SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 24
Downloaden Sie, um offline zu lesen
Punim SEMINARIK                                                                    2008

             LLOGARITJA E MEKANIZMIT PËR NGRITJE
1.1. Caktimi i masës dhe ekujlibri i pjesëve lëvizese të mekanizmit
     ngritës .
       Puna e mekanizmit për ngritjen e ashensorit përbëhet me transferimit e masës
së kabinës , kundërpeshë ,litarët mbajtës dhe litarët e varur .Meqenëse , puna e këtij
mekanizmi mund të zvoglohet nëse kryhet ekuilibri i forcës së peshës të cilat e
ngarkojnë litarin , si nga ana e kabinës , ashtu edhe nga ana e kundërpeshës .
       Sikurse pasha e ngarkimit në kabin ndrron ,praktikisht nuk është e
 mundur plotësishtë ta ekuilibroj kabinën me ngarkim. Forcën e peshës së kabinës
është e mundur plotsisht ta ekuilibroj me kundërpeshë por që pesha e kabinës
mundet vetëm pjesërsht të ekuilibrohet .Për pozitat ekstrema (skajore) të kabinës nuk
është e mundur ti ekuilibrojnë forcat e peshës së litarit , qka veqanërisht vjen deri te
shprehjet të ashensorët në objektët e larta, kur jenë dhënë lartësitë e mëdha të
ngritjes .Nëse janë lartësit e ngritjes më të mëdha se 45m vjenë deri te ndikimi i
rëndësishëm i forcës së peshës së litarve mbajëtës dhe për ekuilibrimin e tyre
shfrytëzohen elementet shtesë ekuilibruese të epurë në formë të zinxhirëve ose
litarëve .
       Rolinë themelorë në sistemin e ekuilibrimit e ka kundërpeshën . Gjatë
lartësive të vogla të ngritjes , masa e peshës zgjedhet nga kushtet të ekuilibrit të
kabinës dhe vlerës 2 mesatare statike të masës së peshës shfrytëzues. Në atë mënyr
zvoglohet forca vëllimore (rrethore) në litar dhe forca për lëvizjen instaluese .
       Caktimi i masës së kunderpeshes kërkon caktimin e mërhershme të masës së
kabinës ashensorit në bazë të zgjedhjes ekzekutuese (realizues )ose sipas
rekomanduse të cilat japin varshmërin në mes të sipërfaqs së dyshrmes së kabinës
dhe masës së kabinës .
Masa e kabinës mundët përafërsisht të caktohët nga varshmërit e vijushme :
       Lifti mjeksor , k=350 AB, kg ;
       Pesha rrugore me përcjellsin , k=(500…550)AB, kg ;
       Ashensori ngarkues , k=(200…400)AB, kg,
 ku janë : A,B,m- gjersia dhe thellësia e kabinës së ashënsorit .
Masa e kundërpeshes caktohet me shprehjen :
G = K +ϕ ⋅ Q , kg……(1.1),
ϕ- koficienti ekuilibrues i ngarkesës nominale në kabinë;
Q, kg – masa ngarkuese.
       Madhësia e koficientit ekuilibrues caktohet nga kushtet e barazimit të focave
vëllimore (rrethore) në litarin levizës gjatë ngrijës së ngarkesës së kabinës nga
përdhesa dhe gjat leshimit të kabinës së zbrazët nga kati i fundit.



Kandidati: Ing. Mustaf Ameti               1
Punim SEMINARIK                                                                    2008

Forca vëllimore (rrethore) të litarit lëvizës është :
      • gjatë ngritjes së ngarkesës së kabinës nga përdhesa ;
  FO1 = (Q + K + T − G ) ⋅ g ⋅10 −3 , kN , ………..(1.2).
      • gjatë lëshimit të kabinës së zbraztë nga kati i fundit ;
  FO 2 = (Q + T − K ) ⋅ g ⋅ 10 −3 , kN …………(1.3).
 me barazimin e forcave FO1 dhe FO 2 dhe shprehjes së masës së kunderpeshës
 (1.1) , fitohet vlera e koficientit ekuilibrues ϕ =0.5 .
         Përdorimi (aplikimi) i litarve të çelikut si element elastik për ekuilibrin
 realizohet ashtuqë në vrimën e dritares transportuese gjatësin e frerëve vertikal
 nderton aparati vonues (ndezës) në të cilin pamundësohet përdredhja e litarit .
 Aparati vonues vërtetohet me qkyqësin e fundit (skajor) më të cilin qkyqet instalimi
 i ashensorit gjatë zgjatjes së litarit ose daljes së tij nga frerët .
       Zinxhirët për ekuilibrim nuk kerkojn aparat vonuës . Për të zvogluar niveli i
zhurmës nga hallka (unaza) e zinxhirit perëshkon litarin furkë (kërp).
Zinxhirët ekulibrues zbatohen për shpejtësin e levizjës së kabinës e ashënsorit 1.4
m
s
    .
         Për shpejtësin më të madhe zbatohen litaret ekuilibrues në fig 1.1. janë
treguar menyrat e ekulibrimit të litarëve të cilët zbatohen gjatë lidhjës direkte të
kabinës ose lidhjes së varur të kabinës sipas (përmbi) makara në skemat në vijim
janë paraqitur :
K , kg – masa e kabinës ; G , kg – masa e kundërpeshes ; T p , kg – masa e kabllit
përcjellës ; Tk .l , kg – masa ekuilibruese , zinxhiri kompënzues ; Tk .u , kg – masa e
litarit ekuilibrues ; Z u - aparati vonuës ; S – dritare bartëse .
         Së pari caktohet masa e një metri të litarit tërheqës (bartës) dhe të varur ,
kabllit përcjellës në pajtueshmerinë me numrin e dorzave të degëve paralele ,
masast e përgjithshme janë:
      • masa e një metri të litarit mbajtës të litarit tërheqës qT = qT 1 ⋅ m1 , kg /m ;
      • masa e një metrit të kabllit të varur – përcjellës qTp = qTp1 ⋅ m 2 , kg /m ,
 ku janë :
 qT 1 , kg/m – masa e një metri , një dorze të litarit mbajtës ;
 qTp1 , kg/m – masa e një metri , një dorze të kabllit të varur – përcjellës ;
 m1 , m 2 - numri i dorzave të litarit mbajtës respektivisht të kabllit të varur –
përcjëllës .




Kandidati: Ing. Mustaf Ameti               2
Punim SEMINARIK                                                                     2008




                            Fig. 1.1. skema ekuilibruese të litarit tërheqës :
   a) kabina - kundërpeshore me zinxhirë ;
   b) kabina - kundërpeshore me aparatin me litarë ;
   c) kabina - dritarja bartëse ;
   d) kundërpesha – dritarja .
   Skema ekuilibruese e sistemit të kabinës – kundërpesh me zinxhirin ekuilibrues
është treguar në fig .1.1.a .Është vezhguar kushti i ekuilibrit për rastin kurë kabina
dhe kundërpesha janë në lartësinë mesatare të dritarës bartëse . Në kabinë gjendet
ngarkesa e cila është plotsisht e ekuilibruar me kundërpeshen përshkak të thjeshtimit
, përvetësohet që lartësia e kabinës dhe kundërpeshes janë të njejta . Nga kushti i
ekuilibrit rrjedh :
                              H
G ⋅ g = ( K + ϕ ⋅ Q + qTp ⋅     )⋅g   ……………………… (1.5),
                              4
ose , sipas rregullimit :
                        H
G = K + ϕ ⋅ Q + qTp ⋅         ……………………………...(1.6). ku sht:
                        4
H /4   , m - pjesa e gjatësisë së kabllit përciells të kabinës i cili plotsisht e ngarkon
sistemin.
        Nëse kabina gjendet në lartsin h në kunderpesh fillon të veproi forca e peshs
së masës të litarit mbajts e cila do te jet : 2hqT .Në kabin, në at rast do të veproj
forca e peshs s zinxhirit ekuilibrues litarit të mass 2hqTk ,l ; ku sht 2hqTk ,l , kg m -
masa e nj metri të zinxhirit ekuilibrus (litarit). Kabina do t jet e ngarkuar me forc
shtes të peshs së kabllit të varur (prciells) të masës h ⋅ qTp / 2 .
Sipas ksaj rrjedh:
                              H h
G + 2hqT = K + ϕ ⋅ Q + (       + ) ⋅ qTP + 2hqTk ,l …………..(1.7).
                              2 2
         Nëse masa e kundrpeshs shpreht sipas masës së kabines si dhe pjesës
ekuilibruse të ngarkesës, pas rregullimit fitohet:
qTk ,l = qT − 0.25 ⋅ qTp ………………………………….(1.8).
         Nëse varja e kabinës mbi makara athere gjatë ngritjes së kabines në lartsin h
paraqitet forca shtes prej masës (2 ⋅ h ⋅ qTk ,l + h ⋅ qTp / 2) ⋅ ik .

        Në atë rast , kushti i ekuilibrit është :
Kandidati: Ing. Mustaf Ameti                        3
Punim SEMINARIK                                                                        2008

                                 H          1                    h ⋅ qT . p
G + 2 ⋅ h ⋅ qT = K + ϕ ⋅ Q + (     ) ⋅ qTp + ⋅ (2 ⋅ h ⋅ qTk ,l +            ) …(1.9)
                                 4          2                        2
         Pas rregullimit me pajtushmrin me analogjin m hershme (paraprake) fitoht:
qTk ,l = qT ⋅ i k − 0.25 ⋅ qTp ………………………………..(1.10).
         Duke i zbatuar analizat analoge, nuk sht vshtir ta caktosh masn e një metri të
zinxhirit ekuilibrues (litarit kopenzuez) për skemat tjera të cilat jan treguar në
figuren 1.1.
Skema “ kabina-dritarja bartse” dhe “kunderpesha – dritarja bartse” :
     • gjat lidhjes direkte:
        qTk ,l = 4 ⋅ qT − qTp ……………………………………(1.11)
     • për lidhjen sipas (mbi) makaras:
         qTk ,l = 4 ⋅ qT ⋅ ik − qTp ………………………………..(1.12)
Masa elastike e lidhses lvizse caktoht nga shprehja :
     • masa e pjesve jo ekuilibruese të litarit mbajtës, kg:
          T = qT ( H + 3) , kg ………………………………..(1.13)
     • masa e kabllit të varur (prciellës):
                       H
         T p = qTp (     + 5) ,   kg………………………………(1.14)
                       2
   • masa e zinxhirit jo ekuilibrues (litarit):
      skema “kabina-kunderpesha”:
       Tk .l = qTk .l ⋅ H ,kg …………………………………(1.15)
 Skema “ kabina-dritarja bartse” dhe “ kunderpesha-dritarja bartse” :
       Tk .l = qTk .l ⋅ ( H / 2 + 2) , kg ………………………..(1.16)
2.1. Llogaritja e mekanizmit për ngritje
       Sipas terminologjisë së pervetsuar llogaritja e mekanizmit për ngritje quhet
llogaritje tërheqëse (korrocës).
       Llogaritja tërheqjës i përfshinë tri raste karakteristike: llogaritja statike dhe
kinematike, llogaritja dinamike dhe llogaritje themelore e formës së profilit të kanal
shfrytëzuës të litarit lëvizës.
       Parametrat e nëvojshëm për llogaritje e terhqësit janë: skema e pervetsuar e
ashënsorit me shenja, shpejtësia e kabinës , ngarkesa e ashënsorit, dimenzionet
themelore, masa e kabinës, konstruksioni i serës, masa e një metri të litarit mbajtës
(të varur), pozita e kundërpeshës në dritaren bartëse, pozita e hapësirës së makinës,
numri i stacioneve të kabinës së ashensorit, lartësia e ngritjës dhe regjimi i punës së
ashensorit.



2.2.1. Llogaritja statike dhe kinematike

Kandidati: Ing. Mustaf Ameti                                  4
Punim SEMINARIK                                                                2008

       Qëllimi i llogaritjës është zgjedhja e parametrave dhe zgjedhje strukturës së
mekanizmit për ngritje pa ndikimin e forcës së inercionit, pas asaj korigjimi i
rezultateve të llogaritjes dinamike.
        Rastet karakteristike të llogaritjës së skemës së ashensorit janë treguar,
(paraqitur) në figurën 1.2. Shenjat në figurë janë këto:
K, kg - masa e kabinës:
Q, kg - masa e ngarkesës (mbajtësi i kabinës së ashensorit);
G, kg - masa e kundërpeshës;
Tk .l , kg - masa e zinxhirit jo ekuilibruës;
T, kg - masa e litarit tërheqës;
T p , kg - masa e kabllit të varur (përciellës);
 Fk , kN - forca rezistuese e lëvizjës së kabinës;
 FQ , kN - forca rezistuese e lëvizjës së ngarkesës;
 FG , kN - forca rezistuese e lëvizjës së kundërpeshës;
H, m - lartësia e ngritjës;
     m
V,   s
         - shpejtësia e kabinës;
hV , m - largësia në mesë të frerit të kabinës i matur sipas lartësisë;
D p .u , m - diametri i litarit lëvizës.

       Me llogaritje është e nevojshme të caktohet forca në litarin tërheqës, masën
dhe ekuilibrin e pjesëve lëvizëse të ashensorit, sikur edhe forcat rezistuese gjatë
lëvizjës së ashensorit. Gjatë lëvizjës dhe kundërpeshën dhe kabinës me ngarkesë
paraqiten forcat momentit të rrëshqitjës nën ndikimin forcave normale për shkakë të
pozicionit ekscentrike të qendrës së rendimit të kabinës dhe ngarkimi të redukuar në
pikën mbajtëse të litarit.




Vizatimet a), b), c)



Kandidati: Ing. Mustaf Ameti                5
Punim SEMINARIK                                                                      2008




                  Figura 1.2. Llogaritja e skemave të ashënsorit ;
   a) me pozicionin e më lartë të hapsirës së makinës dhe mbajtësit direkt të
      kabinës;
   b) me pozicionin më të lartë të hapsirës së makinës dhe mbajtësit të kabinës mbi
      makara;
   c) me pozicionin e mëposhtëm të hapsirës së makinës.
   Te ashensorët shpejt lëvizës vjen deri te ndikimi i forcave rezistuese të ajrit, e cila
varet prej ajrodinamicitetit të ashensorit, si dhe prej shpejtësisë së levizjes së
kabinës. Forca rezistuese e ajrit gjatë levizjës së kabinës dhe kundërpeshës është,
kN:
                 v2
Fa = c ⋅ A ⋅ B      ⋅ ρ ⋅ 10 −3 ,   kN,………………………..(1.17), ku jan:
                 2
C - koficienti ajrodinamik gjatë mbylljës së pjesve lëvizëse të ashënsorit, varet prej
konstruksionit të kabinës dhe kundërpeshës dhe mundësisë së permirsimittë
konstruksionit të kabinës gjatë mbylljës;
A,B, m - gjërsia dhe thellësia e kabinës (kundërpeshës);
     m
v,   s
          - shpejtësia e lëvizjes së caktuar të kabinës së ashensorit;
ρ,   kg m 3  - dendësia e rrymës së ajrit ( ρ =1,1..........1,25 kg m 3 ).
        Rezistencat e lëvizjës për shkak të forcave të momentit mund që të llogariten
me saktësi të mjaftushme nga varshmëria pergjegjëse.
        Për zbatimin e llogaritjeve të mëtejshme, veçanrishtë kryhët llogaritja e
rezistencave të lëvizjës së kabinës së zbrazët dhe rezistencat e lëvizjës së ngarkesës
pa e cila transformohët e kushtëzuar me kabinë pa ngarkesë. Rezistencat shtesë të
kriuara me shkatrrimin e trerve vertikal dhe për shkakë të ndikimit të forcave të tjera
të rastit, merren parasysh sipas koficienteve të cilat fitohën eksperimtalisht.
        Ashtu, gjatë llogaritjës së kundërpeshës supozojmë se forca e momentit të
rrëshqitjës me rrëshqitësit e kundërpeshës është cca 0,75% e prej peshës së
kundërpeshës. Në rastë që rrëshqitësit e formës së rrotës koficienti i lartëpermendur
cca 0,3%.


Kandidati: Ing. Mustaf Ameti                      6
Punim SEMINARIK                                                                     2008

       Rezistencat shtesë të lëvizjës së kabinës , te cilat nuk jan marrë parasysh, gjatë
rrëshqitjës së rrëshqitseve përvetsohet 1,5% prej forcës së peshës të kabinës së
zbrazët dhe 0,7% , kur jan rreshqitësit e formës së rrotës.
       Në rastë se jan rreshqitësit cilindrik, formohet forca shtesë e rezistimit, si
rezultat i forcës së pikëzave anësore dhe ballore me frerët, e cila është e nevojshme
që me rastin e lëshimit të ashenensorit ne levizje dhe gjatë frenimit e ndalon
rreshqitjen nën veprimin e momentit të forcës së inercionit (shikoni kapitullin 2).
       Llogaritja e plotë e forcës së rezistencës kryhet me pajtushmëri me skemën e
treguar (paraqitur) më figurën 1.3.
Gjatë asaj janë përvetsuar shenjatë:




 Fig. 1.3. Skema për llogaritjen reaksionit të mbështetsit së rrëshqitësit të kabinës:
      a) projeksioni horizontal i kabinës;
      b) projeksioni vertikal i kabinës .
A,B, m - gjërsia dhe thellësia e kabinës ;
H, m          - lartësia e rrëshqitës sipas vertikalës;
V             - pika varëse e kabinës;
 xV , yV , m - çvendosja gjatësore dhe tërthore e pikës së varur (së mbajtësit) të
kabinës në raport me qendrën e dyshëmesë;
 S G , kN       - forca tërheqëse e litarëve të tërhequr;
K              - pozicioni i qendrës së kabinës;
Q              - pozicioni i qendrës së llogaritjës së ngarkesës së kabinës;
 x K , y K , m - çvendosja gjatësore dhe tërthore e qendrës së kabinës në raport me
qendrën e dyshemesë;
 xQ , y Q , m - çvendosja gjatësore dhe tërthore e qendrës së llogaritur të ngarkesës së
kabinës;
 N p , N n , kN – reaksioni normal në zonën e kontaktit të rrëshqitësit me frenat
(shinat),
të cilat veprojnë drejtë dhe normal në rrafshin përgjegjës të shinës së frerit;
Kandidati: Ing. Mustaf Ameti               7
Punim SEMINARIK                                                                              2008

PK = g ⋅ K ⋅ 10 −3 , - forca për shkak të qendrës së kabinës;
PQ = g ⋅ Q ⋅10 −3 ,
                  - forca për shkak të peshës së ngarkimit (ngarkesës) të kabinës.
       Forcat normale të presionit të cilat veprojnë në rrëshqitës në rrafshin e shinës
së frerit dhe drejtë në to, caktohën nga ekuacionet e ekuilibrit të kabinës, ashtu:
∑M X = 0, ∑M Y = 0 ……………………………(1.18)
Nga ekuacionet e ekuilibrit caktohën reaksionet normale përgjegjëse;
       PQ ⋅ ( y Q + yV ) + PK ⋅ ( y K + yV )
Nn =                                           ,……………….(1.19)
                        h
       PQ ⋅ ( xQ + xV ) + PK ⋅ ( x K + xV )
Np =                                           ,………………(1.20) , ku janë:
                          2h
 PQ = g ⋅ Q ⋅10 −3 = Q ⋅10 −2 ,
                            kN
- madhësia e llogaritur e peshës së ngarkesës së kabinës ( te ashensorët rrugor,
udhëtues) Qr = 0,5 ⋅ Q N , ku është;
QN        - mbajtësi prej kushteve të mbushjeve të lira të kabinës, te llojet e tjera të
ashensorëve Qr = 1,1 ⋅ Q , për Q - mbajtësi i kabinës;
 PK , kN - forca e peshës së kabinës;
 xV , yV     - kordinatat e qvendosjes së pikës së mbajtësit të kabinës, përvetsohët në
varshmëri nga lloi i konstruksionit, prej 0,03,…,0.1 m;
 xK , y K     - madhësia e qvendosjes gjatësore dhe tërthore të qendrës së kabinës,
nvaret prej konstruksionit të derës së kabinës dhe mund të përvetsohet në kufijtë prej
0,02,…0,1 m;
       B              A
xQ =       ,   yQ =          - përvetsohët nga supozimi që llogaritja e ngarkesës së kabinës të
       6              6
ashensrët mbulohet (shtrihet) fitohen prej (1.19) me zëvendësimit                 PQ = 0 :
        PK ⋅ ( y K + yV )
N nK =                    , kN ……………………….(1.21)
                h
        P ⋅ ( x K + xV )
N pK   = K                , kN ………………………..(1.22)
                2h
      Forcat normale të presionit për ngarkesën e llogaritur , duke mos e marr
parasysh masën e kabinës, caktohen prej shprehjeve (1.20), me zëvendsimin PK = 0 :
         PQ ⋅ ( y Q + yV )
N nQ =                       , kN …………………………(1.23)
                 h
         PK ⋅ ( xQ + xV )
N pQ =                         , kN ………………………….(1.24)
                2h
Rezistencat e lëvizjes së kabinës pa ngarkesë:
   • për rrëshqitës me rrëshqitje:
FK = ( 2 N nK + 4 N pK ) wkl + 0,015 ⋅ K ⋅10 −3 , kN ……….(1.25)



   • për rrëshqitësit me pikëza (rrotëza):
FK = ( 2 N nK + 4 N pK ) wkë + 0,007 ⋅ K ⋅10 −3 + 12 PpV ⋅ wtc ,   kN ..(1.26),
Kandidati: Ing. Mustaf Ameti                             8
Punim SEMINARIK                                                                      2008

 ku janë:
  wkl = 0,12               - koficienti rezistuës i lëvizjës së rrëshqitësit me rrëshqitje;
  wtc = 0,04,...,0,06         - koficienti rezistues i lëvizjës së rrotës;
 PPV ≤ 0,01 , kN           - forca e mëhershme e shtrëngimit të rrotës (pikëzës rrotëzës)
 normal në drejtim të shinës (caktohet prej kushtit që nuk ka rrëshqitje të rrotës në
 raport me shinat e frerve , gjatë lëshimit të ashensorit në lëvizje dhe gjatë frenimit të
 kabinës).
 Forcat rezistuese e lëvizjës së llogaritur të ngarkesës së kabinës është :
     • për rrëshqitësit me rrëshqitje:
 FQ = (2 N nQ + 4 N pQ ) wkl , kN , ………………………….(1.27)
     • për rrëshqitësit me rrota:
 FQ = ( 2 N nQ + 4 N pQ ) wtc , kN , …………………………..(1.28)
 Forcat rezistuese e lëvizjës së kundërpeshës:
     • për rrëshqitësit me rrëshqitje:
 FG = 7,5 ⋅ G ⋅10 −5 , kN , ………………………………...(1.29)
     • për rrëshqitësit me rrotëza(pikëza):
 FG = 3 ⋅ G ⋅10 −5 , kN , …………………………………..(1.30)
      Llogaritja e forcës zgjatëse në litarët për varjen e kabinës së ashensorit S K dhe
 kundërpeshës S G në regjimin e punës, gjatë provuarit të ashensorit.
      Shqyrtohet rasti më i përgjithshëm i konstruksionit të ashensorit me pozicionin
 e sipërm të hapsirës së makinës , me varjen e kabinës mbi makaranë (fig.1.2b). Në
 shprehjet të cilat do të jenë të paraqitura pervetësohen shenjat e mbushura në vijim:
 i K - raporti bartës i makarasë, ηK - shkalla e shfrytëzimit të makarasë me
 sistemin e litarit e cila është e transformuar (e bartur) sipas makarasë. Gjatë kësaj
 duhet tindryshojmë shumë raste, të cilat do të jenë të analizuara.
Regjimi i ngritjës së ekuilibrit të kabinës së ashensorit
 Kabina ngarkuese është poshtë, fillon regjimi i ngritjës
         [
  S K 1 = (Q + K ) ⋅ 10 − 2 + FK + FQ ⋅]      1
                                                     2
                                                         + 0,01T .
                                           iK ⋅η K
                                       ηK
         [                        ]
  S G1 = (Q + Tk ,l ) ⋅ 10 −2 − FG ⋅
                                       iK
                                          ,…………………………..(1.31)




 Kabina e ngarkuar është lartë, procesi i ngritjës:
         [
  S K 2 = (Q + K + TK ,l + T p ) ⋅ 10 − 2 + FK + FQ ⋅    ]      1
                                                                       2   ,
                                                             iK ⋅η K


 Kandidati: Ing. Mustaf Ameti                                          9
Punim SEMINARIK                                                                       2008

                                ηK
SG 2 = (G ⋅10− 2 − FG ) ⋅          + T ⋅10− 2 , …………………………(1.32)
                                iK
Kabina e zbrazët është poshtë, procesi i lëshimit :
                                      2
                                ηK
S G 3 = ( K ⋅ 10 − 2 − FG ) ⋅       + T ⋅ 10 − 2 ,
                                 iK
        [
S G 3 = (G + TK ,l ) ⋅ 10 −2 + FG ⋅        ]           1
                                                   i K ⋅η K    , ………………………(1.33)

Kabina e zbrazët është lartë, procesi i lëshimit:
                                             η
                                                                   2
                                          −2
S K 4 = [( K + TK ,l    + T p ) ⋅ 10 − FK ] ⋅ K
                                              iK
                                     1
S G 4 = (G ⋅ 10 − 2 + FG ) ⋅                   2
                                                   + T ⋅ 10 − 2 , ……………………(1.34)
                                iK ⋅η K
       Kabina stërngarkuar për 10% është poshtë, procesi i ngritjës kerkimi dinamik
në rast kur kabina është e stërngarkuarë:
                                           1
S K 5 = S K 1 + 0,1 ⋅ Q ⋅ 10 − 2 ⋅                  2   ,
                                     iK ⋅η K
S G 5 = S G1 ,
          ………………………………………………(1.35)
Kabina e stërngarkuar për 10% është lartë, procesi i ngritëjes kërkimi dinamikë kur
kabina është e stërngarkuar :
                                           1
S K 6 = S K 2 + 0,1 ⋅ Q ⋅ 10 − 2 ⋅                  2   ,
                                     iK ⋅η K
SG6 = SG2 ,      ………………………………………………(1.36)
Regjimi i lëshimit të ngarkesës jo ekuilibruese
Kabina e ngarkuar është poshtë procesi i lëshimit:
                                                               2
                                                            ηK
S K 7 = [(Q + K ) ⋅ 10 − 2 − FK − FQ ] ⋅                        + T ⋅ 10 − 2 ,
                                                             iK
SG7 = SG3 ,
          ……………………………………………….(1.37)
Kabina e ngarkuar është lartë, procesi i lëshimit:
                                                                             2
                                                   −2  η
S K 8 = [(Q + K + TK ,l      + T p ) ⋅ 10 − FK − FQ ] ⋅ K ,
                                                        iK
SG8 = S G 4 ,    ………………………………………………..(1.38)


Kabina e ngarkuar është poshtë, procesi i ngritjës:
                                      1
S K 9 = ( K ⋅ 10 − 2 + FK ) ⋅                  2
                                                   + T ⋅ 10 − 2 ,
                                iK ⋅η K
S G 9 = S G1 ,   …………………………………………………(1.39)
Kandidati: Ing. Mustaf Ameti                                                     10
Punim SEMINARIK                                                                                                    2008

Kabina ngarkuese është lartë, procesi i ngritjës:
                                                1
S K 10 = [( K + TK ,l + T p ) ⋅ 10 − 2 ] ⋅             2
                                                           + T ⋅ 10 − 2 ,
                                             iK ⋅η K
S G10 = S G 2 ,
          ………………………………………………..(1.40)
Kërkimi statikë i ashensorit , kabina është e stërngarkuar për 100% dhe lëvizë
teposhtë:
                          10 −2
S K 11 = (2 ⋅ Q + K ) ⋅         + T ⋅10 −2 ,
                           iK
          G
S G11 =      ⋅10 −2 ,   ……………………………………………(1.41)
          iK
      Logaritjet e më hershme të treguara të varshmëris mund leht të transformohën
për ashensoret me pozicionin e sipeërm të hapsirës së makinës dhe varje direkte të
                                                                                                            g
kabinës, nëse vendoset                iK = 1        dhe ηK         =1.      Gjatë kësaj është 10 −2   =
                                                                                                          1000
                                                                                                               .

Llogaritja e raportit të forcës zgjatëse të litarit, ngarkimi i konzollës dhe forcat
vëllimore në levizjën e litarit

      Raporti i forcës gjatësore të litarit për varjen e kabinës dhe kundërpeshës
caktohën për 11 rregjime punuese, si dhe regjimeve të punës me të cilat kryhet
kërkimi e ashensoreit, sipas shprehjeve :
       S i max
ψi =             , …………………………………………………(1.42), ku janë:
       S i min
S i max , S i min   - forca më e madhe dhe më e vogël gjatësore e litarit për varjen e
kabinës dhe kundërpeshës në regjimin i.
Ngarkimi i konzollës në litarin e konzollës caktohet për qdo regjim, për i=1,…11;
 FKi = S Ki + S Gi , ……………………………………………..(1.43), ku është:
i=1,…,11 - shenja rëndore e regjimit të punës së ashensorit.
Forca vëllimore në lëvizjën e litarit caktohët, gjithashtu për 11 regjime:
      • në regjimin e ngritjës së ngarkesës joekuilibruse :
 F0i = S max − S min + 0,02 ⋅ S max , ………………………………….(1.44)
      • në regjimin e lëshimit të ngarkesës joekuilibrues:
 F0 i = S max − S min − 0,02 ⋅ S max , ………………………………….(1.45)




     Llogaritja themelore për zgjedhjën parametrave të ashensorit dhe zgjedhjën e
elementeve të mekanizmit për ngeitje.
   a) Analiza e skemës së pozicionit reciprok të kabinës dhe kundërpeshës në
        dritare bartëse të ashensorit.

Kandidati: Ing. Mustaf Ameti                                                11
Punim SEMINARIK                                                                        2008

      Kjo etapë e studimit është e nevojshme për caktimin e diametrit të lëvizjës së
litarit gjatë projektimit të ashensorit instalimit të ashensorit për rastin e varjës direkte
të kabinës, si dhe gjatë caktimit të dijapazonit të prerjës tërthore të fritarës bartëse.
      Zgjedhja e kësaj detyre bazohet në caktimin e mëhershëm të dimenzioneve të
kundërpeshës dhe kabinës duke e marrë parasyshë madhësin e lejuar në mes të
pjesëve të lëvizshme dhe të palëvizëshme të ashensorit në dritaret bartëse. Madhësit
grupëse janë të definohën standarte vendore : [13], [14], [15].
      Pikë së pari caktohët pozicioni i kundërpeshës në raport me projeksionin
horizontal të dritarës bartëse, figura 1.4.

                        a)        b)       c)         d)                 e)




 Fig. 1.4. Paraqitja skematike e pozicionit të kabinës dhe kundë të dritarës bartëse ;
                             peshës në prerjen horizontale
   a) kundërpesha është përbasë kabinës;
   b) kundërpesha është përballë kabinës;
   c) kundërpesha është përballë, gjatë anës së fundit të kabinës;
   d) ,e) varjantat e pozicionit të kundërpeshës për kabinat kalimtare:
1 – kundërpesha; 2 – kabinat; 3 – rrethojat e dritarës bartëse; 4 – hapja e derës (hapja
ndriquese e dritares bartëse).
     Sipas rregullit të skemës të paraqitur në përmasën e caktohet distance më e
vogël në mes të rrotës për varjen e litarit të kabinës dhe kundërpeshës. Kjo largësi
cakton madhësin e dijametrit të litarit lëvizës për skemën e ashensorit në varje
direkte. Nëse egziston litari dëbuës ose vija është sipas makarasë, dijametri i litarit
caktohet vetëm nga kushtët e qendrushuëshmerisë të litarit.
   b) Llogaritja e forcës së nevojshme lëvizëse të instalimit të ashensorit sipas
         fuqisë së elektromotorit:
         F0 max ⋅ v ⋅ i K
PEM =                        , kW , …………………………………..(1.46), ku janë:
             ηM
F0 max , kN - vlera maksimale e forcës vëllimore e cila e ngarkonë litarin lëvizës në
regjimin e ngritjes së ngarkesës joekuilibruese (regjimi 1,..,4);
ηM = 0,7....0,75 - shkalla e shfrytëzimit të ndikimit të mekanizmit lëvizës;
v, m/s - shpejtësia e kabinës së ashensorit;
       c) Zgjedhja e elektromotorit sipas katallogut pastaj pervetësohën parametrat
themelor të elektromotorit;
    d) Llogaritja e argumenteve të parametrave dhe zgjedhja e lloit të reduktorit;
    e) Llogaritja e argumenteve dhe zgjedhja frenave.
Kandidati: Ing. Mustaf Ameti                    12
Punim SEMINARIK                                                                    2008

1.2.2.
Llogaritja dinamike

       Qëllimi i llogaritjës dinamike është caktimi i forcës së inercionit dhe forcës së
ngarkesës të mekanizmit për ngritje në të cilin sigurohet(realizohet) niveli i lejuar i
nxitimit dhe sakëtësia e ndërprerjës, afatëqëndrushueshmëria e punës së besuar së
mekanizmit për ngritje.
       Kalendari i llogaritjës dinamike shqyrtohët me ndryshimin e sistemit gjithë
përfshirës të lëvizjës së motorit dy taktësh me rrymë të ndryshuëshme trefazore.
Me ndryshimin e lëvizjës së rregulluar të etapës themelore llogaritja e mbajtësit
mbetën të pa ndryshuara. Ndryshimet do të formohën për shkakë të mënyrës së
ndrrimit të nxitimit gjatë lëshimit të ashensoritn në lëvizje, si dhe gjatë ngadalësimit
të kabinës dhe për shkakë të rolit të frenave e cila në atë rastë ndryshonë vetëm që ta
mbajë kabinën në stacionin përgjegjës.
Karakteristikat mekanike të elektromotorit dy taktësh
       Me karakteristikat mekanike nënkuptohët varëshmeria në mes të mumrit të
rrotullimit dhe madhësisë së momentit të terheqjës të boshtit të motorit në fig.1.5.
Janë përdorur këto shenjat plotësuese:




Fig. 1.5. Karakteristikat mekanike statike të elektromotorit asinkron me dy taktësh
me regjimë të ndryshueshme trefazore:



M, n - momenti i tërheqjës dhe mumri i rrotullimeve të bushtit të elektromotorit; V,
M - karakteristikat mekanike gjatë punës së elektromotorit statorit për shpejtësi të
madhe dhe të vogël.
M n - momenti nominal rrotulluës në boshtin e motorit;


Kandidati: Ing. Mustaf Ameti              13
Punim SEMINARIK                                                                      2008

M kr       - momenti kritik rrotulluës në boshtin e motorit gjatë numrit të madhë të
rrotullimit;
 M NV - momenti reduktuës i forcave të jashtme rezistuese;
 M G - momenti i motorot i cili punon në regjimin kryesor të punës gjatë numrit të
vogël të rrotullimit;
 R MV , RGV , R MM    - karakteristikat mekanike të rrotave punuëse në rrota dhe
gjenerator dhe regjimi i gjeneratorit të punës, gjatë shpejtësisë të madhe dhe të vogël
të elektromotorit;
 n V , n S - numri i rrotullimit të boshtitë të elektromotorit gjatë shpejtësisë të madhe
   S
         M


dhe të vogël, kur vepron momenti reduktues i forcave të jashtëme M SV ;
   V     M
 n0 , n0    - numri sinkron i rrotullimit të bushtit të elektromotorit gjatë punës me
shpejtësi të madhe dhe të vogël;
 n V - numri kritik i rrotullimit gjatë punës së elektromotorit me shpejtësi të madhe;
   kr

1-9 - karakteristikat mekanike të rrotave karakteristik me shpejtësi të madhe dhe të
vogël.
          Do të shqyrtohën karakteristikat statike mekanike të motorit dy taktësh në
krahasim (proporcion)me detyrat e llogaritjës dinamike . Shjegime më të mira janë
dhënë në kapitullin përkushtuar elektromotorit (elektrolëvizës)dhe automatikës së
ashensorit.
          Grafiku i karakteristikave mekanike të elektromotorit asinkron trefazor të
rrymës së pandryshuar konstruktohet në bazë të varshmërisë analitike ose sipas
rezultateve eksperimentale në aparatin për të provuar karakteristikat e
elektromotorit. Në boshtin e ordinatës vendoset vlera e numrit të rrotullimeve të
rotorit të elektromotorit, kurse në boshtinë e abëshisës madhësia e momentit të
rrotullimit (tërheqjës).
          Në kuadrantinë e parë është treguar karakteristikat mekanike të pjesës së
motorit, në kuadrantin e dytë gjeneratori, kurse në të katërtën karakteristikat e
frenimit, e cila i pergjigjet regjimit të kyqjës së statorit. Karakteristikat e fundit nuk
ndryshon në punën për instalimin e motorit të ashensorit.
          Puna në regjimin punuës (motorikë) i pergjigjet ngritjës së ngarkesës së
joekuilibruar, kur momenti i redukuar nga forca e jashtme të rezistencës vepron në
kahjën e kundërt prej rrotullimit të rotorit në atë rast fusha e rotorit vonon në raport
me fushën e statorit. Regjimi gjeneratorikë i punës së motorit paraqitet gjatë lëshimit
të ngarkesës së joekuilibruar, kur momenti i redukuar më boshtë , prej forcave të
jashtme të rezistencave vepronë ne lakorjen e rrotullimit të fushës magnetike, kurse
fusha motorit është nën fushën e statorit.
          Karakteristikat mekanike të motorit gjatë punës me shpejtësi të madhe M dhe
të vogël V janë identike, porë ndryshojnë kryesishtë në madhësinë e numrit të
rrotullimimeve të rotorit sinkronuës.
          Gjatë punës së motorit me statorit me shpejtësi të vogël, numri sinkronë i
rrotullimeve është disher më i vogël se sa gjatë kyqjës me shpejtësi të madhe, për
Kandidati: Ing. Mustaf Ameti               14
Punim SEMINARIK                                                                     2008

shkakë se madhësin e numrit të rrotullimeve caktohet me raportin e numrit
përgjegjës të statorit.
       Madhësia e pjesëmarrjës sinkrone të rrotullimit të rotorit varet prej pjesës
marrjës së motorit me rrymë të pandryshushme f, H Z dhe numrit të statorit p,
është:
       60 ⋅ f
n0 =
         p
 f, H Z - pjesmarrja e rrymës së pandryshuar me të cilën punon elektromotori;
p - numri i ( ne katalogjet e prodhushme paraqitet si madhësi 2p).
analiza e pikave karakteristike dhe karakteristikat mekanike të pjesëve gjatë punës së
elektromotorit me shpejtësi të madhe (M): I – puna (fillestare) e momentit
kalimëtarë gjatë lëshimit të motorit; II – pika kritike, e cila i përgjigjet momentit më
të madhë të zhvilluar kritike të rrotullimit të motorit M kr në regjimin e frenimit ; IV
– pika e regjimit nominal të punës së motorit, e cila i pergjigjet momentit nominal të
rrotullimit të bushtit të elektromotorit (nga kushtet e nxehjës së statorit); V – pika
e etjës së zbrazët, në të cilën numri sinkronë i rrotullimit të rotorit është i njejtë me
numrin e rrotullimeve të fushës magnetike të statorit.
       Pjesa e degëve karakteristike të motorit I-II quhën deg jostabile e
karakteristikave mekanike. Pjesa II-III paraqet pjesën e vijave të lakuara të degës së
ngarkuara të karakteristikave të pikës II deri te pika IV quhët deg e ngarkuar , në të
cilën motori zhvillonë momentinë i cili është më i madhë së momenti nominal. P
jesa e karakteristikave e cila shtrihët në kuadrantinë dytë , prej V-VI, paraqet degët
gjeneratorike të karakteristikave mekanike.
        Analiza e punës së motorit të me rregjimet karakteristike është si në vijimë:
Gjatë lëshimit të motorit për ngritjës së kabinës së ngarkuar rotori i sajë zhvillonë
momentin e lëshimit (momenti kalimëtarë) M pn , në pajtim me pikën I.
        Për shkakë se momenti i lëvizjës së rotorit është i madhësisë së madhe prej
momentit të redukuar të forcave të jashtme rezistuese M r , numri i tijë i rrotullimeve
rritet , në pajtimë me skemat grafike të degëve I-II, II-II, të pika përmirsuese Rmv ,
derisa nuk barazohet momenti motorikë dhe momenti i forcave të jashtme rezistuese.
Mëtej kabina do të lëvizë e vetme, me shpejtësi të madhe.
        Me lëshimin e motorit në punë gjatë lëshimit të kabinës së ngarkuarë nxitimi i
rotorit paraqitet në mënyr analoge, por kryhët në pikën punës R gv , të degës
gjeneratorike të karakteristikave mekanike me shpejtësi të madhe . Rotori e arrinë
me rrotullimin e fushave magnetike të statorit.
        Motori do të punoj me regjim gjeneratorikë, duke emituar energjinë në rrjetën
elektrike me humbje përkatëse, të cilat janë të caktuara me shkallën e shfrytëzimit të
veprimit të motorit dhë janë të një vlere shumë të vogël, përkundër atijë , shkalla e
shfrytëzimit të veprimimit të transmetuesit mekanikë-reduktorit pulegjarë.
        Me kalimin e kabinës në sipërfaqen e katitë kuqet dënësi i ngadalsimit , sipas
sistemit të manipulimit, i cili qkyqet fileta e statorit me shpejtësi të madhe dhe
Kandidati: Ing. Mustaf Ameti               15
Punim SEMINARIK                                                                    2008

njëkosishtë i kuq filetat me shpejtësi të vogël. Duke ju falenderuar inercsë së sistemit
dinamikë të motorit, numrin e rrotullimit të rotorit me momenteve të ndryshimit të
mbetët në nivelinë e mëparshëm (pika Rmm ).
       Siç është puna e motorit në atë moment i caktuar me karakteristika me
shpejtësi të vogël (M), numri i tijë i rrotullimeve i përgjigjet pikës VII të degës
gjeneratorike dhe do të fillojë rënja e numrit të rrotullimeve nën veprimin r
momentit gjeneratorikë frenuës M në drejtimë i cili grafikishtë paraqitet në vi të
pandërprerë .
       Procesi i zvoglimit të numrit të rrotullimeve kryhët në pikën Rmm , e cila i
përgjigjet barazpeshës së momentit matematikë dhë momentitë të forcave të jashtme
rezistuese.
       Procesi analog do të veprojë gjatë ngadalsimit të kabinës e cila lëshohët.
Dijagrami i ndryshimit të shpejtësisë së kabinës së ashensorit me motorë dy taktësh
është treguar në figurën vijuese:
Vuv , VuM - vlerat e shpejtësisë së kabinës gjatë punës së motorit me shpejtësi të
madhe dhe të vogël; t u , t p , t k - koha e shpejtimit, regjimit kalimtarë dhe frenimit
mekanikë; t uv , t uM , t v M - koha e lëvizjës së kabinës me shpejtësi të madhe dhe të
vogël, koha e kalimit nga shpejtësia e madhe në të vogël;I-VII – karakteristikat e
pikave të dijagramit të shpejtësisë.
Perioda e shpejtimit t u , karakterizohet praktikisht vlerë konstante e shpejtimit,
pamarrparasysh me karakterin e pikave të lakuara të karakteristikave mekanike me
pjesën e motorit. Kjo shpjegohët me inercionin e rotorit të motorit, frenuës dhe
masave të tjera rrotulluese, si dhe pjeset kalimtare elektromagnetike. Shpejtimi
konstatohët paraqetë momentin constant me boshtinë e motorit. Ajo hipotezë në
shumicë zhvillonë shprehjet analitike te ekuacionet të lëvizjës së mekanizmitë
motorik për ngritje.




  Fig. 1.6. Dijagrami i ndryshimit të shpeitësisë së kabinës gjatë lëshimit në lëvizje
                                     dhe frenimit.
       Pjesët tjera të dijagramit të ndryshimit të shpejtësisë paraqesin procesin en
lëvizjës së kabinës së caktuar me shpejtësi të madhe ( t uv ), regjimin gjeneratorik i
frenit gjatëkalimit nga shpejtësia e madhe në shpejtësi të vogël ( t v M ), lëvizë me

Kandidati: Ing. Mustaf Ameti              16
Punim SEMINARIK                                                                       2008

shpejtësi të vogël ngadalsuëse ( t uM ), perioda e regjimit kalimtarë ( t p ) dhe frenuës (
t k ).
       Në qëllimin e nxerrjës së varshmërisë analitike është e nevojshme llogaritja
dinamike , me shqyrtimin e ekuacionit të lëvizjës të mekanizmit motorikë gjatë
ngritjës.
1.2.3.
Ekuacionet e lëvizjës së elektromotoritë

         Regjiminë e caktuar, gjatë numrit konstantë të rrotullimit të rotorit ,
elektromotori zhvillonë momentin rrotulluës i cili është i njejtë me momentin e
redukuar me boshtë të motorit prej forcave të jashtme rezistuesë.
         Ndryshimi i momentit në boshtë prej forcave të jashtme , në pajtim me
karakteristikat mekanike, të çon deri te regjimi i caktuar me vlera të tjera të       të
rrotullimit të bushtit.
         Kalimi nga njëri regjim i caktuar në tjetrin bëhet me ndryshimin e momentit
rrotulluës dhe shpejtësisë. Aj proces paraqet regjimin kalimëtar punuës.
         Karakter të procesit kalimëtar direkt ndikon në kapacitetin e ashensorit, në
planimetrin e lëvizjës dhe saktësinë e ndaljës së kabinës dhe në harxhimin e
energjisë gjatë lëshimit në motor (lëvizje) dhe frenim.
         Në regjimi kalimtarë të punës së motorit, në krahasimë me ngarkesat statike,
veprojnë edhe forcat e inercionit të rendësishme sipasë madhësisë. Në pajtim me
principin e Dallanbergut, gjatë shqyrtimit të përballimeve dinamike, ndryshojnë
zakoni i ekuilibrit statikë, gjatë asaj duhet ta marr parasyshë edhe veprimin e forcës
së inercionit. Për formën e ekuacionit të lëvizjës së motorit shqyrtohët skema në
figurën 1.7. pa marr deformimet e elementeve, kurse në pajtim me shenjat vijuese:
 I r , kgm 2 - madhësia e momentit të inercionit të motorit;
 I sp , kgm 2 - madhësia e momentit të inercionit të lidhësës;
 I z , kgm 2 - madhësia e momentit të inercionit për lëshimin e detyruar të kabinës;
 FQ , FK , FG , kN – forcat rezistuese të lëvizjës së ngarkesës në kabinë kabinat dhe
kundërpeshat;
D pu , D z , δz , m - dijametri i litarit motorikë, dijametri dhe gjërsia për lëshimin e
detyruar të kabinës;
ω rad s - shpejtësia këndore e boshtit të elektromotorit (bushtit të reduktoritme
   ,
model ekuivalent të motorit);
 I ε , kgm 2 - madhësia zgjedhëse e momentit të inercionit të sistemit dinamik të
redukuar në boshtinë e elektromotorit ;
M M , M K , M SV , Nm - momenti rrotulluës i elektromotorit, frenat dhe momenti i
redukuar i forcave të jashtme rezistuese.




Kandidati: Ing. Mustaf Ameti                17
Punim SEMINARIK                                                                                              2008




          Fig. 1.7. skema e llogaritjës dinamike të modelit të mekanizmit për ngritje.
   a) – skema e mekanizmit real;
   b) - skema ekuivalente e modelit dinamik; 1,2 – masat lëvizëse të ngarkesës,
kabina dhe kundërpesha; 3 – litari tërheqës ; 4 – pjesa për lëvizje me dorë të
kabinës së ashensorit ; 5 – reduktori ; 6 – litari motorik (lëvizës); 7 – lidhësja me
frenuës; 8 – elektromotori.
   Gjatë shqyrtimit të karakterstikave dinamike të procesit kalimtar të motorit të
ashensorit është mekanizëm realë duke ndrruar me modelin ekuivalent.
Për bazën e ekuivalencës përmirsohët ekuacioni i energjisë kinetike të gjitha pjesve
lëvizëse të mekanizmit dhe madhësive të energjisë kinetike.
       Modeli dinamik i mekanizmit mundet të paraqitet në fornmë të masave
rrotulluese (fig. 1.7.b) me momentin e inercionit I ε dhe shpejtësin këndore të sjellur
në boshtine rotorit të elektromotorit ω për të cilën momentet përgjegjëse M M , M SV
në regjimin motorik ose gjeneratorik ose M K , M SV në regjimin mekanikë të
frenimit.




        Momenti i redukuar i inercionit të sistemit dinamikë ekuivalent caktohet nga
ekuacioni i energjisë kinetike pa marrë parasyshë masat rrotulluese të reduktorit dhe
litarit motorikë (lëvizës), tek i cili ashensori mund të neslizhohen, ku është:
        ω2        ω2          ω2        ω2                v2
 Iε ⋅      = Ir ⋅    + I sp ⋅    + IZ ⋅    + G SV ⋅ t r ⋅           , ……….(1.48)
         2         2          2         2                 2
respektivisht pas shkurtimit dhe rregullimit përgjegjës, fitohët:
                                            v2
I ε = I r ⋅ + I sp + I Z ⋅ +G SV ⋅ t r ⋅         , ………………………..(1.49).
                                            2
Nëse shpejtësia drejtvizore e kabinës shprehet sipas shpejtësisë këndore ω fitohet
formën më e plotë e ekuacionit të mëposhtëm:
                                              2
                                            D p.u
I ε = I r ⋅ + I sp + I Z ⋅ + G SV ⋅ t r ⋅            = I r + I sp + I Z + I SV ⋅ t r , …(1.50), ku ësshtë:
                                            4 ⋅ iR
                                                 2



Kandidati: Ing. Mustaf Ameti                                           18
Punim SEMINARIK                                                                                    2008

G SV ⋅ t r , kg      - masa transllatore, masa lëvizëse e reduktuar                   të litarit lëvizës
(motorikë);
I SV ⋅ t r , kgm 2
             - momenti i inercionit të masës lëvizëse transllatore e reduktuar në
boshtinë e elektromotorit.
      Nëse të varurit indirect është sipas makarasë, shkallën e shfrytëzimit të
veprimit të makarasë mirret parasyshë në llogaritje sipas madhësisë G SV ⋅ t r , dhe
momenti i reduktuar i inercionit të masave lëvizëse transllatore caktohën nga
shprehja:
                        2
                      D p .u
I SV ⋅ t r = GSV ⋅             , ………………………………………(1.51)
                     4 ⋅ iR
                          2


     Ekuacioni i lëvizjës, pa marrë parasyshë ndikimin e ngurtësimit të pjesëve të
mekanizmit dhe litarit për varje do të ketë formën vijuese:
                               dω
M d = I ε ⋅ ε SV = Tε ⋅             , ……………………………………(1.52), ku është:
                               dt
ε SV , rad s 2 - shpejtimi këndorë i bushtit i sjellur në sistemin dinamikë;
M d , Nm   - momenti shtesë i cili formohet (paraqitet) gjatë lëshimit në lëvizje dhe
frenimit të kabinës së ashensorit.
Gjatë lëshimit në lëvizje të ngarkesës së kabinës në rast të uljes (ngritjes):
M d = M pr ± M SV , …………………………………………..(1.53), ku është:
                  p


 M pr = (0,75.....0,80) ⋅ M kr , Nm - madhësia e momentit të llogaritur të lëshimit në
lëvizje(motorë) duke marrë parasyshë ndikimin jolinear të grafikës së
karaktëristikave mekanike;
 M kr , Nm - madhësia e momentit kritik të elektromotorit, fig. 1.5.;
    p
 M SV , Nm - momenti i reduktuar i forcave të jashtme të ngarkuara gjatë lëshimit në
lëvizje (motorë), gjatë asaj është shenja “ PLUS” gjatë uljes, rrespektivisht shenja
“MINUS” gjatë ngritjës së kabinës.

Madhësia e momentit të reduktuar të forcave të jashtme rezistuese është:
                                             F0 S ⋅ D p.u
    •    gjatë uljes                M SV =
                                       p
                                                          ⋅η r , Nm , ………………(1.54)
                                              2 ⋅ iR
                                             F0 p ⋅ D p.v
    •    gjatë ngritjës                p
                                    M SV   =               , Nm , ……………….. (1.55),   ku është:
                                             2 ⋅ i R ⋅η d
ηr - vlera reciproke e shkallës së shfrytëzues të veprimit të reduktuar për
200 min −1 (rrot min ) ;
η - shkalla direkte e shfrytëzimit veprues gjatë numrit nominal rrotullues të bushtit
 d

të elektromotorit;
 F0 S , N - forca vëllimore në litarin motorikë(lëvizës) gjatë uljes së ngarkesës
joekuilibruese;
 F0 p , N - forca vëllimore në liarin motorikë(lëvizës) gjatë ngritjes së ngarkesës
joekuilibruese.
Gjatë frenimit gjeneratorik, gjatë ngritjes(uljes) së ngarkesës joekuilibruese:
Kandidati: Ing. Mustaf Ameti                                19
Punim SEMINARIK                                                                              2008

M d = M G ± M SV ,
              G
                  ……………………………………………(1.56), ku është:
MG    - momenti gjeneratorik i motorit për karakteristika të shpejtësisë së
vogël(fig.1.5., grafiku M);
   G
M SV - momenti i reduktuar i forcave të jashtme rezistuese gjatë frenimit
gjeneratorik; shenja “plus” gjatë ngritjes, shenja”minus” gjatë uljes.
Momenti i reduktuar i forcave të jashtme rezistuese gjatë frenimit gjeneratorik:
                                       F0 p ⋅ D p.u ⋅η d
   •     gjatë ngritjes   M SV =
                            G
                                                           , Nm   ………………..(1.57)
                                         2 ⋅ iR
                                   F0 S ⋅ D p.v ⋅η r
   •     gjatë uljes      M SV =
                            G
                                                           , Nm   ……………….(1.58), ku është:
                                            2 ⋅ iR
ηd ,ηr - shkalla direkte dhe reciproke e shfrytëzimit të veprimit të reduktorit gjatë
numrit nominal të rrotullimeve të bushtit të motorit me shpejtësi të madhe;
 F0 p , F0 S - forcat vëllimore në litarin lëvizës gjatë ngritjes dhe uljes së ngarkesës
joekuilibruese.
         Gjatë frenimit mekanik kabina ngritëse e cila lëviz me shpejtësi të vogël
ngadalësuese:
M d = M k ± M SV , ……………………………………………(1.59), ku është:
                 k


 M k , Nm - momenti i llogaritur i frenimit;
    k
 M SV , Nm - momenti i reduktuar i forcave të jashtme ngarkuese gjatë frenimit
mekanik, gjatë kësaj është shenja “PLUS” për ngritje, kurse “MINUS” për ulje.




             Madhësia e momentit të reduktuar të forcave të jashtme rezistuese gjatë
frenimit:
                                       F0 p ⋅ D p.v ⋅η Md
   •     gjatë ngritjes   M SV =
                            k
                                                            , Nm   …………….(1.60)
                                             2 ⋅ iR
                                F0 S   ⋅ D p.u ⋅η Mr
   •     gjatë uljes   M SV =
                         k
                                                       , Nm   ……………….. (1.61), ku është:
                                         2 ⋅ iR
ηMd ,ηMr - shkalla reciproke dhe direkte e shfrytëzimit të veprimit të reduktorit për
shpejtësi të vogla.
      Nga ekuacioni (1.51) mund të caktohet madhësia e shpejtimit të kabinës në
regjimin kalimtar të lëvizjës.
      Së pari duhet shprehur shpejtësinë këndore të bushtit të elektromotorit si
shpejtësi linjore të lëvizjës së kabinës, rrespektivisht:
     2 ⋅ v ⋅ iR
ω=                , …………………………………………………(1.62)
       D p.u


Kandidati: Ing. Mustaf Ameti                                  20
Punim SEMINARIK                                                                   2008

       Pas vendosjes së shprehjes (1.60) në ekuacionin e lëvizjës (1.51) dhe
rregullimin algjebrik fitohet madhësia e shpejtimit linjor të kabinës:
   • gjatë varjes direkte të kabinës:
        D p.u              m
a=                  ⋅Md,        …………………………………………..(1.63)
     2 ⋅ I ε ⋅ iR          s2
     • gjatë varjes sipas makarasë:
          D p.u                 m
a=                    ⋅Md,           ………………………………………..(1.64), ku është:
   2 ⋅ I ε ⋅ iR ⋅ iK            s2
M d , Nm - momenti     shtesë në boshtin e elektromotorit në regjimin pergjegjës (gjatë
lëshimit në levizje, rrespektivisht gjatë frenimit).
Për vendosjen e varshmërisë të cilat më herët janë shqyrtuar dhe në bazë të
llogaritjës statike, janë krijuar kushtet për vendosjen e metodologjisë së llogaritjës
dinamike.




Kandidati: Ing. Mustaf Ameti                     21
Punim SEMINARIK                                                                   2008

       Pas vendosjes së shprehjes (1.60) në ekuacionin e lëvizjës (1.51) dhe
rregullimin algjebrik fitohet madhësia e shpejtimit linjor të kabinës:
   • gjatë varjes direkte të kabinës:
        D p.u              m
a=                  ⋅Md,        …………………………………………..(1.63)
     2 ⋅ I ε ⋅ iR          s2
     • gjatë varjes sipas makarasë:
          D p.u                 m
a=                    ⋅Md,           ………………………………………..(1.64), ku është:
   2 ⋅ I ε ⋅ iR ⋅ iK            s2
M d , Nm - momenti     shtesë në boshtin e elektromotorit në regjimin pergjegjës (gjatë
lëshimit në levizje, rrespektivisht gjatë frenimit).
Për vendosjen e varshmërisë të cilat më herët janë shqyrtuar dhe në bazë të
llogaritjës statike, janë krijuar kushtet për vendosjen e metodologjisë së llogaritjës
dinamike.




Kandidati: Ing. Mustaf Ameti                     21
Punim SEMINARIK                                                                   2008

       Pas vendosjes së shprehjes (1.60) në ekuacionin e lëvizjës (1.51) dhe
rregullimin algjebrik fitohet madhësia e shpejtimit linjor të kabinës:
   • gjatë varjes direkte të kabinës:
        D p.u              m
a=                  ⋅Md,        …………………………………………..(1.63)
     2 ⋅ I ε ⋅ iR          s2
     • gjatë varjes sipas makarasë:
          D p.u                 m
a=                    ⋅Md,           ………………………………………..(1.64), ku është:
   2 ⋅ I ε ⋅ iR ⋅ iK            s2
M d , Nm - momenti     shtesë në boshtin e elektromotorit në regjimin pergjegjës (gjatë
lëshimit në levizje, rrespektivisht gjatë frenimit).
Për vendosjen e varshmërisë të cilat më herët janë shqyrtuar dhe në bazë të
llogaritjës statike, janë krijuar kushtet për vendosjen e metodologjisë së llogaritjës
dinamike.




Kandidati: Ing. Mustaf Ameti                     21
Punim SEMINARIK                                                                   2008

       Pas vendosjes së shprehjes (1.60) në ekuacionin e lëvizjës (1.51) dhe
rregullimin algjebrik fitohet madhësia e shpejtimit linjor të kabinës:
   • gjatë varjes direkte të kabinës:
        D p.u              m
a=                  ⋅Md,        …………………………………………..(1.63)
     2 ⋅ I ε ⋅ iR          s2
     • gjatë varjes sipas makarasë:
          D p.u                 m
a=                    ⋅Md,           ………………………………………..(1.64), ku është:
   2 ⋅ I ε ⋅ iR ⋅ iK            s2
M d , Nm - momenti     shtesë në boshtin e elektromotorit në regjimin pergjegjës (gjatë
lëshimit në levizje, rrespektivisht gjatë frenimit).
Për vendosjen e varshmërisë të cilat më herët janë shqyrtuar dhe në bazë të
llogaritjës statike, janë krijuar kushtet për vendosjen e metodologjisë së llogaritjës
dinamike.




Kandidati: Ing. Mustaf Ameti                     21

Weitere ähnliche Inhalte

Andere mochten auch

Ndikimi i globalizmit në raportet e në mes të shoqëeisë dhe politikës (1)
Ndikimi i globalizmit në raportet e në mes të shoqëeisë dhe politikës (1)Ndikimi i globalizmit në raportet e në mes të shoqëeisë dhe politikës (1)
Ndikimi i globalizmit në raportet e në mes të shoqëeisë dhe politikës (1)Mustaf Ameti
 
Fadil Kastrati,Punim seminari, Aparatet për shuarjen e zjarrit
Fadil Kastrati,Punim seminari, Aparatet për shuarjen e zjarritFadil Kastrati,Punim seminari, Aparatet për shuarjen e zjarrit
Fadil Kastrati,Punim seminari, Aparatet për shuarjen e zjarritFadil Kastrati
 
Kapitulli ii mjetet mbrojtese
Kapitulli ii mjetet mbrojteseKapitulli ii mjetet mbrojtese
Kapitulli ii mjetet mbrojteseMustaf Ameti
 
Moduli 1 instalim i nxemjes qendrore
Moduli  1  instalim i nxemjes qendroreModuli  1  instalim i nxemjes qendrore
Moduli 1 instalim i nxemjes qendroreMustaf Ameti
 
Gazrat teknike dhe pajisjet nen presion
Gazrat teknike dhe pajisjet nen presionGazrat teknike dhe pajisjet nen presion
Gazrat teknike dhe pajisjet nen presionMustaf Ameti
 
Modelimi i detaleve të makinave me ndihmën e
Modelimi i detaleve të makinave me ndihmën eModelimi i detaleve të makinave me ndihmën e
Modelimi i detaleve të makinave me ndihmën eMustaf Ameti
 
Ndertimet pa leje si problem mjedisor ne Komunen e Prizrenit
Ndertimet pa leje si problem mjedisor ne Komunen e PrizrenitNdertimet pa leje si problem mjedisor ne Komunen e Prizrenit
Ndertimet pa leje si problem mjedisor ne Komunen e PrizrenitDurim Kërhanaj
 
Sistemi i ka priatave hapsinore përfundimtare
Sistemi i ka priatave hapsinore  përfundimtareSistemi i ka priatave hapsinore  përfundimtare
Sistemi i ka priatave hapsinore përfundimtareMustaf Ameti
 
Mbrojtja ne pune dhe perpunimi i metaleve
Mbrojtja ne pune dhe perpunimi i metaleveMbrojtja ne pune dhe perpunimi i metaleve
Mbrojtja ne pune dhe perpunimi i metaleveMustaf Ameti
 
Mbrojtja e motorëve të rrymës alternative
Mbrojtja e motorëve të rrymës alternativeMbrojtja e motorëve të rrymës alternative
Mbrojtja e motorëve të rrymës alternativeVullnet Biba
 
Microsoft office 4 programet e office
Microsoft office 4 programet e officeMicrosoft office 4 programet e office
Microsoft office 4 programet e officeMarjan DODAJ
 
MBROJTJE NE PUNE
MBROJTJE NE PUNE MBROJTJE NE PUNE
MBROJTJE NE PUNE SUT-FAS
 
Projekt Kursi - Furnizimi me energji elektrike e nje godine banimi
Projekt Kursi - Furnizimi me energji elektrike e nje godine banimiProjekt Kursi - Furnizimi me energji elektrike e nje godine banimi
Projekt Kursi - Furnizimi me energji elektrike e nje godine banimidritan sadikaj
 
“OH SHQIPËRI, SHQIPËRIA IME E MJERË!” NGA J. W. PANDELI
“OH SHQIPËRI, SHQIPËRIA IME E MJERË!” NGA J. W. PANDELI“OH SHQIPËRI, SHQIPËRIA IME E MJERË!” NGA J. W. PANDELI
“OH SHQIPËRI, SHQIPËRIA IME E MJERË!” NGA J. W. PANDELIMarjan DODAJ
 
Punim mbi organizimin e nje ndermarrje
Punim mbi organizimin e nje ndermarrjePunim mbi organizimin e nje ndermarrje
Punim mbi organizimin e nje ndermarrjeMustaf Ameti
 
Pajisjet hyrese te kompjuterit
Pajisjet hyrese te kompjuteritPajisjet hyrese te kompjuterit
Pajisjet hyrese te kompjuteritOlgert Pro
 
Tema perfundimisht
Tema perfundimishtTema perfundimisht
Tema perfundimishtMustaf Ameti
 

Andere mochten auch (20)

Ndikimi i globalizmit në raportet e në mes të shoqëeisë dhe politikës (1)
Ndikimi i globalizmit në raportet e në mes të shoqëeisë dhe politikës (1)Ndikimi i globalizmit në raportet e në mes të shoqëeisë dhe politikës (1)
Ndikimi i globalizmit në raportet e në mes të shoqëeisë dhe politikës (1)
 
Fadil Kastrati,Punim seminari, Aparatet për shuarjen e zjarrit
Fadil Kastrati,Punim seminari, Aparatet për shuarjen e zjarritFadil Kastrati,Punim seminari, Aparatet për shuarjen e zjarrit
Fadil Kastrati,Punim seminari, Aparatet për shuarjen e zjarrit
 
Kapitulli ii mjetet mbrojtese
Kapitulli ii mjetet mbrojteseKapitulli ii mjetet mbrojtese
Kapitulli ii mjetet mbrojtese
 
Moduli 1 instalim i nxemjes qendrore
Moduli  1  instalim i nxemjes qendroreModuli  1  instalim i nxemjes qendrore
Moduli 1 instalim i nxemjes qendrore
 
Gazrat teknike dhe pajisjet nen presion
Gazrat teknike dhe pajisjet nen presionGazrat teknike dhe pajisjet nen presion
Gazrat teknike dhe pajisjet nen presion
 
Modelimi i detaleve të makinave me ndihmën e
Modelimi i detaleve të makinave me ndihmën eModelimi i detaleve të makinave me ndihmën e
Modelimi i detaleve të makinave me ndihmën e
 
Ndertimet pa leje si problem mjedisor ne Komunen e Prizrenit
Ndertimet pa leje si problem mjedisor ne Komunen e PrizrenitNdertimet pa leje si problem mjedisor ne Komunen e Prizrenit
Ndertimet pa leje si problem mjedisor ne Komunen e Prizrenit
 
Kalkulator-i
Kalkulator-iKalkulator-i
Kalkulator-i
 
Sistemi i ka priatave hapsinore përfundimtare
Sistemi i ka priatave hapsinore  përfundimtareSistemi i ka priatave hapsinore  përfundimtare
Sistemi i ka priatave hapsinore përfundimtare
 
Llojet e Fobive
Llojet e FobiveLlojet e Fobive
Llojet e Fobive
 
Mbrojtja ne pune dhe perpunimi i metaleve
Mbrojtja ne pune dhe perpunimi i metaleveMbrojtja ne pune dhe perpunimi i metaleve
Mbrojtja ne pune dhe perpunimi i metaleve
 
Mbrojtja e motorëve të rrymës alternative
Mbrojtja e motorëve të rrymës alternativeMbrojtja e motorëve të rrymës alternative
Mbrojtja e motorëve të rrymës alternative
 
Microsoft office 4 programet e office
Microsoft office 4 programet e officeMicrosoft office 4 programet e office
Microsoft office 4 programet e office
 
MBROJTJE NE PUNE
MBROJTJE NE PUNE MBROJTJE NE PUNE
MBROJTJE NE PUNE
 
Projekt Kursi - Furnizimi me energji elektrike e nje godine banimi
Projekt Kursi - Furnizimi me energji elektrike e nje godine banimiProjekt Kursi - Furnizimi me energji elektrike e nje godine banimi
Projekt Kursi - Furnizimi me energji elektrike e nje godine banimi
 
“OH SHQIPËRI, SHQIPËRIA IME E MJERË!” NGA J. W. PANDELI
“OH SHQIPËRI, SHQIPËRIA IME E MJERË!” NGA J. W. PANDELI“OH SHQIPËRI, SHQIPËRIA IME E MJERË!” NGA J. W. PANDELI
“OH SHQIPËRI, SHQIPËRIA IME E MJERË!” NGA J. W. PANDELI
 
Punim mbi organizimin e nje ndermarrje
Punim mbi organizimin e nje ndermarrjePunim mbi organizimin e nje ndermarrje
Punim mbi organizimin e nje ndermarrje
 
Pajisjet hyrese te kompjuterit
Pajisjet hyrese te kompjuteritPajisjet hyrese te kompjuterit
Pajisjet hyrese te kompjuterit
 
Tema perfundimisht
Tema perfundimishtTema perfundimisht
Tema perfundimisht
 
Microsoft Excel
 Microsoft Excel Microsoft Excel
Microsoft Excel
 

Logaritja e mekanizmit për ngritje

  • 1. Punim SEMINARIK 2008 LLOGARITJA E MEKANIZMIT PËR NGRITJE 1.1. Caktimi i masës dhe ekujlibri i pjesëve lëvizese të mekanizmit ngritës . Puna e mekanizmit për ngritjen e ashensorit përbëhet me transferimit e masës së kabinës , kundërpeshë ,litarët mbajtës dhe litarët e varur .Meqenëse , puna e këtij mekanizmi mund të zvoglohet nëse kryhet ekuilibri i forcës së peshës të cilat e ngarkojnë litarin , si nga ana e kabinës , ashtu edhe nga ana e kundërpeshës . Sikurse pasha e ngarkimit në kabin ndrron ,praktikisht nuk është e mundur plotësishtë ta ekuilibroj kabinën me ngarkim. Forcën e peshës së kabinës është e mundur plotsisht ta ekuilibroj me kundërpeshë por që pesha e kabinës mundet vetëm pjesërsht të ekuilibrohet .Për pozitat ekstrema (skajore) të kabinës nuk është e mundur ti ekuilibrojnë forcat e peshës së litarit , qka veqanërisht vjen deri te shprehjet të ashensorët në objektët e larta, kur jenë dhënë lartësitë e mëdha të ngritjes .Nëse janë lartësit e ngritjes më të mëdha se 45m vjenë deri te ndikimi i rëndësishëm i forcës së peshës së litarve mbajëtës dhe për ekuilibrimin e tyre shfrytëzohen elementet shtesë ekuilibruese të epurë në formë të zinxhirëve ose litarëve . Rolinë themelorë në sistemin e ekuilibrimit e ka kundërpeshën . Gjatë lartësive të vogla të ngritjes , masa e peshës zgjedhet nga kushtet të ekuilibrit të kabinës dhe vlerës 2 mesatare statike të masës së peshës shfrytëzues. Në atë mënyr zvoglohet forca vëllimore (rrethore) në litar dhe forca për lëvizjen instaluese . Caktimi i masës së kunderpeshes kërkon caktimin e mërhershme të masës së kabinës ashensorit në bazë të zgjedhjes ekzekutuese (realizues )ose sipas rekomanduse të cilat japin varshmërin në mes të sipërfaqs së dyshrmes së kabinës dhe masës së kabinës . Masa e kabinës mundët përafërsisht të caktohët nga varshmërit e vijushme :  Lifti mjeksor , k=350 AB, kg ;  Pesha rrugore me përcjellsin , k=(500…550)AB, kg ;  Ashensori ngarkues , k=(200…400)AB, kg, ku janë : A,B,m- gjersia dhe thellësia e kabinës së ashënsorit . Masa e kundërpeshes caktohet me shprehjen : G = K +ϕ ⋅ Q , kg……(1.1), ϕ- koficienti ekuilibrues i ngarkesës nominale në kabinë; Q, kg – masa ngarkuese. Madhësia e koficientit ekuilibrues caktohet nga kushtet e barazimit të focave vëllimore (rrethore) në litarin levizës gjatë ngrijës së ngarkesës së kabinës nga përdhesa dhe gjat leshimit të kabinës së zbrazët nga kati i fundit. Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 1
  • 2. Punim SEMINARIK 2008 Forca vëllimore (rrethore) të litarit lëvizës është : • gjatë ngritjes së ngarkesës së kabinës nga përdhesa ; FO1 = (Q + K + T − G ) ⋅ g ⋅10 −3 , kN , ………..(1.2). • gjatë lëshimit të kabinës së zbraztë nga kati i fundit ; FO 2 = (Q + T − K ) ⋅ g ⋅ 10 −3 , kN …………(1.3). me barazimin e forcave FO1 dhe FO 2 dhe shprehjes së masës së kunderpeshës (1.1) , fitohet vlera e koficientit ekuilibrues ϕ =0.5 . Përdorimi (aplikimi) i litarve të çelikut si element elastik për ekuilibrin realizohet ashtuqë në vrimën e dritares transportuese gjatësin e frerëve vertikal nderton aparati vonues (ndezës) në të cilin pamundësohet përdredhja e litarit . Aparati vonues vërtetohet me qkyqësin e fundit (skajor) më të cilin qkyqet instalimi i ashensorit gjatë zgjatjes së litarit ose daljes së tij nga frerët . Zinxhirët për ekuilibrim nuk kerkojn aparat vonuës . Për të zvogluar niveli i zhurmës nga hallka (unaza) e zinxhirit perëshkon litarin furkë (kërp). Zinxhirët ekulibrues zbatohen për shpejtësin e levizjës së kabinës e ashënsorit 1.4 m s . Për shpejtësin më të madhe zbatohen litaret ekuilibrues në fig 1.1. janë treguar menyrat e ekulibrimit të litarëve të cilët zbatohen gjatë lidhjës direkte të kabinës ose lidhjes së varur të kabinës sipas (përmbi) makara në skemat në vijim janë paraqitur : K , kg – masa e kabinës ; G , kg – masa e kundërpeshes ; T p , kg – masa e kabllit përcjellës ; Tk .l , kg – masa ekuilibruese , zinxhiri kompënzues ; Tk .u , kg – masa e litarit ekuilibrues ; Z u - aparati vonuës ; S – dritare bartëse . Së pari caktohet masa e një metri të litarit tërheqës (bartës) dhe të varur , kabllit përcjellës në pajtueshmerinë me numrin e dorzave të degëve paralele , masast e përgjithshme janë: • masa e një metri të litarit mbajtës të litarit tërheqës qT = qT 1 ⋅ m1 , kg /m ; • masa e një metrit të kabllit të varur – përcjellës qTp = qTp1 ⋅ m 2 , kg /m , ku janë : qT 1 , kg/m – masa e një metri , një dorze të litarit mbajtës ; qTp1 , kg/m – masa e një metri , një dorze të kabllit të varur – përcjellës ; m1 , m 2 - numri i dorzave të litarit mbajtës respektivisht të kabllit të varur – përcjëllës . Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 2
  • 3. Punim SEMINARIK 2008 Fig. 1.1. skema ekuilibruese të litarit tërheqës : a) kabina - kundërpeshore me zinxhirë ; b) kabina - kundërpeshore me aparatin me litarë ; c) kabina - dritarja bartëse ; d) kundërpesha – dritarja . Skema ekuilibruese e sistemit të kabinës – kundërpesh me zinxhirin ekuilibrues është treguar në fig .1.1.a .Është vezhguar kushti i ekuilibrit për rastin kurë kabina dhe kundërpesha janë në lartësinë mesatare të dritarës bartëse . Në kabinë gjendet ngarkesa e cila është plotsisht e ekuilibruar me kundërpeshen përshkak të thjeshtimit , përvetësohet që lartësia e kabinës dhe kundërpeshes janë të njejta . Nga kushti i ekuilibrit rrjedh : H G ⋅ g = ( K + ϕ ⋅ Q + qTp ⋅ )⋅g ……………………… (1.5), 4 ose , sipas rregullimit : H G = K + ϕ ⋅ Q + qTp ⋅ ……………………………...(1.6). ku sht: 4 H /4 , m - pjesa e gjatësisë së kabllit përciells të kabinës i cili plotsisht e ngarkon sistemin. Nëse kabina gjendet në lartsin h në kunderpesh fillon të veproi forca e peshs së masës të litarit mbajts e cila do te jet : 2hqT .Në kabin, në at rast do të veproj forca e peshs s zinxhirit ekuilibrues litarit të mass 2hqTk ,l ; ku sht 2hqTk ,l , kg m - masa e nj metri të zinxhirit ekuilibrus (litarit). Kabina do t jet e ngarkuar me forc shtes të peshs së kabllit të varur (prciells) të masës h ⋅ qTp / 2 . Sipas ksaj rrjedh: H h G + 2hqT = K + ϕ ⋅ Q + ( + ) ⋅ qTP + 2hqTk ,l …………..(1.7). 2 2 Nëse masa e kundrpeshs shpreht sipas masës së kabines si dhe pjesës ekuilibruse të ngarkesës, pas rregullimit fitohet: qTk ,l = qT − 0.25 ⋅ qTp ………………………………….(1.8). Nëse varja e kabinës mbi makara athere gjatë ngritjes së kabines në lartsin h paraqitet forca shtes prej masës (2 ⋅ h ⋅ qTk ,l + h ⋅ qTp / 2) ⋅ ik . Në atë rast , kushti i ekuilibrit është : Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 3
  • 4. Punim SEMINARIK 2008 H 1 h ⋅ qT . p G + 2 ⋅ h ⋅ qT = K + ϕ ⋅ Q + ( ) ⋅ qTp + ⋅ (2 ⋅ h ⋅ qTk ,l + ) …(1.9) 4 2 2 Pas rregullimit me pajtushmrin me analogjin m hershme (paraprake) fitoht: qTk ,l = qT ⋅ i k − 0.25 ⋅ qTp ………………………………..(1.10). Duke i zbatuar analizat analoge, nuk sht vshtir ta caktosh masn e një metri të zinxhirit ekuilibrues (litarit kopenzuez) për skemat tjera të cilat jan treguar në figuren 1.1. Skema “ kabina-dritarja bartse” dhe “kunderpesha – dritarja bartse” : • gjat lidhjes direkte: qTk ,l = 4 ⋅ qT − qTp ……………………………………(1.11) • për lidhjen sipas (mbi) makaras: qTk ,l = 4 ⋅ qT ⋅ ik − qTp ………………………………..(1.12) Masa elastike e lidhses lvizse caktoht nga shprehja : • masa e pjesve jo ekuilibruese të litarit mbajtës, kg: T = qT ( H + 3) , kg ………………………………..(1.13) • masa e kabllit të varur (prciellës): H T p = qTp ( + 5) , kg………………………………(1.14) 2 • masa e zinxhirit jo ekuilibrues (litarit): skema “kabina-kunderpesha”: Tk .l = qTk .l ⋅ H ,kg …………………………………(1.15) Skema “ kabina-dritarja bartse” dhe “ kunderpesha-dritarja bartse” : Tk .l = qTk .l ⋅ ( H / 2 + 2) , kg ………………………..(1.16) 2.1. Llogaritja e mekanizmit për ngritje Sipas terminologjisë së pervetsuar llogaritja e mekanizmit për ngritje quhet llogaritje tërheqëse (korrocës). Llogaritja tërheqjës i përfshinë tri raste karakteristike: llogaritja statike dhe kinematike, llogaritja dinamike dhe llogaritje themelore e formës së profilit të kanal shfrytëzuës të litarit lëvizës. Parametrat e nëvojshëm për llogaritje e terhqësit janë: skema e pervetsuar e ashënsorit me shenja, shpejtësia e kabinës , ngarkesa e ashënsorit, dimenzionet themelore, masa e kabinës, konstruksioni i serës, masa e një metri të litarit mbajtës (të varur), pozita e kundërpeshës në dritaren bartëse, pozita e hapësirës së makinës, numri i stacioneve të kabinës së ashensorit, lartësia e ngritjës dhe regjimi i punës së ashensorit. 2.2.1. Llogaritja statike dhe kinematike Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 4
  • 5. Punim SEMINARIK 2008 Qëllimi i llogaritjës është zgjedhja e parametrave dhe zgjedhje strukturës së mekanizmit për ngritje pa ndikimin e forcës së inercionit, pas asaj korigjimi i rezultateve të llogaritjes dinamike. Rastet karakteristike të llogaritjës së skemës së ashensorit janë treguar, (paraqitur) në figurën 1.2. Shenjat në figurë janë këto: K, kg - masa e kabinës: Q, kg - masa e ngarkesës (mbajtësi i kabinës së ashensorit); G, kg - masa e kundërpeshës; Tk .l , kg - masa e zinxhirit jo ekuilibruës; T, kg - masa e litarit tërheqës; T p , kg - masa e kabllit të varur (përciellës); Fk , kN - forca rezistuese e lëvizjës së kabinës; FQ , kN - forca rezistuese e lëvizjës së ngarkesës; FG , kN - forca rezistuese e lëvizjës së kundërpeshës; H, m - lartësia e ngritjës; m V, s - shpejtësia e kabinës; hV , m - largësia në mesë të frerit të kabinës i matur sipas lartësisë; D p .u , m - diametri i litarit lëvizës. Me llogaritje është e nevojshme të caktohet forca në litarin tërheqës, masën dhe ekuilibrin e pjesëve lëvizëse të ashensorit, sikur edhe forcat rezistuese gjatë lëvizjës së ashensorit. Gjatë lëvizjës dhe kundërpeshën dhe kabinës me ngarkesë paraqiten forcat momentit të rrëshqitjës nën ndikimin forcave normale për shkakë të pozicionit ekscentrike të qendrës së rendimit të kabinës dhe ngarkimi të redukuar në pikën mbajtëse të litarit. Vizatimet a), b), c) Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 5
  • 6. Punim SEMINARIK 2008 Figura 1.2. Llogaritja e skemave të ashënsorit ; a) me pozicionin e më lartë të hapsirës së makinës dhe mbajtësit direkt të kabinës; b) me pozicionin më të lartë të hapsirës së makinës dhe mbajtësit të kabinës mbi makara; c) me pozicionin e mëposhtëm të hapsirës së makinës. Te ashensorët shpejt lëvizës vjen deri te ndikimi i forcave rezistuese të ajrit, e cila varet prej ajrodinamicitetit të ashensorit, si dhe prej shpejtësisë së levizjes së kabinës. Forca rezistuese e ajrit gjatë levizjës së kabinës dhe kundërpeshës është, kN: v2 Fa = c ⋅ A ⋅ B ⋅ ρ ⋅ 10 −3 , kN,………………………..(1.17), ku jan: 2 C - koficienti ajrodinamik gjatë mbylljës së pjesve lëvizëse të ashënsorit, varet prej konstruksionit të kabinës dhe kundërpeshës dhe mundësisë së permirsimittë konstruksionit të kabinës gjatë mbylljës; A,B, m - gjërsia dhe thellësia e kabinës (kundërpeshës); m v, s - shpejtësia e lëvizjes së caktuar të kabinës së ashensorit; ρ, kg m 3 - dendësia e rrymës së ajrit ( ρ =1,1..........1,25 kg m 3 ). Rezistencat e lëvizjës për shkak të forcave të momentit mund që të llogariten me saktësi të mjaftushme nga varshmëria pergjegjëse. Për zbatimin e llogaritjeve të mëtejshme, veçanrishtë kryhët llogaritja e rezistencave të lëvizjës së kabinës së zbrazët dhe rezistencat e lëvizjës së ngarkesës pa e cila transformohët e kushtëzuar me kabinë pa ngarkesë. Rezistencat shtesë të kriuara me shkatrrimin e trerve vertikal dhe për shkakë të ndikimit të forcave të tjera të rastit, merren parasysh sipas koficienteve të cilat fitohën eksperimtalisht. Ashtu, gjatë llogaritjës së kundërpeshës supozojmë se forca e momentit të rrëshqitjës me rrëshqitësit e kundërpeshës është cca 0,75% e prej peshës së kundërpeshës. Në rastë që rrëshqitësit e formës së rrotës koficienti i lartëpermendur cca 0,3%. Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 6
  • 7. Punim SEMINARIK 2008 Rezistencat shtesë të lëvizjës së kabinës , te cilat nuk jan marrë parasysh, gjatë rrëshqitjës së rrëshqitseve përvetsohet 1,5% prej forcës së peshës të kabinës së zbrazët dhe 0,7% , kur jan rreshqitësit e formës së rrotës. Në rastë se jan rreshqitësit cilindrik, formohet forca shtesë e rezistimit, si rezultat i forcës së pikëzave anësore dhe ballore me frerët, e cila është e nevojshme që me rastin e lëshimit të ashenensorit ne levizje dhe gjatë frenimit e ndalon rreshqitjen nën veprimin e momentit të forcës së inercionit (shikoni kapitullin 2). Llogaritja e plotë e forcës së rezistencës kryhet me pajtushmëri me skemën e treguar (paraqitur) më figurën 1.3. Gjatë asaj janë përvetsuar shenjatë: Fig. 1.3. Skema për llogaritjen reaksionit të mbështetsit së rrëshqitësit të kabinës: a) projeksioni horizontal i kabinës; b) projeksioni vertikal i kabinës . A,B, m - gjërsia dhe thellësia e kabinës ; H, m - lartësia e rrëshqitës sipas vertikalës; V - pika varëse e kabinës; xV , yV , m - çvendosja gjatësore dhe tërthore e pikës së varur (së mbajtësit) të kabinës në raport me qendrën e dyshëmesë; S G , kN - forca tërheqëse e litarëve të tërhequr; K - pozicioni i qendrës së kabinës; Q - pozicioni i qendrës së llogaritjës së ngarkesës së kabinës; x K , y K , m - çvendosja gjatësore dhe tërthore e qendrës së kabinës në raport me qendrën e dyshemesë; xQ , y Q , m - çvendosja gjatësore dhe tërthore e qendrës së llogaritur të ngarkesës së kabinës; N p , N n , kN – reaksioni normal në zonën e kontaktit të rrëshqitësit me frenat (shinat), të cilat veprojnë drejtë dhe normal në rrafshin përgjegjës të shinës së frerit; Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 7
  • 8. Punim SEMINARIK 2008 PK = g ⋅ K ⋅ 10 −3 , - forca për shkak të qendrës së kabinës; PQ = g ⋅ Q ⋅10 −3 , - forca për shkak të peshës së ngarkimit (ngarkesës) të kabinës. Forcat normale të presionit të cilat veprojnë në rrëshqitës në rrafshin e shinës së frerit dhe drejtë në to, caktohën nga ekuacionet e ekuilibrit të kabinës, ashtu: ∑M X = 0, ∑M Y = 0 ……………………………(1.18) Nga ekuacionet e ekuilibrit caktohën reaksionet normale përgjegjëse; PQ ⋅ ( y Q + yV ) + PK ⋅ ( y K + yV ) Nn = ,……………….(1.19) h PQ ⋅ ( xQ + xV ) + PK ⋅ ( x K + xV ) Np = ,………………(1.20) , ku janë: 2h PQ = g ⋅ Q ⋅10 −3 = Q ⋅10 −2 , kN - madhësia e llogaritur e peshës së ngarkesës së kabinës ( te ashensorët rrugor, udhëtues) Qr = 0,5 ⋅ Q N , ku është; QN - mbajtësi prej kushteve të mbushjeve të lira të kabinës, te llojet e tjera të ashensorëve Qr = 1,1 ⋅ Q , për Q - mbajtësi i kabinës; PK , kN - forca e peshës së kabinës; xV , yV - kordinatat e qvendosjes së pikës së mbajtësit të kabinës, përvetsohët në varshmëri nga lloi i konstruksionit, prej 0,03,…,0.1 m; xK , y K - madhësia e qvendosjes gjatësore dhe tërthore të qendrës së kabinës, nvaret prej konstruksionit të derës së kabinës dhe mund të përvetsohet në kufijtë prej 0,02,…0,1 m; B A xQ = , yQ = - përvetsohët nga supozimi që llogaritja e ngarkesës së kabinës të 6 6 ashensrët mbulohet (shtrihet) fitohen prej (1.19) me zëvendësimit PQ = 0 : PK ⋅ ( y K + yV ) N nK = , kN ……………………….(1.21) h P ⋅ ( x K + xV ) N pK = K , kN ………………………..(1.22) 2h Forcat normale të presionit për ngarkesën e llogaritur , duke mos e marr parasysh masën e kabinës, caktohen prej shprehjeve (1.20), me zëvendsimin PK = 0 : PQ ⋅ ( y Q + yV ) N nQ = , kN …………………………(1.23) h PK ⋅ ( xQ + xV ) N pQ = , kN ………………………….(1.24) 2h Rezistencat e lëvizjes së kabinës pa ngarkesë: • për rrëshqitës me rrëshqitje: FK = ( 2 N nK + 4 N pK ) wkl + 0,015 ⋅ K ⋅10 −3 , kN ……….(1.25) • për rrëshqitësit me pikëza (rrotëza): FK = ( 2 N nK + 4 N pK ) wkë + 0,007 ⋅ K ⋅10 −3 + 12 PpV ⋅ wtc , kN ..(1.26), Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 8
  • 9. Punim SEMINARIK 2008 ku janë: wkl = 0,12 - koficienti rezistuës i lëvizjës së rrëshqitësit me rrëshqitje; wtc = 0,04,...,0,06 - koficienti rezistues i lëvizjës së rrotës; PPV ≤ 0,01 , kN - forca e mëhershme e shtrëngimit të rrotës (pikëzës rrotëzës) normal në drejtim të shinës (caktohet prej kushtit që nuk ka rrëshqitje të rrotës në raport me shinat e frerve , gjatë lëshimit të ashensorit në lëvizje dhe gjatë frenimit të kabinës). Forcat rezistuese e lëvizjës së llogaritur të ngarkesës së kabinës është : • për rrëshqitësit me rrëshqitje: FQ = (2 N nQ + 4 N pQ ) wkl , kN , ………………………….(1.27) • për rrëshqitësit me rrota: FQ = ( 2 N nQ + 4 N pQ ) wtc , kN , …………………………..(1.28) Forcat rezistuese e lëvizjës së kundërpeshës: • për rrëshqitësit me rrëshqitje: FG = 7,5 ⋅ G ⋅10 −5 , kN , ………………………………...(1.29) • për rrëshqitësit me rrotëza(pikëza): FG = 3 ⋅ G ⋅10 −5 , kN , …………………………………..(1.30) Llogaritja e forcës zgjatëse në litarët për varjen e kabinës së ashensorit S K dhe kundërpeshës S G në regjimin e punës, gjatë provuarit të ashensorit. Shqyrtohet rasti më i përgjithshëm i konstruksionit të ashensorit me pozicionin e sipërm të hapsirës së makinës , me varjen e kabinës mbi makaranë (fig.1.2b). Në shprehjet të cilat do të jenë të paraqitura pervetësohen shenjat e mbushura në vijim: i K - raporti bartës i makarasë, ηK - shkalla e shfrytëzimit të makarasë me sistemin e litarit e cila është e transformuar (e bartur) sipas makarasë. Gjatë kësaj duhet tindryshojmë shumë raste, të cilat do të jenë të analizuara. Regjimi i ngritjës së ekuilibrit të kabinës së ashensorit Kabina ngarkuese është poshtë, fillon regjimi i ngritjës [ S K 1 = (Q + K ) ⋅ 10 − 2 + FK + FQ ⋅] 1 2 + 0,01T . iK ⋅η K ηK [ ] S G1 = (Q + Tk ,l ) ⋅ 10 −2 − FG ⋅ iK ,…………………………..(1.31) Kabina e ngarkuar është lartë, procesi i ngritjës: [ S K 2 = (Q + K + TK ,l + T p ) ⋅ 10 − 2 + FK + FQ ⋅ ] 1 2 , iK ⋅η K Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 9
  • 10. Punim SEMINARIK 2008 ηK SG 2 = (G ⋅10− 2 − FG ) ⋅ + T ⋅10− 2 , …………………………(1.32) iK Kabina e zbrazët është poshtë, procesi i lëshimit : 2 ηK S G 3 = ( K ⋅ 10 − 2 − FG ) ⋅ + T ⋅ 10 − 2 , iK [ S G 3 = (G + TK ,l ) ⋅ 10 −2 + FG ⋅ ] 1 i K ⋅η K , ………………………(1.33) Kabina e zbrazët është lartë, procesi i lëshimit: η 2 −2 S K 4 = [( K + TK ,l + T p ) ⋅ 10 − FK ] ⋅ K iK 1 S G 4 = (G ⋅ 10 − 2 + FG ) ⋅ 2 + T ⋅ 10 − 2 , ……………………(1.34) iK ⋅η K Kabina stërngarkuar për 10% është poshtë, procesi i ngritjës kerkimi dinamik në rast kur kabina është e stërngarkuarë: 1 S K 5 = S K 1 + 0,1 ⋅ Q ⋅ 10 − 2 ⋅ 2 , iK ⋅η K S G 5 = S G1 , ………………………………………………(1.35) Kabina e stërngarkuar për 10% është lartë, procesi i ngritëjes kërkimi dinamikë kur kabina është e stërngarkuar : 1 S K 6 = S K 2 + 0,1 ⋅ Q ⋅ 10 − 2 ⋅ 2 , iK ⋅η K SG6 = SG2 , ………………………………………………(1.36) Regjimi i lëshimit të ngarkesës jo ekuilibruese Kabina e ngarkuar është poshtë procesi i lëshimit: 2 ηK S K 7 = [(Q + K ) ⋅ 10 − 2 − FK − FQ ] ⋅ + T ⋅ 10 − 2 , iK SG7 = SG3 , ……………………………………………….(1.37) Kabina e ngarkuar është lartë, procesi i lëshimit: 2 −2 η S K 8 = [(Q + K + TK ,l + T p ) ⋅ 10 − FK − FQ ] ⋅ K , iK SG8 = S G 4 , ………………………………………………..(1.38) Kabina e ngarkuar është poshtë, procesi i ngritjës: 1 S K 9 = ( K ⋅ 10 − 2 + FK ) ⋅ 2 + T ⋅ 10 − 2 , iK ⋅η K S G 9 = S G1 , …………………………………………………(1.39) Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 10
  • 11. Punim SEMINARIK 2008 Kabina ngarkuese është lartë, procesi i ngritjës: 1 S K 10 = [( K + TK ,l + T p ) ⋅ 10 − 2 ] ⋅ 2 + T ⋅ 10 − 2 , iK ⋅η K S G10 = S G 2 , ………………………………………………..(1.40) Kërkimi statikë i ashensorit , kabina është e stërngarkuar për 100% dhe lëvizë teposhtë: 10 −2 S K 11 = (2 ⋅ Q + K ) ⋅ + T ⋅10 −2 , iK G S G11 = ⋅10 −2 , ……………………………………………(1.41) iK Logaritjet e më hershme të treguara të varshmëris mund leht të transformohën për ashensoret me pozicionin e sipeërm të hapsirës së makinës dhe varje direkte të g kabinës, nëse vendoset iK = 1 dhe ηK =1. Gjatë kësaj është 10 −2 = 1000 . Llogaritja e raportit të forcës zgjatëse të litarit, ngarkimi i konzollës dhe forcat vëllimore në levizjën e litarit Raporti i forcës gjatësore të litarit për varjen e kabinës dhe kundërpeshës caktohën për 11 rregjime punuese, si dhe regjimeve të punës me të cilat kryhet kërkimi e ashensoreit, sipas shprehjeve : S i max ψi = , …………………………………………………(1.42), ku janë: S i min S i max , S i min - forca më e madhe dhe më e vogël gjatësore e litarit për varjen e kabinës dhe kundërpeshës në regjimin i. Ngarkimi i konzollës në litarin e konzollës caktohet për qdo regjim, për i=1,…11; FKi = S Ki + S Gi , ……………………………………………..(1.43), ku është: i=1,…,11 - shenja rëndore e regjimit të punës së ashensorit. Forca vëllimore në lëvizjën e litarit caktohët, gjithashtu për 11 regjime: • në regjimin e ngritjës së ngarkesës joekuilibruse : F0i = S max − S min + 0,02 ⋅ S max , ………………………………….(1.44) • në regjimin e lëshimit të ngarkesës joekuilibrues: F0 i = S max − S min − 0,02 ⋅ S max , ………………………………….(1.45) Llogaritja themelore për zgjedhjën parametrave të ashensorit dhe zgjedhjën e elementeve të mekanizmit për ngeitje. a) Analiza e skemës së pozicionit reciprok të kabinës dhe kundërpeshës në dritare bartëse të ashensorit. Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 11
  • 12. Punim SEMINARIK 2008 Kjo etapë e studimit është e nevojshme për caktimin e diametrit të lëvizjës së litarit gjatë projektimit të ashensorit instalimit të ashensorit për rastin e varjës direkte të kabinës, si dhe gjatë caktimit të dijapazonit të prerjës tërthore të fritarës bartëse. Zgjedhja e kësaj detyre bazohet në caktimin e mëhershëm të dimenzioneve të kundërpeshës dhe kabinës duke e marrë parasyshë madhësin e lejuar në mes të pjesëve të lëvizshme dhe të palëvizëshme të ashensorit në dritaret bartëse. Madhësit grupëse janë të definohën standarte vendore : [13], [14], [15]. Pikë së pari caktohët pozicioni i kundërpeshës në raport me projeksionin horizontal të dritarës bartëse, figura 1.4. a) b) c) d) e) Fig. 1.4. Paraqitja skematike e pozicionit të kabinës dhe kundë të dritarës bartëse ; peshës në prerjen horizontale a) kundërpesha është përbasë kabinës; b) kundërpesha është përballë kabinës; c) kundërpesha është përballë, gjatë anës së fundit të kabinës; d) ,e) varjantat e pozicionit të kundërpeshës për kabinat kalimtare: 1 – kundërpesha; 2 – kabinat; 3 – rrethojat e dritarës bartëse; 4 – hapja e derës (hapja ndriquese e dritares bartëse). Sipas rregullit të skemës të paraqitur në përmasën e caktohet distance më e vogël në mes të rrotës për varjen e litarit të kabinës dhe kundërpeshës. Kjo largësi cakton madhësin e dijametrit të litarit lëvizës për skemën e ashensorit në varje direkte. Nëse egziston litari dëbuës ose vija është sipas makarasë, dijametri i litarit caktohet vetëm nga kushtët e qendrushuëshmerisë të litarit. b) Llogaritja e forcës së nevojshme lëvizëse të instalimit të ashensorit sipas fuqisë së elektromotorit: F0 max ⋅ v ⋅ i K PEM = , kW , …………………………………..(1.46), ku janë: ηM F0 max , kN - vlera maksimale e forcës vëllimore e cila e ngarkonë litarin lëvizës në regjimin e ngritjes së ngarkesës joekuilibruese (regjimi 1,..,4); ηM = 0,7....0,75 - shkalla e shfrytëzimit të ndikimit të mekanizmit lëvizës; v, m/s - shpejtësia e kabinës së ashensorit; c) Zgjedhja e elektromotorit sipas katallogut pastaj pervetësohën parametrat themelor të elektromotorit; d) Llogaritja e argumenteve të parametrave dhe zgjedhja e lloit të reduktorit; e) Llogaritja e argumenteve dhe zgjedhja frenave. Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 12
  • 13. Punim SEMINARIK 2008 1.2.2. Llogaritja dinamike Qëllimi i llogaritjës dinamike është caktimi i forcës së inercionit dhe forcës së ngarkesës të mekanizmit për ngritje në të cilin sigurohet(realizohet) niveli i lejuar i nxitimit dhe sakëtësia e ndërprerjës, afatëqëndrushueshmëria e punës së besuar së mekanizmit për ngritje. Kalendari i llogaritjës dinamike shqyrtohët me ndryshimin e sistemit gjithë përfshirës të lëvizjës së motorit dy taktësh me rrymë të ndryshuëshme trefazore. Me ndryshimin e lëvizjës së rregulluar të etapës themelore llogaritja e mbajtësit mbetën të pa ndryshuara. Ndryshimet do të formohën për shkakë të mënyrës së ndrrimit të nxitimit gjatë lëshimit të ashensoritn në lëvizje, si dhe gjatë ngadalësimit të kabinës dhe për shkakë të rolit të frenave e cila në atë rastë ndryshonë vetëm që ta mbajë kabinën në stacionin përgjegjës. Karakteristikat mekanike të elektromotorit dy taktësh Me karakteristikat mekanike nënkuptohët varëshmeria në mes të mumrit të rrotullimit dhe madhësisë së momentit të terheqjës të boshtit të motorit në fig.1.5. Janë përdorur këto shenjat plotësuese: Fig. 1.5. Karakteristikat mekanike statike të elektromotorit asinkron me dy taktësh me regjimë të ndryshueshme trefazore: M, n - momenti i tërheqjës dhe mumri i rrotullimeve të bushtit të elektromotorit; V, M - karakteristikat mekanike gjatë punës së elektromotorit statorit për shpejtësi të madhe dhe të vogël. M n - momenti nominal rrotulluës në boshtin e motorit; Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 13
  • 14. Punim SEMINARIK 2008 M kr - momenti kritik rrotulluës në boshtin e motorit gjatë numrit të madhë të rrotullimit; M NV - momenti reduktuës i forcave të jashtme rezistuese; M G - momenti i motorot i cili punon në regjimin kryesor të punës gjatë numrit të vogël të rrotullimit; R MV , RGV , R MM - karakteristikat mekanike të rrotave punuëse në rrota dhe gjenerator dhe regjimi i gjeneratorit të punës, gjatë shpejtësisë të madhe dhe të vogël të elektromotorit; n V , n S - numri i rrotullimit të boshtitë të elektromotorit gjatë shpejtësisë të madhe S M dhe të vogël, kur vepron momenti reduktues i forcave të jashtëme M SV ; V M n0 , n0 - numri sinkron i rrotullimit të bushtit të elektromotorit gjatë punës me shpejtësi të madhe dhe të vogël; n V - numri kritik i rrotullimit gjatë punës së elektromotorit me shpejtësi të madhe; kr 1-9 - karakteristikat mekanike të rrotave karakteristik me shpejtësi të madhe dhe të vogël. Do të shqyrtohën karakteristikat statike mekanike të motorit dy taktësh në krahasim (proporcion)me detyrat e llogaritjës dinamike . Shjegime më të mira janë dhënë në kapitullin përkushtuar elektromotorit (elektrolëvizës)dhe automatikës së ashensorit. Grafiku i karakteristikave mekanike të elektromotorit asinkron trefazor të rrymës së pandryshuar konstruktohet në bazë të varshmërisë analitike ose sipas rezultateve eksperimentale në aparatin për të provuar karakteristikat e elektromotorit. Në boshtin e ordinatës vendoset vlera e numrit të rrotullimeve të rotorit të elektromotorit, kurse në boshtinë e abëshisës madhësia e momentit të rrotullimit (tërheqjës). Në kuadrantinë e parë është treguar karakteristikat mekanike të pjesës së motorit, në kuadrantin e dytë gjeneratori, kurse në të katërtën karakteristikat e frenimit, e cila i pergjigjet regjimit të kyqjës së statorit. Karakteristikat e fundit nuk ndryshon në punën për instalimin e motorit të ashensorit. Puna në regjimin punuës (motorikë) i pergjigjet ngritjës së ngarkesës së joekuilibruar, kur momenti i redukuar nga forca e jashtme të rezistencës vepron në kahjën e kundërt prej rrotullimit të rotorit në atë rast fusha e rotorit vonon në raport me fushën e statorit. Regjimi gjeneratorikë i punës së motorit paraqitet gjatë lëshimit të ngarkesës së joekuilibruar, kur momenti i redukuar më boshtë , prej forcave të jashtme të rezistencave vepronë ne lakorjen e rrotullimit të fushës magnetike, kurse fusha motorit është nën fushën e statorit. Karakteristikat mekanike të motorit gjatë punës me shpejtësi të madhe M dhe të vogël V janë identike, porë ndryshojnë kryesishtë në madhësinë e numrit të rrotullimimeve të rotorit sinkronuës. Gjatë punës së motorit me statorit me shpejtësi të vogël, numri sinkronë i rrotullimeve është disher më i vogël se sa gjatë kyqjës me shpejtësi të madhe, për Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 14
  • 15. Punim SEMINARIK 2008 shkakë se madhësin e numrit të rrotullimeve caktohet me raportin e numrit përgjegjës të statorit. Madhësia e pjesëmarrjës sinkrone të rrotullimit të rotorit varet prej pjesës marrjës së motorit me rrymë të pandryshushme f, H Z dhe numrit të statorit p, është: 60 ⋅ f n0 = p f, H Z - pjesmarrja e rrymës së pandryshuar me të cilën punon elektromotori; p - numri i ( ne katalogjet e prodhushme paraqitet si madhësi 2p). analiza e pikave karakteristike dhe karakteristikat mekanike të pjesëve gjatë punës së elektromotorit me shpejtësi të madhe (M): I – puna (fillestare) e momentit kalimëtarë gjatë lëshimit të motorit; II – pika kritike, e cila i përgjigjet momentit më të madhë të zhvilluar kritike të rrotullimit të motorit M kr në regjimin e frenimit ; IV – pika e regjimit nominal të punës së motorit, e cila i pergjigjet momentit nominal të rrotullimit të bushtit të elektromotorit (nga kushtet e nxehjës së statorit); V – pika e etjës së zbrazët, në të cilën numri sinkronë i rrotullimit të rotorit është i njejtë me numrin e rrotullimeve të fushës magnetike të statorit. Pjesa e degëve karakteristike të motorit I-II quhën deg jostabile e karakteristikave mekanike. Pjesa II-III paraqet pjesën e vijave të lakuara të degës së ngarkuara të karakteristikave të pikës II deri te pika IV quhët deg e ngarkuar , në të cilën motori zhvillonë momentinë i cili është më i madhë së momenti nominal. P jesa e karakteristikave e cila shtrihët në kuadrantinë dytë , prej V-VI, paraqet degët gjeneratorike të karakteristikave mekanike. Analiza e punës së motorit të me rregjimet karakteristike është si në vijimë: Gjatë lëshimit të motorit për ngritjës së kabinës së ngarkuar rotori i sajë zhvillonë momentin e lëshimit (momenti kalimëtarë) M pn , në pajtim me pikën I. Për shkakë se momenti i lëvizjës së rotorit është i madhësisë së madhe prej momentit të redukuar të forcave të jashtme rezistuese M r , numri i tijë i rrotullimeve rritet , në pajtimë me skemat grafike të degëve I-II, II-II, të pika përmirsuese Rmv , derisa nuk barazohet momenti motorikë dhe momenti i forcave të jashtme rezistuese. Mëtej kabina do të lëvizë e vetme, me shpejtësi të madhe. Me lëshimin e motorit në punë gjatë lëshimit të kabinës së ngarkuarë nxitimi i rotorit paraqitet në mënyr analoge, por kryhët në pikën punës R gv , të degës gjeneratorike të karakteristikave mekanike me shpejtësi të madhe . Rotori e arrinë me rrotullimin e fushave magnetike të statorit. Motori do të punoj me regjim gjeneratorikë, duke emituar energjinë në rrjetën elektrike me humbje përkatëse, të cilat janë të caktuara me shkallën e shfrytëzimit të veprimit të motorit dhë janë të një vlere shumë të vogël, përkundër atijë , shkalla e shfrytëzimit të veprimimit të transmetuesit mekanikë-reduktorit pulegjarë. Me kalimin e kabinës në sipërfaqen e katitë kuqet dënësi i ngadalsimit , sipas sistemit të manipulimit, i cili qkyqet fileta e statorit me shpejtësi të madhe dhe Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 15
  • 16. Punim SEMINARIK 2008 njëkosishtë i kuq filetat me shpejtësi të vogël. Duke ju falenderuar inercsë së sistemit dinamikë të motorit, numrin e rrotullimit të rotorit me momenteve të ndryshimit të mbetët në nivelinë e mëparshëm (pika Rmm ). Siç është puna e motorit në atë moment i caktuar me karakteristika me shpejtësi të vogël (M), numri i tijë i rrotullimeve i përgjigjet pikës VII të degës gjeneratorike dhe do të fillojë rënja e numrit të rrotullimeve nën veprimin r momentit gjeneratorikë frenuës M në drejtimë i cili grafikishtë paraqitet në vi të pandërprerë . Procesi i zvoglimit të numrit të rrotullimeve kryhët në pikën Rmm , e cila i përgjigjet barazpeshës së momentit matematikë dhë momentitë të forcave të jashtme rezistuese. Procesi analog do të veprojë gjatë ngadalsimit të kabinës e cila lëshohët. Dijagrami i ndryshimit të shpejtësisë së kabinës së ashensorit me motorë dy taktësh është treguar në figurën vijuese: Vuv , VuM - vlerat e shpejtësisë së kabinës gjatë punës së motorit me shpejtësi të madhe dhe të vogël; t u , t p , t k - koha e shpejtimit, regjimit kalimtarë dhe frenimit mekanikë; t uv , t uM , t v M - koha e lëvizjës së kabinës me shpejtësi të madhe dhe të vogël, koha e kalimit nga shpejtësia e madhe në të vogël;I-VII – karakteristikat e pikave të dijagramit të shpejtësisë. Perioda e shpejtimit t u , karakterizohet praktikisht vlerë konstante e shpejtimit, pamarrparasysh me karakterin e pikave të lakuara të karakteristikave mekanike me pjesën e motorit. Kjo shpjegohët me inercionin e rotorit të motorit, frenuës dhe masave të tjera rrotulluese, si dhe pjeset kalimtare elektromagnetike. Shpejtimi konstatohët paraqetë momentin constant me boshtinë e motorit. Ajo hipotezë në shumicë zhvillonë shprehjet analitike te ekuacionet të lëvizjës së mekanizmitë motorik për ngritje. Fig. 1.6. Dijagrami i ndryshimit të shpeitësisë së kabinës gjatë lëshimit në lëvizje dhe frenimit. Pjesët tjera të dijagramit të ndryshimit të shpejtësisë paraqesin procesin en lëvizjës së kabinës së caktuar me shpejtësi të madhe ( t uv ), regjimin gjeneratorik i frenit gjatëkalimit nga shpejtësia e madhe në shpejtësi të vogël ( t v M ), lëvizë me Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 16
  • 17. Punim SEMINARIK 2008 shpejtësi të vogël ngadalsuëse ( t uM ), perioda e regjimit kalimtarë ( t p ) dhe frenuës ( t k ). Në qëllimin e nxerrjës së varshmërisë analitike është e nevojshme llogaritja dinamike , me shqyrtimin e ekuacionit të lëvizjës të mekanizmit motorikë gjatë ngritjës. 1.2.3. Ekuacionet e lëvizjës së elektromotoritë Regjiminë e caktuar, gjatë numrit konstantë të rrotullimit të rotorit , elektromotori zhvillonë momentin rrotulluës i cili është i njejtë me momentin e redukuar me boshtë të motorit prej forcave të jashtme rezistuesë. Ndryshimi i momentit në boshtë prej forcave të jashtme , në pajtim me karakteristikat mekanike, të çon deri te regjimi i caktuar me vlera të tjera të të rrotullimit të bushtit. Kalimi nga njëri regjim i caktuar në tjetrin bëhet me ndryshimin e momentit rrotulluës dhe shpejtësisë. Aj proces paraqet regjimin kalimëtar punuës. Karakter të procesit kalimëtar direkt ndikon në kapacitetin e ashensorit, në planimetrin e lëvizjës dhe saktësinë e ndaljës së kabinës dhe në harxhimin e energjisë gjatë lëshimit në motor (lëvizje) dhe frenim. Në regjimi kalimtarë të punës së motorit, në krahasimë me ngarkesat statike, veprojnë edhe forcat e inercionit të rendësishme sipasë madhësisë. Në pajtim me principin e Dallanbergut, gjatë shqyrtimit të përballimeve dinamike, ndryshojnë zakoni i ekuilibrit statikë, gjatë asaj duhet ta marr parasyshë edhe veprimin e forcës së inercionit. Për formën e ekuacionit të lëvizjës së motorit shqyrtohët skema në figurën 1.7. pa marr deformimet e elementeve, kurse në pajtim me shenjat vijuese: I r , kgm 2 - madhësia e momentit të inercionit të motorit; I sp , kgm 2 - madhësia e momentit të inercionit të lidhësës; I z , kgm 2 - madhësia e momentit të inercionit për lëshimin e detyruar të kabinës; FQ , FK , FG , kN – forcat rezistuese të lëvizjës së ngarkesës në kabinë kabinat dhe kundërpeshat; D pu , D z , δz , m - dijametri i litarit motorikë, dijametri dhe gjërsia për lëshimin e detyruar të kabinës; ω rad s - shpejtësia këndore e boshtit të elektromotorit (bushtit të reduktoritme , model ekuivalent të motorit); I ε , kgm 2 - madhësia zgjedhëse e momentit të inercionit të sistemit dinamik të redukuar në boshtinë e elektromotorit ; M M , M K , M SV , Nm - momenti rrotulluës i elektromotorit, frenat dhe momenti i redukuar i forcave të jashtme rezistuese. Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 17
  • 18. Punim SEMINARIK 2008 Fig. 1.7. skema e llogaritjës dinamike të modelit të mekanizmit për ngritje. a) – skema e mekanizmit real; b) - skema ekuivalente e modelit dinamik; 1,2 – masat lëvizëse të ngarkesës, kabina dhe kundërpesha; 3 – litari tërheqës ; 4 – pjesa për lëvizje me dorë të kabinës së ashensorit ; 5 – reduktori ; 6 – litari motorik (lëvizës); 7 – lidhësja me frenuës; 8 – elektromotori. Gjatë shqyrtimit të karakterstikave dinamike të procesit kalimtar të motorit të ashensorit është mekanizëm realë duke ndrruar me modelin ekuivalent. Për bazën e ekuivalencës përmirsohët ekuacioni i energjisë kinetike të gjitha pjesve lëvizëse të mekanizmit dhe madhësive të energjisë kinetike. Modeli dinamik i mekanizmit mundet të paraqitet në fornmë të masave rrotulluese (fig. 1.7.b) me momentin e inercionit I ε dhe shpejtësin këndore të sjellur në boshtine rotorit të elektromotorit ω për të cilën momentet përgjegjëse M M , M SV në regjimin motorik ose gjeneratorik ose M K , M SV në regjimin mekanikë të frenimit. Momenti i redukuar i inercionit të sistemit dinamikë ekuivalent caktohet nga ekuacioni i energjisë kinetike pa marrë parasyshë masat rrotulluese të reduktorit dhe litarit motorikë (lëvizës), tek i cili ashensori mund të neslizhohen, ku është: ω2 ω2 ω2 ω2 v2 Iε ⋅ = Ir ⋅ + I sp ⋅ + IZ ⋅ + G SV ⋅ t r ⋅ , ……….(1.48) 2 2 2 2 2 respektivisht pas shkurtimit dhe rregullimit përgjegjës, fitohët: v2 I ε = I r ⋅ + I sp + I Z ⋅ +G SV ⋅ t r ⋅ , ………………………..(1.49). 2 Nëse shpejtësia drejtvizore e kabinës shprehet sipas shpejtësisë këndore ω fitohet formën më e plotë e ekuacionit të mëposhtëm: 2 D p.u I ε = I r ⋅ + I sp + I Z ⋅ + G SV ⋅ t r ⋅ = I r + I sp + I Z + I SV ⋅ t r , …(1.50), ku ësshtë: 4 ⋅ iR 2 Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 18
  • 19. Punim SEMINARIK 2008 G SV ⋅ t r , kg - masa transllatore, masa lëvizëse e reduktuar të litarit lëvizës (motorikë); I SV ⋅ t r , kgm 2 - momenti i inercionit të masës lëvizëse transllatore e reduktuar në boshtinë e elektromotorit. Nëse të varurit indirect është sipas makarasë, shkallën e shfrytëzimit të veprimit të makarasë mirret parasyshë në llogaritje sipas madhësisë G SV ⋅ t r , dhe momenti i reduktuar i inercionit të masave lëvizëse transllatore caktohën nga shprehja: 2 D p .u I SV ⋅ t r = GSV ⋅ , ………………………………………(1.51) 4 ⋅ iR 2 Ekuacioni i lëvizjës, pa marrë parasyshë ndikimin e ngurtësimit të pjesëve të mekanizmit dhe litarit për varje do të ketë formën vijuese: dω M d = I ε ⋅ ε SV = Tε ⋅ , ……………………………………(1.52), ku është: dt ε SV , rad s 2 - shpejtimi këndorë i bushtit i sjellur në sistemin dinamikë; M d , Nm - momenti shtesë i cili formohet (paraqitet) gjatë lëshimit në lëvizje dhe frenimit të kabinës së ashensorit. Gjatë lëshimit në lëvizje të ngarkesës së kabinës në rast të uljes (ngritjes): M d = M pr ± M SV , …………………………………………..(1.53), ku është: p M pr = (0,75.....0,80) ⋅ M kr , Nm - madhësia e momentit të llogaritur të lëshimit në lëvizje(motorë) duke marrë parasyshë ndikimin jolinear të grafikës së karaktëristikave mekanike; M kr , Nm - madhësia e momentit kritik të elektromotorit, fig. 1.5.; p M SV , Nm - momenti i reduktuar i forcave të jashtme të ngarkuara gjatë lëshimit në lëvizje (motorë), gjatë asaj është shenja “ PLUS” gjatë uljes, rrespektivisht shenja “MINUS” gjatë ngritjës së kabinës. Madhësia e momentit të reduktuar të forcave të jashtme rezistuese është: F0 S ⋅ D p.u • gjatë uljes M SV = p ⋅η r , Nm , ………………(1.54) 2 ⋅ iR F0 p ⋅ D p.v • gjatë ngritjës p M SV = , Nm , ……………….. (1.55), ku është: 2 ⋅ i R ⋅η d ηr - vlera reciproke e shkallës së shfrytëzues të veprimit të reduktuar për 200 min −1 (rrot min ) ; η - shkalla direkte e shfrytëzimit veprues gjatë numrit nominal rrotullues të bushtit d të elektromotorit; F0 S , N - forca vëllimore në litarin motorikë(lëvizës) gjatë uljes së ngarkesës joekuilibruese; F0 p , N - forca vëllimore në liarin motorikë(lëvizës) gjatë ngritjes së ngarkesës joekuilibruese. Gjatë frenimit gjeneratorik, gjatë ngritjes(uljes) së ngarkesës joekuilibruese: Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 19
  • 20. Punim SEMINARIK 2008 M d = M G ± M SV , G ……………………………………………(1.56), ku është: MG - momenti gjeneratorik i motorit për karakteristika të shpejtësisë së vogël(fig.1.5., grafiku M); G M SV - momenti i reduktuar i forcave të jashtme rezistuese gjatë frenimit gjeneratorik; shenja “plus” gjatë ngritjes, shenja”minus” gjatë uljes. Momenti i reduktuar i forcave të jashtme rezistuese gjatë frenimit gjeneratorik: F0 p ⋅ D p.u ⋅η d • gjatë ngritjes M SV = G , Nm ………………..(1.57) 2 ⋅ iR F0 S ⋅ D p.v ⋅η r • gjatë uljes M SV = G , Nm ……………….(1.58), ku është: 2 ⋅ iR ηd ,ηr - shkalla direkte dhe reciproke e shfrytëzimit të veprimit të reduktorit gjatë numrit nominal të rrotullimeve të bushtit të motorit me shpejtësi të madhe; F0 p , F0 S - forcat vëllimore në litarin lëvizës gjatë ngritjes dhe uljes së ngarkesës joekuilibruese. Gjatë frenimit mekanik kabina ngritëse e cila lëviz me shpejtësi të vogël ngadalësuese: M d = M k ± M SV , ……………………………………………(1.59), ku është: k M k , Nm - momenti i llogaritur i frenimit; k M SV , Nm - momenti i reduktuar i forcave të jashtme ngarkuese gjatë frenimit mekanik, gjatë kësaj është shenja “PLUS” për ngritje, kurse “MINUS” për ulje. Madhësia e momentit të reduktuar të forcave të jashtme rezistuese gjatë frenimit: F0 p ⋅ D p.v ⋅η Md • gjatë ngritjes M SV = k , Nm …………….(1.60) 2 ⋅ iR F0 S ⋅ D p.u ⋅η Mr • gjatë uljes M SV = k , Nm ……………….. (1.61), ku është: 2 ⋅ iR ηMd ,ηMr - shkalla reciproke dhe direkte e shfrytëzimit të veprimit të reduktorit për shpejtësi të vogla. Nga ekuacioni (1.51) mund të caktohet madhësia e shpejtimit të kabinës në regjimin kalimtar të lëvizjës. Së pari duhet shprehur shpejtësinë këndore të bushtit të elektromotorit si shpejtësi linjore të lëvizjës së kabinës, rrespektivisht: 2 ⋅ v ⋅ iR ω= , …………………………………………………(1.62) D p.u Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 20
  • 21. Punim SEMINARIK 2008 Pas vendosjes së shprehjes (1.60) në ekuacionin e lëvizjës (1.51) dhe rregullimin algjebrik fitohet madhësia e shpejtimit linjor të kabinës: • gjatë varjes direkte të kabinës: D p.u m a= ⋅Md, …………………………………………..(1.63) 2 ⋅ I ε ⋅ iR s2 • gjatë varjes sipas makarasë: D p.u m a= ⋅Md, ………………………………………..(1.64), ku është: 2 ⋅ I ε ⋅ iR ⋅ iK s2 M d , Nm - momenti shtesë në boshtin e elektromotorit në regjimin pergjegjës (gjatë lëshimit në levizje, rrespektivisht gjatë frenimit). Për vendosjen e varshmërisë të cilat më herët janë shqyrtuar dhe në bazë të llogaritjës statike, janë krijuar kushtet për vendosjen e metodologjisë së llogaritjës dinamike. Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 21
  • 22. Punim SEMINARIK 2008 Pas vendosjes së shprehjes (1.60) në ekuacionin e lëvizjës (1.51) dhe rregullimin algjebrik fitohet madhësia e shpejtimit linjor të kabinës: • gjatë varjes direkte të kabinës: D p.u m a= ⋅Md, …………………………………………..(1.63) 2 ⋅ I ε ⋅ iR s2 • gjatë varjes sipas makarasë: D p.u m a= ⋅Md, ………………………………………..(1.64), ku është: 2 ⋅ I ε ⋅ iR ⋅ iK s2 M d , Nm - momenti shtesë në boshtin e elektromotorit në regjimin pergjegjës (gjatë lëshimit në levizje, rrespektivisht gjatë frenimit). Për vendosjen e varshmërisë të cilat më herët janë shqyrtuar dhe në bazë të llogaritjës statike, janë krijuar kushtet për vendosjen e metodologjisë së llogaritjës dinamike. Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 21
  • 23. Punim SEMINARIK 2008 Pas vendosjes së shprehjes (1.60) në ekuacionin e lëvizjës (1.51) dhe rregullimin algjebrik fitohet madhësia e shpejtimit linjor të kabinës: • gjatë varjes direkte të kabinës: D p.u m a= ⋅Md, …………………………………………..(1.63) 2 ⋅ I ε ⋅ iR s2 • gjatë varjes sipas makarasë: D p.u m a= ⋅Md, ………………………………………..(1.64), ku është: 2 ⋅ I ε ⋅ iR ⋅ iK s2 M d , Nm - momenti shtesë në boshtin e elektromotorit në regjimin pergjegjës (gjatë lëshimit në levizje, rrespektivisht gjatë frenimit). Për vendosjen e varshmërisë të cilat më herët janë shqyrtuar dhe në bazë të llogaritjës statike, janë krijuar kushtet për vendosjen e metodologjisë së llogaritjës dinamike. Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 21
  • 24. Punim SEMINARIK 2008 Pas vendosjes së shprehjes (1.60) në ekuacionin e lëvizjës (1.51) dhe rregullimin algjebrik fitohet madhësia e shpejtimit linjor të kabinës: • gjatë varjes direkte të kabinës: D p.u m a= ⋅Md, …………………………………………..(1.63) 2 ⋅ I ε ⋅ iR s2 • gjatë varjes sipas makarasë: D p.u m a= ⋅Md, ………………………………………..(1.64), ku është: 2 ⋅ I ε ⋅ iR ⋅ iK s2 M d , Nm - momenti shtesë në boshtin e elektromotorit në regjimin pergjegjës (gjatë lëshimit në levizje, rrespektivisht gjatë frenimit). Për vendosjen e varshmërisë të cilat më herët janë shqyrtuar dhe në bazë të llogaritjës statike, janë krijuar kushtet për vendosjen e metodologjisë së llogaritjës dinamike. Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 21