3. Kalkzandsteen
Geperst mengsel van zand, kalk en water; onder hoge druk en temperatuur in
een autoclaaf gehard: binding van Calcium aan Silicaat.
Voordelen:
1. Prijsvoordelig
2. Snelbouw, grote formaten
3. Strak, glad en maatvast
4. Sterk
geschikt als dragende wand
Nadelen:
– Neemt veel water op
– Krimpt dus sterk als het
droogt nadat het nat is
geweest
• Meer krimp dan baksteen:
• 0,3 mm/m tegen 0,03 mm:
factor 10. Dus dilateren!
3
www.vnk.nl
6. Kalkzand-
steen
Elementen-
stelmachine
• Stelploeg met twee
personen.
• Eén persoon bedient de
elementenstelmachine,
pikt de voorgeopperde
elementen aan en
transporteert ze naar de
bouwmuur.
• De tweede medewerker
brengt de lijmmortel
voor de lint- en
stootvoegen aan en
brengt de elementen
zuiver op hun plaats.
niet gebakken kunststeen 6
13. Kalkzand-
steen
Wanduitslag
• de maatvoering van
de wanden en alle
relevante gegevens
vastgelegd voor
de productie, levering
en verwerking van
passtukken,
elementen en kimmen
op de bouwplaats.
• Eventueel op maat
gezaagde elementen
Afbeelding: Wanduitslag
van lijmelementen (=
elemententekening) niet gebakken kunststeen 13
14. Kalkzandsteen in de gevel?
niet gebakken kunststeen 14
Kalkzandsteen dienstwoning uit 1920
(KZS fabriek Albina, Hoogersmilde)
15. Kalkzandsteen in de gevel?
Toepassing van
klissteen
• Nadeel van
kalkzandsteen in de
gevel: snelle verwering
• Gevel hydrofoberen
tegen vocht en vuil
– Foto boven: voorbeeld
klissteen als gevelsteen
– Foto onder: voorbeeld van
vervuilde klisstenen
niet gebakken kunststeen 15
16. CS 20 B 150/198 speciale kwaliteit
• Zie de CE
prestatieverklaring
– Van bijv. Calduran
kalkzandsteen
– www.deruwbouwgroep.nl
– S Metselsteen
– B Metselblokken
– L lijmblokken
– V vellingblokken
– E Elementen
– CS20 genormaliseerde
druksterkte van 20 N/mm²
– 150/98 breedte 150 mm,
hoogte 198 mm bedoeld
voor eenzijdig schoon
metselwerk (dus andere
zijde vuilwerk)
17. Gipsproducten
Productie: gips + water > uitharden > 20 uur in tunneloven bij 85 graden C
Voordelen gips
– Licht in gewicht
• Poreus materiaal
– Zaagbaar, maatvast, brandwerend
Nadelen
– Zacht materiaal
– Alleen voor binnentoepassing
– Niet geschikt als draagconstructie
– Gipsspecie wordt hard na 25
minuten
Productie
– Gips hydrateert
– Gipsspecie (gips en water) wordt
gegoten in een vorm, onder hoge
druk
– Uitharden onder verhoogde
temperatuur 17
Gips
• Gisp is een natuurproduct
• Calciumsulfaat hydraat CaSO4 · 2
H2O
• Gips hydrateert (= reageert met
water)
• Rogips is rookgasontzwaveliingsgips
• Anhydriet is een industrieel
vervaardigde gips
19. Gipsproducten
Alleen geschikt voor:
– niet-dragende, lichte scheidingswanden, en
voor
– binnen toepassingen
1. Gipsblokken
– Dik 70 of 100 mm
– B x h = circa 500 x 600 mm; elementen dus
– Elementen te plaatsen met 1-
persoonskraantje
2. Gipsplaten
– Gipskartonplaat of gipsvezelplaat (sterker)
– dikte: bijv. 10, 12, 15 mm
– je kunt een enkele of dubbele plaat
toepassen, afhankelijk van de gewenste
sterkte, geluidwering
19
20. Gipsblokken
• Normale uitvoering
• Waterwerende uitvoering
– Groen
– Voor natte ruimten
• Hogere dichtheid
– Rood
– Met extra geluidisolatie
niet gebakken kunststeen 20
22. Lichte scheidingswand met gipsplaten
Met een draagconstructie (stijl- en regelwerk) van gevouwen staalplaat profielen
(Metal Stud) of hout (houten stokkenwand)
22Bijv.:Van een binnenwand 70 mm met enkele gipsplaat
tot woningscheidende wand 2 x 100 + dubbele gipsplaat en minerale wol.
23. Renovatie oplossingen
1. Gipsplaat als voorzetwand
a. Afwerking
• Afwerking van bijv. van een oude
bouwmuur
• Gipskartonplaat of gipsvezelplaat
(sterker maar duurder)
b. Warmte isolerend
(na-isolatie)
c. Geluidisolerend
• tegen een massieve muur. Werkt als
een massa/veer-systeem
2. Gipsplaten als renovatievloer
– Estrich vloerplaten met gipsvezelplaten en
verende onderlaag
– op bestaande oude houten vloeren
– ‘Zwevende vloer’
24. Dekvloer
Afwerkvloer van 30–50
mm op de betonnen
constructievloer
1. De zandcement
dekvloer >
2. De anhydriet
dekvloer
(gietvloer) >>
24
25. Cellenbeton
Volumieke massa 400 tot 1.000 kg/m3
• Geperst
– uit zand, water, kalk, cement
met een beetje Al-poeder
• Zuiver fijngemalen zand 65%
• Cement circa 20%
• Kalk circa 15%
• aluminiumpoeder als rijsmiddel
circa 0,05%
– Onder hoge stoomdruk
(10Bar), bij 180°C in een
autoclaaf
• de chemische reactie met
aluminium zorgt voor
waterstofgas
• Het waterstofgas maakt plaats
voor lucht
• NCV Nederlandse
Cellenbeton Vereniging
• Alle voordelen van
steen
• licht in gewicht (poreus)
• beter warmte isolerend
dan beton
• Minder krimp dan KZS
(0,2mm/m)
30. Materaaleigenschappen
Bekijk tabel 6.3, P.316
• ρ Volumieke massa [kg/m3]
– Kilogram per kubieke meter van het materiaal
• ρ rho
• λ Warmtegeleidingscoëfficiënt [W / (m·K]
– De energie in Watt (= J/s) dat per vierkante meter van eem
materiaal, over 1 strekkende meter, per graad Kelvin
temperatuurverschil, door het materiaal gaat
• λ lambda
• c Soortelijke warmte [J / (kg ·K) ]
– De warmte-energie in Joule per kilogram materiaal per graad
Kelvin temperatuurstijging
• α Lineaire uitzettingscoëfficiënt [m / (m · K) ]
– Uitzetting (uitgedrukt in meter) per meter van het materiaal per
graad Kelvin
• α alpha
31. Materaaleigenschappen
Bekijk tabel 6.3, P.316
• E Elasticiteitsmodulus [ N / m2 = Pa]
– De verhouding tussen de spanning en de rek
(lengteverandering): E = spanning / rek = σ / ϵ
– Hoe hoger het getal hoe kleiner de rek
– Rek wordt uitgedrukt in een %
• μ Dampdiffusie weerstands getal [-]
– Het damptransport door een materiaal is afhankelijk van
het dampdiffusieweerstandsgetal en de dikte (dikte ‘d’ in
meters) van het materiaal.
– Het dampdiffusieweerstandsgetal geeft aan hoeveel de
weerstand groter is dan de weerstand van lucht
• μ = mu
• Hygroscopisch vochtgehalte [Volume=%]
– De mate waarin het materiaal waterdamp uit de lucht
opneemt
– Hygros = nat
• Ѱ = psi
33. Kalkzandsteen
Van elemententekening naar praktijk
• Kalkzandsteen wordt in principe
op maat aangeleverd. Maar zelfs
dan is het mogelijk om een en
ander te verwerken op een wijze
die anders doet vermoeden. En
uiteraard moeten ook lateien wel
op de juiste lengte worden
besteld en met voldoende lengte
aan weerszijden worden
opgelegd. De grote gaten naast
de linkse latei en boven de
rechtse raamopening zullen bij de
afwerking vast worden gedicht
met gips. En geen haan die er
meer naar kraait. Of wel?
niet gebakken kunststeen 33
34. 3. Natuursteen
We onderscheiden twee
soorten natuursteen:
1. gestold vloeibaar
gesteente (magma of lava)
2. versteend sediment
afzettingsgesteente
34