1. Build The Future
Badanie przeprowadzone przez PwC Polska wraz
z magazynem Builder w okresie od czerwca do września
2020 roku

2. PwC
Badanie przeprowadzone wśród firm z branży budowlanej: deweloperów, generalnych
wykonawców oraz producentów materiałów budowlanych
2
62% respondentów to firmy oparte na polskim kapitale
1/4 respondentów zajmuje się budownictwem mieszkaniowym
Ponad połowa respondentów zatrudnia więcej niż 250 pracowników
Przychody 42% respondentów kształtują się na poziomie 1-199 mln zł
72% respondentów działa na polskim rynku od ponad 20 lat

3. PwC 3
Szanse i wyzwania
1
PwC

4. PwC
Firmy budowlane optymistycznie patrzą w przyszłość pomimo trudnej sytuacji rynkowej. Nastroje wśród kadr zarządzających są
optymistyczne. W badaniu większość firm prognozowała wzrost przychodów lub ich utrzymanie na tym samym poziomie w ciągu
najbliższego roku, a jedynie 28% zakładało spadki przychodów. Zauważalna jest jednak istotna grupa respondentów, którzy w
najbliższym roku spodziewają się spadku (w sumie 28%) - grono to ulega obniżeniu w perspektywie 3-letniej do 20%.
4
28%
20%
23%
12%
17%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
27%
33%
20%
15%
5%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
Według Państwa przewidywań, jak będzie kształtował się przychód Państwa
przedsiębiorstwa w ciągu najbliższego roku?
Według Państwa przewidywań, jak będzie kształtował się przychód Państwa
przedsiębiorstwa w ciągu najbliższych 3 lat?

5. PwC
65%
35%
Tak
Nie
Firmy budowlane zdają sobie sprawę z niepewności warunków gospodarczych i jako główne zagrożenia dla wyników sprzedażowych
i marży wskazują niepewność spowodowaną ekonomicznymi skutkami pandemii: prawdopodobny spadek popytu, wzrost kosztów,
brak dostępu do finansowania oraz bardzo silną konkurencję cenową.
5
9%
21%
27%
43%
0% 20% 40% 60%
Inne Jakie?
(pandemia i wywołane nią
spowolnienie gospodarcze, silna
konkurencja)
Brak dostępu do finansowania dla
realizacji projektów dla
Zamawiających/Klientów
Wzrost kosztów bądź
nieprzewidywalne koszty realizacji
(materiałów budowlanych,
robocizny)
Spadek popytu ze strony odbiorców
końcowych (kupujących mieszkania,
najemców komercyjnych)
Jakie zagrożenia dla rentowności przedsiębiorstwa oraz branży Państwo
identyfikują? Proszę zaznaczyć wszystkie pasujące odpowiedzi
Czy rentowność Państwa działalności jest zgodna z Państwa oczekiwaniami?

6. PwC
Modyfikacja modelu biznesowego, Nowe segmenty, np. prefabrykaty i budownictwo modułowe
Wykorzystanie nowych technologii, Automatyzacja, digitalizacja
Obniżka kosztów
Innowacje
Edukacja rynku i zachęcenie do stosowania rozwiązań lepszej jakości
Dywersyfikacja działalności
Stabilizacja rynku pod względem zamówień, w tym zamówień publicznych
6
Szukając z kolei pomysłów na rozwój i zwiększenie marży firmy wskazują m.in. dywersyfikację,
nowe modele biznesowe, innowacje, automatyzację, digitalizację.
Ponad połowa firm wskazuje na plany dywersyfikacji i/lub rozbudowy swojej oferty. W dynamicznie zmieniającym się
otoczeniu zróżnicowana, elastyczna i spersonalizowana oferta daje większe szanse dostosowywania się do zmian
i wymagań rynku.
Aż 70% firm stwierdziło, że innowacje dają istotne szanse na poprawę rentowności w branży budowlanej, jednocześnie
wskazując na problemy z wdrażaniem innowacji oraz małe wykorzystanie wsparcia publicznego na opracowywanie
innowacyjnych produktów i procesów.
W czym upatrują Państwo szans na jej podniesienie?

7. PwC 7
Wiele nadziei pokłada się w długo wyczekiwanym rozwoju Partnerstwa Publiczno-Prywatnego
jako jednym ze znaczących sposobów na realizację inwestycji nawet w czasach spowolnienia
gospodarczego. Jednak aby to stało się możliwe, przedsiębiorstwa wskazują na kilka istotnych
czynników
3,61%
8,43%
9,04%
13,86%
14,46%
14,46%
17,47%
18,67%
0,00% 10,00% 20,00%
Inne Co musi się zmienić? (edukacja, przełamanie bariery
mentalnej)
Zaangażowanie wysokiego rangą przedstawiciela sektora
publicznego (np. wiceminister, zastępca prezydenta miasta,
zastępca burmistrza, itd) w celu podejmowania decyzji w terminie
Zapewnienie środków publicznych na realizację umowy PPP w
Wieloletniej Prognozie Finansowej w przypadku wynagrodzenia
w formie opłaty za dostępność
Zwiększenie wielkości projektów PPP (obecnie wartość
większości projektów jest nieproporcjonalnie mała w odniesieniu
do kosztów ich przygotowania)
Sprawne przeprowadzenie dialogu konkurencyjnego
Właściwe przygotowanie projektów, w tym odpowiednie analizy
techniczne i środowiskowe
Przygotowanie przez sektor publiczny grupy projektów do
realizacji (pipeline) na poziomie centralnym i lokalnym
Odpowiedni mechanizm wynagrodzenia odzwierciedlający
podział ryzyka i odpowiedzialności
Co Państwa zdaniem może usprawnić funkcjonowanie PPP w Polsce?

8. PwC
68,33%
31,67%
Tak
Nie
70,00%
18,33%
11,67%
Nie
dotyczy
Tak
Nie
Innowacje i działalność badawczo-rozwojowa
8
16,16%
18,18%
19,19%
20,20%
26,26%
0,00% 10,00% 20,00% 30,00%
Nie dotyczy
Brak dostępnych na rynku
przygotowanych do wdrożenia
technologii/koncepcji
Brak dostępnego finansowania
(dotacji / preferencyjne
finansowanie dłużne) na potrzeby
rozwoju innowacji/B+R
Brak dostępnych specjalistów do
rozwoju innowacji/B+R wewnętrznie
Niska aktywność ośrodków
akademickich/naukowych w
kontaktach z sektorem prywatnym
Czy innowacje oraz działalność badawczo-
rozwojowa dają możliwość istotnej poprawy
rentowności w Państwa branży?
Czy zgodzą się Państwo z opinią, że
w budownictwie marże są zbyt niskie na
bycie innowacyjnym?
Jakie są największe problemy z wdrożeniem innowacji/B+R
w działalności Państwa przedsiębiorstwa? Proszę zaznaczyć
wszystkie pasujące odpowiedzi

9. PwC
0,00%
1,69%
8,47%
16,95%
72,88%
0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00% 60,00% 70,00% 80,00%
Inne Jakie?
Tak, Specjalna Strefa Ekonomiczna
Tak, ulgi podatkowe
Tak, dotacje
Nie
Branża budowlana rzadziej niż reprezentanci innych sektorów korzystała z dofinansowania innowacji. Ponad 70% respondentów
odpowiedziało, że nie korzysta z żadnego publicznego wsparcia. Warto podkreślić, że dostępne instrumenty wsparcia obejmują
również dotacje i ulgi dla rozwiązań z branży budowlanej.
9
Czy korzystacie Państwo ze wsparcia publicznego?

10. PwC
Trendy
2
10
PwC

11. PwC
Nowe przyzwyczajenia ludzi wywołane pandemią i możliwe wynikające z nich zmiany w oczekiwaniach wobec architektury,
digitalizacja, automatyzacja i szereg innych zjawisk silnie wpływa na nowe trendy na rynku budownictwa. Wśród trendów
wskazywanych przez firmy budowlane jako te, które będą mieć istotny wpływ na kształt rynku budowlanego znajdują się
m.in. wzrost popularności prefabrykacji, budownictwa drewnianego i energooszczędnego, rozwój infrastruktury i logistyki (w tym
również logistyki wspierającej branżę e-commerce), nowe modele urbanistyczne.
11
Rozwój infrastruktury, komunikacji, nowe modele urbanistyczne w mieszkaniówce
Większa odpowiedzialność społeczna biznesu.
Automatyzacja produkcji
Duża skala inwestycji infrastrukturalnych (drogi, kolej) finansowanych środkami unijnymi w ramach budżetu 2021-2027 i Funduszu Odbudowy
Budownictwo infrastrukturalne do czasu zakończenia dużych programów inwestycyjnych typu PBDKiA
E-sprzedaż będzie napędzać rozwój logistyki
Nowe technologie
Optymalizacja kosztów
Ograniczenie udziału pracy ludzkiej, automatyzacja, prefabrykacja, budownictwo modułowe
Bezpieczeństwo
Efektywność energetyczna, ekologiczne budownictwo, odnawialne źródła energii
Cyfryzacja, analityka danych, BIM i inne systemy IT
Jaki trend będzie Państwa zdaniem pełnił największą rolę w branży budowlanej do 2025 roku?

12. PwC 12
Transformacja cyfrowa
Producenci materiałów budowlanych podkreślają jak istotna jest analityka danych
i możliwa dzięki niej personalizacja oferty. Ponadto, wskazują na e-commerce jako
zjawisko zyskujące na znaczeniu również w branży budowlanej. Automatyzacja produkcji,
rozwiązania cyfrowe w logistyce, elektroniczny obieg dokumentów, rozwiązania z zakresu
przemysłu 4.0 oraz sztuczna inteligencja to rozwiązania wskazywane jako już lub wkrótce
wdrażane przez przedsiębiorstwa budowlane.
To dowód na to, że transformacja cyfrowa jest wysoko na agendzie strategicznej wśród
producentów materiałów budowlanych. Pandemia pokazała, że nie warto odkładać jej na
jutro. Trzeba pamiętać jednak, że sama technologia nic nie zmieni – musi być
obudowana procesami oraz wspierać cele biznesowe wynikające ze strategii. W procesie
cyfryzacji należy szczególnie pamiętać o klientach i pracownikach, którzy są w tym
wszystkim najważniejsi.
To główne wnioski z tegorocznego raportu przygotowanego przez PwC we współpracy
z Digital Shapers i Digital Academy “13 faktów o transformacji cyfrowej… czyli wszystko
co chciałbyś wiedzieć o cyfryzacji, ale bałeś się zapytać”.

13. PwC
Prace nad wdrożeniem nowych technologii rozpoczęło już lub deklaruje ich rozpoczęcie w najbliższym czasie 75% przebadanych
firm budowlanych.
13
2,13%
6,38%
11,70%
12,77%
31,91%
35,11%
12,77%
31,91%
35,11%
36,21%
37,93%
25,86%
0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00%
Technologie zwiększające wykorzystanie przestrzeni komercyjnych i
zmniejszające koszty wynajmu
Inne (BI analiza danych, Chmura, aplikacje mobilne, nowoczesne
technologie produkcji )
Nie korzystamy
Analizy geoprzestrzenne (GIS)
BIM
Automatyzację produkcji/projektowania
Analizy geoprzestrzenne (GIS)
BIM
Automatyzację produkcji/projektowania
Nie planujemy
Już wdrożyliśmy (nowe innowacyjne produkty, BIM, digitalizacja
logistyki, przemysł 4.0)
Planujemy wdrożyć (nowe technologie, automatyzacja produkcji,
komunikacji oraz sprzedaży, pomiary geodezyjne dronami)
Inne Jakie?
• BI analiza danych,
automatyzacja działań
sprzedażowych
i marketingowych
• Drony, serwer/platforma
dokumentów
• Chmura
• Aplikacje mobilne
• Nowoczesne technologie
produkcji
Czy Państwa przedsiębiorstwo korzysta z nowoczesnych rozwiązań technologicznych?: Proszę zaznaczyć wszystkie pasujące odpowiedzi

14. PwC 15
Rozwój branży
budowlanej
3
PwC

15. PwC
Wśród czynników mających największy wpływ na realizację celów firm budowlanych znalazły się: dostęp do finansowania, poziom
planowanych inwestycji oraz problemy logistyczne wywołane pandemią i zmiany legislacyjne
16
Wpływ pozytywny Wpływ negatywny
10,43%
12,17%
14,78%
15,65%
19,13%
0,00% 10,00% 20,00% 30,00%
Dostępność pracowników
Poziom planowanych i
realizowanych inwestycji
infrastrukturalnych po stronie
przedsiębiorstw
Sytuacja gospodarcza
Poziom planowanych i
realizowanych inwestycji
infrastrukturalnych
Dostęp do finansowania
11,84%
13,82%
13,82%
14,47%
17,76%
0,00% 10,00% 20,00%
Sytuacja gospodarcza
Poziom płac i cen materiałów
Dostępność pracowników
Zminy legislacyjne
Opóźnienia i problemy logistyczne
wywołane pandemią
Jakie czynniki w Państwa odczuciu mają największy wpływ (pozytywny i negatywny) na realizację celów przedsiębiorstwa w krótkim i średnim terminie?

16. PwC
Firmy budowlane planują zarówno ekspansję geograficzną jak i rozszerzenie palety oferowanych produktów i usług
17
40,74%
59,26%
Nie
55,56%
44,44%
Tak
Jakie?
Nie
Czy planują Państwo poszerzenie gamy produktów/usług w najbliższych latach?
Czy planują Państwo ekspansję na rynki zagraniczne w najbliższych latach?
Tak Jakie?
• Więcej segmentów rynku
• Rozszerzenie gamy produktów, w tym eko
• Kompleksowe systemy budowlane
• Produkty w leasing
• E-commerce
• Door to door
Tak

17. PwC
Na rosnącą rolę e-commerce zwracają uwagę producenci materiałów budowlanych oraz deweloperzy i generalni wykonawcy
zajmujący się budową w segmencie logistycznym
18
11,32%
16,98%
35,85%
35,85%
0% 10% 20% 30% 40%
Nie dotyczy
Tak, zauważamy znaczny
wpływ
Zauważamy wpływ, ale nie
jest on znaczny
Nie, nie zauważamy wpływu
Ponad połowa respondentów nie prowadzi sprzedaży
internetowej, wśród tych którzy ja prowadzą przeważają
naturalnie producenci materiałów budowlanych.
Czy rozwój e-commerce w dużym stopniu wpływa na Państwa branżę?
Tak, zauważamy znaczny
wpływ
• Nowe rozwiązania w centrach logistycznych
które budujemy
• Szczególnie w okresie pandemii, szereg
czynności dokonywanych jest on line
• Część handlu przenosi się do internetu.
Internet jako źródło wiedzy i inspiracji
Zauważamy wpływ, ale nie
jest on znaczny
• Bariery konsumentów przed kupnem
skomplikowanych technicznie produktów
• Niewielka ilość naszych produktów jest
sprzedawana przez internet
• Nasza branża jest dość tradycyjna i nowinki
docierają powoli, ale już są widoczne
zmiany
• Rosnący
• Głównie dotyczy branży deweloperskiej
• Rozwój rynku logistyczno magazynowego
• Część zamówień jest realizowana w e-
commerce, ale wzrost ogólny nie jest duży

18. PwC
Obecnie znacząco rozwijamy i planujemy dalszy rozwój obecności online, zarówno poprzez własny portal B2B, jak
i marketplace. To bardzo ważny trend.
Słaba sprzedaż online w ciągu ostatnich 5 lat. Dynamiczny wzrost w kolejnych latach
W przypadku naszej branży nieznaczna część przeniesie się do internetu, ze względu na zapotrzebowanie na
profesjonalną obsługę
Przewidujemy duży wzrost
Stale wzrasta i ten trend będzie obowiązywał w kolejnych latach
Wzrosło w związku z pandemią
To zależy od rozwiązań legislacyjnych - łatwego dostępu do ogólnie honorowanego podpisu elektronicznego (w tym
przez banki)
W naszej firmie jest to jeszcze nie zauważalnie, ale w sektorze budowlanym internet zajmuje coraz wyższe miejsce
Zmienia się powoli, ale w najbliższym czasie należy spodziewać się wzrostu znaczenia tej formy nad tradycyjną.
W pewnym stopniu, ale nasza specyfika jest oparta na kontaktach /szkoleniach/doradzaniu
E-commerce
19
W czym upatrują Państwo szans na jej podniesienie?
Wśród producentów materiałów
budowlanych rozwój e-commerce
przyniósł znaczące zmiany. Rozwijają
własne platformy i decydują się na
wchodzenie na marketplace’y.
Wśród deweloperów sygnały zmian
pojawiły się zwłaszcza w trakcie pandemii.
Konieczność ograniczenia kontaktów
osobistych wymusiła na deweloperach
mieszkaniowych nowe podejście do
sprzedaży lokali. Ten wymagający z reguły
wielokrotnych kontaktów „na żywo” proces
został zdigitalizowany. Wirtualne
prezentacje osiedli i mieszkań oraz
wysokiej jakości plany 3D pozwalały
zainteresować ofertą potencjalnych
nabywców, którzy w tym czasie bardzo
nieufnie podchodzili do spotkań.
Wśród generalnych wykonawców,
rozwój e-commerce wpływa jedynie na
stronę popytową (rozwój budownictwa
logistycznego, zmiana charakteru
budownictwa biurowego i komercyjnego)

19. PwC
Ochrona Środowiska
3,25%
4,88%
4,88%
7,32%
19,51%
28,46%
31,71%
0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00%
Inne (nowe metody produkcji, obrót śmieciami,
Gospodarka Obiegu Zamknietego)
Nie dotyczy
Obieg zamknięty w nowych budynkach
Inwestycje we własne źródła wytwórcze (w
szczególności OZE)
Wtórne wykorzystywanie materiałów
Zwiększenie efektywności energetycznej
Recykling
Jakie działania związane z ochroną środowiska Państwo podejmują? Proszę zaznaczyć wszystkie pasujące odpowiedzi
20

20. PwC
Branża deweloperska szans na rozwój upatruje także w nowym podejściu do zagospodarowania
powierzchni i budynków, które w wyniku pandemii mogą okazać się nadmiarowe i przez to
niewykorzystane. Redevelopment i rewitalizacja tego typu obiektów może stać się istotnym
obszarem działalności deweloperów w przyszłości.
12,00%
12,00%
21,33%
25,33%
29,33%
0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00%
Nie sądzę by wymusiła tego typu zmiany
Inne Jakie?
Zwiększenie powierzchni na
mieszkańca/pracownika/klienta
Ograniczenie znaczenia powierzchni gastronomicznej,
powierzchni do spotkań (bufety restauracyjne,
powierzchnie na wystawy, targi, konferencje itd.)
Zastosowanie powłok antybakteryjnych/antywirusowych w
materiałach wykończeniowych
Jakie zmiany w architekturze wymusi pandemia COVID-19?
21

21. PwC
Jakie zmiany w architekturze wymusi pandemia COVID-19?
Inne Jakie?
• Chwilowo spowolnił rynek inwestycyjny, ale za to przyspieszył rynek wykończeniowy. Prawidłowa
dywersyfikacja biznesu oraz dobre przygotowanie biznesu spowodowały, że firma dobrze sobie poradziła
• Strefy czystego powietrza
• Wzrost rynku domów jednorodzinnych
• Większe inwestycje w wentylację, filtry hepa, specjalne systemy wymiany powietrza
• Wzrośnie udział pracy zdalnej, zatem tradycyjne duże powierzchnie biurowe i komercyjne mogą nie mieć
takiego popytu
• Preferowane budownictwo mieszkaniowe z dostępem do własnego ogródka
22

22. PwC
Jakie szanse i zagrożenia dla sektora budowlanego niesie pandemia COVID-19
Remonty, modernizacje
Zmieni się przeznaczenie wielu powierzchni wspólnych
Zdobycie przewagi konkurencyjnej dla firm, które najlepiej przygotują się do nowych wyzwań (planowanie powierzchni,
dobór materiałów, zarządzanie dostępem do budynku/powierzchni)
Adaptacja istniejących obiektów do zmian w funkcjonowaniu ludzi.
Rozwój zorganizowanego budownictwa mieszkalnego na przedmieściach miast
Informatyzacja branży
Dodatkowe zlecenia fit out spełniające wymogi zwiększonego bezpieczeństwa
Cyfryzacja może powodować eliminację "pośredników handlowych" w kanale producent/dostawca - wykonawca/odbiorca
Nowe produkty i właściwości materiałów
Nowe rozwiązania techniczne, projektowanie ograniczające kontakt ludzi
Żadnych
Jakie szanse i wyzwania dla sektora budowlanego to przyniesie?
23

23. PwC
Firmy budowlane, a w szczególności producenci materiałów, budowlanych,spodziewają się konsolidacji w branży.
24
68,00%
14,00%
18,00%
Nie
Tak
Nie wiem
56,00%
28,00%
16,00%
Nie
Tak
Nie wiem
Czy w branży nastąpi konsolidacja?
Czy spodziewają się Państwo wzrostu kosztów innych niż inflacja oraz wskaźnik
cen robót budowlano-montażowych?

24. PwC 25
Wicedyrektor PwC Polska
Ewelina Grzelak
ewelina.grzelak@pwc.com
+48 502 184 491
Dyrektor PwC Polska
Mateusz Księżopolski
mateusz.ksiezopolski@pwc.com
+48 502 184 483
Dyrektor PwC Polska
Krzysztof Sieczkowski
krzysztof.sieczkowski@pwc.com
+48 502 184 829
Tomasz Ciesielski
Wicedyrektor PwC Polska
tomasz.ciesielski@pwc.com
+48 519 505 322
PwC
Łukasz Studniowski
Ekspert PwC Polska
lukasz.studniowski@pwc.com
+48 519 506 712
Monika Snopek
Menedżer PwC Polska
monika.snopek@pwc.com
+48 519 506 365
Mateusz Brożek
Menedżer PwC Polska
mateusz.brozek@pwc.com
+48 519 506 006
Natalia Łyko
Menedżer PwC Polska
natalia.lyko@pwc.com
+48 519 507 843
Skontaktuj się z nami
25