IIIh-4.6).

RIZALYN C, CANAPI
TEACHER III
SOLANA NORTH CENTRAL SCHOOL

I talata ay netura na nattura tapenu
ipakannammu i ikaya na nga iparattal anna
ipakannammu ta pattura.
Egga nadduruma nga gakkag na nattura ta
pattura,awayya na mangiyaw tu
impormasyon , mangiyawa tu pagayayya onu
mangumbinsi.

Piliyan I fustu nga titulu na kada
talata. Itura I fustu nga letra na
tabbag ta papel onu notebook.

metro onnu sobra paga. Neruma-ruma ta
ngamin nga fun i niyog megafu ta kada partes na yaw ay
awayya nga meyusa ta pagangwa na savun, shampoo anna
karwan paga.
A.
I niyog
B.
I Niyog
C.
I keyusan na
Niyog
D.
i keyusan na
niyog

metro onnu sobra paga. Neruma-ruma ta
ngamin nga fun i niyog megafu ta kada partes na yaw ay
awayya nga meyusa ta pagangwa na savun, shampoo anna
karwan paga.
C.
I keyusan na
Niyog

taki-taki anna tadday gapa nga
kegafuwanan na pappatu na tiyempu.Megafu ta madaping
nga atu na takay ira anna fabrika.Nu ari yaw masolban ay
awayya na manaral ta pallevu anna ta gawagawayyan na
totolay ira.
A.
I Polusyon
B.
Kegafuwanan na
Polusyon
C.
Kalamidad
kegafuwana na
Polusyon
D.
i keyusan na
niyog

taki-taki anna tadday gapa nga
kegafuwanan na pappatu na tiyempu.Megafu ta madaping
nga atu na takay ira anna fabrika.Nu ari yaw masolban ay
awayya na manaral ta pallevu anna ta gawagawayyan na
totolay ira.
C.
Kalamidad
kegafuwana na
Polusyon

Bibbigan I talata anna tabbagan I
pakiyavu ira .Itura I tabbag ta
screen.

Nu egga i gannug nga ikakaya ku kuwan nu
bakasyon, yaw ay awan tu tanakuwan nu ari
ay mapakagag tu barador. Yaw ay kukuwak
ku tagga paga kavulu ku i kakofun ku ira.
Ni: Iris B Tuburan

Kada mapatu i tiyempu anna mapaddag , aru i
makakarasta nga barador I makkagag ta
utun. Madduruma i kulor na yaw ,
mangumbinsiKada mapatu i tiyempu anna
mapaddag , aru i makakarasta nga burador I
makkagag ta utun. Madduruma i kulor na yaw,
mangumbinsi.

Ta pagangwa pa lang tu barador ay
magayayya ngana, mas ngana nu masingam
mu tu makkagag nga ta utun megafu ta
paddag.Duma I aya nga matageno ku kada
mapakagag nga tu barador.Mammaggi ngamin
nga abbing taw ta diyammi ay maggayam tu
kunnaw kada duttal i bakasyon.

A.
mangiyawa tu
impormasyon
B.
mangumbinsi
C.
makapagayayya

C.
makapagayayya

A.
i pappakagag ta
burador
B.
i pagangwa tu
burador
C.
i makasta nga
tiyempu

A.
i pappakagag ta
burador

A.
Makasta
mappakagag
anna magangwa
tu burador
B.
Kekasta
gumatang tu
burador
C.
Kekasta nu
bakasyon

A.
Makasta
mappakagag
anna magangwa
tu burador

I pattura ay tadday nga malaya nga
pangikagi ta anni lamang nga panageno ,
opinyon onu ideya . Gakkag na tu meddan tu
koneksyon ta mabbibbig tapenu makeyawa anna
mangumbinsi tu inammu, panageno anna
ekspiriyensa.

I ipakanawag na istorya ay i pagayayya na
tadday nga abbing nga magangwa anna
mappakagag tu burador kada bakasyon.

I gakkag na nattura ta istorya ay
makapagayyayya megafu ta
ipakanawag na i aya na karakter na istorya.

mangumbinsi makapagayaya

i mismu nga fokus na yaw ay
i paksa na gigiyammuwa.
•
Angngarigan na yaw ay I
pattura tu balita na
obserbasyon,
ensayklopidya, anna balita
I pattura ay egga tallu tu gakkag na:

ikaya na makumbinsi i mabbibbig meyannung
ta tadday nga rason , opinyon onu pangurug.
Angngarigan na yaw ay
sanaysay, talumpati,
anna editoryal.

ikaya na nga pagayayyakan i mabbibibbig
anna mangikagi tu opinyon, imahinasyon anna ideya.
Angngarigan na yaw ay
nobela, baddi tu istorya ,
unoni, dula
anna karwan paga.

Kannammuwan I gakkag onu ikaya
na ipakannammu na nattura.
Idrowing ta blanko I nu yaw
mangiyawa tu informasiyon, nu
mangumbita, anna nu
mamagayayya

ka nga simillung ta klase ta tadday aggaw.
Nattamakku ku nga
kinagi sa turi ta nagguni i bell.
Gakkag na nattura:

ka nga simillung ta klase ta tadday aggaw.
Nattamakku ku nga
kinagi sa turi ta nagguni i bell.
Gakkag na nattura:

Magayayya nga mallakalakag si Iya. Nattaman na i bilin na yen
ana nga ari nga manaw ta biko na. Lumalakag yayya anna inninnan na i
gayam ira ta istante. Uriyang ngana turi ta nammuwan na nga arayyu
ngana i nangayan na. Tumangi ngana nakuwan si Iya ta assing ngem
nasingan na yena na nga umarani sa.
Gakkag na nattura:

Magayayya nga mallakalakag si Iya. Nattaman na i bilin na yen
ana nga ari nga manaw ta biko na. Lumalakag yayya anna inninnan na i
gayam ira ta istante. Uriyang ngana turi ta nammuwan na nga arayyu
ngana i nangayan na. Tumangi ngana nakuwan si Iya ta assing ngem
nasingan na yena na nga umarani sa.
Gakkag na nattura:

ta parte na kabakulugan anna nassirina nga isla.
Awayya nga megafu ta kakurangan na fund una gubiyernu. Yari tu
iyapura na maddaggun nga administrasiyon nga mapadakal
transportasiyon gukuban na pagangnguwa ta proyekto ira.
Gakkag na nattura:

ta parte na kabakulugan anna nassirina nga isla.
Awayya nga megafu ta kakurangan na fund una gubiyernu. Yari tu
iyapura na maddaggun nga administrasiyon nga mapadakal
transportasiyon gukuban na pagangnguwa ta proyekto ira.
Gakkag na nattura:

mapakasta tam I ili tam. “ Mawag tu egga I disiplina anna ibita
tam I pangabuso ta likas na yaman tam. “ Matrabahu anna iyapura tam
mappakasta ta ili tam”. Pakanawag ni na dati nga Presidente.
Gakkag na nattura:

mapakasta tam I ili tam. “ Mawag tu egga I disiplina anna ibita
tam I pangabuso ta likas na yaman tam. “ Matrabahu anna iyapura tam
mappakasta ta ili tam”. Pakanawag ni na dati nga Presidente.
Gakkag na nattura:

mundo. Yaw ay mangaganan tu “ iron wood”megafu ta
malabakal nga tuyag na. Aru i vuri naw nga kayu nga masingan ta
kavukidan na interu mundo. Ngem masisinu nga mapawan mamegafu ta
pangabuso na totolay anna ta panaral na masikan nga baggyu. Aru nga
materyales kagitta na lamesa, itubang anna karuwan paga i mapadday
iyusa i kayu nga Molave
Gakkag na nattura:

mundo. Yaw ay mangaganan tu “ iron wood”megafu ta
malabakal nga tuyag na. Aru i vuri naw nga kayu nga masingan ta
kavukidan na interu mundo. Ngem masisinu nga mapawan mamegafu ta
pangabuso na totolay anna ta panaral na masikan nga baggyu. Aru nga
materyales kagitta na lamesa, itubang anna karuwan paga i mapadday
iyusa i kayu nga Molave
Gakkag na nattura:

Ngatta ta mawag tu ikagi anna kannamuwan na mabbibbib
I gakkag na nattura?

A.
mangiyawa tu
informasiyon
B.
mangumbinsi
C.
mamagayayya
Bibbigan anna alipawakan tu mapiya i
tumunug. Itura i letra na
fustu nga tabbag.

Tadday nga aggaw, kinagi na yama da Lyra,
Minda, Anna si Tina nga mappasiyar ira ta ili.
Apuradu i tallu mamegafu ta yaw i ollu nga
pappasiyar da ta ili. Ariyadda paga nga nakaadde
ta darakal ira nga paggatangan. Kinaumman na, si
Lyra anna si Minda anna si Tina ay magappappe
ira nga egga ngana ta ili.

c

I nasibbanga illug ay tadday nga paburitu nga
kanan ni Joshua. Niyavu na ta yena na nu kunnasi
malutu. Insigida gapa nga zinagitaradday na yena i
kuwanna. Ollu, ipay I illug ta kalderu. Payyan tu
danum anna palluwagan. Kabalin na piga minuto.
Allasan ta kaderu anna palammingan.

A

I pagannguwa tu tadday nga burador ay
mapaleg lamang nga kuwan. Mawag mu lamang
i pasensiya anna masaya ka ta kukuwammu. Anna
siyempre, mawag mu gapa I materyales kagitta na
kayu onnu tuggal, plastic, pazzikko, apaddu tu
galu.

A

Kada massa ira i ngipakku, ipe yaw ira ta unag na fungakku. Mangurug nga ta
akkagiyanan nga mappasiyar tooth fairy. Base ta pelikula nga magigiro ira ay
mabbibiyahe ta tanakuwan ira parte na mundo tapenu mangiyawa tu regalu ta abbing
ira nga masippo nga massangan tu ngipan. Nangiyawa yaw tu pagayayya akkan
lamang tu ta abbing ngem pati ngana ta Magana ira. Gustung kari i meddanan tu
regalu? Nu kunnari ay mawag tu mappakasippo ka anna minannuttul nga abbing.

B

Duma i pagayayya na i nategeno ku turi ta nappasa nga bakasyon
ta minay kami ta zoo kavulukku I familya. Aru I makarasta ira nga lugar i
nasingammi anna namuwam mi i meyannung ta nattarammuku nga
ayam. Firmi I pagayayya ku turi ta nappakang nga tu mammanu
anna tanakuwan paga nga ayam ta zoo. Yari ira nga eksperiyensa
ay tadday nga gannug nga ari makakattaman.

C

Ikagi i gakkag na nattura ta pattura.
Itura i fustu nga letra na
tabbag ta papel.

A.
mamagayayya
B.
mangumbinsi
C.
mangiyawa tu
informasiyon

opiniyon,
anna pangurug?
B.
mangumbinsi

Nagigiyammu.
A.
mamagayayya
B.
mangumbinsi
C.
mangiyawa tu
informasiyon

Nagigiyammu.
C.
mangiyawa tu
informasiyon

A.
mamagayayya
B.
mangumbinsi
C.
mangiyawa tu
informasiyon

A.
mamagayayya

na nga
tuttulan anna kwan
na mabbibbig
A.
mamagayayya
B.
mangumbinsi
C.
mangiyawa tu
informasiyon

na nga
tuttulan anna kwan
na mabbibbig
B.
mangumbinsi

A.
mamagayayya
B.
mangumbinsi
C.
mangiyawa tu
informasiyon

C.
mangiyawa tu
informasiyon

Gigiyammuwan ira i nala ta news anna ikagi I
gakkag na nattura ta pattura ira taw. Itura i NP
nu yaw ay mangiyawa tu informasiyon, NH nu
mangimbita, anna NL nu mangiyawa tu
pagayayya. Itura I tabbag ta papel onu kwadernu.

1. Bagu nga atraksiyon sangoyye ta Manila I
bagu “Golden Manila City Hall Clock Tower”, nga
neyarig ta “Big Ben” sa London. I dana nga clock
tower na Manila City Hall ay napinturan tu kulay
vulawan nga nu kannana na bilag ay mangiyawa
tu furaw nga killiyag anna egga gapa i calming
effect na mamegafu ta furaw nga nawag na nga
mas paga nga mappakasta taw.
(https://philstar.com)

2. I pilipinas ay tadday ta egga i
pinakaatannang nga bilang na kaso
na COVID-19 TA Southeast Asia nga nagadde ta
52,000 nu sitaw
1,314 taw I natay turi ta Hulyo, dagun 2020.
(https://philstar.com)

3. Anna tapenu merayyu ittam ta taki,
itabaran na health expert ira
tu mangiyusa ittam tu face mask ta fustu nga
pangiyusa pati i fustu
nga pabbaggaw tu lima.
(https://ph.theasianparent.com)

4. Niyog (Scientifi name: Cocos nucifera), ta
karu na produkto nga
mala taw, agalattam yaw nga “Fun na Inango”.
Ngatta ari?
Mamegafu ta gamu, fun, lugu,donn lappaw
magadde ta vunga
anna zigu ay mattarammuku nga produkto
nga makuwa.

5. Mamegafu ta krisis nga neyawa na COVID-
19, mawag i dble nga
pagimugug tam anna kanayun nga siggapare-
para tapenu
mekanayun i kesalba anna makasta nga
gawagawayyan na abbing
ira, kunne gapa ta gumannudu anna matrabahu ta
iskwela.
(https://abante.com.ph)

Rizalyn C. Canapi