เพาะพันธ์ปัญญา600325
•Download as PPTX, PDF•
0 likes•600 views
เรื่อง ข้อเรียนรู้จากโครงการเพาะพันธุ์ปัญญาเพื่อนโยบายการศึกษาสำหรับคนไทย ๔.๐ บรรยายโดย ศ.นพ.วิจารณ์ พานิช วันที่ ๒๕ มีนาคม ๒๕๖๐
Recommended
Recommended
More Related Content
Similar to เพาะพันธ์ปัญญา600325
Similar to เพาะพันธ์ปัญญา600325 (20)
More from Pattie Pattie
More from Pattie Pattie (20)
เพาะพันธ์ปัญญา600325
- 1. เพื่อนโยบายการศึกษาสาหรับคนไทย ๔.๐ วิจารณ์ พานิช ประธานมูลนิธิสดศรี-สฤษดิ์วงศ์ ประธานมูลนิธิสถาบันส่งเสริมการจัดการความรู้เพื่อสังคม (สคส.) ข้อเรียนรู้จากโครงการ พพปญ. บรรยายในเวทีนาเสนอผลงานระดับประเทศ “เพาะพันธุ์ปัญญาสาหรับเด็กไทย 4.0” 25 มีนาคม 2560
- 2. ข้อจำกัด • ไม่มีพื้นฐานทฤษฎีทางการศึกษา • ไม่ได้เรียนรู้จากการปฏิบัติ • ไม่รู้จริง • พึงรับฟังโดยยึดหลักกาลามสูตร • เวลาจากัด ไม่สามารถยกข้อสะท้อนคิดดีๆ ได้ทั้งหมด
- 3. เพื่อเทอดทูนบูชา “ครูเพื่อศิษย์” ไม่เน้น “สอนวิชา” เน้น “สอนศิษย์” (แบบไม่สอน) ครูปัญญาทีปกร ครู พพปญ. และ ครูเพื่อศิษย์ทั้งหลาย
- 4. หลักการของ พพปญ. • ถามคือสอน • (ทาแล้ว) สะท้อนคิดคือเรียน • เขียนคือคิด เรียนจากการปฏิบัติ สร้างความรู้ใส่ตัว
- 5. หลักการของ พพปญ. • ถามคือสอน • (ทาแล้ว) สะท้อนคิดคือเรียน • เขียนคือคิด เรียนจากการปฏิบัติ สร้างความรู้ใส่ตัว ไม่ใช่เรียนจากการรับถ่ายทอดความรู้สาเร็จรูป
- 7. จากการสะท้อนคิด ของ ๒๔ ครูปัญญาทีปกร สู่การสะท้อนคิด เพื่อนโยบายการศึกษา สาหรับคนไทย ๔.๐ และจาก บทสรุปผลการวิจัยครั้งที่ 2 โครงการวิจัย การวิเคราะห์ กระบวนการจัดการเรียนรู้ ตามแนวคิด RBL ใน สถานศึกษาภายใต้โครงการ เพาะพันธุ์ปัญญา ผศ. ดร. เลขา ปิยะอัจฉริยะ และคณะ
- 8. การสะท้อนคิดเริ่มที่คาถาม • นิยาม “การศึกษา” การเรียนการสอน • ผลลัพธ์ของการศึกษา • หน้าที่ของครู • การพัฒนาครู • หน้าที่ของโรงเรียน • หน้าที่ของกระทรวงศึกษาธิการ
- 9. การสะท้อนคิดเริ่มที่คาถาม • นิยาม “การศึกษา” การเรียนการสอน ภาคปฏิบัติ • ผลลัพธ์ของการศึกษา • หน้าที่ของครู • การพัฒนาครู • หน้าที่ของโรงเรียน • หน้าที่ของกระทรวงศึกษาธิการ
- 10. ครูวิเชียร ไชยโชติ รร. ไพรบึงวิทยาคม ศรีสะเกษ “ครูจานวนมากไม่เข้าใจว่าการทาโครงงานคือการเรียน เขาเห็นว่าการทาโครงการทาให้เสียเวลาโดยใช่เหตุ รบกวนเวลาเรียนของนักเรียน ไม่สามารถทาให้ นักเรียนเก่งได้ อีกทั้งยังกระทบต่อการสอบโอเน็ต ของส่วนกลางอีกด้วย” (น. ๘๔)
- 11. ครูอรุณี สุมารินทร์ รร. นารีวิทยา ราชบุรี • “...เพราะครูเอาแต่สอนๆๆ ไม่เคยมี ประสบการณ์ให้เชื่อว่าคนเราเรียนรู้และ เปลี่ยนแปลงได้จากการปฏิบัติ” (น. ๕๘) • “คนที่สอนครูในมหาวิทยาลัยก็แบบ เดียวกัน แทบไม่เคยสัมผัส ปัญหาจริง ของโรงเรียนเลย” (น. ๕๘) เรียนคิด ไม่ใช่เรียนจา
- 12. การสะท้อนคิดเริ่มที่คาถาม • นิยาม “การศึกษา” การเรียนการสอน • ผลลัพธ์ของการศึกษา • หน้าที่ของครู • การพัฒนาครู • หน้าที่ของโรงเรียน • หน้าที่ของกระทรวงศึกษาธิการ
- 13. ผลลัพธ์ด้านจิตตปัญญา • เป็นผลลัพธ์สาคัญ ... ทักษะชีวิต • เกิดได้อย่างไร - ฝึกจิตตปัญญา - ทาโครงงานที่ยาก เป็นทีม ประสบการณ์เผชิญความ ยากลาบาก - ไตร่ตรองสะท้อนคิด โดยมีกัลยาณมิตร • เกิดร่วมกับความรู้ด้านวิชา และทักษะภายนอก ใน พื้นที่ปลอดภัย
- 14. ครูเรวดี นีระภักษ์ รร. เขมราฐ วิทยาคม อุบลฯ “การเปลี่ยนถึงระดับจิตใจเกิดจากการทางานร่วมกัน ผ่านร้อนผ่านหนาว แก้ปัญหาอุปสรรคร่วมกัน มัน สร้างความสัมพันธ์ใหม่ของนักเรียนและครู พอพบ อย่างนี้แล้ว กาลังใจ ความภูมิใจเรามีเพิ่มขึ้น เพราะ เรากาลังสร้างคน” (น. ๑๒๔)
- 15. ครูเกษณี ไทยจรรยา รร. บางแพปฐมพิทยา ราชบุรี “จิตใจเขาเปลี่ยนด้วย กลายเป็นคนมี คุณธรรมมากขึ้น แล้วก็มีจิตอาสามากขึ้น” (น. ๗๘)
- 16. • สมรรถนะ (competence) • จัดการอารมณ์ (emotion management) • เป็นตัวของตัวเอง และร่วมกับผู้อื่น (autonomy & interdependence) • ปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น (interpersonal relationship) • อัตลักษณ์ (identity) • เป้าหมายในชีวิต (purpose) • มั่นคงในคุณธรรม (integity) ไม่เบี้ยว ไม่โกง ไม่ผักชีโรยหน้า ไม่จ่าย สินบน การพัฒนาตัวตน ๗ ด้าน ของ Chickering
- 17. ครูทิพยา ณ พัทลุง รร. ระโนดวิทยา สงขลา “....นักเรียนของเราคิดเป็นเหตุเป็นผลมากขึ้น รู้จัก แยกแยะสิ่งดีและไม่ดี มีความสามารถในการกรอง พฤติกรรมและสถานการณ์ต่างๆ ออกมาเป็นรูปแบบที่ เข้าใจได้ เขาเข้าใจว่าเรื่องที่เรียนมันสัมพันธ์กับชีวิต ข้างหน้า รู้อย่างนี้แล้ว เขาก็เรียนอย่างมีเป้าหมายมาก ขึ้น” (น. ๒๓๓)
- 18. ผลลัพธ์ด้านความรู้/วิชา • ยังไม่ได้สะท้อนคิดอย่างจริงจัง • ครูควรตั้งคาถามใน AAR ว่าข้อค้นพบจากโครงการ อธิบายได้ด้วยทฤษฎีอะไร นร. อธิบายทฤษฎีนั้น จากประสบการณ์ตรงของตนว่าอย่างไร ทฤษฎีนั้น ใช้ในชีวิตประจาวันอย่างไร เพื่อเรียนทฤษฎีจาก การปฏิบัติ
- 19. ครูไชยา รัชนีย์ รร. สทิงพระวิทยา สงขลา “มันคือการทาให้เด็กเข้าใจเรื่องราวที่เขา ทา โดยเอาสาระวิชามาอธิบายได้ นั่นเอง” (น. ๒๓๗)
- 20. การสะท้อนคิดเริ่มที่คาถาม • นิยาม “การศึกษา” การเรียนการสอน • ผลลัพธ์ของการศึกษา • หน้าที่ของครู • การพัฒนาครูู • หน้าที่ของโรงเรียน • หน้าที่ของกระทรวงศึกษาธิการ
- 21. ครูทิพยา ณ พัทลุง รร. ระโนดวิทยา สงขลา “มันต้องแก้ที่ครู ที่จิตวิญญาณครูที่เสียไป” จิตวิญญาณเสียไปเพราะอะไร? “ระบบที่ต้องทางานสนองใครก็ไม่รู้ ไม่เห็นตัวตน อยู่ไหนไม่รู้ ไม่ใช่ระบบที่ให้ครูทางานสนองเด็ก ตามแรงบันดาลใจของการเข้ามาเป็นครูู” (น. ๒๓๑)
- 22. หน้าที่ของครู • ชวนศิษย์คิดโจทย์ • สร้างพื้นที่ปลอดภัย (ครูเกียรติศักดิ์ อินราษฎร รร. ดารงราษฎร์ สงเคราะห์ เชียงราย) • เป็นพี่เลี้ยง (โค้ช) • ตั้งคาถาม ชวนสะท้อนคิด ชวนคิดโจทย์
- 23. หน้าที่ของครู • ชวนศิษย์คิดโจทย์ • สร้างพื้นที่ปลอดภัย (ครูเกียรติศักดิ์ อินราษฎร รร. ดารงราษฎร์ สงเคราะห์ เชียงราย) • เป็นพี่เลี้ยง (โค้ช) • ตั้งคาถาม ชวนสะท้อนคิด ชวนคิดโจทย์ ไม่ใช่สอนแบบถ่ายทอดความรู้สาเร็จรูป
- 24. หน้าที่ของครู • ชวนศิษย์คิดโจทย์ • สร้างพื้นที่ปลอดภัย (ครูเกียรติศักดิ์ อินราษฎร รร. ดารงราษฎร์ สงเคราะห์ เชียงราย) • เป็นพี่เลี้ยง (โค้ช) • ตั้งคาถาม ชวนสะท้อนคิด ชวนคิดโจทย์ ทีมวิจัย : ครูยังตั้งคาถามน้อยไป
- 25. การสะท้อนคิดเริ่มที่คาถาม • นิยาม “การศึกษา” การเรียนการสอน • ผลลัพธ์ของการศึกษา • หน้าที่ของครู • การพัฒนาครู • หน้าที่ของโรงเรียน • หน้าที่ของกระทรวงศึกษาธิการ
- 26. ครูสรรเสริญ ใหญ่แก้ว รร. กรับใหญ่ว่องกุศลกิจพิทยาคม ราชบุรี “เปลี่ยนรัฐมนตรีที ก็มีเรื่องใหม่ จัดงบมาให้ใครไม่รู้ มาสอนเรา เคยเข้าโรงเรียนหรือเปล่าก็ไม่รู้ เข้าใจเด็ก ที่อยู่ บ้านนอกชานเมืองอย่างเด็กของเราไหม มาพูดแต่ ทฤษฎี หลักการ เห็น PowerPoint มีแต่เอามาจากฝรั่ง ถามอะไรที่เราสงสัยก็ตอบไม่ค่อยได้ รู้เลยว่าไม่เคยทา เอง มาพูด ๆ สั่ง ๆ แล้วตามเอาผลงาน” (น. ๖๕)
- 27. ครูอาภรณ์รับไซ รร. จุฬาภรณ์ราช วิทยาลัย นครศรีธรรมราช “ที่อบรมมามากมายนั้น เขาไม่ได้พัฒนาให้เราเป็นครูด้วยจิต วิญญาณเลย .... เขาพัฒนาโดยการบอกว่าเราเป็นครูต้องทา อย่างนั้น .... เป็นการบอกให้คนหรือครูต้องเป็นอย่างนั้น อย่างนี้ เขาไม่สร้างประสบการณ์ให้เรามีความรู้สึกการเป็น ครูด้วยใจ พอมาเจอจิตตปัญญาดิฉันเกิดรู้ตัวเองขึ้นมา ดิฉันเปลี่ยนตัวเองได้โดยไม่ต้องมีใครมาบอก”
- 28. ครูไชยา รัชนีย์ รร. สทิงพระวิทยา สงขลา “กระทรวงมีรูปแบบกระบวนการใหม่ ผมก็พยายามไปเข้า ร่วมเข้าอบรมทุกครั้ง แต่มันเอามาใช้ไม่ได้ เราไปแค่รับรู้ ว่าทาอย่างนั้นอย่างนี้ ไม่เคยฝึกปฏิบัติ พอเอามาใช้แล้ว ติดขัดก็ไม่รู้ไปหาใคร ยังไม่เคยเจอรูปแบบที่ทาให้นักเรียน เป็นคนดี มีปัญญาที่คิดเป็น ทาเป็น แก้ปัญหาของตนเองและ สังคมได้ด้วยตนเอง” (น. ๒๓๖)
- 29. วิธีพัฒนาครูเพื่อผลลัพธ์การเรียนรู้ของศิษย์ • งบพัฒนาครู ๑๐,๐๐๐/คน/ปี • เกณฑ์เลื่อนวิทยะฐานะครู หากคุณภาพการศึกษาไม่ดีขึ้นใครรับผิดชอบ
- 31. การสะท้อนคิดเริ่มที่คาถาม • นิยาม “การศึกษา” การเรียนการสอน • ผลลัพธ์ของการศึกษา • หน้าที่ของครู • การพัฒนาครู • หน้าที่ของโรงเรียน • หน้าที่ของกระทรวงศึกษาธิการ
- 32. รร. ที่เป็นพื้นที่เรียนรู้ • ของศิษย์ ครู ผู้บริหาร และครูของครู • โรงเรียนฝึกหัดครู พื้นที่ของกัลยาณมิตร การปฏิบัติ เก็บข้อมูล ไตร่ตรองสะท้อนคิด พื้นที่ปลอดภัย High Expectation High Support
- 33. การสะท้อนคิดเริ่มที่คาถาม • นิยาม “การศึกษา” การเรียนการสอน • ผลลัพธ์ของการศึกษา • หน้าที่ของครู • การพัฒนาครู • หน้าที่ของโรงเรียน • หน้าที่ของกระทรวงศึกษาธิการ
- 34. ครูปรียา วรรณโร รร. ธรรมโฆสิต สงขลา “ต้องลดภาระงานอื่นที่กินเวลาของครู ความจริงเรื่องนี้เป็น ที่รู้กันมานานแล้ว มีคนพยายามช่วย ลดเวลา มีนโยบาย แต่ดูเหมือนยิ่งทายิ่งมีงานมากขึ้น ส่วนมากเป็นงานข้อมูล งานรายงาน งานประเมิน งานประกวด เขาคงนึกว่าได้ ข้อมูลแล้วจะเอาไปออกมาตรการแก้ปัญหาภาระครูได้ แต่ ไม่เห็นทาได้สักที”
- 35. ครูวิสารดา ฉิมน้อย รร. จักรคาคณาทร ลาพูน “ไม่คาดว่าจะเกิดได้คือ การเปลี่ยนแปลงขององค์กร นักเรียนเปลี่ยน ครูเปลี่ยน ในระดับองค์กรก็ได้สิ่งดีๆ .... เรามีความช่วยเหลือซึ่งกันและกัน .... ต่างฝ่ายต่าง เข้าใจซึ่งกันและกันมากยิ่งขึ้น ในระดับองค์กร” เปลี่ยนรูปแบบการเรียนรู้ เปลี่ยนความสัมพันธ์ เปลี่ยนองค์กร
- 36. GERM นาสู่หายนะ • Global Education Reform Movement - เน้น standardization ควบคุมจากส่วนกลาง - เน้นวิชาแกน ทาให้ นร. เรียนไม่ครบด้าน - กาหนดวิธีการมาตรฐานในการบรรลุเป้าหมาย - บริหารแนวธุรกิจ เน้นการแข่งขัน ลดศักดิ์ศรีครู - ใช้การทดสอบเป็นเครื่องมือสร้างความรับผิดรับชอบ • การศึกษาไทยติดโรค GERM ยาบาบัดชื่อ พพปญ.
- 38. ข้อเสนอแนะ • ไม่ต้องการกระทรวงศึกษาธิการแบบในปัจจุบัน • ควรลดขนาดส่วนกลาง เหลือไม่ถึงร้อยละ๑๐ • เปลี่ยนรูปแบบความสัมพันธ์ • เงินงบประมาณพัฒนาครู ปีละ ๑๐,๐๐๐ บาท/คน คนไทย ๔.๐ เกิดขึ้นไม่ได้ จากวิธีบริหารการศึกษาในปัจจุบัน
- 39. สรุป ข้อเสนอแนะ • ครูฝึกตั้งคาถาม ให้นร. สะท้อนคิดเข้าหาทฤษฎี • ใช้หลักการ ปฏิบัติ -> สังเกต เก็บข้อมูล -> ปฏิเวธ (ประจักษ์ผล) -> สะท้อนคิด -> ปริยัติ (ทฤษฎี) • เรียนทฤษฎีจากการปฏิบัติ กล้าตั้งทฤษฎีเอง • ทาทั้งโรงเรียน • บูรณาการสู่ทุกสาระการเรียนรู้ตามปกติ • ใช้“หน่วยการเรียนรู้” ครอบคลุมหลายสาระวิชา
Editor's Notes
- ความหลงผิดของวงการศึกษาไทย คิดว่าการเรียนคือการรับรู้และท่องจำสาระ หนังสือ การเรียนรู้เกิดขึ้นอย่างไร บอกว่า การเรียนรู้ที่แท้จริงไม่ได้เกิดจากการฟังจากครู หรือการอ่านหนังสือ แต่เกิดจากการคิด แล้วสร้างความรู้ใส่ตน
- การเรียนเกิดจากการปฏิบัติ แล้วคิด
- สมรรถนะ อารมณ์ เป็นตัวของตัวเอง ปฏิสัมพันธ์ อัตลักษณ์ เป้าหมายชีวิต คุณธรรม