Nga e drejta evropiane

1. Kushtet për anëtarësim - Kapitujt e acquis
Kriteret e Kopenhagës
Kriteret e Kopenhagës janë rregullat që përcaktojnë nëse një vend ka të drejtë të hyjë në Bashkimin Evropian.
Kriteret kërkojnë që:
– Një shtet të ketë institucionet për të ruajtur qeverisjen demokratike dhe të drejtat e njeriut,
– Ka një ekonomi tregu funksionale, dhe
– I pranon detyrimet dhe qëllimin e BE-së.
E tere e drejta evropiane e unionit evropian perfshihet ne 130 000 rregullore, ne 150 000 faqe (gjendja e viti
2011) mund ta gjeni ne faqen Eur-lex., ne 24 gjuhë te shteteve te unionit evropian.
Kriteret e Kopenhagës
 Acquis përfshin: përmbajtjen , parimet dhe objektivat politike të Traktateve mbi të cilat është
themeluar BE ; Legjislacioni i miratuar në bazë të traktateve , vendimeve dhe praktikës gjyqësore të
Gjykatës Ev; instrumente të tjera juridikisht të detyrueshme dhe jo të detyrueshme të miratuara në
kuadrin e Unionit, të tilla si marrëveshjet ndërinstitucionale , rezolutat , deklaratat , rekomandimeve ,
udhëzimeve ; Veprimet e përbashkëta , pozicionet e përbashkëta, deklaratat , konkluzionet dhe aktet
e tjera në kuadër të politikës së përbashkët të jashtme dhe të sigurisë ; Veprimet e përbashkëta ,
pozicionet e përbashkëta, marrëveshje , rezoluta , deklarata dhe akte të tjera brenda fushën e
drejtësisë dhe punëve të brendshme i nënshkruar ; marrëveshjet ndërkombëtare të përfunduara nga
Komuniteteve , komuniteteve dhe shteteve anëtare të tyre , dhe ata që u mbyll nga vetë shteteve
anëtare në fushat e mbuluara nga aktivitetet e Bashkimit .
 Anëtarësia presupozon aftësinë e kandidatit për të marrë përsipër detyrimet e anëtarësimit duke
përfshirë respektimin e qëllimeve të bashkimit politik, ekonomik dhe monetar
Përfundim
 Neni 2 i Konventës Evropiane
 Vlerat me të cilat është themeluar unioni
 Respektimi i dinjitetit të njeriut, liria dhe demokracia
 Barazia , shteti i se drejtës dhe valuta
 Te drejtat e njeriut duke përfshirë edhe të drejtat e minoriteteve,
 Neni 49 Konv.Ev
 Secili shtet evropian te caktuar ne nenin te vlerave te përbashkëta
 Respektimi i vlerave dhe të angazhohet për ti rritur ato vlera
 Dhe të kërkoj anëtarsimin

2. Kapitulli 1: Lëvizja e lirë e mallrave
 Parimi i lëvizjes së lirë të mallrave nënkupton se produktet duhet të tregtohen lirisht nga një pjesë e
Bashkimit në një tjetër. Është future ne janar te vitit 1993.
 Në një numër sektorësh ky parim i përgjithshëm është plotësuar me një kuadër të harmonizuar
rregullator, duke ndjekur “qasjen e vjetër" (vendosja e specifikimeve të sakta të produkteve) ose e
"qasje të re" (duke shqiptuar kërkesat e përgjithshme të produktit).
 Legjislacioni i harmonizuar për produktin evropian, i cili ka nevojë për tu transpozuar, përfaqëson
pjesën më të madhe të acquis sipas këtij kapitulli.
 Përveç kësaj, kapaciteti i mjaftueshëm administrativ është thelbësore për të njoftuar kufizimet në
tregtinë dhe për zbatimin e masave horizontale dhe procedurale në fusha të tilla si standardizimit,
vlerësimit te konformitetit, akreditimin, metrologjinë dhe mbikëqyrjen e tregut.
Kapitulli 2: Liria e lëvizjes njerzve (për punemarrsit dhe punedhensit)
 Acquis në këtë kapitull parashikon që qytetarët evropianë të një shteti anëtar të kenë të drejtën për
të punuar në një Shtet tjetër Anëtar. Punëtorët migrantë të BE-së duhet të trajtohen në të njëjtën
mënyrë si punëtorët vendas në lidhje me kushtet e punës, sociale dhe avantazhet tatimore. Kjo acquis
përfshin gjithashtu një mekanizëm për të koordinuar çështjet e sigurisë sociale për personat e
siguruar dhe anëtarët e familjeve të tyre që lëvizin në një Shtet tjetër Anëtar
Kapitulli 3: E drejta e vendosjes dhe liria për të ofruar shërbime
 Shtetet anëtare duhet të sigurojnë që e drejta e krijimit të personave kombëtar dhe ligjor të BE në
çdo Shtet Anëtar dhe lirisë për të ofruar shërbime ndërkufitare nuk është i penguar nga legjislacioni
kombëtar, në varësi të përjashtimeve të përcaktuara në Traktat.
 Acquis gjithashtu harmonizon rregullat për profesione të rregulluara për të siguruar njohjen
reciproke të kualifikimeve dhe diplomave ndërmjet Shteteve Anëtare; për disa profesione të
rregulluara një plan mësimor minimal i përbashkët i trajnimit duhet të ndiqen në mënyrë që të ketë
kualifikim të njohur automatikisht në një shtet anëtar të BE-së.
 Sa i përket shërbimeve postare, acquis gjithashtu synon hapjen e shërbimit postar të konkurrencës
në një mënyrë graduale dhe të kontrolluar, brenda një kuadri rregullator që siguron një shërbim
universal.
Kapitulli 4: Lëvizja e lirë e kapitalit
 Shtetet anëtare duhet të heqin, me disa përjashtime, të gjitha kufizimet në lëvizjen e kapitalit si
brenda BE-së dhe midis Shteteve Anëtare dhe vendeve të treta.
 Acquis gjithashtu përmban rregulla lidhur me pagesat ndër-kufitare dhe ekzekutimin e urdhrave të
transferimit që bëjnë me letrat me vlerë.
 Direktiva mbi luftën kundër pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit kërkon bankat dhe
operatorët e tjerë ekonomikë, veçanërisht kur kanë të bëjnë me sendet me vlerë të lartë dhe me
transaksione të mëdha monetare, për të identifikuar klientët dhe të raportojnë transaksionet e
caktuara.

3.  Një kërkesë kryesore për të luftuar krimin financiar është krijimi i kapacitetit efektiv administrative
dhe të zbatimit, përfshirë bashkëpunimin ndërmjet mbikëqyrëse, zbatimin e ligjit dhe autoriteteve të
prokurorisë
Kapitulli 5: Prokurimi publik
 Acquis mbi prokurimin publik përfshin parimet e përgjithshme të transparencës, trajtim të
barabartë, konkurrencën e lirë dhe mosdiskriminimin.
 Përveç kësaj, rregulla të posaçme lidhur koordinimin e dhënies së kontratave publike për vepra,
shërbimeve dhe furnizimeve, për subjektet tradicionale kontraktuese dhe për sektorë të veçantë.
 Acquis gjithashtu përcakton rregullat për procedurat e shqyrtimit dhe disponueshmërinë e
mjeteve juridike. Organet e specializuara zbatuese janë të nevojshme.
Kapitulli 6: E Drejta e Kompanisë (company law)
 Acquis në Ligjin për kompanitë përfshin rregullat për formimin, regjistrimin, bashkimin dhe
ndarjen e kompanive.
 Në fushën e raportimit financiar, acquis përcakton rregullat për paraqitjen e llogarive vjetore
dhe të konsoliduara, duke përfshirë rregullat e thjeshtuara për ndërmarrjet e vogla dhe të
mesme.
 Aplikimi i Standardeve Ndërkombëtare të Kontabilitetit është e detyrueshme për disa entitete
me interes publik.
 Përveç kësaj, acquis përcakton rregullat për miratimin, integritetin profesional dhe pavarësinë e
auditimeve ligjore.
Kapitulli 7: E Drejta e pronësisë intelektuale
 Acquis mbi të drejtat e pronësisë intelektuale specifikon rregulla të harmonizuara për mbrojtjen
ligjore të të drejtës së autorit dhe të drejtave të lidhura me të.
 Dispozita të veçanta zbatohen për mbrojtjen e bazave të të dhënave, programet kompjuterike,
tipografive, transmetimeve satelitore dhe ritransmetimet kabllore.
 Në fushën e të drejtave të pronësisë industriale, acquis përcakton rregulla të harmonizuara për
mbrojtjen ligjore të markave tregtare dhe dizajnëve. gjithashtu krijon një markë dhe model të
Komunitetit.
 Së fundi, acquis përmban rregulla të harmonizuara për zbatimin e të drejtës së autorit dhe të
drejtave të lidhura, si dhe të drejtat e pronësisë industriale. Mekanizmat e përshtatshëm të
zbatimit janë të nevojshme, në veçanti kapacitet efektiv të zbatimit.
Kapitulli 8: Politika e Konkurrencës
 Acquis për Konkurrencën mbulon të dy politikat antitrust dhe shtetërore të kontrollit të
ndihmës.

4.  Ai përfshin rregullat dhe procedurat për të luftuar sjellje anti-konkurruese nga kompanitë
(marrëveshjet kufizuese ndërmjet ndërmarrjeve dhe abuzimit të pozitës dominuese), për të
shqyrtuar shkrirjet ndërmjet ndërmarrjeve, dhe për të parandaluar qeverive nga dhënien e
ndihmës shtetërore që e dëmtojnë konkurrencën në tregun e brendshëm.
 Në përgjithësi, rregullat e konkurrencës janë drejtpërdrejt të zbatueshme në të gjithë Bashkimin,
dhe shtetet anëtare duhet të bashkëpunojnë plotësisht me Komisionin për zbatimin e tyre.
Kapitulli 9: Shërbimet financiare
 Acquis në fushën e shërbimeve financiare përfshin rregulla për autorizimin, funksionimin dhe
mbikëqyrjen e institucioneve financiare në fushën e bankave, sigurimeve, pensioneve
suplementare, shërbimet e investimeve dhe tregjet e letrave me vlerë.
 Institucionet financiare mund të veprojë në të gjithë BE-në në përputhje me parimin e 'kontrollit
të vendit' ose duke themeluar degët apo duke ofruar shërbime në një bazë ndërkufitar.
Kapitulli 10: Shoqëria e informacionit dhe media
 Acquis përmban rregulla specifike mbi komunikimin elektronik, për shërbimet e shoqërisë së
informacionit, në veçanti tregtis elektronike dhe aksesit të kushtëzuar të shërbimeve, dhe për
shërbimet audio-vizuale.
 Në fushën e komunikimeve elektronike, acquis synon të eliminojë pengesat për funksionimin
efektiv të tregut të brendshëm në shërbimet dhe rrjetet e telekomunikacioneve, për të nxitur
konkurrencën dhe për të mbrojtur interesat e konsumatorëve në sektor, përfshirë
disponueshmërinë universal të shërbimeve moderne.
 Sa i përket politikës audio-vizuale, acquis kërkon lidhjen ligjore me Televizionin pa Kufi, i cili
krijon kushtet për lëvizjen e lirë të transmetimeve televizive brenda BE-së.
 Acquis ka për qëllim krijimin e një kuadri rregullator transparent, të parashikueshëm dhe efikas
për transmetimin publik dhe privat në përputhje me standardet evropiane.
 Acquis kërkon gjithashtu kapacitete për të marrë pjesë në programet e komunitetit Media Plus
dhe Media Trajnimit.
Kapitulli 11: Bujqësia dhe zhvillimi rural
 Kapitulli i bujqësisë mbulon një numër të madh të rregullave të detyrueshme, shumë prej të
cilave janë drejtpërdrejt të zbatueshme.
 Zbatimi i duhur i këtyre rregullave dhe zbatimit të tyre efektiv dhe kontroll nga një administrate
publike efikase janë thelbësore për funksionimin e politikës së përbashkët bujqësore (PPB).
 Drejtimin e CAP kërkon ngritjen e menaxhimit dhe të cilësisë së sistemeve të tilla si një agjenci e
paguar dhe të administrimit dhe të kontrollit të sistemit të integruar (IACS), dhe kapaciteti për të
zbatuar masat e zhvillimit rural.
 Shtetet anëtare duhet të jenë në gjendje të zbatojnë legjislacionin e BE-së mbi skemat e
mbështetjes direkte të fermave dhe për të zbatuar politikat e përbashkëta të tregut të
organizatave për produkte të ndryshme bujqësore

5. Kapitulli 12: Siguria ushqimore, politikat veterinare dhe fito-sanitare
 Ky kapitull mbulon rregullat e detajuara në fushën e sigurisë ushqimore.
 Politika e përgjithshëme ushqimore përcakton rregullat e higjienës për prodhimin e produkteve
ushqimore.
 Për më tepër, acquis parashikon rregulla të detajuara në fushën e veterinarisë, të cilat janë
thelbësore për ruajtjen e shëndetit të kafshëve, mirëqenien e kafshëve dhe sigurinë e ushqimit
me prejardhje shtazore në tregun e brendshëm.
 Në fushën fitosanitare, rregullat e BE-së mbulojnë çështje të tilla si cilësia e farës, materiale për
mbrojtjen e bimëve, organizmave të dëmshëm dhe të ushqyerit e kafshëve.
Kapitulli 13: Peshkimi
 Acquis mbi peshkimin përbëhet nga rregulloret, të cilat nuk kërkojnë ndryshime në legjislacionin
kombëtar.
 Megjithatë, kjo kërkon futjen e masave për të përgatitur administratën dhe operatorët për
pjesëmarrje në politikën e përbashkët të peshkimit, i cili mbulon politika të tregut, të burimeve
dhe flotë të menaxhimit, inspektimin dhe kontrollin, veprimet strukturore dhe kontrollin e
ndihmës shtetërore.
 Në disa raste, marrëveshjet ekzistuese të peshkimit dhe konventat me vende të treta ose
organizata ndërkombëtare duhet të përshtaten.
Kapitulli 14: Politika e transportit
 Legjislacioni i transportit i BE-së synon të përmirësojë funksionimin e tregut të brendshëm, duke
promovuar siguri, efikasitet dhe ekologjiki të shëndosha dhe përdoruesit e shërbimeve të
transportit miqësor.
 Acquis i transportit mbulon sektorët e transportit rrugor, hekurudhat, rrugët ujore, transportin e
kombinuar, aviacionin dhe transportin detar.
 Ajo ka të bëjë me standardet teknike dhe të sigurisë, standardet sociale, kontrollit të ndihmës
shtetërore dhe liberalizimit të tregut në kontekstin e tregut të brendshëm të transportit.
Kapitulli 15: Energjia
 Objektivat e politikës energjetike të BE-së përfshijnë përmirësimin e konkurrueshmërisë,
sigurimin e burimeve të energjisë dhe mbrojtjen e mjedisit.
 Acquis e energjis përbëhet nga rregullat dhe politikat, sidomos në lidhje me konkurrencën dhe
ndihmat shtetërore (duke përfshirë në sektorin e qymyrit), tregut të brendshëm të energjisë
(hapja e tregjeve të energjisë elektrike dhe të gazit, promovimin e burimeve të rinovueshme të
energjisë), efikasitetin e energjisë, të energjisë bërthamore dhe sigurinë bërthamore dhe
mbrojtjen nga rrezatimi.
Kapitulli 16: Taksimi

6.  Acquis mbi taksimin mbulon gjerësisht fushën e tatimit të tërthortë, domethënë vlerën e shtuar
të taksave (TVSH) dhe akcizat. Ajo përcakton qëllimin, përcaktimet dhe parimet e TVSH. Akcizat
për prodhimet e duhanit, pijeve alkoolike dhe të produkteve të energjisë janë gjithashtu subjekt i
legjislacionit të BE-së.
 Si shqetësimet e taksimit të drejtpërdrejtë, acquis mbulon disa aspekte të taksimit të të
ardhurave nga kursimet e individëve dhe të taksave të korporatave. Për më tepër, shtetet
anëtare janë të angazhuar të veprojnë në përputhje me parimet e Kodit të Sjelljes për Taksimin e
Bizneseve, që kanë për qëllim eliminimin e masave të dëmshme tatimore.
 Administrative bashkëpunimi dhe ndihma reciproke ndërmjet shteteve anëtare synon të sigurojë
funksionimin efikas të tregut të brendshëm për sa i përket taksimit dhe siguron mjete për
parandalimin e intra-Komunitetit evazionin fiskal dhe shmangia e taksave.
Kapitulli 17: Politika Ekonomike dhe monetare
 Acquis në fushën e politikës ekonomike dhe monetare përmban rregulla të veçanta që kërkojnë
pavarësinë e bankave qendrore në Shtetet Anëtare, duke ndaluar financimin direkt të sektorit
publik nga bankat qendrore dhe ndalimin e aksesit të privilegjuar të sektorit publik në
institucionet financiare.
 Shtetet anëtare pritet të bashkërendojnë politikat e tyre ekonomike dhe janë subjekt i Paktit të
Stabilitetit dhe Rritjes për mbikëqyrjen fiskale.
 Vendet e reja anëtare janë të angazhuar edhe në përputhje me kriteret e përcaktuara në
Traktatin në mënyrë që të jenë në gjendje të pranojnë euron në kohën e duhur pas anëtarësimit.
Deri atëherë, ata do të marrin pjesë në Bashkimin Ekonomik dhe Monetar, si një shtet anëtar me
përjashtim të përdorimit të euros dhe do të trajtojnë kurset e këmbimit si një çështje të interesit
të përbashkët
Kapitulli 18: Statistikat
 Acquis në fushën e statistikave kërkon ekzistencën e një infrastrukture statistikore të bazuar në
parime të tilla si paanshmërisë, besueshmërisë, transparencës, konfidencialitetin e të dhënave
individuale dhe shpërndarjen e statistikave zyrtare.
 Acquis mbulon metodologjinë, klasifikimet dhe procedurat për mbledhjen e të dhënave në fusha
të ndryshme të tilla si statistikat makroekonomike dhe çmimeve, statistikat demografike dhe
sociale, të statistikave rajonale, dhe statistika mbi biznesin, transportin, tregtinë e jashtme,
bujqësisë, mjedisit, dhe shkencës dhe teknologjisë.
Kapitulli 19: Politika sociale dhe punësimi
 Acquis në fushën sociale përfshin standardet minimale në fushat e ligjit të punës, barazisë,
sigurisë dhe shëndetit në punë dhe të anti-diskriminimit.
 Shtetet anëtare marrin pjesë në dialogun social në nivel evropian dhe në proceset e politikave të
BE-së në fushat e politikave të punësimit, përfshirjes sociale dhe mbrojtjes sociale.

7.  Fondi Social Evropian është mjeti kryesor financiar përmes të cilit BE-ja mbështet zbatimin e
strategjisë së saj të punësimit dhe kontribuon në përpjekjet e përfshirjes sociale (rregullat e
zbatimit mbulohen sipas Kapitullit 22, e cila merret me të gjitha instrumenteve strukturore).
Kapitulli 20: Ndërmarrjet dhe politika industriale
 Politika industriale e BE-së kërkon të nxisë strategjitë industriale që rrisin konkurrencën duke
përshpejtuar përmirësimet e ndryshimeve strukturore, duke inkurajuar një mjedis të favorshëm
për krijimin e biznesit dhe rritjen ekonomike në të gjithë BE-në, si dhe investimet e brendshme
dhe të huaja. Ajo gjithashtu synon të përmirësojë mjedisin e përgjithshëm të biznesit në të cilat
ndërmarrjet e vogla dhe të mesme veprojnë.
 Politika industriale e BE-së kryesisht përbëhet prej parimeve të politikës dhe të komunikimit të
politikës industriale.
 Zbatimi i politikave industriale dhe ndërmarrjeve kërkon kapacitete adekuate administrative në
nivel kombëtar, rajonal dhe lokal.
Kapitulli 21: Rrjetet trans-evropiane
 Ky kapitull mbulon politikën e rrjeteve trans-evropiane në fushat e transportit,
telekomunikacionit dhe energjisë infrastrukturore, përfshirë udhëzimet e Komunitetit për
zhvillimin e rrjeteve trans-evropiane dhe të masave mbështetëse për zhvillimin e projekteve me
interes të përbashkët.
 Krijimi dhe zhvillimi i rrjeteve trans-evropiane dhe promovimi i inter-koneksionit të duhur dhe
ndër-veprueshmërisë së rrjeteve kombëtare synojnë të përfitojnë avantazh të plotë të tregut të
brendshëm dhe të kontribuojë në rritjen ekonomike dhe krijimin e punësimit në Bashkimin
Evropian.
Kapitulli 22: Politika rajonale dhe koordinimi i instrumenteve strukturore
 Acquis në këtë kapitull konsiston kryesisht në kuadrin dhe rregulloret e zbatimit, të cilat nuk
kërkojnë ndryshime në legjislacionin kombëtar.
 Ato përcaktojnë rregullat për hartimin, miratimin dhe zbatimin Fondeve Strukturore dhe
programeve të Fondit të Kohezionit të reflektoj në organizimin territorial të secilit vend.
 Këto programe janë të negociuar dhe rënë dakord me Komisionin, por zbatimi është përgjegjësi e
shteteve anëtare. Shtetet anëtare duhet të respektojnë legjislacionin e BE në përgjithësi, për
shembull në fushën e prokurimit publik, konkurrencës dhe mjedisit, gjatë përzgjedhjes dhe
zbatimit të projekteve.
 Shtetet anëtare duhet të kenë një kuadër institucional dhe kapacitete adekuate administrative
për të siguruar programimin, zbatimin, monitorimin dhe vlerësimin në një mënyrë me kosto-
efektive të shëndoshë dhe nga pikëpamja e menaxhimit dhe kontrollit financiar.
Kapitulli 23: Gjyqësori dhe të drejtat themelore të njeriut

8.  Themelimi i një gjyqësori të pavarur dhe efikas është i një rëndësie të madhe. Paanshmëria,
integriteti dhe një standard i lartë i gjykimit nga gjykatat janë thelbësore për ruajtjen e sundimit
të ligjit. Kjo kërkon një angazhim të fortë për të eliminuar influencat e jashtme mbi gjyqësorin
dhe për të ofruar burime të mjaftueshme financiare dhe trajnim.
 Garancitë ligjore për procedurat e gjykimit të drejtë duhet të jenë në vend. Në mënyrë të
barabartë, Shtetet Anëtare duhet të luftojnë korrupsionin në mënyrë efektive, si ajo përfaqëson
një kërcënim për stabilitetin e institucioneve demokratike dhe shtetit ligjor.
 Një kuadër ligjor solid dhe institucione të besueshme janë të nevojshme për të pasur një politikë
koherente për pengimin dhe parandalimin e korrupsionit. Shtetet anëtare duhet të sigurojnë
respektimin e të drejtave themelore dhe të drejtave të qytetarëve të BE-së, siç garantohet me
acquis dhe me Kartën e të Drejtave Themelore.
Kapitulli 24: Drejtësia, liria dhe siguria
 Politikat e BE-së kanë për qëllim për të ruajtur dhe zhvilluar në Bashkim si një zonë të lirisë,
sigurisë dhe drejtësisë më tej. Mbi çështje të tilla si kontrolli i kufijve, vizave, migrimit të jashtëm,
azilin, bashkëpunimit policor, luftën kundër krimit të organizuar dhe kundër terrorizmit,
bashkëpunimi në fushën e drogës, bashkëpunimit doganor dhe bashkëpunimit gjyqësor në
çështjet penale dhe civile etj.
 Mbi të gjitha, kjo kërkon një kapacitet të fortë dhe të mirë-integruar administrative brenda
agjencive të zbatimit të ligjit dhe organet e tjera relevante, të cilat duhet të ruajnë standardet e
nevojshme.
Kapitulli 25: Shkenca dhe hulumtimi
 Acquis në fushën e shkencës dhe kërkimit nuk kërkon përshtatjen e ligjeve të BE-së në rendin
ligjor kombëtar. Kapaciteti Zbatimi lidhet me ekzistencën e kushteve të nevojshme për
pjesëmarrje efektive në Programin Kuadër të BE-së.
 Për të siguruar shoqatën e plotë dhe të suksesshëm në Programet Kuadër, Shtetet Anëtare duhet
të sigurojnë kapacitetet e nevojshme zbatuese në fushën e kërkimit dhe zhvillimit teknologjik,
duke përfshirë njerëzit e përshtatshëm.
Kapitulli 26: Arsimi dhe kultura
 Fushat e arsimit, trajnimit, rinisë dhe kulturës janë kryesisht kompetencë e shteteve anëtare. Një
kuadër bashkëpunimi në politikat e arsimit dhe të trajnimit synon të puqen politikat kombëtare
në arritjen e objektivave të përbashkëta përmes metodës së hapur të koordinimit, e cila çoi në
programin "Arsimi dhe Aftësimi 2010", e cila integron të gjitha veprimet në fushën e arsimit dhe
trajnimit në nivel evropian.
 Në lidhje me diversitetin kulturor, shtetet anëtare duhet të mbështesin parimet e parashikuara
në nenin 151 të Traktatit të KE-së dhe të sigurojë që angazhimet ndërkombëtare lejojnë për
ruajtjen dhe promovimin e diversitetit kulturor.

9.  Shtetet Anëtare duhet të kenë kornizën ligjore, administrative e financiare dhe kapacitetet e
nevojshme zbatuese në vend për të siguruar menaxhim të shëndoshë financiar të arsimit,
trajnimit dhe programet rinore të Komunitetit (aktualisht Leonardo da Vinci, Sokrati, Rinia).
Kapitulli 27: Mjedisi
 Politika mjedisore e BE-së ka për qëllim të promovojë zhvillimin e qëndrueshëm dhe mbrojtjen e
mjedisit për brezat e tanishëm dhe të ardhshëm.
 Ajo bazohet në veprimin preventiv, si parim ndotësi paguan, lufton dëmtimin e mjedisit në
burim, përgjegjësi të përbashkët dhe integrimin e mbrojtjes së mjedisit në politikat e tjera të BE.
 Acquis përbëhet nga mbi 200 akte të rëndësishme ligjore që mbulojnë legjislacionin horizontal,
ujin dhe cilësinë e ajrit, menaxhimin e mbeturinave, mbrojtjen e natyrës, kontrollin e ndotjes
industriale dhe menaxhimin e rrezikut, kimikate dhe organizmave të modifikuar gjenetikisht,
zhurmë dhe pylltarinë.
 Pajtueshmëria me acquis kërkon investim të rëndësishëm. Një administratë të fortë dhe të mirë-
pajisur në nivel kombëtar është e domosdoshme për aplikimin dhe zbatimin e acquis të mjedisit
Kapitulli 28: Mbrojtja e shëndetit dhe konsumatorëve
 Acquis te mbrojtja e konsumatorit mbulon sigurinë e mallrave të konsumit, si dhe mbrojtjen e
interesave ekonomike të konsumatorit në një numër sektorësh të veçanta.
 Shtetet Anëtare duhet të transpozojën acquis në ligjin kombëtar dhe për të vënë në vend të
strukturave të pavarura administrative dhe kompetencat e zbatimit që lejojnë mbikëqyrjen
efektive në treg dhe zbatimin e acquis.
 Mekanizmat e përshtatshme gjyqësor dhe mekanizmave jashtë gjykatës për zgjidhjen e
konflikteve, si dhe informacion të konsumit dhe edukimit dhe një rol për organizatat e
konsumatorit duhet të sigurohet. Përveç kësaj, ky kapitull mbulon rregullat specifike të
detyrueshme në fushën e shëndetit publik.
Kapitulli 29: Unioni Doganor
 Acquis për union doganor përfshin Kodin Doganor të BE-së dhe dispozitat e tij të zbatimit,
nomenklaturën e kombinuar, tarifë të përbashkët doganore dhe dispozitat për klasifikimin
tarifor, lirim nga detyrimet doganore, pezullime detyrë dhe kuotave tarifore të caktuara, si dhe
dispozita të tjera të tilla si ato në kontrollin doganor të falsifikuara dhe pirateve te mallrave,
droga prekursorëve, eksporti i mallrave kulturore si dhe në ndihmë të ndërsjellë administrative
në çështjet doganore dhe tranzitit.
 Shërbimet doganore duhet të sigurojnë kapacitetet e duhura për të zbatuar rregulla të veçanta të
përcaktuara në zonat e lidhura të acquis të tilla si tregti të jashtme.
Kapitulli 30: Marrëdhëniet me jashtë

10.  Acquis në këtë fushë përbëhet kryesisht prej legjislacionit drejtpërdrejt të detyrueshme të BE-së
që nuk kërkon përshtatje në ligjin kombëtar.
 Ky legjislacion i BE-së rezulton nga angazhimet shumëpalëshe dhe dypalëshe tregtare të BE-së, si
dhe nga një numër i masave preferenciale autonome tregtare.
 Në fushën e ndihmës humanitare dhe të politikave të zhvillimit, shtetet anëtare duhet të jenë në
përputhje me legjislacionin e BE-së dhe angazhimet ndërkombëtare për të siguruar kapacitetin
për të marrë pjesë në zhvillimin e BE-së dhe politikave humanitare.
 Shtetet aplikante duhet të harmonizojnë gradualisht politikat e tyre ndaj vendeve të treta dhe
qëndrimet e veta në kuadër të organizatave ndërkombëtare me politikat dhe pozicionet e
miratuara nga Bashkimi dhe shtetet e tij anëtare.
Kapitulli 31: Politika e Jashtme, sigurisë dhe mbrojtjes
 Politika e përbashkët e jashtme dhe e sigurisë (PPJS) dhe Politika Evropiane e sigurisë dhe e
mbrojtjes (ESDP) janë të bazuara në aktet ligjore, duke përfshirë marrëveshjet e detyrueshme
ligjore ndërkombëtare, dhe në dokumentet politike.
 Acquis përbëhet nga deklarata politike, veprime dhe marrëveshjeve. Shtetet anëtare duhet të jetë
në gjendje të kryejë dialog politik në kuadrin e PPJS, të lidhur me deklaratat e BE-së, për të marrë
pjesë në veprimet e BE-së dhe për të aplikuar sanksione të dakorduara dhe masat kufizuese.
 Shtetet aplikante duhet të harmonizojnë gradualisht me deklaratat e BE-së, dhe për të aplikuar
sanksione dhe masa kufizuese kur dhe ku kërkohet.
Kapitulli 32: Kontrolli financiar
 Acquis në këtë kapitull ka të bëjë me miratimin e parimeve të pranuara ndërkombëtarisht dhe në
përputhje me parimet e BE, standardet dhe metodat e kontrollit të brendshëm publik financiar
që duhet të zbatohen në sistemet e kontrollit të brendshëm të të gjithë sektorit publik, përfshirë
shpenzimin e fondeve të BE.
 Në veçanti, acquis kërkon ekzistencën e sistemeve menaxhuese dhe kontrolluese financiare
efektive dhe transparente; Sistemet funksionalisht të pavarura të auditimit të brendshëm;
strukturat përkatëse organizative (duke përfshirë edhe koordinimit qendror); një organizatë të
pavarur operacionale dhe financiare të auditimit të jashtëm për të vlerësuar.
 Ky kapitull gjithashtu përfshin acquis mbi mbrojtjen e interesave financiare të BE-së dhe në
luftën kundër mashtrimeve me fondet e BE-së.
Kapitulli 33: Dispozitat financiare dhe buxhetore
 Ky kapitull mbulon rregullat në lidhje me burimet financiare të nevojshme për financimin e
buxhetit të BE-së (burimet e brendshme).
 Këto burime janë të përbërë kryesisht nga kontributet e shteteve anëtare, bazuar në burimet
tradicionale vetjake nga doganat dhe taksat bujqësore dhe të sheqerit; një burim i bazuar në
tatimin mbi vlerën e shtuar; dhe një burim i bazuar në nivelin e të ardhurave kombëtare bruto.

11.  Shtetet anëtare duhet të kenë kapacitetet e nevojshme administrative për të koordinuar në
mënyrë adekuate dhe të siguruar llogaritjen e saktë, mbledhjen, pagesën dhe kontrollin e
burimeve të veta.
 Acquis në këtë fushë është drejtpërdrejt detyrues dhe nuk kërkon të përshtatet në ligjin
kombëtar.
Kapitulli 34 - Institucionet
 Ky kapitull mbulon rregullat institucionale dhe procedurale të BE-së. Kur një vend anëtarësohet
në BE, përshtatjet duhet të bëhen në këto rregulla për të siguruar përfaqësimin e drejtë të tij në
institucionet e BE-së (Parlamentin Evropian, Këshillit, Komisionit, Gjykatës së Drejtësisë) dhe
organeve të tjera dhe funksionimin e mirë të procedurave vendimmarrëse (të tilla si drejtave të
votimit, gjuhëve zyrtare dhe rregullat e tjera procedurale), si dhe zgjedhjet për Parlamentin
Evropian.
Kapitulli 35 - Çështjee e tjera
 Ky kapitull përfshin çështje të llojllojshme që dalin gjatë negociatave, por të cilat nuk janë të
mbuluara nën ndonjë kapitull tjetër negociator.
 Nuk ka çështje të tilla që janë identifikuar për momentin. Kapitulli 35 është trajtuar në fund të
procesit të negociatave
Përmbledheje e 35 kapitujve
 Të gjitha këto janë të pranuar edhe nga: Islanda, Liechtenstein dhe Norwegjija te cilat si anetare
Haprisra Ekonomike Evropian pjesa me të madhe ne e Acquis te UE i ka pranuar (EWR-Acquis).