High Speed Photographer Michael van Emde Boas interviewd about how he works with trigger devices in high speed photography.

1. 52-55_Michael van den Ende 11-05-11 14:18 Pagina 52
52 PF 5-2011 FOTOGRAFIE
High speed fotografie van Michael van Emde Boas
De regie van het
onverwachte
Trigger: geluid. Vertraging: ca. 15/1000e seconde. Flitstijd: 1/1500-1/2000e. Licht: striplicht en softbox © Michael van Emde Boas

2. 52-55_Michael van den Ende 11-05-11 14:18 Pagina 53
FOTOGRAFIE PF 5-2011 53
Trigger: infrarood. Vertraging: ca. 100/1000e seconde. Flitstijd: 1/1000-1/1500e. Licht: striplicht en directe kop © Michael van Emde Boas
[tekst] Anton Staartjes
Met behulp van high speed fotografie worden snelle bewegingen 'bevroren' in beeld
gebracht. Het levert vaak spectaculaire beelden op van brekende glazen en spetterende
vloeistoffen. Toeval kan een essentiële rol spelen. In zijn fotografie regisseert Michael
van Emde Boas tot in detail het onverwachte.
“H et leuke van high speed fotografie is dingen kapot te schie- "Het goed kunnen werken met high speed fotografie vergt flink
ten", vindt fotograaf Michael van Emde Boas. Op zijn website wat techniek", legt Van Emde Boas uit. "Ik ben er zo'n drie jaar ge-
staat een aantal voorbeelden van fotografie waarbij hij naar har- leden mee begonnen. Het is een interessante richting; er is bij op-
tenlust glazen kapot schiet en vloeistoffen op diverse manieren in drachtgevers interesse voor en – dat is ook belangrijk – het wordt
het rond laat spatten. Als fotograaf werkt hij voor diverse op- in Nederland maar door een paar mensen gedaan. Belangrijke
drachtgevers in de reclame en het bedrijfsleven. Naast de fotogra- naam op dit gebied is Marcel Christ, een fotograaf die heel ver is
fische disciplines als culinair, beauty en lifestyle, houdt hij zich op het gebied van de high speed fotografie."
bezig met high speed fotografie. Dit is een spectaculaire manier
van het 'bevroren' in beeld brengen van allerlei snel bewegende Triggeren
voorwerpen. In de reclame wordt deze vorm van fotografie Van Emde Boas: "Mijn manier van weken met high speed fotogra-
regelmatig gebruikt om de dynamiek van 'het moment' weer te fie is simpel uit te leggen: ik werk in het donker en een flitser met
geven. een zeer korte flitstijd 'bevriest' het beeld. Je moet de flitser zoda-
nig vertragen dat er precies op het juiste moment een flits wordt
De in de wetenschap toegepaste high speed (shutter) fotografie is afgegeven. Ik doe dat door verschillende soorten 'triggers' te ge-
eigenlijk filmen. Hier worden camera's ingezet met zeer snelle slui- bruiken. Ik werk met ‘devices’ die met geluid, infrarood of laser
tertijden. Deze maken per seconde duizenden beeldjes die in ultra worden geactiveerd. Bijvoorbeeld het geluid van het afschieten
slow motion de karakteristiek van brekende metaalverbindingen van een kogeltje triggert de ontsteking van een flitsbuis, zodat
laten zien of de gevolgen van botsproeven met auto's weergeven. deze op het juiste moment afgaat. Overigens, dat schieten ge-

3. 52-55_Michael van den Ende 11-05-11 14:18 Pagina 54
54 PF 5-2011 FOTOGRAFIE
vroren foto van brekend glas of opspattend water ziet er soms on-
geloofwaardig uit; je kunt het je niet voorstellen dat glas of water
zo doet.”
In de reclame moet fotografie kunnen overtuigen. Als iets niet ge-
loofwaardig in beeld wordt gebracht, werkt het niet, stelt hij. “Net
als bij al mijn andere fotografische werk wil ik in hoge mate
vooraf het beeld kunnen bepalen. Als ik het in mijn hoofd niet
weet, kan ik het ook niet maken. Het is vaak zo dat, als ik samen
met mijn assistent een set opbouw en alles voor de fotoshoot op
zijn plek zet, ik in de laatste minuten de hele opstelling omgooi.
Opeens zie ik dan hoe het nog beter kan. Vaak begrijpen mensen
dat niet en krijg ik reacties als 'waar ben je nou mee bezig'. Toch
blijkt – als de foto eenmaal is gemaakt – dat dit soort ingevingen
bijna altijd juist zijn.”
Voor het fotograferen van een glas waar het water uitvliegt, heeft
Van Emde Boas ruim van tevoren bedacht hoe hij dat wil gaan
doen. “Het gaat om een beweging die je wilt vastleggen en daar
is de techniek voor nodig. Je kunt niet eindeloos flessen parfum
kapot gooien in de hoop dat er uiteindelijk een goede foto tussen-
zit. In plaats daarvan gebruik ik een technisch hulpmiddel om de
flits op het juiste moment te laten afgaan.”
Hij vervolgt: “Techniek is echter maar een onderdeel van dit soort
fotografie. Het is zeker niet de hoofdzaak en mag de spontaniteit
en het onverwachte in de fotografie niet in de weg gaan zitten.
Om een voorbeeld te geven. Ik kan het niet uitstaan als ik vallende
cornflakes fotografeer en de cornflakes zijn niet goed uitgelicht. Ik
vind het echter prachtig als de cornflakes goed zijn uitgelicht,
maar ook nog iets totaal onverwachts doen. Dat is ook het leuke
van dit werk, je regisseert tot in detail het onverwachte."
Kosten
"De kosten van een photoshoot met high speed fotografie kun-
Trigger: infrarood nen soms flink oplopen. Ook al kan ik voor mezelf een duidelijke
Vertraging: ca. 450/1000e seconde voorstelling maken hoe een foto er moet gaan uit zien, er is geen
Flitstijd: 1/1500-1/2000e garantie dat dit ook meteen lukt. Het blijft altijd een proces van
Licht: striplicht en 2 'trial and error' en dat kan – met bijbehorend kostenplaatje –
keer directe kop. beurt niet met vuurwapens, de 'kogeltjes' worden met behulp van soms langer duren dan verwacht. Een belangrijke concurrent is
Fotomontage luchtdruk weggeschoten.” daarom de CGI, de Computer generated Image. Een operator kan
© Michael van Emde Boas “De flitstijd die nodig is voor high speed fotografie begint bij een fotografische elementen in de computer zodanig laten renderen
duizendste seconde. Dan zit er nog enige beweging in het beeld. dat er een effect van high speed fotografie mee wordt gesugge-
Bij kortere belichtingen verdwijnt dat. Een gewone studioflitser reerd.”
heeft een veel langere flitstijd. Je hebt voor high speed dus een Van Emde Boas vindt dat jammer, “want hiermee gaat het 'pure'
flitsbuis nodig die een korte flitstijd heeft en toch voldoende licht van echte fotografie verloren. Ik wil artdirectors graag uitdagen
afgeeft. Over de apparatuur die ik gebruik, wil ik niet te veel ver- vaker gebruik te maken van de onverwachte elementen van de
tellen. Een aantal dingen heb ik zelf ontworpen en laten bouwen; high speed fotografie. Je kunt er een boodschap sterker en over-
dat zijn mijn keukengeheimen. Het zijn echter niet de apparaten tuigender mee brengen. Een goed voorbeeld van zo'n spontaan
die de goede foto maken, het gaat om het idee en het inzicht." moment vind ik de foto die ik maakte van het ei in het brekende
glas. De bedoeling was dat het kogeltje het ei zou kapotschieten
Geloofwaardig en dat het glas heel bleef. In plaats daarvan raakte het kogeltje
Op internet is veel materiaal te vinden van hobbyisten die met het glas. Het leverde een ijzersterke foto op van een breekbaar ei
flitsertjes, een macrolens en een bak water vallende waterdrup- dat het harde glas versplintert. Een heel klein stukje 'toeval', dat
pels fotograferen. Van Emde Boas: "Er zitten vaak waanzinnig werken met high speed zo spannend maakt."
goede foto's tussen. Toch zie je in deze – en ook in professionele –
fotografie soms elementen die niet realistisch aandoen. Een be- www.michaelvanemdeboas.com

4. 52-55_Michael van den Ende 11-05-11 14:18 Pagina 55
FOTOGRAFIE PF 5-2011 55
Trigger: laser. Vertraging: ca. 250/1000e seconde. Flitstijd: 1/1500-1/2000e. Licht: striplicht en directe kop © Michael van Emde Boas