Jest to pierwsza część prezentacji, w której podjęłam próbę uporządkowania nurtów i systemów psychoterapeutycznych.Ta część zawiera systemy od psychoanalizy Freuda do systemów opartych na doświadczeniu i Gestalt, w drugiej jej części zakończę na podejściach integracyjno-eklektycznych.
2. www.karinaszczesna.pl
PRZEGLĄDBADAŃ
Wolberg (1966)
p Teorie biologiczne
p Psychologiczne (intrapsychiczne i
behawioralne)
p Filozoficzne ( fenomenologiczne)
p Socjologiczne (interpersonalne)
Lidia Grzesiuk (1976)
p Psychoanalityczne
p Behawioralno – poznawcze
p Humanistyczno - egzystencjalne
p Systemowe
p Inne
Helena Sęk (1991)
p Dynamiczna (psychoanaliza i jej modyfikacje)
p Poznawczo - behawioralna
p fenomenologiczno - antropologiczna
p systemowo – interakcyjna
John C. Norcross (2006)
p Terapie psychoanalityczne
p Terapie psychodynamiczne
p Terapie egzystencjalne
p Terapie skoncentrowane no osobie
p Terapia Gestalt i terapie oparte na
doświadczaniu Fritz Perls
p Terapie interpersonalne – Analiza
Transakcyjna
p Terapie behawioralne
p Terapie poznawcze
p Terapie systemowe
p Terapie integracyjne/ eklektyczne
p Inne - np. : Bioenergetyka – praca z ciałem
Lowen
3. www.karinaszczesna.pl
PODZIAŁ 1976 ZA L. GRZESIUK
• jako grupa koncepcji i teorii podkreślających rolę doświadczeń
wczesnodziecięcych w powstawaniu zaburzeń, gdzie metodą
leczenia jest analiza nieświadomych treści.
Psychoanalityczne
• jako grupa koncepcji i teorii bazująca na prawidłowościach
rządzących procesem uczenia się, nabywania nowych zachowań,
umiejętności
Behawioralno
poznawcze
• w rozumieniu zaburzeń i sposobieuprawiania psychoterapii
podejmujące wątki filozoficzne (znaczenie nieskrępowanego
rozwojuosobowości,przyjmowania odpowiedzialnościza
własne życie, poczucie autonomii, systemu wartości
Humanistyczno–
egzystencjalne
• ukierunkowane na analizę oraz restrukturalizację patogennych
interakcji społecznych jednostki, koncentracja na grupach
społecznych
Systemowe
• opis znaczących dla rozwojupsychoterapii koncepcji, które
trudno jednoznacznie zaklasyfikować, a które mają walor
oryginalności, dając początek nowym szkołom terapeutycznym
Inne
4. www.karinaszczesna.pl
PODZIAŁ 2006ZA J. NORCROS
Psychoanaliza ortodoksyjna
Psychodynamiczne
Terapie egzystencjalne
Terapie skoncentrowane no osobie
Terapia Gestalt i terapie oparte na doświadczeniu
Terapie interpersonalne
Terapie behawioralne
Terapie poznawcze
Terapie systemowe
Terapie integracyjne/ eklektyczne
5. www.karinaszczesna.pl
PSYCHOANALIZA ORTODOKSYJNA
Zygmunt Freud
(1895)
Josef Breuer
(1895)
p Obrony
p Eros i Tanatos
p Przeniesienia
p Regresja
p Nieświadome treści
p Interpretacja
p ID ( pragnienia seksualne) –
cała energia życiowa,
p EGO, SUPEREGO
p Wewnętrzne konflikty
intrapersonalne
p Lęk
6. www.karinaszczesna.pl
POCISNELI IM ZA
p Subiektywna i nienaukowa brak badań nad jej skutecznością
p Sama świadomość czy wgląd to za mało, albo za dużo
p Dinozaur psychoterapeutyczny zbyt powolny by przetrwać
p Człowiek- neurotyczny zbiór kompleksów, faz, obron i konfliktów (
dehumanizacja)
p Patriarchalna, europocentryczna
p Pomija kontekst społeczny,
p Matki oskarża się o 70 rodzajów zaburzeń, gdzie ojcowie ?
p Determinizm – biologia jest przeznaczeniem gdzie wolność, wybór,
sprawczość
p Zazdrość dziewczynek o penisa, a dlaczego nie mówi się o zazdrości
chłopców o pochwę
7. www.karinaszczesna.pl
PSYCHODYNAMICZNE
Neofreudowskie
•Ego
•Interpersonalne
•Poczucie
sprawczości,
adaptacja
•Społeczne
•Analiza charakteru
• Anna Freud, Erich
Fromm Harry S.
Sullivan Clara
Thompson, Frieda
Fromm-
Reichmann Karen
Horney
Jungowskie
•Archetypy
•Zdolność do
integracji
przeciwieństw
•Anima Animus
•Świadomość
zbiorowa
•Introwersja
•Ekstrawersja
Terapia
adlerowska
•Dążenie do
mocy
•Ja idealne
•Poczucie
niższości –
kompleks
niższości
•Style życia
•Rudolf
Dreikurs,
•Roger Sperry
Psychologia
ego
•Istnieje Ego
niezależne od
ID
•Poczucie
sprawczośc
•Poczucie
tożsamości
•Integracja Ego
•Heinz
Hartmann, Kris
Loewenstein
Erik Erikson,
Rene Spitz
Relacji z
obiektem
•Margaret
Mahler, Otto
Kernberg,
Heinz Kohut
•Superego -
rodzicami
wyidealizowa
nymi
•Pozycja
schizoidalno-
paronidalna
Krótko-
terminowa
psychodynami
czna
•Teoria
psychoanalizy
•Cel osiągalny i
ograniczony
•Interpretacje
przeniesieniowe
•Lester Luborsky
Carl Gustaw
Jung
Wilhelm
Reich Melanie KleinAlfred Adler
Edith
Jacobson Habiba
Davonloo
8. www.karinaszczesna.pl
POCISNELI IM ZA
p Nie mogą się zdecydować czy przypisują psychopatologię społecznemu
uczeniu czy zachowaniom konstelacji rodzinnych
p Dużo rozmytych nie definiowalnych i nie badalnych terminów : twórcza
jaźń, dążenie do mocy, Anima, Animus, Wielka matka itp.
p Seksistowska, intrapsychiczna perspektywa przedstawiana w terminach
bardziej społecznych
p Źródeł problemów szuka się tylko w jednostce ( pacjent jest sam
odpowiedzialny za chorobę i wyleczenie)
p Błędem jest zakładać, że pełnię życia można odnaleźć
podporządkowując je interesom społecznym, a nigdy swoim własnym
9. www.karinaszczesna.pl
TERAPIE EGZYSTENCJALNE
Egzystencjalne
• Istnienie jest czymś co
się wyłania
• Umwelt, Mitwelt,
Eigenwelt
• Autentyczne istnienie
• Lęk jest pojęciem
podstawowym
• Tło i figura
• Ludwig Binswanger,
James Bugental,
Merdard Boss, Irvin
Yalom, Ernst Keen
Egzystencjalno –
humanistyczne
• egzystencjalizm i teoria
humanistyczna
• Potencjał
• Swiadomość
• Doświadczanie
• samorealizacja,
• Ja – Ty
• Spotkanie
Logoterapia
• Logo – sens jest
podstawą istnienia
• Dajcie człowiekowi
sens a będzie istniał
• Skupia się na
przyszłości
• Praca nad
odpowiedzialnością
• Technika intencji
paradoksalnej
Terapia
skoncentrowana na
rzeczywistości
• Mieszanka technik
behawioralnych i filozofii
egzystencjonalnej
• Odpowiedzialność
James F.
BugentalRollo May
William
Glaser
Voctor
Frankl
10. www.karinaszczesna.pl
p Poświęcanie społeczeństw w imię elitarnej autentycznej jednostki
p Nacisk na mity wolności i godności może doprowadzić do stałej
dezintegracji społeczeństw
p Poważnie krzywdzi pacjentów uwikłanych w konflikty wewnętrzne
twierdząc, że są za nie odpowiedzialni i sobie je wybrali
p To skomlenie intelektualistów na kosmiczną skalę ( Maslow 1960) o
lęku, bólu, rozpaczy i tak dalej
p Łagodne egzystencjalistyczne zaniedbanie może sprowokować kilka
samobójstw
p Egzystencjalizm może się zdegenerować w anarchię, w której wszystko
wolno
p Egzystencjalne odrzucenie naukowej ewaluacji psychoterapii zachęca
do irracjonalizmu i w efekcie wielu psychoterepeutów nie bierze
odpowiedzialności za skuteczność swojej pracy
POCISNELI IM ZA
11. www.karinaszczesna.pl
TERAPIE SKONCENTROWANE NA OSOBIE
Skoncentrowana na osobie
• Dążenie do samorealizacji
• potrzeba akceptacji
• Podstawa psychopatologii to
rozdźwięk pomiędzy ja a potrzebą
akceptacji ze strony innych
• warunkowa miłości ze strony innych
- organizmiczny proces
wartościowania
• Autentyczność
• Empatia
• Poszerzanie samoświadomości
emocji i uczuć
Krótkoterminowa
skoncentrowana na osobie
(1988)
Wszystkie przejęte z teorii
założenie
• Długotrwała terapia nie jest
konieczna – naturalne dążenie
do samorealizacji
• Terapeuta jest bardziej
dyrektywny
Wywiad motywujący
Ÿ Krótkoterminowe dyrektywne
podejście skoncentrowane na
kliencie
Ÿ Zmiana zachowania
Ÿ Usuwanie ambiwalencji
Ÿ Cele dotyczące pożądanych
zmian
Carl Rogers
Arthur Combs William Miller
12. www.karinaszczesna.pl
p Poświęcanie społeczeństw w imię elitarnej autentycznej jednostki
p Nacisk na mity wolności i godności może doprowadzić do stałej
dezintegracji społeczeństw
p Poważnie krzywdzi pacjentów uwikłanych w konflikty wewnętrzne
twierdząc, że są za nie odpowiedzialni i sobie je wybrali
p To skomlenie intelektualistów na kosmiczną skalę ( Maslow 1960) o
lęku, bólu, rozpaczy i tak dalej
p Łagodne egzystencjalistyczne zaniedbanie może sprowokować kilka
samobójstw
p Egzystencjalizm może się zdegenerować w anarchię, w której wszystko
wolno
p Egzystencjalne odrzucenie naukowej ewaluacji psychoterapii zachęca
do irracjonalizmu i w efekcie wielu psychoterepeutów nie bierze
odpowiedzialności za skuteczność swojej pracy
POCISNELI IM ZA
13. www.karinaszczesna.pl
Terapie Gestalt i oparte na
doświadczeniu
Krótkoterminowa
Gestalt
• Krótkoterminowa,
zogniskowana
• Faza pierwsza wybór
zagadnień nad którym
klient chce pracować
• Aktywne i dyrektywnie
techniki – np. dialog z
pustym krzesłem
służące rozwiązaniu
„niedokończonych
spraw”
Inne oparte na
doświadczeniu
• Zogniskowana na
emocjach terapia par –
dotarcie do problemów
emocjonalnych
ujawniających się w relacji i
przepracowanie ich
• Symboliczna Carl Whitaker,
Bumbery, Keith
• Motoda ogniskowa Eugene
Gendlina
Terapie oparta na doświadczeniu
Centralna oś zmiany to doświadczenie
• I etap bycie w chwili silnych uczuć i
docieranie do wewnętrznego
doświadczenia
• II etap – integrująca dobra relacja z
wewnętrznym doświadczeniem ( np.
akceptacja złości)
• III utożsamianie się z tym wewnętrznym
doświadczeniem w scenach z
wcześniejszego okresu
• IV – stawanie się nową osobą w
teraźniejszości
• Sesje trwają od 75 – 120 minut w
pomieszczeniu z izolacją akustyczną i
przy słabym świetle
• Fotele ustawione obok nie równolegle
Dr Leslie
Greenberg
Dr Alvin
MahrerDr Sue
Johnson
14. www.karinaszczesna.pl
p Ostatecznym rezultatem oddziaływań terapii Gestalt byłaby anarchia
p Sprzyjamy postawie narcystycznej i egocentrycznej
p Co z odpowiedzialnością rodziców za rozwój społeczny dzieci ?
p Terapia ta jest skierowana dla osób zsocjalizowanych, którzy odrzucili
przemoc jako narzędzie zaspakajania potrzeb organizmicznych ( co z
więźniami lub osobami psychopatycznymi)
p Zachęcamy klientów do odpowiedzialności, sami nie bierzemy
odpowiedzialności za proces i zmiany w kliencie
p Błędnie lokujemy źródło problemu w jednostce i składamy obietnice, że
praca nad uwolnieniem emocji uwolni ofiary od katów, od działań
społecznych, kontekstu rodzinnego itd.
p Perls krytykował dualizm, a sam go odwrócił przypisał nadmierną
wartość ciału kosztem umysłu ( ciało w roli Pana)
POCISNELI NAM ZA