1. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
9. Bizi garen lurraldea
ESKUALDEA
Elkarren hurbil dauden eta antzeko paisaia, klima, landareak,
ohiturak... dituzten herriek, eskualdea osatzen dute.
Gipuzkoa, zazpi eskualdeek osatzen dute:
Donostia, Bidasoa Behera, Tolosa, Goiherri, Urola Kosta,
Deba Barrena eta Deba Garaia.
Denok bizi gara lurralde batean. Lurraldea herritan eta hiritan
antolatuta dago.
1

2. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
Gu bizi garen herria edo hiria da gure bizilekua.
Deskribatu nolakoa den zu bizi zaren tokia:
- zer izen duen
- herria ala hiria den
- kostatik gertu dagoen ala ez.
- Mendian ala ordokian dagoen…
- Hegoaldean edo iparraldean
-
Lurralde batean orientatzea:
Herri edo hiri bat itsasotik gertu edo urrun egon daiteke,
mendian edo ordokian, lurralde baten iparraldean edo
hegoaldean… Gainera, beste herri eta hiri batzuk ditu inguruan.
Garrantzitsua da lurralde batean orientatzea; hau da, non
dagoen eta zer muga dituen jakitea.
2

3. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
Donostiako mugak:
Iparraldean Kantauri Itsasoa du muga, ekialdean Pasaia eta
Errenteria. Mendealdean, Orio eta Usurbil daude eta
hegoaldean, Hernani.
mapak?
Zer dira mapak
Mapak, lurralde baten adierazpen grafikoak dira.
Mapa fisikoek erliebea, ibaiak, mendiak, landaretza... adierazten
dute.
Mapa politikoek,
politikoek berriz, hiriak, herriak, errepideak,
aireportuak... adierazten dituzte.
PROBINTZIA HIRIA
Gipuzkoa Donostia
Bizkaia Bilbo
Araba Gasteiz
Naparra Iruñea
3

4. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
Mapa politikoa:
Mapa fisikoa :
4

5. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
UDALERRIAK ETA ESKUALDEAK
1.-
1.- Udalerri batean bizi gara:
Denok bizi gara udalerri batean .
Udal batek gobernatzen du udalerri bakoitzean.
Bilbon, Donostian eta Gasteizen bizi da jende gehien .
2.- Udalerriek eskualdeak osatzen dituzte.-
2.- dituzte.-
Gure udalerri inguruan beste udalerri batzuk daude:
Udalerri horiek eta gurea hainbat ezaugarri berdin dituzte:
paisaia, ekonomia-jarduerak eta tradizioak.
ESKUALDEA
Elkarren urbil dauden eta antzeko paisaia, klima, landareak,
ohiturak... dituzten herriek, eskualdea osatzen dute.
Gipuzkoa, zazpi eskualdeek osatzen dute:
Donostia, Bidasoa Behera, Tolosa, Goiherri, Urola Kosta,
Deba Barrena eta Deba Garaia.
5

6. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
Eskualdeak hainbat motatakoak dira
Hainbat eskualde mota daude, eskualdearen paisaiaren
arabera: mendikoa, ordokikoa eta kostakoa. Eta eskualdeko
biztanleen jarduerak nolakoak diren arabera: nekazaritza-,
arrantza-, abeltzaintza-, industria- edo turismo-eskualdeak
daude.
Galderak:
1.- Zer dira udalerriak?
2.- Zer dira eskualdeak?
6

7. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
3.- Berdinak al dira eskualde guztiak?
4.- Zer eskualde mota daude?
Paisaiaren arabera Biztanleen jardueren arabera
m n
a
o ab
i
k t
7

8. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
AUTONOMIA-
AUTONOMIA-ERKIDEGOAK
Espainia 17 autonomia-erkidegotan eta bi hiri autonomotan
antolatuta dago.
Espainiako mapa politiko batean, autonomia- erkidegoen
izenak kokatu:
8

9. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
Autonomia-
Autonomia-erkidegoak:
Autonomia-erkidego bakoitzak lurralde bat, hiriburu bat,
gobernu-erakundeak eta bere ikurrak ditu.
Probintziak:
Autonomia-erkidego batek probintzia bat edo hainbat
probintzia eduki ditzake:
Euskal-
Euskal-Herria:
PROBINTZIA HIRIA
Gipuzkoa Donostia
Bizkaia Bilbo
Araba Gasteiz
Nafarroa Iruñea
Autonomia-erkidegoak desberdinak dira:
utonomia-
Autonomia-erkidegoak desberdinak dira elkarren artean.
Espainian gaztelaniaz hitz egiten da. Horrez gain, erkidego
batzuetan katalanez, euskaraz eta galizieraz hitz egiten da.
Autonomia-erkidego bakoitzak bere historia, bere ohiturak eta
bere tradizioak ditu. Bakoitzak bere Estatuko legeak eta
erakunde desberdinak dituzte.
9

10. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
ONDO IKASI:
Udalerria herri bat edo hainbat herriz osatuta dago eta eskualdea, berriz, udalerri
eskualdea
multzoa da.
Probintzia,
Probintzia, eskualde multzo batez osatuta dago.
Autonomia-erkidegoa
Autonomia-erkidegoa, probintziek osatzen dute.
GALDERAK
1.- Zer izen du zure autonomia-erkidegoak?
2.- Eta bertako hiriburuak?
3.- Berdinak al dira erkidego guztiak? Zergatik?
4.- Aipatu Espainiako erkidegoak eta hiri autonomoak.
10

11. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
5.- Zer osagai ditu autonomia-erkidego batek?
Autonomia-erkidegoak
Izena Hiriburua Probintziak
Extremadura Merida Caceres eta
Badajoz
Galizia
Asturietako
Printzerra
Kantabria
Euskadi
Nafarroa
Errioxa
Aragoi
Katalunia
11

12. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
Valentziako
Erkidegoa
Murtziako
Eskualdea
Andaluzia
Gaztela-Mantxa
Gaztela eta Leon
Madril Erkidegoa
Balear Uharteak
Kanariar
Uharteak
123 orrialdeko ariketa. Galderak erantzun.
a.- Zer adierazten du mapak? Zer ikur ageri dira legendan?
12

13. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
b.- Zer autonomia-erkidego ez daude Penintsularen barruan?
c.- Zer herrialderekin egiten du mugak Espainiak?
d.- Aurkitu zure autonomia-erkidegoa. Kostakoa ala
barnealdekoa da? Zer beste erkidegorekin egiten du muga?
13

14. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
Euskadiko Lurraldea
1.-
1.- Euskal Autonomia Erkidegoa:
1.979 urtean Euskaldunek Autonomia Estatua onartu zuten.
Hiriburua Gasteiz da.
2.- Kokapena eta mugak:
2.- mugak:
Euskal Autonomia Erkidegoa Iberiar Penintsularen
iparraldean dago.
Kostaldeko autonomia-erkidegoa da.
14

15. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
Muga hauek ditu:
- Iparraldean, Bizkaiko golkoa
- Hegoaldean, Errioxa eta Nafarroa
- Mendebaldean: Kantabria eta Gaztela eta Leon.
- Ekialdean: Nafarroa eta Frantzia.
3.-
3.- Lurraldearen banaketa:
Euskal Autonomia Erkidegoa hiru lurralde Historiko hauek
osatzen dute: Bizkaiak, Gipuzkoak eta Arabak.
15

16. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
Galderak:
1.- Noiz sortu zen Euskal Autonomia Erkidegoa?
2.- Zenbat lurralde historiko ditu gure autonomia erkidegoak?
3.- Zer muga ditu Euskal Autonomia Erkidegoak?
16

17. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOA
Hiriburua……………………………………………………………………………
MUGAK:
Iparraldean………………………………………………………………………..
Hegoaldean……………………………………………………………………
Ekialdean……………………………………………………………………….
Mendebaldean……………………………………………………………….
Kokapena
Kostakoa Barnealdekoa Uhartea
Lurralde Historikoak:
1.-
2.-
3.-
Gipuzkoako eskualdeak
128 orrialdeko ariketak, fotokopiak banatu
17

18. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
Errepaso
1.- Deskribatu nolakoa den zu bizi zaren tokia:
- zer izen duen
- herria ala hiria den
- kostatik gertu dagoen ala ez.
- Mendian ala ordokian dagoen…
- Hegoaldean edo iparraldean
- -----------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------
- -----------------------------------------------------------------------
2.- Bete:
PROBINTZIA HIRIA
Gipuzkoa
Bizkaia
Araba
Naparra
18

19. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
3.- Zer dira udalerriak?
4.- Zer dira eskualdeak?
5.- Berdinak al dira eskualde guztiak?
6.- Zer eskualde mota daude?
Paisaiaren arabera Biztanleen jardueren arabera
m n
a
o ab
i
k t
19

20. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
7.- Autonomia Erkidegoak kokatu:
8.- Zer izen du zure autonomia-erkidegoak?
9.- Eta bertako hiriburuak?
10.- Berdinak al dira erkidego guztiak? Zergatik?
20

21. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
11.- Aipatu Espainiako erkidegoak eta hiri autonomoak.
12.- Zer osagai ditu autonomia-erkidego batek?
13.- Noiz sortu zen Euskal Autonomia Erkidegoa?
14.- Zenbat lurralde historiko ditu gure autonomia erkidegoak?
15.- Zer muga ditu Euskal Autonomia Erkidegoak?
21

22. ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
16.-Euskadiko mugak kokatu hurrengo mapa honetan:
22