1.
www.company.com

2.
www.company.com

3.
www.company.com
Vrste virusa
Bakteriofag
Animalni virus
Retrovirus
Kapsida
proteina
Kapsida
proteina
Kapsida
proteina
DNK
DNK
DNK

4.
www.company.com
Građa virusa – virusni genomi
RNK fag
-samo tri gena
Virus influence
-osam gena
DNK fag T2 i T4
- do 130 gena

5.
www.company.com
Izgled bakteriofaga

6.
www.company.com
Repna vlakanca
Postolje
Drška
Jezgra s nukleinskom
kiselinom
(DNK ili RNK)
Glava
Rep
Kapsida
Izgled bakteriofaga
Elektronski mikrograf bakteriofaga
prikačenih na stanicu bakterije

7.
www.company.com
Izgled virusa

8.
www.company.com
Izgled virusa influence

9.
www.company.com
Podjela virusa
Tip
nukleinske
kiseline
DNK RNK
Slojevitost
proteinskog
omotača
Jednoslojni Višeslojni
Veličina i
oblik
Manji od
ribosoma
Veliki kao
bakterija
Domadar
Bakterijski Herbalni Animalni Humani

10.
www.company.com
Litički ciklus virusa – virulentni fagi
Pripijanje uz stanicu
domaćina
ADSORPCIJA
Ubrizgavanje
vlastite DNK
INJEKCIJA
Razgradnja stanice
LIZA
-Pričvršćenje faga za posebno
receptorsko mjesto na površini
bakterijske stijenke
-sinteza mRNK koja je potrebna za sintezu
lizozima
-prijenos genskoga materijala u
proteinski omotač
-pucanje i razgradnja domaćinske
stanice pomoću lizozima
-preuzimanje bakterijskoga metabolizma
-replikacija viralnoga genoma unutar
bakterijske DNK

11.
www.company.com
Lizogeni ciklus virusa – profagi
Pripijanje uz stanicu
domaćina -
ADSORPCIJA
Ubrizgavanje
vlastite DNK -
INJEKCIJA
Ugradnja u stanicu
-pasivna replikacija viralnoga genoma
kao dio bakterijskoga kromosoma
- prenošenje na stanice kćeri tijekom
diobe
- stvaranje tzv. lizogene bakterije,
otporne na daljnju infekciju
* Pri nepovoljnim uvjetima (rendgensko ili
UV zračenje) moguć je izlazak iz
bakterijskoga kromosoma i ulazak u litički
ciklus

12.
www.company.com
Prikaz ubacivanja virusa

13.
www.company.com
Zaključak – značajke virusa
-Obvezni nametnici (obligatni paraziti) – rast je moguć samo
unutar žive stanice
1. Jednostavna građa
2. Specifična organizacija nasljedne tvari
3. Kratko generacijsko vrijeme
4. Lak uzgoj u laboratoriju
5. Visok stupanj specijalizacije pri lizi

14.
www.company.com
Zaključak – važnost virusa
Utjecaj na:
1. Kloniranje gena
2. Genetičko inženjerstvo
3. Razvoj molekularne biologije

15.
www.company.com

16.
www.company.com
Općenito o bakterijama

17.
www.company.com
Vrste bakterija – s obzirom na prehranu
PROTOTROFI – divlji tip bakterija koji
mogu rasti na MINIMALNOJ PODLOZI
voda, izvor ugljika; glukoza ili saharoza, mješavina anorganskih soli
AUKSOTROFI – mutirani tip
mogu rasti samo na MINIMALNOJ PODLOZI + RAZNI DODATCI
voda, izvor ugljika; glukoza ili saharoza, mješavina anorganskih soli
metionin (Met-)

18.
www.company.com
Građa bakterija

19.
www.company.com
Kromosomska organizacija
Haploidni organizmi - geni bakterije organizirani su u jednu grupu vezanih gena
KROMOSOM (nukleoid, genofor) - prstenasta, gola, dvolančana molekula DNK
genetički materijal prokariota i virusa
PLAZMIDI - male kružne molekule DNK
nezavisne samoreplicirajuće čestice
repliciraju se neovisno o bakterijskom kromosomu
mali broj gena

20.
www.company.com
Razmnažanje bakterija – E. coli
Optimalni uvjeti - dijeli se svakih 20 minuta
Umjetno stanište (laboratorij) - iz jedne stanice za 12 sati nastane kolonija od 107 do
108 stanica
Prirodno stanište (debelo crijevo sisavaca) - još brži proces
Ishod
- zbog nespolnog razmnožavanja sve bakterije u jednoj koloniji nastale iz jedne stanice su GENETIČKI ISTOVJETNE
-samo u nekim stanicama dolazi do GENETIČKE MUTACIJE
Vjerojatnost mutacije
- za određeni gen u E. coli vjerojatnost mutacije je oko 1x10-7 po staničnoj diobi
-budući da se u crijevu svakodnevno stvara 2x1010 novih stanica, broj mutanata bit će 2000 (2x1010/1x10-7)
Pridonositelji varijabilnosti
- uz mutacije i genetička rekombinacija pridonosi varijabilnosti, ali na razini populacije

21.
www.company.com
Razmnažanje bakterija – binarna fisija
Replikacija
DNK
Binarna
fisija
vrsta aseksulane reprodukcije
Učestalost razmnažanja
svakih 20 minuta (optimalno)
Ishod razmnažanja
236 bakterija u 12 h

22.
www.company.com
Rekombinacija bakterija
- ujedinjavanje genetičkog materijala dviju jedinki u genom jedne jedinke
- nasljedna tvar jedne bakterije ili virusa može se ugraditi u nasljednu tvar druge
bakterije ili virusa čime nastaju rekombinantni potomci
- prvi su put u bakteriji E. coli uočili i objasnili Lederberg i Tatum 1946.
- MEHANIZMI REKOMBINACIJE u bakterija su:
• transformacija
• konjugacija
• transdukcija

23.
www.company.com
Lederburgov i Tatumov pokus

24.
www.company.com
Transformacija
- Izmjena genetičke informacije između gole DNA (donor) i DNA
-stanice recipijenta
- Transformirajući princip otkrio je Griffith 1928.
- Gola DNA je kompetentna za transformaciju ako je dvolančana i relativno velika
- stanice kompetentne za transformaciju moraju na površini imati protein – faktor
kompeticije koji se veže za stranu DNA (vezanje zahtijeva energiju)
- Bakterije koje nisu prirodno kompetentne možemo tretirati npr. CaCl2; tada stanica
postaje kompetentna
- Prilikom transformacije u stanicu recipijenta ulazi samo jedan lanac dvolančane DNA,
te se ugrađuje u genom domaćina uz pomoć dva ukriženja
- Preostala jednolančana DNA (dio originalnog bakterijskog kromosoma) razgradit će
enzimi egzonukleaze

25.
www.company.com
Transformacija

26.
www.company.com
Konjugacija
-indirektni prijenos genetičkog materijala iz stanice DONORA u stanicu RECIPIJENTA
tijekom spolnog razmnožavanja
-stanice koje konjugiraju moraju biti različitih tipova parenja što ovisi o prisustvu F
plazmida ili spolnog faktora u
-citoplazmi
-F plazmid nosi gene za stvaranje F pilusa (sex pili) i gene za
-prijenos DNA iz donora u recipijenta (najmanje 22 gena)
-stanica koja ima slobodan F plazmid je F+ stanica ili DONOR, a stanica koja ga nema
je F- stanica ili RECIPIJENT
-uvijek konjugiraju F+ i F- stanice i prilikom toga se F faktor donora replicira i njegova
kopija prelazi u F- stanicu preko konjugacijskog mostića

27.
www.company.com
Konjugacija

28.
www.company.com
Konjugacija

29.
www.company.com
Transdukcija