Τo Μουσείo του Μέλλοντος
Giota Kontou

Ρόλος Μουσείου στο Παρελθόν
 Ειδικά διαμορφωμένος χώρος συλλογής, μελέτης, διαφύλαξης και
συντήρησης αρχαιολογικών ευρημάτων
 Παρουσίαση αντικειμένων σύμφωνα με αυστηρά ακαδημαϊκά
κριτήρια
 Αδιαφορία για τις ανάγκες, τα ερωτήματα, τις προσδοκίες και τις
δυνατότητες των επισκεπτών του
 Μουσείο για λίγους και εκλεκτούς

Ρόλος Μουσείου Σήμερα
 Επιτέλεση πολλαπλών ρόλων
 Παραμένει θεματοφύλακας της ιστορίας, της κληρονομιάς και της τέχνης,
ωστόσο κινείται πέρα από τον ρόλο αυτό, προσφέροντας μια σειρά εμπειριών
 Σχεδιάζει και αναπτύσσει ερευνητικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες
 Αποτελεί σημείο κοινωνικής επαφής και συνοχής
 Επιμελείται εμπειρίες που συνδέουν τους επισκέπτες με αξίες
 Ο σκοπός του δεν εξαντλείται στο να προκαλεί τον θαυμασμό των επισκεπτών
για τα έργα που φιλοξενεί, αλλά γεννά αφορμές για σκέψη, προβληματισμό και
δράση.
 Μουσείο για πολλούς

Ρόλος Μουσείου στο Μέλλον
 Επιτέλεση πολύπλευρων ρόλων
 Εκτιμούμενοι ρόλοι του μουσείου στο μέλλον:
 Πολιτιστικός (Διαφύλαξη και προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς
 Εκπαιδευτικός (Μετάδοση γνώσεων και πληροφοριών μέσω καινοτόμων ιδεών και
προγραμμάτων, ψηφιακών και μη)
 Ψυχαγωγικός (Σχεδιασμός και δημιουργία πρωτόγνωρων εμπειριών)
 Ερευνητικός (Ανοιχτός χώρος για έρευνες και συζητήσεις)
 Συμμετοχικός (Διασύνδεση του μουσείου με άλλους εξωτερικούς τομείς, κοινωνικούς,
κοινοτικούς, εκπαιδευτικούς, πολιτιστικούς και οικονομικούς)
 Τα μουσεία του μέλλοντος οφείλουν να γίνουν πιο εξωστρεφή, να προσελκύσουν
περισσότερες ομάδες ατόμων για κοινό τους και να το κατανοήσουν με το να
συνδιαλέγονται διαρκώς μαζί τους.
 Οφείλουν να βασίζονται πέρα από τις συλλογές και τις εκθέσεις τους, στις ιστορίες που
διηγούνται στους επισκέπτες τους.

Ρόλος Μουσείου στο Μέλλον
 Η βελτίωση της αφηγηματικής και διαλεκτικής ικανότητας του μουσείου πρέπει να στηρίζεται στην
εκμετάλλευση των νέων τεχνολογιών, η συμβολή των οποίων θα είναι καίρια και αναπόφευκτη.
 Η αξιοποίηση τεχνολογιών τρισδιάστατης εκτύπωσης-οπτικοποίησης-ολογράμματα κτλ., θα
προσφέρει ερεθίσματα, που θα ενδυναμώνουν τις ανθρώπινες αισθήσεις και θα ενισχύουν τα αφηγηματικά
εργαλεία που διαθέτει το εκάστοτε πολιτιστικό ίδρυμα. Ωστόσο, η χρήση των μέσων τεχνολογίας δεν θα
πρέπει να υποκαθιστά την ανθρώπινη διάσταση των μουσείων, ούτε να αποτελεί αυτοσκοπό.
 Το ανθρώπινο δυναμικό, καθώς και τα διευθυντικά στελέχη οφείλουν να βρίσκονται στη διαφάνεια,
αποπνέοντας στους επισκέπτες, οικειότητα και εμπιστοσύνη.
 Σχεδιασμός-δημιουργία ευέλικτων προγραμμάτων και δραστηριοτήτων
 Το μουσείο του μέλλοντος χαρακτηρίζεται από συμμετοχική λειτουργία (διευρυμένη κοινωνική συμμετοχή
και συμμετοχική διακυβέρνηση).
 Μουσείο για όλους

Μουσεία του μέλλοντος;

Ταυτότητα του Μουσείου
 Ο κόσμος γύρω μας συνεχώς αλλάζει και τα μουσεία
συμμετέχουν σε αυτήν την αλλαγή, προσαρμόζοντας τον ρόλο
τους και το περιεχόμενο τους αναλόγως.
 Είναι και πρέπει να παραμείνει ένας ζωντανός οργανισμός,
ανοιχτός σε όλους, χωρίς καμιά κοινωνική, θρησκευτική,
πολιτική ή άλλου είδους διάκριση.
 Είναι ένας τόπος συνάντησης και διαλόγου διαφορετικών
κοινωνικών ομάδων ανταλλαγής ιδεών, με σκοπό την
εκπαίδευση, την έρευνα, τη μελέτη και την ψυχαγωγία.
 Ο παιδευτικός ρόλος των μουσείων διευρύνεται συνεχώς.
Διευκολύνουν πολύπλευρες ατομικές, κοινωνικές και
πολιτισμικές ερμηνείες και χρήσεις.

Μεταβαλλόμενες Τάσεις που επηρεάζουν
πλάνα-στρατηγικές Μουσείων
 Μειωμένη Χρηματοδότηση:
 Τα μουσεία δεν μπορούν να επιβιώσουν μόνο με το εισόδημα που κερδίζουν. Η κυβέρνηση και άλλες χρηματοδοτήσεις μειώνονται. Τα
μουσεία ενεργούν παραδοσιακά για μακροπρόθεσμα συμφέροντα, ωστόσο απαιτούνται όλο και περισσότερο να αρχίσουν να σκέφτονται
σαν επιχειρήσεις.
 Οι χρηματοδότες (εκείνοι που παραμένουν) ζητούν μεγαλύτερη λογοδοσία, η οποία μπορεί να τεκμηριωθεί κάνοντας ορθές προσεγγίσεις
μάρκετινγκ
 Συνεχής προσέγγιση νέων κοινών:
 Οι τεχνολογικές εξελίξεις τα τελευταίων 10 χρόνων αλλάζουν τον πολιτισμό και τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούμε. Με την ολοένα
αυξανόμενη χρήση των μέσων κοινωνικών δικτύωσης, τα πολιτιστικά ιδρύματα αναζητούν νέες μεθόδους μέσω αυτών, προκειμένου να
προσεγγίσουν επισκέπτες.
 Έρευνα αγορών:
 Οι παραδοσιακοί τρόποι αξιολόγησης της επιτυχίας και των μετρήσεων είναι χρήσιμοι, ωστόσο οι πρόσφατες αλλαγές από το πολιτικό-
επίκεντρο σε κουλτούρα, με επίκεντρο τον χρήστη στα μουσεία απαιτούν επίσης επανεκτίμηση των μεθοδολογιών έρευνας αγοράς που
χρησιμοποιούν τα μουσεία για να ενημερώσουν σχετικά με τα προγράμματα και τα εκθέματά τους. Τα μουσεία πρέπει να ανταποκρίνονται
στις μεταβαλλόμενες επιθυμίες, στην αλλαγή του πολιτισμού και στην μεταβαλλόμενη αγορά. Τα μουσεία θα έκαναν καλά να επωφεληθούν
από τις νέες τεχνολογίες που πρέπει να προσφέρουν για να κατανοήσουν άμεσα τις ανάγκες του κοινού τους.

Μεταβαλλόμενες Τάσεις που επηρεάζουν
πλάνα-στρατηγικές Μουσείων
 Τα κύρια θέματα που αντιμετωπίζουν τα μουσεία
αντιμετωπίζονται μέσω της χρήσης νέων τεχνολογιών. Η
μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση επηρεάζεται από τη
διδασκαλία των νέων γενεών σχετικά με τη σημασία των
μουσείων ως τόπων που τους μιλούν, στη γλώσσα τους και με
την ελπίδα ότι αυτό θα τονώσει την παρακολούθηση τώρα και
τη χρηματοδότηση στο μέλλον.
 Τα μουσεία εργάζονται επίσης για να παραμείνουν ή να γίνουν
πολιτιστικά συναφή με την προσθήκη νέων τεχνολογιών και
αλληλεπίδρασης στην προσφορά τους. Τα μουσεία αρχίζουν
επίσης να λειτουργούν περισσότερο σαν επιχειρήσεις και,
κατά συνέπεια, εργάζονται στις «μάρκες» τους,
ενθαρρύνοντας τον διάλογο και προσελκύοντας τους χρήστες
μέσω των κοινωνικών μέσων. Αν και εξακολουθεί να είναι
ασαφές ως προς το αν αυτό μεταφράζεται άμεσα ή όχι σε
έσοδα, καθίσταται απαραίτητο στοιχείο του σχεδίου
μάρκετινγκ οποιασδήποτε επιτυχημένης επιχείρησης.
 Η μορφή και η λειτουργία των μουσείων στο μέλλον
ταυτίζεται άμεσα με τη μορφή και τη λειτουργία μιας
οποιασδήποτε επιχείρησης, η οποία τις περισσότερες φορές θα
κληθεί να ‘’επιβιώσει’’΄λαμβάνοντας αποφάσεις και
πρωτοβουλίες.

Το Μέλλον δεν είναι μυστήριο
 Τι επιφυλάσσει τελικά το μέλλον στα μουσεία;
 Διαρκώς μεταβαλλόμενα δημογραφικά στοιχεία
 Τεχνολογική-Κοινωνική-Οικονομική επανάσταση
 Καινοτόμο σχεδιασμό
 Μετάβαση από το πραγματικό στο εικονικό
 Μετάβαση από το κοινωνικό στο ιδιωτικό
 Μετάβαση από το παθητικό στο συμμετοχικό
 Μετάβαση από το τοπικό στο παγκόσμιο

Μουσείο στο Μέλλον
 Πως φαντάζει λοιπόν το μουσείο στο μέλλον;
 Είναι σαφές ότι θα παραμένει ένα μέρος για συζήτηση του παρελθόντος, διαπραγμάτευση του παρόντος και φαντασία του
μέλλοντος.
 Πρόκειται για έναν ζωντανό χώρο, ανοιχτό και φιλόξενο
 Υπάρχει διαφάνεια: Οι επισκέπτες γνωρίζουν πάντα ποια φωνή ακούν και πότε. Η πολυφωνία βρίσκεται παντού,
προσφέροντας στον καθένα την ευκαιρία να ασχοληθεί με όλες τις διαφορετικές προοπτικές της κληρονομιάς που διαθέτει,
ακόμα και όταν αυτές είναι αντιφατικές και αμφιλεγόμενες. Όλοι γίνονται μέρος σε έναν πλούσιο ιστό, εκφράσεων
ανάμεσα στην κληρονομιά και την κοινωνία.
 Το μουσείο του μέλλοντος, αφορά τους ανθρώπους και παρέχει την κατάλληλη υποδομή για αυτούς. Δεν πρόκειται για
μόνο για συλλογές.
 Οι διευθυντές και επιμελητές αυτών είναι εξαιρετικοί στη στήριξη των κοινοτήτων (κληρονομιάς) στην έκφραση όσων
σχετίζονται με αυτούς και τις κοινωνίες τους.
 Κάθε μουσείο διαθέτει λεπτομερείς γνώσεις σχετικά με τα προφίλ των επισκεπτών και του προσωπικού τους.
 Τα μουσεία καταλαβαίνουν ότι τα ίδια έχουν μερικές φορές ανησυχητικές ιστορίες ότι αποτελούν μέρος των
κοινωνικοπολιτικών ηγεμονιών και ότι είναι τόσο δεκτικοί σε συμπεριφορές που είναι επιζήμιες για την ένταξη και την
ισότητα με άλλους θεσμούς. Επομένως, βρίσκονται σε μια συνεχή διαδικασία αυτο-προβληματισμού, επανεξετάζουν
συνεχώς και επαναβαθμονομούν τις προσπάθειές τους έτσι ώστε να παραμείνουν οι πολυφωνικοί, δημοκρατικοί και
αντιπροσωπευτικοί χώροι που σκοπεύουν να είναι

Αξιοποίηση Τεχνολογικών Μέσων για
Επικοινωνιακή Πολιτική και Διάδραση
 Αξιοποίηση των Social Media:
 Κάθε μουσείο στο μέλλον θα διαθέτει ενεργή παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με τη
δημιουργία και κατοχή δικών τους ιστοσελίδων και ψηφιακών εφαρμογών για λόγους
διεύρυνσης κοινού, καθώς και συνεργασίας με άλλα πολιτιστικά ιδρύματα, ανά τον κόσμο.
 Συνεχής αλληλεπίδραση με το κοινό, εύρεση περισσότερων υποστηρικτών για οργάνωση
διαφόρων, καινοτόμων εκδηλώσεων και προγραμμάτων.

Αξιοποίηση Τεχνολογικών Μέσων για
Επικοινωνιακή Πολιτική και Διάδραση
 Κάθε μουσείο στο μέλλον θα διαθέτει τα δικά του
ψηφιακά εργαλεία και εφαρμογές για περισσότερα
διαδραστικά προγράμματα και μοναδικές εμπειρίες:
 Δυνατότητα για ρεαλιστική αναδημιουργία
αντικειμένων
 Δημιουργία ολοκληρωμένων εκθέσεων
 Παραστατική και τρισδιάστατη απεικόνιση
αντικειμένων
 Αντικατάσταση τμημάτων των εκθεμάτων που έχουν
καταστραφεί ή και χαθεί
 Ψηφιακή συλλογή για εύκολη και γρήγορη πρόσβαση

Μουσείο του Μέλλοντος…