1. Masusing Banghay-Aralin sa
Filipino III
Ipinasa ni:
Mechelle T. Dela Cruz
Gurong Nagsasanay
Ipinasa kay:
Ms. Irish Joy D. Gimena
Gurong Tagapagsanay
Araw ng Pagpasa: April 22, 2022
Araw ng Pagtuturo: April 29, 2022
Republic of the Philippines
PangasinanState University
Bayambang Campus
LABORATORY INTEGRATED SCHOOLS - ELEMENTARY
Bayambang, Pangasinan
T.P. 2021 - 2022
R2
2. I. LAYUNIN
Sa pagtatapos ng aralin, ang mga mag- aaral ay inaasahang:
a. nakikilala at naipapaliwanag ang aspektong naganap, nagaganap at
magaganap;
b. naibibigay ang pagkakaiba ng tatlong aspekto ng pandiwa; at
c. nagagamit sa pagbubuo ng mga pangungusap ang iba’t ibang aspekto
ng pandiwa.
II. PAKSANG-ARALIN
A. Paksa: Aspekto ng Pandiwa
B. Sanggunian: Banlaygas, E.L, Antonio, E.D, Dallo,E.M (2020) Yamang
Filipino. Manila, Philippines. Rex Book Store. pahina 228-229
C. Kagamitan: Powerpoint presentation, iba’t ibang larawan na
nagpapakita ng kilos.
III. PAMAMARAAN
Mga Gawain ng Guro Mga Gawain ng mga Mag-aaral
A. Paunang Aktibidad
1. Panalangin
Bago natin umpisahan ang ating talakayan sa
araw ito, tayo muna ay manalangin. Sino sa inyo
ang may gustong pangunahan ang ating
panalangin?
2. Pagbati
Isang magandang umaga sa inyo lahat
grade 3 Matulungin!
Kamusta naman kayo?
Panginoon, maraming salamat po sa
biyayang pinagkaloob Niyo sa amin sa
araw na ito. Sa aming pag-aaral ngayon,
turuan mo kami na matutong makinig
nang mabuti sa lahat ng mga mapag-
uusapan at gagawin. Makiisa kami sa mga
talakayan at gawain na ibibigay ng aming
guro.
AMEN
Magandang umaga din po sa inyo titser.
Mabuti naman po titser.
Mapahalagahan ang gamit ng pandiwa sa
pangungusap
3. Mabuti kung ganun.
3. Pagtala ng lumiban sa klase
Maaari ko bang malaman kung sino ang
lumiban sa ating klase ngayon?
Mukhang mababait talaga ang mga mag-
aaral sa ikatlong baitang at narito kayong
lahat ngayon.
4. Paglalahad ng Pamantayan
Habang nasa klase tayo may mga
panuntunan tayong dapat sundin.
Natatandaan pa ba natin kung ano ang mga
ito? Maari bang magbigay kayo ng isa sa
mga ito?
Magaling! Ang mga panuntunan na dapat
nating sundin ay ang sumusunod:
Una, pindutin ang raise hand button kung
gustong sumagot o may katanungan.
Pangalawa, panatilihing naka-mute ang
mikropono kapag hindi magsasalita o
tinawag.
Pangatlo, makiisa at makinig sa talakayan.
5. Balik-Aral
Bago tayo dumako sa ating pag-aaralan,
tayo muna ay magbalik-aral.
Ano ang ating tinalakay noong nakaraan?
Tama! Ang tinalakay natin noong nakaraang
aralin ay tungkol sa pandiwa. Ano ang
pandiwa?
Magaling!
Ano ang salitang kilos na pinapakita sa mga
larawan?
Narito po ang lahat titser.
Panatilihing naka-mute ang mikropono
kapag hindi magsasalita o tinatawag ni
titser.
Ang tinalakay natin ay tungkol sa pandiwa.
Ang pandiwa ay salitang kilos o galaw.
Kumakain
Tumatakbo
4. 6. Pagganyak
Ngayong araw, may inihanda akong gawain
upang magkaroon kayo ng ideya sa ating
pag-aaralan.
Buoin at ibigay ang salitang kilos na
isinasaad sa bawat bilang.
Halimbawa
nag + hu + = naghugas
Kayo naman ngayon.
nag + + =
na + =
+ ma + =
u + =
nag + + lat =
Ano-ano ang salitang nabuo natin?
Nagpapakita o nag sasaad ba ang mga ito
ng galaw o kilos?
Natutulog/ nakahiga
Nagluluto
Naligo
Tumatawa
Uupo
Nagsusulat
Ang mga salitang nabuo natin ay
nagluluto, naligo, tumatawa, uupo at
nagsusulat
Opo titser. Nagsasaad po ito ng kilos.
B. Paglalahad
Base sa aktibidad na ginawa natin kanina,
ano ang paksang tatalakayin natin ngayong
5. araw?
Para malaman natin kung ano ang paksang
tatalakayin natin ngayon araw ay ayusin
natin ang jumbled words na nasa baba.
ASTOPEK GN WAPANDI
Ang tatalakayin natin ngayong araw ay
tungkol sa Aspekto ng Pandiwa.
Titser, sa tingin ko ang paksang tatalakayin
natin ay tungkol pa rin sa salitang kilos o
pandiwa.
ASPEKTO NG PANDIWA
C. Pagtatalakay
Ano ang mga salita na nabuo niyo kanina sa
ginawa nating aktibidad?
Ano ang tawag sa mga salitang ito?
Tama! Alam niyo ba na ang pandiwa ay
nababanghay ayon sa iba’t ibang aspekto.
Ang aspekto ng pandiwa ay naganap,
nagaganap at magaganap.
Unahin nating talakayin ang aspektong
naganap.
Ano ang ibig sabihin ng salitang naganap?
Tama! Sa aspektong naganap ang salitang
kilos ay nangyari na o naganap na.
Suriin natin ang salitang may salungguhit sa
pangungusap.
1. Pumunta kami sa simbahan noong
nakaraang linggo.
Ano ang salitang may salungguhit?
2. Binigyan namin ng pagkain ang mga
batang nagugutom sa tulay kaninang
kami ay napadaan doon.
Ano ang salitang may salungguhit?
Ang mga salita na nabuo natin kanina ay
nagluluto, naligo, tumatawa, uupo at
nagsusulat.
Ito ay tinatawag na pandiwa o salitang
kilos.
Ang ibig sabihin ng salitang naganap ay
tapos na.
Ang salitang may salungguhit ay pumunta.
6. 3. Si ate ang naghugas ng mga plato
kahapon.
Ano ang salitang may salungguhit?
Ano ang napansin niyo sa salitang
pumunta, binigyan at naghugas?
Tama! Ito ay nasa aspekto ng naganap na
dahil ang kilos ay tapos na o naganap na.
Nabubuo ang pandiwa sa aspekto ng
naganap sa pamamagitan ng pagsasama
ng unlapi na um, na, nag, nang at salitang-
ugat.
Halimbawa:
um + alis = umalis
na + kinig = nakinig
Ano ang unlapi at salitang-ugat na ginamit
sa salitang kilos na nakinig?
nag + laro = naglaro
nang + hingi = nanghingi
Sa salitang kilos na naglaro at nanghingi,
ano salitang-ugat ang ginamit?
Maari ba kayong gumawa ng pangungusap
gamit ang pandiwa na naganap na?
Magaling! Nakatutulong sa pagkilala ng
pandiwang naganap na ang mga salitang
pampanahong kanina, kahapon, kagabi,
noong isang araw, noong nakaraan at iba
pa. Ang mga ito ay nagpapahiwatig na
tapos na o naganap na ang isang kilos.
Balikan natin ang pangungusap kanina.
1. Pumunta kami sa simbahan noong
nakaraang lingo.
Ano ang salitang may salungguhit?
Ano ang ginamit na salitang pampanahon
sa pangungusap?
2. Binigyan namin ng pagkain ang mga
batang nagugutom sa tulay kaninang
Ang salitang may salungguhit ay binigyan.
Ang salitang may salungguhit ay
naghugas.
Ang salitang pumunta at binigyan ay
salitang kilos na tapos ng ginawa.
Ang unlapi ay na at ang salitang ugat ay
kinig.
Ang salitang ugat ay laro at hingi.
Umalis ang aking kaibigan noong
nakaraang araw.
Nakinig ako sa aming leksyon kahapon.
7. kami ay napadaan doon.
Ang pandiwang ginamit sa pangungusap
ay binigyan. Ano naman ang salitang
pampanahon na ginamit?
3. Si ate ang naghugas ng mga plato
kahapon.
Ano ang pandiwa at salitang pampanahon
na ginamit sa pangungusap?
Magaling! Palakpakan ang inyong sarili.
Ano ang salitang naglalahad ng salitang
kilos sa bawat pangungusap?
1. Araw-araw niyang binibisita ang kanyang
lolo na may sakit sa ospital.
2. Tuwing hapon ay nagbabasa si Liza at
ang kanyang kapatid.
3. Tuwing umaga nagdidilig ng mga
halaman si Kathy.
Magaling! Ang salitang binibisita,
nagbabasa at nagdidilig ba ay mga salitang
naganap na?
Tama! Ito ay mga salitang nagaganap. Ang
aspektong nagaganap ay mga salitang
kilos na ginagawa pa lamang.
Nabubuo ang aspekto ng nagaganap sa
pamamagitan ng pagsasama ng um, na,
nag, at nang + unang pantig + salitang-
ugat.
Halimbawa:
luto nag + lu + luto = nagluluto
awit um + a + awit = umaawit
Maari ba kayong gumawa ng
pangungusap gamit ang pandiwang
nagaganap?
Gumagamit ng salitang pampanahon gaya
ng araw-araw, palagi, tuwing, kasalukuyan,
Ang salitang may salungguhit ay pumunta.
Ang ginamit na salitang pampanahon ay
noong nakaraang linggo.
Ang salitang pampanahon na ginamit ay
kanina.
Ang pandiwa na ginamit ay naghugas at
ang salitang pampanahon ay kahapon.
Ang salitang naglalahad ng gawain ay ang
salitang binibisita.
Ang salitang nagbabasa po titser.
Ang salitang nagdidilig po titser.
Hindi po titser.
8. ngayon at iba pa para ipahiwatig na ang
kilos ay ginagawa pa o nagaganap pa.
Balikan natin ang pangungusap na
ginamitan ng pandiwang nagaganap.
1. Araw-araw niyang binibisita ang kanyang
lolo na may sakit sa ospital.
Ano ang ginamit na pandiwa?
Ano naman ang ginamit na salitang
pampanahon?
2. Tuwing hapon ay nagbabasa si Liza at
ang kanyang kapatid.
Ano ang ginamit na pandiwa at salitang
pampanahon sa pangungusap?
3. Tuwing umaga nagdidilig ng mga
halaman si Kathy.
Ang ginamit na pandiwa sa
pangungusap ay nagdidilig. Ano naman
ang salitang pampanahon na ginamit.
Magaling! Palakpakan niyo ulit ang inyong
sarili.
Ngayon naman ay dadako na tayo sa
pangatlong aspekto ng pandiwa.
Tukuyin ang salitang naglalahad ng
gawain?
1. Mamaya ay dadalaw tayo sa ating
kaklase na may sakit.
2. Sa darating na Sabado ay tutulong kami
sa paglilinis ng ating barangay.
3. Kami ay pupunta sa palengke mamaya.
Ang salitang kilos na dadalaw, tutulong at
pupunta ba ay halimbawa ng aspekto ng
nagaganap?
Tama! Ito ay halimbawa ng aspekto ng
pandiwa na magaganap. Ang salitang kilos
ay mangyayari pa lang.
Nabubuo ang aspekto ng nagaganap sa
pamamagitan ng pag-uulit ng unang pantig
ng pandiwa.
Araw-araw kong naririnig ang mga ibon na
umaawit.
Nagluluto si nanay ng pagkain tuwing
kami na uuwi galing paaralan.
Ang ginamit na pandiwa ay binibisita.
Ang ginamit na salitang pampanahon ay
araw-araw.
Ang pandiwa na ginamit ay nagbabasa at
ang salitang pampanahon ay tuwing
hapon.
Ang salitang pampanahon na ginamit ay
tuwing umaga.
9. Halimbawa
lakad la + lakad = lalakad
kain ka + kain = kakain
Ito ay maari ring may unlaping mag, ma +
unang pantig + salitang- ugat.
Halimbawa
luto mag + lu + luto = magluluto
tulog ma + tu + tulog = matutulog
Ano ang salitang-ugat na ginamit sa kilos
na magluluto at matutulog?
Maari ba kayong gumawa ng pangungusap
gamit ang pandiwang magaganap?
Gumagamit ng salitang pampanahon tulad
ng sa darating na, bukas, mamaya, sa
susunod na at iba pa para ipahiwatig na
ang kilos ay gagawin pa lang.
1. Mamaya ay dadalaw tayo sa ating
kaklase na may sakit.
Ang pandiwang ginamit sa
pangungusap ay dadalaw. Ano naman
ang salitang pampanahon na ginamit?
2. Sa darating na Sabado ay tutulong kami
sa paglilinis ng ating barangay.
Ano ang salitang pampanahon na
ginamit sa pangungusap?
3. Kami ay pupunta sa palengke mamaya.
Ano ang pandiwa at salitang
pampanahon na ginamit sa
pangungusap?
Magaling!
Para mas lalo nating maintindihan ang
aspekto ng pandiwa, magbibigay ako ng
salitang- ugat at sasabihin niyo ang salitang
kilos sa bawat aspekto ng pandiwa.
Handa na ba?
1. bihis
2. talon
3. iyak
dadalaw
tutulong
pupunta
Hindi po titser.
Ang salitang- ugat na ginamit ay luto at
tulog.
Kakain kami ng aking kaibigan pagkatapos
ng klase.
Sa darating na lunes ay magluluto kami ng
masarap na pansit para sa kaarawan ng
aking kapatid.
10. 4. sigaw
Magaling Grade 3! Palakpakan niyo ang
inyong sarili.
Ang salitang pampanahon na ginamit ay
mamaya.
Ang salitang pampanahon na ginamit ay
sa darating na.
Ang pandiwa na ginamit ay pupunta at
ang salitang pampanahon ay mamaya.
Opo titser.
Naganap Nagaganap Magaganap
nagbihis nagbibihis magbibihis
tumalon tumatalon tatalon
umiyak umiiyak iiyak
sumigaw sumisigaw sisigaw
D. Paglalahat
Alam ko na marami ngayong natutunan sa
ating talakayan ngayon.
Ano ang ating tinalakay ngayon?
Magaling!
Ano-ano ang mga aspekto ng pandiwa?
Ano ang pinag kaiba ng tatlong aspekto ng
pandiwa?
Ang tinalakay natin ngayon sa tungkol sa
aspekto ng pandiwa.
Ang mga aspekto ng pandiwa ay naganap,
nagaganap at magaganap.
Sa aspekto ng naganap ang kilos o galaw
ay nangyari na. Sa aspekto ng nagaganap
ang kilos o galaw ay kasalukuyang
nangyayari samantalang sa aspekto ng
magaganap ang kilos o galaw ay
11. Mahusay! Naunawaan niyo ang ating paksa
sa araw na ito.
mangyayari pa lang.
E. Paglalapat
Panuto: Tukuyin ang pandiwang ginamit sa
pangungusap at aspekto nito.
1. Ang magkapatid na Gino at Girlie ay
naghahabulan sa parke.
2. Magluluto si nanay ng masarap na ulam
mamayang gabi.
3. Sama-samang naglilinis ng silid ang mga
bata.
4. Naglaba si Ana ng kanyang damit
kaninang umaga.
5. Kahapon ay naligo kami sa ilog.
1. Ang magkapatid na Gino at Girlie ay
naghahabulan sa parke.
NAGAGANAP
2. Magluluto si nanay ng masarap na
ulam mamayang gabi.
MAGAGANAP
3. Sama-samang naglilinis ng silid
ang mga bata.
NAGAGANAP
4. Naglaba si Ana ng kanyang damit
kaninang umaga.
NAGANAP
5. Kahapon ay naligo kami sa ilog.
NAGANAP
IV. PAGTATAYA
A. Tukuyin ang pandiwang hindi dapat mapabilang sa pangkat dahil sa
naiibang aspekto nito.
B. Gamit ang nasalungguhitang salita, tukuyin ang aspekto ng pandiwa na
ginamit sa bawat pangungusap.
1. Ang mga magsasaka ay nagtatanim ng palay.
2. Hiniram ni Patricia ang aklat ko.
1. naglaro
naghahabulan
nagtago
2. nagsulat
magbabasa
magbibilang
3. nagwalis
naglilinis
nagpupunas
4. kakanta
umaawit
sasayaw
5. tatakbo
humahabol
sumisigaw
12. 3. Maglalaro kami ng habulan mamayang hapon.
4. Iinom ako ng gamot para gumaling ako.
5. Si Letty ang naglinis ng kusina.
Mga Tamang Sagot
A.
1. naghahabulan
2. nagsulat
3. nagwalis
4. umaawit
5. tatakbo
B.
1. nagtatanim – nagaganap
2. hiniram- naganap
3. maglalaro- magaganap
4. iinom- magaganap
5. naglinis- naganap
V. TAKDANG-ARALIN
Panuto: Sagutan ang Gawain A sa pahina 228 sa inyo libro. Kompletuhin ang
talahanayan ng mga pandiwa sa tatlong aspekto.
Mga Pandiwa
Naganap Nagaganap Magaganap
1. nag-aral
2. namamasyal
3. nakikiisa
4. magtatanim
5. nag-usap