KohaFeransTR18, Koha Türkiye Kullanıcı Grubu I. Buluşması, 27 Nisan 2018, TOBB ETÜ Öğretim Görevlisi S. Onur ERDEM, Süleyman Demirel Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Dairesi Başkanlığı: Koha Türkçe Çeviri Desteği Video: https://www.youtube.com/watch?v=zdVvR6Zef-E Özgür ve açık bir yazılım olan Koha Kütüphane Yönetim Sistemini ülkemizde kullanan kütüphanelerin oluşturduğu Grubun ilk buluşması ile ilgili ayrıntılar: http://www.devinim.com.tr/content/koh... http://selmaalpayaslan.blogspot.com/2...

1. Koha Türkçe Çeviri Desteği
Öğretim Görevlisi S. Onur ERDEM
Süleyman Demirel Üniversitesi
Kohaferans 2018

2. İçerik
 Koha Türkçe çeviri ihtiyacı
 Diğer diller ve pootle sunucusu
 Çeviri geçmişi
 Karşılaştığımız sorunlar
 Sistem tercihlerinin çevirisi
 Sonuç ve hedefler
 Sorularınız

3. Koha Türkçe çeviri ihtiyacı
 Koha dünyada giderek yaygınlaşmakta ve pottle
sunucusunda 92 dilde çevirisi bulunmaktadır.
 Koha’nın Türkiye içinde kullanılması yaygınlaşmaya
devam ettikçe Türkçe tercümesi ve tercümesi yapılan
diğer dillerin içinde yer alması artık bir gereksinim
olmuştur.
 İlk çeviri çalışmaları Selma Aslan tarafından başlatılan
Koha’nın 3.8 sürümü ile Süleyman Demirel
Üniversitesi olarak çeviriye dahil olduk.
 Koha geliştirilmeye devam ettikçe ve sürekli yeni
özellikler eklendikçe çeviri desteğimizi her zaman
sürdürmek istiyoruz.

4. Diğer diller

5. Pootle Sunucusu
 Pootle, Koha çevirilerini yaptığımız sunucunun adıdır,
çeviri yapmak için pratik bir yoldur ve bu nedenle
birçok çevirmen için tercih edilmektedir.
 Ayrıca bir şey yüklememiz gerekmediği için hızlı ve
kolay bir çözümdür ve dilediğimiz zaman ve dilediğimiz
yerde çeviri üzerinde çalışabiliriz.
 Çeviriye başlamak için yapmamız gereken ilk şey
Pootle - Koha çeviri sunucusu üzerinde bir hesap
oluşturmaktır.
 Bundan sonra, doğrudan çeviri yapmaya veya diğer
çevirmenler tarafından yönetilecek olan değişiklikler
için önerilerde bulunmaya başlayabilirsiniz.

7. Çeviri geçmişi -1
• Çeviri 54336 kelime
• Çeviri 6743 kelime
3.8
3.10
• Çeviri 6743 kelime
• Çeviri 14580 kelime
3.12
3.14

8. Çeviri geçmişi-2
• Çeviri 2534 kelime
• Çeviri 2717 kelime
3.16
3.18
• Çeviri 1711 kelime
• Çeviri 2442 kelime
3.20
3.22

9. Çeviri geçmişi-3
• Çeviri 2805 kelime
• Çeviri 1939 kelime
16.05
16.11
• Çeviri 1585 kelime
• Çeviri 7569 kelime
17.05
17.11

10. Koha Manual
• 4183 kelime
• 2729 kelime
Manual 3.16
Manual 3.17
• 4549 kelime
• 1381 kelime
Manual 16.05
Manual 16.11
• 9569 kelime
• 3727 kelime
Manual 17.11
MARC21 SQL

11. Karşılaştığımız sorunlar
1
• Teknik metinler
2
• Metnin resimle uyum içinde
olması
3
• Yer tutucular (Place
holders) ve operatörler

12. Teknik metinler
 Koha’da metinler çoğunlukla teknik terimlerden
oluşmaktadır ve teknik metinler diğer metinlere kıyasla
daha fazla terim içermektedir.
 Terimlerin yanı sıra metinler Koha’da yer alan resimlerle
tam bir uyum göstermelidir.
 Terimlerin bir çoğunun teknik anlamları gündelik dildeki
anlamlarından çok farklıdır.
 Metnin anlaşılması için çevirisi yapılan terimlerin
Kütüphanecilik alanındaki Türkçe karşılıkları çok iyi
bilinmelidir.
 Google Translate ya da Bing Translate gibi makine
çeviricilerine teknik metin çevirilerinde tam olarak
güvenemezsiniz çünkü bunlar bir kütüphaneci gibi
düşünemezler.

13. Görsellerle uyum
 Çevirilen metnin resimler, grafikler ve diğer örneklerle
(tablo, şema, vb.) tam bir uyum içinde olması gerekir.
 Bu tür durumlarda yapılacak yanlış bir çeviri yanlış bir
kullanıma sebep verebilir.
 Bu nedenle özellikle Koha Manual sürümlerinin
çevirilerinde bu faktöre azami dikkat edilmesi
gerekiyor.

14. Yer tutucu (Placeholder-%s)
ve operatörler
 Çevrilecek dizelerde, genellikle bir veya daha fazla %s karakteri
görmekteyiz. Bunlar değişkenler veya şablon talimatları için yer
tutucularıdır. Çevrilmiş metindeki %s karakter sayısının orijinal metin
sürümüyle tam olarak eşleşmesi çok önemlidir
 Karşılaştığımız en büyük zorluk bu kısımda olmuştur.
 Bilgisayar kodları geçen çevirilerde Türkçe’nin özne yüklem yapısının
İngilizceden farklı olması nedeniyle çeviri yapılan spesifik yerin Koha
kaynak metni içinde bulunması ve özne yüklem uyumunun doğru şekilde
olduğuna emin olunması gerekmektedir.
 Çeviri esnasında yaptığımız çeviriyi eş zamanlı olarak ekranda
göremememiz bu zorluğun en büyük nedenidir.
 Çeviri metninde geçen yer tutucular ya da diğer operatör karakterlerde bir
hata olması durumunda ilgili Koha sürümü hata vermektedir bu nedenle
çeviride yer alan yer tutucu ve operatörlerin çeviri metninde de aynı şekilde
yer alması bir zorunluluktur.
 Yer tutucu içeren bir metinde çevrilecek yerler iyi tespit edilmelidir, aksi
taktirde çevrilmemesi gereken bir yer tutucu çevrilerek yine Koha’da hata
almamız söz konusu olabilir.

15. Örnek-1
 Bywater Solutions firmasının hazırladığı videolar
 KOHA Manual
 vi editörü
 SDÜ Bilgi Merkezi KOHA kurulum belgesi
http://wiki.koha-community.org/wiki/Koha_3.10_on_Centos_6.3_x86_64

16. Örnek-2

17. Örnek-3

18. Örnek-4

19. Sistem tercihlerinin çevirisi
Sistem tercihlerini tercüme etmek için gerekli olan .po
dosyası diğer dosyalardan biraz farklıdır. Genelde .po
dosyalarındaki tüm dizeler alfabetik sırayla görüntülenir. Bir
sistem tercihi açıklaması birkaç satır ve dizeden oluşabilir,
bu şekilde tam bir çeviri yapmak zor olurdu. Böylece
çevirilere yardımcı olmak için, tercih dizgisine sahip bir
yorum tüm dizelere eklenmiştir
.po dosyasında yer alan (acquisitions.pref#AcqCreateItem#
Create an item) dizesi sadece (Bir materyal oluştur)
olarak çevrilecektir yani # işaretlerinden önceki kısım
çeviriye dahil edilmeyecektir.

20. Örnek

21. Sonuç ve hedefler-1
 Koha Türkçe tercüme projesi tüm koha sürümleri ve Koha
kılavuzları ile birlikte %96 tamamlanmış durumdadır.
 Yeni eklenen çeviriler ve yeni Koha ve Manual sürümleri
Türkçe’ye çevrilmeye devam edilecektir.
 Çeviri hataları minimuma indirilmeye çalışılmaktadır ve
geriye yönelik hata düzeltme çalışmalarımız her zaman
devam etmektedir.
 Ortaya çıkan çeviri hatalarının neredeyse tamamının
içinde ‘’%s’’ karakterleri geçen yer tutuculara bağlı
metinler olduğu anlaşılmıştır.
 Bu hataların sıfıra indirilmesi için Koha kullanan ve
ekranda bu yerleri görebilen kütüphaneci
meslektaşlarımızdan önemli ölçüde geri bildirim almamız
gereklidir.

22. Sonuç ve hedefler-2
 Bize geri bildirimle bildirilen hataların düzeltmeleri vakit
geçirmeden yapılmaktadır ancak burada önemli bir
konu, yapılan düzeltmeler pootle üzerinde düzeltilmiş
olarak görünecektir fakat kullandığınız Koha
sürümünde düzeltmelerin uygulamaya geçmesi için bir
sistem yöneticisinin kullanmakta olduğunuz Koha
Türkçe dil dosyasını yeniden yüklemesi gerekmektedir.
 Bazı terimlere uygun Türkçe karşılık gelmediği için
özgün haliyle bıraktık (Örneğin Serials Claim, Süreli
yayınlar claim’i gibi) Bu gibi bazı terimlerin uygun
Türkçe karşılıklarını kütüphaneci meslektaşlarımızın
geri bildirimleri sonucu güncelleyebiliriz.

23. Sonuç ve hedefler-3
 Büyük özveri ile yapılan çeviri çalışmasının sürekliliğini
hedeflemekteyiz.
 Eski sürümlere yönelik çeviri düzeltme ve
güncellemelerin devamlılığı,
 Türkçe Koha çevirilerinin her zaman %100 çevrilmiş
diller arasında yer alması,
 Kazanılan tecrübelerin ve meslektaşlarımızdan alınan
geri bildirimlerin çevirilere aktarılması,
 Standartlaşmanın sağlanması.

24. Sorularınız
onurerdem@sdu.edu.tr