talks about the definition of gender

1. Mga KontemporaryongIsyu
MERLINDA J. ELCANO,MIE

2. Simbolo, HulaanMo!
Anoangkahuluganatipinahihiwatig ngkasunodnamgasimbolo.

3. Simbolo, HulaanMo!
Anoangkahuluganatipinahihiwatig ngkasunodnamgasimbolo.
a.Madalimobangnatukoyangkahuluganngunangdalawang simbolo?
Ngpangatlo?
b. Anosapalagaymoangkinakatawanngmgasimbolong ito?

4. Anoangipinahihiwatig ng
dalawangsimbolo nasa
timbangan?
Saiyongpalagay,
mayroonkayanghindi
napabilangsa
representasyon na
ipinahihiwatig ng
larawangito?
Sino?
Anosapalagaymoang
pangkalahatang mensahe
nglarawan?

5. Sino siya?

6. SINO SIYA?
VICE GANDA GAY

7. SINO SIYA?
LIZASOBERANO BABAE

8. SINO SIYA?
AIZASEGUERRA LESBIAN

9. SINO SIYA?
DONNALYN BARTOLEME
BISEXUAL

10. SINO SIYA?
COCO MARTIN LALAKI

11. SINO SIYA?
GERALDINE ROMAN TRANSGENDER

12. SINO SIYA?
JOELCRUZ GAY

13. SINO SIYA?
Sa ating munisipalidad o paaralan, may
mahahalintulad ba kayo sa mga personalidad
na ito kaugnay sa kanilang oryentasyon
seksuwal at kasarian?
Sino-sino ang mga ito?

14. KONSEPTO NGKASARIAN
PICTURE
Ang konsepto ng gender at sex ay
magkaiba.
Ang SEX ay tumutukoy sa kasarian
– kung lalaki o babae. Ito rin ay
maaaring tumukoy sa gawain ng
babae at lalaki na ang layunin ay
reproduksiyon ng tao.
Ayon sa World Health Organization
(2014), ang SEX ay tumutukoy sa
biyolohikal at pisyolohikal na
katangian na nagtatakda ng
pagkakaiba ng babae sa lalaki.

15. KONSEPTO NGKASARIAN
PICTURE
. Samantalang ang GENDER
naman ay tumutukoy sa mga
panlipunang gampanin, kilos, at
gawain na itinatakda ng lipunan
para sa mga babae at lalaki.

16. Katangian ng Sex (Characteristics of Sex)
1. Ang mga babae ay
nagkakaroon ng
buwanang regla
samantalang ang mga
lalaki ay hindi.

17. Katangian ng Gender(Characteristics of Gender)
2. Ang mga lalaki ay may
testicle (bayag)
samantalang ang babae
ay hindi nagtataglay nito.
.

18. Oryentasyong Seksuwal (Sexual Orientation)
 ay tumutukoy sa kakayahan ng isang tao na
makaranas ng malalim na atraksiyong apeksyonal,
emosyonal, sekswal;
 at ng malalim na pakikipagrelasyon sa taong ang
kasarian ay maaaring katulad ng sa kanya, iba sa
kanya, o kasariang higit sa isa.

19. Pagkakakilanlang Pangkasarian(Gender Identity)
 ay kinikilala bilang malalim na damdamin at
personal na karanasang pangkasarian ng isang
tao, na maaaring nakatugma o hindi nakatugma sa
sex niya nang siya’y ipanganak, kabilang ang
personal na pagtuturing niya sa sariling katawan
(na maaaring mauwi, kung malayang pinipili, sa
pagbabago ng anyo o kung ano ang gagawin sa
katawan sa pamamagitan ng pagpapaopera,
gamot, o iba pang paraan) at iba pang ekspresyon
ng kasarian, kasama na ang pananamit,
pagsasalita, at pagkilos.

20. Sasimplengpakahulugan,
angsalitangoryentasyong
sekswal aytumutukoy saiyong
pagpili ngiyongmakakatalik,
kungsiya aylalaki obabaeo
pareho.

22. Angoryentasyongsekswal aymaaaring
maiuri bilang:
Heterosekswal
Homosekswal
Bisekswal

23. Heterosexual
■– mgataong
nagkakanasang
seksuwal sa miyembro
ngkabilang kasarian,
mgalalaki naang
gustong makatalik ay
babaeat mgababaeng
gusto namanaylalaki

24. Homosexual
■– mganagkakaroonng
seksuwal napagnanasa sa
mgataongnabibilang sa
katuladnakasarian, mga
lalaking mas gustonglalaki
angmakakatalikatmga
babaengmasgustoang
babaebilangsekswal na
kapareha

25. Iba pang uri ng Homosexual

26. Lesbian
■– sila angmgababaena
angkilos at damdaminay
panlalaki; mgababaeng
may pusonglalaki at
umiibig sakapwababae
(tinatawagsaibang bahagi
ngPilipinas na tibo at
tomboy)

27. Gay
■– - mgalalaking
nakararamdamng
atraksyonsakanilang
kapwalalaki; mayiilang
baklaangnagdadamitat
kumikilos naparang babae
(tinatawagsa ibangbahagi
ngPilipinas na;bakla,
beki, atbayot).

28. Bisexual
■– mgataong
nakararamdamng
atraksyonsadalawang
kasarian

29. Asexual
■– mgataongwalang
nararamdamang
atraksiyongseksuwalsa
anumangkasarian

30. Transgender
■– kungangisangtao ay
nakararamdamna siya ay
nabubuhaysa maling
katawan,angkaniyangpag-
iisip atangpangangatawanay
hindi magkatugma,siya ay
maaaringmay transgender
nakatauhan

31. Pansexual
■– tumutukoy sa pakiramdam
na mayroong potensiyal parasa
sekswal na atraksiyon, sekswal
na pagnanais,oromantikong
pag-ibig,patungosamgatao ng
lahatngmgapagkakakilanlanng
kasarian atbiyolohikal na
kasarian.

32. Intersex
■kilala maskaraniwang bilang
hermaphroditism,ito ay
estadongpagiging pinanganak
namaysexual anatomyna
hindi akmaangstandardng
lalaki /babaekahulugan.

33. Gawain 4 : Paano Nagkaiba?
Tukuyin kung ano ang pagkakaiba ng sex
at gender Ilista ang katangian ng sex at gender sa mga
kahon sa ibaba
GENDER SEX
1. 1.
2. 2.
3. 3.
4. 4.
5. 5.

34. Dapat bang bigyan ang bawat tao
ng kalayaang makapili ng
seksuwalidad?
Pangatwiranan

35. GROUP ACTIVITY : VIDEO INTERVIEW
a. Hatiin ang klase sa 5 grupo na binubuo ng tig-9
miyembro
b. Atasang pagsasagawa ng Video Interview ang
bawat pangkat at iulat ito sa klase.

36. Video Interview
1. Magsagawa ng isang Video Interview tungkol sa oryentasyong seksuwal sa inyong
Munisipalidad/barangay.
2. Kapanayamin ang mga sumusunod:
1- Babae
1- Lalaki
1-Lesbian
1-Gay/Transgender
3. Gamitin ang mga sumusunod na katanungan sa pakikipagpanayam.
A . Paano ang naging pakikitungo sa iyo ng mga sumusunod base sa iyong oryentasyong
seksuwal o pagiging babae/lalake/gay/lesbian?
a. Pamilya
b. Mga Kaibigan
c. Komunidad
d. Lugar ng iyong pinagtratabahuhan.
B. Ano-anong halimbawa ng diskriminasyon ang iyong naranasan base sa iyong kasarian o
oryentasyon seksuwal?
C. May mga pagkakataon ang nakaranas ka ng pantay na pakikitungo?
D. Para sa iyo, paano maipapakita ang paggalang sa seksuwalidan at kasarian ng isang
indibidwal?

37. Rubric sa Video Interview
PAMANTAYAN
LUBOS NA
MAHUSAY
5
MAHUSAY
3
HINDI
GAANONG
MAHUSAY
2
KAILANGAN
PANG
MAGSANAY
1
NILALAMAN
Tama ang lahat
ng mga ibinigay
na datos o
impormasyon
May isa o
dalawang mali
sa mga ibinigay
na datos o
impormasyon
May ilang mali sa
mga ibinigay na
datos o
impormasyon
Karamihan sa
ibinigay na datos
o impormasyon
ay mali
PAGLALAHAD
Lubhang
malinaw at
nauunawaan
ang
pagkakalahad ng
mga datos
Malinaw at
anuunawaan ang
pagkakalahad ng
mga datos.
Hindi gaanong
malinaw at
nauunawaan ang
pagkakalahad ng
mga datos
Malabo at hindi
maunawaan ang
pagkakatulad ng
mga datos.
EDIDENSIYA
May sapat na
ebidensyang
naipakita
May ilang
ebidensyang
naipakita
May isa o
dalawang
ebidensyang
naipakita.
Walang
ebidensiyang
naipakita.
PAGHIHIKAYAT
Nakahihikayat
nang lubos ang
output
Nakahihikayat
anf output
Bahagyang
nakahihikayat
ang output
Hindi
nakahihikayat
ang output.

38. Maiksing Pagsusulit

39. Mga Batayan ng Kasarian at
Sekswaliadad ng Isang Tao

40. TANONG!
Sino ba ang dapat na nagtatrabaho sa
bahay:?
Sino dapat ang tumutulong sa kusina?
Sino dapat ang nanlilibre?
Sino ang dapat magbuhay ng pamilya?
Hindi ba ito maaring gawin ng
parehong lalaki at babae?

41. May mga tinitignan na batayan
o pamantayan ang lipunan sa
kung ano ang nararapat na
tungkulin ng bawat kasarian ,
GENDER ROLES ang tawag
dito.

42. Nakadepende sa kultura at
kapaligiran ang mga
tungkulin na ginagampanan
ng babae at lalaki, ngunit
may pgkakataong hindi
nagiging pantay ang
pagtrato sa pareho.

43. Ilang teorya at batayan
tungkol sa GENDER
ROLES

44. PATRIARKIYA
■Galingsasalitang Latinna
“PATRIARKES” naangibig
sabihin ay“AMANG
NAMUMUNO”.
 Malakiangpagpapahalaga sa
lalaki
 Ginagawangpinunong
pamilyaattuwirang
pagsunodsakanyaang
lahatngmiyembrong
pamilya

45. PATRIARKIYA
■Angkalakarangito ay
nagsasanaysabawatlalaki na
magingpinunosabawat aspekto
ngbuhay;salarangan ngtrabaho,
politika, pamilya atrelihiyon.
■Lohikal nakasipan na
LALAKI =lohikal,matapang,
malakas BABAE=emosyonal,
mahinhin, atmahina

46. PATRIARKIYA
■ Ilang problemasaganitonguri ngpamamalakad:
1. Nagpapamalasngpang-aapisamgakababaihan.
2. Nagkakaroonngpaghihiwalaysababaeatlalaki,na
ipinanganaknamaypantaynakarapatanatpagtingin.
3. Hindi salahatngpagkakataonnaanglalaki obabaeay
nagpapamalasngmgapagkakaibangnabanggit.

47. MATRIARKIYA
Babaenamanangnamamalakad
salahatng aspetongbuhaysa
lipunang ito.
Anglahatngdesisyon aynasa
kamayngbabaesaiba’t- ibang
larangan;mapa- pamily, politika
osatrabaho.

48. MATRIARKIYA
Bataysakasaysayan…
■ AngTimog- SilangangAsya
noongpanahonbagoang
kolonyalismo ay
pinamumunuanngmga
kababaihan.

49. MATRIARKIYA
SaPilipinas…
■ Babaeangnamumunosa
aspektong panrelihiyon at
pampolitka, tulad ng mga
BABAYLANatKATALONAN.

50. MATRIARKIYA
Hindi tulad ngsistemang patriarkiya, angganitong
lipunan ayhindi nagmamarksamgatungkulin ngbabaeat lalaki.
Sakasalukuyan, bihira angmgalipunangito dahil mas
namumunoangmgakalalakihan salahatngaspektongbuhay ngmga
pamayanan.

51. Gender
Timeline

52. PANAHONG PRE-KOLONYAL
■BagodumatingangmgaEspanyol,
ayonsaBoxer Codex, angmga
lalaki aypinapayagang magkaroon
ngmaramingasawa subalit
maaaringpatayinng lalaki ang
kaniyangasawang babaesa
sandalingmakitaniya itong kasama
ngibanglalaki. Ipinakikita sa
kalagayangito na masmalaki ang
karapatanna tinatamasang
kalalakihannoon kaysasa
kababaihan.

53. PANAHONG PRE-KOLONYAL
■ Paanonamanwinawakasanang
pagkakatalisakasal noon?
■Bagamatkapwapinapayagannoon ang
babaeatlalaki nahiwalayanangkanilang
asawa,mayroonparing makikitang
pagkilingsamgalalaki.
■Kunggustonghiwalayannglalaki ang
kaniyangasawa,maaariniya itong gawinsa
pamamagitanngpagbawisa ari-ariang
ibinigay niya sapahahonng kanilang
pagsasama.
■Subalit kungangbabaeangmagnanaisna
hiwalayanangkanyang asawa,walasiyang
makukuhang anumangpag-aari.

54. PANAHONG NGKASTILA
■Rearedandtrainedprimarily for
motherhoodor for thereligiouslife,
her educationprincipally undertaken
underthesupervision ofpriests and
nuns. Being economicallydependent
onher menfolk, shehadto be
subservient to them.Heldout asan
example wasthediffident, chaste,and
half- educatedwoman,whoseall-
consumingpreoccupationwasto save
her soul from perdition and her body
from theclutchesofthe devil incarnate
in man.(Garcia,

55. PANAHONG NGPAG-AALASA/REBOLUSYON
■maymgaPilipina ring nagpakita ng
kanilangkabayanihangayani Gabriela
Silang. Nangmamatayangkanyang
asawangsi DiegoSilang, nag-alsasiya
upanglabananangpang-aabusongmga
Espanyol. Gayundin,sapanahonng
Rebolusyonng1896, maymga
KatipuneratuladninaMarinaDizon na
tumulongsaadhikainngmga
katipuneronalabananangpang- aabuso
ngmgaEspanyol

56. PANAHONG NGAMERIKANO
■AngpagdatingngmgaAmerikanoay
nagdalangideyang kalayaan,karapatan,
at pagkakapantay-pantaysaPilipinas.
■Sapagsisimula ngpampublikong
paaralannabukasparasa kababaihanat
kalalakihan, mahirapomayaman,
maraming kababaihanangnakapag-aral.
■Nabuksanangisipan ng kababaihan
nahindi lamangdapat bahayat
simbahanangmundong kanilang
ginagalawan.

57. PANAHONG NGAMERIKANO
■Angisyu ngpagbotong kababaihansa
Pilipinas aynaayos sapamamagitanng
isangespesyal naplebesitonaginanap
noong Abril 30, 1937. 90% ngmga
bumoto aypaborsapagbibigay-
karapatan sapagbotongkababaihan.Ito
angsimula ngpakikilahok ng
kababaihansamgaisyu namay
kinalamansapolitika

58. PANAHONG NGHAPONES
■Dumating ang mga Hapones sa
bansa sa pagsiklab ng Ikalawang
DigmaangPandaigdig.
■Angkababaihansapanahongito ay
kabahagingkalalakihansa paglabansa
mgaHapones.Angkababaihanna
nagpapatuloyng kanilangkarerana
dahilanng kanilangpag-iwansa
tahananay hindi ligtas saganitong
gawain

59. KASALUKUYAN
■maraminangpagkilos atbatas ang
isinusulong upang mapagkalooban
ngpantayna karapatansatrabahoat
lipunan angmgababae,lalaki at
LGBT

60. Diskriminasyon
sa Kasarian at
Sekwalidad

61. TRADISYON
■Samaglipunan naanguri ng pamumuhay
aynakasentrosaiisang uri(patriarkiya man
omatriarkiya) nagkakaroonng
diskriminasyon parasa kaibangkasarian

62. TRADISYON
■Halimbawa,angpagpapakasal
samgababaenanasamurang
edaday nararanasansamga
kulturang maykonseptong
“DOWRY”opagbibigayng
kabayaranngbabaesa kanyang
mapapangasawa.

63. URI NGTRABAHO
■Naipapahayaganguri ngdiskriminasyon sa
uri ngtrabaho.
■Dahilangbiyolohikal angnakikitang dahilansa
mababangpagtinginsakaibang kasarian.

64. URI NGTRABAHO
■Halimbawa,hindi nabibigyan
ngpagkakataon angmgababaeng
magtrabahosamgatrabahong
maymatinding pisikal na
pangangailangan tulad ng
construction, transportasyon,
dahil naiisip ngmadlaang
“mahinang” pangangatawanng
babaena paralamangsa bahay.

65. POLITIKA
■Dahil sapag-uuri ngmgataosalipunan,
nawawalanngkapangyarihangmagpasya ang
ilang sektor dito. Sakatotohanan, nakukuha
ngmgakilala, mayamanat makapangyarihang
uri anghustiya atmgamagagandangpribilehiyo
salipunan kumparasaibangsektor na
mahihirap at inaapi.

66. POLITIKA
■Halimbawa,samgabansang
KanlurangAsya hindi maaring
magtrabaho parasapamahalaan
angmgakababaihandahil sa
alinsunod sabatasng kanilang
relihiyon. Bawaldin angmga
lesbians, gays, bisexual at
transgender.

67. Larangan o
tungkuling
Panlipuanan na
Ginagampanan ng
dalawang Kasarian

68. TRABAHO
■ MaternityLeave
■ R.A.no.1161
■60 – 75 naarawngpahinga ng
babaengbagong panganak.

69. EDUKASYON
■Maramingbabaengguro ang
nasapaaralanatnakikita bilang
magandangpuwersa sa
magandangedukasyonng bansa.

70. PAMILYA
■Malakiangresponsibidad ng
parehongkasarian sa pagbuo
ngpamilya.
■Hindi nag-iisangtungkulin
lamangsamgababaeang
pagpapalakisamgaanak,
gayundinsamgatrabahong
bahay.

71. PAMAHALAAN
■Isa ring responsibidad ang
pamamahalangisang bansa.
■Sakasaysayan, panamahalaan
ito ng2 babaingpresidente,
iilang babaesalehislatura, at
isang punongmahistradosa
Korte Suprema,

72. RELIHIYON
■Katuwang ang mga babae sa
pagtaguyod ng relihiyon, lalo
nasaPilipinas.
■SasimbahangKatoliko
Romano,malaki angambagng
mgamadresa pagtataguyodng
mgaparokyangsimbahansa
iilang pook