Inspiratiedag: van offline naar online pesten

1. Child Focus & e-safety
(cyber)pesten, pesten in een modern jasje
Katrijn Van den Abeele
Project manager e-safety

2. Child Focus & e-safety
Belgian Safer Internet Centre

3. Tools

4. Tools: iRespect
• Doelgroep: leerkracht ASO + BG en inclusief onderwijs
(10-14j.)
• 10 korte interactieve video’s + begeleidende lesfiches
• In groep of individueel
• Inclusieve insteek
• Type 1 en 8

5.  Creatief luik
 Korte video’s
 Online privacy
Tools: iRespect

6. Bundel met 10 pedagogische fiches= 1 fiche per filmpje  pedagogische
handvaten voor de leerkracht

9. https://www.youtube.com/watch?v=OLk1C46pYZs&feature=youtu.be

10. 1. Zouden ze in de plaats van Isabelle afwachten tot alles overwaait en hun verdriet
en boosheid verdringen?
2. Zouden ze zoals Isabelle alles vertellen aan iemand die ze vertrouwen zoals je
ouders?
3. Zouden ze eerder hulp zoeken online en anoniem?
Groepsreflectie, doe-luik/crea-ronde

11. Tools: Lespakketten
 10 lesvoorbereidingen
 1e & 2e graad humaniora
 Geen internetverbinding vereist
 Groepsgesprekken, gebaseerd op uitwisseling en dialoog.
 10 tot 30 kinderen
 Men hoeft geen internetspecialist te zijn om dit lespakket te gebruiken.
 De groepsgesprekken duren 40 tot 60 minuten.

13. Tools: Lespakketten
 Privacy, intimiteit, e-reputatie, het recht op afbeelding, sociale
netwerken,...
 1e graad humaniora
 Offline

14. Tools: Lespakketten

15. Hulplijn – dossiers °2014
0 10 20 30 40 50 60 70 80
Grooming
Sexting
Recht op afb, privacy, cyberpesten…

16. Cases hulplijn
• Daling aantal meldingen cyberpesten
• Andere actoren
• Gewijzigde visie Child Focus

17. Case Tumblr
Mama van Sofie belt verontrust naar Child Focus (116000). Sofie (13 jaar) kwam
op een dag thuis van school met het verhaal dat ze gepest werd via sociale
media.
Ze had het verhaal al een tijdje voor zich gehouden, vandaar dat haar ouders
niets in de gaten hadden. Blijkbaar was het pestgedrag op school al een maand
aan de gang.
Hoe het begon:
Destijds stuurde Sofie pikante berichtjes naar haar lief Dennis (die ook op haar
school zat). Nadat de relatie na 3 weken was afgesprongen waren deze foto’s
verder verspreid en ‘gelekt’ op andere sociale media waaronder Tumblr. Heel
wat schoolgenoten hadden de beelden intussen gezien.
• Wat liep er mis?
• Hoe kon men preventief te werk gaan?
• Wat is de eerste stap nu de foto’s gelekt zijn?
• Welke rol heeft de school?

18. Case Tumblr
Advies Child Focus
Preventief
• Rond sexting
• Kritische zin. Wat stuur ik/wat niet. Hoe ver ga je?
• Respect: Doe geen dingen bij anderen, waarvan je ook niet zou willen dat ze
dat bij jou doen.
Verder:
• Advies aan ouders: vermijd schuldgevoel, zorg voor open dialoog
• Aan scholen: cyberpesten ophangen aan een ruimer pestbeleid binnen de
school
• Bewijsmateriaal
• Vertrouwenspersoon
• Stap 1: melden aan Dennis, vragen alle foto’s te verwijderen
• Stap 2: melden aan Tumblr zelf --> contacten industrie
• Stap 3: lokale politie

19. Case cyberbaiting
Uit praktijkervaring in een schoolomgeving blijkt dat ook leerkrachten
onderwerp kunnen worden in een pestverhaal.
Leraar Dirk is onderwijzer in Mechelen en geeft al zeven jaar biologie in het 4e
middelbaar. Een aantal maanden terug werd er door de leerlingen een facebook-
groep aangemaakt waar in eerste instantie wat geplaagd werd en heen-en-weer
gelachen. Na een week kreeg deze Facebook-groep een geheel ander tintje toen
er ongewenst beeldmateriaal opdook van leraar Dirk die in de klas een
uitbrander gaf aan een leerling. Deze filmpjes werden enorm populair online &
gretig geliket en gedeeld… De zaak kwam aan het licht toen een foto op een
andere website online werd geplaatst.
Leraar Dirk had helemaal niet gemerkt dat leerlingen foto’s trokken of filmpjes
maakten in zijn les en al zeker niet dat ze dit materiaal online plaatsten.
Een algemene reactie op schoolniveau (vanuit directie) bleef uit.

20. Dit is een voorbeeld van Cyberbaiting = een vorm van cyberpesten waarbij
leerlingen leerkrachten uitdagen in de klas, waardoor sommigen de controle
over de klas verliezen en voor schut komen te staan. De boze of
ongecontroleerde reactie wordt gefilmd/gefotografeerd en op sociale media
geplaatst.
• Wat liep er mis?
• Hoe kon men preventief te werk gaan?
• Wat is de eerste stap nu de foto’s gelekt zijn?
• Welke rol heeft de school?

21. Case cyberbaiting
Advies Child Focus:
Preventief
 Klasniveau
• Leerkracht kan in het begin van het schooljaar werken rond het gebruik van smartphones in
de klas. Bv. Foto’s maken in de les is verboden
• Pra metat de leerlingen over digitale etiquette (‘net op het net’)
• Respect, kritische zin
• Think before you post
• Portretrecht!
• Grens plagen/pesten
 Schoolniveau
• Breng ‘cyberbaiting’ ter sprake onder de leerkrachten en directie. Praat samen over de
mogelijkheden om de risico’s in te dijken + algemene aanpak indien cyberbaiting zich
voordoet.

22. Verder:
• Aan scholen: cyberpesten ophangen aan een ruimer pestbeleid binnen de
school
• Bewijsmateriaal
• Rol van de ‘buitenstaanders’/getuigen
• Op schoolniveau + klasniveau werken
• Stap 1: melden aan betrokkenen, vragen alle foto’s + groep te verwijderen
• Stap 2: melden aan Facebook