Strategic Intervention Material for Grade 5 - IIIQ Dagbasan Elementary School, Mabinay District II, Division of Negros Oriental

1. STRATEGIC
INTERVENTION
MATERIAL
in
Araling
Panlipunan 5

2. Aralin 7
Pananakop sa Cordillera at
sa mga Bahagi ng Mindanao
(AP5KPK-IIIi-7)

3. Suriin ang larawan sa ibaba
Ano ang pangyayaring ipinapakita sa larawan?
Sa iyong palagay, ilang mga pag-aalsa ang naganap
bago natin nakamit ang kalayaan?

4. Ayon sa mga
mananaliksik ng ating
bansa, mahigit sa 100
pag-aalsa ang isinagawa
ng mga pilipino sa loob
ng 333 taong
pananakop ng mga
Espaῇol sa Pilipinas.
Sa Araling ito, inaasahang
• Natatalakay ang iba’t ibang reaksyon at ang
mga isinagawang rebelyon ng mga katutubong
pangkat
• Natataya ang sanhi at bunga ng mga rebelyon
at iba pang reaksyon ng mga katutubong
Pilipino sa kolonyanismo.

5. MGA DAHILAN NG PAG-AALSA NG MGA
KATUTUBO LABAN SA MGA ESPAÑOL
• Pagbawi sa nawalang kalayaan
• Pang-aabuso at masamang Gawain ng mga
pinunong Espaῇol
• Pangangamkam ng mga lupain ng mga
pinuno ng Espaῇol
• Sapilitang paggawa
• Kahigpitan sa relihiyon
• Paniningil ng labis- labis na buwis.
Unawain:

6. Suriin ang ilan sa
mga naitalang
pag-aalsa at ang
mga kadahilan
nito.
Ang unang Pag-aalsa
(Tondo, 1574)
Namuno: Lakan Dula at
Raha Sulayman
Dahilan: Pagtanggal ng mga
karapatang ibinigay ni Legazpi.
Pag-aalsa ni Magat
(Gitnang luzon, 1587 – 1588)
Namuno: Magat Salamat
Dahilan: Kagustuhang makamit
muli ang kalayaan.
Ang Rebelyon ng Gaddang
(Cagayan Valley, (1621)
Namuno: Felipe Catabay at
Gabriel Tayag
Dahilan: Pagmamalabis ng mga
Espanyol

7. Ang Rebelyon ni Bancao (Leyte) at
Tamblot (Bohol) (1621 – 1622)
Namuno: Bancao at Tamblot
Dahilan: Pagtalikod sa paniniwalang
kristiyanismo at pagbabalik sa dating
paniniwala
Ang Rebelyon ni Sumuroy
(Pangasinan at Ilocos, 1649 – 1650)
Namuno: Francisco Maniago
Dahilan: Pagtutol sa sapilitang
pagtatrabaho
Ang Rebelyon ni Malong
(Panggasinan, 1660 – 1661)
Namuno: Andres Malong
Dahilan: Kalupitan ng mga
Espanyol

9. Ang Rebelyon ni Tapar
(Oton, 1663)
Namuno: Tapar
Dahilan: Pagtalikod sa paniniwalang
kristiyanismo at pagbabalik sa dating
paniniwala
Ang Rebelyong Silang
(Vigan, 1762 – 1763)
Namuno: Diego Silang at Gabriela
Silang
Dahilan: Hindi makatarungang
paniningil ng buwis.
Ang Rebelyon ni Dagohoy
(Bohol, 1744 – 1829)
Namuno: Francisco Dagohoy
Dahilan: tinanggihan ng kura paroko
na bigyan ng Kristiyanismong libing
ang kanyang kapatid na yumao

10. Natapos mo rin!
Paunlarin ang natutunan sa
pamamagitan ng pagsagot sa mga
susunod na mga gawain.
Ang Rebelyon ni Hermano Pule
(Quezon, 1840 – 1841)
Namuno: Apolinario Dela Cruz
Dahilan: Tinanggihang maging pari
dahil siya ay Pilipino

11. Gawain A.
Panuto: Piliin ang sagot sa loob ng kahon.
Anu-anong katangian ng mga Pilipino ang kanilang ipinakita?
1. Lumaban ang mga katutubo kahit mahina ang kanilang armas. _______
2. Sumapi ang mga taga iba’t ibang lalawigan sa lihim na samahang itinayo ni Magat
Salamat. _____________
3. Hinarang ng mga kasama si Maniago ang daraanan ng mga pagkain para sa mga
Espaῇol upang sila ay magutom at mapilitang ibigay ang kanilang mga hinihiling.
____________
4. Namundok sila at nagtatag ng sariling pamahalaan. Nagrebelde siya mula 1744
hanggang 1825, hanggang siya ay pinatawad at hinayaang mamuhay nang tahimik.
________________
5. Gumawa ng sariling armas ang mga Muslim upang sa mga Espaῇol.________
KATALINUHAN KASIPAGAN KATAPATAN
KATAPANGAN PAGKAKAISA PAGMAMAHAL SA KALAYAAN

12. Panuto: Uriin ang mga pag-aalsa ayon sa dahilan nito. Isulat ang
pinuno ng pag-aalsa ayon sa dahilan.
Pampulitika – kung ito ay dahil sa pagkawala ng kalayaan o sariling
pamahalaan
Panrelihyon – kung ito ay dahil sa pagkakaiba sa paniniwalang
panrelihyon
Pang-aabuso – kung ito ay dahil sa paghihirap dahil sa kalupitan at
pagmamalabis
Mga Dahilan ng mga Rebelyon
Gawain B.
Pampulitika Panrelihyon Pang-aabuso

13. Panuto: Sagutan ang mga tanong sa inyong kwaderno.
1. Anu ano ang iba’t ibang reaksyon at ang mga isinagawang rebelyon ng
mga katutubong pangkat?
2. Paano nakipaglaban ang ating mga katutubong pangkat sa mga Espaῇol?
Gawain C.

14. Maghanda para sa
huling pagtataya.
Nagawa mo!
Medalya
para sayo.

15. Panuto: Isulat sa patlang kung sino ang namumuno sa
mga pag-aalsang ito:
Cagayan : _______________________________
Ilocos : _______________________________
Pangasinan: _______________________________
Pampanga: _______________________________
Manila : _______________________________
Cavite : _______________________________
Quezon : _______________________________
Panay : _______________________________
Leyte : _______________________________
Bohol : _______________________________
Pagtataya

16. Paunlarin pa ang natutunan. Gawin ng buong puso
ang gawain sa ibaba. Isulat ang sagot sa isang malinis
na papel.
Sino sa mga Pilipinong nag-alsa laban
sa mga Espaῇol ang higit mong
hinangaan? Bakit? (10 puntos)
Last na to.
Kapit lang!

17. • Learners Material, Teachers Guide and
Curriculum Guide in Grade 5
Sanggunian

18. Inihanda ni:
JEFFERD C. ALEGADO
T-I, Dagbasan Elementary School
Mabinay District II
Paniabonan, Mabinay, Negros Oriental