3. Początki pułku (I)
II 1918 polski szwadron kawaleryjski pod
dowództwem kpt. Szmidta dołączył do
rosyjskich formacji kontrrewolucyjnych na
Kubaniu
W VIII 1918 szwadron został wcielony do 4-
tej Dywizji Strzelców Polskich gen. Lucjana
Żeligowskiego (walczącej u boku armii gen.
Antona Denikina) i rozrasta się do
dywizjonu którego dowództwo obejmuje mjr
Konstanty Plisowski
4. Początki pułku (II)
W XI 1918 dywizjon został skierowany do
Noworosyjska, skąd w I 1919 został
przetransportowany morzem do Odessy.
5. Początki pułku (III)
W Odessie dywizjon staje się Pułkiem
Ułanów l Dywizji Jazdy przy 4 Dywizji
Strzelców Polskich
6. Początki pułku (IV)
W kwietniu 1919 oddziały
interwencyjne opuszczają
Odessę przed ofensywą
bolszewicką
Pułk walczy jako straż tylna
oddziałów wycofujących
się w kierunku Rumunii i
przeprawia się przez
wezbrany Dniestr
7. Do Polski
W maja 1919 oddziały Pułku transportem kolejowym
skierowano do Czerniowiec.
Po dwumiesięcznym pobycie w Besarabii,15
czerwca 1919 przekraczając granicę pod Śniatynem
8. Wojna z Ukrainą
W czerwca 1919 Pułk rozpoczyna działania przeciwko
oddziałom ukraińskim nad Dniestrem. W początkach
lipca 1919 prowadzi ciężkie walki nad Strypą
9. „Z brzaskiem 11 lipca rozbić nieprzyjaciela
zebranego pod Jazłowcem, poczem umocnić się na
wzgórzach między rzekami Strypą a Dżuryn”
Rozkaz Gen. L. Żeligowskiego skierowany m.in. do Mjr. K. Plisowskiego z 10 lipca 1919
Bitwa pod Jazłowcem (I)
12. Bitwa pod Jazłowcem (IV)
Pułk o bardzo niskich stanach zadaje nieproporcjonalne
straty w zabitych i rannych Ukraińcom, wziął do niewoli
ponad 1500 jeńców, w tym wielu oficerów, 37 ckm i 16
armat.
13. Mówiąc o boju pod Jazłowcem trudno pominąć milczeniem twórcę tego
zwycięstwa – majora Konstantego Plisowskiego. Pełen energij, zimnej
krwi, szalonej brawury, połączonej z rozwagą i doskonałym
orjentowaniem się w sytuacji, major Plisowski był zawsze na miejscach
najniebezpieczniejszych, w największym ogniu, świecąc przykładem i
pobudzając nim innych. Słusznym jest twierdzenie, że podwaliny sławy
pułku położył on – pierwszy ułan jazłowiecki. (W. Czaykowski)
Bitwa pod Jazłowcem (V)
14. Pułk „14” i „Jazłowiecki”
Rozkazem Naczelnego
Wodza z dnia 12 sierpnia
1919 Pułk otrzymał kolejny
numer „14” i nazwę
„Jazłowiecki”, na
pamiątkę zwycięskiego
boju pod tą
miejscowością
15. Wojna z Rosją sowiecką (I)
25 kwietnia 1920 Pułk przekroczył rzekę
Słucz i uderzył na kawalerię sowiecką
maszerując do Koziatyna
16. Wojna z Rosją sowiecką (II)
Świt 25 kwietnia 1920.
Naczelnik odprawia 14
Pułk Ułanów
Jazłowieckich jadących
na front.
Franciszek Skibiński
wspominał: „Od tamtej
nocy z 24 na 25 kwietnia
pułk go pokochał
miłością absolutną…”
17. Wojna z Rosją sowiecką (III)
Pod koniec maja 1920 r.
sowieci rozpoczęli ofensywę
zmuszając Polaków do odwrotu.
14 Pułk Ułanów cofa się do
Rokitna, walcząc z
przeważającymi oddziałami
armii Budionnego. Będąc w
straży tylnej, Pułk ratuje od
zniszczenia piechotę 6 Armii.
Następuje odwrót za Słucz.
18. Wojna z Rosją sowiecką (IV)
Pułk prowadzi ciężkie
walki i ponosi ciężkie
straty. W sierpniu 1920
powstrzymuje kawalerię
Budionnego w marszu do
Lwowa
Następnie bierze udział w
największej bitwie
kawaleryjskiej tej wojny –
bitwie pod Komarowem
19. Wojna z Rosją sowiecką (V)
Z tryptyku J. Kossaka Rozgromienie konnej armii Budionnego 31 sierpnia 1920
20. Sztandar i Order VM (I)
Po podpisaniu zawieszenia broni z Rosją, Pułk
przechodzi pod Łuck, gdzie zimuje, a w marcu 1921 pod
Tomaszów Lubelski. Tam 20 marca 1921 Marszałek
Józef Piłsudski wręczył dowódcy Pułku sztandar.
21. Sztandar i Order VM (II)
Sztandar został ufundowany przez wychowanki SS.
Niepokalanek w Jazłowcu. Józef Piłsudski odznaczył
go krzyżem srebrnym Orderu Virtuti Militari
„Za krew przelaną, za
trudy i cierpienia, za
to, że w chwilach
ogólnego zwątpienia
pułk nie zwątpił o
zwycięstwie i śmiało
idąc ku niemu,
pociągnął innych”
J. Piłsudski
22. Dowódcy Pułku w czasie wojny
•Płk Konstanty Plisowski
•mjr Jerzy Bardziński
•rtm. Piotr Massalski
•kpt. Michał Belina-Prażmowski
•płk Sergiusz Zahorski
23. Garnizon we Lwowie
W listopadzie 1921 Ułani Jazłowieccy stanęli w
swym stałym garnizonie na Łyczakowie we Lwowie.
24. Dowódcy Pułku w czasie pokoju
mjr Albert Wielopolski
płk Kon-stanty Przeździecki
płk dypl. Marian Przewłocki
płk Antoni Szuszkiewicz
ppłk Andrzej Kunachowicz
płk Edward Godlewski
35. Mobilizacja
14 Pułk Ułanów wchodził w skład Podolskiej Brygady Kawalerii dowodzonej przez płk
dypl. Leona Strzeleckiego i wraz z nią był w Armii "Poznań" gen. dyw. Tadeusza
Kutrzeby.
Po mobilizacji rozpoczętej w sierpniu 1939, Pułk transportem kolejowym został
przerzucony do stacji Nekla koło Poznania.
36. Kampania wrześniowa 1939
Odwrót przez Łęczycę i walki nad Bzurą. Na
piaszczystych drogach Puszczy Kampinoskiej
tabory pułku zostały doszczętnie zniszczone.
37. Szarża pod Wólką Węglową (I)
Brygada Podolska na rozkaz gen. Romana Abrahama
maszeruje na pomoc Warszawie. W drodze do stolicy płk
Godlewski pod Wólką Węglową decyduje się na przebicie
przez linie niemieckie szarżą i pułk wykonuje ją, dochodząc
do Bielan.
38. W szarży przez zaporę ognia artyleryjskiego,
karabinów maszynowych i broni ręcznej okopanych
Niemców, Pułk traci ponad 100 zabitych i wielu
rannych, którzy dostają się do niewoli.
Szarża pod Wólką Węglową (I)
39. Obrona Stolicy
W wyniku szarży Pułku, czego część Armii Poznań po bitwie
nad Bzurą weszła do Warszawy i znacząco wzmocniła
szeregi obrońców stolicy
Zdziesiątkowany Pułk do kapitulacji stolicy 28 września 1939
prowadził walki w rejonie ul. Czerniakowskiej.
40. Niewola niemiecka
Po kapitulacji Warszawy oficerowie
Pułku dostali się do niewoli niemieckiej i
w oficerskich obozach jeńców przebywali
aż do ich wyzwolenia w roku 1945.
41. Ułani Jazłowieccy na Zachodzie
Nadwyżki mobilizacyjne i szwadron zapasowy
14 Pułku Ułanów Jazłowieckich pod
dowództwem mjr Stefana Starnawskiego
przeszły do Ośrodka Zapasowego Podolskiej
Brygady Kawalerii. Po wkroczeniu na teren
Polski oddziałów sowieckich, major otrzymał
rozkaz przejścia na teren Węgier, co wykonał.
W marcu 1940 roku zorganizowano pod
dowództwem mjr Stefana Starnawskiego 3
batalion im. Ułanów Jazłowieckich w 10
Brygadzie Kawalerii Pancernej gen. bryg.
Stanisława Mączka, który z bronią, drogą
morską przedostał się do Wielkiej Brytanii.
42. W ramach Polskich Sił Zbrojnych zebrano
Jazłowiaków w l batalionie strzelców I Brygady
Strzelców, któremu nadano miano "imienia 14 Pułku
Ułanów Jazłowieckich". Dowódcą batalionu był płk
dypl. Witold Gierulewicz.
W sierpniu 1942 roku batalion został
przemianowany na 14 Pułk Kawalerii Pancernej i
był w składzie l Dywizji Pancernej. W stycznia 1944
r. zostaje Pułkowi nadana nazwa 14 Pułku Ułanów
Jazłowieckich.
W roku 1946 14 Pułk Ułanów Jazłowieckich został
przemianowany na 114 Oddział Polskiego Korpusu
Przysposobienia i Rozmieszczenia, który
rozwiązano w październiku 1947.
Ułani Jazłowieccy na Zachodzie
43. Oddziały Leśne 14 Pułku
Ułanów lwowskiej AK
W Armii Krajowej według planu odtwarzania
sił zbrojnych formowano te oddziały, które
przed wojną stacjonowały na danym terenie.
We Lwowie dotyczyło to między innymi 14
Pułku Ułanów
Na dowódcę pułku wyznaczono uciekiniera
z niewoli niemieckiej, kapitana armii
jugosłowiańskiej, Serba, Dragana
Sotirovica, pseudonim "Draża". Pułk wiosną
1944 roku liczył blisko 900 ludzi.
44. Początkowo oddziały leśne 14
Pułku Ułanów broniły polskich
wsi przed napadami Ukraińców.
W akcji "Burza", po zbliżeniu się
do Lwowa frontu sowieckiego
oddziały Armii Krajowej Okręgu
Lwowskiego współdziałały z
pułkami Armii Czerwonej w
zdobyciu Lwowa w walkach z
Niemcami.
Oddziały Leśne 14 Pułku
Ułanów lwowskiej AK
45. Oddziały Leśne 14 Pułku
Ułanów lwowskiej AK
Sowieci ostatecznie rozbroili
oddziały, oficerów aresztowali,
szeregowych wcielili do Armii
Czerwonej.
Część 14 Pułku udało się kpt.
"Draży" wyprowadzić za San i
dalej przez Śląsk aż do
amerykańskiej strefy
okupacyjnej Niemiec
46. Koła Pułkowe i Rodzina
Jeszcze podczas wojny zaktywizowało się w
Londynie Koło Pułkowe. Pierwszym jego
prezesem wybrany został płk. Witold Czaykowski
Koło Pułkowe we Wrocławiu powstało z inicjatywy
pułkownika Józefa Bokoty
Koło w Warszawie zorganizowało się z inicjatywy
porucznika Zdzisława Malanowskiego
Z inicjatywy majora Eugeniusza Iwanowskiego,
zawiązana została w Warszawie Rodzina 14 Pułku
Ułanów Jazłowieckich
47. Przejęcie dziedzictwa tradycji,
barwy i symboliki 14 Pułku
2 batalion piechoty zmotoryzowanej 12
Brygady Zmechanizowanej im. gen.
broni Józefa Hallera przejął
dziedzictwo tradycji, barwy i symbolikę
14 Pułku Ułanów Jazłowieckich oraz
otrzymał nazwę wyróżniającą „14
batalion Ułanów Jazłowieckich’’ na
podstawie Decyzji Ministra Obrony
Narodowej nr 349/MON z 3 sierpnia
2007 r.
48. Przejęcie dziedzictwa tradycji,
barwy i symboliki 14 Pułku
W styczniu 2008 odbyło się utożsamienie 2 batalionu piechoty
zmotoryzowanej z 14 Pułkiem Ułanów Jazłowieckich, połączone z
przeniesieniem Orderu Wojennego Virtuti Militari na proporzec
pododdziału. Przeniesienia dokonał Kanclerz Kapituły Orderu
Wojennego Virtuti Militari gen. bryg. Stanisław Nałęcz-Komornicki. W
uroczystości udział brali minister obrony narodowej, szef sztabu
generalnego, wojewoda zachodniopomorski oraz liczni goście.
