CHƯƠNG 7: QUẢN LÝ RỦI RO
LOGISTICS

Quản lý rủi ro logistics
• Rủi ro logistics
• Quản lý RR logistics

Rủi ro logistics
• Định nghĩa
• Nguyên nhân
• Phân loại

Định nghĩa RR logistics
• Là những rủi ro, mất mát trong quá trình thực
hiện các hoạt động logistics:
• Các hoạt động logistics bao gồm: vận tải, quản
lý kho, quản lý mua hàng, quản lý đơn hàng,
quản lý hàng tồn kho, chăm sóc khách hàng,
logistics ngược

Nguyên nhân của RR trong logistics
• Nhận diện và đánh giá RR: thường khác nhau,
có thể xuất phát từ bên trong doanh nghiệp
hoặc bên ngoài doanh nghiệp. Lưu ý góc độ
tiếp cận doanh nghiệp => là doanh nghiệp nào
??

Rủi ro logistics
• Lợi ích khi quản lý rủi ro??

Rủi ro logistics
• Lợi ích khi quản lý??
– Tránh gián đoạn kinh doanh
– Tạo lợi thế khác biệt
– Giảm lãng phí nguồn lực
– Đưa ra quyết định nhanh chóng
– Duy trì sự tăng trưởng và phát triển của doanh
nghiệp
https://atpacademy.vn/mo-hinh-kinh-doanh-cua-tiki/

Nhận diện RR logistics
• Rủi ro vận chuyển
– Sự cố kỹ thuật đối với phương tiện
– Các rủi ro trong quá trình bốc xếp
hoặc vận chuyển: thiên tai, sự cố
bất ngờ trong hành trình, v.v.
– Vấn đề về nhân lực
https://www.youtube.com/watch?v=CfRhIYt5
Gần 2.000 container rơi xuống biển vì bão|

Nhận diện RR logistics
Rủi ro trong quản lý kho
Điều kiện kho bãi
Chứng từ không đầy đủ,
chính xác
Giá kệ không đúng với đặc
tính của sản phẩm
Lựa chọn vị trí kho
Chậm trễ trong việc di chuyển
và bảo quản tại nơi vận chuyển

RỦI RO TRONG QUẢN LÝ KHO
Sản phẩm có thể bị hư hỏng từ việc
• Bốc xếp: cẩu thả trong quá trình bốc dỡ
• Bị đè nén quá trọng lượng của các hàng để bên trên
• Lăn, hất tung, chệch, lệch nghiêng, lắc lư và lỏng lẻo, va
chạm hay bị rung trong quá trình chuyền nhau hay khi
nâng lên hạ xuống của xe nâng
• Giảm hay tăng độ ẩm từ môi trường không khí xung
quanh
• Nhiệt độ cao hơn hay thấp hơn so với yêu cầu
• Dây bẩn hay nhiễm mùi từ các sản phẩm khác

RỦI RO TRONG QUẢN LÝ KHO
• Những SP dễ hỏng, chẳng hạn như thực phẩm
đông lạnh cũng như các loại lương thực thực
phẩm, đồ uống và nước hoa quả chế biến và có
bao bì.
• => Vấn đề cần xem xét:
– Đóng bao bì và dán mác nhãn hiệu quả
– Nhiệt độ, độ ẩm và điều hòa môi trường
– Bảo dưỡng tốt các phương tiện và thiết bị vận chuyển
trong kho
– Xếp hàng phù hợp, giám sát quá trình bốc dỡ

RỦI RO TRONG QUẢN LÝ KHO
• Rủi ro cháy nổ
o Phân loại các đám cháy:
 Loại A: Đám cháy các chất rắn (thông thường
là các chất hữu cơ) khi cháy thường kèm
theo sự tạo ra than hồng.
 Loại B: Đám cháy các chất lỏng và chất rắn
hóa lỏng.
 Loại C: Đám cháy các chất khí.
 Loại D: Đám cháy các kim loại.
 Loại F: Đám cháy dầu mỡ và mỡ của động
vật hay thực vật
o Phương pháp chữa cháy:
 Phương pháp làm lạnh,
 Phương pháp làm ngạt,
 Phương pháp cách ly,
 Phương pháp làm ngừng chệ phản ứng cháy

RỦI RO TRONG QUẢN LÝ KHO
• Rủi ro hóa chất
o Các nguy hại ảnh hưởng đến sức khoẻ con người
 Độc cấp tính;
 Ăn mòn da;
 Tổn thương mắt;
 Tác nhân nhạy hô hấp hoặc da;
 Khả năng gây đột biến tế bào mầm;
 Khả năng gây ung thư;
 Độc tính sinh sản.
o Nguy hại ảnh hưởng đến môi trường
 Môi trường nước
 Ảnh hưởng đến tầng Ozôn

RỦI RO TRONG QUẢN LÝ KHO
• Tránh rủi ro từ phương thức bốc xếp và loại thiết
bị sử dụng.
• => Vấn đề cần xem xét:
– Nơi nhận hàng
– Giá trị sản phẩm
– Mức độ mau hỏng của sản phẩm
– Số lượng hàng được vận chuyển
– Nhiệt độ bảo quản phù hợp
– Điều kiện nhiệt độ bên ngoài ở nơi đi và nơi đến
– Chất lượng dịch vụ bốc xếp thủ công, xe nâng, cần cầu

• Hàng hóa thường xuyên xuất nhập hay nặng nề nên cho
vào kho gần cửa ra
• Hàng hóa xếp an toàn, dễ kiểm đếm lấy hàng, không bị đổ,
rơi hàng
• Nếu thùng hàng đã mở và sử dụng dở dang, nhãn ở ngoài
thùng phải ghi lại cho phù hợp
• Đồ thủy tinh rất dễ vỡ do va chạm do đó bốc xếp cần cẩn
thận
• Những mặt hàng bằng chất dẻo có tuổi thọ khá dài, nhất là
làm từ polyetylen và polypropylen. Nếu làm từ polystyren
thì nhanh hư hỏng khi tiếp xúc với các dung môi hữu cơ,
dòn, dễ vỡ và để lâu trong các thùng giấy carton cũng bị hư
hỏng
RỦI RO TRONG QUẢN LÝ KHO

• Nhiều mặt hàng y tế được bao gói và vô trùng
, nên khi xuất cũng để nguyên, không nên mở
ra vì có thể làm cho những đồ dùng đó không
còn sạch nữa, gây nhiễm trùng nếu là kim
tiêm hay xilanh, nên xuất nguyên lô, nguyên
thùng
• Sản phẩm bằng giấy như GVS, mặt nạ,… bị
hỏng nhanh trong điều kiện ẩm ướt và thường
có khối lượng lớn => nên để riêng trong kho
RỦI RO TRONG QUẢN LÝ KHO

• Xếp hàng theo chủng loại: hàng khô, hàng có tính
hút mùi, hàng độc hại, hàng dễ bốc cháy…
– Những loại nhỏ có thể được lưu trữ trong ngăn kéo
hoặc khay đựng
– Hàng hóa được lưu trữ tốt nhất trong palet đặt trên
quầy, tầng kệ không có mối mọt xâm hại
– Đối với những vật nặng thì phải được đặt ở tầng quầy
kệ thấp trên sàn nhà
– Cho vào thùng, bỏ vào hộp hoặc thùng bìa cứng đối
với hàng còn lẻ
– Những mặt hàng nhẹ nhưng cồng kềnh đòi hỏi giá đỡ
hoặc để cố định
RỦI RO TRONG QUẢN LÝ KHO

– Hàng hóa phải được sắp xếp một cách khác nhau vì khác kích
cỡ nhưng phải theo phương pháp lưu trữ thống nhất để các
thành viên trong kho có thể tìm thấy dễ dàng
– Hàng hóa có giá trị cao được đặt trong khung có khóa
– Nguyên liệu và hàng hóa có thể tích lớn, kiện hàng kềnh càng
nên để ngoài bãi hay ngoài hiên trong sân của kho có mái che
mưa nắng, nếu không bị ảnh hưởng của môi trường và mất
cắp
– Lưu ý: các hệ thống thông gió, hệ thống làm lạnh tránh bị che
lấp làm hệ thống không lưu thông được hơi gió, hơi lạnh sẽ
làm hàng hóa hư hỏng bởi nhiệt độ
– Cần có đủ các phương tiện mở các kiện hàng làm bằng thùng
giấy, kim loại, bao nilon,… và kiểm đếm cẩn thận trước khi di
chuyển vào các kho lẻ
RỦI RO TRONG QUẢN LÝ KHO

Tất cả các container phải được kiểm tra để biết
– Tính sạch sẽ - sau khi dỡ hàng xong phải được làm sạch bằng
cách xông hơi hoặc hun trùng (nếu là hàng nông sản) trước
khi xếp hàng mới vào
– Hỏng hóc – các vách ngăn, sàn, cửa, trần phải ở trong điều
kiện tốt
– Kiểm soát nhiệt độ - nếu là container đông lạnh phải được
kiểm tra về bộ phận điều hòa nhiệt độ xem có đủ năng lực
cung cấp lưu thông không khí liên tục cho nhiệt độ đồng đều
đối với sp
NHẬN DIỆN RỦI RO TRONG QUẢN LÝ
KHO

RỦI RO TRONG QUẢN LÝ KHO
• Mất cắp mất trộm
– Nguyên nhân chính: con người, và yếu tố môi trường
và không kiểm soát
– Nhóm yếu tố con người: nội bộ, bên ngoài (nhân viên
bộ phận khác, tài xế giao nhận hàng, nhân viên
giao nhận hàng hóa từ nhà cung cấp, khách
viếng thăm nhà kho, v.v.).
– Nhóm yếu tố môi trường và không kiểm soát,
chẳng hạn như nhà kho không có tường rào bảo
vệ, nhà kho ở nơi vắng vẻ, hàng hóa trong nhà
kho không được sắp xếp khoa học, nhà kho
không có hệ thống giám sát hoạt động nhà kho,
v.v.

MỘT SỐ HƯ HỎNG VÀ NGUYÊN
NHÂN CHÍNH
Loại hư hỏng/mất mát Nguyên nhân
Không giao hàng Mất cắp, giao thiếu, xếp thiếu hàng
Hàng thiếu Vỡ bao bì, rơi vãi, cân sai, do bốc hơi, khô …
Đổ vỡ Bốc xếp cẩu thả, xếp hàng bừa bãi, rơi hàng, đâm va, tàu
trật bánh, bao bì yếu kém…
Tổn thất do nước biển Xấu trời, sử dụng nước biển chữa cháy, ống dẫn nước của
tàu bị rò rỉ, nước biển tràn vào
Tổn thất do nước mưa và
nước ngọt
Xếp hàng trong khi trời mưa hay tuyết rơi, sử dụng nước
ngọt chữa cháy, bị ướt trong khi tàu đi trên hồ hay trên
sông, tàu hấp hơi
Hấp hơi và hấp nhiệt Thông gió không tốt, xếp hàng sai quy cách, thiếu vật lót
hàng, nước biển, nước mưa, nước ngọt, hàng ẩm ướt…
Dây bẩn Không làm sạch hầm hàng, tiếp xúc với hàng hóa khác
Han gỉ Nước biển, nước mưa, nước ngọt, hàng, tàu hấp hơi,
không khí ẩm ướt…

Nhận diện rủi ro logistics
• Rủi ro quản lý mua hàng
– Sản phẩm hư hỏng
– Sản phẩm không phù hợp với văn hóa và sự mong
đợi của khách hàng
– Nguồn cung sản phẩm gặp khó khăn
=> Ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng sản phẩm, tài
chính và danh tiếng của doanh nghiệp

Nhận diện rủi ro logistics
• Rủi ro xử lý đơn đặt hàng của khách hàng
– Thay đổi nhu cầu
– Chia sẻ thông tin giữa các bộ phận
– Không đủ công cụ và thiết bị cần thiết để chuẩn bị đơn
hàng
– Chi phí xử lý đơn đặt hàng phát sinh
– Vấn đề phần mềm
– Tính đa dạng của sản phẩm
=> Ảnh hưởng trực tiếp tới sự hài lòng của khách hàng

Nhận diện rủi ro logistics
• Rủi ro hàng tồn kho
– Đầu tư hàng tồn kho quá mức
– Bộ phận sản xuất tạm dừng do thiếu nguyên vật
liệu
– Kho lưu trữ không phù hợp với khả năng lưu trữ
– Sự cố phần mềm, hệ thống an ninh, cảnh báo
– Nhiều hư hỏng, lãng phí, mất mát
=> Ảnh hưởng trực tiếp tới chi phí và doanh thu

Nhận diện rủi ro logistics
• Rủi ro quản lý dịch vụ khách hàng
– Mất khách hàng
– Không duy trì được tính liên tục trong dịch vụ
khách hàng
– Chậm giao hàng, pphisdichj vụ cao
– V.v.
=> Ảnh hưởng trực tiếp tới doanh thu và sự tồn
vong của doanh nghiệp

Nhận diện rủi ro logistics
• Rủi ro trong logistics ngược
– Chi phí vận chuyển cao
– Vấn đề về bảo quản, về tái sản xuất, về
chất lượng sản phẩm
– Khó xác định và tính toán các khoản chi
phí

Đo lường rủi ro logistics
• Phân tích rủi ro
• Xếp hạng các rủi ro theo khả năng rủi
ro, mức độ nghiêm trọng của RR đối
với hoạt động logistics và chiến lược
phát triển

CÁC BƯỚC TRONG QUẢN TRỊ RỦI RO
• ĐÁNH GIÁ (Assessment)
– Đánh giá mức độ nghiêm trọng và khả năng xảy ra
qua các biện pháp thống kê, thực địa
– Có thể lấy tần suất xảy ra * tác động của sự kiện
RR

Kiểm soát rủi ro logistics
• Tránh rủi ro
• Giảm rủi ro
• Chuyển nhượng rủi ro
• Chấp nhận rủi ro

Kiểm soát rủi ro logistics
• Sử dụng các kỹ thuật JIT, ABC và XYZ
trong quản lý dự trữ
X là hàng hóa có nhu cầu ổn định, th
mức độ biến thiên dưới 15%. Lượng
mỗi kỳ bán ra tương đương nhau.
Y là hàng hóa có đặc trưng theo mùa
hoặc giảm nhu cầu theo thị hiếu/quả
có độ biến thiên từ 15-50%. Do đó,
nghĩ thật kỹ trước khi đặt hàng.
Z là hàng hóa mà khi bán không thể
được bất kỳ điều gì (có độ biến thiên

Kiểm soát rủi ro logistics
• Sử dụng các kỹ thuật JIT, ABC và XYZ
trong quản lý dự trữ

Tài trợ rủi ro logistics
• Quỹ dự phòng rủi ro
• Chi phí đền bù tai nạn
• Bảo hiểm