Guidelines for selecting and doing AL projects

1. ව්‍යාපෘති
අ.පපො.ස. උසස් පපළට
Nishani Chandrasena

2. ව්‍යාපෘති
ව්‍යාපෘති
ව්‍යාපෘති
ව්‍යාපෘති
ව්‍යාපෘති

3. ව්‍යාපෘතියක් යකු ?
• නිශ්චිත අරමුණ් ලගා කර ගැනීමට
• සැලසුම් සහගතව්‍
• නිශ්චිත කාලයක් ුළ
• ක්‍රියකා මක කරන කාර්යකයකන්

4. නිමා කිරීම
සැලසුම් කිරීම
ක්‍රියකා මක
කිරීම
නියකාමනයක /
ප්‍රගතියක මැනීම
ව්‍යෘපෘති චක්‍රයක

5. විවිධ ව්‍යාපෘති
ගැටළු
නිර්මාණා මක
ආර්ථික
අධයයකන
පර්පේෂණ
සංව්‍ර්ධන

6. Type of Project Product of Project (Examples)
1. Administrative installing a new accounting system
2. Construction a building or road
3. Computer Software Development a new computer program
4. Design of Plans architectural or engineering plans
5. Equipment or System Installation a telephone system or IT system
6. Event or Relocation Olympiads or a move into a new
building
7. Maintenance of Process Industries petro-chemical plant or electric
generating station
8. New Product Development a new drug or aerospace/defense
product
9. Research a feasibility study or investigating a
chemical
10. Other ???
http://www.maxwideman.com/guests/typology/projects.htm

7. Port City Development Project
(ව්‍රායක නගර සංව්‍ර්ධන ව්‍යාපෘතියක)

8. Expressway projects
(අධිපේගී මාර්ග ව්‍යාපෘතියක)
• Southern expressway
• Colombo – Negombo expressway
• Northern and Kandy expressways
• The Outer Circular expressway

9. Hippo Roller water transport
The best designs are the simple ones.
South Africa - An easy way to transport several days worth of water for a
family. www.Inhabitat.com

10. ව්‍යාපෘති අහහස් ....
• ගමේ කුඩා ළමුන්මේ (1-5මරේණි) සාක්ෂරතාවය වර්ධනයට කිරීම
• ගමේ ළමුන්ට/වැඩිහිටියන්ට පරිගණකය හසුරුවන්නට ඉගැන්ීම
• 6-11 මරේණිමේ/මරේණි වල ............. විෂයය දුර්වල සිසුන්මේ
ලකුණු ඉහළ නංවා ගැනීමට උපකාර කිරීම
• මිතුරන්ට මනොමේරුණු ........ විෂයය මකොටස් වටහා ගැනීමට
උපකාර කිරීම
• ගමේ ළමුන්මේ ක්‍රීඩා /මසෞන්දර්යය කුසලතා වර්ධනයට ආධාර
ීම (ක්‍රීඩා උපකරණ/වාදය භාණ්ඩ ලබා දීම/පුහුණු කිරීම)
• ගෘහ කර්මාන්තයක් මලස බිේමල්/ විසිතුරු මල්/ විසිතුරු මසුන්
වගා කිරීම

11. ව්‍යාපෘති අහහස් ....
• ................. විෂයමේ ................ ඒකකයට අදාල ඉමගනුේ ආධාරකයක්/ ආධාරක
සැකසීම
• .............. විෂයයට අදාල සංකල්ප සිතියේ එකතුවක් සැකසීම
• .............. විෂයමේ මතෝරා ගේ ඒකක ඇසුරින් පුනරීක්ෂණ ප්‍රශ්න එකතුවක් සැකසීම
• .............. විෂයමේ අ.මපො.ස. (උ/මප) විභාග ප්‍රශ්න රටා හදුනා ගැනීම
• .............. විෂයයට අදාල නියම, සමීකණ එකතුවක් සැකසීම
• ආසියාමේ හා යුමරෝපමේ කලා කෘති විකාශනය ී ඇති ආකාරය පිළිබද
සංසන්දනාේමක විමර්ශනයක් සිදු කිරීම
• අ.මපො.ස. (උ/මප) සිසුන්මේ ස්වයං අධයයන ක්‍රම, වාර විභාග ලකුණු/ ප්‍රතිඵල
මකමරහි බලපෑමක් ඇද්දැයි මසොයා බැලීම
• අ.මපො.ස. (උ/මප) සිසුන්මේ පාසල් පැමිණීම, වාර විභාග ලකුණු/ප්‍රතිඵල සදහා
බලපෑමක්ඇද්දැයි මසොයා බැලීම

12. මපේ ව්‍යාපෘතියක ?

13. SMART අරමුණ්
• Specific - සුවිපශේෂී
• Measurable - මැනියක හැකි
• Achievable - ලගා කර ගත හැකි
• Relevant - අහාල
• Time-bound - කාලයක නිශ්චිත
M-A/R-S-T

14. සැලසුම් කරමු

15. ව්‍යාපෘති පයක නනාව්‍
• මාතෘකාව්‍
• හැදින්වීම
• අරමුණු
• ප්‍රතිලාභීන්
• සම්ප
– මානව්‍/ප ෞතික/මූලය (වියකහම් සස්තපම්න්ුව්‍)
• ක්‍රියකා මක සැලැස්ම
• කාලරාමුව්‍ ගාන්ට් සටහන
(Gantt Chart)

16. • මාතෘකාව්‍
• හැදින්වීම
• අරමුණු
• ප්‍රතිලාභීන්
• සම්ප
– මානව්‍/ප ෞතික/මූලය (වියකහම් සස්තපම්න්ුව්‍)
• ක්‍රියකා මක සැලැස්ම
• කාලරාමුව්‍ ගාන්ට් සටහන
(Gantt Chart)

17. ක්‍රියකා මක කරමු
(ගාන්ට් සටහන)
අං ක්‍රියකාකාරකම මාසයක
1
මාසයක
2
මාසයක
3
මාසයක
4
මාසයක
5
මාසයක
6
ව්‍ගකීම

18. සාර්ථක ව්‍යාපෘතියක් සැලසුම් කරන්නට ....
1. ඔබපේ ව්‍යාපෘතියක ඔබට විස්තර කළ හැ් ප් පකපසේ හ?
• දැක්ම/ඉලක්කය/ප්‍රතිලාභ/ ප්‍රතිඵල
• ප්‍රතිලාභීන්ට / මානව වර්ගයාට ඉන්
සැලමසන වාසි මමොනවා ද?
2. ඔබපේ ඉල් කයක/ අරමුණු පමොනව්‍ා හ?
• ඔබ ලගා කර ගන්නට යන්මන් කුමක් ද?
• ඉලක්ක/ අරමුණු ලයිස්තු ගත කරන්න.
• ඒවා නිශ්චිත ද? / SMART ?
• උදා : “අ.මපො.ස. (උ/මප) ............. විෂයමේ ප්‍රශ්න රටා හා විසදුේ”
පැය 4 ක ස්වයං අධයයන ීඩිමයෝ මාලාවක් සකස්කර පාසල් සිසුන්ට
භාවිතය සදහා 2014 සැප්තැේබර් මාසමේ දී අන්තර් ජාලයට මුදා
හැරීම

19. 3. ඔබපේ ව්‍යාපෘතිපයකන් ප්‍රතිලා ලබන්පන් කවු හ?
• උදා : අ.මපො.ස. (උ/මප) පාසල් සිසුන් /
වයාපෘති සැකසීම පිළිබද දැනුම මසොයන්නන්

20. 4. ඔබ යකම් නිර්මාණයක කරන්පන් හ?
• උදා : ීඩිමයෝ මාලාවක් / මපොතක්/ ප්‍රකාශනයක්/
මෘදුකාංගයක්/මවබ් පිටුවක්/ උපකරණයක්
5. ඔබ යකම් පසේව්‍ාව්‍් සපයකන්පන් හ ?
• උදා : සන්නිමේදන පහසුකේ/ පුහුණු කිරීේ/ පරිවර්ථනය/
අමතර ඉගැන්ීේ
6. ඔබ ාවිතා කරන්නට අපේ් ෂිත ක්‍රමපේහ පමොනව්‍ා හ ?
• උදා : ඔබ ප්‍රතිලාභීන්මේ අවශයතා හදුනා ගේතා ද?
ඔබ පහත අදියරයන් අනුගමනය කරන්මන් ද?
නිර්මාණය කිරීම/ සංවර්ධනය කිරීම/ ක්‍රියාේමක
කිරීම/ ප්‍රදර්ශනය කිරීම

21. 7. ඔබ ක්‍රියකා මක කරන්නට අපේ් ෂිත පකබදු ව්‍ැඩපිළිපව්‍ල් හ ?
• දිගු කාලයක් ගතවන්මන් කුමන අදියරයන්ට ද?
• එක් එක් අදියමර් දී ඇති විය හැකි ගැටු මමොනවා ද?
• මකටි කාලීනව ඔබ ක්‍රියාේමක කරන එක් එක් කාර්යයන් සදහා
ඔබට සවිස්තරාේමක වැඩ විස්තරයක් සකසා ගත හැකි ද?
8. ඔබට හවුල්කරුව්‍කු/කරුව්‍න් අව්‍ශය හ?
• මබොමහෝ වයාපෘති කණ්ඩායේ
වශමයන් සිදු කිරීම පහසු ය.
• ඔබ මවනේ ආයතන / පුද්ගලයන්
හවුල් කරගැනීමට අමප්ක්ෂා කරනවා ද?
• එමසේ නේ ඒ කවුරුන් ද?
- දක්ෂතා පිරි පුද්ගලයන්/
මූලය අනුග්‍රාහකයන්/ ප්‍රභූන්

22. 9. ඔබට විපශේෂ පතොරුරු / උපපහස් අව්‍ශය හ?
• ඔබ විමශේෂඥ දැනුම ඇති පුද්ගලයන්මගන් මහෝ උපමද්ශකයන්
මගන් මතොරතුරු හා උදේ මසොයා ගැනීමට අදහස් කරන්මන් ද ?
• ඔබ භාවිතා කරන මූලාර මමොනවා ද?
• උදා : අන්තර්ජාලය/ පුස්තකාලය/ වාර්තා/ සගරා/ ඇගයීේ
පත්‍රිකා/ සංගනන දේත/ මවනේ අධයයන වාර්තා
10. ඔබට විපශේෂ උපකරණ අව්‍ශය හ?
• උදා : පරිගණක/උපාංග /
• බහුමාධය උපකරණ/
• ශබ්ධ වාහිනී/කැමරා/ මවනේ
11. ඔබට විපශේෂ මෘදුකාංග අව්‍ශය හ?

23. 12. ඔබ ව්‍යාපෘතිපේ සාර්ථක ව්‍යක මනින්පන් පකපසේ හ ?
• ක්‍රියාේමක ීම අතරතුර ඔබ එකතුකරන
මතොරතුරු මමොනවා ද ?
• අවසන් ප්‍රතිඵලය මනින ආකාරය කුමක් ද ?
13. පසු විපරම් කරන්පන් හා අුමැතියක ලබා පහන්පන් කවු හ?
• පසු විපරේ කිරීමට විධිමේ වැඩ පිළිමවලක් ඇද්ද ?
• ඒ කුමක් ද ?
• ඒ සදහා කාල රාමුවක් ඇද් ද? ඔබට ප්‍රතිචාර දන්වන්මන් ද?
14. ඔබපේ ව්‍යාපෘතියක නියකමිත කාලරාමුව්‍ට අුව්‍ ක්‍රියකා මක
කරන්පන් පකපසේ හ?
• අනමප්ක්ෂිත තේේව ඇති වුවමහොේ ඊට මුහුණ මදන්මන්
මකමසේ ද?
• කාලය ඉක්මවා යාම වලක්වා ගැනීම/ මවනස්කේ සිදු කිරීම

24. 15. එ් එ් කාර්යකයක සහහා ව්‍ගකිව්‍ යුු
ව්‍න්පන් කවුරුන් හ?
• කණ්ඩායේ වයපෘති සදහා
විමශේෂමයන් වැදගේ මේ.
16. සතිවියක හැකි අව්‍හානම් ත ව්‍ පමොනව්‍ා හ?
• ඔබ එවැනි අනමප්ක්ෂිත තේේව කළමණාකරනය කර ගන්මන්
මකමසේ ද ?
• ජීවිතමේ ඕනෑම විටක අනමප්ක්ෂිත දෑ සිදු විය හැක.
අවදානමයන් හිද එවැනි දුෂ්කර අවස්ථාවන්ට මුහුණ දී ඔමබ්
වයාපෘතිය සාර්ථක කර ගත හැකිය.
17. සලකා බැලියක යුු පව්‍න කරුණු පමොනව්‍ා හ?
• ඔබට/ඔමබ් කණ්ඩායමට මමමතක් මනොවිසදුනු ප්‍රශ්න තිමබ් ද ?

25. උහාහරණයක
ඵලහායි පලස අ.පපො.ස. (උ/පප) වි ාගයක
සම වීම පිළිබහ ව්‍යාපෘති පයක නනාව්‍

26. ඉල් කයක
• හැුමින් හා කුසලතාව්‍යකන්පගන් පිරි පුද්ගලපයක්
පලස ව්‍ෘ තික හැකියකාව්‍න් ුළින් ආර්ථික, සමාජීයක
සංව්‍ර්ධනයකට හායකක වීම

27. අරමුණු
• අ.පපො.ස. උ/පප වි ාගපේ සියකළු විෂයකයකන් (A සාමාර්ථ
සහිතව්‍) සම වීම
• අ.පපො.ස. උ/පප වි ාගපයකන් දිස්ත්‍රි් කපයකන්/පළාපතන්/
දිව්‍යිපනන් ඉහළ ස්ථානයක් ලබා ගැනීම
• පාසපල් අ.පපො.ස. උ/පප වි ාග ප්‍රතිඵල ඉහළ නැංවීමට
හායකක වීම
• පාසලට කීර්තියක් අ කර දීම
• විශ්ව්‍ විහයාලයකට සුල වීම

28. ඵලහායි පලස අ.පපො.ස. (උ/පප) වි ාගයක
සම වීම පිළිබහ ව්‍යාපෘති පයක නනාව්‍

29. ඵලහායි පලස අ.පපො.ස. (උ/පප) වි ාගයක
සම වීමට ව්‍යාපෘති සැලැස්ම් සකසා ගැනීම සහහා
කළ යුු හෑ හදුනා ගනිමු
1. අ.පපො.ස. (සා/පප) වි ාගයක සම වීම
2. උසස් පපළ පංතියකට සුල වීම
3. විෂයකයක ් පෂේත්‍රයක පත රා ගැනීම
4. එ් එ් විෂයකපේ විෂයක මාලාව්‍ පසොයකා ගැනීම
5. එ් එ් ප්‍රශ්න පත්‍රපේ ව්‍ුහයක හදුනා ගැනීම
6. අව්‍ශය ඉපගුම් සම්ප පසොයකා ගැනීම
1. විශයකාුබද්ධ කියකවීම් පපො
2. මූලාශ්‍ර
3. ප්‍රශ්න / පසුගියක ප්‍රශ්න පත්‍ර
7. අධයයකන කටයුු සහහා සහ ාගි වීම - පංති කාමර/ අමතර පංති
8. අ යාස සිදු කිරීම
9. ස්ව්‍යකං අධයයකන කටයුු සිදු කිරීම
10. පුනරී් ෂණ සිදු කිරීම
11. ප්‍රශ්න ව්‍ලට පිළිුරු සැපයීම
12. ගැටළු නිරවුල් කරගැනීම
13. ව්‍යාපෘතියක සම්පූර්ණ කිරීම

30. අධයයකන සැලැස්ම් පගොඩ නගා ගනිමු
• පකටි කාලීන, දිගු කාලීන සැලසුම් ....
– පාසල් පැමිණීම
– පංති කාමර ඉපගුම් ක්‍රියකා ව්‍ල නිරත වීම
– දහනික සටහන් පාඩම් කිරීම / අ යාස සම්පූර්ණ කිරීම
– ප්‍රශ්න පත්‍ර ව්‍ුහයක හදුනා ගැනීම
– පුනරී් ෂණ/පසුගියක/ආහර්ශ ප්‍රශ්න ව්‍ලට පිළිුරු සැපයීම
– අමතර ඉපගුම් ව්‍ලට සහ ාගි වීම
– පකටි සටහන්/සංකල්ප සිතියකම් ආදී ක්‍රම ාවිත කිරීම
– ව්‍ාර වි ාග ව්‍ලට පපනී සිටීම
– ව්‍යාපෘතියක නියකමිත පේලාව්‍ට නිම කිරීම

32. ක්‍රියකා මක කරමු

33. ප්‍රගතියක මැන බලමු
• එ් එ් විෂයකයක යකටප ,
• පාඩම් කළ/පකටි සටහන් සැකසූ විෂයකයක ඒකක ප්‍රමාණයක
• පාඩම් කළ කාලයක : උහා. දිනකට පැයක 2 (සතියකට පැයක14)
• එ් එ් විෂයකයක සහහා ලබාග ලකුණු මට්ටම්
– පිළිුරු සැපයීම සිදුකළ ප්‍රශ්න සංඛ්‍යාව්‍
– ව්‍ාර වි ාග ව්‍ලට පපනී සිටීම
– පිළිුරු සැපයීම සිදුකළ ආහර්ශ
ප්‍රශ්න පත්‍ර සංඛ්‍යාව්‍

34. ලකුණු මට්ටම ප්‍රමාණව්‍ හ?
ඔේ නැත
අධයයකන සැලැස්ම අුව්‍
අඛ්‍ණ්ඩව්‍ ක්‍රියකා කරන්න.
• අධයයකන සැලැස්ම
පව්‍නස් කරන්න
• ගැටළු විසහා ගැනීමට
කටයුු කරන්න.
• නව්‍ අධයයකන
සැලැස්ම අුව්‍
අඛ්‍ණ්ඩව්‍ ක්‍රියකා
කරන්න
අ.පපො.ස. (උ/පප) වි ාග ප්‍රතිඵල

35. නිමාව

36. ස්තූතියි!