oncologische zorg bij en daarmee subsidiewervend, dan kan de zorg teruggegeven worden aan en proberen in eerste instantie met de eerst betrokkenen bij de voeding volwassenen in Nederland. Hierbij hebben we voor onze studies volumes het ziekenhuis dicht bij het huis van Voedingsstoffen gewone voedingsmiddelen te werken. in het ziekenhuis. Met de komst van worden minimumeisen geformuleerd nodig en is concentratie, maar ook de patiënt. Centraliseren moet niet “Juist omdat blijkt dat de rol van voeding Pas als in de praktijk blijkt dat we het de prestatie-indicator ondervoeding waar ziekenhuis en professionals aan een goed netwerk, een must. Leidt dat iets statisch zijn, maar moet juist een zo belangrijk is, willen we als diëtisten daar niet mee redden, zijn er speciale nemen zij een belangrijke plaats in bij de moeten voldoen om de beste zorg aan onderzoek tot nieuwe diagnostiek- grote dynamiek krijgen. Maar wel in al in het voortraject van de behandeling voedingspreparaten en is in het uiterste screening op het risico op ondervoeding. kankerpatiënten te verlenen. Het gaat er en behandelmethodes die prima samenhang. Dat houdt iedereen scherp in contact komen met de patiënt om geval sondevoeding nodig. Doordat we We willen graag tijdens het gehele onder andere voor zorgen dat patiënten uitgevoerd kunnen worden in perifere en betrokken. hem of haar van advies te voorzien,” stelt zo vroeg mogelijk in het traject starten behandeltraject een bijdrage leveren: met relatief zeldzame kankersoorten, ziekenhuizen, dan moeten we ook niet Peters. “De rode draad daarbij is, dat we met begeleiden, vaak al vóór de eerste we kunnen veel betekenen voor mensen vaker een behandeling in een centrum aarzelen die naar ons netwerk uit te Prof. dr. Winette van der Graaf mensen in optimale conditie brengen behandeling, slagen we er in om mensen met kanker en dat willen we ook.” zullen krijgen. Maar er gebeurt nog iets... rollen. Concentratie van zorg is een hoogleraar medische oncologie en houden. We weten dat mensen merkbaar beter door de behandeling Radboud report oncologie 17
  • 10. Pip’s broer Tijn had voor de vakantie in 2010 al een grote Franse vlag geschilderd. Ze zijn nooit vertrokken. Marc gebruikt de vlag om er met streepjes de dagen behandeling op af te turven. Nog 97 streepjes te gaan. “Hoewel de ziekte bij ieder kind hetzelfde is en de behandeling volgens protocol verloopt, is ieder kind uniek. Ik probeer de vertrouwenspersoon te worden voor kind en ouders en probeer duidelijkheid te verschaffen en het perspectief te laten zien. En dat is er. De overlevingscijfers voor leukemie bij kinderen liggen gelukkig ver boven de 80%.” De klap en de hoop in één zin haar medicijnen kunnen nemen en zelf Ouders: Je merkt dat er een enorme port-a-cath aanprikken, wil ze eerst zelf kunnen eten en dan mocht ze naar huis. menselijke betrokkenheid en bij de pop doen. Dat is haar manier van We ontdekten samen met het ziekenhuis gedrevenheid is bij de mensen van het omgaan met wat er moet gebeuren. Dat dat het mengen van medicijn en siroop ziekenhuis. Het zijn stuk voor stuk is hartstikke goed. werkte en Pip ging, na tal van andere ongelooflijk lieve mensen. De artsen Op ieder ziektebeeld, iedere behandelmethode en iedere innovatie vorm van kanker. De behandeling pogingen, spontaan weer eten toen haar hebben bijvoorbeeld uit eigen beweging Ouders: We zijn elke week in het heeft iedereen uiteraard zijn eigen perspectief. In deze rubriek verloopt strikt volgens protocol broertje na een week op bezoek kwam de port-a-cath onder haar okseltje ziekenhuis. Meestal in ons eigen brengen we die perspectieven bij elkaar. Dit keer spreken we met Marc van de stichting kinderoncologie met een zak paprikachips in de hand. geplaatst en niet op de borst, zodat ze ziekenhuis, waarmee het Radboud ook Nederland. De eerste dagen zijn de Die hele zak ging naar binnen. daar later als ze borstjes krijgt, geen intensief contact onderhoudt, en eens en Irene, de ouders van Pip van Olphen die in de laatste maanden kinderen op de afdeling maar al na litteken heeft. In de uitslaapkamer in de zes weken in Nijmegen. Het went zit van haar 2-jarige behandeling van acute lymfatische leukemie en ongeveer 8 dagen mogen ze naar huis. Viviane: In het begin komt er veel op na de eerste operatie had de arts een nooit. Je slaapt elke keer de nacht ervoor Viviane van de Crommert, verpleegkundig specialist kinderoncologie. Daarna komen de kinderen op de ouders af. Ze krijgen te maken met een kindermuziekje opgezet, zodat ze wat slecht en bent na zo’n controle ook polikliniek. Samen met mijn collega ziek kind, moeten hun kind medicijnen fijner wakker werd. Viviane zagen we op helemaal kapot. Je mist het zorgeloze Janneke Evers zie ik al deze kinderen. geven, enzovoort. Als ouders en kind dag 15. We hebben onze polibezoeken zo van vroeger en hoewel we helemaal nooit Pip was bleek, Pip had soms wel 40˚C vakantie ingepakt staan en die hoefden Wij zijn binnen het hele behandeltraject voor het eerst op de poli komen, hebben gepland dat we haar steeds weer zien en het gevoel hebben gehad dat het fout koorts en Pip was slap. In ons ziekenhuis we ook niet uit te pakken, zei de arts. de vaste contactpersoon en zien de ze vaak ook veel vragen. Ik vind het dan dat voelt goed. Ze is heel kordaat en daar zou gaan, is er toch steeds die spanning. hadden ze echter, na heel moeizaam We moesten nog steeds gaan. Maar het kinderen het meest. Wij draaien belangrijk om hier de tijd voor te nemen. houden we van. Het eerste jaar laat je niet toe om over bloedprikken en een avond die uiteraard beenmerg hoefde in het Radboud niet zelfstandig poli maar hebben altijd een Ook vind ik het belangrijk om in het jezelf na te denken, maar nu het met stijf stond van de spanning, leukemie eens meer onderzocht te worden. Met oncoloog op de achtergrond voor overleg. begin tijd te nemen om het vertrouwen Viviane: De behandeling duurt 2 jaar. Pip beter gaat, komt er wel ruimte. Maar uitgesloten. Het was waarschijnlijk het bloedbeeld was al duidelijk dat het van het kind te winnen. Als een kind In het begin zien we ouders en kind we leven in blokken. Op de dag dat we iets viraals. We gingen in de zomer van helemaal mis was; de leukemie was Ouders: We zijn eigenlijk maar heel kanker heeft, is het hele gezin aangedaan wekelijks, later wordt de behandeling hoorden dat het leukemie was, lieten ze 2010 drie keer in de week voor controle geëxplodeerd. We werden zonder Pip even uit het veld geslagen geweest; een daarom werken wij nauw samen met gedaan in samenwerking met een ons het hele protocol zien. Dat protocol naar het ziekenhuis. Het werd alleen bij de arts geroepen. Hij deelde de klap dag of drie. Daarna ging de knop om maatschappelijk werk, psychologie en ziekenhuis in de buurt, maar in die beheerst ons leven: je gaat van uitslag maar minder. Begin augustus werden uit en bood hoop in één zin: “Pip heeft en kwam er een enorme kracht naar pedagogisch medewerkers. Zo kunnen twee jaar leer je kind en ouders wel naar uitslag. Van behandeling naar we alsnog doorverwezen naar het UMC leukemie, maar het is goed geneesbaar.” boven. Je komt in een soort van vecht- niet alleen het kind maar ook de ouders goed kennen. Je weet op een gegeven behandeling en inmiddels gelukkig ook St Radboud voor een beenmergpunctie. en overleefmodus. We hebben zo veel en eventueel broertjes of zusjes geholpen moment wat ouders en kind prettig wel: van hoogtepunt naar hoogtepunt. Weer om leukemie uit te sluiten, was het Viviane: Acute lymfatische leukemie gevraagd. Pip is uiteindelijk maar acht worden als er problemen zijn. vinden. Zo heeft Pip altijd een pop. Alles Nog 97 dagen te gaan vandaag. verhaal. We hadden de koffers voor de is bij kinderen de meest voorkomende dagen opgenomen geweest: ze moest zelf wat wij bij Pip gaan doen, bijvoorbeeld 18 Radboud report oncologie
  • 11. Paardenkracht Eerste gift voor Radboud tegen kanker Oncologie Fonds Maandag 9 april jongstleden stapte Het Radboud Oncologie Fonds is een van platinumbevattende cytostatica op Noud Dirks bij het UMC St Radboud nieuw samenwerkingsverband tussen kankercellen en op het afweersysteem. in Nijmegen op zijn paard, om in het RUCO en KWF Kankerbestrijding. In samenwerking met de internationaal vijf maanden tijd de 3250 kilometer Het fonds wil middelen werven voor erkende pionier op dit gebied, Prof. naar Istanbul af te leggen. Dirks innovatie in onderzoek, zorg en onderwijs Akira Asai van de universiteit van verwacht via sponsoring ruim 100.000 binnen het RUCO. Heel recent mocht het Shizouka in Japan, wordt onderzocht of euro op te halen voor de stichting Radboud Oncologie Fonds haar eerste dit platinum zich bindt aan bepaalde Loop voor Leven van het UMC St gift van e 3.500 ontvangen. De geefster, tumorbevorderende eiwitten en deze Radboud. Met dit geld wil het RUCO Daniëlle van Bakel, wil hiermee bijdragen vervolgens inactiveert. De resultaten een kankerpreventiebus aanschaffen. aan de strijd tegen kanker. De gift is ter van dit onderzoek leveren belangrijke Nicoline Hoogerbrugge, hoogleraar nagedachtenis aan haar levenspartner, informatie op voor de combinatie van de erfelijke kanker, over deze bus: “We oud voetbal-international Sophie Grenda, chemobehandeling met immuuntherapie. gaan met de kankerpreventiebus die overleed aan de ziekte van Kahler. Het Sophie Grenda, die zeer sportief was, rijden in Nijmegen en de wijde RUCO wil de gift besteden aan onderzoek van reizen hield en die genoot van het omgeving. In de bus krijgen mensen naar het verbeteren van de effectiviteit leven, draagt zo na haar leven bij aan de advies op maat over wat ze in het van platinumbevattende chemotherapie verbetering van bestaande therapieën. dagelijks leven kunnen doen om de (Cisplatin, Oxaliplatin en Carboplatin) in Voor meer informatie over geven, kans op kanker te verkleinen. We combinatie met immuuntherapie. Deze schenken of nalaten aan het Radboud kunnen met de kankerpreventiebus combinatie was in de ziekteperiode van Oncologie Fonds kunt u contact opne- laagdrempelig voorlichting geven en Sophie Grenda nog niet mogelijk. men met Denise Go-Feij, fondsenwerver, hopen dus ook mensen te bereiken via radboudoncologiefonds@umcn.nl. die niet vaak bij de dokter komen. Om de effectiviteit van de combinatie Ook kunt u direct storten op rekening We zijn dan ook heel blij met de reis te kunnen onderzoeken, is er eerst nog 41.92.27.571 t.n.v. RUCO. Het Fonds heeft van Noud.” Noud, die tot drie jaar onderzoek nodig naar de precieze werking uiteraard de ANBI-status. geleden nog nimmer op een paard had gereden, is inmiddels een flink eind op weg. Hij onderneemt de reis met twee paarden, waarbij het tweede Transparant meer RUCO- paard steeds door een wisselende compagnon bereden wordt. over kwaliteit communities U kunt ‘meerijden’ via van zorg RUCO heeft goede ervaringen opge- www.opwegnaaristanbul.nl. daan met de community binnen AYA Noud Dirks hoopt op 27 augustus RUCO heeft de kwaliteit van de (zie p.8).Daarom is nu voor nagenoeg in Istanbul aan te komen. oncologische zorg laten doormeten. elke oncologische aandoening een Het gaat om metingen die gaan over de community gelanceerd. Zo worden coördinatie van zorg, de uitkomsten interactie en samenwerking tussen van zorg, de patiëntgerichtheid en het patiënten, naasten, mantelzorgers medisch-technisch handelen. RUCO en zorgverleners vergemakkelijkt. wil zo transparant mogelijk zijn om De meeste communities hebben een patiënten, verwijzers maar ook andere open en besloten gedeelte. Binnen geïnteresseerden inzicht te geven in de besloten gedeelten kunnen veilig de huidige kwaliteit van zorg. Daarom vragen worden gesteld of kan infor- staan de meetresultaten gepubliceerd matie worden uitgewisseld. Lidmaat- op de website. Naast de ambitie om de schap hiervan is dan ook alleen buitenwereld inzicht te geven in het mogelijk op aanvraag. Een overzicht eigen functioneren, wil RUCO met de van alle communities vindt u in de uitkomsten ook concreet aan de slag algemene RUCO community ‘Samen om de oncologische zorg verder te tegen kanker’. verbeteren. Scan de QR-code Bekijk de meet­­­ resultaten of kijk op op www.umcn.nl/ruco mijnzorgnet.nl/ of scan de QR-code: ruco 20 Radboud report oncologie