Wij zijn

Wij zijn trots. Trots op wat
wij als corporatie voor elkaar krijgen in onze samenleving. Wij vroegen
u om ons te berichten over bijzondere projecten en initiatieven in uw
­omgeving. U reageerde met veel mooie verhalen die wij presenteren in
deze themapublicatie.
De zon schijnt momenteel niet uitbundig over corporatieland. Wij moe-
ten tegenvallers incasseren door verkeerd uitgepakte beleggingsavontu-
ren, de overheid legt ons de huurtoeslag- en andere heffingen op en de
Europese regels over financiering maken het lastiger om in sociaal- en
maatschappelijk vastgoed te investeren. Maar dat alles brengt u niet van
de wijs, zo horen wij.
U bent praktisch ingesteld, blijkt uit uw verhalen. Als kleine- en middel-
grote corporatie staat u midden in uw omgeving, met beide benen op de
grond. Het werken aan de leefbaarheid in kleine kernen is uw kerntaak.
De lijnen tussen u en de belanghebbende partijen waarmee uw corpo-
ratie samenwerkt, zijn kort en effectief. Heeft u een vraag, dan pakt u de
telefoon en vraagt een collega om raad. Heeft u een idee, dan richt u
zich ook tot uw externe netwerk. Zo krijgt u veel voor elkaar, ook als er
tegenwind opsteekt.
WijhopendatuuitdezeMKWthemapublicatie2012veelenergieputom
uw maatschappelijke taak in uw woonomgeving voort te zetten.
Hartelijk groet,
Marinus Kempe, voorzitter MKW-bestuur
Directeur-bestuurder De Kernen, Hedel
3
VOORWOORD

Verdunning, vergrijzing, krimp
We leven langer, Nederland wordt ouder, maar het platteland – voor een groot deel uw achterland -
verliest bewoners aan de stedelijke gebieden. De krimp bedreigt ook uw regio, zo horen wij van veel
collega’s. Hoe gaat u daarmee om?
Werkt u aan een woonvisie waarin u met andere corporaties en diverse belanghebbenden een plan
van aanpak opstelt? Verdunt u uw woningvoorraad en bouwt u minder huizen voor gezinnen en meer
levensloopbestendige woningen die, als het even kan niet alleen voor ouderen, maar ook voor
jongeren geschikt zijn? Wat doen uw collega’s?
Kijk op pagina’s 8, 14, 23, 24, 36, 45 en 47.

MKW-CORPORATIES IN 'T LAND
6
>> Woontij, Den Burg
Wonen, werken en zorg midden in de buurt. Lunchroom de
Texelhoeve verleent zorg en is commercieel te exploiteren.
>> Patrimonium, Urk
Scheiden zorg en wonen lastig?
Niet op Urk. Bovendien koopt een
huurder na vijf jaar zijn woning.
Heel eenvoudig geregeld.
>> Beter Wonen, IJsselmuiden
Na oplevering van veel maatschappelijk
vastgoed ligt de focus op woningen voor
senioren en starters in kleine kernen.
>> AWM, Monnickendam
Brede school als opmaat naar duurzame renovatie
woningvoorraad.

7
J
an van Andel van Woontij somt een flin-
ke lijst initiatieven en projecten op die
zijn kleine corporatie ondersteunt in de
kop van Noord-Holland en op Texel: een
wijksteunpunt in Julianadorp; een zorgcentrum
voor Indische ouderen in Den Helder; een campus
voor studenten op Texel.
En de Texelhoeve, een lunchlokaal waarin mensen
met een verstandelijke beperking werken, wonen
en zorg ontvangen. De hoeve in het centrum van
Den Burg huisvest het kantoor van zorgorganisatie
De Waerden en er is ruimte voor dagbesteding en
–opvang van hun cliënten.
De Texelhoeve: de buurt ontmoet de
gehandicapten
“In de directe omgeving wonen ruim 20 mensen
met een verstandelijke beperking. Voorheen gin-
gen zij ’s morgens met busjes naar een sociale
werkplaats; ze hadden nauwelijks contact met de
veelal oudere buurtgenoten. Nu werken veel ge-
handicapten in de lunchroom en ontmoeten er de
oudere buurtbewoners die voor een kopje koffie
en een hapje eten komen.”
Investeer met een commerciële partij
Door lastenverzwaring en bezuinigingen staat het budget van de corporaties onder druk. Maar investeren in maatschappelijk vastgoed
kan wel. Als je verbinding zoekt met een commerciële partij. Woontij stond zo aan de basis van de Texelhoeve en meer, veel meer.
Laat de business aan de ondernemer
Subsidie op de investering kwam van Europa,
­provincie, gemeente en een lokaal gemeen-
schapsfonds.“Er is geen subsidie op de exploitatie.
De verhuur is kostendekkend.Vooral dankzij de sa-
menwerking met een commerciële ondernemer.
Die is veel beter in het uitvoeren van een goed
businessmodel dan een zorgorganisatie of een
woningcorporatie.”
Het werken met gehandicapten gaat prima in zo’n
omgeving, merkt Van Andel. “Voor de onderne-
mer is het een invulling van mvo en een goede
pr. Overdag heeft De Texelhoeve een maatschap-
pelijke functie en ’s avonds is er ruimte voor verga-
deringen, feesten, enzovoorts.”
Woontij voert meer maatschappelijke projecten
uit, waarbij de sleutel tot succes ligt in samen-
werking met ondernemende partijen. “Vooral de
kleine ondernemer trekt er hard aan. Die is echt
scherp op de centen.”
>> www.woontij.nl
>> www.texel-hoeve.nl

8
D
irecteur Tom de Wal: “Ik weet niet
wat er nog meer nodig is, behalve
een zwembad of sporthal, maar dat
doen wij niet. Er moet altijd een re-
latie met wonen zijn. Maar we zullen elke vraag
goed op de merites beoordelen.”
De woningstichting gaat ‘terug naar de roots’: het
bouwen van een goede woning in een goede
omgeving. In de pen zitten grondgebonden een-
gezinswoningen en levensloopbestendige wo-
ningen die inspelen op de vergrijzing die ook in
zijn regio speelt, zij het misschien wat minder dan
in andere gebieden. “Daar richten we onze focus
op, samen met renovatie en verduurzaming van
de bestaande woningen.”
‘Houd volkshuisvesting in stand’
De Wal is trots op de Nederlandse volkshuisves-
ting in de huursector. “Dat is goed geregeld en
moeten we in stand houden.” De vraag naar een
huurwoning van Beter Wonen is toegenomen:
De banken zijn strenger met hypotheken en de
arbeidsmarkt is onzeker. Maar ook omdat de wo-
Actief in kleine kernen
Eengezinswoningen, levensloopbestendige woningen, een zorgcentrum en een
Kulturhus: BeterWonen in IJsselmuiden was erg actief. Maar meer maatschappelijk
vastgoed zit er niet in.“Aan de vraag is voldaan.”
ningmarkt in Zwolle, Kampen en omgeving is
samengevoegd.“Mensen kunnen nu in onze dor-
pen gaan huren en andersom.”
Levensloopbestendig Zalk
Vier levensloopbestendige woningen: de badka-
mer en hoofdslaapkamer op de begane grond.
gelegen. Voor de landelijke sfeer zijn de wonin-
gen in de vorm van een boerenerf gebouwd. Het
parkeerplein doet denken aan een mestopslag.
Kulturhus Sonnenburgh
Het Kulturhus Sonnenburgh is bijzonder: acht-
tien huur -en achttien koopappartementen plus
bibliotheek, huisartsen, kinderopvang, apotheek,
muziekschool, cultureel werk en het centrum
voor Jeugd en Gezin.
Wonen in Wilsum
Vijf eengezinswoningen die Te Woon worden
aangeboden. Plus appartementen voor senioren
en starters. Ouderen én jongeren blijven in hun
eigen dorp: dat bevordert de leefbaarheid.
Maarlenhof IJsselmuiden
Samen met Zorgcentrum IJsselheem bouwde
Beter Wonen 25 huurappartementen, 61 zorg- en
verpleeghuisplaatsen, plaatsen voor dagverzor-
ging én een kinderdagverblijf.
>> www.bwij.nl
>> www.dewoningzoeker.nl
Foto’s: BWPHOTO-Herman IJssel i.o.v. Beter Wonen

9
“E
en brede school is een betrouw-
bare huurder en bovendien
komt zo’n voorziening de leef-
baarheid in het dorp ten goede”,
zegt Ron Manuel van AWM. De gemeente gun-
de AWM de opdracht en de rol van bouwheer
(en eigenaar) die het risico droeg. De gemeente
sluisde de investeringssubsidie van 75% direct
door naar de woningstichting die zo voor het
relatief kleine aandeel van 25% van de investe-
ring van in totaal 5,5 miljoen euro garant moest
staan. De moeilijke tijden die de bouwsector
momenteel kent pakte in de aanbesteding gun-
stig uit: het leverde een besparing van 15% in de
aanneemsom op.
Brede school en duurzame renovatie
De gemeente Waterland verzocht woningstichting AWM om een brede school te ontwikkelen in de dorpskern Ilpendam (1.900
inwoners). Aantrekkelijk voor AWM dat nog geen maatschappelijk vastgoed in portefeuille had en zo wat afwisseling hierin kreeg.
Zeer energiezuinig schoolgebouw
Met onder andere een warmtekoude-installatie
bouwde AWM een zeer energiezuinig schoolge-
bouw voor de openbare en christelijke school
die voorzieningen delen maar hun eigen signa-
tuur behouden. De Grote Grutto biedt verder
onderdak aan de peuterspeelzaal, kinderopvang
en bso en de bibliotheek.
De Grote Grutto is iets om trots op te zijn, maar
meer maatschappelijk vastgoed staat niet op
de rol, zegt Manuel. “Een buurthuis van enkele
tonnen kan nog, maar een miljoeneninvestering
als deze kun je als kleine corporatie met 1.000
woningen maar een keer doen. Anders loop je
het risico niet meer in je woningen te kunnen
investeren. Zoals duurzaamheid realiseren bij de
renovatie van bestaande woningen.”
De duurzame brede school is zo de opmaat voor
de duurzame renovatie van bestaande wonin-
gen. Ron Manuel is benieuwd naar hoe collega’s
dat aanpakken en welk resultaat ze daarbij halen.
>> www.awm.nl
De schoolkinderen beschilderen de eerste paal

Van klein naar groter of juist niet?
Wij staan als kleine en middelgrote corporaties met beide benen op de grond.
In ons dorp zijn de lijnen kort. We weten van aanpakken. “We doen het­
gewoon”, zegt u. Zo krijgen we veel voor elkaar. Maar niet alles.
Hoe dan verder? Een commerciële partij erbij betrekken? Een fusie met
een collega? Samenwerking in de bedrijfsvoering om de kosten te drukken?
U onderzoekt alle opties.
Kijk op pagina’s 7, 14, 17 en 19.

11
Z
ijn huurders mogen na vijf jaar tegen
negentig procent van de dan gelden-
de taxatiewaarde hun woning kopen.
Het voordeel: vanaf het begin kunnen
de huurders hun keuken of badkamer al naar
eigen smaak aanpassen en is er geen discussie
Kopen na vijf jaar huren
“Keep it short and simple.” Als registeraccountant kwam Johan Oosterhoff in de
boeken van corporaties regelmatig ingewikkelde constructies tegen om de verkoop
van huurwoningen te verantwoorden. “Een heleboel administratief gedoe”, stelt
Oosterhoff die als directeur van Patrimonium in Urk geen zin had in die rompslomp.
over de waardevermeerdering bij de overdracht.
Bovendien scheelt het verhuiskosten, de huur-
ders kunnen blijven wonen. Oosterhoff is te-
vreden over deze regeling. “Ik houd het graag
transparant en duidelijk.”
Slim scheiden en verbinden van
zorg en wonen
Patrimonium nam ook het voortouw bij de ont-
wikkeling van Het Ankerlicht, dat zorg en wo-
nen op een slimme manier scheidt én verbindt.
In totaal 41 nieuwe huurappartementen voor
senioren bij een bestaand zorgcentrum en aan-
leunwoningen bieden een breed assortiment
van seniorenhuisvesting: geheel zelfstandig wo-
nen, wonen met thuiszorg, verzorgingshuiszorg,
psychogeriatrische verpleegzorg en somatische
verpleegzorg.
“De zorginstellingen dragen nieuwe huurders
na indicatie aan, de woningtoewijzing van de
verpleeg- en zorgappartementen gaat altijd in
overleg met de zorginstelling. Zo kunnen echt-
paren, van wie één bijvoorbeeld een verpleeg-
indicatie heeft, toch samen blijven wonen in het
appartement.”
>> www.patrimoniumurk.nl

MKW-CORPORATIES IN 'T LAND
12
>> Woningstichting Tubbergen
Krimp in de regio. Hoe los je dat op?
Zeventien Twentse corporaties
schreven een gezamenlijke visie.
>> Goede Woning, Rijssen
De inwoners vroegen woningstichting
om hulp bij oprichting hospice dat voor
90% draait op vrijwilligers.
>> SallandWonen, Raalte
Woningstichting neemt voortouw bij
infocentrum en Kulturhus.
Een maatschappelijk bestemmingsplan
zou van pas komen.

13D
e bijdrage van Goede Woning gaf
de fondsenwerving door inwoners
van Rijssen-Holten, Enter, Wierden
en omgeving het beslissende zetje.
De woningstichting nam een flink deel van de
investering voor haar rekening en staat 25 jaar
Hospice draait op vrijwillige inzet
van inwoners
Het meest trots is Jan van der Spek op de betrokken samenleving die het initiatief
nam voor hospice De Reggestroom, waar mensen met een ongeneeslijke aandoening
in de laatste maanden, weken of dagen van hun leven verblijven. In het hospice
werken 90 vrijwilligers.
garant voor de exploitatie en onderhoud. Het
hospice betaalt huur op basis van de overblij-
vende rentelast. Zo blijft die laag.
Directeur-bestuurder Van der Spek: “Als kleine
corporatie zijn we sterk verankerd in onze om-
geving. De inwoners en huisartsen gaven aan
dat een hospice zeer wenselijk was. Zo’n initiatief
steunen wij van harte.”
Hospice De Reggestroom heeft vier eenhe-
den met elk een slaapkamer voorzien van een
schuifwand naar de familiekamer, een volledig
toegankelijk badkamer, een kitchenette en ei-
gen terras. Voor alle bezoekers is er een grote
woonkamer met speelruimte voor de kinderen.
Daarnaast is er nog een stilteruimte ingericht,
waarin mensen zich kunnen terugtrekken.
>> www.dgwrijssen.nl
>> www.hospicedereggestroom.nl

14
O
m Twente in zijn geheel aantrek-
kelijk te houden kiezen de corpo-
raties voor krachtige steden en
een vitaal platteland. Dat klinkt
wat wollig, weet Eppinga, maar ‘de keuze die
erachter ligt is helder: op het platteland gaan we
niet uitbreiden, maar alleen bouwen voor de na-
tuurlijke groei van het dorp’. De steden Hengelo,
Almelo en Enschede zullen hun grondposities
moeten heroverwegen, want ook daar is geen
massale vraag naar nieuwbouw.
Buffer om druk op te vangen
De woonvisie is geen discussie over aantallen en
percentages, maar een aanbod aan belangheb-
benden om mee te denken: gemeentes, zorg,
welzijn en scholen. “Bijvoorbeeld: een school-
directeur in een klein dorp kan gebaat zijn bij
een uitbreidingswijk die meer inwoners met
kinderen oplevert. Maar dat belang deelt niet
iedereen.”
De gezamenlijke woonvisie is ook een buffer
Woonvisie van 17 Twentse corporaties
Twentse corporaties (verenigd in vereniging WoON: Wonen Oost-Nederland) lieten een demografisch onderzoek uitvoeren dat
de basis is voor hun gezamenlijke woonvisie. Harro Eppinga ondertekende deze blik in de toekomst namens Woningstichting
­Tubbergen. “De trend is helder: de bevolking gaat krimpen en vergrijzen.”
om de druk op te vangen die een individuele
corporatie kan ervaren.“Er is vaak discussie door
het korte termijnresultaat dat de gemeente na-
streeft versus de lange termijnidee van een wo-
ningcorporatie.”
Om het wonen aantrekkelijk te laten zijn, ‘moet
elke woning raak zijn’.“We gaan niet per se min-
der bouwen, maar juist op behoefte bouwen. Zo
houden we de dorpen vitaal.”
Deuren open voor meer
­samenwerking
Naast de woonvisie werken de zeventien samen
in ‘zonder dak’, dat niemand in Twente zonder
huis wil laten zitten.“Iemand uit Enschede moet
in Tubbergen een woning kunnen krijgen.”
De derde pijler onder WoON is de bouw van
duurzame, energiezuinige huizen, waarvan ze
er circa vijftig van gaan bouwen, verdeeld over
de dorpen.
Samen een woonvisie uitwerken, heeft de deu-
ren geopend voor meer samenwerking.“Je raakt
intensief met elkaar in gesprek en iedereen
speelt open kaart. Je leert van elkaar en dat gaan
we verder uitbouwen.”
>> www.wstubbergen.nl
>> www.woontwente.nl

15
M
aar SallandWonen draagt wel
het risico voor de lange termijn
en kijkt daarom scherp naar de
exploitatie. “We hebben al lan-
ger ervaring met de ontwikkeling en exploitatie
van twee Kulturhusen en een sport- en voorzie-
ningscentrum in de kleine kernen. Gebleken is
wel dat je goede afspraken met de gebruikers en
huurders moet maken om die voorziening ook
op langere termijn rendabel te houden.”
Huurders als vrijwilligers voor
infocentrum
In IJssel Den Nul verzorgen mensen met een
licht verstandelijke handicap voor een deel de
horeca en het centrum draait op vrijwilligers,
van wie een deel ook huurder bij de corporatie
is. “We hebben gebouwd voor onze huurders
(de stichting voor de gehandicaptenzorg en
onze gewone huurders), zo maakten we voor
het ministerie aantoonbaar dat we voor onze
doelgroep aan het werk waren.”
Voortouw bij infocentrum en Kulturhus
Het informatiecentrum IJssel Den Nul laat de cultuurhistorie, de natuur en de rol van het water in de IJsseldelta zien. ­
Ed Penninks van SallandWonen zette de bouw ervan in gang. “De partijen zaten al langer aan tafel, maar ontbeerden de kennis
om te bouwen. Er kwamen genoeg subsidies vrij zodat onze lasten laag waren.”
‘Ontwikkel een maatschappelijk
bestemmingsplan’
“Door onze expertise voor bouw en onderhoud
in te zetten, tonen we onze toegevoegde waar-
de en werken we aan de leefbaarheid”, zegt Pen-
ninks die weet dat het rendabel exploiteren van
een infocentrum of Kulturhus kan tegenvallen.
“Om over de lengte van jaren zo’n voorziening
in stand te kunnen houden, zou je een soort
maatschappelijk bestemmingsplan moeten ont-
wikkelen. Daarover ben ik nu aan het denken.”
>> www.sallandwonen.nl
>> www.infocentrumijssel.nl
Prinses Margriet en meester Pieter van Vollenhove openden het infocentrum in de Duursche Waarden.
In IJssel den Nul werken tal van organisaties samen: Het Olster Erfgoed, Staatsbosbeheer, J.P. van de Bent­
stichting (gehandicaptenzorg), Stichting Kulturhus Olst-Wijhe en de gemeente Olst-Wijhe.

MKW-CORPORATIES IN 'T LAND
16
>> Woonpalet, Zeewolde
Open huis in de wijk voor mensen
met een verstandelijke beperking.
De koffie staat klaar voor de buurt.
>> Woningstichting Nijkerk
Woonruimte aan de rand van het stadshart voor
mensen die zorg nodig hebben.
>> Woningstichting Brummen
De nummer 1 in klanttevredenheid legt
uit. Je hoeft echt niet voor Sinterklaas te
spelen. Maar wel je afspraken nakomen.
>> De Groene Waarden, Gorssel
Mensen met een verstandelijke beperking
en gedragsstoornis leven midden in de
woonwijk. Ze horen er echt bij.

17
D
e Groene Waarden bouwde in een
renovatiewijk in Eefde een apparte-
mentengebouw voor Hanzeborg,
een instelling voor mensen, van
jong tot oud, met een verstandelijke beperking
in combinatie met een gedragsstoornis. De zelf-
standige woningen zijn, indien nodig, ook voor
andere huurders geschikt.
“Deze mensen woonden op het terrein van de
instelling in veel te krappe huizen. Daar was
geen ruimte voor nieuwbouw, dus hebben we
de bewoners naar de wijk gehaald”, zegt direc-
‘Ik heb nu eindelijk een eigen wc!’
Dat riep een van de bewoners van de Hanzeborg toen hij zijn appartement bekeek.“Van die woorden kreeg ik veel energie.
Daar doen we het uiteindelijk voor. Passende huisvesting voor mensen die er niet zelf in kunnen voorzien. Daar ben ik trots op.”
teur Yolanda Winkelhorst. De nieuwkomers zijn
opgenomen door de buurt. “De andere wijkbe-
woners nemen hen regelmatig ‘onder de arm’,
ze maken echt deel uit van de gemeenschap.”
De woningstichting nam de hele wijk onder
handen: 29 naoorlogse woninkjes gingen plat
en ervoor in de plaats kwamen 56 woningen
in de vorm van huur – en seniorenwoningen,
koophuizen voor starters en appartementen
voor Hanzeborg.
“Met festiviteiten tijdens de bouwperiode van
vijf jaar – het ging met kleine stappen - hebben
we het buurtgevoel gestimuleerd en dat heeft
geholpen om de cliënten van Hanzeborg te la-
ten integreren.”
Heffingen en regels dwingen
tot fusie
De Groene Waarden fuseert met Goed Wonen
Twello in 2013 tot IJsseldal Wonen. “Voor een
kleine corporatie met 900 woningen is met alle
heffingen en regels die ons opgelegd worden,
de rek er financieel en organisatorisch uit. Het
gaat niet meer zelfstandig, dus gaan we samen
verder.”
Na de fusie wil de nieuwe corporatie een rol spe-
len in het groene hart van de Stedendriehoek
(de regio Zutphen, Apeldoorn en Deventer) en
Winkelhorst sluit niet uit dat met een volgende
partner de MKW-grens van 5.000 woningen
overstegen wordt. “Dat is echter toekomstmu-
ziek. Laten we eerst maar zorgen dat IJsseldal
Wonen op de kaart komt te staan.”
>> www.degroenewaarden.nl

18 D
irecteur Bertus Rakhorst is er trots
op dat Woningstichting Nijkerk op
een prima locatie op loopafstand
van de binnenstad de al eerder
ontwikkelde woonzorgzone (voor zelfstandig
wonen met dienstverlening) kan uitbreiden met
wonen, verzorging en verpleging.
Flexibel in gebruik
Het verzorgingshuis Arkemheen gaat in twee
gedeelten tegen de vlakte en herrijst in een
bouwstijl die veel flexibiliteit in het gebruik krijgt.
“Na de nieuwbouw van Arkemheen en reno-
vatie en ‘optopping’ (vier nieuwe appartemen-
ten erbovenop) van de Beatrixflat kunnen 99
senioren in een prachtig appartement (83) of
groepswoning (tweemaal acht personen) wo-
nen. Hiermee dragen we weer fors bij aan onze
maatschappelijke opdracht in Nijkerk.”
Uitbreiding woonzorgzone op
loopafstand binnenstad
InNijkerknamdewoningstichtingverzor-
gingshuisArkemheenenaanleunwoningen
indeaanpalendeBeatrixflatovervaneen
kleine,plaatselijkebouwstichting.
Verkoop woningen nodig
vanwege heffingen
De extra heffingen die de overheid de corpo-
raties oplegt en gaat opleggen zijn vervelend,
maar niet onoverkomelijk, meent Rakhorst. Wel
nopen ze de woningstichting tot verkoop van
bestaande huurwoningen om investeringen
elders mogelijk te maken. “We bieden allerlei
acties, zoals de startersrenteregeling, aan om de
verkoop te stimuleren. Het gaat niet eenvoudig,
maar we hebben zo’n 75% van de 24 woningen
kunnen verkopen.”
Ontwikkelen met meer partners
In Nijkerk heeft Rakhorst nog wat maatschappe-
lijk vastgoed in de pijplijn, maar door de vermin-
derde WSW-borging is dat wel lastiger te realise-
ren. “In bijvoorbeeld een gezondheidscentrum
zou je volgens de nieuwe regels onderscheid
moeten maken tussen sociaal en commercieel
vastgoed, zoals een apotheek. Die wil je in zo’n
centrum toch graag erbij hebben. Een overwe-
ging is dan om het gebouw zo op te zetten dat
je het juridisch en economisch kan splitsen.”
Met meer partijen aan tafel is het beheer van
een gezondheidscentrum toch complexer dan
als de woningstichting alleen aan zet is. “Dat is
nu eenmaal de realiteit, daar kun je wel moeilijk
over doen, maar dat helpt je ook niet verder”,
stelt Rakhorst nuchter vast.
>> www.wsnijkerk.nl
>> www.startersrenteregeling.nl

19
S
inds 2008 voldoet de woningstichting
aan het KWH-Huurlabel, draagt ze de
goedkeuring van het Kwaliteitscen-
trum Woningcorporaties Huursector.
Na twee jaar in de top drie staan ze in Brummen
nu bovenaan de lijst. “Iedere medewerker, ook
de aannemer en de onderhoudsmonteur, weet
dat klantvriendelijkheid voorop staat: je maakt
in overleg met de huurder heldere afspraken en
komt die ook na”, zegt directeur Frans Visschedijk.
Een voorbeeld: “Als je weet dat je over een paar
jaar de kozijnen gaat vervangen, laat je dat zo
snel mogelijk weten aan de bewoners, zodat ze
weten dat ze nog even moeten wachten met het
kopen van nieuwe gordijnen.”
Goed en vriendelijk
Goed en vriendelijk, die twee woorden sprin-
gen eruit bij de beoordeling door de bewoners
die de dienstverlening door de verhuurder bo-
ven alles stellen. De woningstichting doet het
Behandel bewoner zoals je zelf
behandeld wilt worden
De dienstverlening in Brummen is de beste van Nederland, zo vinden de huurders van de woningstichting. Zeker, ze zijn er trots
op, maar lopen er niet mee te koop. De tip moest komen van een collega uit ’s-Heerenberg.
in vergelijking met de collega’s erg goed in het
afhandelen van klachten. “Dat is een van de
moeilijkste zaken. Je kunt niet iedereen overal
gelijk in geven. Maar we hebben een medewer-
ker die alle klachten oppakt en pas loslaat als
de bewoner tevreden is over de uitkomst. We
nemen in een gesprek uitgebreid de tijd om de
bewoner ons standpunt uit te leggen. Dat wordt
gewaardeerd.” De klant is koning, maar de wo-
ningstichting geen Sinterklaas, stelt Visschedijk.
“We hopen dat zo goed mogelijk uit te leggen.”
‘Niet veel extra voor hoeven doen’
Een plaats in de top kwam niet helemaal uit de
lucht vallen, maar het verraste sommigen wel.
“Een collega-medewerker zei verbaasd: ‘We
hebben er helemaal niet veel extra voor hoe-
ven doen.’ Dat toont voor mij aan dat wij het als
vanzelfsprekend ervaren dat we onze klanten
vriendelijk behandelen. Daar ben ik trots op”, zegt
Visschedijk bescheiden. Collega Arjan ter Bogt
van Woningstichting Bergh tipte de redactie: “Ik
ga zelf een kijkje nemen in Brummen.”
>> www.wstbrummen.nl
>> www.kwh.nl
Mevrouw Geerling-Broijl is blij dat de onderhoudsmon-
teur van Woningstichting Brummen de batterijen in de
rookmelder vervangt. Dat doet hij ieder jaar, gewoon ser-
vice. “Je wilt toch niet dat onze senioren op een huishoud-
trapje gaan staan balanceren als midden in de nacht de
batterijen leeg zijn en de rookmelder gaat piepen.”
Foto: Ton van Vliet, Terborg

Heffingen, de aanslag van de overheid op uw portemonnee
De mislukte beleggingen van grote corporaties vangen we met zijn allen op. Dat is de
grondslag van de solidariteit die ons ook veel goeds heeft gebracht. Akkoord, die
heffing verwerken we wel in ons budget. Maar de huurtoeslagheffing komt er ook aan.
Of een rioolheffing die voortaan via uw corporatie loopt. Dit alles gaat ten koste
van mijn investeringsruimte, zegt u in koor. Hoe kunnen we woningen
blijven bouwen als onze portemonnee niet veilig is?
Kijk op pagina’s 17, 18 en 25.
Foto: Harrie Koelewijn

21
“O
nze kerntaak is om wonin-
gen aan te bieden aan men-
sen die daar zelf niet voor
kunnen zorgen. Bovendien
zijn er in deze jonge gemeente niet veel zorg-
plaatsen dus uitbreiding was welkom”, zegt de
DE KOFFIE STAAT KLAAR VOOR DE BUURT
‘Open huis’ in de wijk
In Zeewolde klopte zorginstantie Philadelphia aan bijWoonpalet voor een nieuw
woonzorgcentrum voor mensen met een ­meervoudige beperking.Voor de corporatie
een mooi moment om haar portefeuille te verbreden.
manager vastgoed van Woonpalet, Rudi Hol.
Corporatie, zorginstelling, de buurt en vooral de
bewoners zelf zijn blij met hun woningen.
Iedereen bracht expertise in
Aan de Houtwal verrees een woonzorgcen-
trum waarin iedereen zijn stem kon laten ho-
ren. De lijnen waren kort in Zeewolde, stelt
Harry Luykx, vader van een van de bewoonsters.­
“Ik wilde meedenken. Niet alleen voor haar, maar
voor alle bewoners. Gelukkig boden Woonpalet,
Philadelphia en andere betrokken partijen mij
de kans dit te doen. Regelmatig kwamen we
bij elkaar om onze ideeën over de realisatie aan
Houtwal te bespreken. Dat was zinvol, want elke
partij keek vanuit zijn eigen expertise. Woon-
palet berekende bijvoorbeeld of het financieel
haalbaar was, de architect bedacht een mooi en
functioneel gebouw, Philadelphia bekeek of de
nodige zorg goed geboden kon worden. En ik
keek of het ook fijn wonen is.”
Het woonzorgcentrum bestaat uit twee vleu-
gels in twee bouwlagen gekoppeld door een
centrale entree met lift en trappenhuis. In het
geheel zijn er 29 cliënten verdeeld over vier
zorggroepen gehuisvest. Elke groep heeft een
huiskamer met keuken, snoezelruimten en ove-
rige voorzieningen.
Op de begane grond wonen onder begeleiding
de mensen die redelijk zelfredzaam zijn. Op de
verdieping die voorzien is van een tilliftsysteem,
hebben de bewoners permanente zorg nodig.
De vader die zijn dochter een prachtige woning
zag betrekken, hoopt dat het open gebouw een
uitnodiging voor de buurt vormt om ‘eens een
kopje koffie te komen drinken’.
Aan de Houtwal staat het woonzorgcentrum
niet los van de wijk, maar er juist middenin. De
koffie wordt vers gezet.
>> www.woonpalet.net
Jos Knol geniet van zijn nieuwe woning

MKW-CORPORATIES IN 'T LAND
22
>> Woningbouwvereniging Reeuwijk
Medisch centrum en dorpswinkel zijn speerpunten
in leefbaar houden van kleine kernen.
>> Goed Wonen Zederik
Huren of kopen. De keuze
is aan de klant. En het werkt
prima, zegt het onafhankelijke
rapport.
>> Jutphaas Wonen, Nieuwegein
Geen grote broek aantrekken, maar wel
grootse dingen doen. Het ombouwen van lege
kantoren tot starterswoningen bijvoorbeeld.
>> Rhenense Woningstichting
Grote inhaalslag om vergrijzing op te
vangen. Woningstichting doorbreekt
impasse bouwproces.

23
E
venals elders in het land moesten
zorgverleners en corporatie hier ook
‘elkaars taal leren spreken’. Direc-
teur Eep van Dijk van de Rhenense
Woningstichting: “De zorg kijkt, mede door de
politieke ongewisheid over budgetten, anders
tegen vastgoed aan. Maar wij kunnen niet bou-
wen zonder de lange termijn in het oog te hou-
den. Wij moeten de risico’s beheersen, terwijl
zorgverleners graag het vastgoedrisico bij de
corporatie leggen.”
Bij De Tollekamp duurde het liefst zeventien jaar
voordat de sleutel overhandigd kon worden.
Inspelen op vergrijzing
Vergrijzing is ook in Rhenen een punt van zorg. De woningstichting maakte een inhaalslag en leverde 32 seniorenwoningen in het
plan De Rank, negen gelijkvloerse appartementen aan de Stationsweg en het zorgcentrum De Tollekamp op.
“Pas toen zorgverlener Charim, die zelf ook vast-
goed bezit, instapte werd het gesprek eenvou-
diger en dat versnelde het bouwproces.”
Het eigendom is gedeeld: de woningstichting
is eigenaar van de woningen, Charim bezit het
zorgdeel op grond in erfpacht (dertig jaar).
Scheiding wonen en zorg
Van Dijk vraagt zich af hoe de overheid de plan-
nen rondom het scheiden van zorg en wonen
gaat uitvoeren. “Er liggen nog veel punten die
om een antwoord van het Rijk vragen.” Hij koos
daarom bewust niet voor speciaal zorgvastgoed.
Maar voor aangepaste huizen waarin senioren
‘tot de laatste ademtocht’kunnen wonen.
Niets dan lof voor dure tuin
De seniorenwoningen op De Rank kijken deels
uit op een grote tuin. “De gemeente was eige-
naar maar had er geen plan voor. Wij hebben
de grond overgenomen en er een tuin van ge-
maakt. Een dure tuin op deze manier, dat klopt,
maar we krijgen er van de bewoners niets dan
lof over.”
In zorgcentrum De Tollekamp zijn 34 extramu-
rale huurwoningen, 25 intramurale woningen
voor mensen die zelfstandig wonen maar wel
regelmatig zorg nodig hebben en 50 woningen
voor mensen die verpleging behoeven, zoals
dementerende en mensen met een lichame-
lijke handicap. De Tollekamp huisvest verder een
tandarts, fysiotherapeut, ergotherapeut, kapper,
een winkel, restaurant en er is een multifunctio-
nele ruimte gerealiseerd.
>> www.rhenensewoningstichting.nl

24
E
en trotse Vincent van Luit stelt: “De
toenemende vergrijzing vraagt om
een goede, bereikbare eerstelijnszorg.
We zijn erg tevreden dat we dit me-
disch centrum gerealiseerd hebben.” Het cen-
trum is letterlijk het middelpunt van het woon-
zorggebied en een geweldige voorziening voor
Reeuwijk.
Leningen duurder door Brussel
Maar Van Luit weet dat de veranderde regel-
geving over staatssteun het erg moeilijk voor
de woningbouwvereniging maakt om nog zo’n
investering te doen. “Brussel ziet het medisch
centrum als commercieel en dus als een niet-
DAEB-activiteit. Daarom worden de leningen
duur en borgstelling via het WSW onmogelijk.”
Nu gaf de Bank Nederlandse Gemeenten wel
een lening, maar dan ben je duurder uit, zegt
directeur Van Luit. “Een ongeborgde financie-
ringsaanvraag kost veel voorbereidingstijd en er
wordt erg veel informatie opgevraagd. Dat kost
Leefbaarheid in dorpen
Woningbouwvereniging Reeuwijk heeft een schoolgebouw geheel ver(nieuw)bouwd
tot een medisch centrum voor huisartsen, apotheek, enkele ­therapeuten en‘priklab’.
Voor nieuwe maatschappelijke projecten is wellicht geen ruimte meer.
zeker een half jaar extra, de rente is ongeveer
een procent hoger en bovendien is hiermee
slechts twee derde van de investeringen gefi-
nancierd. Verder is de looptijd voor de lening
vooralsnog maar tien jaar.”
Voor nieuwe maatschappelijke projecten is het
beslag op het eigen vermogen groot, wellicht te
groot in relatie met de andere plannen, meent
Van Luit. Maar hij kijkt graag met een positieve
blik vooruit. De focus ligt voortaan op de ver-
nieuwing en verbetering en verduurzaming van
de bestaande woningen. “In onze omgeving zal
de vergrijzing verdubbelen. Daarop moeten we
onze voorraad aanpassen, nu hebben we na-
genoeg alleen eengezinswoningen. We zullen
seniorenwoningen gaan bouwen.”
Zonder woningbouwvereniging
geen winkel
De vereniging heeft in Driebruggen een nieuwe
dorpswinkel gebouwd. Zonder de investering
van de woningbouwvereniging was de winkel
in deze kleine dorpskern verleden tijd geweest.
Nu kunnen de inwoners gewoon te voet hun
dagelijks boodschappen blijven halen. “Zo zor-
gen we voor het behoud van prettig wonen in
leefbare kernen. Daar zijn we trots op.”
>> www.wbvreeuwijk.nl

25
D
at klanten deze keuzevrijheid waar-
deren, blijkt volgens Braat uit de
toekenning van het KWH-Huurla-
bel, het keurmerk van Kwaliteits-
centrum Woningcorporaties Huursector.
Goed Wonen Zederik uit Lexmond heeft veel
gebouwd in alle prijsklassen en voor alle doel-
groepen. De cijfers zijn indrukwekkend: de cor-
poratie voegde 200 nieuwbouwwoningen en
appartementen aan de voorraad van 1.100 wo-
ningen toe. Er zijn en komen nog ruim 50 wo-
ningen in aanbouw. Het aanbod is ruim en de
corporatie probeert de woningmarkt op gang
te houden: een huurder mag zijn woning kopen.
“We hebben een voorsprong genomen op het
kooprecht van de huurder”, legt de directeur uit.
“De vraag van de klant staat voorop: het systeem
is neutraal qua doelgroep en eigendom.”
VOORSPRONG OP KOOPRECHT HUURDER
Keuze uit huren of
kopen met zekerheid
“Het meest trots ben ik dat GoedWonen Zederik eenTeWoon-corporatie is”, zegt Kees
Braat.“TeWoon houdt in dat de (nieuwe) bewoner zelf kan kiezen of hij de woning
huurt of koopt. De korting op de koopprijs kan oplopen tot wel dertig procent.”
Verkochte woningen verdwijnen
niet uit de markt
Het argument dat huurwoningen uit de markt
verdwijnen, weerlegt de directeur met de we-
derzijdse verplichting tot terugkoop. “Bij terug-
koop kunnen we dan altijd bepalen of de wo-
ning in de verhuur gaat of weer verkocht wordt.”
Dat maakt de woning betaalbaar en geeft de ko-
per de zekerheid dat hij zijn woning altijd weer
van de hand kan doen.
Patrijs, blikvanger in De Weide
De corporatie heeft in Meerkerk de Patrijs neer-
gezet, een appartementengebouw met 48
wooneenheden met zes verschillende woning-
typen. Alle woningen zijn via Te Woon in de aan-
bieding gegaan: de helft is verkocht, de andere
helft verhuurd.
De Patrijs voldoet aan de Woonkeur SKW certi-
ficaten. De woningen zijn levensloopbestendig
en rolstoeltoegankelijk; voldoen aan de eisen
van groenfinanciering; zijn energiezuinig en
duurzaam.“Een hoogtepunt”, meent Braat.
Mooi rapport van OpMaat
Goed Wonen Zederik heeft van Stichting Op-
Maat, dat Te Woon keurt, een prima rapport
gekregen: uitstekende praktische uitvoering;
tevreden klanten en belanghouders; ruimste
keuzevrijheid; kasstromen perfect op orde; elk
project met opbrengst vorige gefinancierd.
>> www.goedwonenzederik.nl
>> www.opmaat.nl
>> www.kwh.nl

26 N
uchterheid tekent de corporatie
ook in de manier waarop ze aan-
bestedingen uitschrijft. In Nieuwe-
gein staat 26% van de kantoren
leeg en een deel daarvan gaat Jutphaas Wonen
ombouwen tot starterswoningen. De belegger
vroeg 1,9 miljoen voor een twee verdiepingen
Terwijl de grote broeders investeringen afzeggen en projecten stopzetten,
is Margaret Zeeman, directeur van JutphaasWonen in Nieuwegein er trots op dat haar
kleine corporatie gewoon door bouwt.“We hebben ons nooit groter voorgedaan dan we zijn en
we zijn nuchter met ons geld omgesprongen.”
hoog gebouw aan de rand van een woonwijk,
Jutphaas Wonen bood 9 ton en kreeg de koop
rond voor dat bedrag.
“Het kantoor wordt niet omgetoverd tot loft-
achtige woningen, maar gewoon tot verticale
woningen met de slaapkamer boven en een
tuintje. Daar bleek de voorkeur van de poten-
tiële huurders naar uit te gaan.” Deze huurders
heeft Jutphaas Wonen tevoren uitvoerig be-
vraagd. “Wij hebben direct contact met onze
klanten. Zo bouw je wat zij wensen, niet wat
ons idee daarover is. Dat willen we niet voor hen
invullen.”
Aanbesteding niet dichtgetimmerd
De aannemers die deze verbouwing voor hun
rekening willen nemen hebben een kort wen-
senlijstje gekregen. Ze kunnen scoren op prijs,
duurzaamheid enzovoorts. De keuze is aan hen.
“We timmeren de aanbesteding niet van voor
tot achter dicht. Dat kost onnodig veel tijd en,
erger nog, ontzettend veel geld. Daarom streven
we een zo groot mogelijke transparantie na.”
Legolisering bouw
Zeeman liet zich inspireren door de zienswijze
over aanbestedingen van Hennes de Ridder,
professor Methodisch en Integraal Ontwerpen
aanTU Delft.“Hij spreekt over legolisering van de
bouw. Met legoblokjes kun je alles heel flexibel
bouwen. Waarom hanteer je dit principe dan
niet in de echte stenen?”
Een retorische vraag, vindt Zeeman. “De aan-
nemers zijn niet gewend aan deze wijze van
aanbesteden en dat vereist ook van hen anders
denken en doen.”
>> www.jutphaas.nl
Kantoren ombouwen tot
starterswoningen

Scheiding zorg en wonen
Waar het kan wordt de zorg thuis verleend en niet in een instelling. Dat levert
een bezuiniging op. Maar ook vragen over de praktische uitvoering van
deze scheiding.
En dat juist op het moment dat u voor mensen die zorg behoeven
een ‘open’ huis in de wijk bouwt. Waar zij midden in de
samenleving kunnen leven en wonen.
Kijk op pagina’s 7, 8, 17, 18, 21, 23, 33, 38, 41, 43, 44 en 47
voor mooie projecten in zorg en wonen.

MKW-CORPORATIES IN 'T LAND
28
>> Wonion, Ulft
Energieneutrale buurt als opmaat
naar 2030. De corporatie wil dan
onafhankelijk zijn van gas en
niet-groene stroom.
>> De Kernen, Hedel
Kleinschalige woonvoorzieningen
in kleine kernen. De mensen met
een beperking leven er gelukkig.
De hele familie is er blij mee.
>> Woningstichting Bergh, ’s-Heerenberg
Duurzaamheid zit in de genen van de woningstichting.
Het succes van PassiefHuis wordt uitgebouwd.
>> Destion, Gennep
Leefbaarheid in kleine kernen.
Van multifunctionele centra tot
knusse huiskamer voor de buurt.
Met jeu de boules voor de deur.

29
“E
en energieneutrale buurt van
deze omvang is vrij uniek in Ne-
derland, helemaal binnen de so-
ciale huursector”, zegt directeur
Harrie Kuypers. “De woningen wekken zelf de
energie op voor de verwarming, de ventilatie en
het warme water.”
Dat gebeurt met zonnepanelen en –collecto-
ren. “Die leveren ook de extra energie voor ver-
lichting en overige apparaten. Of het genoeg is,
hangt ook af van het gedrag van de bewoner.
Wat er aan stroom over is, vloeit op zonnige da-
gen terug in het elektriciteitsnet.”
Trots op energieneutrale Bomenbuurt
In het Gelderse Ulft bouwde Wonion een energieneutrale buurt met 39 sociale
­huurwoningen. Een opmaat naar 2030. “Dan willen we als corporatie volledig
­energieneutraal zijn.”
Kuypers schets het belang voor de toekomst.
“De energieprijzen blijven waarschijnlijk stijgen.
Deze zeer goed geïsoleerde woningen moeten
de woonlasten voor onze bewoners betaalbaar
houden en het milieu meer ontzien.”
Overheid aan zet
De Bomenbuurt is een van de eerste stappen
die Wonion heeft gezet. Vastgoedmanager Ro-
derik van Lith slaat de volgende mijlpalen: “In
2014 moet onze nieuwbouw al energieneutraal
zijn. In 2017 willen we ons hele bezit op mini-
maal energielabel C brengen.”
Volledig onafhankelijk zijn van gas en niet-­
groene stroom in 2030 is het doel. “Dat is ambi-
tieus en daarvoor hebben we ook de overheid
nodig. Maar die wees onlangs onze aanvraag
voor een ‘solarpark’af omdat ze, ik zeg het maar
cru, vreesden te veel belastinginkomsten mis te
lopen”, vertelt Kuypers.
De renovatie van de Vogelbuurt staat nu op de
rol. Van Lith: “We strippen 115 woningen tot het
casco en bouwen ze op op tot het niveau van
het energielabel A en A+, zodat ze minimaal
vijftig jaar meekunnen.”
Of de overheid nu wel of niet over de brug komt,
het brengt ze in Ulft niet van de wijs.“Wij blijven
zoeken naar innovatieve oplossingen om onze
doelen te realiseren.”
>> www.wonion.nl
Mevrouw Ineke Tiek
woont in een energieneutraal huis

30
D
oor vernieuwing in de bouwketen
waren de woningen betaalbaar:
een bouwconsortium zorgde voor
het hele proces van ontwerp tot en
met uitvoering. “De dorpsraad Beek - Loerbeek
was naast de gemeente en de woningstichting
deelnemer in het selectieproces en had een
doorslaggevende stem in de keuze voor het
bouwconsortium.”
Energierekening huurder echt lager
“De woningen zijn zeer energiezuinig, zodat
huurders – en de eerste resultaten bewijzen het
- echt een lage energierekening hebben. We
monitoren met behulp van een energiedisplay
via het internet drie jaar lang hoe bewoners het
wonen in een PassiefHuis ervaren. De mensen
leren steeds beter hoe met energie om te gaan.
Ze kunnen hun ervaringen delen en wij leren
ervan voor toekomstige projecten.”
Duurzaamheid zit in de genen van
Woningstichting Bergh
Arjan ter Bogt vanWoningstichting Bergh is trots op de nieuwbouw aan de Steegseweg in Beek. Hier staan de eerste dertien
PassiefHuis-gecertificeerde nieuwbouwwoningen in de sociale huursector in Nederland: twee blokken van vier levensloopbesten-
dige woningen en vijf eengezinswoningen.
‘Cradle tot cradle’
Zoveel mogelijk duurzaam bouwen, uit zorg om
onze aarde maar ook zodat de energielasten
voor toekomstige huurders laag zijn; daar het
is de kleine corporatie (1.500 woningen) om te
doen.
“Het succes van zeer energiezuinig bouwen, al
dan niet in combinatie met PassiefHuis, zetten
we voort in nieuwbouw in Zeddam, ’s-Heeren-
berg, Stokkum en Kilder, waarop we bovendien
zonnepanelen aanbrengen. In Kilder voeren we
ook het‘cradle to cradle’-principe door.”
>> www.wsbergh.nl
>> www.passiefhuis.nl
Een PassiefHuis onderscheidt zich door de bijzondere
combinatie van een zeer hoogwaardig en aangenaam
binnenklimaat en een zeer laag energieverbruik.

31
D
e belanghouders zien dat het be-
heer van de brede school bij de wo-
ningcorporatie in goede handen is.
Destion uit Gennep heeft inmiddels
samen met de gemeente Mook en Middelaar het
voortouw genomen voor de bouw van een vol-
gende brede school met gymzaal in Molenhoek,
waarin onder andere basisschool, bibliotheek, kin-
deropvang en buitenschoolse opvang deelnemen.
“De gemeente zet geld in van de verkoop van de
Essent-aandelen en wij nemen het beheer op ons.
Na 40 jaar is het gebouw een gezamenlijk eigen-
dom van de gemeente en de corporatie.”
Geen Sinterklaas, maar verstandig
beheer
Directeur Wilbert Pothoff is er trots op dat zijn cor-
poratie wil en kan bouwen om de leefbaarheid in
14 kleine kernen te behouden. Inmiddels staan
er in drie jaar tijd drie multifunctionele gemeen-
Bouwen aan leefbaarheid
in kleine kernen
Destion bouwde een brede school in Nieuw Bergen en een‘huiskamer’voor de
­inwoners van het kerkdorpjeVen-Zelderheide. Meer maatschappelijk vastgoed is
onderweg.“Laat ons de exploitatie en het beheer maar doen, dat is ons vak.”
schapshuizen. “We betrekken de gebruikers vanaf
het begin bij het project, maar weten dat je als
exploitant anders naar een gebouw kijkt dan als
huurder.”
Destion speelt niet voor Sinterklaas, ze brengt
geen zak met geld. De corporatie investeert mee
en neemt de exploitatie van het gebouwbeheer
op zich. “Onze kernkwaliteit is het beheer en de
instandhouding van gebouwen. Door ondeskun-
dig beheer gaat veel maatschappelijk vastgoed
verloren. Daarom zeggen wij: laat ons het doen, wij
zijn er goed in.”
De Huuskamer in Ven-Zelderheide
In het kerkdorpjeVen-Zelderheide kunnen 60-plus-
sers koffie drinken, een spelletje doen, televisie kij-
ken, een hapje eten en uiteraard bijkletsen in De
Huuskamer. Er ligt een jeu de boulesbaan voor de
deur. “Een mooie bijdrage aan de leefbaarheid in
deze kleine kern”, zegt Ilse de Bokx van Destion.
De dorpsbevolking was zeer betrokken bij deze
woningbouw inclusief gezamenlijke huiskamer en
weet die ook voor andere activiteiten te vinden.
Het lokale draagvlak is groot: inwoners, woning-
bouwvereniging, gemeente en welzijnsorganisatie
staan er vierkant achter. “Een doorslaggevend suc-
ces”, meent De Bokx.“We zien dit als een voorbeeld
voor ons hele werkgebied en willen dit concept op
meer plaatsen toepassen.”
>> www.destion.nl

Duurzaam wonen
Als u bouwt en renoveert, levert u bij voorkeur energiezuinige of
zelfs energieneutrale woningen op. Dat scheelt in de stookkosten
voor de bewoner. En is goed voor het milieu.
Maar investeren in energiebesparing kost geld, het leidt vaak tot
een onrendabele top. Als corporaties hebben we ons echter tot
doel gesteld om de uitstoot van CO2 te verminderen. Velen van u
hebben de handschoen opgepakt. U nog niet?
Lees inspirerende verhalen op pagina’s 9, 29, 30 en 36.

33
I
n La Grostraat in Ammerzoden en De Fon-
tein in Aalst bouwde De Kernen kleinschali-
ge woon- en leefvoorzieningen voor men-
sen met een beperking. Directeur Marinus
Kempe is er trots op: “Zij hebben immers net zo
veel recht op een passende fijne woonruimte als
ieder ander. Het stopt niet bij de stenen; deze
mensen en hun families zijn zeer gelukkig met
de nieuwe situatie. Dat maakt ons werk zo waar-
devol.”
Verbinding in het dorp
De Fontein ontstond in samenwerking met zor-
ginstelling Syndion en La Grostraat met de zorg-
verleners van Cello. De Kernen, de naam zegt
het al, bestrijkt in het zuiden van Gelderland een
regio van 35 kleine dorpen.“In vier daarvan heb-
ben we zes van dit soort huizen. De bewoners
komen vaak uit het dorp zelf, de vrijwilligers zijn
hun dorpsgenoten; de verbinding komt wel-
haast automatisch tot stand.”
Het min of meer zelfstandig wonen voelt voor
deze jongeren als een warm bad, leert de er-
Stimulans voor zelfstandiger leven
“We bieden jongeren met beperkingen een serieus woonperspectief. Ze hoeven niet noodgedwongen bij hun ouders te blijven
wonen. Een zekere zelfstandigheid helpt bij de ontwikkeling van hun leven.”
varing. “Ze woonden vaak nog thuis bij hun op
leeftijd rakende ouders. Het loslaten van hun
kind is voor hen nog het moeilijkst. Dat gaat
makkelijker als ze zien met hoeveel plezier de
jongere leeft in dit huis.”
Vragen over scheiden zorg
en wonen
De Kernen steunt van harte initiatieven die zorg
en wonen mogelijk maken. “Het zijn telkens
weer andere constructies, waarover wij graag
meedenken.” En het denkwerk zal nog toene-
men als de overheid de scheiding tussen zorg
en wonen duidelijker aanbrengt.
“Dat wordt nog een dingetje”, zegt Kempe met
gevoel voor understatement.“Even voor de vuist
weg: Hoe verreken je de energiekosten in het
gebouw? Wat doe je met een door het gebouw
‘zwervende’ zorgvrager die eigenlijk geen recht
daarop heeft? En zo zijn er nog veel meer vra-
gen.”
>> www.dekernen.nl

MKW-CORPORATIES IN 'T LAND
34
>> Woningbouwvereniging Poortugaal
Woningbouwvereniging werkt stevig aan historisch
dorpsgezicht. Volgende stap: meer sociale huisvesting
in de dorpskern.
>> Woningstichting Hulst
Duurzame investering in renovatie
naoorlogse wijk. Er moet wel geld bij,
maar de woonstichting heeft gespaard
om het tekort op te vangen.
>> Woonservice Meander, Werkendam
Kleine corporatie trekt groot woon-zorgproject
vlot. Korte lijnen, duidelijke afspraken en goede
communicatie zorgen voor succes.
>> Omnivera,
Hardinxveld-Giessendam
Stimulans woningmarkt door
vlotte verkoop nieuwbouw-
woningen. Met de opbrengst
kan de corporatie elders
investeren in huizen.

35
D
e boerderij staat in de historische
dorpskern van Poortugaal en is
voor de Albrandswaardse gemeen-
schap behouden. “Deze restauratie
heeft ons veel lof van de bevolking opgeleverd.”
Historisch en toch modern wonen
De acht, unieke appartementen, vooral bedoeld
De Dyckgraaf, renovatie van
bepalende boerderij in dorpsgezicht
René Kouters vanWoningbouwvereniging Poortugaal is trots op het unieke project De Dyckgraaf. De authentieke kopgevels van
de boerderij uit 1862, waarvan het voorhuis in gebruik is bij de woningbouwvereniging, zijn gerestaureerd. Het gehele
binnenwerk is vernieuwd, maar wel afgestemd op de kopgevels.
voor senioren, hebben allemaal authentieke ele-
menten. “De originele houten balken zijn ge-
restaureerd, teruggebracht en zichtbaar boven
de vides. Het is dus echt historisch wonen met
alle moderne voorzieningen.”Doordat de kosten
van de ingrijpende restauratie – alleen de gevel
bleef overeind, hoog uitvielen gaan de acht ap-
partementen allemaal in de verkoop.
Volgende stap: herontwikkeling
dorpskern
De volgende stap die Kouters wil zetten om
Poortugaals dorpsgezicht te behouden, is de
herontwikkeling van de dorpskern. “In de geza-
menlijke woonvisie hebben we vastgelegd dat
daarin een flink deel sociale huisvesting moet
terugkomen. Vooral seniorenwoningen zijn ge-
vraagd.”
Kouters zit om de tafel met de gemeente en
vertrouwt erop dat zij wat de van de grondprijs
afhaalt om deze doelstelling mogelijk te maken.
“In de huidige economische situatie is het voor
ons anders niet mogelijk om zonder onrenda-
bele top te bouwen. En die wil ik liever in zijn
geheel voorkomen.”
>> www.wbvpoortugaal.nl

36
“I
n deze huizen besparen we veel
energie en passen we duurzame
energie toe”, zegt directeur Jos
­Valckx. Voor nieuwe gebouwen geldt
een EPC-grenswaarde van 0,6. “Onze woningen
liggen met een energieprestatiecoëfficiënt van
0,3 aanzienlijk onder de landelijke norm. Ze zijn
klaar voor de toekomst.”
Wennen aan installaties
Iedere woning heeft veel energiebesparende in-
stallaties en voorzieningen. Alle buitenkozijnen
Forse investering in milieu en kwaliteit
Woonstichting Hulst is de oude wijk Nieuw Hulst in een nieuw jasje aan het steken.Wat heet. De naoorlogse huizen gaan tegen de
vlakte en zeer energiezuinige, levensloopbestendige woningen komen ervoor in de plaats. De eerste twaalf sleutels zijn overhan-
digd aan de huurders.
hebben drie lagen glas. Voor de verwarming
zorgt een warmtepomp die is aangesloten op
vloerverwarming. Elk dak heeft twee zonne-
collectoren die warm water bufferen. Energie-
zuinig is ook de balansventilatie met warmte-
terugwinning. En goed geïsoleerde woningen
hebben weinig zon nodig om op te warmen.
De ramen zijn daarom voorzien van elektrisch
bedienbare zonwering.
“Een optimaal gebruik van de installaties vraagt
om een ander stookgedrag. Dat zal in het be-
gin ongetwijfeld wat gewenning vragen”, weet
­Valckx. “We hebben de huurders uitgebreid
voorgelicht en wij zullen regelmatig aanklop-
pen om te zien of het systeem goed wordt ge-
bruikt.”
Onrendabele top afgeboekt
Met 12 huizen is Nieuw Hulst nog niet af. In
totaal sloopt de woonstichting 93 huizen en
bouwt er ongeveer 60 terug. “Door de verdun-
ning zijn er minder nodig.” Alle woningen zijn
tot op de oude dag bewoonbaar; de badruimte
en een slaapkamer liggen op de begane grond.
Deze investering kost geld, maar dat heeft de
woonstichting over voor het milieu. “Op elke
woning zit een onrendabele top van ongeveer
een ton. In totaal boeken we dus circa zes mil-
joen af. Daarvoor hebben we gespaard.”
>> www.wshulst.nl
Wethouder Diana van Damme overhandigt de sleutels
aan de eerste vier bewoners

37
D
irecteur Benno Gruijters is er trots
op dat dankzij deze snelle verkoop
de lokale woningmarkt een kleine
impuls gekregen heeft. “Met het
geld dat we hier verdienen kunnen we elders
wat meer investeren, bijvoorbeeld om niet-
DAEB-projecten van de grond te krijgen.”
Gemeente draalde, ramen lang
dichtgespijkerd
Het duurde nogal lang voor de gemeente de
vergunningen om achttien woningen te slopen
en te herbouwen afgaf. De gemeente draalde en
de ramen bleven dichtgespijkerd. De regelge-
ving was inmiddels danig veranderd waardoor
‘Bouwen voor de verkoop’ meer voor de hand
bleek te liggen dan bouwen voor de verhuur.
“Door de nieuwe regelgeving en onze eigen
rendementsberekening zouden we een huur-
Snelle verkoop woningen geeft
­impuls aan de woningmarkt
Omnivera bouwde in de oudere wijk Over ’t Spoor in Hardinxveld-Giessendam achttien nieuwe woningen. Binnen een half jaar
verkocht zij die aan achtereenvolgens elf ‘scheefwoners’, vijf starters en twee anderen.
prijs van boven € 650 moeten vragen. Dan hoor
je deze investering op de kapitaalmarkt te fi-
nancieren, wat de huren zou doen stijgen naar
€ 750. Geen prijs die mensen in deze wijk willen
betalen. Dus bouwen om te verkopen en zo je
middelen aan te vullen voor ander maatschap-
pelijk vastgoed of woningbouw voor je doel-
groep, bleek de beste optie.”
Alles goed: locatie, architectuur
en prijs
Dit smaakt naar meer? “Ja, als kleine corporatie
kun je met gerichte projecten tot zo’n twintig
woningen een goede woning in een mooie
buurt voor een kleine beurs bouwen.”Een klein-
schalig project op een goede locatie en aanspre-
kende architectuur voor een redelijke prijs heeft
bijgedragen aan het succes.
>> www.omnivera.nl

38 K
oningin Beatrix opende Wijkestein in
oktober 2011. Het fraaie atrium is het
hart van 43 eenheden voor verzor-
ging, 16 voor verpleging en 32 voor
psycho-geriatrische verpleging. Plus 97 senio-
renappartementen, praktijken voor fysiothera-
pie, tandheelkunde, jeugd- en gezondheids-
centrum, winkel, restaurant en nog veel en veel
meer. Nagenoeg alles is aanwezig voor oud en
jong.
Goede communicatie en korte lijnen
Ap van Toor van Woonservice Meander in
Werkendam trok het project vlot na de fusie
in 2004 van twee woningbouwverenigingen.
“Het dreigde vast te lopen op communicatie
en financiën.” Woonservice Meander realiseerde
Wijkestein (dat volledig rendabel is) vervolgens
in verschillende fases. Van Toor zette persoon-
Kleine corporatie trekt
groot project vlot
“De woon-zorglocatieWijkestein inWijk en Aalburg (een van de zeven dorpen
in de ­gemeente Aalburg in het Land van Altena) is een groot, veelzijdig project
met ­meerdere woonvormen, dat zo speciaal is omdat er mensen met diverse
­zorgbehoeften samenleven.”
lijk zijn schouders eronder: “Het succes kwam
toch omdat ik alle partijen met een positieve
blik aan tafel kon houden. Je hoeft niet iedereen
zijn zin te geven, maar je moet wel zorgen voor
een goede harmonie. Negentig procent van het
welslagen hangt puur af van communicatie en
doen wat je zegt.”
Geen bureaucratische rompslomp
Dat een kleine corporatie zo’n groot project kan
‘wegzetten’ komt door de korte lijnen. En door
ieder lid van de stuurgroep verantwoordelijk-
heid te geven, stelt Van Toor. “We zijn niet ver-
zand in bureaucratische rompslomp, wat al snel
kan gebeuren als je met grote zorgpartijen in
zee gaat.”Wijkestein verleent zorg aan een regio
van ruim 12.000 inwoners.
>> www.woonservicemeander.nl

39
Stagnatie woningmarkt
Mag uw klant altijd kiezen tussen huren of kopen?
Dan biedt u uw woningen Te Woon aan. “Het gaat prima”,
zegt de ene collega. “Bij mij werkt het niet, ik had er
meer van verwacht”, stelt een ander. Met de opbrengst
uit de verkoop kunt u in nieuwe woningen investeren.
Dat is belangrijk voor u. Hoe stimuleert u de woningmarkt?
Kijk op pagina’s 11, 25, 26, 35, 37 en 45.

MKW-CORPORATIES IN 'T LAND
40
>> PeelrandWonen, Boekel
Geen zorgen meer voor de partner van
een demente bejaarde, voor hem of haar
wordt in huis gezorgd. Het dagelijks leven
kan zo gewoon doorgaan.
>> Wonen Meerssen
Jongeren met een beperking wonen midden in de buurt.
Hun huis was betaalbaar door snelle bouwmethode.
>> Woningstichting Kessel
Dag en nacht zorg in een klein dorp?
Het kan. Als je er maar je schouders
onder zet.
>> Woningbouwvereniging
Bergopwaarts, Deurne
Ouderen wonen er als ‘studenten’,
zeggen ze met een knipoog. In het
eerste ‘thuishuis’ van Nederland.
>> Goed Wonen, Gemert
Soepelere omgang met regels van
toewijzing helpt mensen aan een
passende woning.

41
I
n het Thuishuis staan huiselijkheid, gezel-
ligheid en zelfredzaamheid voorop. De be-
woners hebben elk hun eigen woonruimte
met een woonkamer, slaapkamer, badka-
mer en pantry. Met elkaar delen de bewoners
een gezamenlijke keuken en woonkamer, een
bijkeuken, een hobbyruimte en logeerkamer.
Thuishuis Deurne is een initiatief van Bergop-
waarts en Stichting Thuishuis Deurne in sa-
menwerking met Thuis in Welzijn. Er zijn negen
vrijwilligers getraind die de bewoners onder-
steunen in hun zelfredzaamheid.
De Koning van Helmond in ere
hersteld
Naast de primeur van het Thuishuis heeft Berg-
opwaarts ook het uit 1930 daterende monu-
ment Christus Koning (een internaat waar
jongens werden opgeleid voor het ambt van
priester) volledig gerenoveerd en aangepast aan
de specifieke gebruikerswensen.
Het eerste Thuishuis in Nederland
ChrisTheuws vanWoningbouwvereniging Bergopwaarts is trots op de nieuwe woonvorm hetThuishuis, een primeur in
­Nederland.“Het is een unieke woonvorm gebouwd in Deurne voor zeven alleenstaande senioren, die niet alleen willen wonen.
Wij noemen het met een knipoog een studentenhuis voor ouderen.”
De unieke details van het voormalig kleinsemi-
narie met herkenbare elementen die kenmer-
kend zijn voor de Amsterdamse School, zoals
het glas-in-lood, de kapel en de betegeling in de
centrale hal en gangen zijn zoveel mogelijk in
oude stijl hersteld. Ook de buitenzijde is volledig
aangepast maar niet veranderd.
Het monument biedt nu voorzieningen voor
jeugd en jongeren in en om Helmond. Het gaat
hier om 28 appartementen voor jongeren die
zelfstandig willen wonen, 29 kamers voor jon-
geren die tijdelijk zijn vastgelopen en niet zelf-
standig kunnen wonen, centrum voor kinder- en
jeugdpsychiatrie Herlaarhof en speciaal (voort-
gezet) onderwijs De Zwengel.
>> www.bergopwaarts.nl

Regeltjes, regeltjes, regeltjes
“De overheid komt steeds met meer regels, ik moet er een fiscalist
voor in dienst nemen. Het is te ver doorgeslagen.” Velen van u
hebben grote moeite om aan alle regels en andere administratieve
verplichtingen te voldoen. Hoe pakt u de regeldruk aan? Door
samen met een collega een fiscalist in te huren, bijvoorbeeld.
Foto: Karel Curvers

43
“D
oor deze innovatieve bouw-
methode met prefab-delen
was de bouwsnelheid hoog,
terwijl de bouwkosten laag
bleven. Zo konden we voor deze specifieke doel-
groep betaalbare woonruimte realiseren, met
alle zorg die de bewoners nodig hebben. Ut Zun-
neke is daarmee een mooi voorbeeld van keten-
samenwerking op het terrein van wonen, zorg
en welzijn”, zegt directeur Luc Van den Bergh.
‘Laat de mensen zien dat er wat
gebeurt’
Wonen Meerssen is verder van plan om 32 wo-
ningen te slopen en er 28 voor terug te bouwen.
“Met het snelle bouwsysteem dat we ook bij de
nieuwbouw van deze woningen willen gebrui-
ken, zien de mensen bij een renovatieproject dat
er wat gebeurt en hoeven ze niet erg lang in een
vervangend huis te zitten. Dat scheelt een hoop
weerstand van hun kant en ons ook veel geld.”
Maar de instemming vanuit het gemeentehuis
Snelle bouw houdt woning betaalbaar
HetbegeleidwonenprojectUtZunnekeisdetrotsvanWonenMeerssen.Hetwoonhuis
datruimtebiedtaanzevenbewonersmeteenverstandelijkebeperking,isgebouwd
methet‘Plug&Play’-bouwsysteem.Debasisstonderineenflinkewerkdag.
laat op zich wachten; de ambtelijke molen draait
langzamer dan de woningstichting lief is.“Ik snap
het wel, de gemeente wil de hele wijk revitalise-
ren en dan komen er veel partijen aan tafel. Dat
vertraagt.”
Kansen om krimp tegen te gaan
Vergrijzing en krimp van de bevolking. Overal
in Nederland hoor je erover in de regio. In Zuid-
Limburg doken deze trends als eerste op. Maar
er zijn in de ogen van Van den Bergh kansen om
de krimp in de drielandenstreek wat te tempe-
ren. “Aan de technische hogeschool van Aken
studeren 35.000 studenten. Dat schept kansen
voor de hele euregio. Kijk eens om je heen: Aken
in Duitsland, Genk en Hasselt in België groeien.
Dat moet toch ook in en om Maastricht kunnen.”
>> www.wonenmeerssen.nl
>> www.utzunneke.nl
Foto: Karel Curvers

44 I
n huize Doe maar Gewoon in Boekel hoeft
niks, maar kan van alles. De oudere echt-
paren wonen er samen met lotgenoten.
Sjraar Canjels van PeelrandWonen: “Als van
een echtpaar een partner gaat dementeren, zie
je het busje naar de dagopvang al voorrijden.
Omdat de gezonde partner de zorg niet meer
Dagelijks leven gaat door
in Doe maar Gewoon
“Eindelijk kan ik mijn vrouw weer eens met een gerust hart thuislaten”, hoorde Sjraar
Canjels van een bewoner. Hij loopt graag binnen bij Doe maar Gewoon waar echtpa-
ren wonen van wie de partner dementeert.“Deze mensen zijn zo blij met hoe ze nu
wonen en leven.”
alleen aan kan en ook eens tijd voor zichzelf no-
dig heeft. Wij hebben dit patroon in deze woon-
vorm omgedraaid: de dementerende oudere
kan naar de dagopvang in huis gaan. Hij of zij
hoeft niet steeds uit de vertrouwde woonsfeer
worden gehaald. Iets wat vaak voor veel onrust
zorgt.”
De partner heeft zo tijd en de gelegenheid om
boodschappen te doen, een rondje te fietsen,
de hengel uit te werpen of te buurten met vrien-
dinnen. “Iedereen kan in dit huis veel beter zijn
dagelijkse ritme houden.”
In eigen ritme blijven
PeelrandWonen heeft Doe maar Gewoon sa-
men met BrabantZorg en BrabantWonen ge-
realiseerd. Het zijn twaalf appartementen voor
dementerenden en hun partner.
Bewoners kiezen voor thuis koken en eten of
voor het gezamenlijk bereiden van de maaltijd
en eten in de algemene ruimte. De gezonde
partner doet mee aan de dagactiviteiten of gaat
iets anders doen: kaarten, kienen, biljarten.
“Echtparen werden door deze ziekte op een
gegeven moment van elkaar gescheiden, om-
dat ze naar Veghel moesten voor een adequa-
te voorziening. De gezonde partner was voor
vervoer vaak van anderen afhankelijk; en na elk
bezoek moesten ze afscheid van elkaar nemen,
wat vaak tot hartverscheurende taferelen leidde.”
Samen met locatiemanager Wil van de Laar van
zorgcentrum Sint Petrus in Boekel is Canjels in
2007 gestart met de ontwikkeling van dit plan
dat zo goed is aangeslagen. “We bekijken nu de
opties voor de tweede en derde fase.”
>> www.peelrandwonen.nl

45“E
en onderhoudsman spreekt tij-
dens werkzaamheden met de
huurster die zegt dat de woning
eigenlijk te groot geworden is.
De kinderen zijn allang de deur uit en zij nadert
de pensioenleeftijd. Dat verhaal grijpen we nu
aan om die mevrouw een betere woning aan
te bieden.”
Wars van alle bestaande regeltjes over woning-
toewijzing stelt Goed Wonen zijn medewer-
VAN GROOT NAAR BETER
Medewerkers stimuleren huurders
in keuze goede woning
HansVedder van GoedWonen in Gemert is trots op de inventiviteit en creativiteit van de medewerkers van GoedWonen. Zij hel-
pen op vooral informele wijze huurders aan een beter passende woning.“Je moet de ruimte in woningtoewijzing durven pakken.”
kers in staat om huurders te verleiden om in
het goede huis te gaan wonen. “Dit geldt met
name voor onze oudere huurders. Medewerkers
hebben regelruimte gekregen om mensen te
helpen. Letterlijk: tot en met de verhuisdozen
toe. Maar je moet die ruimte wel durven pakken.
Zo is onze pilot van‘groot naar beter’ontstaan.”
Gelijkwaardigheid boven gelijkheid
De regelgeving rondom toewijzing is strikt,
rechtvaardigheid het uitgangspunt. Vedder nu-
anceert: “Het principe moet niet zijn gelijkheid,
maar gelijkwaardigheid. Mijn collega’s vullen dat
in. Ik zeg hen:‘Je moet hier voor het kantoor voor
het oog van de camera kunnen uitleggen, waar-
om je het zo hebt aangepakt. Als je dat kunt, is
het in orde.’”
En de huurders die nog zelden zelf het initia-
tief nemen, zijn blij met deze doortastendheid:
­“Fantastisch en als wij niet waren benaderd, had-
den we hier niet gewoond.”
>> www.goedwonengemert.nl
Meneer en mevrouw Rooijackers zijn onlangs verhuisd
naar een passende woning aan de Ark in Gemert.
Ze krijgen uit handen van Antoinette van Grinsven,
klantconsulent bij Goed Wonen, nog enkele papieren
van de woning. De familie Rooijackers is erg gelukkig
met het ‘nieuwe thuis’.

46
H
et dorp beschikt over een multi­
functioneel centrum. Het bevat
een ver­pleeghuis (veertien kamers
in twee woningen), gehandicap­
tenzorg (twaalf kamers in twee woningen),
dertien huur- en acht koopappartementen, een
regionale tandartspraktijk die mensen in hun
eigen rolstoel kan behandelen, een bibliotheek,
een kinderdagopvang en een gemeenschap­
pelijke ­ruimte.
24/7 ZORG IN KLEIN DORP IS WEL MOGELIJK
‘Geit neet besteit neet!’
Voor 24/7 zorg is een dorp als Kessel te klein, kreeg Sjef Keijsers te horen. Maar daar
namen de belanghebbenden waaronder Woningstichting Kessel geen genoegen
mee. “Het kan wel”, stelt Keijsers nu De Merwijck zijn deuren heeft geopend.
Uniek voor klein dorp
“Het is een uniek project voor een dorp met
4.000 inwoners.”De schotten tussen de verschil­
lende soorten zorg wegnemen, over grenzen
heen kijken, verschillende financieringsstromen
in kaart brengen. Dat was allemaal nodig om
De Merwijck tot stand te kunnen brengen, zegt
de directeur van de woningstichting die negen
miljoen uittrok voor dit centrum en erin slaagde
de financiële balans gezond te houden.
Kantelen refereren aan markante
burgruïne
Met een totale hoogte van negen meter is het
complex slechts een halve meter hoger dan een
eengezinswoning en zo blijft het dorpsgezicht
van het historische Kessel aan de Limburgse
Maas intact. “De kantelen op de bovenste ver­
dieping refereren aan de markante burgruïne in
het centrum.”
>> www.wskessel.nl
>> TandartsDeWitheefteenuniekerolstoelkan-
telaar. Kijk op www.dewitkessel.nl

47
DAEB of niet-DAEB, dat is de vraag
De Europese regelgeving verbiedt het geven van korting op de
­lening voor maatschappelijk vastgoed als daarin ook commerciële
ondernemers onderdak vinden. Althans, zo strikt is het op papier.
In de praktijk betekent dat je in het gebouw goed de zaken tussen
de commercie en de maatschappelijke voorziening moet scheiden.
De strenge regels kunnen de aanleiding zijn om te stoppen met
niet-DAEB-activiteiten. Wat doet u?
Lees meer over projecten die een sociaal maatschappelijke
­
bijdrage leveren op pagina’s 7, 8, 9, 13, 15, 17, 18, 21, 24, 31, 33, 38,
41, 44 en 47.

Leefbaarheid in de kernen
Een Kulturhus is populair in de kleine kernen. Een prima
­ontmoetingsplek om de dorpsgemeenschap een thuis te geven.
De inwoners vragen u om raad en daad. Her en der ontstaan er
zo prima initiatieven die de leefbaarheid stimuleren.
U ondersteunt deze met plezier. Maar vaak bent u de enige partij
aan tafel die de lange termijn in het vizier heeft: hoe houden we
met zijn allen een dorpshuis voor vele jaren exploitabel?
Lees meer op pagina’s 8, 9, 15, 24, 31, 33, 35 en 37.
Foto: Vincent Hartman, Het Communicatiegilde

MKW-corporaties zijn ondernemingen, met de schaal van hun bedrijf
als gemeenschappelijk kenmerk. Het zijn allemaal kleine tot middel-
grote corporaties. Alle corporaties hebben een maatschappelijke taak:
het huisvesten van de financieel minder draagkrachtigen. Daarnaast
dragen ze ook bij aan een plezierig woon- en leefklimaat, en nemen ze
initiatieven op het gebied van leefbaarheid en wijkontwikkeling.
Het voordeel van kleine(re) woningcorporaties is vooral dat de omgeving
en de ontwikkelingen daarin direct zichtbaar zijn. Met belanghebbende
partijen kunnen ze adequaat inspelen op de dynamiek van de (lokale)
maatschappij. MKW-corporaties hechten veel belang aan samenwer-
king tussen corporaties onderling, en tussen corporaties en andere instel-
lingen om hun maatschappelijke doelstellingen te realiseren.
Het MKW zoekt actief de samenwerking met Aedes om in gezamenlijke
activiteitenprogramma’s en in de belangenbehartiging te komen tot een
goede vertegenwoordiging van MKW-corporaties.
Iedereen die zich thuis voelt bij het MKW kan lid worden, mits voldaan
wordt aan de Aedes Code.
Als deelnemer ondersteunt u de doelstellingen van het MKW en draagt
u het bestaansrecht van midden- en kleine woningcorporaties uit. Ook
ontvangt u uitnodigingen voor de activiteiten van het MKW, kunt u
participeren in projecten van het MKW en heeft u toegang tot het MKW-
netwerk. Jaarlijks vinden in ieder geval twee deelnemersbijeenkomsten
plaats alsmede een ‘Kijk bij elkaar! Dag’.
Wilt u meer weten?
Meer informatie over het MKW vindt u op www.mkwplatform.nl en
is te verkrijgen bij Lilian van Zandbrink, netwerkmanager MKW, via
l.vanzandbrink@aedes.nl
49
OVER HET MKW PLATFORM

COLOFON
50
UITGAVE MKW, PLATFORM VOOR MIDDEN- EN KLEINE WONINGCORPORATIES © 2012
Redactie en productie
Timo van Zandbrink, proMagazine.nl
Vormgeving
Ilse Vesters, Grafisch bureau Brust
Drukwerk
Van der Wiel Rosmalen Drukkers B.V.
Projectbegeleiding
Erik Kolkman, MKW Platform binnen Aedes, Den Haag
Fotografie
MKW-corporaties
BWPHOTO Herman IJssel p. 8
Harrie Koelewijn p. 18 20
Ton van Vliet p. 19
Karel Curvers p. 42 43
Vincent Hartman, Het Communicatiegilde p. 15 48