4. • Cuneiform
• Gulong
• Pagpapatayo ng dike
SANHI NG PAGBASAK
Kawalan ng pagkakaisa at labanan
7. - Pinabantayan din niya sa
kaniyang mga mandirigma ang
mga pangunahing rutang
pangkalakalan ng imperyo.
- Inangkin nila ang cuneiform.
- Dahil sa paghalili kay Sargon ng
mahihinang pinuno ay humina
at tuluyang bumagsak ang
8. • Ang pagsakop ng Babylon sa Sumer at
Akkad ang nagbigay-daan sa
pagkakatatag nito.
• HAMMURABI – pinakatanyag na
pinuno ng mga Babylon.
- Naging hari ng imperyo
mula dakong 1792
9. • Naging isang malakas na imperyo
ang Babylonia
• Nagpaggawa ng malaking ziggurat
para kay Marduk, ang pangunahing
diyos ng Babylon.
10. • Nagpaggawa ng matitibay na pader
na nagbigay-proteksiyon sa Babylon
• Muling isinaayos ang mga kalsada at
rutang pangkalakalan kaya dumagsa
ang mga mangangalakal mula pa sa
India at China.
12. • Nakabatay ang ilang batas sa
prinsipyong “mata sa mata,
ngipin sa ngipin.”
• Kung ano ang ginawang
kasalanan ng isa ay siya ring
kaniyang daranasin bilang
parusa.
13. • Ang panahon na pamamahal ni
Hammurabi ay tinaguriang
“Ginintuang Panahon ng
Babylon”.
• Sa kanyang pagkamatay, humina
ang Babylon at muling nahati
ang Mesopotamia sa iba’t-ibang
15. • Naging makapangyarihan sa
pagitan ng 900 B.C.E. at 700 B.C.E.
• Matatagpuan ito sa lambak-ilog ng
Tigris sa Mesopotamia.
16. • Gumamit din ng cuneiform bilang
sistema ng pagsulat.
• Kinatatakutan ang mga
mandirigmang Assyrian dahil sa
kanilang marahas at malulupit na
pakikidigma.
17. • Nagsagawa ng sistematikong
paglalakbay gamit ang mga
chariot, helmet, sibat, at
espadang yari sa bakal.
• Sinunog nila ang bawat lugar na
kanilang nasakop.
18. • Walang awa nilang pinaslang,
pinugutan ng ulo, at sinunog
ng buhay ang mga nadakip
nilang kaaway.
• Ang mga natirang buhay ay
ginawa nilang alipin.
• Ang iba ay ipinatapon sa
malalayong lugar.
19. • Sa pagkakatatag ng Nineveh, ang
kabisera ng Imperyong Assyrian,
naging higit na makapangyarihan ang
mga Assyrian sa Kanlurang Asya.
• ASHURBANIPAL – itinuturing bilang
isa sa mga dakilang pinuno ng
sinaunang kasaysayan.
20. • Ipinag-utos niya na gumawa ng silid
kung saan ilalagak ang may halos
25,000 clay tablet.
• Nakasulat sa mga tablet na ito ang
tungkol
sa mga pinuno, mahahalagang
pangyayari,
at iba pang paglalarawan sa
pamumuhay
21. • Noong 1852, natuklasan ng isang
arkeologong Turkish ang mga labi ng
silid at ang napreserbang clay talet.
• Kinilala si Ashurbanipal bilang taong
nagpagawa ng unang aklatan sa
daigdig.
• Ang wakas ng paghahari ni
Ashurbanipal, pag-aalsa ng mga
mamayang sinakop ng Assyrian at ang
pagpataw ng mataas na buwis ang
nagpaigting sa paghina ng Assyria.
22. • Adad-Nirari II
- namahal mula dakong 911
hanggang 891 B.C.E. Sa kanyang
pagkakaluklok bilang hari ay
naging makapangyarihan at
malakas ang Imperyong
23. • Sennacherib
- namahala mula dakong 704
hanggang 681 B.C.E. Malupit na
sinakop ang 89 na lungsod at 820
pamayanan. Ipinasunog din niya
ang Babylon at iniutos na
paslangin ang mga naninirahan
dito. Itinatag niya ang Nineveh
24. • Tiglath Pileser III
- namahala mula dakong 744
hanggang 727 B.C.E. Isinailalim ang
Syria at Armenia sa Assyria. Pinag-
isa ang Babylonia at Assyria.
Nagtalaga rin siya ng mga
pinunong Assyrian bilang
tagapangasiwa ng mga sakop na
25. • Ashurbanipal
- namahala mula dakong
668 hanggang 627 B.C.E.
May koleksiyon ng
mahigit 25,000 clay tablet
at nagpatayo ng isang
sinaunang aklatan.
26. • NABOPOLASSAR – pinuno ng
Chaldean
• Tinagurian sa kasaysayan bilang
“Ikalawang Imperyong Babylonian”
o
Imperyong Neo – Babylonian ng
Mesopotamia.
27. • Pinakadakilang hari ng
Chaldean ay si Nebuchadnezzar.
• Babylonian Captivity – pagsakop
sa
Jerusalem at itinaboy ang libu-
libong
Jew mula sa kanilang lupain
patungong Babylon bilang mga
28. • Naging sentro ng kalakalan ang
Babylon.
• Prinotektahan ang lungsod ng
mga pader na may taas na
umaabot sa 300 talampakan at
may kapal na 80 talampakan.
• Ang pinakamarangyang pader ay
tinawag na Ishtar Gate.
31. • Napalamutian ng mga guhit na
toro at dragon ang kulay asul na
pader nito.
• Namahala si Nebuchadnezzar sa
loob ng 43 taon.
• Noong 539 B.C.E. sinakop ng mga
Persian, sa pangunguna ni Haring
Cyrus the Great ang lungsod ng
Babylon.
32. - Sila ang unang nakapagtatag ng mahusay
na kabihasnan sa Asia Minor.
- Ang Hattusas (o Hatusha) ang naging
kabisera ng Kahariang Hittite.
- Naging malakas na imperyo sa Kanlurang
Asya sa loob ng halos 450 taon.
- May pagkakataong nasakop nito ang
Babylon at naging mahigpit na katunggali ng
Egypt sa pagkontrol sa hilagang Syria.
33. • Nagkaroon ng kasunduan sa pagitan ng mga
Hittite at mga Egyptian upang wakasan ang
kanilang hidwaan.
• Ang kasunduang ito ang kauna-unahang
kasunduang pangkapayapaan sa kasaysayan ng
daigdig.
• Mahusay sila sa pakikidigma dahil sa paggamit
ng chariot at ng mga sandatang yari sa bakal.
• Ang pagiging magaan at madaling paandarin
ng chariot ang mga dahilan sa mabilis na
pagkilos ng mga Hittite sa pakikidigma.
35. • Matatagpuan sa dulong kanluran ng
Fertile Cresent at silangan ng
Mediterranean Sea.
• Ang kabisera ng kaharian ay Sardis.
• Isa sa pangunahing kabuhayan ay ang
pakikipagkalakalan.
36. • Barter
• Ang kauna-unahang pangkat ng
tao na gumamit ng barya sa
daigdig.
• Yari sa pinaghalong ginto at pilak
ang mga barya at may tatak ng
sagisag ng hari ng Lydia.
38. • Mga Lungsod Estado
- Binubuo ng mga lungsod-estado ang
Phoenicia. Ilan dito ang Tyre, Byblos, at
Sidon. Sa Kabila ng pagiging malayang mga
lunsod-estado, mayroon lamang silang iisang
wika ar relihiyon. Upang Maiwasan ang
paglalabanan, lumagda sila ng kasunduang
pangkapayapaan sa mga karatig-lugar.
39. • Kabuhayan
- Itinuon nila ang pansin sa
kalakalang pandagat.
- Ang pinaka mahalagang produkto
ay ang mamahaling tinang kulay-lila
na galing sa murex, isang uri ng
suso.
41. - Ginamit ang tina sa tela ng paglaon ay
naging pangunahing kasuotan ng mga
monarko sa Europe.
- Nakapagtatag ng mga kolonya sa
babayin ng Sicily at Sardinia sa Italy;
Spain; at hilagang Africa.
- CARTHAGE – ang pinakamahalagang
kolonya ng mga Phoenician.
42. • Ang Alpabeto
- Isa sa mga dakilang ambag ng mga
Phoenician ang alpabeto o mga
simbolong nabuo mula sa mga tunog.
- Binubuo ng 22 katinig
- Dito hinango ng mga Greek ang ilang
bahagi ng kanilang alpabeto.
- Ang alaph at beth ng mga Phoenician
ang katumbas ng alpha at beta ng mga
Greek
43. • Nanirahan sa timog ng Phoenicia.
• Tanyag sa kasaysayan hindi dahil sa aspektong
politikal o militar kung hindi dahil sa relihiyon.
• Nagpasimula ng monoteismo sa kasaysyan ng
daigdig.
• Itinatag nila nag Judaism, isang relihiyong
sumasamba sa iisang diyos na si Yahweh.
- Pinag-ugatan ng dalawa sa
maimpluwensiyang relihiyon sa kasalukayang
44. • Sa Mesopotamia
- Ayon sa bibliya, iniutos ni Yahweh na
lisanin ni Abraham at kaniyang pamilya
ang kinagisnang lugar at magtungo sa
lupain ng Canaan.
- Pagkaraan ng ilang henerasyon,
nagkaroon ng matinding tagtuyot at
napilitang umalis ang mga Hebrew
45. • Sa Egypt
- Ginawang alipin ng mga Egyptian
ang mga Hebrew at dumanas sila ng
matinding hirap.
- Sa panahon ito nakilala si Moses,
ang nanguna sa mga Hebrew
patungo sa lupang pinangako ni
Yahweh.
- Ang paglisan ng mga Hebrew sa
46. • Sa Sinai Desert
- Ipinapalagay na nilakbay ng
mga Hebrew ang disyerto ng
sa loob ng 40 taon.
- Sa bundok ng Sinai
sinasabing inihayag ni Yahweh
ang Sampung utos.
47. • Sa Canaan
- Nanirahan ang mga Hebrew na nahahati
sa 12 tribo.
- Paglaon, nagkaisa ang mga ito at
nagtatalaga ng mga hari na sina Saul,
David, at Solomon.
- Sa pagkamatay ni Solomon, nag-alsa ang
mga Hebrew sa hilagang bahagi ng Canaan.
- Nagtatag sila ng sariling kaharian na
tinawag na Israel.
- Samantala, Judah ang naging kaharian sa
48. • Noong 722 B.C.E., napasakama ng mga
Assyrian ang Israel
• Sinakop ng mga Chaldean ang Judah
noong 586 B.C.E.
• Nang mag-alsa ang mga Hebrew,
winasak ng mga Chaldean ang
Jerusalem at templo nito.
• Pagkaraan, binihag ang mga Hebrew at
dinala sa Babylon.
49. • Nagmula sa isa sa maraming pangkat
etnoligguwistikong naninirahan sa
kapatagan ng gitnang Asya.
• Naglakbay ang mga Persian hanggang sa
makarating sa silangang bahagi ng
Mesopotamia kung saan matatagpuan
ang Iran sa kasalukuyan.
• Naging makapangyarihan ang pamilyang
Achaemenid.