Bouwkunde 2 voor vastgoed en makelaardij
Les 7 Bouwdelen:
• Vloeren
• Wanden
• Daken
• Docent: dhr. J.F.M.
Verdonk MSc
• Rotterdam CS - de
hoofddraagconstructie van staal
• Archinedtv
• 6:54
• http://youtu.be/CZDvuZUHxLc

VLOEREN, BALKLAGEN,
PLAFONDS
2

Houten balklagen
1. Houten vloerbalken (binten)
– De dragende balken voor de vloer
– Onderslagbalk (zie foto linksonder)
• Moerbint en kinderbint
1. Oplegging
– Het contactvlak van de dragende balk
met het dragende binnen-spouwblad of
de bouwmuur
• NB: houten balkkoppen met menie (verf)
behandelen tegen vocht vanuit de bouwmuur;
zie afbeelding 2 en 3
3
1 2 3

Raveling
• een versteviging in de
draagconstructie van de vloer,
ter plaatse van een (kleine)
onderbreking voor een sparing
(bijv. trapgat), zodat de
belasting zijwaarts wordt
afgedragen naar naastgelegen
bouwdelen
1. Boven: Raveling in een prefab betonnen
vloer >
2. Midden: Raveling in houten dakelement
>>
raveling (ribben of gordingen) voor een
dakraam of dakkapel >>
3. Onder: Raveling in een i.h.w.g. betonnen
vloer: met gebruik van wapeningsstaal
(raveelwapening) >>>
4

Zelfstudie
Vloeren & constructieve functie
• Vrijdragende vloer
– een ruimte-overspannende
vloer die is opgelegd op een
onderliggende
draagconstructie van wanden,
balken en/of kolommen
• Vloer op grondslag
– Niet-dragende vloer:
aangestampte grond met
tegels
– Dragende vloer : constructieve
(betonnen) vloer die direct op
een vaste grondslag is gelegd
Vloeren & technische eisen
(Bouwbesluit)
• Kamerscheidende vloeren en
wanden
– Tussen ruimten binnen de woning.
Normale eisen aan draagvermogen
(belasting), brandwerendheid,
warmteweerstand en geluidisolatie
• Woningscheidende vloeren en
wanden
– Tussen woningen onderling. Hogere
eisen.
• Functiescheidende vloeren en
wanden
– Tussen ruimten met verschillende
gebruiksfuncties. Hogere eisen.
– Bijv.: tussen garage en woning, tussen
woonfunctie en winkelfunctie

Probleemvloeren
Zie bijv. www.Heukerbeheer.nl
1. NeHoBo vloeren
– Holle keramische
elementen met cement
• Bouwperiode na-oorlogs
• Met wapening staven
• Carbonatatie door
onvoldoende dekking
1. Kwaaitaal vloer en
Manta vloer
– Prefab beton vloeren
• Bouwperiode jaren ‘60-’80
• Hardingsversneller op
basis van chloriden
• Carbonatatie

Probleemvloeren
Zie bijv. www.Heukerbeheer.nl
3. Troggewelfvloer
– Stalen I-profiel met
gemetselde gewelven
• Vaak als BG of
keldervloer (vochtig)
• Bouwperiode rond 1900
• Corrosie van de stalen
ligger

Begrippen
Verankering
• voor de koppeling van de
vloerbalken aan de gevel
– Foto’s boven: versierd
anker tegen een
historische gevel
8

Scheidingswanden
Scheidingswanden,
niet dragend
– Lichte wanden
1. Hout (hsb)
2. Metal stud (MS)
3. Systeemwand
– Zware wanden
1. Gipsblokken
2. Cellenbeton
3. Keramisch (holle
bakstenen)
4. Baksteen
Scheidingswanden, dragend
• Stenen
– Kalkzandsteen
– Cellenbeton
– Keramisch (holle
bakstenen)
– Baksteen
• Overige
– Hout (hsb, zware
uitvoering)
– Metal stud (zware
uitvoering: structural
framing) 9

Niet-dragende
lichte scheidingswanden
10
1 Houtskeletbouw
2 Metal stud
3 Systeemwand

1. Houtskeletbouw
houten ribben en balken met beschieting van multiplex
• HSB: alle dragende
elementen boven de
fundering van hout
(wanden, vloeren, dak)
• Binnenafwerking van
gipsplaat (vocht- en
warmteopname) en
buitenbekleding van hout
(WRC) of metselwerk
• HSB kan ook dragend
worden toegepast tot 3- 4
verdiepingen
11

2a. Metal Stud wand
Stijl- en regelwerk van gevouwen staalplaat profielen afgewerkt met
gipsplaten.
12Bijv.:Van een binnenwand 70 mm met enkele gipsplaat
tot woningscheidende wand 2 x 100 + dubbele gipsplaat en minerale wol.

2b Metal Stud voorzetwand
Voorzetwanden: MS voorzetwand met buigslappe gipsplaat tegen een
bestaande massieve muur.
13

3. Systeemwand
Een niet-dragende lichte scheidingswand voor toepassing in de
utiliteitsbouw, die eenvoudig verplaatsbaar is, zonder te hakken en te
breken.
14

Voorbeeld van dragende wanden
• ‘Dragende gevel’
– Bij spouwmuren draagt het
binnenspouwblad de vloer of
vloerbalken
• Stapelbouw (stenen)
• Montagebouw
– Bijv. grote prefab
gevelelementen als dragend
binnenspouwblad. Foto: Prefab
vloerbalken van gevel tot gevel
overspannend >>
• Dragende
scheidingsmuur
– Balk- of vloerdragende muur
15

A C
D E
F G H
• De muur die de vloerbalken draagt de vloerbelasting af
naar de fundering. Dit is dus een constructieve muur.
Vanwege deze dragende functie kunnen muuropeningen
beperkt worden toegepast. Voor het maken grote
openingen is een stalen balk vereist, of een portaal.
Stel, je adviseert een klant die een uitbouw wil aanbrengen
aan een bungalow. De afbeelding toont de balkenvloer
van het dak.
• Waar zou je de uitbouw adviseren en waarom?
16

Dekvloer
– afwerkvloer van 30–50 mm
bovenop de betonen
constructievloer
1. De zandcement dekvloer >
2. De anhydriet dekvloer
(gietvloer) >>
Doelen van de afwerkvloer:
– Afwerken van de constructievloer
– Wegwerken van leidingen, en evt.
vloerverwarming
– De dekvloer wordt ook wel drukvloer
genoemd, als deze afwerklaag tevens
een constructieve functie heeft, namelijk
het meewerken om de drukkrachten op te
vangen bij de doorbuiging van een vloer
Vloerafwerking
de basis afwerkvloer: dekvloer
17

Mogelijke vloerafwerkingen:
(bovenop de dekvloer; soms moet je de vloer
eerst nog egaliseren met egaline)
– Gebakken tegels
• Bijv.: DHG-tegels, anti-slip tegels, plinttegels, Utra
gres (aparte harde toplaag), etc.
– Natuursteen
– Epoxy gietvloer …………………….>>
– Epoxygrindvloer …………………….>>>
– Hout (parket, houten planken, etc.)
– Kunststof (laminaat, vinyl, etc.)
– Stof (vloerbedekking) …
Vloerafwerking
afwerking bovenop de dekvloer. Geen tentamenstof
18

Plafonds
Afwerking van de onderkant van een
verdiepingsvloer
• Verlaagd plafond >
– Een plafond dat naderhand is aangebracht in
een bestaande, hoge ruimten, ter verhoging
van het comfort (warmte, akoestiek,
verlichting)
• Systeemplafond >>
– Een modulair plafond bestaande uit
lichtstalen draagprofielen en uitneembare
akoestische plafondpanelen. Het plafond
wordt met snelspanners aan de
bovenliggende vloer gehangen
19

Renovatie oplossingen
1. Gipsplaat als voorzetwand
a. Afwerking
• Afwerking van bijv. van een oude
bouwmuur
• Gipskartonplaat of gipsvezelplaat (sterker
maar duurder)
a. Warmte isolerend (na-isolatie)
b. Geluidisolerend
• tegen een massieve muur. Werkt als een
massa/veer-systeem
2. Gipsplaten als
renovatievloer
– Estrich vloerplaten met
gipsvezelplaten en verende
onderlaag
– op bestaande oude houten vloeren
– ‘Zwevende vloer’

pauze
Terugblik materialen
• Nieuwe materialen 6:14
• https://youtu.be/o2kKcw1kpiU

DAKEN
1. Hellende daken & dakconstructie
2. Platte daken & dakconstructie
22

Dakconstructie
indeling op basis van de dakrichting
1.Langskap >
in de lengterichting van de gevel en dakgoot
2.Dwarskap >>
dwars op de gevel; elke woning zijn
eigen dwarskap
23

Daktypen, speciaal
Schaal daken
– Gaudí, schoolgebouw
(naast de Sagrada Familia in
Barcelona)
– Schaaldaken van
Nervi.
Palazzetto dello Sport", Roma 1958.
Nervi (1891-1979)
24

Houten dakconstructies
voor schuine daken
1. Spanten
2. Gordingkap
3. Sporenkap
4. Prefab dakelement
25

26
Kapconstructies
bij schuine daken
1 Traditioneel spant

Kapconstructies bij schuine daken
Traditionele bouw
2. Traditionele
Gordingenkap
• Evenwijdig aan de goot, balken
lopen horizontaal
3. Traditionele Sporenkap
• balken lopen van nok tot goot;
voorzien van dragend knieschot
en muurplaat
27

Kapconstructies bij schuine daken
4. prefab dakelement
• Complete en constructieve
dakelementen Op basis van het
houtskeletbouw principe (sporen)
28
Foto: scharnierkap: het
elementendak wordt als
één geheel in één keer
geplaatst
Compleet met isolatiemateriaal,
folies en binnenafwerking, al
dan niet reeds voorzien van
sparingen (ravelingen) voor het
plaatsen van dakvensters.
Tengels en panlatten.

Nok en hoekkeper
hoekkeper

Welke goottypen zijn er?
Zoek een voorbeeld in de literatuur of op internet
1. Bakgoot,
2. Mastgoot,
3. Verholen goot
4. Kilgoot
5. Zakgoot
6. Blokgoot
7. Schampgoot
Zie bijv.:
https://dakgoten.com/soorten/
• Kilgoot

Bevestiging van het
dakelement met een muurplaat
aan de vloer

Platte daken
Indeling naar de
opbouw van het dak:
1. Warm dak
2. Koud dak
3. Omgekeerd dak
•De constructie van een plat dak
is gelijk aan een vloer. Behalve in
de belastingen:
• Winddruk en windzuiging
• Sneeuwbelasting
• Wateraccumulatie
Groene en blauwe
daken
– Groene daken: ‘Regen die valt
slaan we op in het dak’
– RTL NIEUWS 1:29
– https://youtu.be/sBNbpw8AOik
32

• De isolatie bevindt zich aan
de binnenkant van de
dakconstructie
– Koud dak = fout dak
– Wordt toegepast bij na-isolatie
• De ruimte tussen de isolatie en de
dakbedekking moet geventileerd
worden!
Koud dak
33
Hellend dak:
Plat dak:

• Dakbedekking en
warmteisolatie bovenop de
dakconstructie
• Opbouw houten dak:
van buiten naar binnen
1. Grind, steenslag en/of
terrastegels
2. Dakbedekking (waterdicht)
3. Isolatiemateriaal (en spouw)
4. Dampremmende laag
(voorkomt de doorvoer van
vochtige lucht en voorkomt zo
condensatie in de isolatie)
5. Dakvloer (dakbeschot ,
balklaag of dakplaten)
6. Binnenafwerking
Warm dak
34
Hellend dak:
Plat dak:

Omgekeerd dak
• De dakbedekking ligt
ónder de isolatie
– Let op de druksterkte van
de isolatie!
35

Wateraccumulatie
• Wateraccumulatie
De hoeveelheid regenwater dat op het dak
kan blijven staan alvorens te bezwijken.
Oorzaak: geen of slechte afvoer door
verstopte goten, hemelwaterafvoeren (HWA,
regenpijp) of spuwer. (bovenste foto)
• Afschot (ca. 20mm/m1) >
Het platte dak een lichte helling (0-5 graden)
zodat het regenwater kan worden
afgevoerd. Dit afschot wordt gerealiseerd
met een cementlaag of met schuine
isolatieplaten
• Spuwer
veiligheidsoverstort >>
(regelmatig controleren & schoonmaken)
36

1. Een daktrim is.. ?
2. Een mastiek (-schroot ) is ..?
3. Onder de isolatie komt een
dampremmende laag. Waarom? 37
De dampremmende laag
voorkomt
condensatie in de isolatie

Begrippen (zelfstudie)
• Boeiboord >
buitenafwerking van de dakvloer ter
plaatse van de dakrand
• Mastiek >>
Afgeschuinde hulpstrook (hout,
isolatie, cement) voor de opgaande
dakbedekking ter plaatse van de
dakranden, ter voorkoming van
scheurvorming
• Dakbeschot >>>
de betimmering aan de buitenzijde van
de dakconstructie, waarop de
dakbedekking wordt aangebracht
– underlayment = multiplex voor
daken
• Daktrim
38

Begrippen (zelfstudie)
• Windveer en waterbord
Aftimmering tegen de zijkant van een schuin dak; al of niet in combinatie met een
gevelpan. Te vergelijken met een boeiboord bij platte daken.
• Dakdoorvoeren
• Isolatie
Minerale wol of kunstschuim. Altijd voorzien van een dampdichte folie aan de warme
(=binnen)zijde, om condensvorming in de dakconstructie te voorkomen
• Ventilatie
Houten betimmeringen van dakranden, overstekken en goten, voorzien van
ventilatieopeningen! Beschut hout blijft langer bestand tegen vocht door een goede ventilatie
• Nokgording, ruiter en nokvorst, hoekkeper, kilkeper, panlat, tengel,
verholen goot, kilgoot
• HWA Hemelwaterafvoer (regenwater). HWA (regenpijpen) van PVC of zink (duur).
DWA = Droogweerafvoer
39