1. JASKRA
- JAK ROZPOZNAĆ I LECZYĆ
1

2. CO TO JEST JASKRA?
JASKRA TO SchoRzenie oczu, KtóRe dopRowAdzA do nieodwRAcAlnego
uSzKodzeniA (ZANIKu) neRwu wzRoKowego, KTóRY PRZENOSI bOdźCE śwIETLNE
Z OKA dO móZgu umOżLIwIAJąC wIdZENIE.
Na jaskrę cierpi 67 milionów ludzi na świecie, a ponad 6 milionów jest z tego powodu całkowicie niewidomych.
JAKIE MOGĄ BYĆ PRZYCZYNY JASKRY?
uważa się, że są dwie przyczyny prowadzące do zaniku nerwu wzrokowego (jaskry), pierwszą jest wzrost ciśnienia
śródgałkowego, drugą niedokrwienie nerwu.
PRZYCZYNA MEChANICZNA
do wzrostu ciśnienia śródgałkowego dochodzi, gdy na zaczyna gromadzić się w oku i doprowadza do mecha-
drodze odpływu cieczy wodnistej, wypełniającej gałkę nicznego ucisku na włókna nerwowe, a w konsekwen-
oczną, znajdzie się jakaś „przeszkoda”. wówczas ciecz cji do zaniku nerwu wzrokowego.
Szeroki kąt przeSączenia zamykający Się kąt przeSączenia
u około 80% chorych na jaskrę występuje tzw. szeroki w przypadku wąskiego, zamykającego się kąta prze-
kąt przesączania. w tej postaci jaskry ciecz wodnista sączania (około 20% chorych), droga odpływu cieczy
z trudnością wydostaje się na zewnątrz przez zmienione wodnistej na zewnątrz może być zablokowana nagle,
chorobowo elementy kąta przesączania. Ciśnienie zwykle przez tęczówkę, wskutek rozszerzenia się źrenicy.
w oku podnosi się stopniowo, ale powoli - często lata- Ciśnienie w oku gwałtownie wzrasta, chory odczuwa
mi. Ta postać jaskry jest bezbolesna i nie daje żadnych silne bóle głowy i oka, któremu towarzyszą zamglenia
objawów - aż do momentu prawie całkowitego znisz- widzenia, nieraz wymioty.
czenia nerwu wzrokowego. w jaskrze z kątem zamykającym się ostrość wzroku jest
w jaskrze z szerokim kątem przesączania, ostrość chwilowo gorsza, gdy ciśnienie w oku podwyższa się,
wzroku jest przez lata prawidłowa. ubytki w polu wi- gdy ciśnienie spada - ostrość wzroku poprawia się.
dzenia rozpoczynają się na obszarze centralnych 30°, Pole widzenia jest początkowo prawidłowe - w stadium
rzadziej na obwodzie pola i zwykle nie są dostrzegane. zaawansowanym pojawiają się ubytki, by w konse-
Z czasem poszerzają się - obejmując coraz większe kwencji doprowadzić do rozległego zniszczenia pola
obszary. w fazie końcowej choroby pozostaje tylko widzenia.
tzw. widzenie skroniowe – ze znacznym ograniczeniem
ostrości wzroku - potem i ono zanika.
ObIE POSTACIE JASKRY PROwAdZą dO ZANIKu NERwu wZROKOwEgO - A w KONSEKwENCJI dO
NIEOdwRACAlNEJ ślEPOtY.
www.lexummedica.pl
2

3. PRZYCZYNA NACZYNIOwA
Nerw wzrokowy odżywiany jest specjalną siecią naczyń w tej sytuacji dochodzi do chronicznego niedokrwie-
krwionośnych. Jeżeli naczynia te są w stałym skur- nia nerwu, zaniku jego włókien, a w konsekwencji do
czu lub są zwężone z powodu zmian miażdżycowych ślepoty - jednak bez podwyższonego ciśnienia śródgał-
pojawiających się w ich ściankach, nie doprowadzają kowego.
odpowiedniej ilości krwi do nerwu wzrokowego.
JAK ROZPOZNAĆ JASKRĘ?
Niestety początkowo objawy jaskry bardzo często trudno zauważyć. Jedynym sposobem wczesnego rozpoznania tej
choroby jest regularne badanie wzroku u okulisty.
Jaskrą bardziej zagrożone są osoby posiadające następujące czynniki ryzyka:
dO CZYNNIKów OgóLNYCh dO dRugIEJ gRuPY CZYNNIKów
ZALICZAJą SIę m.IN.: ZALICZAJą SIę:
+ odzinne skłonności do jaskry + krótkowzroczność powyżej -4.0 dioptrii
+ rasa (najbardziej narażona na wystąpienie jaskry + podwyższony poziom ciśnienia w oku
jest rasa czarna) + asymetria w budowie tarczy nerwu wzrokowego
+ wiek po 35 roku życia (ilość chorych wzrasta wraz + długotrwałe stosowanie sterydów w postaci kropli
z wiekiem) ocznych
+ niskie ciśnienie ogólne krwi
+ zaburzenia gospodarki tłuszczowej (hipercholeste-
rolemia/hiperlipidemia)
+ zbyt intensywnie leczone nadciśnienie krwi
+ migreny
+ objawy naczyniowoskurczowe (stale zimne stopy
i dłonie)
+ stres
+ palenie papierosów
Jeżeli w życiu pacjenta występuje od 1 do 3 ww.
czynników ryzyka, to należy badać oczy 2 razy
w ciągu roku. Jeśli jest ich więcej, trzeba bezzwłocznie
skontaktować się z lekarzem.
CZY JASKRA BOlI?
w większości przypadków chorzy na jaskrę nie od- okresowe zaczerwienienie oczu. Jaskry z bardzo dużym
czuwają bólu. Często występującymi objawami są: ubytkiem w polu widzenia mogą powodować osłabienie
zmęczenie oczu, uczucie ich „wypychania”, bóle głowy, ostrości wzroku.
www.lexummedica.pl
3

4. lECZENIE JASKRY – metody
Jaskra jest chorobą na całe życie. Istotą i celem Nie wolno zaprzestać podawania leków nawet, jeśli
leczenia jaskry jest jej zatrzymanie, na możliwie jak subiektywnie nie zauważa się efektów ich działania.
najwcześniejszym etapie, zanim wystąpią duże ubytki Przerwanie leczenia może spowodować gwałtowny
w polu widzenia. ubytków tych nie da się już cofnąć, wzrost ciśnienia i poważne uszkodzenie wzroku
ale można próbować zahamować ich postęp.
Jest kilka metod leczenia jaskry. Jako pierwszy etap Jeśli leczenie kroplami nie pomaga, a jaskra
stosuje się leczenie zachowawcze, za pomocą kropli postępuje, można wykonać zabieg LASEROwY
wpuszczanych do oka, których zadaniem jest obniżenie lub częściej ChIRuRgICZNY, który ma na celu
ciśnienia wewnątrzgałkowego i poprawa ukrwienia udrożnienie drogi odpływu cieczy wodnistej z oka.
nerwu wzrokowego. Takie zabiegi wykonuje się w znieczuleniu miejscowym.
MEtOdY ChIRuRGICZNE MEtOdY lASEROwE
Głęboka Sklerektomia irydotomia laSerem yaG
To jedna z chirurgicznych metod leczenia jaskry. Istotą Polega na wytworzeniu w tęczówce otworu, który
operacji jest ułatwienie odpływu płynu wytworzonego umożliwia swobodny przepływ cieczy wodnistej
w oku bez otwierania przedniej komory oka, dzięki w oku z komory tylnej do przedniej, zapobiega ostremu
czemu zabieg ten jest obarczony małym ryzykiem zamknięciu kąta w jaskrze wąskiego kąta.
powikłań.
wskazaniem do operacji jest brak możliwości wskazania do zabiegu:
osiągnięcia obniżenia ciśnienia w inny sposób,
np. stosując krople. O zakwalifikowaniu do zabiegu
+ Profilaktyka jaskry wąskiego kąta w drugim oku
decyduje lekarz. + u pacjentów z wąskim kątem, u których wystąpił
Sklerektomia głęboka przeciwwskazana jest w jaskrze ostry atak jaskry (wg wskazań indywidualnych)
przewlekłej wąskiego kąta i w pierwotnym zamknięciu + w jaskrze przewlekłej wąskiego kąta
kąta z powodu braku możliwości osiągnięcia
skutecznego obniżenia ciśnienia ze względów
anatomicznych.
WiSkokanaloStomia
Istota operacji jest podobna jak w przypadku głębokiej
sklerektomii. Zabieg odbywa się bez otwierania
przedniej komory oka.
O zakwalifikowaniu do zabiegu decyduje lekarz
prowadzący pacjenta z jaskrą. Przeciwwskazaniem jest
jaskra przewlekła wąskiego kąta.
metoda ex-preSS
Najnowsza metoda stosowana w chirurgii jaskry.
miniaturowy implant Ex-Press o długości 3 mm
implantowany jest pod płatkiem twardówki w celu
ułatwienia odpływu płynu wewnątrzgałkowego i tym
samym obniżenia ciśnienia w oku.
Operację wykonuje się w przypadku jaskry średnio
i bardziej zaawansowanej, szczególnie u osób
będących po operacji zaćmy. Z tej metody nie mogą
skorzystać pacjenci z jaskrą wąskiego kąta.
www.lexummedica.pl
4