SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 209
Downloaden Sie, um offline zu lesen
2
wpfckwnf;aomouf&SdqJvfrSpwifI qJvftajrmuftjrm;ygaom ouf&SdypPnf;/
xdkrSwpfqifh arsmuf0Hrsm;ESifhvlom;rsm; jzpfay:vmonf[k wifjyxm;aom
tDAdkvl;&Sif;jzpfpOfac: wpfpwpfptvdktavsmufqifhuJajymif;vJjzpfay:jcif;jzpfpOfudk
&Sif;jyEdkif&eftwGuf/ tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹onf vlom;wdk‹.ordkif;udk olwdk‹wifjyaom
tDAdkvl;&Sif;oDtdk&DESifh udkufnDatmif/ jyefvnfa&;om;-uayonf? xdkordkif;rsm;wGif/
urBmOD;vlom;rsm;.aexdkifykHudk pdwful;,Ofjzifh “*latmif;acwf” ESifh“ausmufacwf”
rsm;ta-umif; wDxGifaz:jy-u.? odk‹aomfvnf;/ arsmuf0Hwpf0uf vlom;wpf0uf
owW0gwdk‹onf tarG;&Snfom;a&rsm;udk0wfqifI/ pum;rajymwwf-uao;bJ/
arSmifrdkufaom*lwGif;Y 0dkif;xdkifae-uonfh yef;csDykHum;csyfrsm;onf/ pdwful;,Of'¾m&D
oufoufjzpf.? urBmOD;vl&dkif;rsm;r&SdcJhay? ausmufacwf[lonfvnf; r&SdcJhay?
xdkyef;csDykHrsm;onf tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u/ rD'D,mowif;avmuom;tcsdKŒESifhyl;aygif;I
vlxkudkvdrfvnfvSnfhjzm;-ujcif;omjzpfonf? vlom;rsm;onf vlom;jzpfvm
uwnf;upwifI vlom;rsm;tjzpfom toufxif&Sm;aygufzGm;vmcJh-u.?
xdktcsdefrSpI ,ae‹wdkifatmif jynfhpkHaom,Ofaus;r+twdkif; aexdkifvmcJh-u.?
Tpmtkyfonf/ “ausmufacwf”,kH-unfcsuf tb,fha-umifhrSm;,Gif;onfhta-umif;udk
az:xkwfxm;I/ aemufqkH;ay:odyH`ynmawG‹&Sdcsuftaxmuftxm;rsm;jzifh
zefqif;jcif;trSefw&m;udk az:xkwfxm;ygonf? vlom;rsm;onf TurBmajr-uD;ay:odk‹
tDAdkvl;&Sif;t&a&muf&Sdvm-ujcif;r[kwfbJ/ wefcdk;tm%kabmfESifhjynfhpkHawmfrlaom/
t&mcyfodrf;udkodawmfrlaomoAŠnKwOm%fawmf&Sif tv†m[ft±Sifjrwf.
csdKŒ,Gif;csufuif;rJhaom zefqif;r+jzifh a&mufvm-ujcif; jzpfonf?
Tpmtkyfudk [m&Gef,[f,m[laomuavmif
trnfjzifha&;om;ol pma&;q&m-uD;ygarmuQt'feeftkdcf
w&fonf/ wl&uDEdkifiHtefum&mjrKdŒY 1956ckESpfwGif arG;
zGm;cJhI/ tefum&mjrKdŒwGifyif txufwef;ausmif;ynm
oif,lcJhavonf? tpPwefblvfjrKdŒ&Sd rDrm&fqDeefwuU
odkvfwGif 0dZ…mbmom&yfudk qufvufqnf;yl;um 0dZ…m
bGJ‹ESifhr[m0dZ…mbGJ‹udkqGwfcl;cJhavonf? xdk‹aemuf tpP
wefblvfwuUodkvfrS 'eduaA'bmom&yfjzifh yg&*l
bGJ‹udk qGwfcl;cJhavonf? 1980=ckESpfrSpI EdkifiHa&;odyH`
bmom&yf/ odyH`bmom&yfESifh ,kH-unfcsufqdkif&mta&;
rsm;ESifhywfoufonfh pmtkyfrsm;udk a&;om;xkwfa0cJhay
onf? [m&Gef,[f,m.pmtkyfrsm;onf/ urBmwpf0Srf;vkH;&Sd pmzwfoly&dwfu-udKuf
ESpfoufonfhtjyif/ tajrmuftjrm;aomyk*~dKvfwdk‹udk tpPvmrfomoemodk‹ jyefvnf
a&muf&SdvmapI olwdk‹.tDrmef,kH-unfcsufudkvnf; ydkrdkcdkifrmap&mwGif ta&;ygvSay
onf? [m&Gef,[f,m.pmtkyfrsm;onf uav;vl-uD;ra&G;/ vli,fvl&G,fra&G;/ vlrsdK;
ra&G; pdwf0ifpm;-uojzifh tus,fw0ifh zwf±+-uayonf? pmzwfoltm; tv†m[ft&Sif
jrwfwnf&Sda-umif;/ xdkt&Sifjrwfonf wpfyg;wnf; aomt&Sifjrwfjzpfa-umif;/ xdk
t&Sifjrwf vrf;n$efonfhtwdkif; aexdkifoifha-umif; ponfhta&;-uD;onfhtcsuft
ajrmuftjrm;udk pOf;pm;qifjcifawG;awm&ef t"duxm;I wdkufwGef; Ed+;aqmfxm;yg
onf?
3
tv†m[ft&Sifjrwf. vrf;awmfwGif
&yfwnf&ef &nf&G,fcsufjzifh
u|Ekfyf. cspfvSpGmaom
ZeD;/ om;orD;rsm;/
nDtpfudkrsm;ESifhrdwfo*F[rsm;udk
ESpf&Snfvrsm; cGJcGmcJhjcif;*sD[m'fwGif
wpdwfwa'o jznfhwif;ygap[k &nfpl;vsuf
Tpmtkyfudk ukodkvfjzpf jrefrmbmomjyefqdkygonf?
rnfolrqdkrl&if;rysuf ykHESdyfxkwfa0a&mif;cscGifh &Sdygonf?
rdk[rR'ftvD(v[D)wef*Gef;
rwfv 2008=ckESpf
(2009=ckESpf atmufwdkbmvwGif xyfrHppfaq;jyifqifonf?)
4
pma&;olta-umif;
(About the Author)
Tpmtkyfudk [m&Gef,[f,m[laom uavmiftrnfjzifha&;om;ol pma&;q&m
-uD;onf/ wl&uDEdkifiH tefum&mjrKdŒY 1956ckESpfwGif arG;zGm;cJhI/ tefum&mjrKdŒwGifyif
txufwef;ausmif;ynmoif,lcJhavonf? tpPwefblvfjrKdŒ&Sd rDrm&fqDeefwuUodkvfwGif
0dZ…mbmom&yfudk qufvufqnf;yl;um 0dZ…mbGJ‹ESifhr[m0dZ…mbGJ‹udkqGwfcl;cJhavonf?
xdkaemuf tpPwefblvfwuUodkvfrS 'eduaA'bmom&yfjzifh yg&*lbGJ‹udk qGwfcl;cJh
avonf? 1980=ckESpfrSpI EdkifiHa&;odyH`bmom&yf/ odyH`bmom&yfESifh ,kH-unfcsufqdkif
&mta&;rsm;ESifhywfoufonfhpmtkyfrsm;udk a&;om;xkwfa0cJhayonf? tDAdkvl;&Sif;ac:
wpfpwpfpqifhuJajymif;vJjzpfay:jcif;tawG;tac:0g'Drsm;.ta,mifaqmifvdrfvnfr+
ESifh ‚if;wdk‹.tcdkiftrmtqdkjyKcsufrsm;onf usKd;a-umif;qDavsmfr+r&Sda-umif;tjyif/
'g0if0g'ESifhwuG urBmay:wGif aoG;acsmif;pD;apcJhonfh zufqpf0g'ESifh uGefjrLepf0g'
wdk‹udk aemufuG,frSaeI qufpyfay;aeolwdk‹ta-umif;udk pmtkyfaygif;rsm;pGm a&;om;I
az:xkwfcJhavonf?
[m&Gef,[f,m.pmtkyfrsm;udk bmompum;aygif; 57rsdK;jzifh bmomjyefqdkxm;
I/ pmrsufESmaygif; 45000 yg0ifum "gwfykHaygif; 30000 txd yg0ifygonf?
ol.uavmiftrnfonf tv†m[ft&Sifjrwftm; r,kH-unfolwdk‹udktwdkuftcH
vkyf&mYausmf-um;cJh-uaom wrefawmfESpfyg;jzpfonfh [m&Gef(tm&Gef)ESifh ,[f,m
(a,m[ef)wdk‹.trnfESpfckudk aygif;pyfxm;aomtrnfjzpfayonf? Tpmtkyf.rsufESm
zkH;wGifygonfh wrefawmfjrwf.wHqdyfonf pmtkyftwGif;&Sdta-umif;tcsufrsm;ESifh
qufpyfvsuf&Sdaeygonf? aemufqkH;usrf;awmfjrwfjzpfaomuk&ftmefusrf;awmfjrwfESifh
aemufqkH;wrefawmfjrwfjzpfonfhrdk[rR'f(qGv†v†m[ktvdkif;a[h0qv†rf)wdk‹udk udk,fpm;
jyKxm;jcif;jzpfonf? uk&ftmefusrf;awmfjrwfESifh qGEMwf(wrefawmfjrwf.-o0g'usifh
pOf)rsm;.oGefoifcsuft&/ bk&m;rJh0g'wdk‹.tajccHa&aomufjrpftcsuftvufrsm;udk
oufaotaxmuftxm;rsm;ESifhtwl acsyacszsufI/ bmomt,l0g'rsm;udk wm;jrpfpGyf
pGJaomtoHrsm;udk wdwfqdwfoGm;apygonf? ynmhtvif;udk&&SdI yuwdjynfhpkHaumif;
rGefaomtusifhoduQmESifhudk,fusifhw&m;rsm;jzifhjynfhpkHonfh aemufqkH;wrefawmfjrwf.
wHqdyfawmfudktokH;jyKI xdkbk&m;rJh0g'Dwdk‹.toHudk wdwfqdwfoGm;apjcif;jzpfygonf?
[m&Gef,[f,ma&;om;onfhpmayrsm;onf/ uk&ftmefusrf;awmfjrwf.owif;
rSm-um;csufrsm;udk ydk‹oay;I/ pmzwfolwdk‹udk ,kH-unfcsufESifhoufqdkifonfh tajccH
tcsuftvufrsm;udk pOf;pm;qifjcifokH;oyfjcif;jzifh tv†m[ft&Sifjrwfwnf&Sda-umif;ESifh
xdkt&Sifjrwfonf wpfyg;wnf;aomt±Sifjrwf jzpfawmfrla-umif;udk od&Sd-uI/ azguf
jyefaombk&m;rJhtawG;tac:rsm;. usKd;a-umif;cdkifvkHr+r&SdonfhtajccHrsm;udkaz:xkwf
jyo&efom t"duyef;wdkif jzpfonf?
[m&Gef,[f,ma&;om;onfhpmtkyfrsm;udk tdEdN,EdkifiHrStar&duefEdkifiHtxd/ t*F
vefEdkifiHrStif'dkeD;&Sm;EdkifiHtxd/ ydkvefEdkifiHrSabmhpeD;,m;EdkifiHtxd/ pydefEdkifiHrSb&m
ZD;vfEdkifiHtxd/ pojzifh urBmtESH‹tjym;rS pmzwfy&dwfwdk‹ zwf±+-uygonf? t*Fvdyf/
jyifopf/ *smref/ pydef/ tDwvD/ ay:wl*D/ tl&'l/ tm&AsD/ tvfab;eD;,ef;/ &k&Sm;/
qmbdk=c&dktuf/ ydkvef/ rav;/ tGD*k&f/ wl&uDESifh tif'dkeD;&Sm;bmompum;rsm;jzifh
jyefqdkxm;onfudkvnf; zwf±+Edkifygonf?
5
[m&Gef,[f,m. pmtkyfrsm;onf/ urBmwpf0Srf;vkH;&Sd pmzwfoly&dwf.
-udKufESpfouf jcif;&Sdonfhtjyif/ tajrmuftjrm;aom yk*~dKvfwdk‹udk tpPvmrfomoemodk‹
jyefvnfa&muf&SdvmapI olwdk‹.tDrmef,kH-unfcsufudkvnf; ydkrdkcdkifrmap&mwGif ta&;
ygvSayonf? ol.pmom;rsm;onf Om%ftajrmftjrifESifhjynfhpkHI &Sif;vif;jywfom;
onfhtjyif/ em;vnfoabmaygufvG,faom a&;enf;a&;[efrsm;jzpfum/ zwf±+ol.
todw&m;udk vG,fulpGmyGifhvif;apygonf? TpmtkyfwGifa&;om;xm;aomtcsuf
rsm;onf/ &kyf0g'tawG;tac:rsm;udk vsifjrefxda&mufpGmacsyxm;jcif;rsm;jzifh pDukH;
xm;aoma-umifh/ Tpmtkyfrsm;udk tav;teufxm;olwdk‹onfvnf; bk&m;rJh0g'ESifh
twl tjcm;azgufjyefaomtawG;tac:rsm;udk qufvufaxmufcH-uawmhrnfr[kwfay?
tu,fI qufvufaxmufcHae-uao;aomfvnf;/ wrifoufoufayuyfaejcif;om
jzpfayvdrfhrnf? tb,fha-umifhqdkaomf/ Tpmtkyfrsm;onf xdkuJhodk‹aom tawG;tac:
rsm;udk ‚if;wdk‹.tajccH&mtkwfjrpfrsm;rSpwifI vSefvdkufjcif;a-umifh jzpfygonf? ,ae‹
vuf&SdtcsdefwGif tv†m[ft&Sifjrwfudkjiif;y,faomv+yf&Sm;r+rsm;tm;vkH;onf/ [m&Gef
,[f,m.pmtkyfrsm;a-umifh tawG;tac:t& ppfa&;±+H;edrfhoGm;-uavjyD?
,if;&v'frsm;onf uk&ftmefusrf;awmfjrwf&SdOm%ftvif;ESifh ,if;.&Sif;vif;
jywfom;r+rsm;a-umifhjzpfonfrSm ,kHrSm;oHo,r±SdEdkifawmhay? pma&;olonf tv†m[f
t&Sifjrwf.vrf;rSefudk trsm;vlom;rsm;&SmazGpl;prf;&mwGif taxmuftuljzpfap&ef &dk;
om;aomapwemt&if;cH &nf&G,fcsufxm;&Sdygonf? Tpmtkyfrsm;udk a&;om; xkwfa0
aomvkyfief;wGif rnfonfh&kyf0wˆKtjrwftpGef;udkr# ar#mfudk;jcif;tvsif;r&Sdyg?
Tpmtkyfrsm;udk tjcm;olrsm;zwf±+&ef tm;ay;ulnD&if;/ ‚if;wdk‹udk tv†m[ft
&Sifjrwf.opPm&Sdaomaus;u|efrsm;jzpfvmatmif olwdk‹.pdwfESvkH;om;rsm;udkzGifhay;I
tv†m[ft&Sifjrwf.vrf;pOfodk‹ ac:aqmifoGm;Edkifolwdk‹onf wefzdk;rjzwfEdkifavmuf
atmif -uD;us,faomtusKd;aqmifolrsm;yifjzpfayonf?
,QKtcsdefwGif vlrsm;.pdwfudk Za0Z0g±+yfaxG;apI/ olwdk‹.pdwfxJ&Sd 'Gd[oH
o,jzpfaejcif;rsm;udkxda&mufpGm &Sif;vif;apEdkifjcif;r&Sdonfhtjyif cdkifvkHaomouf
aotaxmuftxm;rsm;r±Sdonfh ±+yfaxG;aomtawG;tac:qDodk‹ OD;aqmifoGm;Edkifrnfhpm
tkyfrsm;udk jzef‹a0jcif;onf tv[tcsdefjzKef;aejcif;omv#ifjzpfaeygvdrfhrnf? vlt
rsm;tm; tDref,kH-unfr+aysmufuG,faejcif;rS u,fwifvdkonfhrGefjrwfaom&nf&G,fcsuf
tpm;/ pma&;ol.pmaytpGrf;udkjy&efudkom t"duxm;onfhpmtkyfrsm;onf xda&mufr+
r&SdEdkifay? Ttcsufudk oHo,jzpfolwdkif;onf [m&Gef,[f,m.pmtkyfwGif/ tDref,kH
-unfr+uif;rJhjcif;udkcsKd;ESdrfausmfv$m;I uk&ftmefusrf;awmfjrwf.oif-um;csufusifh
pOfwefzdk;rsm;udkomt"duxm; jzef‹jzL;onfudk-unfhI/ pdwf&Sif;oGm;Edkifygonf? Tt
usKd;aqmifcsuf.atmifjrifr+onf pmzwfolwdk‹.cH,lcsuftay:wGif o&kyfouef ay:
vGifvmrnfomjzpf.?
,ae‹urBmay:wGif &ufpuf-urf;-uKwfr+rsm;ESifhwuG oabmxm;uGJvGJr+a-umifh
&ifqdkifwdkufcdkufyËdyuQjzpfae-ujcif;ESifhtwl vltrsm;-uKHawG‹ae-u&onfh tjcm;'kuQ
qif;&Jjcif;taygif;wdk‹onf/ tv†m[ft&Sifjrwfudk r,kH-unfjiif;y,fonfh tawG;t
ac:rsm;v$rf;rdk;r+a-umifhjzpfonfudk ta&;-uD;qkH;tcsuftjzpf rSwfom;xm;&ef vdktyf
ygonf? xdk'kuQyifv,frS vGwfajrmufEdkif&efrSm tv†m[ft&Sifjrwf. tHhzG,frcef;aom
zef;qif;jcif;udk owdw&m;&±Sd-ujyD;/ xdkt&Sifjrwfu uk&ftmefusrf;awmfjrwfwGif oif
-um;ydk‹csxm;aom usifh0wfw&m;a'oemawmfrsm;udk jzef‹csdjcif;jzifh rdpm>'dXdtawG;tac:
6
udk qkH;cef;wdkifatmifacszsufypf&efvdktyfayonf? vuf&SdurBmhtajctaeudk-unfhvdkuf
ygu/ t-urf;zufjcif;rsKd;pkHESifh azgufjyefr+yËdyuQtrsKd;rsKd;odk‹omv#if a&SŒ±+OD;wnfvsuf
&Sdaeojzifh/ tcsdefraESmif;rD tv†m[ft&Sifjrwf.a'oemawmfudk xda&mufpGmESifh
vsifjrefpGmydk‹csjzef‹a0&efvdktyfaea-umif; xif&Sm;aeayonf?
,if;-uKd;yrf;csufwGif/ [m&Gef,[f,ma&;om;aom pmtkyfrsm;onf a&SŒwef;rS
yg0ifvsuf&Sdayonf? tif&Smtv†m[f (tv†m[ft&Sifjrwftvdkawmf&Sdygu)/ ESpfq,fh
wpf&mpkESpf&Sd urBmolurBmom;rsm;onf/ uk&ftmefusrf;awmfjrwfwGif uwdu0wfjyK
xm;onfhtwdkif; jidrf;csrf;r+/ w&m;r#wr+ESifh om,maysmf&$ifr+rsm;udk &&Sdatmifay;
aqmif&mwGif Tpmtkyfrsm;rSwpfqifh &±Sdaom todw&m;rsm;u wpfpdwfwpfa'otjzpf
yg0ifEdkifygvdrfhrnf?
7
8
ausmufacwf[lonf
ordkif;vdrfvnfr+wpfckjzpf.
A Historical Lie:
The Stone Age
9
pmzwfolodk‹
To the Reader
tDAdkvl;&Sif;oDtdk&D ysufokOf;oGm;jcif;ta-umif;udk TpmtkyfY txl;tcef;wpf
cef;tjzpf az:jyxm;ygonf? tb,fha-umifhqdkaomf/ ToDtdk&Donf/ bmomt,l0g'
udk qef‹usifonfh tawG;tac:rsm;tm;vkH;ESifh bk&m;rJh0g'. tajccHoabmw&m;rsm;
yg&Sdaoma-umifh jzpfygonf? 'g0if0g'u zefqif;jcif;,kH-unfcsufudk jiif;y,fvdkuf
jcif;jzifh/ tv†m[ft&Sifjrwf&Sdjcif;udkvnf; jiif;y,f&m a&mufaoma-umifh/ vGefcJhonfh
ESpfaygif; 150ausmftwGif; vltajrmuftjrm;udk olwdk‹.bmomt,l0g',kH-unfcsuf
rsm;udk pGef‹v$wfoGm;apcJhjcif;ESifh 'dG[oHo,&Sdapjcif;rsm; jyKcJhayonf? xdk‹a-umifh ‚if;
oDtdk&DtawG;tac:onf vdrfvnfvSnfhpm;jcif;omv#ifjzpfa-umif;udk vltrsm;od&Sdo
abmayguf&Sif;vif;atmifwifjy&efrSm rvkyfrae&wm0ef jzpfayonf? pmzwfy&dowf
tcsdKŒonf u|Efkyfwdk‹.pmtkyftcsdKŒudkom zwfrd-urnfjzpfaoma-umifh/ xdkoDtdk&Dt
a-umif;udk tusOf;csKyfIaz:jyoifhonf[k ,lqygonf?
pma&;ola&;om;cJhaom pmtkyftm;vkH;wGif/ bmoma&;,kH-unfr+ESifhywfoufI
uk&ftmefusrf;awmfjrwftm,wfawmfrsm;jzifh&Sif;jyI/ pmzwfoltm; tv†m[ft&Sifjrwf
.rdef‹-um;oGefoifcsufrsm;udk avhvmrSwfom;um xdkoGefoifcsufrsm;twdkif; aexdkif&ef
zdwfac:xm;ayonf? tv†m[ft&Sifjrwf.trdef‹awmfrsm;ESifhywfoufaomta-umif;
&yfrsm;udk&Sif;jy&mY pmzwfol.pdwfwGif 'Gd[oHo,uif;&Sif;I aemufxyfar;cGefrsm;
xkwf&ef r&SdEdkifatmif &Sif;vif;wifjyxm;ayonf? pma&;ol. pdwf&if;apwemrSef t
&if;cHaom a&;enf;a&;[efESifh vG,ful&Sif;vif;aomtokH;tE+ef;rsm;onf pmzwfolvl
-uD;vli,f t&G,fwdkif;ESifh vlr+a&;tkyfpkwdkif;u vG,fulpGmem;vnfoabmayguf Edkifyg
onf? xda&mufI &Sif;vif;aompmom;rsm;a-umifh wpfxdkifwnf;wGif tjyD;zwf±+Edkif
ayonf? bmomt,l0g'rsm;udk jyif;xefpGmjiif;y,folwdk‹yifv#if/ Tpmtkyfyg rSefuef
onfh&Sif;vif;csufESifh udk;um;csufrsm;udk jiif;qefI r&Edkif-uacs?
TpmtkyfESifhtwl pma&;ol. usefpmtkyftm;vkH;wdk‹udk wpfOD;csif;zwfjcif;
odk‹r[kwf tkyfpkvdkuf aqG;aEG;jcif;jyKEdkifygonf? pma&;ol.pmtkyfrsm;rS tusKd;aus;Zl;
&&Sdvdkolwdk‹twGuf tkyfpkzGJ‹IaqG;aEG;&eftvGefoifhavsmfygonf? xdkodk‹jyKjcif;jzifh wpfOD;
ESifhwpfOD;.tjrifESifhtawG‹t-uHKrsm;udk ESD;aESmzvS,fEdkifrnfjzpfygonf?
xdk‹tjyif/ Tpmtkyfudk a&;om;jcif;onf tv†m[ft&Sifjrwf.ESpfoufjcif;udk
&,l&efudk om&nf&G,faoma-umifh/ zwf±+jcif;ESifhykHESdyfxkwfa0jcif;onf -uD;us,faom
tpPvmrfhtusdK;aqmifjcif;yifjzpfayonf? Tpma&;q&m.pmtkyfrsm;onf zwfaumif;
&kHru ,kH-unfxdkufaompmtkyfrsm;jzpfygonf? xdk‹a-umifh/ rSefuefaom bmomt,l
0g'twGuf tjcm;olrsm;udk qufoG,f&mY Tpmtkyfrsm;udk zwf±+&efwdkufwGef;jcif;onf
taumif;qkH;aom enf;vrf;jzpfygonf?
Tpma&;ol.pmtkyfrsm;wGif/ pma&;ol.yk*~vdutjrifrsm;/ 'Gd[oHo,jzpfzG,f
aom udk;um;csufrsm;jzifh&Sif;vif;wifjyjcif;/ &dkaoav;pm;xdkufaomrGefjrwfonfht&m
rsm;ESifh ,kH-unfcsufrsm;udk xdyg;onfhtokH;tE+ef;rsm;/ pmzwfol.pdwfudk ±+yfaxG;
aprnfh a0zefokH;oyfcsufrsm;/ ponfwdk‹uif;&Sif;ygonf?
10
pum;csD;
Foreword
vGefcJhonfh ESpfaygif; ckepfodef;cef‹wGif vlwdk‹onf yifv,fork'N&mwGif aumif;
rGefpGm aqmufvkyfxm;onfhoabFmrsm;jzifh ul;vl;jzwfoef;oGm;vmcJh-ua-umif;udk t
oifodygovm;?
vltrsm;u “ausmufacwf*latmif;vlom;rsm;”[k ac:wGifolwdk‹onf/ acwfopf
tEkynmonfrsm;uJhodk‹ vuf&majrmufaom tEkynmvuf&mrsm;&SdcJh-ua-umif;udkaum
odygovm;?
tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u *latmif;olrsm;tjzpfowfrSwfaom vGefcJhonfhESpfaygif;&Spf
aomif;ausmfu toufxif&Sm;cJh-uaom eD,H'gomvfvlrsm;onf yljyif;onfhoJaomif
jyifay:wGif vrf;av#muf&efykHoGif;xm;aomzdeyfrsm;udkpD;cJh-uonfudkvnf; odygovm;?
odk‹r[kwf xdkvlom;rsm;onf arsmuf0Hwpf0uf vlom;wpf0uftjzpf wnfhwnfh
rwfwyfr&yfEdkif-uao;bJ/ pum;rajymEdkif-uao;ojzifh wtpftpf wtDtDjrnfoHrsm;
odk‹r[kwf toH[def;rsm;jzifhom qufoG,fcJh-uonf[k rSm;,Gif;pGm em;csjcif;vnf;cH&ay
vdrfhrnf? vGefcJhonfh ESpfaygif; 150 twGif; vltrsm;onf xdkuJhodk‹aom rSm;,Gif;onfh
t,ltq 0g'jzef‹jcif;/ twif;&dkufoGif;em;csjcif;wdk‹udk tvl;tvJcHcJh-u&ayonf?
xdkvkyf&yfrsm;.aemufuG,f&nf&G,fcsufrSm/ zefqif;&Sifudk jiif;y,fonfh &kyf0g'
qufvuftouf&Sifae&ef jzpfayonf? p-um0VmESifh j'yf0wˆKypPnf;rsm;onf xm0&
wnf&Sdonf[laom ,if;tjrift&/ ‚if;.a&S‹wGif umqD;onfht&mrSefor#udk rrSefruef
vdk&mqGJI zsufqD;ypf.? ,if;tawG;tac:t&/ j'yf0wˆKypPnf;onf tpr±Sdonfhtjyif
tqkH;vnf;r&Sday? xdk‹a-umifh zefqif;&Sifr&Sd[k qdkvdkayonf? Tt,loD; wpf,loef
tawG;tac:onf odyH`ynmudk tajccHoa,mif[efaqmifxm;aom tDAdkvl;&Sif; (t&m
cyfodrf;onf tvdktavsmufwpfpwpfp qifhuJajymif;vJjcif;)oDtdk&D jzpfayonf?
xdk&kyf0g'Dwdk‹onf/ p-um0VmwGif zefqif;&Sifr&Sd[k a-unm-uojzifh/ urBmajr
ay:wGif toufjzpfay:vmjcif;ESifh ajrmufjrm;pGmaom ouf&SdowW0g rsdK;pdwfrsdK;EG,frsm;
rnfuJhodk‹pwifcJhonf [laomtcsufudk ajz-um;Edkifrnfhtcsuftvufrsm;udk &Sif;vif;&
ayonf? tDAdkvl;&Sif;oDtdk&Donf TftcsuftwGufwDxGifxm;aomZmwfvrf;jzpfay
onf? ToDtdk&Dt&/ p-um0VmwGif&Sd&Sdor#aomouf&SdypPnf;rsm;onf tvdktavsmuf
-uHK-udKufI jzpfay:vmonf[k qdkxm;onf? urBmOD;umvwGif oufrJhj'yfypPnf;tcsdKŒwdk‹
onf/ rawmfwq-uHK-udKufI aygif;pyf-u&if; ouf&SdqJvfwpfck pwifjzpfay:vmcJhonf
[kqdkonf? ESpfaygif;oef;aygif;rsm;pGm-um&SnfcJhaomumvtwGif;/ xdkuJhodk‹qifhuJjzpf
ay:vmjcif;a-umifh ouf&SdowW0grsm; ay:aygufvm&if; aemufqkH;tqifhwGif vlom;rsm;
jzpfay:vmcJhonf[k qdkonf?
a&S;acwfvl‹ordkif;rsm;wGif/ oef;aygif;rsm;pGmaom oaE<ajymif;vJr+ qifhuJjzpf
ay:vmcJhjcif;a-umifh vuf&SdurBmtwdkif; jzpfay:vmonf[k olwdk‹wDxGifxm;aom Zmwf
vrf;wGif tH0if*Gifusjzpfatmif tqdkjyKwDxGif-ujyefonf? odk‹aomfvnf; xdkwDxGif
aomtqdkwpfckcsif;onfvnf; ,Qifutqdkrsm;xuf ydkIrjzpfEdkifaomtcsufrsm;om
v#ifjzpfaejyefonf? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹ wifjyonfh/ oufaotaxmuftxm;uif;rJh
aomtqdkrSm atmufygtwdkif;jzpf.? urBmOD;umvrSpI ouf&SdypPnf;rsm;onf wpfp
11
wpfp tvdktavsmufajymif;vJvmcJh&mrS/ tzGH‹jzdK;qkH;tjzpf vlom;rsm;jzpfay:vmcJhaom
a-umifh/ vl‹ordkif;onfvnf; urBmOD;vlom;rsm;rSpI wpfajz;ajz;csif; ,ae‹acwfopf
vlom;wdk‹. tjrifhrm;qkH;wdk;wufonfh jrKdŒ&Gmwnfaxmiftajccsaexdkifaom vl‹tzGJ‹t
pnf;rsm; jzpfay:vmonf[kqdkonf? xdk‹a-umifh vl‹ordkif;udk olwdk‹. &kyf0g'tDAdkvl;&Sif;
oDtdk&DESifh udkufnDatmif zefwD;-uayonf?
tDAdkvl;&Sif;jzpfpOfxGifvkH;t&/ ouf&SdowW0grsm;onf urBmOD;umvwGif ay:
aygufcJhaom wpfckwnf;aomqJvfrS qJvftajrmuftjrm;yg&Sdaom ouf&SdypPnf;jzpfvm
jcif;ESifh aemufqkH; arsmuf0HrSvlom;tjzpfajymif;vJjzpfay:vmcJhonf [laomwifjycsuf
twGufydkrdkcdkifvkHap&ef vl‹ordkif;udk wpfrsdK;wpfzkHjyefvnfa&;om;-uayonf? xdkuJhodk‹
wDxGifa&;om;aomvl‹ordkif;wGif/ urBmOD;vlom;rsm;.aeykHxdkifykHudk jy&eftwGuf
“*latmif;acwf”ESifh “ausmufacwf”ponfhpdwful;,Ofacwfrsm;udk wDxGif-uayonf?
tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹onf/ vlom;rsm;ESifharsmuf0Hrsm;onf bdk;ab;wpfOD;(wpfaumif)
wnf;rS qif;oufaygufzGm;vmcJh-uonf[laomtcsufudk taxmuftuljyK&eftwGuf
rrSefruefaomtaxmuftxm;rsm;udk vkyf-uHaz:xkwf-uayonf? ,QKtcsdefwGif wl;az:
&&Sdaomausmufjzpf&kyf-uGif;ausmufwkH;ausmufcJwdkif;/ r#m;OD;wdkif;/ tdk;cGufwdkif;udk ol
wdk‹vdk&modk‹qGJI t"dy`g,faz:-uonf? odk‹aomfvnf;/ ,QKwdkif om;arG;om;a&rsm;jcHKxm;
&if; pum;rajymwwfao;aomarsmuf0Hwpf0ufvlom;wpf0ufowW0grsm; *lwGif;Y0dkif;
xdkifae-uonfhykHrsm;rSm pdwful;,Ofa&;qGJxm;aomykHrsm;omv#if jzpfaeao;onf? urBm
OD;vl&dkif;rsm; r&SdcJhay? ausmufacwfvlrsm;vnf; r&SdcJhacs? ‚if;Zmwfvrf;rsm;onf
tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u rD'D,mowif;avmuom;tcsdKŒwdk‹.tultnDjzifh vlawGudk vdrf
vnfvSnfhjzm;onfh vkyf-uHZmwfvrf;rsm;omv#if jzpfayonf?
TcH,lcsufrsm;onf vdrfvnfvSnfhjzm;r+rsm;omjzpfa-umif; odyH`ynm=txl;o
jzifh ZD0aA'/ a&S;a[mif;okawoe/ ausmufjzpf&kyf-uGif;ynm/ t%kZD0aA'ESifh rsdK;ADZ
aA' ponfhbmom&yfrsm;u tDAdkvl;&Sif;oDtdk&D. ‚if;wifjycsufrsm;udk tjyD;ydkif y,f
zsufypfjyD;avjyD? ,Qif&Sdaeaom owW0grsdK;pdwfrsdK;pkrsm;onf aemufxyfwpfrsdK;tjzpfodk‹
ajymif;vJvmcJhonf [laomtawG;tac:onf w&m;r0if rrSefuefay?
xdkenf;‚if;/ vlom;rsm;onfvnf; arsmuf0HuJhodk‹aomowW0grsm;rS aygufzGm;
qif;oufvmcJhjcif;r[kwfay? vlom;rsm;onf urBmay:wGif toufxif±Sm; ay:aygufcJh
onfhae‹rSpI vlom;rsm;tjzpf tjynfhtpkHjzpfcJhayonf? xdkae‹rSpI ,ae‹txd qef;jym;
±+yfaxG;aom ,Ofaus;r+ &SdcJh-u.? xdk‹a-umifh “tDAdkvl;&Sif;ordkif;” rnfonfhtcgr# r&Sd
cJhbl;acs?
TpmtkyfwGif/ “tDAdkvl;&Sif;ordkif;”cH,lcsuf. rSm;,Gif;r+ESifhvdrfvnfr+wdk‹udk
odyH`enf;usus az:xkwfxm;.? xdk‹tjyif aemufqkH;odyH`ynmawG‹&Sdcsufrsm;.taxmuf
txm;rsm;jzifh zefqif;jcif;ta-umif;udk az:jyygrnf? vlom;rsm;onf TurBmodk‹ tDAdk
vl;&Sif;enf;jzifh a&muf&SdvmcJhjcif;r[kwf? teEWwefcdk;awmf&Sif/ t&mcyfodrf;udk t-uGif;
rJhodawmfrlaom oAŠnKwOm%fawmf&Sif xm0&bk&m;oQif tv†m[ft&Sifjrwf. csKdŒ,Gif;
csufuif;aomzefqif;jcif;jzifh a&muf&Sdvm-ujcif; jzpf.?
a&SŒwGifvmrnfh pmrsufESmrsm;wGif/ Tta-umif;ESifh ywfoufaom odyH`ynmqdkif
&mESifh ordkif;qdkif&moufaotaxmuftxm;rsm;udk zwf±+&ygrnf?
12
rmwdum
pum;csD; 11
ed'gef; 15
tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹onfausmufjzpf&kyf-uGif;awG‹&Sdcsufrsm;udk
rajz&Sif;Edkif-uay................................................................ 19
ajymifvufatmif wdkufpm;xm;aomausmufvdrfvnfr+wpfck......... 20
ausmufudk ausmufjzifh yef;ykxkxGif;I r&Edkif ................................ 24
tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹. pdwful;,OfzefwD;xm;aom ordkif;umvtpOf 25
oufwef;ESpfaygif;oef;aygif;rsm;pGm&Sdaom ypPnf;tydkif;tprsm;ESifh
ywfoufI tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹ &Sif;jyEdkifjcif;r&Sd.................... 27
tDrmefouf0if,kH-unfolwdk‹onf ordkif;wav#mufvkH;wGif
,Ofaus;aomb0twdkif; aexdkifvmcJh-u.......................... 29
,Ofaus;r+tqifhqifhpkaqmif;vmjcif;onftDAdkvl;&Sif;jzpfpOf
taxmuftxm;r[kwf......................................................... 34
,Ofaus;r+onf qkwf,kwfjcif;ESifhtwl
wdk;wufjcif;vnf;&Sd. 36
u|Ekfyfwdk‹.,Ofaus;r+acwfrS bmawGusef&pfrnfenf;.................... 42
ausmuf*lwGif;rsm;rSwdk;wufaom tEkynmvuf&mrsm;................... 53
tHhtm;oifhzG,fa&S;a[mif;,Ofaus;r+ t-uGif;tusefrsm; 87
twdwfumvrS wpfpGef;wpfp usef&pfaom vuQ%mrsm;u
tDAdkvl;&Sif;udk jiif;y,fvdkuf............................................. 91
rJ*gvpf=tHzG,frcef;aom vl‹ordkif;rS tEkynmvuf&mrsm; 96
e,l;*&ef;*sf............................................................... .................. 102
pwkH;[ifh*sf............................................................... .................. 104
tHh-ozG,faumif;aom wD,m[GmemudkjrdKŒ-uD;. t-uGif;tusefrsm; 105
a&S;a[mif;tD*spfEdkifiH= tEkynmESifh odyH`ynmt&
-uD;us,fcef;em;aom,Ofaus;r+acwf................................ 114
a&S;a[mif;tD*spfaq;ynm. rlvblw.......................................... 114
a&S;a[mif;tD*spfEdkifiHrS acwfrDaomowWKaA'................................ 117
a&S;a[mif;tD*spfjrdKŒjyESifhvrf;yef;qufoG,fa&;............................. 121
a&S;a[mif;tD*spfvlrsdK;rsm;. txnfvkyfief;wGif atmifjrifr+rsm; 123
tqifhjrifhaom ocsFmbmom&yf.................................................... 124
vd#KŒ0Sufcsufrsm;jzifhjynfheufaeaom aqmufvkyfr+enf;ynm 125
tu,fI wpfOD;wpfa,mufu yD&rpfrsm;udk xyfrHaqmufvdkaomf 126
plrm,Ofaus;r+acwf...................................................................... 136
plrmvlrsdK;rsm; = wdk;wufaom,Ofaus;r+acwf.............................. 137
plrmvlrsdK;wdk‹. odyH`ynm............................................................... 140
rm,HvlrsdK;rsm; = vl‹ordkif;tDAdkvl;&Sif;udk y,fzsufaom
aemufxyf,Ofaus;r+acwfwpfacwf.................................. 147
13
rmwdum
rm,HvlrsdK;rsm;onf/ ocFsmbmomY u|rf;usif-u. ................... 152
rm,HjyuQ'def................... ................... ................... ..................... 152
rm,HvlrsdK;rsm;. euQwWaA'ynm..... ................... ..................... 153
wDuvfrS a&S;a[mif;rm,HjrdK‹a[mif;&Sdvrf;qufoG,fr+rsm; ........ 155
rm,Hwdk‹tokH;jyKaom acG;oGm;pdyfvSnf;bD; ............. ................... 157
bmompum;qdkif&mtDAdkvl;&Sif;wGif acsmifydwfrdjcif; ................... 162
vl‹ordkif;pwifuwnf;u rSefuefaom
bmomt,l0g'&SdvmcJh. 166
rSm;,Gif;onfh “omoemt,l0g'tDAdkvl;&Sif;”rnfodk‹ ay:aygufvmcJhoenf; 166
rSefuefaombmomt,l0g'udk vdk&mqGJIajymif;vJjcif; ............... 168
tD*spfESifhr,fqdkydkaw;rD,m;rSa&S;a[mif;okawoe.awG‹&Sdaz:xkwfcsufrsm; 169
tdEdN,rS t,loD;A[kemx0g'. rlvblw............ ....................... 174
Oa&myordkif;wGif bmomt,l0g'rsm;udk npfnrf;apjcif; ............ 175
tv†m[ft&Sifjrwf csrSwfay;oem;awmfrlaom ppfrSefonfhomoem 176
ed*kH; ................................................................................. 178
tcsdefuif;rJhjcif;trSefw&m;udk vpfvsL±+xm;jcif;rjyKoifh............ 178
tcsdef. ppfrSefaomobm0ESifht,ltq.................................. 179
u|Ekfyfwdk‹. “twdwf”[laom,lqcsufonf u|Ekfyfwdk‹.rSwfOm%f
wGif&Sdaom tcsuftvufrsm;om jzpf. ........................ 179
urBmhordkif;onfvnf; Ed+if;,SOfcsuft&jzpfaom ,lqcsufjzpf. 181
&dk;om;aom qifjcifokH;oyfr+.................................................. 185
aemufqufwGJ=tDAdkvl;&Sif;. vdrfvnfvSnfhjzm;r+.... 186
14
ed'gef;
Introduction
tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹onf/ tDAdkvl;&Sif;enf;t& vlom;rsm;ay:aygufvmcJhonfh
tqifhrsm;[k ydkif;jcm;xm;I vl‹ordkif;udkvnf; xdkenf;ESifESifydkif;jcm;I avhvm-uay
onf? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹.tqdkwGif/ ausmufacwf/ a-u;ndKacwf/ oHacwf ponfh
acwftydkif;rsm;onf ta&;-uD;aomtydkif;tqifhrsm;jzpfayonf? T acwftydkif;rsm;udk
jyonfh pdwful;,OfZmwfvrf;&kyfykHrsm;udk/ ausmif;rsm;/ &kyfjrifoH-um;tpDtpOfrsm;ESifh
owif;pmrsm;wGifaz:jyonfudk r-umc%awG‹jrif-uojzifh/ vltrsm;pkwdk‹onf ,if;pdwf
ul;,Of&kyfykHrsm;udk ar;cGef;xkwfrae-uawmhbJ/ vlom;rsm;onf enf;ynmuif;rJhI
tokH;jyKrnfhvufeufu&d,mudk rod&SdonfhausmufacwfwGif aexdkifaygufzGm;cJh-uonf
[k vufcHrSwf,lvdkuf-uayonf?
tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u“ausmufacwf”[k
owfrSwfaomacwfumvrS vlwdk‹wGif/
0wfjyKjcif;/ olwdk‹xHodk‹ ydk‹vmcJhaom
wrefawmfrsm;ydk‹csonfh w&m;a'oem
rsm;udk em;axmifvdkufemjcif;/ tdrfrsm;
udk aqmufvkyfaexdkifjcif;/ rD;zdkacsmif
wGif xrif;[if;rsm;csufjyKwfjcif;/ ol
wdk‹.tdrfaxmifrdom;pkrsm;pk a0;It
vmyovmyajymqdk-ujcif;/ tdrfeD;csif;
rsm;odk‹ vnfywfjcif;/ olwdk‹twGuf t
0wfcsKyfolrsm;u t0wfcsKyfay;jcif;/
aq;q&morm;awmfrsm;u ukoay;
jcif;/ aw;*DwwGif pdwf0ifpm;jcif;/ yef;
csDqJGjcif;/ ausmufwdkifrsm;udk aqmuf
vkyfwnfaxmifjcif;/ ponfwdk‹&SdcJh-u
ayonf? tusOf;tm;jzifh yuwdvlom;
rsm;.aexdkifr+ykHpHtwdkif; aexdkifcJh-u
ayonf? ausmufjzpf&kyf-uGif;okawo
ersm;u vl‹ordkif;wav#mufvkH;wGif/
enf;ynmrsm;ESifh todynm twwfy
nmrsm; ajymif;vJjcif;&Sda-umif; awG‹&Sd&
ayonf? odk‹aomfvnf; vlom;wdk‹onf
ordkif;wav#mufvkH;wGif vlom;rsm;t
jzpfom aexdkifcJh-uayonf?
Taemufydkif;eDtdkvdwpfacwfrS ausmufESifh c&kcGH
qGJ-udK;onf/ xdkacwfvlom;rsm;. tEkynmcH
pm;wwfr+ESifhtwl/ ,if;uJhodk‹aom qif,ifxkH;zGJ‹
r+taqmifta,mifrsm;udk xkwfvkyfEdkifonfhenf;
ynmrsm; &Sd-ua-umif;udk jyovsuf&Sd.?
15
bDpDouU&mZf 7000 rS 11000ESpfr# -umcJhaom
tdk;/ pm;yGJykHpHi,fESifh ZGef;a[mif; rsm;onf/ xdk
acwfu vlrsm;. vlaer+tqifhudk jyqdkvsuf
&Sd.? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹.tqdkt&/ xdkacwfrS
vlwdk‹onf/ ,Ofaus;cgpjzpfI pwiftajccsae
xdkifvmwwf-uonf? odk‹aomfvnf;/ TypPnf;
ud&d,mrsm;onf xdkacwfrSvlrsm;. ,Ofaus;r+
rSm ,ae‹acwfxufaemufrusa-umif;/ ,Of
aus;r+ jynfhpkHpGmaexdkifcJh-ua-umif; jyqdkvsuf
&Sd.? ,ae‹u|Efkyfwdk‹ jyKrlae-uouJhodk‹/ olwdk‹
onfvnf; pm;yGJtokH;jyKIxdkif-uonf? yef;
uef/ "g;ajrmif/ ZGefc&if;rsm;udktokH;jyK-uonf?
{nfhcHa-uG;arG;-uonf? twdkcsKH;I ajymrnfqdkyg
u/ ,ae‹acwfuJhodk‹aom omrefvl‹b0twdkif; aexkdifpm;aomuf-uayonf? wl;az: awG‹&Sdaom
ypPnf;u&d,mrsm;udk avhvm-unfhI jcHKikHokH;oyf-unfhygu/ olwdk‹onf tEkynmvuf&mrsm;/ aq;
0g;ukoa&;qdkif&mynmrsm;ESifh enf;ynmrsm;&Sd-ujcif;vuQ%m tjynfhtpkH&Sda-umif; awG‹&Sd&ay
onf? xdk‹a-umifh eDtdkvdwpf (Neolithic)acwfvlrsm;onf/ olwdk‹.tvsifOD;pGmaexdkifcJhaomvlrsm;
ESifhtwl aemufwGifaygufzGm;aexkdifolrsm;uJhodk‹yif omrefvl‹b0twdkif; aexdkifpm;aomufcJh-uay
onf?
ESpfaygif; 12000 -umjyDjzpfaom us,foD;
vuf0J? bDpDouU&mZf 10000 avmufwkH;u
tokH;jyKcJhaom Tt&dk;us,foD;rsm;udk-unfhjcif;
jzifh xdkacwfvlwdk‹onf us,foD;wyfxm;aom
tuôsrsm;0wfqif-ua-umif;jyaeayonf? us,f
oD;okH;aom vl‹tzGJ‹tpnf;onf t0wfcsKyfjcif;/
tyfcsKyfjcif;ESifh t0wftxnf,ufvkyf jcif;rsm;
vkyfudkif-ua-umif; xif&Sm;aeayonf?
ESpfaygif; 12000-umjyDjzpfaom ykwD;vkH;rsm;
ausmufjzpf&kyf-uGif;ynm&Sifwdk‹.tqdkt&/
vuf0JykHyg ausmufrsm;onf bDpD 10000ausmf
wkH;u okH;cJhaomykwD;rsm;jzpfonf? tvGefrm
ausmaom ausmufovif;rsm;udk nDnmaom
taygufrsm;azgufxm;jcif;onf/ oH odk‹r[kwf
oHr%dvGefoGm;rsm;udk tokH;jyKI taygufazguf
jcif;om jzpfEdkifayonf?
Ta-u;eDtyfESifh pl;rsm;onf vGefcJhonfh bDpD
ouU&mZf 7000rS 8000 u xdkacwfrSvlwdk‹.
aexdkifykHESifh ,Ofaus;r+udk od&SdEdkifrnfhta&;-uD;
onfhoufaotaxmuftxm;rsm;jzpfayonf?
tyfESifhpl;rsm;udk tokH;jyKaomvlrsm;onf vl
om;wdk‹. aexdkifykHtwdkif; aexdkifaygufzGm;cJh
-ua-umif; xif&Sm;.? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹ajym
ovdk wd&pm>efuJhodk‹ aexdkifcJh-ujcif;r[kwf?
16
ESpfaygif; 12000 &Sdaom a-u;eDpl;
bDpDouU&mZf 10000rS a-u;eDpl;onf xdkacwf&Sd
vlrsm; owWKrsm;udkwl;az:It&nf-udKjyD; ykHoGif;
avmif;onfhtwwfynm&Sda-umif; oufaojzpf
ayonf? a-u;eDowWK&dkif;onf ajrESifhouf&ifh
ausmuftxyfv$mrsm;t-um;wGif tr+eftjzpf&Sd.? a-u;eDowWK&dkif;rsm;udkod&SdI ajrESifhausmuf
txyfv$mrsm;-um;rSwl;az:um -udKcsuftokH;jyKEdkifonfh ypPnf;ud&d,mtjzpf xkwfvkyfEdkifaom
vl‹tzGJ‹tpnf;onf vdktyfonfhenf;ynmrsm;vnf; &Sd-urnfomjzpf.? ,if;odk‹aom vl‹tzGJ‹tpnf;
onf tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹,kH-unf-uovdk/ r-umao;rDurS ,Ofaus;vmolrsm;r[kwfEdkifay?
txufygykHrS ykavGrsm;onf tenf;qkH; ESpfaygif; 95000 -umjrifhcJhavjyD? vGefcJhaom ESpfaygif;
axmifaomif;rsm;pGmu vlwdk‹onf aw;*Dw &orsm;udk od&SdcHpm;-u.?
wl;az:&&Sdaom ausmufjzpf&kyf-uGif;rsm;udk odyH`enf;usus avhvmaomtcg/
tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u trsm;vlxktm;0g'jzef‹&dkufoGif;xm;onfh ykHpHrsm;ESifh tifrwefjcm;
em;aomtjzpfrsm; ay:vGifvmayonf? vlwdk‹tokH;jyKcJhaom vufeufypPnf;u&d,mrsm;/
tyfrsm;/ ykavGtptersm;/ udk,fydkiftokH;taqmif tqift,ifrsm;/ ponfwdk‹udk avh
vm-unfhjcif;jzifh/ ,Ofaus;r+ESifh vlr+a&;t&/ vlom;rsm;onf tpOfwpdkuf acwftquf
quf ordkif;wav#mufvkH;wGif ,Ofaus;aom vlaer+pepf&SdcJh-ua-umif; od&Sd&ayonf?
TvlokH;ypPnf;onf atmhbfpD'D,Hac: tvGefrm
ausmaom teufa&mifausmufjzifhjyKvkyfxm;I/
bDpDouU&mZf 10000 ausmfu ypPnf;jzpf.?
atmhbfpD'D,Hausmufudk TykHpHrsKd;&atmif tjcm;
ausmufrsm;jzifh &dkufESufjcif;jzifhfrjyKvkyfEdkifacs?
17
Ta&S;a[mif;ausmufjzpf&kyf-uGif; ZGef;rsm;onf/
xdkacwfu vlrsm;onfvnf; ZGef;rsm;udktokH;jyKI
pm;aomuf-ua-umif; xif&Sm;apayonf? Tt
csufonfvnf;/ tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹ajymovdk
acwfa[mif;vlwdk‹onf acwfaemufus-uonf[l
aomtqdk rSm;,Gif;a-umif;xif&Sm;apaom t
axmuftxm;wpfckjzpf.?
vGefcJhonfh ESpfaygif; odef;aygif;rsm;pGmu vlrsm;onfvnf;/ ,QKacwfvlrsm;uJh
odk‹yif/ tdrfaqmufvkyfIaexdkifjcif;/ pdkufysdK;vkyfudkifjcif;/ t0wftxnfrsm;udkxkwfvkyf
jcif;/ aqGrsdK;nmwdrsm;xH tvnftywfoGm;jcif;/ aw;*DwwGifpdwf0ifpm;jcif;/ yef;csDqGJ
jcif;/ vlemrsm;udk uko-unfh±+apmifha&Smufjcif;/ bmom,kH-unfr+t& 0wfjyKudk;uG,f
jcif;/ ponfh omrefvl‹b0vkyf&dk;vkyfpOftwdkif; aexdkifvkyfudkifpm;aomufcJh-uayonf?
bk&m;oQiftv†m[ft±Sifjrwfu ydk‹v$wfaomwrefawmfjrwfrsm;. oGefoifcsufrsm;udk
vdkufemolwdk‹onf/ wpfyg;wnf;aomt&Sifjrwfudkom ouf0if,kH-unf-uI/ tjcm;ol
rsm;u &kyfxkrsm;udk udk;uG,fqnf;uyf-uavonf? bk&m;oQiftv†m[ft&SifjrwfY ouf
0if,kH-unfolwdk‹onf udk,fusifhw&m;oDvapmifhxdef;-uI/ tjcm;olwdk‹onf t,lonf;
r+rsm;jzifh ylaZmfyor+trsdK;rsdK;&Sd-uavonf? ordkif;wav#mufvkH;wGif/ ,QKrsufarSmuf
acwfuJhodk‹yif/ bk&m;oQiftv†m[ft&SifjrwfY ouf0if,kH-unfolrsm; &Sd-uovdk/ bk&m;
w&m;rJh rdpm>'d@drsm;vnf; &SdcJhavonf?
vl‹ordkif;wav#mufvkH;wGif/ &dk;&dk;ESifhydkrdka&S;usaomykHpHtwdkif; aexdkifvkyfudkifpm;
aomufolrsm;&Sdovdk/ ydkrdk,Ofaus;wdk;wufonfhykHpHjzifh aexdkifvkyfudkifpm;aomufonfh
vl‹tzGJ‹tpnf;onfvnf; jydKifwl&SdpjrJjzpfayonf? ,QKrsufarSmufacwfwGif urBmhtydkif;
wpfydkif;wGif tmumoodk‹j*dKvfwkrsm;v$wfI oGm;vmaeonfhtcsdefwGif tjcm;tydkif;wpf
TykHwGifawG‹&aom ESpfaygif; 40000 ausmf-um a[mif;EGrf;jyDjzpfaom
ykavGtydkif;onf/ tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹ajymonfh arsmuf0Hwpfydkif;*latmif;
vlrsm; r&SdcJha-umif;oufaoom"uwpfckjzpfayonf? taemufEdkifiHykavG
uJhodk‹ toHedrfhjrifhckepfqifh&Sd TykHrSykavGrsm;udk vGefcJhonfh ESpfaygif;
axmifaygif; rsm;pGmuwnf;u wDr+wftokH;jyKcJh-ujyDjzpfa-umif; odyH`ok
awoersm;u az:xkwfxm;ayonf?
18
ydkif;wGif v#yfppf"gwftokH;jyKjcif;udkyif rodao;olrsm;vnf; &Sdae-uojzifh/ tDAdkvl;&Sif;
ordkif;[k rSnhfac:aomacwfrsm;r&Sda-umif; xif&Sm;aomtaxmuftxm;yifjzpfayonf?
wpfcsdefwnf;wGif/ xdkj*dKvfwktmumo,mOfrsm;udk aqmufvkyfEdkifolwdk‹onf tDAdkvl;&Sif;
(wpfpwpfpqifhuJajymif;vJjcif;jzpfpOf) ydkrdkIzGH‹jzdK;vmcJhojzifh todOm%fESifhudk,fum,
tm;jzifh ydkrdkwdk;wufzGH‹jzdK;-uonf[k rqdkEdkifacs? tjcm;olwdk‹onfvnf; arsmuf0HADZ
twdkif; usef&pfaeao;onf[k rajymEdkifay? trSefpifppf ‚if;jcm;em;csufwdk‹onf/ ,Of
aus;r+ESifh ,Ofaus;r+acwfwdk‹. jcm;em;jcif;omv#if jzpfayonf?
tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹onf
ausmufjzpf&kyf-uGif;awG‹&Sdcsufrsm;udk rajz&Sif;Edkif-uay?
Evolutionists Cannot Account for Archaeological Discoveries
tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹. vl‹ordkif;udk qef;ppf-unhfygu/ vlom;wdk‹. bdk;ab;rsm;
onf ae‹pOfb0wGif rnfuJhodk‹aexdkifpm;aomufcJh-uonfudk &kyfykHqGJItao;pdwfaz:jy
xm;-uonfudk awG‹jrifEdkifayonf? xdkodk‹aom-oZm±Sd±Sd ,kH-unfxdkufonfhykHpHjzifh wifjy
xm;csufrsm;udk pdwf0ifpm;olwdk‹onf/ ‚if;ESifhoufqdkifonfhbmom&yfudk odu|rf;r+r&Sdyg
u/ ,if;vSyI tEkynmvuf&majrmufaom&kyfykHrsm;onf odyH`ynmt& oufaocdkifvkH
aomtcsufrsm;jzpfayvdrfhrnf[k orefum&SHum vufcHvdkuf-uayonf? tDAdkvl;&Sif;0g'D
wdk‹onf vGefcJhonfh ESpfaygif;axmifaomif;ru-umanmif;cJhonfhtcgor,wGif olwdk‹
udk,fwdkifudk,fus -unfhjrifavhvmcJh-uoa,mifa,mif/ tvGeftao;pdwfI az:jy-uay
onf? u|Ekfyfwdk‹. bdk;ab;rsm;onf rwfwyf&yfEdkif-ujyDjzpfojzifh/ olwdk‹.vufrsm;udk
rnfodk‹qufvuftokH;cs&rnfudk rod-uaoma-umifh/ ausmufwkH;ausmufcJrsm;udk vuf
eufud&d,mrsm;jyKvkyf-ujyD;/ aemifESpfaygif;rsm;pGm ausmufESifhopfom;rsm;jzifh jyKvkyf
xm;aom vufeuftokH;taqmifud&d,mrsm;udk tokH;jyKcJh-uonf==[k ajymjy-uonf?
aemifESpftwef-umrS olwdk‹onf oH/ a-u;eDESifh a-u;0grsm;udk pwiftokH;jyK-uonf[k
qufI ajym-u.? trSefrSm xdk&Sif;jycsufrsm;onf/ odyH`enf;usaom oufaotaxmuf
txm;r&SdbJ/ tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u olwdk‹.,kH-unfcsuftwGufoufouf bufvdkufI
t"dy`g,faz:jcif;om jzpfayonf?
ausmufjzpf&kyf-uGif;yg&*l aygvf bm;efu ol. Archaeology: A Very Short
Introduction ac:pmtkyfwGif/ vlom;rsm;.tDAdkvl;&Sif;Zmwfvrf;onf odyH`ynmqdkif&m
bmom&yftajrmuftjrm;u tajccH-uaom '¾m&DykHjyifwpfckomv#if jzpfonf[k a&;
om;xm;ayonf? ol‹taeESifh ykHjyif[laompum;udk tjyKoabmtaejzifh okH;xm;jcif;
jzpfaomfvnf;/ trSefwu,fvnf; [kwfaeygonf[k qufvufaz:jyxm;ayonf? xdk‹
aemuf/ vlom;wdk‹ wpfpwpfpqifhuJajymif;vJvmjcif;[lonfh/ csufjyKwfjcif;ESifhrD;ykHrsm;/
arSmifrJaeonfh*lrsm;/ vufeufud&d,mjyKvkyfjcif;/ tdkrif;jcif;/ &kef;uefv+yf&Sm;jcif;ESifh
aojcif;ponfhtpOftvm"avhrsm;udk pmzwfolwdk‹pOf;pm;-unfh&efzdwfac:xm;onf? xdk
tavhtxrsm;udk tpDtpOfwoDwwef;-uD;jzpfatmif rSef;qpDpOfxm;jcif;onf/ rnfr#
aomt&kd;pkrsm;ESifh-uGif;usefaeonfh oJvGefpt&m0wˆKrsm;tay:tajccHxm;-uonf/ odk‹
r[kwf pmaytwdkif;twmt& omv#ifjzpfonf/ ponfwdk‹udkvnf; pOf;pm;oifha-umif;
n$efjyxm;ayonf? bmef;u vlom;rsm;.tDAdk&Sif;onf pmayESifhoufqdkifonfh twdkif;
twmomv#ifjzpfa-umif; olar;xm;aomar;cGef;udk yGifhyGifhvif;vif; tajzray;xm;ay?
19
a
ajymifvufatmifwdkufpm;xm;aomausmuf
vdrfvnfr+wpfck
The "Polished Stone" Deception
a&S;a[mif;ypPnf;rsm;teuf ododomomxif&Sm;aom ausmufypPnf;rsm; ,ae‹txd awG‹&Sd
&ao;onf? xdkuJhodk‹ rmausmaomausmufrsm;udk wdusonfh ykHpH&&Sdatmif xGif;azguf&ef a,bk,s
tm;jzifh oHr%dvufeufu&d,mwefqmyvmrsm;udk tokH;jyK&ef vdktyfayonf? ausmufcJtokH;jyKI
tjcm;ausmufcJwpfvkH;udk vdktyfonf‹ykHpH&&Sd&ef xkaxmif;jcif; wdkufyGwfjcif;jzifh rjzpfEdkifacs? ESrf;zuf
ausmuf (Granite) avmufrmausmaomausmufudk ykHpHusatmifESifh rsufESmjyifajymifvufatmif aoG;
&efenf;ynmESifhypPnf;rsm;pkHvif&ayrnf?
a&S;a[mif;ausmufypPnf;tajrmuftjrm;onf wdusaomjzwfawmuf&mrsm;ESifhtwl txl;
awmufajymifvsuf&Sdaeao;onf? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹.tqdkt&/ “wdkufpm;jcif;a-umifh ajymifvufae
aomausmufacwf”onf ody`Henf;rusacs? ajymifvufatmifobm0tavsmuf wdkufpm;xm;onfh
ausmufrsm;onf ESpfaygif;axmifESifhcsDI ajymifvufaeEdkifjcif;r&Sdacs? xdkausmufrsm; ajymifvufae
jcif;onf/ oHr%duJhodk‹aomu&d,mrsm;jzifh jzwfawmufyGwfwdkufjcif;a-umifh twGif;om;rsm; ay:vmI
ESpfaygif;ajrmufjrm;pGm ajymifvufusefaejcif;jzpfayonf?
txufygykHrS vuf0JbufykHvufaumufonf pusifausmuf(marble) jzpfI/ vufsmbuf vuf aumuf
rSm rD;awmifacsmfausmufeuf(basalt) jzpf.? bDpD 8500 rS 9000 txd-um&Snfa[mif; EGrf;jyDjzpf.?
tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u xdkacwfumvwGif ausmufjzifhjyKvkyfaomud&d,mwefqmyvmrsm;udkom tokH;jyK
-uonf[k qdkonf? odk‹aomfvnf;/ pusifausmufESifh rD;awmifacsmfausmufeufrsm;onf txl;rmausm
aomausmufrsm;jzpfojzifh/ TuJhodk‹ykHpHwus0dkif;atmifjzwfawmufEdkif&ef oHr%dtoGm;rsm;ESifh vdktyf
onfhpufypPnf;rsm;&Sd&ayrnf? oHr%dtoGm;ESifhpufypPnf;rsm;r&SdbJ TuJhodk‹wduspGmjzwfawmufEdkif
&ef rjzpfEdkifacs? tu,fI vlwpfa,muftm; ausmufcJwpfvkH;ay;I TuJhodk‹aomvufaumufwpf
uGif;&atmif vkyfcdkif;ygu rnfr#txd atmifjrifygrnfenf;? ausmufjzifhyGwfwdkufjcif;jzifh TuJh
odk‹aomvufaumufwpfuGif; jyKvkyfEdkif&ef rjzpfEdkifacs? xdk‹xufru/ Tvufaumufrsm;udk jyKvkyf
olonf/ vSyjcif;.&oudk aumif;pGm cHpm;wwfI/ em;vnfoabmaygufa-umif; xif&Sm;ayonf?
20
txufygykHwGif atmhbfpD'D,HausmufESifh t&dk;rsm;jzifhjyKvkyfxm;aom vufokH;ypPnf;ud&d,m
rsm;udk jyxm;.? ausmufjzifhjyKvkyfxm;aom csdwfrsm;/ ZGef;rsm; ykwD;rsm;yg0ifaeonf? T
uJhodk‹wdusacsmrGwfonfhykHpHygaom ud&d,mwefqmyvmrsm;udk ausmufcJrsm;jzifh xkaxmif;
yGwfwdkufjcif;jzifh r&Edkifa-umif; xif&Sm;vsuf&Sdayonf? ausmufcJjzifh xkjcif;jzifh t&dk;rsm;
onf vdktyfonfhykHpHrxGufvmbJ uGJtufausrGoGm;&kHom&Sdayrnf? trmausmqkH;ausmuf
rsm;udkokH;I jyKvkyfv#ifyif wduspGmajzmifhwef; c|efxufaeatmifvnf; rvkyfEdkifay? T
ausmufrsm;onf rmausmaomud&d,mjzifh toD;rsm;udk vSD;ouJhodk‹ vSD;jzwfxm;ykHxGufae
onf? rsufESmjyifonf tDAdkvl;&Sif;0g'Drsm;ajymovdk yGwfwdkufaq;a-umjcif;jzifhom ajymif
vufaejcif;r[kwfbJ vdktyfonfh ykHpH&atmif xufjrufonfh u&d,mjzifhjzwfawmufjcif;
a-umifh ajymifvufaea-umif;xif&Sm;aeayonf?
TypPnf;rsm;udk jyKvkyfolonf/ olvdktyfonfh
ykHpH&atmif jyKvkyf&ef oHodk‹r[kwfoHr%dypPnf;
ud&d,mrsm;&Sd&rnf? rmausmaomausmufwkH;
ausmufcJrsm;udkoHr%duJhodk‹aomt&m odk‹r[kwf
‚if;xufrmonfh t&mrsm;jzifhom ykHpHusatmif
jzwfawmufEdkifayonf?
21
T
&kyfykHrsm;xGif;xm;aom ausmufjym;
onf oufwef;ESpfaygif; 11000 &Sdav
jyD? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹.tqdkt&xdk
acwfumvwGif ausmufjzifhvkyfaom
vufeufud&d,mt-urf;rsm;om okH;-u
onf? odk‹aomfvnf; TuJhodk‹aomt
vkyfudk ausmuftcsif;csif;omyGwfwdkuf
I rvkyfEdkifacs? TuJhodk‹ jywfom;
xif&Sm;aomykHxGif;Edkifjcif;ESifh ywfouf
I/ tDAdkvl;&Sif;0g'Drsm;uoifhawmfonfh
&Sif;vif;csuf rnfodk‹r#ray;Edkif-uacs?
Tvkyfief;udk Om%fynm&Sdonfh vlom;
rsm;u tjcm;vuf&mrsm;enf;wl vuf
eufud&d,maumif; tokH;jyKI jyKvkyf
xm;jcif;jzpfonf?
trSefrSm/ TudpPESifhywfoufI t
ajzray;xm;onfhtcsuf tajrmuftjrm;
&Sdaeayonf? tDAdkvl;&Sif;tawG;tac:udk
vdkufemolwpfa,muftwGuf tajz&SmI
&Edkifrnfr[kwfay? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u/
ausmufacwfudk n$ef;avh&Sd-uonf? odk‹
aomfvnf;/ olwdk‹n$ef;onfhausmufacwf
wGif/ wdusjywfom;onfh&kyfykHrsm;udk
ausmufjym;rsm;tay:wGif rnfodk‹xGif;Edkif
cJh-uonfudkjzifh tajzray;Edkif-uay? xdk
enf;wlpGm/ 'dkifEdkaqmtaumif-uD;rsm;u
ysHoef;aeaomydk;aumifrsm;udk zrf;pm;&ef
-udK;pm;&if; tawmifaygufvmcJhonf[k
ajym-uaomfvnf; xdktawmifygaomydk;
aumifwpfaumifonf urBmay:wGif yxr
OD;qkH; rnfuJhodk‹pwifysHoef;EdkifcJhonfudk/
&Sif;jyEdkifjcif;r&Sdacs? ,if;udpPrsm;udk ol
wdk‹u arhxm;vdkuf-ujyD;/ tjcm;olrsm;udk
om tajz&Sm&ef csefxm;-uayonf?
ausmufwkH;ausmufjym;rsm;udk
ykHpHwus xGif;Edkif&eftvkyfonf vG,ful
onfh tvkyfr[kwfacs? ,ae‹u|Ekfyfwdk‹.
acwftxd usef&Sdaeonfh c|efxufonfh
a&S;a[mif;ypPnf;rsm;onf ausmuftcsif;
csif; yGwfwdkuffI jyKvkyfcJhonfh ypPnf;rsm;
r[kwfay? rD;awmifacsmfausmuf/ pusif
ausmufESifh ESrf;zwfausmuf ponfh rm
ausmaomausmufrsm;udk jzwfawmufI ykH
pHwus jyKvkyf&ef oHr%dtoGm;ygaom
wGifckHrsm;/ wpif;rsm;ESifh a&Gay:rsm;udk t
okH;jyK&.? xdkenf;‚if;/ ausmufjzifhjyKvkyf
onfh vufaumuf/ em;qGJESifh qGJ-udK;ykwD;rsm;udkvnf; ausmuftcsif;csif;wdkufyGwfjcif;
jzifh rjyKvkyfEdkifacs? xdk0wˆKypPnf;rsm;jzifh ykwD;rsm;jyKvkyf&ef ao;i,fonfhtaygufrsm;
udkvnf; ausmufvufeufud&d,mrsm;udk tokH;jyKI azgufEdkifrnfr[kwfay? ‚if;ypPnf;
rsm;tay:wGif ausmufvufeufud&d,mrsm;jzifh yGwfwdkufI vSyonfhykHpHrsm;xGif;&ef r
jzpfEdkifacs? ,if;ypPnf;rsm;wGif &Sdaeonfh wdusjywfom;aomykHpHrsm;uyif xdkausmuf
rsm;xuf rmausmaomowWKvufeufud&d,mrsm;udk tokH;jyKa-umif; jyvsuf&Sdayonf?
22
edcgwuaA'ynm&Sifrsm;ESifh odyH`ynmyg&*ltajrmuft
jrm;wdk‹uvnf; tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹. rSef;qcsuftwdkif;
xdkypPnf;rsm;udk xkwfvkyfEdkifjcif;&Sdr&Sd prf;oyfcJh-uay
onf? Oyrm/ ygarmuQuavmhpf &Srd'fu wl&uDEdkifiH *dk
abuvD awyD t&yfY tvkyform;rsm;udk tDAdkvl;&Sif;0g
'Dwdk‹wifjyonfhausmufvufeufud&d,mrsdK;ay;I/ ouf
wef;ESpfaygif; 11000cef‹&Sdonfh ausmufudk ykHpHaz:cdkif;
avonf? 2em&Dcef‹tywfwukwf vkyfaqmifcJh-u&m
wGif/ rxif&Sm;onfhtem;om;rsm;omygaom ypPnf;udk &
&Sdavonf?
ykqdefoGm;ESifhwlaom T
ausmufonf oufwef;
550000ESpf&Sd.? TuJh
odk‹ xufjrufatmif jzwf
Edkif&ef oHr%dtoGm;rsm;
udktokH;jyK&rnf?
rnfolrqdk/ rdrdtdrfwGif xdkprf;oyfcsufudk vkyfEdkif
ygonf? ESrf;zwfausmufwpfwkH;avmufudk,lI/ vGefcJh
onfh ESpf 100000cef‹u vlrsm;tokH;jyKonfqdkaom vSH
oGm;wpfckudk/ xdkESrf;zwfausmufESifh ausmufcJuvGJI
tjcm;oHypPnf;ud&d,mudk rokH;bJ jyKvkyf-unfhyg? toif
rnfr#atmifjrifEdkifrnf[k xifygoenf;? xdka&S;a[mif;
ypPnf;rsm;uJhodk‹/ tem;om;xufjrufI/ ykHpHusus acsm
rGwfc|efxufaom vSHoGm;odk‹r[kwf ud&d,mwpfckckudk vkyfEdkifygrnfavm? tvsm;
teHwpfrDwmpDavmuf&Sdonfh ESrf;zwfausmufwkH;wpfwkH;ay:wGif/ wd&pm>efwpfaumifykH
ay:atmif aemufxyfausmufwkH;wpfwkH;jzifh yGwfwdkufIxGif;-unfhyg? oHr%dtoGm;uJh
odk‹ rmausmaomypPnf;ud&d,mrokH;bJ c|efxufonfh vSHoGm;udkvnf;aumif;/ wd&pm>efykH
udkvnf;aumif; xkxGif;Edkifrnfr[kwfay?
ausmufjzwfjcif;/ ausmufxGif;jcif;/ ponfwdk‹rSm olwdk‹ydkifqdkifaom twwfynm
jzpfonf? xdktwwfynmudk taumiftxnfaz:&ef wHpOf;rsm;/ wGifckHrsm;ESifh tjcm;ud&d
,mypPnf;rsm; vdktyfayonf? xdk‹a-umifh TypPnf;rsm;udk jyKvkyfaomacwfwGif “a&S;
a[mif;”enf;ynmonfvnf; wdk;wufaejyD;jzpf&rnf? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹.tqdkt&/
ausmufudkomtokH;jyKwwfI tjcm;twwfynmenf;ynmrsm;r&Sdao;yg [laomtqdk
onf/ pdwful;,Of '¾m&Domv#ifjzpfayonf? olwdk‹ajymonfh “ausmufacwf” r&SdcJhbl;
acs?
odk‹aomfvnf;/ xdkausmufypPnf;rsm;udk ykHpHusatmifvkyfEdkifonfh oHr%dESifhoH
ypPnf;u&d,mrsm;onf/ ,ae‹u|Efkyfwdk‹.acwfumvtxd rusef&pfaejcif;rSmvnf;
,kwWd&Sdayonf? obm0tavsmuf pdkxdkif;r+ESifh i&JrD;tcsOf"gwfygonfh ywf0ef;usifwGif
owWKypPnf;ud&d,mrsm;onf atmufqdk'ftjzpf"gwfajymif;oGm;jyD; aysmufuG,foGm;ay
onf? ausmufypPnf;rsm;onf xdkodk‹aysmufuG,foGm;&ef tcsdefydkrdk-umanmif;ojzifh/
aemufqkH;usef&pfrnfhypPnf;twdktprsm;rSm/ olwdk‹jyKvkyfaom ausmufypPnf;rsm;om jzpf
ayonf? xdktydkif;tprsm;udkom-unhfjyD;/ xdkacwfumvwGif ausmufrsm;udkom tokH;
jyKwwf-uonf[k ed*kH;csKyfjcif;onf odyH`enf;rusacs?
23
ausmufudk ausmufjzifh yef;ykxkxGif;I r&Edkif
You Can't Curve Stone With stone
f
bDpDouU&mZf 11000rS
usnfayG‹rsm;
bDpDouU&mZf 10000rS ykHpH'DZdkif;
xGif;xm;aom ausmufrsm;?
bDpDouU&mZf 10000ckESpfavmufu xdyfcsdKifhI
jr‡KyfoGif;pDjc,fxm;aom/ oyfESifhwlonfhausmuf? bDpDouU&mZf 10000ckESpfavmufu wl?
TypPnf;u&d,mrsm;onf y#rf;r#tm;jzifh bDpDouU&mZf 10000 rS 11000ckESpftxda[mif;
EGrf;aomypPnf;rsm;jzpfonf? tDAdkvl;&Sif;rsm;.tqdktwdkif; xdkacwfuvlrsm;u ausmufjzifhvkyf
aom ud&d,mrsm;udkomtokH;jyKovdk/ ausmuftcsif;csif;wdkufyGwfI vkyfEdkifrvkyfEdkifudk awG;prf;
-unfhyg? ykHtrSwf 3 rSmuJhodk‹ nDnmonfhtaygufudk azguf-unfhyg? oifhvufay:wGif t-udrf
aygif;rnfr#&dkufaomfvnf; TuJhodk‹nDnmaomtaygufudk &Edkifrnfr[kwfyg? Todk‹aomtayguf
&Edkif&ef oifonf oHr%duJhodk‹ ydkIrmausmaomypPnf;ud&d,m udk tokH;jyK&ygrnf?
rmvmudkuf(ygv'kwˆm)aq;cs,fxm;
aom bDpD 9000=10000rS ausmuf
om;jzifh jyKvkyfxm;aomypPnf;?
24
trSefpifppf/ tDAdkvl;&Sif;0g'Dtajrmuftjrm;wdk‹onf/ ausmufjzpf&kyf-uGif;rsm;u
'g0if0g'udk vkH;0axmufcHjcif;r&Sda-umif;udk vufcH0efcH-uayonf? tDAdkvl;&Sif;0g'D
ausmufjzpf&kyf-uGif;ynm&Sif &pfcsm'fvDuDu/ tDAdkvl;&Sif;oDtdk&Djzifh/ ausmufjzpf&kyf-uGif;
awG‹&Sdcsufrsm;/ txl;ojzifh ausmufypPnf;ud&d,mrsm;udk ajz±Sif;aeIrjzpfEdkifa-umif;
atmufygtwdkif; 0efcHxm;ayonf?
trSefrSm/ 'g0ifawG;qcsuf. ravsmfuefrjzpfEdkifjcif;twGuf tcdkifvkHqkH;oufaotaxmuf
txm;onf/ ausmufjzpf&kyf-uGif;rSwfwrf;rsm;wGif awG‹&SdEdkifayonf? tu,fI 'g0if.t
qdkrsm;onf rSefuefygu/ ajcESpfacsmif;jzifhpwifvrf;av#mufvmcJhonfhausmufjzpf&kyf-uGif;
rsm;/ enf;ynmtqifhqifhrsm;ESifh OD;aESmuf-uD;xGm;vmonfhtqifhrsm;.ausmufjzpf&kyf-uGif;
rsm;udk awG‹&Sd&rnfomjzpfonf? u|Ekfyfwdk‹ rawG‹&yg? ordkif;OD;acwfrSwfwrf;wpfckwnf;
uyif 'g0if.awG;qcsuf (hypothesis) rSm;a-umif; oufaojy&ef vkHavmufayonf? ‚if;
rSm ausmufvufeufypPnf;ud&d,mrsm;yif jzpf.?
1
tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹. pdwful;,OfzefwD;xm;aom ordkif;umvtpOf
The Fictitious Evolutionist Chronology
tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹onf/ ordkif;udk cGJjcm;owfrSwf&mwGif/ t&m0wˆKrsm;udk t"d
y`g,faz:&mY olwdk‹.w&m;ao,kH-unfonfhoDtdk&Drsm;ESifh udkufnDatmif az:-uonf?
a-u;ndKvuf&mypPnf;tajrmuftrsm;xkwfvkyfaomacwfudk a-u;ndKacwf[k owfrSwf
I/ oHudkrl r-umao;rDurS pwiftokH;jyKonf[k t"dy`g,faz:-uonf? vGefcJhonfh
a&S;ya0oeD,Ofaus;r+acwfwGifrlum; owWKypPnf;rsm;udk rod&Sd-u[k tqdkjyK-uonf?
txufuaz:jycJhonfhtwdkif;/ oH/ oHr%dESifh tjcm;owWKrsm;onf ausmufrsm;
xuf oHacs;wufysufpD;aysmufuG,f&efrsm;pGmydkrdkvG,fulayonf? a-u;ndKuJhodk‹aom
owWKa&mrsm;onf atmufpD*sif"gwfpm;ojzifh acs;wufaysmufuG,f&ef ydkI-umjrifho
jzifh tjcm;owWKrsm;xuf ydkI-um&SnfcHEdkif.? xdk‹a-umifh wl;az:&&Sdaom ausmufypPnf;
rsm;onf a-u;ndKrsm;xuf oufwef;ydkrsm;I/ a-u;ndKypPnf;rsm;onf oHypPnf;rsm;xuf
oufwef;ydkrsm;rnfrSm obm0tavsmufyifjzpfayonf? Ttcsufa-umifh oHjzifhjyKvkyf
aomud&d,mypPnf;rsm;onf taESmif;qkH;oufwef;&Sdjcif;jzpfayonf?
a-u;ndKypPnf;rsm;udk xkwfvkyftokH;jyKaomvl‹tzGJ‹tpnf;onf/ oHypPnf;rsm;udk
roda-umif;/ a-u;ndKypPnf;rsm;udk xkwfvkyftokH;jyKaom vl‹tzGJ‹tpnf;onf oHESifh
tjcm;owWKypPnf;rsm;udk tokH;rjyKa-umif;/ ponfhtqdkrsm;onf ,kwWdr&Sday?
a-u;eDY oGwf/ tmqDepf/ tifwD
rdkeDESifh 'efowWKrsm;udk a&mpyfay;jcif;jzifh
a-u;ndKowWKa&mudk&&Sd.? a-u;ndKypPnf;
xkwfvkyfolonf oGwf/ tmpDepf/ tifwDrdk
eDESifh 'efowWKrsm;udk od&Sdonfhjyif/ xdko
wWKwpfckcsif;udk t&nfaysmfaprnfh tylcsdef
t &nfaysmfapjyD; aemufqkH;a&mpyfrnfhtdk;
udkvnf; od&Sd&rnfjzpfonf? xdkowWKrsm;
udkvnf;&Sd&rnfjzpfonf? Ttodynm
Ta-u;eDtprsm;onf bDpD 8000rS 10000
ckESpftxd a[mif;EGrf;I/ ykwD;tjzpftokH;jyKcJh
onf[k xif&.? xdkacwfu vlrsm;onf
a-u;eDowWK&dkif;udk &SmazGwl;az:xkwf,lI
‚if;udk -udKcsuftokH;jyKonfh twwfynm &Sd
-ua-umif; xif&Sm;.?
twwfynmrsm;r±SdbJ vdktyfonfhowWKa&mudk atmifjrifpGmxkwfvkyfEdkifrnf r[kwfay?
25
a-u;eDowWK&dkif;onf ausmufv$mtxyfrsm;wGif tr+efrsm;ESifhykHaqmifcJtoGifrsm;
jzifhwnf&Sdonf? ,if;udk obm0a-u;eD[kac:-uonf? a-u;eDudk tokH;jyKonfh vl‹
tzGJ‹tpnf;onf/ ausmufv$mrsm;t-um;±Sd Ta-u;eDr+efrsm;udk cGJjcm;od&ayrnf? xdk‹
aemuf ausmufv$mrsm;rSwl;az:,laqmifvmI -udKcsufppfxkwfwwf&ayrnf? ausmuf
ESifh opfom;rsm;jzifhom jyKvkyfxm;aomvufeufud&d,mrsm;jzifh Todk‹wl;az:xkwfvkyf
Edkifrnfr[kwfa-umif;rSm xif&Sm;aeayonf?
a-u;eDowWK&dkif;udk t&nfaysmfap&ef tylcsdef 1084 'D*&DpifwD*&dwf (1984 'D*&D
zg&if[dkuf)txd tylay;&.? vkHavmufIuef‹owfonfh avudkvnf;tpOfay;ae&.?
a-u;eDypPnf;rsm;udk xkwfvkyfonfh vl‹tzGJ‹tpnf;onf vdktyfonfhtylay;wwfjyD;/ vdk
tyfaom owWK-udKtdk;rsm;/ -udKcGufrsm;ESifh rD;n‡yfrsm;&Sd&ayrnf?
Tum;/ a-u;eDowWK-udKcsufenf; tusOf;csKyfomjzpfygonf? a-u;eDonf yifudk
tm;jzifh aysmhajymif;aomowWKjzpfojzifh tylay;xm;ygu ‚if;udk c|efxufaomu&d,m
rsm;jzifh -um&SnfpGm udkifn‡yfxm;Ir&acs? xdk‹xufru/ oGwf/ 'efESifhtwl tjcm;owWK
rsm;udk xyfa&may;&efvnf;/ xdkowWKtoD;oD;wdk‹udk ay;&rnfhtylcsdefESifh udkifwG,fenf;
wdk‹onfvnf; wpfckcsif;twGuf uGJjym;jcm;em;ayonf? Ttcsufrsm;uyif/ owWKESifh
owWKa&m xkwfvkyfonfh vl‹tzGJ‹tpnf;onf vdktyfonfh tao;pdwftwwfynm&Sd&ay
rnf? xdkuJhodk‹aom vl‹tzGJ‹tpnf;onf/ oHESifhoHypPnf;rsm;udk rawG‹&Sd tokH;rjyKwwf
ao; [laomtawG;onf vkH;0,kwWdr&Sdacs?
TowWKvkH;onf awmiftmz&duEdkifiHwGif awG‹&Sdonfh
ESpfaygif;oef;aygif;rsm;pGm a[mif;jyDjzpfaom &maygif;
rsm;pGmaomypPnf;rsm;teuf wpfckjzpfonf? ykHpHwus
jzpfaeaom csdrfhta-umif;ESpfa-umif;onf/ obm0t
avsmuf tvdkvdkjzpfay:vmjcif; r[kwfEdkifay? TawG‹&Sd
csufonf/ vGefcJhonfhESpfaygif;oef;aygif;rsm;pGmuwnf;
upI/ vlwdk‹onf owWKay:wGif t&mta-umif;rsm; xGif;
Edkif-ujyDjzpfa-umif; jyvsuf&Sd.?
1912ckESpfwGif OuUvm[dkrm;jynfe,f aomrwfjrdKŒrS jrLeDpDy,f
v#yfppfpuf&kHrS tvkyform;ESpfa,mufonf/ ausmufrD;aoG;wif
aepOf tokH;jyKEdkif&efxuf-uD;vGef;aeonfh ausmufrD;aoG;wkH;wpf
wkH;udk &dkufcGJvdkuf&m/ twGif;Y oHtdk;wpfvkH;udk awG‹-u.? xdktdk;
udk xkwf,lvdkufaomtcg/ ausmufrD;aoG;twGif;Y tdk;.ykHpHudk
twdkif;om; awG‹&ayonf? xdkausmufrD;aoG;udk ppfaq;-unfh&m/
oufwef;ESpfaygif; oef;aygif; 300 rS 325 txd&SdjyDjzpfa-umif;
awG‹&Sd&.? vlom;wdk‹onf bDpDouU&mZf 1200ckESpfavmufrS p
wifI oHudk tokH;jyKwwfonf[k qdkaom tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u
TawG‹&Sdcsufudk rnfodk‹r# &Sif;jyEdkifjcif;r&Sd-uacs?
26
oufwef;ESpfaygif;oef;aygif;rsm;pGm&Sdaom ypPnf;tydkif;tprsm;ESifh
ywfoufI tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹ &Sif;jyEdkifjcif;r&Sd
Pieces Millions of Years Old That Evolutionists Cannot Account For
tDAdkvl;&Sif;oDtdk&Dt&/ ouf&Sdt&mrsm;onf tqifhtrsdK;rsdK;ausmfvGefcJh&onf[k qdk.?
Oyrm/ bufwD;&D,m;ydk;rsm;rSpI vlom;jzpfvmonfhtxd/ ESpfoef;aygif;ajrmufjrm;pGm-um
&SnfcJhonf[k pdwful;,Of-u.? TZmwfvrf;wGif/ vlom;onf qifhuJqifhuJajymif;vJvmcJh&mY/
vGefcJhonfhESpfaygif; 20000cef‹txd-umanmif;cJhjyD[k qdkonf? odk‹aomfvnf;/ ,ae‹wdkif xdkuJh
odk‹zGH‹jzdK;ajymif;vJvmcJhjcif;udk oufaocHEdkifonfhausmufjzpf&kyf-uGif;wpfckwavr#yif rawG‹&Sd
ao;ay? trSefrSm/ xdkuJhodk‹ajymif;vJcJhjcif;rjzpfEdkifa-umif;udkom jyvsuf&Sd.?
tjcm;awG‹&Sdcsufrsm;rSm/ oufwef;ESpfaygif;oef;aygif;rsm;pGm&Sdonfh vlokH; vufeuf
ud&d,mwefqmyvmrsm;ESifh qif,ifxkH;zGJ‹r+qdkif&mypPnf;rsm;jzpfayonf? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u
vGefcJhonfhESpfaygif;oef;aygif; 50 rS 500 avmuftcsdefumvudk -xdKifvdkbdkufacwf[k trnf
ay;xm;jyD;/ ouf&SdypPnf;rsm;ray:aygufao;aomumv[k ac:xm;&m/ xdkacwfumvrSvlom;
wdk‹ESifhoufqdkifonfh urBmajr-uD;ay:wGif aygufzGm;qif;oufr+pdwful;,OftpOfpm&if;udk ra&;qGJ
Edkif-uawmhay? trSefrSmvnf;/ olwdk‹u xdkodk‹aomtpOfpm&if;udk a&;qGJEdkif&efvnf; rjzpfEdkifacs?
bk&m;oQiftv†m[ft&Sifjrwfonf/ vlom;rsm;jzpfay:vmjcif;Y/ tjcm;ouf&SdypPnf;rsm;udk
zefqif;ouJhodk‹ “jzpfap”[laomtrdef‹jzifhzefqif;cJhjcif;a-umifhyif jzpf.? xdk‹a-umifh/ u|Ekfyfwdk‹
onf/ vGefcJhonfhESpfoef;aygif; 100 u vlrsm;aexdkifpm;aomuf-uolrsm;uJhodk‹aom vGefcJhonfh
ESpfoef;aygif; 500 u vlawG. ausmufjzpf&kyf-uGif;tavmif;rsm;udkvnf;/ wl;az:&&SdEdkifonfh
tvm;tvm±Sdaeayonf? Avmewdˆˆdtvsif;r&Sd&mrS t&mcyfodrf;udk zefqif;awmfrlaom tv†m[f
t&Sifjrwfonf/ t&Sifjrwftvkd&Sdawmfrlonfh rnfonfhouf&SdowW0grsdK;udkrqdk/ t&Sifjrwftvdk&Sd
awmfrlonfh rnfonfhordkif;acwfumvtcgor,wGifrqdk/ &Sdatmif zefqif;Edkif pGrf;&Sdawmfrl.?
Todk‹jyKvkyf&efrSm/ teEWwefcdk;tmEkabmfESifhjynfhpkHawmfrlaomtv†m[ft&Sif jrwftwGuf vG,ful
aomudpPwpf&yfom jzpfayonf? odk‹aomfvnf;/ 'g0if0g'Dwdk‹onf/ TtrSef w&m;udk &SmIrawG‹
rjrif-uacs? ,if;tcsufuyif olwdk‹twGuf zefqif;jcif;.oufaoom"uudk xyfrHr&Sif;Edkif-u
jcif;yifjzpfayonf? odyH`ynmu y,fzsufjyD;jyDjzpfaomolwdk‹.vkyf-uHZmwfvrf;udkomjyefaumuf
&efuvGJI tjcm;a&G;p&mtajzr&Sd-uawmhay? odk‹aomfvnf; ae‹pOfESifhtr# aemufxyfwl;az:
&&Sdonfhoufaoom"utaxmuftxm;rsm;u olwdk‹.w&m;ao0g'tDAdkvl;&Sif;oDtdk&Dudk xyfrH
Iom acszsufvsuf&Sdayonf?
27
1852ckESpf ZGefv 5&ufae‹xkwf Scientific American r*~Zif;wGif
oufwef; ESpfaygif;wpfodef;&Sdaom owWKtdk;cGufwpfvkH;udk awG‹&Sd
&a-umif; owif;wpfyk'f a&;om;xm;onf? oGwfta&mifxGufae
jyD; aiGowWKtawmfrsm;rsm;yg0ifonf[kxif&aom owWKa&mwpf
rsdK;jzpfonf[k rSef;q&a-umif;/ ‚if;.tjyifydkif;rsufESmjyifrsm;Y
wdusjywfom;aom yef;cufyef;EG,fykHrsm; yg&Sda-umif;/ az:jyxm;
.? tvGefa&S;usonfhacwfrsm;wGif owWKrsm;udk tokH;rjyK-u[k
twnfwusajymonfh tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u TawG‹&Sdcsufudk rnf
odk‹r# &Sif;rjyEdkif-uacs? TypPnf;udk xkwfvkyfEdkifonfhvlrsm;onf
owWKESifh owWKa&mrsm;udk xkwfvkyfudkifwGifEdkifonfh twwfynm
&Sd-ua-umif; xif&Sm;vsuf&Sd.?
TykHyg usDayG‹ESifhqkHwdk‹udk 1877 ckESpfwGif/ Table
Mountain ac:awmifatmuf&Sd a&S;a[mif;jrpfatmufajr
jyifwGif awG‹&SdcJh.? xdka&S;a[mif;jrpfatmufajrjyifonf
oufwef;ESpfaygif; 33 oef;&SdavjyD? vlom;wdk‹onf t
pOftjrJ vlom;tjzpf aexdkifaygufzGm;vmcJh-ua-umif;
taxmuftxm;jzpfayonf?
Tausmufjzpf&kyf-uGif;bdeyfckHudk oufwef;ESpf 213 oef;
&Sd ausmufaqmifwGif;rS &cJhonf? vGefcJhonfh ESpfoef;
aygif;rsm;pGmwGif vlwdk‹onf bdeyfpD;cJh-u.? xdk‹a-umifh
t0wfvnf; 0wf-urnfrSm rvGJ{uefjzpf.? tcsuft
jyKwfqdkif&m,Ofaus;r+ESifhvlr+qufqHa&;,Ofaus;r+-uG,f
0cJh-uavjyD? TykHudk 1922ckESpf e,l;a,mufowif;pm
wGif ykHESdyfcJhayonf? vlom;wdk‹.ordkif;qdkif&m tDAdkvl;
&Sif;oDtdk&Dudkacszsufonfh Todk‹aomawG‹&Sdcsufrsm;udk
tDAdkvl;&Sif;0g'Drsm;u/ 0Sufxm;jcif; odk‹r[kwf *&krpdkuf
jcif; jyKcJh-uayonf?
vl‹rsufESmESifhwlaomykHudk oufwef;ESpfaygif; 3oef;&Sd
onfh rD;cwfausmufwGif xGif;xm;onfudk awG‹&Sd&.? rD;
cwfausmufwGif nDnmaomtaygufrsm;xGif;&ef tifr
wef cufcJayonf? txl;pDrHxm;aom vufeufud&d,m
rsm;vdktyf.? Tvuf&monf/ tDAdkvl;&Sif;0g'Drsm; ajym
avh&Sdonfh acwfaemufusonfh a&S;a[mif;tajctae
wGif jyKvkyf&ef rjzpfEdkifay?
28
rnfodk‹yifjzpfap/ ausmufjzpf&kyf-uGif;wl;az:awG‹&Sdcsufrsm;u tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹
. a&S;a[mif;vlom;wdk‹onf owWKrsm;udk tokH;rjyKwwfao;a-umif;[laomwifjycsuf
onf rSm;,Gif;a-umif;udk jyovsuf&Sdayonf? xdkoufaoom"ursm;wGif/ oufwef;ESpf
aygif; wpfodef;&SdonfhowWKtdk;/ oufwef;ESpfaygif; 3oef;eD;yg;&Sd owWKvkH;rsm;/ ouf
wef;ESpfaygif;oef;300cef‹&SdjyD[k cef‹rSef;&aomoHtdk;/ oufwef;ESpfaygif; 27000&Sdaom
ajrap; wGifuyfaeonfh t0wftxnfprsm;/ vGefcJhonfh r-umao;rDtcsdefurS atmif
jrifpGmt&nfaysmfatmifxkwfvkyfEdkifonfh rufeDqD,rfESifh yvmwDerfowWKrsm;. tp
tersm;udk oufwef;ESpfaygif; axmifaomif;ru&Sdonfh ypPnf;rsm;ESifhtwl awG‹&Sd&jcif;/
ponfwdk‹ yg0ifayonf? T-udK;-um;awG‹&SdcJhaomypPnf;rsm;u/ ausmuf-urf;acwf/
tacsmowfausmufacwf/ a-u;ndKacwf/ oHacwf ponfh cGJjcm;xm;jcif;rsm;udk vkH;0acs
zsufvdkufayonf? odk‹aomfvnf; tDAdkvl;&Sif;oDtdk&Dudk acszsufonfh ,if;uJhodk‹aom
oufaotaxmuftxm;pmayrsm;udk tDAdkvl;&Sif;0g'DodyH`ynm&Sifwdk‹u *&krpdkuf ypfy,f
xm;cJhjcif; odk‹r[kwf jywdkufajratmufcef;rsm;Y 0Sufxm;v#dKxm;jcif;rsm;jyKcJh-uykHay:
ygonf? xdkodk‹aom trSefw&m;udk jyqdkonfhtcsuftvufrsm;tpm;/ qef;jym;onfh
tDAdkvl;&Sif;vl‹ordkif;ykHjyifrsm;udkom wifjycJh-uayonf?
tDrmefouf0if,kH-unfolwdk‹onf ordkif;wav#mufvkH;wGif
,Ofaus;aomb0twdkif; aexdkifvmcJh-u.
Believers Have Led Civilized Lives Throughout History
vl‹ordkif;wav#mufvkH;wGif/ tv†m[ft&Sifjrwfonf w&m;vrf;rSefjyo&ef w
refawmfrsm;udk apv$wfcJhayonf? vltcsdKŒwdk‹onf
xdkwrefawmfrsm;udk vdkufemum wpfyg;wnf;
aomtv†m[ft&Sifjrwfwnf&Sda-umif; ouf0if,kH
-unf-uI/ usefolwdk‹onf tv†m[ft&Sifjrwfudk
jiif;y,f-u.? TurBmavmuwGif vlom;rsm;
yxrOD;qkH;pwif azgufzGm;onfhtcsdef rSpI/
tv†m[ft&Sifjrwf. Asm'dwfawmfrsm;jzifh/ udk,f
usifhw&m;oDvaqmufwnfjcif;ESifh rSefuefonfh
bmomt,l0g',kH-unfcsufudk oif,lqnf;yl;
vmcJh-uayonf? xdk‹a-umifh/ tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u
a±S;a[mif;vl‹tzGJ‹tpnf;rsm;onf wpfyg;wnf;
aomzefqif;±Sifbk&m;oQiftv†m[ft&Sifjrwfudk
,kH-unfudk;uG,fqnf;uyfjcif;r&Sd[k qdkjcif;onf
rrSefuefay? (Tta-umif;ESifhywfoufI Tpm
tkyf.a&SŒvmrnfhtcef;rsm;wGif ydkrdktao;pdwf
az:jyygrnf)?
uk&ftmefusrf;awmfjrwfwGif/ vl‹ordkif;w
av#mufwGif vlwdk‹xHodk‹ wrefawmfrsm;udk ap
v$wfawmfrlI/ w&m;"rRrsm;udk oif-um;ydk‹cscJh
onfhta-umif; rdef‹qdkxm;ayonf?
29
rSefuefaombmomt,l0g'ESifht,l
onf;r+rsm;onf/ ordkif;wav#mufvkH;
wGif ,ae‹acwfuJhodk‹ tpOf'GHwGJcJh-u
onf? ouf0if,kH-unfolwdk‹onf t
pOfojzifh bmoma&;wm0efrsm;udk
tv†m[f t&Sifjrwf. trdef‹awmft
wdkif; xrf;aqmifcJh-u.?
vlom;tm;vkH;wdk‹onf (rlvu)wpfoif;wpfzGJ‹wnf; jzpfcJh-u.? t"Gef‹um
v&Snf-umvwfaomf tv†m[ft&Sifjrwfonf eADwrefawmfrsm;udk yDwdaomre
0rf;ajrmufbG,f&mr*Fvmowif;ay;ydk‹olrsm;tjzpfjzifh‚if;/ owday;Ed+;aqmfaomolrsm;
tjzpfjzifh‚if;/ apv$wfawmfrlavonf? xdk‹jyifw0 vlom;wdk‹tcsif;csif; uGJjym;vsuf&Sd
aomjyem&yfrsm;udk pD&ifqkH;jzwfay;awmfrltHhaomiSm tv†m[ft&Sifjrwfonf xdkeAD
wrefawmfrsm;ESifhtwl rSefuefaomusrf;*eftoD;oD;wdk‹udkvnf; xkwfjyefcsrSwfay;
tyfawmfrlcJhavonf? (rnfol wpfOD;wpfa,mufr#) uGJjym;onfr&Sdacs? xdkusrf;*efudk
&&Sdaomolrsm;omv#if rdrdwdk‹xH xif&Sm;aomtrSwftom;vuQ%mawmfrsm; a&muf&Sd
vmjyD;onfhaemufwGif rdrdwdk‹tcsif;csif; rvdkrkefxm;axmifv$m;jcif;a-umifh xdkusrf;*efS
ESifhpyfvsOf;I uGJjym;vm-uav.? xdktcg(aemufqkH;Y) tv†m[ft&Sifjrwfonf rdrd
tvdkawmfjzifh vlom;wdk‹uGJjym;vsuf&Sdaomjyemrsm;ESifhpyfvsOf;I ,kH-unfjcif;o'Ng
w&m;&Sdukefaomrktfrifwdk‹tm; w&m;vrf;rSefudk n$ef-um;jyoawmfrlavonf? {uef
trSef tv†m[ft&Sifjrwfonf rdrdESpfjrKdŒawmfrlaomolwdk‹udk ajzmifhrwfrSefuefaom
w&m;vrf;odk‹ n$ef-um;jyoydk‹aqmifawmfrlavownf;? (pl&mtvfbuU&m[f 2;213)
aemufxyf tm,wfawmfwpfydk'fwGif/ vl‹tzGJ‹tpnf;wpfckpDodk‹ eADwrefawmfwpf
yg;pDudk apv$wfawmfrlI/ w&m;"rRvrf;rSefudk vdkufemusifhokH;-u&eftvdk‹iSm owday;E+d;
aqmfapcJha-umif; az:jyxm;awmfrl.?
===pifppfaomfum; omoem0iftkyfpkwdkif;Yyif owday;E+d;aqmfolwpfOD; yGifh
a&mufcJhonfom jzpf.? (pl&m zgwGD&f 35;24)
tv†m[ft&Sifjrwfu/ vlwdk‹xH eADwref
awmfrsm;udk apv$wfI w&m;vrf;rSef usrf;*efrsm;
udk ydk‹cscJhaomfvnf;/ tcsdKŒaomolwdk‹onf vGJrSm;
pGmem;vnf-uojzifh w&m;a'oemvrf;rSefudk
ausmcdkif;I tjcm;t,loD;jcif;jzpfonfht,l0g'
rsm;odk‹ vrf;vGJoGm;-uum rdpm>'d@drsm; jzpfoGm;-u
avonf? xdkolwdk‹onf ajr-uD;udkvnf;aumif;/
ausmufwkH;ausmufcJrsm;udkvnf;aumif;/ pENmv
rif; odk‹r[kwf ol&d,aerif;udkvnf;aumif;/
ausmuf/ owWKodk‹r[kwf opfom;rsm;jzifh jyKvkyf
xGif;xkxm;aom ewfqdk;&kyfrsm;udkvnf;aumif;/
udk;uG,fqnf;uyf-u.? tcsdKŒrSmrlum; tv†m[f
t&Sifjrwf.xl;jcm;r+udk od&Sdem;vnf-uaomf
vnf;/ xdkt&SifjrwfESifh'GHwGJI tjcm;t&mrsm;udk
udk;uG,fqnf;uyf-uolrsm;vnf;&Sd.? odk‹yifjim;
vnf;/ t&Sifjrwfonf xdkolwdk‹xHodk‹ eADwref
awmfrsm;udkapv$wfI/ olwdk‹.rSm;,Gif;aom t,l
0g'rsm;udk pGef‹v$wfjyD; rSefuefaom bmomt,l
0g'twdkif; aexdkifusifh-uH-u&ef w&m;a'oemydk‹
csawmfrlayonf? vl‹ordkif;wav#mufvkH;wGif/ ,kH
-unfr+o'Ngw&m;&Sdolrsm; &Sd-uovdk/ vrf;v$JoGm;
olrsm;vnf; &Sd-uayonf?
,ae‹tcsdefwGifyif a&S;acwfrsm;
rSmuJhodk‹ t,lonf;olrsm;onf/
&kyfxkrsm;udk udk;uG,fqnf;uyf
ae-uayonf?
30
vl‹ordkif;wav#mufvkH;wGif/ tDrmefouf0if,kH-unfr+&SdI/ wrefawmfrsm;.
oGefoifcsuftwdkif; aexdkifolwdk‹onf ,Ofaus;aomtajctaejzifh tqifhjrifhonfhb0
jzifh aexdkifcJh-uayonf? wrefawmfrsm;jzpfaom El;[f/ tDA&m[ifrf/ ,lqGzf/
rlqm(arm&S,f)ESifh qlvdkifrmef(aqmvrGef) (tvdkif[krfqvmrf)wdk‹.acwfrsm;Y/ ,ae‹
acwfuJhodk‹yif acwfrSDaumif;rGefaomvlr+a&;pepfatmufwGif aexdkifaygufzGm;cJh-uay
onf?
acwfwdkif;wGif tDrmef,kH-unfr+o'Ngw&m;&Sdolwdk‹onf/ tv†m[ft&Sifjrwftm;
c0yf0wfjyKjcif;/ OykofoDvaqmufwnfjcif;/ t&SifjrwfowfrSwfxm;aom abmift
wGif;Yom aexdkifusifh-uHjcif;&Sd-uI/ oef‹&Sif;I tjypf'kp&dkufrSuif;&Sif;onfhb0jzifh ae
xdkif-uayonf? tv†m[ft&Sifjrwfudk v+dufv+dufvSJvSJ,kH-unfudkif;±+dif;aom olawmf
aumif;wdk‹. oef‹&Sif;qkH;ESifhtaumif;qkH;b0jzifh aexdkifcJh-ua-umif;udk ausmufjzpf&kyf
-uGif;awG‹&Sdcsufrsm;u az:xkwfxm;ayonf? wrefawmfrsm;ESifh trSefwu,f,kH-unfr+
o'Ngw&m;&Sdolwdk‹onf tv†m[ft&SifjrwfESpfoufaom trltusifhrsm;twdkif; aexdkift
ouf&SifcJh-uayonf?
eDrf&l'fbk&if.vufxufwGif twwfynmenf;ynmwdk;wufr+tm;vkH;udk wref
awmftdAf&m[Drf (tvdkifa[hqvmrf)ESifh tv†m[ft&SifjrwfwGif ouf0if,kH-unfolwdk‹u
taumif;qkH;enf;vrf;jzifh tokH;jyKcJh-uavonf? zg&dk;bk&if.vufxufrS enf;ynm
rsm;udkvnf; wrefawmf,lqGzf/ wrefawmfrlqmESifh wrefawmf[m&Gef(tvdkif[krfq
vmrf)ESifh aemufvdkufom;wdk‹udk tusdK;aqmifcJhI/ xdkolwdk‹onfvnf; rSefuefonfh ouf
31
jyifopfyef;csDq&m a&;qGJxm;aom aqmvrGefbk&ifESifh &SDbmrdzk&m;ykH
0if,kH-unfolrsm; jzpf-uayonf? wrefawmf qlvdkifrmef(tvdkifa[hqvmrf). vuf
xufrS ydokumqdkif&mtqifhjrifhaomenf;ynmrsm;udkvnf; taumif;qkH;todw&m;&Sd&Sd
tokH;cscJh-uayonf? tv†m[ft&Sifjrwfu wrefawmfqlvdkifrmef(aqmvrGefbk&if)tm;
ay;oem;awmfrlcJhonfh OpPm"ecsrf;om-uG,f0r+rsm;udkvnf; aemifacwftqufquft
xd csD;rGrf;IrqkH;jzpf-uayonf?
vGefcJhonfh ESpfaygif;odef;oef;ruaom acwfumvESifh ,ae‹ypPKy`efacwfwGif
toufxif&Sm;aexdkif-uolrsm;ydkifqdkifaom todynmtwwfynmrsm;onf tv†m[ft
&Sifjrwfu ay;oem;awmfrlaom aumif;csD;r*Fvmrsm;jzpfa-umif;udk rarhtyfay? vGefcJh
onfh ESpfaygif;odef;aygif;rsm;pGmwGif -uD;us,fonfh,Ofaus;r+acwf wnfaqmufcJh-uol
rsm;/ ESpfaygif;axmifaomif;rsm;pGmu ausmufeH&Hrsm;wGif vSyonfhyef;csDrsm;qGJxm;cJhol
rsm;/ yD&rpfaqmufvkyfcJh-uolrsm;/ {&mr-uD;rm;aomausmufarmfuGef;wdkifrsm;udk
aqmufvkyfcJh-uolrsm;/ yD&l;EdkifiH&Sd tjrifhrm;qkH;aomawmifxdyfwGif -uD;us,fcef;em;
onfh taqmufttkHrsm;udk aqmufvkyfcJh-uolrsm;/ ponfwdk‹onf tv†m[ft&Sifjrwfu
oif-um;xnfhoGif;ay;aomOm%ftpGrf;rsm;jzifh pGrf;aqmifEkdifcJh-ujcif; jzpfayonf? ,
ae‹tcsdefwGif/ y&rm%kjrLrsm;udk avhvmae-uolrsm;/ tmumoodk‹ 'kH;,mOfrsm;udk
toGm;tjyefypfv$wfae-uolrsm;/ uGefjyLwmy&dk*&rf/ uGefjyLwmn$ef-um;csufrsm;udk
a&;om;olrsm;/ ponfwdk‹onf tv†m[ft&Sifjrwf. oabmwlnDvdkvm;csufjzifh vkyf
aqmifEdkif-ujcif; jzpfayonf? vlom;rsm;pwifzefqif;cH&onfhae‹rSpI &&SdydkifqdkifvmcJh
aom todynmtcsuftvufrsm;tm;vkH;onf/ tv†m[ft&SifjrwfxHawmfrS aumif;csD;
r*Fvm jzpfayonf? vlom;wdk‹ wnfaqmufvmcJh-uaom ,Ofaus;r+acwfwdkif;onf
vnf;/ tv†m[ft&Sifjrwf. aqmif&GufcsufawGcsnf; jzpfayonf?
tv†m[ft&Sifjrwfonf vlom;udk Avmewˆd tvsif;r&Sd&mrS zefqif;xm;I/ T
urBmavmuwGif touf&SifaepOf ol‹tm;prf;oyfayonf? aumif;csD;r*Fvmtjzmjzmwdk‹
onf/ prf;oyfcsufyifjzpf.? olwdk‹&&Sdydkifqkdifxm;aom ,Ofaus;r+acwf/ enf;ynmESifh
tpGrf;tptrsdK;rsdK;wdk‹onf/ tv†m[ft&SifjrwfxHawmfrS &&Sdjcif;jzpfa-umif;od&Sd-uojzifh
t&Sifjrwftm; aus;Zl;wif-uayonf? tv†m[ft&Sifjrwfuvnf; aumif;csD;r*Fvm wdk;
I ay;oem;awmfrl.?
xdkrSwyg; t-uiftcg0,f toifwdk‹tm; zefqif;arG;jrLawmfrlaomt&Sifjrwf
onf tu,fI toifwdk‹onf aus;Zl;awmfudk odwwfcJh-uv#if/ trSefyif igt
&Sifjrwfonf toifwdk‹tm; wdk;IcsD;jr‡ifhay;oem;awmfrlrnfjzpfa-umif;/ odk‹&m
wGif tu,fIomtoifwdk‹onf aus;Zl;uef;cJh-uonf&Sdaomf/ {uefrvGJ igt
&Sifjrwf. jypf'%fonf jyif;xefvSa-umif;/ odapawmfrlavownf;?
(pl&mtdAf&m[Drf 14;7)
tv†m[ft&Sifjrwfonf/ t&Sifjrwfudk &dkaoudkif;±+dif;aom aus;u|efrsm;udk Tu
rBmavmuESifh aemifwrvGefb0 ESpfXmepvkH;wGif/ {csrf;om,maomb0udk ay;oem;
awmfrl.? uk&ftmefusrf;awmfjrwfwGif/ ,if;udpPESifhywfoufI atmufygtwdkif; rdef‹
jrGwfxm;awmfrl.?
rnfolrqdk a,musfm;jzpfap/ rdef;rjzpfap aumif;jrwfaomtusifhoDvudk usifhrl
aqmufwnfcJhaomf/ ‚if;jyif xdkolonf rktfrifefouf0if,kH-unfolvnf;jzpfcJh
32
aomf rvGJ{uef igt&Sifjrwfonf xdkoltm; oef‹&Sif;pif-u,faomtouf&Sif
jcif;rsdK;jzifh touf&Sifapawmfrlayrnf? xdkrSwyg;/ rkcspifppf igt&Sifjrwfonf
xdkolwdk‹tm; ‚if;wdk‹.tusdK;udk ‚if;wdk‹usifhrlaqmufwnfvsuf&SdcJh-uukefaom
aumif;jrwfaomtusifhoDvESifh avsmfnDpGm ay;qyfawmfrlayrnf?
(pl&mtvfe[fvf 16;97)
Ttm,wfawmf. o&kyfoueftjzpf/ ordkif;wav#mufvkH;wGif aexdkifcJh-u
aomrGwfpvifrfwdk‹onf/ taumif;qkH;acwfwGif/ {csrf;om,mr+jynfh0qkH;b0tjzpf ae
xdkifcJh-uayonf? tcsdKŒaomolrsm;udkrl/ cufcJr+rsm;ESifh prf;oyfjcif;cH-u&ayrnf? odk‹
aomfvnf;/ ‚if;tcuftcJrsm;onf ,Ofaus;r+r&SdbJ -uifemoem;jcif;uif;rJhaom urBm
OD;acwfb0tajctaewGif touf&SdaecJh-uonf[k t"dy`g,froufa&mufacs? TurBm
ay:Yrnfr#yifcsrf;om-uG,f0I rnfr#yifwdk;wufaom,Ofaus;r+acwf&Sdolrsm;/ tv†m[f
t&Sifjrwfudk jiif;y,folrsm;/ aumif;rGefaomudk,fusifhw&m;r&Sdolrsm;/ ponfwdk‹onf/
aemufqkH;wGif pdwfysufjcif;jzifhom tqHk;owfcJh-uayonf? xdk‹xufru/ trsm;tjym;
aomolwdk‹onfvnf;/ ,ae‹umvrS vl‹tzGJ‹tpnf;rsm;xuf enf;ynmtwwfynmrsm;
ydkrdkwdk;wufcJh-uolrsm; jzpfayrnf? Tta-umif;ESifhywfoufI uk&ftmefusrf;awmfjrwf
wGif/ az:jyxm;ayonf?
‚if;wdk‹onf urBmajr0,f vSnfhvnfoGm;
vmjcif; rjyKcJh-uavoavm/ odk‹vSnfh
vnfoGm;vm-uv#if/ ‚if;wdk‹onf rdrdwdk‹
tvsif&SdcJh-uaom a&S;vla[mif;wdk‹.
aemufqkH;tusdK;onf rnfodk‹rnfykH jzpfcJh
onfudk awG‹jrif-uayrnf?
xdka&S;vla[mif;wdk‹onf ‚if;wdk‹xuf cGef
tm;Av -uD;rm;awmifhwif;olrsm;jzpf-u
onfhjyif ‚if;wdk‹onf ajrudk Tolrsm;
pnfyifom,matmif jyKvkyf-uonfxuf
tvGefrsm;jym;pGm ydkrdkxGef,ufpdkufysdK;I
pnfyifom,matmif jyKvkyfcJh-uukef.?
xdkrSwyg; ‚if;wdk‹xHodk‹vnf; ‚if;wdk‹. &
plvfwrefawmfrsm;onf xif&Sm;vSpGmaom
oufaovuQ%m wefcdk;jymËd[mrsm;ESifh
wuG a&muf&SdvmcJh-uukef.? pifppfaomf
um; tv†m[ft&Sifjrwfonf ‚if;wdk‹tm;
rw&m; ESdyfpufn‡Of;qJawmfrlcJhonf r
[kwfay? odk‹&mwGif ‚if;wdk‹udk,fwdkif rdrdwdk‹udk,fudk rw&m;ESdyfpufn‡if;yrf;cJh-uay
onf? (pl&mt&f&l;rf 30;9)
33
,Ofaus;r+tqifhqifhpkaqmif;vmjcif;onf
tDAdkvl;&Sif;jzpfpOftaxmuftxm;r[kwf
Cultural Accumulation Is No Evidence of Any Evolutionary Process
tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u/ yxrOD;qkH;vlom;rsm;onf arsmuf0Hwpf0uf vlwpf0uf
jzpf-uI/ tcsdef-umjrifhvmaomtcg olwdk‹.todOm%fESifhudk,fum,rsm; zGH‹jzdK;vm-u
&m/ pGrf;aqmifr+t&nftcsif;opfrsm; &&SdvmcJh-u&if;/ ,Ofaus;r+acwfwnfaqmuf-u
onf[k qdk-uonf? xdk‹a-umifh ,Ofaus;r+onf qufvufay:aygufvmcJhonf[k qdk.?
Ttqdkonf/ odyH`ynmenf;usus taxmuftxm;r&Sdaomfvnf;/ u|Ekfyfwdk‹.urBmOD;
bdk;ab;rsm;onf wd&p>mefuJhodk‹ aexdkifpm;aomufcJh-uI/ aemifwGif vlom;ppfppfjzpf
vmaomumvodk‹a&muf&SdrSomv#if/ olwdk‹.todOm%fESifhudk,fum,rsm; zGH‹jzdK;vm-u
ojzifh ,SOfaus;r+xkH;"avhrsm;udk wDxGifrSwfom;vmcJh-uonf[kqdk.? wudk,fvkH;
tarG;rsm;aygufaejyD; wd&pm>efom;a&rsm;udkjcHKum rD;arG;&ef-udK;pm;ae-uykH/ owfcgp
om;aumifudk ykcHk;ay:wifI acsmif;urf;ab;wGif ukH;uGuGvrf;av#mufaeykH/ odk‹r[kwf
ol.taz:rsm;udk toH[def;jzifh qufoG,f&ef-udK;pm;aeykH/ ponfhpdwful;,OfurBmOD;
vlrsm;.ykHudk wDxGifa&;qGJI odyH`enf;rusaomtqdkudk wifjy-uayonf?
ausmufjzpf&kyf-uGif;rSwfwrf;u TaxG&mpdwful;udk axmufcHjcif;vkH;0r&Sdacs?
odyH`ynmawG‹&Sdcsufrsm;u/ vlom;onf Avmewˆd tvsif;r&Sd&mrS zefqif;cH&onfhtcsdef
rSpI tpOftjrJ vlom;tjzpfomv#if touf&SifaexdkifaygufzGm;vmcJha-umif;udk n$efjy
vsuf&Sdayonf? tDAdkvl;&Sif;vl‹jzpfpOftqifhqifhudk ausmufjzpf&kyf-uGif;awG‹&Sdcsuf wpfck
rS axmufcHjcif;r&Sday? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u vlom;rsm;pum;ajymjcif;udk pwifwwf
ajrmufvmonf[k qdkaomacwfumvwGif/ vlom;rsm;onf rD;zdkacsmifrsm;±SdI rdom;pk
ESifhtwl aexdkif-ua-umif; xif&Sm;pGmod&Sd&ayonf? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u vlom;rsm;
taejzifh tEkynmudk rodem;rvnfao;[kqdkaomacwfrS qif,ifxkH;zGJ‹r+ypPnf;rsm;ESifh
yef;csDa&;qJG&mwGif tokH;jyKonfhaq;rsm;udk a&S;a[mif;ypPnf;okawoevkyfief;rsm;u
wl;az:&&Sdxm;ayonf? a±S‹vmrnfhtcef;rsm;wGif O'g[&keftajrmuftjrm;ESifhwGJzufI
tao;pdwf xyfrHaqG;aEG;-uygrnf?
ausmufESifhopfom;rsm;udkom tokH;jyKonfhacwfwGif r,Ofaus;ao;aomacwf
r[kwfacs? tDrmefouf0if,kH-unfolwdk‹onf/ tpOftjrJ t0wftxnf0wfqifjcif;/ yef;
uef tdk;cGufZGef;c&if;rsm;udk tokH;jyKjcif;jzifh vlom;. aeykHxdkifykHb0ESifh avsmfnDpGm
aexdkifcJh-uayonf? vlom;wdk‹onf/ tpOfojzifh vlom;qefqeftajctaejzpfaom
ajymqdkqufqHjcif;/ tdrf,maqmufvkyfaexdkifjcif;ESifh tEkynmvuf&mrsm;udk xkwfvkyf
jcif;/ ponfwdk‹&SdcJh-uayonf? vl‹ordkif;wav#mufvkH;wGif aq;ukoonfh orm;awmf
rsm;/ pmoifay;onfh tmp&d,q&morm;rsm;/ pufcsKyfq&mrsm;/ aqmufvkyfa&;tif*sif
eD,mrsm;/ ydokumrsm;ESifh tEkynm±Sifrsm; &SdcJh-uI/ vlr+a&;pepfudk wnfaqmufcJh-u
ayonf? tv†m[ft&Sifjrwf.aphaqmfr+jzifh/ usdK;a-umif;qifjcifjcif;ESifh owdw&m;
&Sdolwdk‹onf/ TurBmajr-uD;ay:wGif t&Sifjrwf.aumif;csD;r*Fvmrsm;udk taumif;qkH;
enf;jzifh tokH;cs-uayonf?
enf;ynmwdk;wufvmonfESifhtr#/ vlwdk‹onfvnf; todOm%fynm tcsuft
vufrsm; ydkrdkpkaqmif;rSwfom;xm;Edkif-uayrnf? twwfynmenf;ynmtrsdK;rsdK;ajymif;
vJvmjcif;onfvnf; "rRwmyifjzpf.? rsufarSmuftajctaeay:wGifrlwnfI/ ud&d,m
34
wefqmyvmtopftqef;rsm;onfvnf; &Sdvm&rnfjzpfonf? odyH`ynmqdkif&mawG‹&Sd
csufrsm;&Sdayrnf? ,Ofaus;r+ajymif;vJjcif;vnf; &Sdrnfjzpf.? xdkuJhodk‹todynm/
twwfynm enf;ynmrsm;wdk;wufzGH‹jzdK;vmjcif;onf tDAdkvl;&Sif;ajymif;vJr+udk n$efjy
jcif;r[kwfay?
todOm%fynmtcsuftvufrsm;udk rSwfom;pkaqmif;jcif;onf obm0twdkif;
omv#ifjzpfayonf? vlwpfa,mufonf ynmoif,laepOf tqifhtrsdK;rsdK;udk ausmfv$m;
&ayrnf? rlvwef;ausmif;/ tv,fwef;ausmif;/ txufwef;ausmif;ESifh aemufqkH;wGif
wuUodkvftqifhrsm;[lI ausmfv$m;&ayrnf? tu,fI vlwpfa,mufonf/ ol.b0
wav#mufvkH;wGif/ tawG‹t-uHKtrsdK;rsdK;udk rSwfom;pkaqmif;xm;ayrnf? vl‹tzGJ‹t
pnf;wGifvnf; xdkuJhodk‹aom ajymif;vJr+&Sd&ayrnf? vl‹tzGJ‹tpnf;. vdktyfcsufESifh
udkufnDonfh topftopfaomawG‹&Sdcsufrsm;onfvnf; &Sd&ayrnf? topftopfaom
vufeufud&d,mwefqmyvmwdk‹udkvnf; wDxGiftokH;jyKI aemufvdkufvmonfh rsdK;
qufwdk‹u qufvufjyD;rGef;rH-uayonf? odk‹aomfvnf; TuJhodk‹aom ajymif;vJjcif;
onf/ tDAdkvl;&Sif;ajymif;vJr+r[kwfay? obm0. a&G;cs,fr+t& rsdK;ADZ-udK;-um;
ajymif;vJaejcif;vnf; r[kwfay?
35
,Ofaus;r+onf qkwf,kwfjcif;
ESifhtwl wdk;wufjcif;vnf;&Sd.
Civilizations Retreat As Well As Advance
'g0if0g'u/ vlom;ESifh vlom;wdk‹wGif&Sdaom,Ofaus;r+onf/ atmufusqkH;t
ajccHrSpI urBmOD;tqifh/ vlrsdK;tqifhESifh ,Ofaus;r+acwftqifh[lI tqifhtrsdK;rsdK;
ausmfv$m;wdk;wufcJhonf[k owfrSwfxm;onf? odk‹aomfvnf;/ ausmufjzpf&kyf-uGif;
awG‹&Sdcsufrsm;u/ vl‹ordkif;wav#mufvkH;wGif/ tpueOD;uwnf;u wdk;wufonfh ,Of
aus;r+rsm;ESifh rwdk;wufao;bJacwfaemufusaeao;onfh ,Ofaus;r+rsm; jydKifwl,SOf
wGJay:aygufvmcJha-umif; az:jyaeayonf? trSefrSm/ urBmajr-uD;ay:wGif csrf;om-uG,f
0qkH;,Ofaus;r+acwfrsm;&SdcJhovdk/ wjydKifwnf;wGif acwfaemufusonfh ,Ofaus;r+acwf
rsm;onfvnf; &Sdayonf? vl‹ordkif;wav#mufvkH;wGif/ wpfacwfwnf;wGif ay:ayguf-u
onfhvl‹tzGJ‹tpnf;trsm;tm;jzifh/ ,ae‹rsufarSmufacwfrSmuJhodk‹/ twwfynm/ tod
ynmESifh enf;ynmrsm;t&/ tvGefjcm;em;uGm[aom vlr+qufqHa&;ESifh,Ofaus;r+rsm;
&Sdayonf? Oyrm/ ajrmuftar&duwdkufEdkifiHrsm;onf/ aq;ynm/ odyH`ynm/ ydokum
ynmESifh enf;ynmrsm;wGif tvGeftrif;wdk;wufaeaomfvnf;/ awmiftar&duwdkuf
EdkifiHtcsdKŒwGif jyifyurBmESifh tquftoG,fr&SdbJ enf;ynmtm;jzifh acwfaemufusae
ao;onfudkvnf; awG‹&Sd&ayonf? urBmhEdkifiHtajrmuftjrm;rS aq;&kHrsm;wGif/ a&m*g
rsm;udk ykH&dyfaz:onfh tjrifhrm;qkH;enf;ed,rsm;ESifh pdwfjzmavhvmenf;rsm;udk tokH;
jyKI ukoae-u.? odk‹aomfvnf;/ urBmhtydkif;wpfydkif;wGifrl a&m*grsm;onf raumif;
qkd;0g; ewfrdpm>pkef;ya,m*rsm;a-umifhjzpfonf[k ,kH-unfojzifh/ xdkpkef;ya,m*ewf
qdk;rsm;udk armif;ESifonfh tcef;tem;rsm; jyKvkyfae-uayonf? a±S;vGefcJhonfh bDpD
ouU&mZf 3000 ausmfavmufu tdENKa'o/ tD*spfESifh plrm,Ofaus;r+acwfrS vl‹tzGJ‹
tpnf;wdk‹onf/ ,ae‹ypPKy`efacwf&Sd tcsdKŒa'orsm;rS vlrsdK;pkrsm;ESifh zGH‹jzdK;jyD;[kqdkaom
vl‹tzGJ‹tpnf;rsm;xuf tzufzufwGif Ed+if;,SOfIr&Edkifavmufatmif ajrmufjrm;pGm
zGH‹jzdK;wdk;wufcJh-uayonf? ,if;tcsufrsm;uyif/ vlom;wdk‹onf/ ordkif;wav#mufvkH;
wGif/ tzGH‹jzdK;qkH;twdk;wufqkH;aomvl‹tzGJ‹tpnf;wdk‹onf acwfaemufusaeao;aom
vl‹tzGJ‹tpnf;rsm;ESifhtwlwuG aexdkifaygufzGm;Edkif-ua-umif; jyqdkvsuf&Sdayonf?
vGefcJhonfh ESpfaygif;axmifaygif;rsm;pGmu vl‹tzGJ‹tpnf;wpfckonf/ 20&mpkESpfrS
vl‹tzGJ‹tpnf;tcsdKŒxuf rsm;pGmwdk;wufzGH‹jzdK;cJh-uayrnf? xdk‹a-umifh vlom;wdk‹onf
tDAdkvl;&Sif;jzpfpOftwdkif; urBmOD;acwfrSpIf ,Ofaus;r+acwftxd wpfpwpfpajymif;vJ
wdk;wufzGH‹jzdK;vmcJh-ujcif;r[kwfa-umif; xif&Sm;aeayonf?
ordkif;wav#mufvkH;wGif/ vlom;wdk‹.vdktyfcsufrsm;ESifhywfoufI tzufzuf
wdk;wufr+ &SdcJhayonf? txl;ojzifh odyH`ynmESifhenf;ynmt&yf&yfwGif -uD;us,faom
zGH‹jzdK;r+&SdcJhayonf? ,if;wdk;wufr+rsm;rSm/ ,Ofaus;r+ESifh tawG‹t-uHKrsm;udk pkaqmif;I
vufqifhurf;cJh-ujcif;a-umifhjzpfonf? odk‹aomfvnf;/ Tajymif;vJr+rsm;udk tDAdkvl;&Sif;
0g'Drsm;ESifh &kyf0g'Dwdk‹ajymovdk/ vlom;avmuwpfckvkH;onf wpfpwpfptvdktavsmuf
qifhuJajymif;vJvmcJhjcif;jzpfonf[k ,lqjcif;onf usdK;a-umif;nDnGwfjcif;r&Sdonfh
jyif/ odyH`enf;vnf;rusay? ypPKy`efacwfwGifaexdkifaygufzGm;vsuf&Sdaom vlom;rsm;ESifh
36
37
a&S;ESpfaygif;axmifaomif;rsm;pGmuvlom;rsm;onf/ tpGrf;tptm;jzifhvnf;aumif;/ OD;
aESmufOm%ftm;jzifhvnf;aumif;/ jcm;em;csufr&Sday? u|Ekfyfwdk‹.OD;aESmufydkrdk-uD;xGm;zGH‹
jzdK;aoma-umifh 21&mpkESpf,Ofaus;r+acwfonf ydkrdkwdk;wufjcif;jzpfonf[k qdkjcif;onf
rSm;,Gif;aomtjrif jzpfayonf? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹. twif;0g'jzef‹r+&vm'fom jzpfay
onf? trSefrSm/ tifrwefuGmjcm;aoma'orSvlrsm;onf/ tjcm;olrsm;ESifh jcm;em;aom
cH,lcsufESifh jcm;em;aom,Ofaus;r+ &SdEdkifayonf? -opaw;vswdkufrS wdkif;&if;om; wpf
a,mufonf tar&duefEdkifiHrS odyH`ynm&SifwpfOD;avmuf ynmrwwfojzifh/ xdk-op
aw;vswdkif;&if;om;.OD;aESmufodk‹r[kwf Om%fxufjrufjcif;onf vkHavmufpGmzGH‹jzdK;
r+r&Sdao;[k ,lqIr&acs? xdkuJhodk‹aom vl‹tzGJ‹tpnf;wGif arG;zGm;-uD;jyif;vmaom
olwdk‹onf/ v#yfppf"gwf&Sdjcif;udkyif rodrjrifbl;ao;v#ifvnf;&Sdayrnf? odk‹aomfvnf;
xdkolwdk‹onf Om%fxufjrufjcif; &Sd-uayonf?
xdk‹xufru/ &mpkESpfwpfckjyD;wpfcktwGif; vlwdk‹.vdktyfcsufrsm; jcm;em;r+&Sd
ayonf? u|Ekfyfwdk‹.zuf&Siftqifhrsm;onf/ a&S;tD*spftrsdK;om;wdk‹ESifh rwlnDay?
odk‹aomfvnf; u|Ekfyfwdk‹.OD;aESmufOm%fESifh ,Ofaus;r+wdk‹u ydkrdkzGH‹jzdK;jcif; r[kwfacs?
21=&mpkESpf,Ofaus;r+acwf.oauFwrsm;rSm rdk;ar#mfwdkuf-uD;rsm;jzpfaomfvnf;/ a&S;
a[mif;tD*spfacwf. wdk;wufr+oauFwrsm;rSm yD&rpfESifhpzifhZfausmuf&kyfrsm;jzpfcJh.?
ta&;-uD;onfhtcsufrSm/ xdktcsufrsm;udk t"dy`g,faz:onfh ±+axmifhjzpfonf?
wiful;rSef;qxm;onfh/ tDAdkvl;&Sif;zGH‹jzdK;r+tawG;tac:jzifh t"dy`g,faz:rnfholwpfOD;t
wGuf/ &&Sdonfhtcsuftvuftm;vkH;udk olvdk&mbufodk‹vdkufI t"dy`g,faz:vdrfhrnfom
jzpfonf? ol.tqdkudk rSefuefa-umif;wifjyEdkif&eftwGuf pdwful;,OfZmwfvrf;rsm;jzifh
taxmuftuljyK&ef -udK;pm;vdrfhrnf? ausmufjzpf&kyf-uGif;tptersm;udk tajccHI/ xdk
a'owGif aexdkifaygufzGm;cJh-uolrsm;. ae‹pOfb0/ oGm;vmv+yf&Sm;ykH/ tdrfaxmifrdom;
pkykHpHESifh vlr+qufqHa&;ponfh tao;pdwfudpPrsm;udk olk.wiful;rSef;qxm;aom t
awG;tac:ESifh udkufnDatmif wDxGifvdrfhrnf? xdkausmufjzpf&kyf-uGif;t&dk;tydkif;tprsm;
ESifh oufqdkifonfhvlrsm;onf/ wnfhwnfhrwfwyf&yfEdkifjcif;r&Sdao;bJ ukef;ukef;uGuG
ESifh oGm;vmv+yf&Sm;I/ wpfudk,fvkH;tarG;rsm;xlxyfvsuf pum;rajymwwfao;ojzifh
tcsif;csif;toH[def;rsm;jzifhom qufoG,f-uonfh ausmufvufeufud&d,mrsm;udkom
tokH;jyKwwfao;onfh vlom;tjynfht0rjzpfojzpf vlom;avmif;rsm;jzpfonf[k t"d
y`g,faz:vdrfhrnf? xdkodk‹t"dy`g,faz:jcif;onf/ odyH`enf;usonfh tcsuftvufrsm;u
axmufcHaejcif;r[kwfbJ/ ol.tawG;tac:u vdktyfaejcif;a-umifhjzpfayonf?
trSefrSm &&SdcJhaomtcsuftvufrsm;onf xdkodk‹aomZmwfvrf;udk n$efjyjcif;
vkH;0r&Sday? TuJhodk‹ 0dk;wdk;0g;wm;txiftjrifrSm;aponfhykHrsm;onf 'g0if0g'Dpdwfae
pdwfxm;rsm;rS ay:aygufvmjcif;omv#if jzpfayonf?
rsufarSmufumvwGif/ xdkacwfrsm;rSausmufjzpf&kyf-uGif;rsm;/ xGif;xkxm;aom
ausmufrsm;ESifhausmuf*leH&Hrsm;wGif a&;qGJxm;aomyef;csDrsm;/ ponfhom"ursm;udk t
ao;pdwfavhvmppfaq;I t"dy`g,faz:xm;onfhtcsufrsm;onf/ txufwGifay;cJhonfh
OyrmESifh jcm;em;r+r&Sday? odk‹aomfvnf;/ tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u olwdk‹. tawG;tac:udk
bufvdkufIom t"dy`g,faz:ae-uao;onf? olwkd‹. pdwful;,Oftwdkif; az:jyonfh&kyf
ykHrsm;onfvnf; r*~Zif;ESifhowif;pmtajrmuftjrm;wdk‹. pmrsufESmrsm;udk wefqmqif
vsuf&SdaeqJjzpfonf?
38
,ae‹vuf&SdacwfrS vlodtrsm;qkH;tDAdkvl;&Sif;0g'DwpfOD;jzpfol vl0pfvDuDu wD
xGifa&;om;xm;aom/ olwdk‹tac:urBmOD;vlom;.ae‹pOfb0Zmwfvrf;wpfyk'fudk -unfh
-uygpdk‹?
vGefcJhonfhESpfaygif; okH;aomif;ausmfavmufu/ ausmuf*lwpfcktxJrS tjzpftysufawGudk
&yf-unfhaeEdkifonf[k acwWaemufqkwfawG;-unhf-uygpdk‹?
39
ausmufacwfvlwpfa,mufonf awmif-um;v#dKwpfckwav#muf vrf;av#mufqif;vm&m/
awmifurf;yg;ausmufaqmifwGif cdkatmif;aexdkifEdkifonfh ae&mwpfckudk awG‹vdkufonf? xdk
ausmuf*lwGif tjcm;ausmufacwftdrfaxmifpk &Sdaeygu ol.usL;ausmfr+udk rvdkvm;ojzifh
tEW&m,fay;Edkifayonf? odk‹r[kwf jcaoFhwpfaumifaomfvnf;aumif;/ 0uf0Hwpfaumif
aomfvnf;aumif; atmif;aeaom*lvnf; jzpfEdkifayonf? xdk‹a-umifh owd-uD;pGmjzifh ukwf
wufoGm;onf? aemufqkH; *lteD;a&mufonfhtcg rnfolr#r&SdbJ tm;vyfaeonfudk
awG‹ojzifh/ twGif;odk‹0ifoGm;jyD; aocsmpGm xyfrHppfaq;ayonf? rdrd. rdom;pkrsm;ESifhtwl
aexdkifvsuf&Sdaom ae&mxuf ydkrdkus,f0ef;I/ ydkrdkvkHjcKHa-umif;awG‹&Sd&ojzifh/ ol.tdrf
axmifpkwpfckvkH;udk oGm;ac:&ef jyefvSnfhxGufoGm;onf?
aemufwcgwGifrl xdktdrfaxmifpkonf olwdk‹. tdrfopfwGif tajccsaexdkif&ef a&mufvm-u
onfudk awG‹&.? rD;pwifarG;aeonf? xif;±SL;qDtcJjzifh ,laqmifvmaomrD;pvnf;
jzpfEdkifonf? odk‹r[kwf opfom;pudk yGwfIarG;aomrD;vnf; jzpfEdkifonf? (ausmufacwf*l
atmif;vlrsm;onf rD;udk rnfuJhodk‹pwifarG;I tokH;jyK-uonfudk u|Ekfyfwdk‹ wyftyfrajym
Edkifacs? odk‹aomfvnf; xdkacwfwGif ausmuf*lrsm;wGif cdkatmif;aexdkifolwdk‹onf rD;zdkacsmif
rsm;&Sd-ua-umif;udk awG‹&Sd&ayonf?)
tdrfaxmifpkom;tcsdKŒu oufu,fjrufrsm;odk‹r[kwfÈ&ifaumuf&Guf-uD;rsm;udk cif;tdyf&ef
twGuf oGm;a&muf,laqmifvm-uonf? tcsKdŒuvnf; *la&SŒwGif umqD;xm;&ef opfudkif;
opfcufrsm;udk &SmazG,laqmifvmcJh-u.? wd&pm>efrsdK;pkHom;a&rsm;ESifhtwl olwdk‹ydkifqdkif
onfh tjcm;ypPnf;rsm;udk cif;-uif;-uonf?
xdktdrfaxmifpkonf tajccsaeEdkifavjyD? ae‹pOfvkyfaeustvkyfrsm;udk qufvufvkyfudkif
-u.? a,musfm;rsm;u om;aumifrsm;udk pm;okH;&efvdkufvH&SmazGI/ rdef;rrsm;uvnf;
wzufwvrf;ulnDI pm;okH;Edkifonfh opfoD;0vHrsm;ESifh opfOopfjrpfrsm;udk vdkufvH&SmazG
-uonf?
2
Taz:jycsufonf/ tvGeftao;pdwfaomfvnf;/ odyH`awG‹&SdcsufoufaocHrsm;
jzifh taxmuftuljyKxm;jcif;r[kwfay? pma&;ol. pdwful;,Ofoufoufjzpfayonf?
tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u/ olwdk‹wDxGifaz:jyaomZmwfvrf;tao;pdwftm;vkH;onf t±dk;pkt
enf;i,fudk-unfhI az:jyxm;jcif;omv#ifjzpfayonf? (trSefrSm/ Tausmufjzpf&kyf-uGif;
rsm;onf/ tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹ twnfjyKxm;onfhtqdkESifh twdtusqef‹usifvsuf&Sday
onf?) t&kd;pktydkif;tprsm;onf/ a&S;acwfvlwpfa,muf. cHpm;csufrsm;/ ae‹pOfoGm;
vmv+yf&Sm;ykHrsm;/ olwdk‹tcsif;csif; tvkyfwm0efrsm;udkcGJa0aqmif&GufykHrsm;/ ponfwdk‹
udk jyqdkjcif;r&Sday?
odk‹aomfvnf;/ vlom;rsm;qdkif&mtDAdkvl;&Sif;ESifhywfoufI xdkodk‹aompdwful;,Of
Zmwfvrf;rsm;ESifh &kyfykHaz:jycsufrsm;onf/ ra&rwGufEdkifavmufatmif a0a0qmqm
tokH;jyK-uayonf? Twpf,loeftDAdkvl;&Sif;w&m;aovufcHxm;aom0g'rS/ ,if;oDtdk
&Dpwifay:aygufvmonfhae‹rSpI/ &kef;xGufIr&Edkif-uojzifh txufwGifaz:jycJhouJh
odk‹aom Zmwfvrf;trsdK;rsdK;udk wDxGif-uayonf? odk‹aomfvnf;/ olwdk‹. &nf&G,fcsuf
rSm/ tDAdkvl;&Sif;oDtdk&DrSefuefa-umif;udk xifxif&Sm;&Sm;&Sif;vif;jy&efr[kwfbJ/ a&S;u
rBmOD;ausmufacwfvlom;rsm;trSefwu,f&Sdonf[k vltrsm;,kH-unfatmif twif;0g'
jzef‹jcif;omv#if jzpfayonf?
tDAdkvl;&Sif;0g'Dtajrmuftjrm;onf/ taxmuftulay;rnfhtcsuftvufr&Sd aomfvnf;
olwdk‹.tqdkudk oufaoxlEdkifrnf[kxifonfh Zmwfvrf;trsdK;rsdK;udk pdwf ul;jzifh
wDxGif-uayonf? odk‹aomfvnf;/ topftopfaomawG‹&Sdcsufwdkif;onf/ bufvdkufjcif;
r&SdbJt"dy`g,faz:ygu/ tcsufwpfckckudk &Sif;vif;jywfom;pGm az:xkwfvsuf&Sdayonf?
40
,if;tcsufrSm/ vlom;onf urBmajray:wGif pwifaygufzGm;uwnf;u/ tpOfojzifh vl
om;rsm;omv#if jzpfvmcJh-ujcif;jzpfayonf? todOm%f&Sdjcif;ESifh tEkynmpGrf;yum;
rsm;onf/ ordkif;wav#mufvkH;wGif vlom;wdk‹&SdcJh-uonfh yifudkt&nftcsif; rsm;jzpfay
onf? a&S;ya0oeDacwfwGif aexdkifaygufzGm;-uaomvlwdk‹onf/ tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u
u|Ekfyfwdk‹udkt,kHoGif;onfh/ urBmOD;vlrjzpfao;aom/ vlwpf0ufwd&pm>efwpf 0ufowW
0grsm;r[kwf-uacs? olwdk‹onf/ u|Ekfyfwdk‹uJhodk‹yif pOf;pm;Om%f&Sdolrsm;/ pum;ajymol
rsm;/ tEkynmESifh,Ofaus;r+qdkif&mypPnf;rsm;udk xkwfvkyfcJholrsm;/ udk,fusifhw&m;xkH;
"avh&Sdolrsm;/ jzpf-uayonf? a&SŒvmrnfhtcef;wGif/ ausmufjzpf&kyf-uGif;ESifh a&S;a[mif;
ypPnf;qdkif&mokawoeawG‹&Sdcsufrsm;u/ 'Gd[oHo,r±SdEdkifatmif/ oufaoxlxm;onf
udk awG‹-uygrnf?
41
u|Ekfyfwdk‹.,Ofaus;r+acwfrS bmawGusef&pfrnfenf;
What Will Remain From Our Own Civilization?
aemufvmrnfh ESpfaygif;odef;aygif;rsm;pGmwGif/ u|Ekfyfwdk‹. ,Ofaus;r+acwfrS
rnfuJhodk‹aom ypPnf;rsdK;awG usef&pfrnfudk pOf;pm;-unfhyg? u|Efkyfwdk‹. ,Ofaus;r+
qdkif&m pkaqmif;r+rsm;jzpfonfh/ yef;csDum;rsm;/ -uD;rm;aom&kyfxkrsm;/ eef;awmfrsm;/
ponfwdk‹tm;vkH; aysmufuG,foGm;vdrfhrnf? vuf&Sdenf;ynmwufEdkvdk*sDrsm;. oJvGefp
rsm;vnf; r&SdoavmufaysmufuG,foGm;vdrfhrnf? wdkufpm;aqG;ajrŒjcif;rsm;udk umuG,f
xm;onfh ypPnf;rsm;onfvnf;/ obm0.ywf0ef;usiftajctaeudk t±+H;ay;oGm;-u
vdrfhrnf? oHr%donfvnf; oHacs;wufukefvdrfhrnf? aumifu&pfbdvyfajrjzihfvkyfxm;
aomt&mtm;vkH;onfvnf; aqG;ajrŒoGm;vdrfhrnf? ajratmufwGifaqmufvkyfxm;aom
t&mrsm;vnf; ysufpD;ukefvdrfhrnf? t&m0wˆKypPnf;tm;vkH;onf xdef;odrf;apmifha&Smuf
r+vdktyf.? ESpfaygif;axmifaygif;rsm;pGm ausmfvGefcJhjyD[k pOf;pm;-unfhyg? ‚if;ypPnf;
rsm;tay:wGif rdk;a&*gvHaygif; odef;oef;csDI &GmoGef;xm;vdrfhrnf? ESpfaygif;&mpkrsm;pGm
twGif; -urf;wrf;onfh avwdkufjcif;udkvnf;cH&vdrfhrnf? t-udrf-udrftcgcgaom a&
v$rf;rdk;jcif;ESifh ajrivsifv+yfjcif;vnf; cH&ayvdrfhrnf? -uD;rm;onfh ausmufjym;rsm;t
ay:wGif xkxGif;xm;aom yef;yktEkynmvuf&mrsm;ESifhausmufpmrsm;/ taqmufttkH
-uD;rsm;wGiftokH;jyKonfh wGif;rSwl;xkwfcGJjcrf;,lvmaom ausmufom;rsm;ESifh &kyfxkt
rsdK;rsdK;/ pojzifh a&S;,QifuypPnf;rsm; ,ae‹u|Ekfyfwdk‹xH usef&pfouJhodk‹ usef&pfayvdrfh
rnf? u|Ekfyfwdk‹.acwfwGif&Sdonfh wdk;wufzGH‹jzdK;aom,Ofaus;r+acwfudk twdtusod&Sd
oabmaygufEdkifrnfh oJvGefprsm;yif usef&pf&ef cJ,Of;vSayonf? tmz&duwdkufESifh
tmz&duwdkufrS vlrsdK;rsm;/ tjcm;urBmhae&mtcsdK‹rS vlrsm;tokH;jyKonfh ausmufESifhvkyf
onfhypPnf;(Oyrm ausmufi&kyfqkHusDayG‹rsm;) ponfwdk‹tenf;i,fusef&pfygvdrfhrnf?
wpfenf;tm;jzifhqdk&aomf/ u|Ekfyfwdk‹&Sdaeonfh enf;ynmrsm;jzpfonfh/ &kyfjrifoH-um;puf
rsm;/ uGefjyLwmrsm;/ rdkufu&dka0hAfzdktdk;rsm;/ rdkAdkif;zkef;rsm;/ tifwmeufenf;ynmrsm; tp
&Sdonf)wdk‹ESifhywfoufI rnfonfhoJvGefpr# usef&pfrnfr[kwfay? taqmufttkHeH&H
ESifhyeuf&mrsm;tjyif/ ausmuf&kyfxktydkif;tptcsdKΠusef&pfayvdrfhrnf? aemifvmrnfh
odyH`ynm&Sifwdk‹u/ ‚if;ypPnf;tydkif;tprsm;udk -unfhjyD;/ u|Ekfyfwdk‹.acwfonf “,Of
aus;r+t& acwfaemufusonf”[k qdkygu/ trSefw&m;rS wvGJwacsmfjzpfrnfr[kwfyg
vm;?
odk‹r[kwf/ wpfOD;wpfa,mufu rif;'&if;w&kwfpmjzifh a&;om;xm;aomausmuf
jym;udk awG‹&Sdygu/ xdkpmwpfckwnf;udk-unfhI w&kyfvlrsm;rsm;onf &kyfykHrsm;jzifh tcsif;
csif;qufoG,f-uI tvGefacwfaemufusonf[k ed*kH;csKyfygu/ Todk‹ajymjcif;onf rSef
uefonfhtcsufudk az:xkwfjcif; jzpfygrnfavm? wurBmvkH;od-uonfh/ -o*wfpfaw &dk
'if. “tawG;orm;”yef;ykvuf&mudk Oyrmwpfcktjzpf pOf;pm;-unfh&atmif? Tyef;yk
&kyfxkudk aemifESpfaygif;axmifaomif;aemufydkif;wGif/ ausmufjzpf&kyf-uGif;ynm&Sifwpf
OD;u awG‹&Sdonfqdkygpdk‹? tu,fI xdkokawoeynm&Sifwdk‹onf/ u|Ekfyfwdk‹. vl‹tzGJ‹t
pnf;&Sd ,kH-unfr+ESifh aer+xdkifr+pepfudk wiful;rSef;qxm;jcif;&SdI/ ordkif;taxmuft
xm;r&SdbJ/ xdkausmuf&kyfwpfckwnf;udk -unfhygu/ tjcm;t"dy`g,ftrsdK;rsdK;az:rnfom
jzpfayonf? u|Ekfyfwdk‹acwfvlwdk‹onf pdwful;,OfpOf;pm;aeolwpfOD;udk udk;uG,f-u
onf[k vnf;qdk-uayrnf? odk‹r[kwf pdwful;,Of'¾m&Dewfbk&m;wpfqlqljzpfrnf[k
vnf; ajym-uayrnf?
42
jyifopfEdkifiH ydkif&ifeD;awmifajcrS -o'dkbwfausmuf*lwGifawG‹&Sd&aom Oa&mytarG;&SnfEGm;&dkif;ykH xk
xGif;xm;onfh&kyfykHonf/ &dk'if.ausmuf&kyfxkrsm;xuf vuf&majrmufjcif;Y aemufrusaomfvnf;/
tDAdkvl;&Sif;0g'D a&S;a[mif;ypPnf;okawoejyKolu OD;aESmufzGH‹jzdK;r+rjynfhpkHao;aomurBmOD;vl&dkif;
wdk‹ a&;qGJxm;ykHjzpfonf[k qdkonf? xdkyef;yk&kyfrsm;udk xGif;xkolonf ,ae‹acwfrSyef;ykq&mrsm;
ESifh ,SOfEdkifonfh pdwful;pdwfoef;&Sda-umif;/ udk,fum,tm;jzifhvnf; edrfhusjcif;r&Sda-umif; jyqdk
vsuf&Sdayonf?
,ae‹tcsdefwGif/ u|Ekfyfwdk‹u xdk“pOf;pm;ol”&kyfxkonf/ tEkynmokckr&oouf
ouftwGufjzpfa-umif;udk od-uayonf? odk‹aomfvnf;/ aemufESpfaygif;aomif;odef;t
csdefrS okawoeynm&SifwpfOD;onf/ ,if;&kyfxkESifhywfoufonfh ta-umif;pkHtcsuft
vufrsm;r&SdbJ/ rdrd. wiful;rSef;qcsufrsm;jzifhom t"dy`g,fzGifhqdkygu/ trSefw&m;udk
&&Sdrnfr[kwfay? ol.wiful;rSef;qcsufrsm;ESifhudkufnDatmifom pdwful;,OfZmwf
vrf;rsm;udk wDxGifrnfjzpfayonf? xdk‹a-umifh/ rdrd.vufwGif;&Sdtcsuftvufrsm;udk
qef;ppf&mwGif/ wiful;rSef;qjcif;/ bufvdkufjcif;rsm;r&SdapbJ us,fjyef‹pGmawG;ac:qef;
ppf&ef txl;ta&;-uD;ayonf? vl‹tzGJ‹tpnf;onf wpfqifhrSwpfqifh ajymif;vJvm
cJhjcif;ESifh a&S;ya0oeDuvlrsm;onf acwfrrDS vlrjzpfao;olrsm;jzpfjcif;/ ponfhtqdk
rsm;twGuf cdkifvkHonfhoufaotaxmuftxm;r±Sdao;a-umif;udk rarhoifhyg? Ttqdk
rsm;onf/ xifa-u;rSef;qcsufrsm;omjzpfjyD;/ tDAdkvl;&Sif;oDtdk&Dudk axmufcHtm;ay;ae
onfh ordkif;yg&*lrsm;ESifh ausmufjzpf&kyf-uGif;ynm±Sifrsm;. tqdkomv#ifjzpfayonf?
Oyrm/ ausmuf*lwGif;Y a&;qGJxm;aomyef;csDvuf&ma[mif;wpfckckudk awG‹v#ifawG‹csif;/
ppfaq;jcif;r&SdbJ/ ausmufacwfvlom;wdk‹a&;qGJxm;onf[k csufcsif;aumufcsufcs-u
43
tu,fI &dk'if. “pOf;pm;ol”&kyfxkudk aemifvmrnfhESpfaygif; 6000 t-umwGifawG‹&SdI/ xdk
umvrSvlwdk‹onfvnf;/ bufvdkufonfh ,ae‹odyH`ynm&Sifrsm;uJhodk‹ awG;-uygu/ 20&mpkESpf
vlwdk‹onf pOf;pm;aeolwpfOD;udk udk;uG,fqnf;uyf-uI/ vlr+qufqHa&; rodem;rvnf-u
ao;[k t"dy`g,faz:ayvdrfhrnf? olwdk‹onf/ trSefw&m;ESifh rnfr#eD;pyf-urnfenf;?
ayonf? odk‹aomfvnf;/ xdkyef;csDrsm;onf/ xdkacwfrS vlwdk‹. tEkynmokckr&oESifh
ywfoufI tajrmuftjrm;udk az:jyaeayrnf? xdktEkynm&Sifonf/ acwftrSDqkH;
t0wftjynfhtpkH 0wfqifxm;olvnf;jzpfayrnf? odk‹aomfvnf; tEkynm&owpfck
wnf;twGuf/ a&;qGJjcif;/ xkxGif;xm;jcif;jzpfEdkifonf? trSefrSm/ ,ae‹acwfrS ody`Hynm
&Siftajrmuftjrm;wdk‹u/ xdkyef;csDrsm;onf acwfaemufusonfh *latmif;vlwdk‹.pdwful;
jzifh a&;qGJxm;aomykHrsm; rjzpfEdkifa-umif;udk tav;xm;tom;ay;I ajymqdkae-u
ayonf?
tjcm;OyrmwpfckrSm/ xufjrufaom ausmufvufeufud&d,mrsm;jzpfI/ ‚if;
ypPnf;rsm;onf “arsmuf0Hwpf0ufvlwpf0ufowW0g”rsm;tokH;jyKcJhaom vufeufud&d
,mrsm;jzpfonf[k t"dy`g,faz:-uonf? TypPnf;rsm;onf ,if;owW0grsm; tokH;jyKcJh
aomvufeufu&d,mjzpfa-umif; jyqdkonfhoufaoom"uwpfckr#r&Sdacs? ,lqcsuf
wpfckom jzpfayonf? tDAdkvl;&Sif;0g'D odyH`ynm&Sifwdk‹u/ xdkoufaoypPnf;rsm;udk wl;
az:&&SdpOfwGif bufvdkufonfh±+axmifhjzifh ppfaq;cJh-ujcif; jzpfayonf? wl;az:&&SdcJh
onfh ausmufjzpf&kyf-uGif;ypPnf;rsm;udk olwdk‹.oDtdk&D rSefuefa-umif;oufaoxlEdkif
onfh ±+axmifhtwdkif;om ppfaq;I/ tjcm;tcsuftvufrsm;udkrl rodusKd;u|efjyKxm;-u
ayonf? ordkif;ajymif;vJr+&SdcJha-umif; jyoEdkifatmif xdkenf;ESifESif jc,fvnf-ujyef
44
onf?3
tar&duefvlrsdK; rEkaA'yg&*l rJvfAD;vf [mpudkApfu “ordkif;tDAdkvl;&Sif;”
okawoepmwrf; rnfuJhodk‹ay:aygufcJha-umif;ESifh oufaocHa&S;a[mif;ypPnf;rsm;udk
tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u rnfuJht"dy`g,faz:-uonfhta-umif; atmufygtwdkif; az:jyxm;
ayonf?
,Ofaus;r+qdkif&mtDAdkvl;&Sif;udk axmufcHEdkifonfh,lqcsufwdkif;udk/ ol‹taejzifhawG;ac:xm;
aom vlom;wdk‹wdk;wufvmcJhonfhtpOftqufykHpHwGif/ tpOfwpdkufrjzpfonfhOyrmrsm;udk
rSwfom;xm;onf? xdkwdk;wufajymif;vJr+tcsdKŒonf ,Ofaus;r+±+axmifhwpfckwnf;wGif tH
0ifaeayonf===
4
[mpudkApf.tjrifudk twnfjyKEdkifonfh ta&;-uD;aomOyrmwpfckrSm/ tDAdkvl;
&Sif;0g'DvlrsdK;ESifh,Ofaus;r+o&kyfcGJjcif;ynm±Sifjzpfol vl;0pf[if&Darmf*if. vl‹tzGJ‹t
pnf;wpfcku a,mufsm;-uD;pdk;r+ESifh wpfvifwpfr,m;pepfykHpHtxd ausmfv$m;vmcJh&
onfh ajymif;vJwdk;wufjzpfay:r+tqifhavhvmcsuf jzpfayonf? ol‹taejzifh a&S;usI
rwdk;wufao;aomurBmOD;vl&dkif;tqifhrS ydkrdkwdk;wufzGH‹jzdK;onfhtqifhtxd “ajymif;vJ”
vmcJhjcif;jzpfonf[k tqdkjyKxm;onf? odk‹aomfvnf;/ TokawoejyK&mwGif/ oltokH;
jyKaomOyrmrsm;onf/ wurBmvkH;tESH‹tjym;ae&mwumwdkif;u wpfrsdK;ESifhwpfrsdK;quf
pyfr+r&Sdonfh vlrsdK;rsm;.xkH;pHrsm;jzpfaeonf? ‚if;Oyrmrsm;udk olvdkcsifonfh tajzrsdK;
&atmif pDpOfayonf? wurBmvkH;rS aomif;ESifhodef;ESifhcsDaom ,Ofaus;r+xkH;pHrsm;teuf
ol wiful;rSef;qxm;aom ykHpHwGif tH0ifEdkifonfh xkH;pHrsm;udkom ola&;om;onfh pm
wrf;twGuf a&G;,lxm;onf?
armf*ifu ol.tawG;tac:rSefuefa-umif; oufaoxlEdkif&ef ordkif;udk rnfuJh
odk‹ jyefvnfpDpOfa-umif; [mpudkApfu az:jyxm;ayonf? olu tvGefa&S;usaom-op
aw;vsrS rdef;r-oZmanmif;aomxkH;pHrStjyKpI/ tar&duefwdkif;&if;om;rsm;. a,m
ufsm;-oZmanmif;aomxkH;pHtxd rsOf;qGJxm;onf? xdk‹aemuf ol.tpDtpOfudk a,m
ufsm;OD;pD;aomfvnf; wpfvifwpfr,m;pepfowfrSwfjcif;r&Sdao;onfh ordkif;OD;*&dvlrsdK;
wdk‹.acwfodk‹ ckeful;oGm;onf? ol.aemufqkH;tpDtpOfydkif;wGif/ ,ae‹,Ofaus;r+acwf
&Sd a,mufsm;.trsdK;udkvdkufI wpfvifwpfr,m;pepfudk wduspGmowfrSwfxm;aom
xkH;pHudk xnfhoGif;xm;onf?
[mpudkApfu TtpDtpOfudk/ atmufygtwdkif; rSwfcsufcsuf a&;xm;ayonf?
ordkif;±+axmifhjzifh-unfhygu/ TtpDtpOfonf pdwful;,OfwDxGifr+omv#if jzpf.?==
5
45
ordkif;rSefudk zkH;uG,fxm;.
True History Covered Up
u|Ekfyfwdk‹od&Sdxm;onfh ordkif;a-umif;trsm;tm;jzifh pmtkyfrsm;rSwqifh od&Sd-u
jcif;jzpfonf? pmzwfolwdk‹onf pmtkyfwGifa&;om;xm;aomtcsuftvufrsm;udk oHo
,uif;&Sif;pGmyif zwf±+-uayonf? odk‹aomfvnf;/ vl‹ordkif;ESifhywfoufvmaomtcg/
ZD0aA'/ armvD-uLqdkif&mZD0aA'/ ausmufjzpf&kyf-uGif;ynm=edcgwuaA'/ rsdK;ADZaA'/
ZD0rsdK;ADZaA'ESifh rEkaA' ponfhbmom&yfrsm;u todtrSwfrjyK vufrcHawmhonfh
tawG;tac:t,ltqrsm;jzifh ykHpHoGif;xm;aom oDtdk&Drsm;udk xnfhoGif;wifjyxm;-u
ayonf? odyH`ynmt&/ ysufokOf;oGm;jyDjzpfaom tDAdkvl;&Sif;oDtdk&DESifhtwl/ ‚if;oDtdk&D
udk tajccHI a&;om;xm;aom ordkif;rsm;onfvnf; w&m;r0ifawmhay?
ordkif;yg&*lwpfOD;jzpfol tuf'Gwf at z&D;rif;u/ u|Ekfyfwdk‹. ordkif;qkdif&mod&Sd
r+rsm;onf/ “trSefw&m;”udk rnfodk‹xif[yfaponfhta-umif;ESifh ywfoufI aqG;aEG;
xm;ayonf?
ordkif;avhvmcsufwGif/ &&Sdxm;onfhtcsuftvufrSefor#onf/ vlom;. pdwfxm;ESifhvl
om;. ajymif;vJvG,fjcif;wGif rlwnfvsuf&Sdayonf? xdkordkif;tcsuftvufudk ay;olu
rnfr#,kH-unfxdkufonfhtay:wGif rlwnfaeayonf? xdkolonf/ wrifwumvdrfIvnf;
ajymEdkifovdk/ trSwfwrJhvnf; vSnfhpm;jcif;vnf; &SdEdkifayonf? vlwpfOD;onf vdrfvnfEdkif
ovdk/ rSm;,Gif;jcif;vnf; &SdEdkifayonf?
6
xdk‹a-umifh/ u|Efkyfwdk‹vufxJodk‹ a&muf&Sdvmonfh ordkif;rsm;onf rSefuefonf[k
pdwfcsEdkifygrnfavm?
yxrOD;pGm/ u|Efkyfwdk‹xH ordkif;q&mrsm;ESifh ausmufjzpf&kyf-uGif;a&S;a[mif;ypPnf;
qdkif&mynm&Sifwdk‹. "rR'd@mefusaomaocsmr+udk ppfaq;&ayrnf? pdwful;oufouf
jzpfaomt,ltqtrsm;tm;jzifhuJhodk‹yif/ rwlnDaomvlrsm;twGuf ordkif;udk t"dy`g,f
aumuf&Sif;vif;&mwGifvnf; uGmjcm;Edkifayonf? tjzpftysufwpfckwnf;udk jyefvnf
&Sif;vif;jy&mY rnfolu &Sif;jyonf [laomtcsufay:wGifvnf; rlwnfayonf? xdkt
jzpftysufudk rsufjrifoufaor[kwfolwdk‹u jyefvnf&Sif;jyonfhtcgwGif wpfOD;ESifh
wpfOD;.tqdkonf ydkrdkI uGJjym; jcm;em;ayrnf?
“ordkif;”qdkonfrSm jzpf&yfrsm;udk umvtvdkufpDpOfjcif;[k t"dy`g,fzGifhqdk.?
xdkjzpf&yfrsm;teuf t"dy`g,f&Sdaomjzpf&yfrsm;ESifh xif&Sm;aomjzpf&yfrsm;onf ordkif;
q&m. wifjycsufay:wGif rlwnfayonf? Oyrm/ ppfyGJwpfyGJESifhywfoufI tEdkif&onfh
bufu rSefuefjcif;&Sdr&SdrSm ordkif;a&;ol. oabmxm;wGifrlwnfayonf? tu,fI
ol‹taejzifh vdkvm;aombufonf wpfbufom;.e,fajrudk usL;ausmfwdkufcdkufI/
&ufpuf-urf;-uKwfr+ajrmufjrm;pGmusL;vGefonfyifjzpfap “vGwfajrmufjcif;twGufol&J
aumif;” jzpfvdrfhrnf?7
Oyrm/ tu,fI &efbufjzpfaeonfhEdkifiHESpfEdkifiH. ordkif;pm
tkyfrsm;udk avhvm-unfhaomtcg/ jzpfpOfwpfckwnf;udk wpftkyfpDwGif az:jyxm;csuf
rsm;onf vkH;0uGmjcm;aeonfudk awG‹&ayrnf?
,if;onfum;/ ,ae‹ tDAdkdvl;&Sif;0g'Dordkif;yg&*lrsm;ESifh odyH`ynm&Sifwdk‹. vkyf
&yfyifjzpfayonf? wdusrSefuefonfh oufaocHtaxmuftxm;wpfckr#r&SdbJ/ vlom;
wdk‹. tDAdkvl;&Sif;ordkif;udk rSefuefoa,mifa,mif wifjyxm;-uayonf? olwdk‹.oDtdk&D
udk y,fzsufxm;aom cdkifvkHonfhoufaorsm;udk rodusdK;u|efjyKxm;um/ oufaot
46
axmuftxm;rsm;udk olwdk‹vdk&modk‹qGJI t"dy`g,faz:-uonf? xdk‹aemuf ,if;oDtdk&Dudk
tcsdKŒodyH`ynm&Sifrsm;u rSefuefonfhtawG;tac:tjzpf/ Oya'oed,mrtjzpf vufcH
xm;-uayonf?
tu,fI 'kwd,urBmppfordkif;udk pDppfolordkif;yg&*lwpfOD;onf/ trsdK;om;qdk&S,fvpf0g't
jrifudk vufudkif,kH-unfoljzpfygu/ [pfwvmudk tay:ydkif;wGifjyxm;aom ykHudkom tajccHI
tifrwef-uD;us,fcHhnm;aomacgif;aqmifwpfOD;tjzpf az:jyayvdrfhrnf? odk‹aomfvnf;/ atmuf
ykHrSm bGwfcsifa0gvf'ftusOf;pcef;wGif &dkufxm;aom"gwfykHjzpfI/ [pfwvm. &ufpuf-urf;
-uKwfpGm owfjzwfcJhaom xdwfvef‹a-umufrufzG,fjrifuGif;udk jyovsuf&Sd.?
47
aemifESpfaygif;odef;oef;-umjyD;aemuf rnfonfht&mrsm;
usef&pfrnfenf;?
What Will Remain In Tens of Thousands of Year' Time?
aqmufvkyfa&;/ pufr+vkyfief;ESifh enf;ynmqdkif&mxkwfvkyfr+rsm;wGif tokH;jyK
aomypPnf;rsm;tjyif ae‹pOfokH;ypPnf; tajrmuftjrm;udkjyKvkyfonfh0wˆKypPnf;rsm;.
oufwef;onf/ vl‹ordkif;ESifhE+dif;,SOfvdkufaomtcg tawmfuav;wdkawmif;aeayonf?
tu,fI vlwdk‹onf/ vGefcJhonfhESpfaygif;axmifaomif;tvsifu tvGefw&macwfrD
vSyaomopfom;taqmufttkHwGif aexdkifcJhygu/ ,ae‹tcsdefwGif ,if;wdk‹ESifhywfouf
I -uGif;usefrnfh oufaocHypPnf;rsm; tvGefenf;vdrfhrnfjzpfa-umif; em;vnfoabm
aygufEdkifayonf? u|Ekfyfwdk‹.,Ofaus;r+acwfonf a-umufrufzG,faomab;Oyg'f
wpfckckuyfqdkufonf[k pOf;pm;-unfh-uygpdk‹? aemifvmrnfh ESpfaygif;wpfodef;avmuf
wGif rnfr#aomt&mrsm; usef&pfygrnfenf;? tu,fI aemifvmrnfhvlom;rsm;u/
t&dk;pktcsdKŒESifh aqmufvkyfa&; tkwfjrpftcsdKŒudktajccHI u|Ekfyfwdk‹udk acwfrrDao;aom
a&S;OD;vlom;rsm; jzpfonf[k t"dy`g,faz:ygu/ rnfr#rSefuefygrnfenf;?
48
49
aemifvmrnfhESpfaygif;wpfodef;avmufwGif/ ,ae‹u|Efkyfwdk‹.taqmuft
tkHrsm;rS ausmufwkH;tcsdKŒavmufom usef&pfvdrfhrnf? opfom;jzifhvkyfxm;aom
ypPnf;rsm;onf aqG;ajrŒoGm;I/ oHypPnf;rsm;onfvnf; oHacs;wufIausrGukefay
rnf? Oyrm/ qD&m*ifeef;awmf. vSyonfheH&Huyfyef;csDrsm;/ vSyx,f0gaomy&d
abm*rsm;/ cef‹nm;onfhuef‹vef‹umESifhaumfaZmrsm;/ rD;qdkif;ya'omrsm;ESifhrD;vkH;
rD;tdrfrsm;/ ponfwdk‹onfvnf; usefaeawmhrnfr[kwfay? tm;vkH;aysmufuG,f
ukefvdrfhrnf? qD&m*ifeef;awmfysuf-uD;udk cyfvSrf;vSrf;rS -unfholonf/ ausmuf
wkH;tpktykHrsm;ESifh eef;awmftkwfjrpfykHpHrsm;udkomawG‹&ayvdrfhrnf? TykHpHtwdkif;
awG‹jrifolonf/ u|Efkyfwdk‹acwfrS vlrsm;onf/ tajcwusaexdkifjcif;r&Sd-u
ao;bJ/ ausmufwkH;ausmufcJrsm;udk pkykHxm;I cdkatmif;aexdkif-uonf[k aumuf
csufcsygu/ xdkqef;ppfcsufonf vkH;0rSm;,Gif;rnfom jzpf.?
50
51
,ae‹txdusef&pfaeonfh taqmufttkHysuftydkif;tprsm;onf wpfcsdefu
qD&m*ifeef;awmfuJhodk‹ vSywifhw,fonfhtaqmufttkHrsm;vnf; jzpfEdkifayonf?
tu,fI xdktaqmufttkHysufrsm;udk y&dabm*rsm;/ rD;tdrf rD;vkH; rD;qdkif;ya'omrsm;/
vSyonfh uvumrsm;/ aumfaZmrsm;/ ponfwdk‹jzifh wefqmqifvdkufygu wzefpdwf
0ifpm;zG,f jyefvnfvSyvmayrnf?
a&S;tvsifrSvl‹tzGJ‹tpnf;onf/ tEkynmtm;jzifhvnf;aumif;/ ,Ofaus;r+tm;
jzifhvnf;aumif;/ ynmA[kokwtm;jzifhvnf;aumif;/ tajrmuftjrm;ydkrdkwdk;wufcJh-u
a-umif; uk&ftmefusrf;awmfjrwfwGif rdef‹qdkxm;ayonf? uk&ftmeftm,wfawmf wpf
ydk'fwGif/ a&S;tvsifrSvl‹tzGJ‹tpnf;rsm;onf tvGefw&mtqifhjrifha-umif; trdef‹&Sdxm;
.?
xdkolwdk‹onf urBmajr0,f vSnfhvnfoGm;vmjcif; rjyKcJh-uavoavm? odk‹
jyKcJh-uv#if/ ‚if;wdk‹onf rdrdwdk‹tvsif &SdcJh-ubl;-uaomolwdk‹. aemufqkH;
tusdK;onf rnfodk‹rnfykH &SdcJhonfudk jrif-u&ayrnf? xdka&S;ola[mif;wdk‹onf
xdkolwdk‹xufyif ol&owWd/ cGeftm;Avtm;jzifhvnf;aumif;/ yx0Dajr0,f csef
&pfcJh-uaom ajc&mvuf&mtm;jzifhvnf;aumif;/ ydkrdkxl;uJolrsm; jzpfcJh-uay
onf? odk‹wapvnf; tv†m[ft&Sifjrwfonf xdkolwdk‹tm; ‚if;wdk‹. jypfr+
'kp&dkufwdk‹a-umifh zrf;qD;uGyfrsufawmfrlcJh.? ‚if;wdk‹Y tv†m[ft&Sifjrwf.
jypf'%frS vGwfajrmufaprnfhol[lIvnf; wpfOD;wpfa,mufr#yif r&SdcJhay?
(pl&m tvfrktfrifef 40;21)
a&S;tvsif ESpfwpfoef;cGJuvlrsm;onf
tdkrif;rpGrf;olrsm;udk jyKpkcJh-u.?
People Living 1.5 Million Years Ago
Looked After Their Elderly
2005ckESpfwGif a*smf*sD,m 'refeDqDt&yfY wl;az:awG‹&Sdonfh ausmufjzpf&kyf-uGif;
wpfckonf/ “vl‹ordkif;tDAdkvl;&Sif;”Zmwfvrf;udk tjzpfrSeftcsuftvufrsm;ESifh rnfodk‹r#
r&ifqdkifEdkifatmif ydwfyifvdkufayonf? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹. odyH`enf;rusaomtqdk
jyKcsufwGif/ yxrOD;qkH;vlom;rsm;onf wd&pm>efrsm;uJhodk‹ tdrfaxmifpkESifh vlr+qufqH
a&;pepfr&Sdaomb0jzifh touf&SifaexdkifcJh-uonf[k qdk.? odk‹aomfvnf;/ ausmufjzpf
&kyf-uGif;yg&*l a';Apf avm'fuDyefepfaZ awG‹&Sdaom Z&mtdkvlom;wpfa,muf. OD;
acgif;cGHu/ ,if;tqdkrrSefuefa-umif; az:xkwfvdkufavonf?
wl;az:&&SdcJhaom xdkausmufjzpf&kyf-uGif;
onf/ oGm;wpfacsmif;omusefaom vlom;wpf
a,muf. OD;acgif;jzpfonf? oGm;rsm;tm;vkH;eD;
yg;u|wfoGm;ojzifh/ xdkvlom;onf tjcm;a&m*g
rsm;vnf; pGJuyfcHpm;cJhonf[k odyH`ynm±Sifwdk‹u
,kH-unf-uayonf? a&m*gzdpD;aomfvnf; Z&mtdk
t&G,ftxd touf&SifEdkifcJhjcif;onf/ Tyk*~dKvfudk
tjcm;olrsm;u *&kpdkuf jyKpkcJha-umif; oufaocH
aeayonf? xdk‹a-umifh xdkacwfuvlom;rsm;onf
tcsif;csif; jyKpkapmifha&Smufa&;pepf&Sd-ua-umif;
odEdkifayonf? avm'fuDyefepfaZu Todk‹qdk.?
Tyk*~dKvfonf rusef;rmolwpfOD;jzpfa-umif;
xif&Sm;ayonf?===Tyk*~dKvfonf ol.tkyfpkrS tjcm;
olwdk‹.axmufyHhjyKpkr+udk vufcH&&SdcJholjzpfa-umif; aqG;
aEG;Edkifaomtcsufjzpfonf[k ,lqygonf?
8
tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹ twnfjyKxm;aomt
qdkrSm/ vlom;wdk‹onf/ TOD;acgif;cGHydkif&Siftouf
aoqkH;oGm;jyD;aemuf ESpfaygif; 1˜5oef;-umrS vl
r+a&;,Ofaus;r+ pwifjzpfay:wdk;wufcJhonf [l
.? xdk‹a-umifh ,if;ausmufjzpf&kyf-uGif;OD;acgif;
wpfESpfwmvkH;rS odyH`awG‹&Sdcsufrsm;
udkqef;ppfonfh Discover r*~Zif;.
ESpfywfvnftxl;xkwfpmapmifwGif/
a&S;ESpfaygif;wpfoef;cGJtcsdefwkH;u
vlom;rsm;onf emzsm;rusef;jzpfol
Z&mtdkrsm;tm; jyKpk-unfh±+a-umif;
jyqdkonfh TawG‹&SdcsufESifhywfouf
I ae&mtawmfrsm;rsm;,lxm;.?
“[dkrdktD&ufwyfpfwdk‹onf bdk;bGm;Z
&mtdkrsm;udk w,kw,jyKpkcJh-uygo
avm?”[laomaqmif;yg;u vlom;
wdk‹onf wd&pm>efrsm;uJhodk‹ b,f
aomtcgrS raecJh-ua-umif;/ tpOf
tjrJvlom;tjzpfjzifhom aexdkifvm
cJh-ua-umif;udk tus,fw0ifha&;
om;az:xkwfxm;ayonf?
(*)tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u [dkrdktD&ufwyfpfonf/ vlom;rsm;tjzpf
wpfpwpfpajymif;vJvmcJhaom tDAdkvl;&Sif;jzpfpOfY arsmuf0HESifhvl
om;rsm;t-um;owW0gjzpfonf[k tqdkjyK-u.? ta&;-uD;onfht
csufrSm/ [dkrdktD&ufwyfpf.t&dk;pkwdk‹onf/ ypPKy`efvlom;rsm;. t
&dk;pkrsm;ESifh jcm;em;r+r&SdbJ/ rwfwyf&yfI wnfhwnfhvrf;av#muf
aom vlom;tjynfht0jzpf-ua-umif;yif jzpfayonf?
52
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese
ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

47295417 chit-way-lae-lae
47295417 chit-way-lae-lae47295417 chit-way-lae-lae
47295417 chit-way-lae-laebabycandy007
 
ဘူးသီးဇာတ္လမ္း
ဘူးသီးဇာတ္လမ္းဘူးသီးဇာတ္လမ္း
ဘူးသီးဇာတ္လမ္းbabycandy007
 
ခင္ထားလင္မမ်ားပါ
ခင္ထားလင္မမ်ားပါခင္ထားလင္မမ်ားပါ
ခင္ထားလင္မမ်ားပါkoluzoe
 
Guides for buddhisms part 1 basics facts
Guides for buddhisms part 1 basics factsGuides for buddhisms part 1 basics facts
Guides for buddhisms part 1 basics factsKyaw Myo Win
 
ဝတ္ရုံနက္ႏွင့္လူ
ဝတ္ရုံနက္ႏွင့္လူဝတ္ရုံနက္ႏွင့္လူ
ဝတ္ရုံနက္ႏွင့္လူkoluzoe
 
လြမ္း-တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္
လြမ္း-တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္လြမ္း-တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္
လြမ္း-တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္san aye
 
ဇာတ္ၾကမ္း
ဇာတ္ၾကမ္းဇာတ္ၾကမ္း
ဇာတ္ၾကမ္းbabycandy007
 
ညီမေလးရယ္စိုးရိမ္မိတယ္ (တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္)
ညီမေလးရယ္စိုးရိမ္မိတယ္ (တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္)ညီမေလးရယ္စိုးရိမ္မိတယ္ (တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္)
ညီမေလးရယ္စိုးရိမ္မိတယ္ (တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္)san aye
 
MBCY-YF Newsletter (Vol 1, Issue 7)
MBCY-YF Newsletter (Vol 1, Issue 7)MBCY-YF Newsletter (Vol 1, Issue 7)
MBCY-YF Newsletter (Vol 1, Issue 7)Jimmy Rezar Boi
 
အသစ္ေလးႏွစ္ေယာက္
အသစ္ေလးႏွစ္ေယာက္အသစ္ေလးႏွစ္ေယာက္
အသစ္ေလးႏွစ္ေယာက္babycandy007
 
မပိုင္သည့္ပန္း
မပိုင္သည့္ပန္းမပိုင္သည့္ပန္း
မပိုင္သည့္ပန္းbabycandy007
 
ေမာင္လွ ဇာတ္လမ္း ၂
ေမာင္လွ ဇာတ္လမ္း ၂ေမာင္လွ ဇာတ္လမ္း ၂
ေမာင္လွ ဇာတ္လမ္း ၂babycandy007
 
J U U Tway Chin Hla Pe
J U U    Tway  Chin  Hla  PeJ U U    Tway  Chin  Hla  Pe
J U U Tway Chin Hla Peguest9a6643
 
ဆယ္ေက်ာ္သက္ကေလးမ်ား
ဆယ္ေက်ာ္သက္ကေလးမ်ားဆယ္ေက်ာ္သက္ကေလးမ်ား
ဆယ္ေက်ာ္သက္ကေလးမ်ားkoluzoe
 
အျပာေရာင္သစၥာစကား
အျပာေရာင္သစၥာစကားအျပာေရာင္သစၥာစကား
အျပာေရာင္သစၥာစကားkoluzoe
 
Skmbt 50109111615170 Burmese
Skmbt 50109111615170 BurmeseSkmbt 50109111615170 Burmese
Skmbt 50109111615170 BurmeseJudith Pferdeort
 
ဂ်ီေဟာသူ (မစႏၵာ)
ဂ်ီေဟာသူ (မစႏၵာ)ဂ်ီေဟာသူ (မစႏၵာ)
ဂ်ီေဟာသူ (မစႏၵာ)san aye
 

Was ist angesagt? (20)

47295417 chit-way-lae-lae
47295417 chit-way-lae-lae47295417 chit-way-lae-lae
47295417 chit-way-lae-lae
 
ဘူးသီးဇာတ္လမ္း
ဘူးသီးဇာတ္လမ္းဘူးသီးဇာတ္လမ္း
ဘူးသီးဇာတ္လမ္း
 
ခင္ထားလင္မမ်ားပါ
ခင္ထားလင္မမ်ားပါခင္ထားလင္မမ်ားပါ
ခင္ထားလင္မမ်ားပါ
 
Guides for buddhisms part 1 basics facts
Guides for buddhisms part 1 basics factsGuides for buddhisms part 1 basics facts
Guides for buddhisms part 1 basics facts
 
ဝတ္ရုံနက္ႏွင့္လူ
ဝတ္ရုံနက္ႏွင့္လူဝတ္ရုံနက္ႏွင့္လူ
ဝတ္ရုံနက္ႏွင့္လူ
 
လြမ္း-တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္
လြမ္း-တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္လြမ္း-တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္
လြမ္း-တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္
 
ဇာတ္ၾကမ္း
ဇာတ္ၾကမ္းဇာတ္ၾကမ္း
ဇာတ္ၾကမ္း
 
ညီမေလးရယ္စိုးရိမ္မိတယ္ (တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္)
ညီမေလးရယ္စိုးရိမ္မိတယ္ (တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္)ညီမေလးရယ္စိုးရိမ္မိတယ္ (တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္)
ညီမေလးရယ္စိုးရိမ္မိတယ္ (တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္)
 
MBCY-YF Newsletter (Vol 1, Issue 7)
MBCY-YF Newsletter (Vol 1, Issue 7)MBCY-YF Newsletter (Vol 1, Issue 7)
MBCY-YF Newsletter (Vol 1, Issue 7)
 
အသစ္ေလးႏွစ္ေယာက္
အသစ္ေလးႏွစ္ေယာက္အသစ္ေလးႏွစ္ေယာက္
အသစ္ေလးႏွစ္ေယာက္
 
2.dec .14 km
2.dec .14 km2.dec .14 km
2.dec .14 km
 
မပိုင္သည့္ပန္း
မပိုင္သည့္ပန္းမပိုင္သည့္ပန္း
မပိုင္သည့္ပန္း
 
ေမာင္လွ ဇာတ္လမ္း ၂
ေမာင္လွ ဇာတ္လမ္း ၂ေမာင္လွ ဇာတ္လမ္း ၂
ေမာင္လွ ဇာတ္လမ္း ၂
 
J U U Tway Chin Hla Pe
J U U    Tway  Chin  Hla  PeJ U U    Tway  Chin  Hla  Pe
J U U Tway Chin Hla Pe
 
ဆယ္ေက်ာ္သက္ကေလးမ်ား
ဆယ္ေက်ာ္သက္ကေလးမ်ားဆယ္ေက်ာ္သက္ကေလးမ်ား
ဆယ္ေက်ာ္သက္ကေလးမ်ား
 
အျပာေရာင္သစၥာစကား
အျပာေရာင္သစၥာစကားအျပာေရာင္သစၥာစကား
အျပာေရာင္သစၥာစကား
 
Skmbt 50109111615170 Burmese
Skmbt 50109111615170 BurmeseSkmbt 50109111615170 Burmese
Skmbt 50109111615170 Burmese
 
ဂ်ီေဟာသူ (မစႏၵာ)
ဂ်ီေဟာသူ (မစႏၵာ)ဂ်ီေဟာသူ (မစႏၵာ)
ဂ်ီေဟာသူ (မစႏၵာ)
 
1996 02 12 - NLD Attitude for Ethnic Nationalities
1996 02 12 - NLD Attitude for Ethnic Nationalities1996 02 12 - NLD Attitude for Ethnic Nationalities
1996 02 12 - NLD Attitude for Ethnic Nationalities
 
UNSG REMARKS translation
UNSG REMARKS translationUNSG REMARKS translation
UNSG REMARKS translation
 

Andere mochten auch

Αμεσοδημοκρατικός Ανθρωποκεντρισμός
Αμεσοδημοκρατικός ΑνθρωποκεντρισμόςΑμεσοδημοκρατικός Ανθρωποκεντρισμός
Αμεσοδημοκρατικός ΑνθρωποκεντρισμόςTanya Maria Geritsidou (Tantz Aerine)
 
Tư vấn giữ eo cùng bellydance
Tư vấn giữ eo cùng bellydanceTư vấn giữ eo cùng bellydance
Tư vấn giữ eo cùng bellydancebiquyetdangdep
 
ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ Freemasonry. burmese
ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ Freemasonry. burmeseကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ Freemasonry. burmese
ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ Freemasonry. burmeseHarunyahyaBurmese
 
Mac Cosmetics
Mac CosmeticsMac Cosmetics
Mac Cosmeticsmksk
 
RBI AS WELL AS GOVERNMENT OF INDIA MUST RECONSIDER RELAXATION ALLOWED RECENTL...
RBI AS WELL AS GOVERNMENT OF INDIA MUST RECONSIDER RELAXATION ALLOWED RECENTL...RBI AS WELL AS GOVERNMENT OF INDIA MUST RECONSIDER RELAXATION ALLOWED RECENTL...
RBI AS WELL AS GOVERNMENT OF INDIA MUST RECONSIDER RELAXATION ALLOWED RECENTL...Neha Sharma
 
Mark kaufman resume 8.08.16
Mark kaufman resume 8.08.16Mark kaufman resume 8.08.16
Mark kaufman resume 8.08.16Mark Kaufman
 
Mẹo hay giữ eo cùng bellydance
Mẹo hay giữ eo cùng bellydanceMẹo hay giữ eo cùng bellydance
Mẹo hay giữ eo cùng bellydancebiquyetdangdep
 
Chia sẻ giữ eo cùng bellydance
Chia sẻ giữ eo cùng bellydanceChia sẻ giữ eo cùng bellydance
Chia sẻ giữ eo cùng bellydancebiquyetdangdep
 
Banking sector – under scanner
Banking sector – under scannerBanking sector – under scanner
Banking sector – under scannerNeha Sharma
 
Mách bạn eo thon dáng đẹp cùng bellydance
Mách bạn eo thon dáng đẹp cùng bellydanceMách bạn eo thon dáng đẹp cùng bellydance
Mách bạn eo thon dáng đẹp cùng bellydancebiquyetdangdep
 
Bí quyết giữ eo cùng bellydance
Bí quyết giữ eo cùng bellydanceBí quyết giữ eo cùng bellydance
Bí quyết giữ eo cùng bellydancebiquyetdangdep
 
портфоліо викладача та студента
портфоліо викладача та студентапортфоліо викладача та студента
портфоліо викладача та студентаallamatvienko
 
အစ္စလာမ်ဘာသာကို။ လွယ်ကူသောဘာသာတရားကို. Burmese
အစ္စလာမ်ဘာသာကို။ လွယ်ကူသောဘာသာတရားကို. Burmeseအစ္စလာမ်ဘာသာကို။ လွယ်ကူသောဘာသာတရားကို. Burmese
အစ္စလာမ်ဘာသာကို။ လွယ်ကူသောဘာသာတရားကို. BurmeseHarunyahyaBurmese
 

Andere mochten auch (20)

Como aprendo a vivir
Como aprendo a vivirComo aprendo a vivir
Como aprendo a vivir
 
Αμεσοδημοκρατικός Ανθρωποκεντρισμός
Αμεσοδημοκρατικός ΑνθρωποκεντρισμόςΑμεσοδημοκρατικός Ανθρωποκεντρισμός
Αμεσοδημοκρατικός Ανθρωποκεντρισμός
 
Hari kantin
Hari kantinHari kantin
Hari kantin
 
Tư vấn giữ eo cùng bellydance
Tư vấn giữ eo cùng bellydanceTư vấn giữ eo cùng bellydance
Tư vấn giữ eo cùng bellydance
 
ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ Freemasonry. burmese
ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ Freemasonry. burmeseကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ Freemasonry. burmese
ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ Freemasonry. burmese
 
Mac Cosmetics
Mac CosmeticsMac Cosmetics
Mac Cosmetics
 
Dark Places: A surprisingly accurate movie depiction of PTSD!
Dark Places: A surprisingly accurate movie depiction of PTSD!Dark Places: A surprisingly accurate movie depiction of PTSD!
Dark Places: A surprisingly accurate movie depiction of PTSD!
 
RBI AS WELL AS GOVERNMENT OF INDIA MUST RECONSIDER RELAXATION ALLOWED RECENTL...
RBI AS WELL AS GOVERNMENT OF INDIA MUST RECONSIDER RELAXATION ALLOWED RECENTL...RBI AS WELL AS GOVERNMENT OF INDIA MUST RECONSIDER RELAXATION ALLOWED RECENTL...
RBI AS WELL AS GOVERNMENT OF INDIA MUST RECONSIDER RELAXATION ALLOWED RECENTL...
 
Warehousing management
Warehousing managementWarehousing management
Warehousing management
 
Mark kaufman resume 8.08.16
Mark kaufman resume 8.08.16Mark kaufman resume 8.08.16
Mark kaufman resume 8.08.16
 
Mẹo hay giữ eo cùng bellydance
Mẹo hay giữ eo cùng bellydanceMẹo hay giữ eo cùng bellydance
Mẹo hay giữ eo cùng bellydance
 
Chia sẻ giữ eo cùng bellydance
Chia sẻ giữ eo cùng bellydanceChia sẻ giữ eo cùng bellydance
Chia sẻ giữ eo cùng bellydance
 
Banking sector – under scanner
Banking sector – under scannerBanking sector – under scanner
Banking sector – under scanner
 
Mách bạn eo thon dáng đẹp cùng bellydance
Mách bạn eo thon dáng đẹp cùng bellydanceMách bạn eo thon dáng đẹp cùng bellydance
Mách bạn eo thon dáng đẹp cùng bellydance
 
Death Midwife 2
Death Midwife 2Death Midwife 2
Death Midwife 2
 
Bí quyết giữ eo cùng bellydance
Bí quyết giữ eo cùng bellydanceBí quyết giữ eo cùng bellydance
Bí quyết giữ eo cùng bellydance
 
kaushal resume1
kaushal resume1kaushal resume1
kaushal resume1
 
портфоліо викладача та студента
портфоліо викладача та студентапортфоліо викладача та студента
портфоліо викладача та студента
 
Paz y democracia
Paz y democraciaPaz y democracia
Paz y democracia
 
အစ္စလာမ်ဘာသာကို။ လွယ်ကူသောဘာသာတရားကို. Burmese
အစ္စလာမ်ဘာသာကို။ လွယ်ကူသောဘာသာတရားကို. Burmeseအစ္စလာမ်ဘာသာကို။ လွယ်ကူသောဘာသာတရားကို. Burmese
အစ္စလာမ်ဘာသာကို။ လွယ်ကူသောဘာသာတရားကို. Burmese
 

ကျောက်သည်အသက်အရွယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာသည်မုသာစကား. Burmese

  • 1.
  • 2. 2
  • 3. wpfckwnf;aomouf&SdqJvfrSpwifI qJvftajrmuftjrm;ygaom ouf&SdypPnf;/ xdkrSwpfqifh arsmuf0Hrsm;ESifhvlom;rsm; jzpfay:vmonf[k wifjyxm;aom tDAdkvl;&Sif;jzpfpOfac: wpfpwpfptvdktavsmufqifhuJajymif;vJjzpfay:jcif;jzpfpOfudk &Sif;jyEdkif&eftwGuf/ tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹onf vlom;wdk‹.ordkif;udk olwdk‹wifjyaom tDAdkvl;&Sif;oDtdk&DESifh udkufnDatmif/ jyefvnfa&;om;-uayonf? xdkordkif;rsm;wGif/ urBmOD;vlom;rsm;.aexdkifykHudk pdwful;,Ofjzifh “*latmif;acwf” ESifh“ausmufacwf” rsm;ta-umif; wDxGifaz:jy-u.? odk‹aomfvnf;/ arsmuf0Hwpf0uf vlom;wpf0uf owW0gwdk‹onf tarG;&Snfom;a&rsm;udk0wfqifI/ pum;rajymwwf-uao;bJ/ arSmifrdkufaom*lwGif;Y 0dkif;xdkifae-uonfh yef;csDykHum;csyfrsm;onf/ pdwful;,Of'¾m&D oufoufjzpf.? urBmOD;vl&dkif;rsm;r&SdcJhay? ausmufacwf[lonfvnf; r&SdcJhay? xdkyef;csDykHrsm;onf tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u/ rD'D,mowif;avmuom;tcsdKŒESifhyl;aygif;I vlxkudkvdrfvnfvSnfhjzm;-ujcif;omjzpfonf? vlom;rsm;onf vlom;jzpfvm uwnf;upwifI vlom;rsm;tjzpfom toufxif&Sm;aygufzGm;vmcJh-u.? xdktcsdefrSpI ,ae‹wdkifatmif jynfhpkHaom,Ofaus;r+twdkif; aexdkifvmcJh-u.? Tpmtkyfonf/ “ausmufacwf”,kH-unfcsuf tb,fha-umifhrSm;,Gif;onfhta-umif;udk az:xkwfxm;I/ aemufqkH;ay:odyH`ynmawG‹&Sdcsuftaxmuftxm;rsm;jzifh zefqif;jcif;trSefw&m;udk az:xkwfxm;ygonf? vlom;rsm;onf TurBmajr-uD;ay:odk‹ tDAdkvl;&Sif;t&a&muf&Sdvm-ujcif;r[kwfbJ/ wefcdk;tm%kabmfESifhjynfhpkHawmfrlaom/ t&mcyfodrf;udkodawmfrlaomoAŠnKwOm%fawmf&Sif tv†m[ft±Sifjrwf. csdKŒ,Gif;csufuif;rJhaom zefqif;r+jzifh a&mufvm-ujcif; jzpfonf? Tpmtkyfudk [m&Gef,[f,m[laomuavmif trnfjzifha&;om;ol pma&;q&m-uD;ygarmuQt'feeftkdcf w&fonf/ wl&uDEdkifiHtefum&mjrKdŒY 1956ckESpfwGif arG; zGm;cJhI/ tefum&mjrKdŒwGifyif txufwef;ausmif;ynm oif,lcJhavonf? tpPwefblvfjrKdŒ&Sd rDrm&fqDeefwuU odkvfwGif 0dZ…mbmom&yfudk qufvufqnf;yl;um 0dZ…m bGJ‹ESifhr[m0dZ…mbGJ‹udkqGwfcl;cJhavonf? xdk‹aemuf tpP wefblvfwuUodkvfrS 'eduaA'bmom&yfjzifh yg&*l bGJ‹udk qGwfcl;cJhavonf? 1980=ckESpfrSpI EdkifiHa&;odyH` bmom&yf/ odyH`bmom&yfESifh ,kH-unfcsufqdkif&mta&; rsm;ESifhywfoufonfh pmtkyfrsm;udk a&;om;xkwfa0cJhay onf? [m&Gef,[f,m.pmtkyfrsm;onf/ urBmwpf0Srf;vkH;&Sd pmzwfoly&dwfu-udKuf ESpfoufonfhtjyif/ tajrmuftjrm;aomyk*~dKvfwdk‹udk tpPvmrfomoemodk‹ jyefvnf a&muf&SdvmapI olwdk‹.tDrmef,kH-unfcsufudkvnf; ydkrdkcdkifrmap&mwGif ta&;ygvSay onf? [m&Gef,[f,m.pmtkyfrsm;onf uav;vl-uD;ra&G;/ vli,fvl&G,fra&G;/ vlrsdK; ra&G; pdwf0ifpm;-uojzifh tus,fw0ifh zwf±+-uayonf? pmzwfoltm; tv†m[ft&Sif jrwfwnf&Sda-umif;/ xdkt&Sifjrwfonf wpfyg;wnf; aomt&Sifjrwfjzpfa-umif;/ xdk t&Sifjrwf vrf;n$efonfhtwdkif; aexdkifoifha-umif; ponfhta&;-uD;onfhtcsuft ajrmuftjrm;udk pOf;pm;qifjcifawG;awm&ef t"duxm;I wdkufwGef; Ed+;aqmfxm;yg onf? 3
  • 4. tv†m[ft&Sifjrwf. vrf;awmfwGif &yfwnf&ef &nf&G,fcsufjzifh u|Ekfyf. cspfvSpGmaom ZeD;/ om;orD;rsm;/ nDtpfudkrsm;ESifhrdwfo*F[rsm;udk ESpf&Snfvrsm; cGJcGmcJhjcif;*sD[m'fwGif wpdwfwa'o jznfhwif;ygap[k &nfpl;vsuf Tpmtkyfudk ukodkvfjzpf jrefrmbmomjyefqdkygonf? rnfolrqdkrl&if;rysuf ykHESdyfxkwfa0a&mif;cscGifh &Sdygonf? rdk[rR'ftvD(v[D)wef*Gef; rwfv 2008=ckESpf (2009=ckESpf atmufwdkbmvwGif xyfrHppfaq;jyifqifonf?) 4
  • 5. pma&;olta-umif; (About the Author) Tpmtkyfudk [m&Gef,[f,m[laom uavmiftrnfjzifha&;om;ol pma&;q&m -uD;onf/ wl&uDEdkifiH tefum&mjrKdŒY 1956ckESpfwGif arG;zGm;cJhI/ tefum&mjrKdŒwGifyif txufwef;ausmif;ynmoif,lcJhavonf? tpPwefblvfjrKdŒ&Sd rDrm&fqDeefwuUodkvfwGif 0dZ…mbmom&yfudk qufvufqnf;yl;um 0dZ…mbGJ‹ESifhr[m0dZ…mbGJ‹udkqGwfcl;cJhavonf? xdkaemuf tpPwefblvfwuUodkvfrS 'eduaA'bmom&yfjzifh yg&*lbGJ‹udk qGwfcl;cJh avonf? 1980=ckESpfrSpI EdkifiHa&;odyH`bmom&yf/ odyH`bmom&yfESifh ,kH-unfcsufqdkif &mta&;rsm;ESifhywfoufonfhpmtkyfrsm;udk a&;om;xkwfa0cJhayonf? tDAdkvl;&Sif;ac: wpfpwpfpqifhuJajymif;vJjzpfay:jcif;tawG;tac:0g'Drsm;.ta,mifaqmifvdrfvnfr+ ESifh ‚if;wdk‹.tcdkiftrmtqdkjyKcsufrsm;onf usKd;a-umif;qDavsmfr+r&Sda-umif;tjyif/ 'g0if0g'ESifhwuG urBmay:wGif aoG;acsmif;pD;apcJhonfh zufqpf0g'ESifh uGefjrLepf0g' wdk‹udk aemufuG,frSaeI qufpyfay;aeolwdk‹ta-umif;udk pmtkyfaygif;rsm;pGm a&;om;I az:xkwfcJhavonf? [m&Gef,[f,m.pmtkyfrsm;udk bmompum;aygif; 57rsdK;jzifh bmomjyefqdkxm; I/ pmrsufESmaygif; 45000 yg0ifum "gwfykHaygif; 30000 txd yg0ifygonf? ol.uavmiftrnfonf tv†m[ft&Sifjrwftm; r,kH-unfolwdk‹udktwdkuftcH vkyf&mYausmf-um;cJh-uaom wrefawmfESpfyg;jzpfonfh [m&Gef(tm&Gef)ESifh ,[f,m (a,m[ef)wdk‹.trnfESpfckudk aygif;pyfxm;aomtrnfjzpfayonf? Tpmtkyf.rsufESm zkH;wGifygonfh wrefawmfjrwf.wHqdyfonf pmtkyftwGif;&Sdta-umif;tcsufrsm;ESifh qufpyfvsuf&Sdaeygonf? aemufqkH;usrf;awmfjrwfjzpfaomuk&ftmefusrf;awmfjrwfESifh aemufqkH;wrefawmfjrwfjzpfonfhrdk[rR'f(qGv†v†m[ktvdkif;a[h0qv†rf)wdk‹udk udk,fpm; jyKxm;jcif;jzpfonf? uk&ftmefusrf;awmfjrwfESifh qGEMwf(wrefawmfjrwf.-o0g'usifh pOf)rsm;.oGefoifcsuft&/ bk&m;rJh0g'wdk‹.tajccHa&aomufjrpftcsuftvufrsm;udk oufaotaxmuftxm;rsm;ESifhtwl acsyacszsufI/ bmomt,l0g'rsm;udk wm;jrpfpGyf pGJaomtoHrsm;udk wdwfqdwfoGm;apygonf? ynmhtvif;udk&&SdI yuwdjynfhpkHaumif; rGefaomtusifhoduQmESifhudk,fusifhw&m;rsm;jzifhjynfhpkHonfh aemufqkH;wrefawmfjrwf. wHqdyfawmfudktokH;jyKI xdkbk&m;rJh0g'Dwdk‹.toHudk wdwfqdwfoGm;apjcif;jzpfygonf? [m&Gef,[f,ma&;om;onfhpmayrsm;onf/ uk&ftmefusrf;awmfjrwf.owif; rSm-um;csufrsm;udk ydk‹oay;I/ pmzwfolwdk‹udk ,kH-unfcsufESifhoufqdkifonfh tajccH tcsuftvufrsm;udk pOf;pm;qifjcifokH;oyfjcif;jzifh tv†m[ft&Sifjrwfwnf&Sda-umif;ESifh xdkt&Sifjrwfonf wpfyg;wnf;aomt±Sifjrwf jzpfawmfrla-umif;udk od&Sd-uI/ azguf jyefaombk&m;rJhtawG;tac:rsm;. usKd;a-umif;cdkifvkHr+r&SdonfhtajccHrsm;udkaz:xkwf jyo&efom t"duyef;wdkif jzpfonf? [m&Gef,[f,ma&;om;onfhpmtkyfrsm;udk tdEdN,EdkifiHrStar&duefEdkifiHtxd/ t*F vefEdkifiHrStif'dkeD;&Sm;EdkifiHtxd/ ydkvefEdkifiHrSabmhpeD;,m;EdkifiHtxd/ pydefEdkifiHrSb&m ZD;vfEdkifiHtxd/ pojzifh urBmtESH‹tjym;rS pmzwfy&dwfwdk‹ zwf±+-uygonf? t*Fvdyf/ jyifopf/ *smref/ pydef/ tDwvD/ ay:wl*D/ tl&'l/ tm&AsD/ tvfab;eD;,ef;/ &k&Sm;/ qmbdk=c&dktuf/ ydkvef/ rav;/ tGD*k&f/ wl&uDESifh tif'dkeD;&Sm;bmompum;rsm;jzifh jyefqdkxm;onfudkvnf; zwf±+Edkifygonf? 5
  • 6. [m&Gef,[f,m. pmtkyfrsm;onf/ urBmwpf0Srf;vkH;&Sd pmzwfoly&dwf. -udKufESpfouf jcif;&Sdonfhtjyif/ tajrmuftjrm;aom yk*~dKvfwdk‹udk tpPvmrfomoemodk‹ jyefvnfa&muf&SdvmapI olwdk‹.tDrmef,kH-unfcsufudkvnf; ydkrdkcdkifrmap&mwGif ta&; ygvSayonf? ol.pmom;rsm;onf Om%ftajrmftjrifESifhjynfhpkHI &Sif;vif;jywfom; onfhtjyif/ em;vnfoabmaygufvG,faom a&;enf;a&;[efrsm;jzpfum/ zwf±+ol. todw&m;udk vG,fulpGmyGifhvif;apygonf? TpmtkyfwGifa&;om;xm;aomtcsuf rsm;onf/ &kyf0g'tawG;tac:rsm;udk vsifjrefxda&mufpGmacsyxm;jcif;rsm;jzifh pDukH; xm;aoma-umifh/ Tpmtkyfrsm;udk tav;teufxm;olwdk‹onfvnf; bk&m;rJh0g'ESifh twl tjcm;azgufjyefaomtawG;tac:rsm;udk qufvufaxmufcH-uawmhrnfr[kwfay? tu,fI qufvufaxmufcHae-uao;aomfvnf;/ wrifoufoufayuyfaejcif;om jzpfayvdrfhrnf? tb,fha-umifhqdkaomf/ Tpmtkyfrsm;onf xdkuJhodk‹aom tawG;tac: rsm;udk ‚if;wdk‹.tajccH&mtkwfjrpfrsm;rSpwifI vSefvdkufjcif;a-umifh jzpfygonf? ,ae‹ vuf&SdtcsdefwGif tv†m[ft&Sifjrwfudkjiif;y,faomv+yf&Sm;r+rsm;tm;vkH;onf/ [m&Gef ,[f,m.pmtkyfrsm;a-umifh tawG;tac:t& ppfa&;±+H;edrfhoGm;-uavjyD? ,if;&v'frsm;onf uk&ftmefusrf;awmfjrwf&SdOm%ftvif;ESifh ,if;.&Sif;vif; jywfom;r+rsm;a-umifhjzpfonfrSm ,kHrSm;oHo,r±SdEdkifawmhay? pma&;olonf tv†m[f t&Sifjrwf.vrf;rSefudk trsm;vlom;rsm;&SmazGpl;prf;&mwGif taxmuftuljzpfap&ef &dk; om;aomapwemt&if;cH &nf&G,fcsufxm;&Sdygonf? Tpmtkyfrsm;udk a&;om; xkwfa0 aomvkyfief;wGif rnfonfh&kyf0wˆKtjrwftpGef;udkr# ar#mfudk;jcif;tvsif;r&Sdyg? Tpmtkyfrsm;udk tjcm;olrsm;zwf±+&ef tm;ay;ulnD&if;/ ‚if;wdk‹udk tv†m[ft &Sifjrwf.opPm&Sdaomaus;u|efrsm;jzpfvmatmif olwdk‹.pdwfESvkH;om;rsm;udkzGifhay;I tv†m[ft&Sifjrwf.vrf;pOfodk‹ ac:aqmifoGm;Edkifolwdk‹onf wefzdk;rjzwfEdkifavmuf atmif -uD;us,faomtusKd;aqmifolrsm;yifjzpfayonf? ,QKtcsdefwGif vlrsm;.pdwfudk Za0Z0g±+yfaxG;apI/ olwdk‹.pdwfxJ&Sd 'Gd[oH o,jzpfaejcif;rsm;udkxda&mufpGm &Sif;vif;apEdkifjcif;r&Sdonfhtjyif cdkifvkHaomouf aotaxmuftxm;rsm;r±Sdonfh ±+yfaxG;aomtawG;tac:qDodk‹ OD;aqmifoGm;Edkifrnfhpm tkyfrsm;udk jzef‹a0jcif;onf tv[tcsdefjzKef;aejcif;omv#ifjzpfaeygvdrfhrnf? vlt rsm;tm; tDref,kH-unfr+aysmufuG,faejcif;rS u,fwifvdkonfhrGefjrwfaom&nf&G,fcsuf tpm;/ pma&;ol.pmaytpGrf;udkjy&efudkom t"duxm;onfhpmtkyfrsm;onf xda&mufr+ r&SdEdkifay? Ttcsufudk oHo,jzpfolwdkif;onf [m&Gef,[f,m.pmtkyfwGif/ tDref,kH -unfr+uif;rJhjcif;udkcsKd;ESdrfausmfv$m;I uk&ftmefusrf;awmfjrwf.oif-um;csufusifh pOfwefzdk;rsm;udkomt"duxm; jzef‹jzL;onfudk-unfhI/ pdwf&Sif;oGm;Edkifygonf? Tt usKd;aqmifcsuf.atmifjrifr+onf pmzwfolwdk‹.cH,lcsuftay:wGif o&kyfouef ay: vGifvmrnfomjzpf.? ,ae‹urBmay:wGif &ufpuf-urf;-uKwfr+rsm;ESifhwuG oabmxm;uGJvGJr+a-umifh &ifqdkifwdkufcdkufyËdyuQjzpfae-ujcif;ESifhtwl vltrsm;-uKHawG‹ae-u&onfh tjcm;'kuQ qif;&Jjcif;taygif;wdk‹onf/ tv†m[ft&Sifjrwfudk r,kH-unfjiif;y,fonfh tawG;t ac:rsm;v$rf;rdk;r+a-umifhjzpfonfudk ta&;-uD;qkH;tcsuftjzpf rSwfom;xm;&ef vdktyf ygonf? xdk'kuQyifv,frS vGwfajrmufEdkif&efrSm tv†m[ft&Sifjrwf. tHhzG,frcef;aom zef;qif;jcif;udk owdw&m;&±Sd-ujyD;/ xdkt&Sifjrwfu uk&ftmefusrf;awmfjrwfwGif oif -um;ydk‹csxm;aom usifh0wfw&m;a'oemawmfrsm;udk jzef‹csdjcif;jzifh rdpm>'dXdtawG;tac: 6
  • 7. udk qkH;cef;wdkifatmifacszsufypf&efvdktyfayonf? vuf&SdurBmhtajctaeudk-unfhvdkuf ygu/ t-urf;zufjcif;rsKd;pkHESifh azgufjyefr+yËdyuQtrsKd;rsKd;odk‹omv#if a&SŒ±+OD;wnfvsuf &Sdaeojzifh/ tcsdefraESmif;rD tv†m[ft&Sifjrwf.a'oemawmfudk xda&mufpGmESifh vsifjrefpGmydk‹csjzef‹a0&efvdktyfaea-umif; xif&Sm;aeayonf? ,if;-uKd;yrf;csufwGif/ [m&Gef,[f,ma&;om;aom pmtkyfrsm;onf a&SŒwef;rS yg0ifvsuf&Sdayonf? tif&Smtv†m[f (tv†m[ft&Sifjrwftvdkawmf&Sdygu)/ ESpfq,fh wpf&mpkESpf&Sd urBmolurBmom;rsm;onf/ uk&ftmefusrf;awmfjrwfwGif uwdu0wfjyK xm;onfhtwdkif; jidrf;csrf;r+/ w&m;r#wr+ESifh om,maysmf&$ifr+rsm;udk &&Sdatmifay; aqmif&mwGif Tpmtkyfrsm;rSwpfqifh &±Sdaom todw&m;rsm;u wpfpdwfwpfa'otjzpf yg0ifEdkifygvdrfhrnf? 7
  • 8. 8
  • 10. pmzwfolodk‹ To the Reader tDAdkvl;&Sif;oDtdk&D ysufokOf;oGm;jcif;ta-umif;udk TpmtkyfY txl;tcef;wpf cef;tjzpf az:jyxm;ygonf? tb,fha-umifhqdkaomf/ ToDtdk&Donf/ bmomt,l0g' udk qef‹usifonfh tawG;tac:rsm;tm;vkH;ESifh bk&m;rJh0g'. tajccHoabmw&m;rsm; yg&Sdaoma-umifh jzpfygonf? 'g0if0g'u zefqif;jcif;,kH-unfcsufudk jiif;y,fvdkuf jcif;jzifh/ tv†m[ft&Sifjrwf&Sdjcif;udkvnf; jiif;y,f&m a&mufaoma-umifh/ vGefcJhonfh ESpfaygif; 150ausmftwGif; vltajrmuftjrm;udk olwdk‹.bmomt,l0g',kH-unfcsuf rsm;udk pGef‹v$wfoGm;apcJhjcif;ESifh 'dG[oHo,&Sdapjcif;rsm; jyKcJhayonf? xdk‹a-umifh ‚if; oDtdk&DtawG;tac:onf vdrfvnfvSnfhpm;jcif;omv#ifjzpfa-umif;udk vltrsm;od&Sdo abmayguf&Sif;vif;atmifwifjy&efrSm rvkyfrae&wm0ef jzpfayonf? pmzwfy&dowf tcsdKŒonf u|Efkyfwdk‹.pmtkyftcsdKŒudkom zwfrd-urnfjzpfaoma-umifh/ xdkoDtdk&Dt a-umif;udk tusOf;csKyfIaz:jyoifhonf[k ,lqygonf? pma&;ola&;om;cJhaom pmtkyftm;vkH;wGif/ bmoma&;,kH-unfr+ESifhywfoufI uk&ftmefusrf;awmfjrwftm,wfawmfrsm;jzifh&Sif;jyI/ pmzwfoltm; tv†m[ft&Sifjrwf .rdef‹-um;oGefoifcsufrsm;udk avhvmrSwfom;um xdkoGefoifcsufrsm;twdkif; aexdkif&ef zdwfac:xm;ayonf? tv†m[ft&Sifjrwf.trdef‹awmfrsm;ESifhywfoufaomta-umif; &yfrsm;udk&Sif;jy&mY pmzwfol.pdwfwGif 'Gd[oHo,uif;&Sif;I aemufxyfar;cGefrsm; xkwf&ef r&SdEdkifatmif &Sif;vif;wifjyxm;ayonf? pma&;ol. pdwf&if;apwemrSef t &if;cHaom a&;enf;a&;[efESifh vG,ful&Sif;vif;aomtokH;tE+ef;rsm;onf pmzwfolvl -uD;vli,f t&G,fwdkif;ESifh vlr+a&;tkyfpkwdkif;u vG,fulpGmem;vnfoabmayguf Edkifyg onf? xda&mufI &Sif;vif;aompmom;rsm;a-umifh wpfxdkifwnf;wGif tjyD;zwf±+Edkif ayonf? bmomt,l0g'rsm;udk jyif;xefpGmjiif;y,folwdk‹yifv#if/ Tpmtkyfyg rSefuef onfh&Sif;vif;csufESifh udk;um;csufrsm;udk jiif;qefI r&Edkif-uacs? TpmtkyfESifhtwl pma&;ol. usefpmtkyftm;vkH;wdk‹udk wpfOD;csif;zwfjcif; odk‹r[kwf tkyfpkvdkuf aqG;aEG;jcif;jyKEdkifygonf? pma&;ol.pmtkyfrsm;rS tusKd;aus;Zl; &&Sdvdkolwdk‹twGuf tkyfpkzGJ‹IaqG;aEG;&eftvGefoifhavsmfygonf? xdkodk‹jyKjcif;jzifh wpfOD; ESifhwpfOD;.tjrifESifhtawG‹t-uHKrsm;udk ESD;aESmzvS,fEdkifrnfjzpfygonf? xdk‹tjyif/ Tpmtkyfudk a&;om;jcif;onf tv†m[ft&Sifjrwf.ESpfoufjcif;udk &,l&efudk om&nf&G,faoma-umifh/ zwf±+jcif;ESifhykHESdyfxkwfa0jcif;onf -uD;us,faom tpPvmrfhtusdK;aqmifjcif;yifjzpfayonf? Tpma&;q&m.pmtkyfrsm;onf zwfaumif; &kHru ,kH-unfxdkufaompmtkyfrsm;jzpfygonf? xdk‹a-umifh/ rSefuefaom bmomt,l 0g'twGuf tjcm;olrsm;udk qufoG,f&mY Tpmtkyfrsm;udk zwf±+&efwdkufwGef;jcif;onf taumif;qkH;aom enf;vrf;jzpfygonf? Tpma&;ol.pmtkyfrsm;wGif/ pma&;ol.yk*~vdutjrifrsm;/ 'Gd[oHo,jzpfzG,f aom udk;um;csufrsm;jzifh&Sif;vif;wifjyjcif;/ &dkaoav;pm;xdkufaomrGefjrwfonfht&m rsm;ESifh ,kH-unfcsufrsm;udk xdyg;onfhtokH;tE+ef;rsm;/ pmzwfol.pdwfudk ±+yfaxG; aprnfh a0zefokH;oyfcsufrsm;/ ponfwdk‹uif;&Sif;ygonf? 10
  • 11. pum;csD; Foreword vGefcJhonfh ESpfaygif; ckepfodef;cef‹wGif vlwdk‹onf yifv,fork'N&mwGif aumif; rGefpGm aqmufvkyfxm;onfhoabFmrsm;jzifh ul;vl;jzwfoef;oGm;vmcJh-ua-umif;udk t oifodygovm;? vltrsm;u “ausmufacwf*latmif;vlom;rsm;”[k ac:wGifolwdk‹onf/ acwfopf tEkynmonfrsm;uJhodk‹ vuf&majrmufaom tEkynmvuf&mrsm;&SdcJh-ua-umif;udkaum odygovm;? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u *latmif;olrsm;tjzpfowfrSwfaom vGefcJhonfhESpfaygif;&Spf aomif;ausmfu toufxif&Sm;cJh-uaom eD,H'gomvfvlrsm;onf yljyif;onfhoJaomif jyifay:wGif vrf;av#muf&efykHoGif;xm;aomzdeyfrsm;udkpD;cJh-uonfudkvnf; odygovm;? odk‹r[kwf xdkvlom;rsm;onf arsmuf0Hwpf0uf vlom;wpf0uftjzpf wnfhwnfh rwfwyfr&yfEdkif-uao;bJ/ pum;rajymEdkif-uao;ojzifh wtpftpf wtDtDjrnfoHrsm; odk‹r[kwf toH[def;rsm;jzifhom qufoG,fcJh-uonf[k rSm;,Gif;pGm em;csjcif;vnf;cH&ay vdrfhrnf? vGefcJhonfh ESpfaygif; 150 twGif; vltrsm;onf xdkuJhodk‹aom rSm;,Gif;onfh t,ltq 0g'jzef‹jcif;/ twif;&dkufoGif;em;csjcif;wdk‹udk tvl;tvJcHcJh-u&ayonf? xdkvkyf&yfrsm;.aemufuG,f&nf&G,fcsufrSm/ zefqif;&Sifudk jiif;y,fonfh &kyf0g' qufvuftouf&Sifae&ef jzpfayonf? p-um0VmESifh j'yf0wˆKypPnf;rsm;onf xm0& wnf&Sdonf[laom ,if;tjrift&/ ‚if;.a&S‹wGif umqD;onfht&mrSefor#udk rrSefruef vdk&mqGJI zsufqD;ypf.? ,if;tawG;tac:t&/ j'yf0wˆKypPnf;onf tpr±Sdonfhtjyif tqkH;vnf;r&Sday? xdk‹a-umifh zefqif;&Sifr&Sd[k qdkvdkayonf? Tt,loD; wpf,loef tawG;tac:onf odyH`ynmudk tajccHoa,mif[efaqmifxm;aom tDAdkvl;&Sif; (t&m cyfodrf;onf tvdktavsmufwpfpwpfp qifhuJajymif;vJjcif;)oDtdk&D jzpfayonf? xdk&kyf0g'Dwdk‹onf/ p-um0VmwGif zefqif;&Sifr&Sd[k a-unm-uojzifh/ urBmajr ay:wGif toufjzpfay:vmjcif;ESifh ajrmufjrm;pGmaom ouf&SdowW0g rsdK;pdwfrsdK;EG,frsm; rnfuJhodk‹pwifcJhonf [laomtcsufudk ajz-um;Edkifrnfhtcsuftvufrsm;udk &Sif;vif;& ayonf? tDAdkvl;&Sif;oDtdk&Donf TftcsuftwGufwDxGifxm;aomZmwfvrf;jzpfay onf? ToDtdk&Dt&/ p-um0VmwGif&Sd&Sdor#aomouf&SdypPnf;rsm;onf tvdktavsmuf -uHK-udKufI jzpfay:vmonf[k qdkxm;onf? urBmOD;umvwGif oufrJhj'yfypPnf;tcsdKŒwdk‹ onf/ rawmfwq-uHK-udKufI aygif;pyf-u&if; ouf&SdqJvfwpfck pwifjzpfay:vmcJhonf [kqdkonf? ESpfaygif;oef;aygif;rsm;pGm-um&SnfcJhaomumvtwGif;/ xdkuJhodk‹qifhuJjzpf ay:vmjcif;a-umifh ouf&SdowW0grsm; ay:aygufvm&if; aemufqkH;tqifhwGif vlom;rsm; jzpfay:vmcJhonf[k qdkonf? a&S;acwfvl‹ordkif;rsm;wGif/ oef;aygif;rsm;pGmaom oaE<ajymif;vJr+ qifhuJjzpf ay:vmcJhjcif;a-umifh vuf&SdurBmtwdkif; jzpfay:vmonf[k olwdk‹wDxGifxm;aom Zmwf vrf;wGif tH0if*Gifusjzpfatmif tqdkjyKwDxGif-ujyefonf? odk‹aomfvnf; xdkwDxGif aomtqdkwpfckcsif;onfvnf; ,Qifutqdkrsm;xuf ydkIrjzpfEdkifaomtcsufrsm;om v#ifjzpfaejyefonf? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹ wifjyonfh/ oufaotaxmuftxm;uif;rJh aomtqdkrSm atmufygtwdkif;jzpf.? urBmOD;umvrSpI ouf&SdypPnf;rsm;onf wpfp 11
  • 12. wpfp tvdktavsmufajymif;vJvmcJh&mrS/ tzGH‹jzdK;qkH;tjzpf vlom;rsm;jzpfay:vmcJhaom a-umifh/ vl‹ordkif;onfvnf; urBmOD;vlom;rsm;rSpI wpfajz;ajz;csif; ,ae‹acwfopf vlom;wdk‹. tjrifhrm;qkH;wdk;wufonfh jrKdŒ&Gmwnfaxmiftajccsaexdkifaom vl‹tzGJ‹t pnf;rsm; jzpfay:vmonf[kqdkonf? xdk‹a-umifh vl‹ordkif;udk olwdk‹. &kyf0g'tDAdkvl;&Sif; oDtdk&DESifh udkufnDatmif zefwD;-uayonf? tDAdkvl;&Sif;jzpfpOfxGifvkH;t&/ ouf&SdowW0grsm;onf urBmOD;umvwGif ay: aygufcJhaom wpfckwnf;aomqJvfrS qJvftajrmuftjrm;yg&Sdaom ouf&SdypPnf;jzpfvm jcif;ESifh aemufqkH; arsmuf0HrSvlom;tjzpfajymif;vJjzpfay:vmcJhonf [laomwifjycsuf twGufydkrdkcdkifvkHap&ef vl‹ordkif;udk wpfrsdK;wpfzkHjyefvnfa&;om;-uayonf? xdkuJhodk‹ wDxGifa&;om;aomvl‹ordkif;wGif/ urBmOD;vlom;rsm;.aeykHxdkifykHudk jy&eftwGuf “*latmif;acwf”ESifh “ausmufacwf”ponfhpdwful;,Ofacwfrsm;udk wDxGif-uayonf? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹onf/ vlom;rsm;ESifharsmuf0Hrsm;onf bdk;ab;wpfOD;(wpfaumif) wnf;rS qif;oufaygufzGm;vmcJh-uonf[laomtcsufudk taxmuftuljyK&eftwGuf rrSefruefaomtaxmuftxm;rsm;udk vkyf-uHaz:xkwf-uayonf? ,QKtcsdefwGif wl;az: &&Sdaomausmufjzpf&kyf-uGif;ausmufwkH;ausmufcJwdkif;/ r#m;OD;wdkif;/ tdk;cGufwdkif;udk ol wdk‹vdk&modk‹qGJI t"dy`g,faz:-uonf? odk‹aomfvnf;/ ,QKwdkif om;arG;om;a&rsm;jcHKxm; &if; pum;rajymwwfao;aomarsmuf0Hwpf0ufvlom;wpf0ufowW0grsm; *lwGif;Y0dkif; xdkifae-uonfhykHrsm;rSm pdwful;,Ofa&;qGJxm;aomykHrsm;omv#if jzpfaeao;onf? urBm OD;vl&dkif;rsm; r&SdcJhay? ausmufacwfvlrsm;vnf; r&SdcJhacs? ‚if;Zmwfvrf;rsm;onf tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u rD'D,mowif;avmuom;tcsdKŒwdk‹.tultnDjzifh vlawGudk vdrf vnfvSnfhjzm;onfh vkyf-uHZmwfvrf;rsm;omv#if jzpfayonf? TcH,lcsufrsm;onf vdrfvnfvSnfhjzm;r+rsm;omjzpfa-umif; odyH`ynm=txl;o jzifh ZD0aA'/ a&S;a[mif;okawoe/ ausmufjzpf&kyf-uGif;ynm/ t%kZD0aA'ESifh rsdK;ADZ aA' ponfhbmom&yfrsm;u tDAdkvl;&Sif;oDtdk&D. ‚if;wifjycsufrsm;udk tjyD;ydkif y,f zsufypfjyD;avjyD? ,Qif&Sdaeaom owW0grsdK;pdwfrsdK;pkrsm;onf aemufxyfwpfrsdK;tjzpfodk‹ ajymif;vJvmcJhonf [laomtawG;tac:onf w&m;r0if rrSefuefay? xdkenf;‚if;/ vlom;rsm;onfvnf; arsmuf0HuJhodk‹aomowW0grsm;rS aygufzGm; qif;oufvmcJhjcif;r[kwfay? vlom;rsm;onf urBmay:wGif toufxif±Sm; ay:aygufcJh onfhae‹rSpI vlom;rsm;tjzpf tjynfhtpkHjzpfcJhayonf? xdkae‹rSpI ,ae‹txd qef;jym; ±+yfaxG;aom ,Ofaus;r+ &SdcJh-u.? xdk‹a-umifh “tDAdkvl;&Sif;ordkif;” rnfonfhtcgr# r&Sd cJhbl;acs? TpmtkyfwGif/ “tDAdkvl;&Sif;ordkif;”cH,lcsuf. rSm;,Gif;r+ESifhvdrfvnfr+wdk‹udk odyH`enf;usus az:xkwfxm;.? xdk‹tjyif aemufqkH;odyH`ynmawG‹&Sdcsufrsm;.taxmuf txm;rsm;jzifh zefqif;jcif;ta-umif;udk az:jyygrnf? vlom;rsm;onf TurBmodk‹ tDAdk vl;&Sif;enf;jzifh a&muf&SdvmcJhjcif;r[kwf? teEWwefcdk;awmf&Sif/ t&mcyfodrf;udk t-uGif; rJhodawmfrlaom oAŠnKwOm%fawmf&Sif xm0&bk&m;oQif tv†m[ft&Sifjrwf. csKdŒ,Gif; csufuif;aomzefqif;jcif;jzifh a&muf&Sdvm-ujcif; jzpf.? a&SŒwGifvmrnfh pmrsufESmrsm;wGif/ Tta-umif;ESifh ywfoufaom odyH`ynmqdkif &mESifh ordkif;qdkif&moufaotaxmuftxm;rsm;udk zwf±+&ygrnf? 12
  • 13. rmwdum pum;csD; 11 ed'gef; 15 tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹onfausmufjzpf&kyf-uGif;awG‹&Sdcsufrsm;udk rajz&Sif;Edkif-uay................................................................ 19 ajymifvufatmif wdkufpm;xm;aomausmufvdrfvnfr+wpfck......... 20 ausmufudk ausmufjzifh yef;ykxkxGif;I r&Edkif ................................ 24 tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹. pdwful;,OfzefwD;xm;aom ordkif;umvtpOf 25 oufwef;ESpfaygif;oef;aygif;rsm;pGm&Sdaom ypPnf;tydkif;tprsm;ESifh ywfoufI tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹ &Sif;jyEdkifjcif;r&Sd.................... 27 tDrmefouf0if,kH-unfolwdk‹onf ordkif;wav#mufvkH;wGif ,Ofaus;aomb0twdkif; aexdkifvmcJh-u.......................... 29 ,Ofaus;r+tqifhqifhpkaqmif;vmjcif;onftDAdkvl;&Sif;jzpfpOf taxmuftxm;r[kwf......................................................... 34 ,Ofaus;r+onf qkwf,kwfjcif;ESifhtwl wdk;wufjcif;vnf;&Sd. 36 u|Ekfyfwdk‹.,Ofaus;r+acwfrS bmawGusef&pfrnfenf;.................... 42 ausmuf*lwGif;rsm;rSwdk;wufaom tEkynmvuf&mrsm;................... 53 tHhtm;oifhzG,fa&S;a[mif;,Ofaus;r+ t-uGif;tusefrsm; 87 twdwfumvrS wpfpGef;wpfp usef&pfaom vuQ%mrsm;u tDAdkvl;&Sif;udk jiif;y,fvdkuf............................................. 91 rJ*gvpf=tHzG,frcef;aom vl‹ordkif;rS tEkynmvuf&mrsm; 96 e,l;*&ef;*sf............................................................... .................. 102 pwkH;[ifh*sf............................................................... .................. 104 tHh-ozG,faumif;aom wD,m[GmemudkjrdKŒ-uD;. t-uGif;tusefrsm; 105 a&S;a[mif;tD*spfEdkifiH= tEkynmESifh odyH`ynmt& -uD;us,fcef;em;aom,Ofaus;r+acwf................................ 114 a&S;a[mif;tD*spfaq;ynm. rlvblw.......................................... 114 a&S;a[mif;tD*spfEdkifiHrS acwfrDaomowWKaA'................................ 117 a&S;a[mif;tD*spfjrdKŒjyESifhvrf;yef;qufoG,fa&;............................. 121 a&S;a[mif;tD*spfvlrsdK;rsm;. txnfvkyfief;wGif atmifjrifr+rsm; 123 tqifhjrifhaom ocsFmbmom&yf.................................................... 124 vd#KŒ0Sufcsufrsm;jzifhjynfheufaeaom aqmufvkyfr+enf;ynm 125 tu,fI wpfOD;wpfa,mufu yD&rpfrsm;udk xyfrHaqmufvdkaomf 126 plrm,Ofaus;r+acwf...................................................................... 136 plrmvlrsdK;rsm; = wdk;wufaom,Ofaus;r+acwf.............................. 137 plrmvlrsdK;wdk‹. odyH`ynm............................................................... 140 rm,HvlrsdK;rsm; = vl‹ordkif;tDAdkvl;&Sif;udk y,fzsufaom aemufxyf,Ofaus;r+acwfwpfacwf.................................. 147 13
  • 14. rmwdum rm,HvlrsdK;rsm;onf/ ocFsmbmomY u|rf;usif-u. ................... 152 rm,HjyuQ'def................... ................... ................... ..................... 152 rm,HvlrsdK;rsm;. euQwWaA'ynm..... ................... ..................... 153 wDuvfrS a&S;a[mif;rm,HjrdK‹a[mif;&Sdvrf;qufoG,fr+rsm; ........ 155 rm,Hwdk‹tokH;jyKaom acG;oGm;pdyfvSnf;bD; ............. ................... 157 bmompum;qdkif&mtDAdkvl;&Sif;wGif acsmifydwfrdjcif; ................... 162 vl‹ordkif;pwifuwnf;u rSefuefaom bmomt,l0g'&SdvmcJh. 166 rSm;,Gif;onfh “omoemt,l0g'tDAdkvl;&Sif;”rnfodk‹ ay:aygufvmcJhoenf; 166 rSefuefaombmomt,l0g'udk vdk&mqGJIajymif;vJjcif; ............... 168 tD*spfESifhr,fqdkydkaw;rD,m;rSa&S;a[mif;okawoe.awG‹&Sdaz:xkwfcsufrsm; 169 tdEdN,rS t,loD;A[kemx0g'. rlvblw............ ....................... 174 Oa&myordkif;wGif bmomt,l0g'rsm;udk npfnrf;apjcif; ............ 175 tv†m[ft&Sifjrwf csrSwfay;oem;awmfrlaom ppfrSefonfhomoem 176 ed*kH; ................................................................................. 178 tcsdefuif;rJhjcif;trSefw&m;udk vpfvsL±+xm;jcif;rjyKoifh............ 178 tcsdef. ppfrSefaomobm0ESifht,ltq.................................. 179 u|Ekfyfwdk‹. “twdwf”[laom,lqcsufonf u|Ekfyfwdk‹.rSwfOm%f wGif&Sdaom tcsuftvufrsm;om jzpf. ........................ 179 urBmhordkif;onfvnf; Ed+if;,SOfcsuft&jzpfaom ,lqcsufjzpf. 181 &dk;om;aom qifjcifokH;oyfr+.................................................. 185 aemufqufwGJ=tDAdkvl;&Sif;. vdrfvnfvSnfhjzm;r+.... 186 14
  • 15. ed'gef; Introduction tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹onf/ tDAdkvl;&Sif;enf;t& vlom;rsm;ay:aygufvmcJhonfh tqifhrsm;[k ydkif;jcm;xm;I vl‹ordkif;udkvnf; xdkenf;ESifESifydkif;jcm;I avhvm-uay onf? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹.tqdkwGif/ ausmufacwf/ a-u;ndKacwf/ oHacwf ponfh acwftydkif;rsm;onf ta&;-uD;aomtydkif;tqifhrsm;jzpfayonf? T acwftydkif;rsm;udk jyonfh pdwful;,OfZmwfvrf;&kyfykHrsm;udk/ ausmif;rsm;/ &kyfjrifoH-um;tpDtpOfrsm;ESifh owif;pmrsm;wGifaz:jyonfudk r-umc%awG‹jrif-uojzifh/ vltrsm;pkwdk‹onf ,if;pdwf ul;,Of&kyfykHrsm;udk ar;cGef;xkwfrae-uawmhbJ/ vlom;rsm;onf enf;ynmuif;rJhI tokH;jyKrnfhvufeufu&d,mudk rod&SdonfhausmufacwfwGif aexdkifaygufzGm;cJh-uonf [k vufcHrSwf,lvdkuf-uayonf? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u“ausmufacwf”[k owfrSwfaomacwfumvrS vlwdk‹wGif/ 0wfjyKjcif;/ olwdk‹xHodk‹ ydk‹vmcJhaom wrefawmfrsm;ydk‹csonfh w&m;a'oem rsm;udk em;axmifvdkufemjcif;/ tdrfrsm; udk aqmufvkyfaexdkifjcif;/ rD;zdkacsmif wGif xrif;[if;rsm;csufjyKwfjcif;/ ol wdk‹.tdrfaxmifrdom;pkrsm;pk a0;It vmyovmyajymqdk-ujcif;/ tdrfeD;csif; rsm;odk‹ vnfywfjcif;/ olwdk‹twGuf t 0wfcsKyfolrsm;u t0wfcsKyfay;jcif;/ aq;q&morm;awmfrsm;u ukoay; jcif;/ aw;*DwwGif pdwf0ifpm;jcif;/ yef; csDqJGjcif;/ ausmufwdkifrsm;udk aqmuf vkyfwnfaxmifjcif;/ ponfwdk‹&SdcJh-u ayonf? tusOf;tm;jzifh yuwdvlom; rsm;.aexdkifr+ykHpHtwdkif; aexdkifcJh-u ayonf? ausmufjzpf&kyf-uGif;okawo ersm;u vl‹ordkif;wav#mufvkH;wGif/ enf;ynmrsm;ESifh todynm twwfy nmrsm; ajymif;vJjcif;&Sda-umif; awG‹&Sd& ayonf? odk‹aomfvnf; vlom;wdk‹onf ordkif;wav#mufvkH;wGif vlom;rsm;t jzpfom aexdkifcJh-uayonf? Taemufydkif;eDtdkvdwpfacwfrS ausmufESifh c&kcGH qGJ-udK;onf/ xdkacwfvlom;rsm;. tEkynmcH pm;wwfr+ESifhtwl/ ,if;uJhodk‹aom qif,ifxkH;zGJ‹ r+taqmifta,mifrsm;udk xkwfvkyfEdkifonfhenf; ynmrsm; &Sd-ua-umif;udk jyovsuf&Sd.? 15
  • 16. bDpDouU&mZf 7000 rS 11000ESpfr# -umcJhaom tdk;/ pm;yGJykHpHi,fESifh ZGef;a[mif; rsm;onf/ xdk acwfu vlrsm;. vlaer+tqifhudk jyqdkvsuf &Sd.? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹.tqdkt&/ xdkacwfrS vlwdk‹onf/ ,Ofaus;cgpjzpfI pwiftajccsae xdkifvmwwf-uonf? odk‹aomfvnf;/ TypPnf; ud&d,mrsm;onf xdkacwfrSvlrsm;. ,Ofaus;r+ rSm ,ae‹acwfxufaemufrusa-umif;/ ,Of aus;r+ jynfhpkHpGmaexdkifcJh-ua-umif; jyqdkvsuf &Sd.? ,ae‹u|Efkyfwdk‹ jyKrlae-uouJhodk‹/ olwdk‹ onfvnf; pm;yGJtokH;jyKIxdkif-uonf? yef; uef/ "g;ajrmif/ ZGefc&if;rsm;udktokH;jyK-uonf? {nfhcHa-uG;arG;-uonf? twdkcsKH;I ajymrnfqdkyg u/ ,ae‹acwfuJhodk‹aom omrefvl‹b0twdkif; aexkdifpm;aomuf-uayonf? wl;az: awG‹&Sdaom ypPnf;u&d,mrsm;udk avhvm-unfhI jcHKikHokH;oyf-unfhygu/ olwdk‹onf tEkynmvuf&mrsm;/ aq; 0g;ukoa&;qdkif&mynmrsm;ESifh enf;ynmrsm;&Sd-ujcif;vuQ%m tjynfhtpkH&Sda-umif; awG‹&Sd&ay onf? xdk‹a-umifh eDtdkvdwpf (Neolithic)acwfvlrsm;onf/ olwdk‹.tvsifOD;pGmaexdkifcJhaomvlrsm; ESifhtwl aemufwGifaygufzGm;aexkdifolrsm;uJhodk‹yif omrefvl‹b0twdkif; aexdkifpm;aomufcJh-uay onf? ESpfaygif; 12000 -umjyDjzpfaom us,foD; vuf0J? bDpDouU&mZf 10000 avmufwkH;u tokH;jyKcJhaom Tt&dk;us,foD;rsm;udk-unfhjcif; jzifh xdkacwfvlwdk‹onf us,foD;wyfxm;aom tuôsrsm;0wfqif-ua-umif;jyaeayonf? us,f oD;okH;aom vl‹tzGJ‹tpnf;onf t0wfcsKyfjcif;/ tyfcsKyfjcif;ESifh t0wftxnf,ufvkyf jcif;rsm; vkyfudkif-ua-umif; xif&Sm;aeayonf? ESpfaygif; 12000-umjyDjzpfaom ykwD;vkH;rsm; ausmufjzpf&kyf-uGif;ynm&Sifwdk‹.tqdkt&/ vuf0JykHyg ausmufrsm;onf bDpD 10000ausmf wkH;u okH;cJhaomykwD;rsm;jzpfonf? tvGefrm ausmaom ausmufovif;rsm;udk nDnmaom taygufrsm;azgufxm;jcif;onf/ oH odk‹r[kwf oHr%dvGefoGm;rsm;udk tokH;jyKI taygufazguf jcif;om jzpfEdkifayonf? Ta-u;eDtyfESifh pl;rsm;onf vGefcJhonfh bDpD ouU&mZf 7000rS 8000 u xdkacwfrSvlwdk‹. aexdkifykHESifh ,Ofaus;r+udk od&SdEdkifrnfhta&;-uD; onfhoufaotaxmuftxm;rsm;jzpfayonf? tyfESifhpl;rsm;udk tokH;jyKaomvlrsm;onf vl om;wdk‹. aexdkifykHtwdkif; aexdkifaygufzGm;cJh -ua-umif; xif&Sm;.? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹ajym ovdk wd&pm>efuJhodk‹ aexdkifcJh-ujcif;r[kwf? 16
  • 17. ESpfaygif; 12000 &Sdaom a-u;eDpl; bDpDouU&mZf 10000rS a-u;eDpl;onf xdkacwf&Sd vlrsm; owWKrsm;udkwl;az:It&nf-udKjyD; ykHoGif; avmif;onfhtwwfynm&Sda-umif; oufaojzpf ayonf? a-u;eDowWK&dkif;onf ajrESifhouf&ifh ausmuftxyfv$mrsm;t-um;wGif tr+eftjzpf&Sd.? a-u;eDowWK&dkif;rsm;udkod&SdI ajrESifhausmuf txyfv$mrsm;-um;rSwl;az:um -udKcsuftokH;jyKEdkifonfh ypPnf;ud&d,mtjzpf xkwfvkyfEdkifaom vl‹tzGJ‹tpnf;onf vdktyfonfhenf;ynmrsm;vnf; &Sd-urnfomjzpf.? ,if;odk‹aom vl‹tzGJ‹tpnf; onf tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹,kH-unf-uovdk/ r-umao;rDurS ,Ofaus;vmolrsm;r[kwfEdkifay? txufygykHrS ykavGrsm;onf tenf;qkH; ESpfaygif; 95000 -umjrifhcJhavjyD? vGefcJhaom ESpfaygif; axmifaomif;rsm;pGmu vlwdk‹onf aw;*Dw &orsm;udk od&SdcHpm;-u.? wl;az:&&Sdaom ausmufjzpf&kyf-uGif;rsm;udk odyH`enf;usus avhvmaomtcg/ tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u trsm;vlxktm;0g'jzef‹&dkufoGif;xm;onfh ykHpHrsm;ESifh tifrwefjcm; em;aomtjzpfrsm; ay:vGifvmayonf? vlwdk‹tokH;jyKcJhaom vufeufypPnf;u&d,mrsm;/ tyfrsm;/ ykavGtptersm;/ udk,fydkiftokH;taqmif tqift,ifrsm;/ ponfwdk‹udk avh vm-unfhjcif;jzifh/ ,Ofaus;r+ESifh vlr+a&;t&/ vlom;rsm;onf tpOfwpdkuf acwftquf quf ordkif;wav#mufvkH;wGif ,Ofaus;aom vlaer+pepf&SdcJh-ua-umif; od&Sd&ayonf? TvlokH;ypPnf;onf atmhbfpD'D,Hac: tvGefrm ausmaom teufa&mifausmufjzifhjyKvkyfxm;I/ bDpDouU&mZf 10000 ausmfu ypPnf;jzpf.? atmhbfpD'D,Hausmufudk TykHpHrsKd;&atmif tjcm; ausmufrsm;jzifh &dkufESufjcif;jzifhfrjyKvkyfEdkifacs? 17
  • 18. Ta&S;a[mif;ausmufjzpf&kyf-uGif; ZGef;rsm;onf/ xdkacwfu vlrsm;onfvnf; ZGef;rsm;udktokH;jyKI pm;aomuf-ua-umif; xif&Sm;apayonf? Tt csufonfvnf;/ tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹ajymovdk acwfa[mif;vlwdk‹onf acwfaemufus-uonf[l aomtqdk rSm;,Gif;a-umif;xif&Sm;apaom t axmuftxm;wpfckjzpf.? vGefcJhonfh ESpfaygif; odef;aygif;rsm;pGmu vlrsm;onfvnf;/ ,QKacwfvlrsm;uJh odk‹yif/ tdrfaqmufvkyfIaexdkifjcif;/ pdkufysdK;vkyfudkifjcif;/ t0wftxnfrsm;udkxkwfvkyf jcif;/ aqGrsdK;nmwdrsm;xH tvnftywfoGm;jcif;/ aw;*DwwGifpdwf0ifpm;jcif;/ yef;csDqGJ jcif;/ vlemrsm;udk uko-unfh±+apmifha&Smufjcif;/ bmom,kH-unfr+t& 0wfjyKudk;uG,f jcif;/ ponfh omrefvl‹b0vkyf&dk;vkyfpOftwdkif; aexdkifvkyfudkifpm;aomufcJh-uayonf? bk&m;oQiftv†m[ft±Sifjrwfu ydk‹v$wfaomwrefawmfjrwfrsm;. oGefoifcsufrsm;udk vdkufemolwdk‹onf/ wpfyg;wnf;aomt&Sifjrwfudkom ouf0if,kH-unf-uI/ tjcm;ol rsm;u &kyfxkrsm;udk udk;uG,fqnf;uyf-uavonf? bk&m;oQiftv†m[ft&SifjrwfY ouf 0if,kH-unfolwdk‹onf udk,fusifhw&m;oDvapmifhxdef;-uI/ tjcm;olwdk‹onf t,lonf; r+rsm;jzifh ylaZmfyor+trsdK;rsdK;&Sd-uavonf? ordkif;wav#mufvkH;wGif/ ,QKrsufarSmuf acwfuJhodk‹yif/ bk&m;oQiftv†m[ft&SifjrwfY ouf0if,kH-unfolrsm; &Sd-uovdk/ bk&m; w&m;rJh rdpm>'d@drsm;vnf; &SdcJhavonf? vl‹ordkif;wav#mufvkH;wGif/ &dk;&dk;ESifhydkrdka&S;usaomykHpHtwdkif; aexdkifvkyfudkifpm; aomufolrsm;&Sdovdk/ ydkrdk,Ofaus;wdk;wufonfhykHpHjzifh aexdkifvkyfudkifpm;aomufonfh vl‹tzGJ‹tpnf;onfvnf; jydKifwl&SdpjrJjzpfayonf? ,QKrsufarSmufacwfwGif urBmhtydkif; wpfydkif;wGif tmumoodk‹j*dKvfwkrsm;v$wfI oGm;vmaeonfhtcsdefwGif tjcm;tydkif;wpf TykHwGifawG‹&aom ESpfaygif; 40000 ausmf-um a[mif;EGrf;jyDjzpfaom ykavGtydkif;onf/ tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹ajymonfh arsmuf0Hwpfydkif;*latmif; vlrsm; r&SdcJha-umif;oufaoom"uwpfckjzpfayonf? taemufEdkifiHykavG uJhodk‹ toHedrfhjrifhckepfqifh&Sd TykHrSykavGrsm;udk vGefcJhonfh ESpfaygif; axmifaygif; rsm;pGmuwnf;u wDr+wftokH;jyKcJh-ujyDjzpfa-umif; odyH`ok awoersm;u az:xkwfxm;ayonf? 18
  • 19. ydkif;wGif v#yfppf"gwftokH;jyKjcif;udkyif rodao;olrsm;vnf; &Sdae-uojzifh/ tDAdkvl;&Sif; ordkif;[k rSnhfac:aomacwfrsm;r&Sda-umif; xif&Sm;aomtaxmuftxm;yifjzpfayonf? wpfcsdefwnf;wGif/ xdkj*dKvfwktmumo,mOfrsm;udk aqmufvkyfEdkifolwdk‹onf tDAdkvl;&Sif; (wpfpwpfpqifhuJajymif;vJjcif;jzpfpOf) ydkrdkIzGH‹jzdK;vmcJhojzifh todOm%fESifhudk,fum, tm;jzifh ydkrdkwdk;wufzGH‹jzdK;-uonf[k rqdkEdkifacs? tjcm;olwdk‹onfvnf; arsmuf0HADZ twdkif; usef&pfaeao;onf[k rajymEdkifay? trSefpifppf ‚if;jcm;em;csufwdk‹onf/ ,Of aus;r+ESifh ,Ofaus;r+acwfwdk‹. jcm;em;jcif;omv#if jzpfayonf? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹onf ausmufjzpf&kyf-uGif;awG‹&Sdcsufrsm;udk rajz&Sif;Edkif-uay? Evolutionists Cannot Account for Archaeological Discoveries tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹. vl‹ordkif;udk qef;ppf-unhfygu/ vlom;wdk‹. bdk;ab;rsm; onf ae‹pOfb0wGif rnfuJhodk‹aexdkifpm;aomufcJh-uonfudk &kyfykHqGJItao;pdwfaz:jy xm;-uonfudk awG‹jrifEdkifayonf? xdkodk‹aom-oZm±Sd±Sd ,kH-unfxdkufonfhykHpHjzifh wifjy xm;csufrsm;udk pdwf0ifpm;olwdk‹onf/ ‚if;ESifhoufqdkifonfhbmom&yfudk odu|rf;r+r&Sdyg u/ ,if;vSyI tEkynmvuf&majrmufaom&kyfykHrsm;onf odyH`ynmt& oufaocdkifvkH aomtcsufrsm;jzpfayvdrfhrnf[k orefum&SHum vufcHvdkuf-uayonf? tDAdkvl;&Sif;0g'D wdk‹onf vGefcJhonfh ESpfaygif;axmifaomif;ru-umanmif;cJhonfhtcgor,wGif olwdk‹ udk,fwdkifudk,fus -unfhjrifavhvmcJh-uoa,mifa,mif/ tvGeftao;pdwfI az:jy-uay onf? u|Ekfyfwdk‹. bdk;ab;rsm;onf rwfwyf&yfEdkif-ujyDjzpfojzifh/ olwdk‹.vufrsm;udk rnfodk‹qufvuftokH;cs&rnfudk rod-uaoma-umifh/ ausmufwkH;ausmufcJrsm;udk vuf eufud&d,mrsm;jyKvkyf-ujyD;/ aemifESpfaygif;rsm;pGm ausmufESifhopfom;rsm;jzifh jyKvkyf xm;aom vufeuftokH;taqmifud&d,mrsm;udk tokH;jyKcJh-uonf==[k ajymjy-uonf? aemifESpftwef-umrS olwdk‹onf oH/ a-u;eDESifh a-u;0grsm;udk pwiftokH;jyK-uonf[k qufI ajym-u.? trSefrSm xdk&Sif;jycsufrsm;onf/ odyH`enf;usaom oufaotaxmuf txm;r&SdbJ/ tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u olwdk‹.,kH-unfcsuftwGufoufouf bufvdkufI t"dy`g,faz:jcif;om jzpfayonf? ausmufjzpf&kyf-uGif;yg&*l aygvf bm;efu ol. Archaeology: A Very Short Introduction ac:pmtkyfwGif/ vlom;rsm;.tDAdkvl;&Sif;Zmwfvrf;onf odyH`ynmqdkif&m bmom&yftajrmuftjrm;u tajccH-uaom '¾m&DykHjyifwpfckomv#if jzpfonf[k a&; om;xm;ayonf? ol‹taeESifh ykHjyif[laompum;udk tjyKoabmtaejzifh okH;xm;jcif; jzpfaomfvnf;/ trSefwu,fvnf; [kwfaeygonf[k qufvufaz:jyxm;ayonf? xdk‹ aemuf/ vlom;wdk‹ wpfpwpfpqifhuJajymif;vJvmjcif;[lonfh/ csufjyKwfjcif;ESifhrD;ykHrsm;/ arSmifrJaeonfh*lrsm;/ vufeufud&d,mjyKvkyfjcif;/ tdkrif;jcif;/ &kef;uefv+yf&Sm;jcif;ESifh aojcif;ponfhtpOftvm"avhrsm;udk pmzwfolwdk‹pOf;pm;-unfh&efzdwfac:xm;onf? xdk tavhtxrsm;udk tpDtpOfwoDwwef;-uD;jzpfatmif rSef;qpDpOfxm;jcif;onf/ rnfr# aomt&kd;pkrsm;ESifh-uGif;usefaeonfh oJvGefpt&m0wˆKrsm;tay:tajccHxm;-uonf/ odk‹ r[kwf pmaytwdkif;twmt& omv#ifjzpfonf/ ponfwdk‹udkvnf; pOf;pm;oifha-umif; n$efjyxm;ayonf? bmef;u vlom;rsm;.tDAdk&Sif;onf pmayESifhoufqdkifonfh twdkif; twmomv#ifjzpfa-umif; olar;xm;aomar;cGef;udk yGifhyGifhvif;vif; tajzray;xm;ay? 19
  • 20. a ajymifvufatmifwdkufpm;xm;aomausmuf vdrfvnfr+wpfck The "Polished Stone" Deception a&S;a[mif;ypPnf;rsm;teuf ododomomxif&Sm;aom ausmufypPnf;rsm; ,ae‹txd awG‹&Sd &ao;onf? xdkuJhodk‹ rmausmaomausmufrsm;udk wdusonfh ykHpH&&Sdatmif xGif;azguf&ef a,bk,s tm;jzifh oHr%dvufeufu&d,mwefqmyvmrsm;udk tokH;jyK&ef vdktyfayonf? ausmufcJtokH;jyKI tjcm;ausmufcJwpfvkH;udk vdktyfonf‹ykHpH&&Sd&ef xkaxmif;jcif; wdkufyGwfjcif;jzifh rjzpfEdkifacs? ESrf;zuf ausmuf (Granite) avmufrmausmaomausmufudk ykHpHusatmifESifh rsufESmjyifajymifvufatmif aoG; &efenf;ynmESifhypPnf;rsm;pkHvif&ayrnf? a&S;a[mif;ausmufypPnf;tajrmuftjrm;onf wdusaomjzwfawmuf&mrsm;ESifhtwl txl; awmufajymifvsuf&Sdaeao;onf? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹.tqdkt&/ “wdkufpm;jcif;a-umifh ajymifvufae aomausmufacwf”onf ody`Henf;rusacs? ajymifvufatmifobm0tavsmuf wdkufpm;xm;onfh ausmufrsm;onf ESpfaygif;axmifESifhcsDI ajymifvufaeEdkifjcif;r&Sdacs? xdkausmufrsm; ajymifvufae jcif;onf/ oHr%duJhodk‹aomu&d,mrsm;jzifh jzwfawmufyGwfwdkufjcif;a-umifh twGif;om;rsm; ay:vmI ESpfaygif;ajrmufjrm;pGm ajymifvufusefaejcif;jzpfayonf? txufygykHrS vuf0JbufykHvufaumufonf pusifausmuf(marble) jzpfI/ vufsmbuf vuf aumuf rSm rD;awmifacsmfausmufeuf(basalt) jzpf.? bDpD 8500 rS 9000 txd-um&Snfa[mif; EGrf;jyDjzpf.? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u xdkacwfumvwGif ausmufjzifhjyKvkyfaomud&d,mwefqmyvmrsm;udkom tokH;jyK -uonf[k qdkonf? odk‹aomfvnf;/ pusifausmufESifh rD;awmifacsmfausmufeufrsm;onf txl;rmausm aomausmufrsm;jzpfojzifh/ TuJhodk‹ykHpHwus0dkif;atmifjzwfawmufEdkif&ef oHr%dtoGm;rsm;ESifh vdktyf onfhpufypPnf;rsm;&Sd&ayrnf? oHr%dtoGm;ESifhpufypPnf;rsm;r&SdbJ TuJhodk‹wduspGmjzwfawmufEdkif &ef rjzpfEdkifacs? tu,fI vlwpfa,muftm; ausmufcJwpfvkH;ay;I TuJhodk‹aomvufaumufwpf uGif;&atmif vkyfcdkif;ygu rnfr#txd atmifjrifygrnfenf;? ausmufjzifhyGwfwdkufjcif;jzifh TuJh odk‹aomvufaumufwpfuGif; jyKvkyfEdkif&ef rjzpfEdkifacs? xdk‹xufru/ Tvufaumufrsm;udk jyKvkyf olonf/ vSyjcif;.&oudk aumif;pGm cHpm;wwfI/ em;vnfoabmaygufa-umif; xif&Sm;ayonf? 20
  • 21. txufygykHwGif atmhbfpD'D,HausmufESifh t&dk;rsm;jzifhjyKvkyfxm;aom vufokH;ypPnf;ud&d,m rsm;udk jyxm;.? ausmufjzifhjyKvkyfxm;aom csdwfrsm;/ ZGef;rsm; ykwD;rsm;yg0ifaeonf? T uJhodk‹wdusacsmrGwfonfhykHpHygaom ud&d,mwefqmyvmrsm;udk ausmufcJrsm;jzifh xkaxmif; yGwfwdkufjcif;jzifh r&Edkifa-umif; xif&Sm;vsuf&Sdayonf? ausmufcJjzifh xkjcif;jzifh t&dk;rsm; onf vdktyfonfhykHpHrxGufvmbJ uGJtufausrGoGm;&kHom&Sdayrnf? trmausmqkH;ausmuf rsm;udkokH;I jyKvkyfv#ifyif wduspGmajzmifhwef; c|efxufaeatmifvnf; rvkyfEdkifay? T ausmufrsm;onf rmausmaomud&d,mjzifh toD;rsm;udk vSD;ouJhodk‹ vSD;jzwfxm;ykHxGufae onf? rsufESmjyifonf tDAdkvl;&Sif;0g'Drsm;ajymovdk yGwfwdkufaq;a-umjcif;jzifhom ajymif vufaejcif;r[kwfbJ vdktyfonfh ykHpH&atmif xufjrufonfh u&d,mjzifhjzwfawmufjcif; a-umifh ajymifvufaea-umif;xif&Sm;aeayonf? TypPnf;rsm;udk jyKvkyfolonf/ olvdktyfonfh ykHpH&atmif jyKvkyf&ef oHodk‹r[kwfoHr%dypPnf; ud&d,mrsm;&Sd&rnf? rmausmaomausmufwkH; ausmufcJrsm;udkoHr%duJhodk‹aomt&m odk‹r[kwf ‚if;xufrmonfh t&mrsm;jzifhom ykHpHusatmif jzwfawmufEdkifayonf? 21
  • 22. T &kyfykHrsm;xGif;xm;aom ausmufjym; onf oufwef;ESpfaygif; 11000 &Sdav jyD? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹.tqdkt&xdk acwfumvwGif ausmufjzifhvkyfaom vufeufud&d,mt-urf;rsm;om okH;-u onf? odk‹aomfvnf; TuJhodk‹aomt vkyfudk ausmuftcsif;csif;omyGwfwdkuf I rvkyfEdkifacs? TuJhodk‹ jywfom; xif&Sm;aomykHxGif;Edkifjcif;ESifh ywfouf I/ tDAdkvl;&Sif;0g'Drsm;uoifhawmfonfh &Sif;vif;csuf rnfodk‹r#ray;Edkif-uacs? Tvkyfief;udk Om%fynm&Sdonfh vlom; rsm;u tjcm;vuf&mrsm;enf;wl vuf eufud&d,maumif; tokH;jyKI jyKvkyf xm;jcif;jzpfonf? trSefrSm/ TudpPESifhywfoufI t ajzray;xm;onfhtcsuf tajrmuftjrm; &Sdaeayonf? tDAdkvl;&Sif;tawG;tac:udk vdkufemolwpfa,muftwGuf tajz&SmI &Edkifrnfr[kwfay? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u/ ausmufacwfudk n$ef;avh&Sd-uonf? odk‹ aomfvnf;/ olwdk‹n$ef;onfhausmufacwf wGif/ wdusjywfom;onfh&kyfykHrsm;udk ausmufjym;rsm;tay:wGif rnfodk‹xGif;Edkif cJh-uonfudkjzifh tajzray;Edkif-uay? xdk enf;wlpGm/ 'dkifEdkaqmtaumif-uD;rsm;u ysHoef;aeaomydk;aumifrsm;udk zrf;pm;&ef -udK;pm;&if; tawmifaygufvmcJhonf[k ajym-uaomfvnf; xdktawmifygaomydk; aumifwpfaumifonf urBmay:wGif yxr OD;qkH; rnfuJhodk‹pwifysHoef;EdkifcJhonfudk/ &Sif;jyEdkifjcif;r&Sdacs? ,if;udpPrsm;udk ol wdk‹u arhxm;vdkuf-ujyD;/ tjcm;olrsm;udk om tajz&Sm&ef csefxm;-uayonf? ausmufwkH;ausmufjym;rsm;udk ykHpHwus xGif;Edkif&eftvkyfonf vG,ful onfh tvkyfr[kwfacs? ,ae‹u|Ekfyfwdk‹. acwftxd usef&Sdaeonfh c|efxufonfh a&S;a[mif;ypPnf;rsm;onf ausmuftcsif; csif; yGwfwdkuffI jyKvkyfcJhonfh ypPnf;rsm; r[kwfay? rD;awmifacsmfausmuf/ pusif ausmufESifh ESrf;zwfausmuf ponfh rm ausmaomausmufrsm;udk jzwfawmufI ykH pHwus jyKvkyf&ef oHr%dtoGm;ygaom wGifckHrsm;/ wpif;rsm;ESifh a&Gay:rsm;udk t okH;jyK&.? xdkenf;‚if;/ ausmufjzifhjyKvkyf onfh vufaumuf/ em;qGJESifh qGJ-udK;ykwD;rsm;udkvnf; ausmuftcsif;csif;wdkufyGwfjcif; jzifh rjyKvkyfEdkifacs? xdk0wˆKypPnf;rsm;jzifh ykwD;rsm;jyKvkyf&ef ao;i,fonfhtaygufrsm; udkvnf; ausmufvufeufud&d,mrsm;udk tokH;jyKI azgufEdkifrnfr[kwfay? ‚if;ypPnf; rsm;tay:wGif ausmufvufeufud&d,mrsm;jzifh yGwfwdkufI vSyonfhykHpHrsm;xGif;&ef r jzpfEdkifacs? ,if;ypPnf;rsm;wGif &Sdaeonfh wdusjywfom;aomykHpHrsm;uyif xdkausmuf rsm;xuf rmausmaomowWKvufeufud&d,mrsm;udk tokH;jyKa-umif; jyvsuf&Sdayonf? 22
  • 23. edcgwuaA'ynm&Sifrsm;ESifh odyH`ynmyg&*ltajrmuft jrm;wdk‹uvnf; tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹. rSef;qcsuftwdkif; xdkypPnf;rsm;udk xkwfvkyfEdkifjcif;&Sdr&Sd prf;oyfcJh-uay onf? Oyrm/ ygarmuQuavmhpf &Srd'fu wl&uDEdkifiH *dk abuvD awyD t&yfY tvkyform;rsm;udk tDAdkvl;&Sif;0g 'Dwdk‹wifjyonfhausmufvufeufud&d,mrsdK;ay;I/ ouf wef;ESpfaygif; 11000cef‹&Sdonfh ausmufudk ykHpHaz:cdkif; avonf? 2em&Dcef‹tywfwukwf vkyfaqmifcJh-u&m wGif/ rxif&Sm;onfhtem;om;rsm;omygaom ypPnf;udk & &Sdavonf? ykqdefoGm;ESifhwlaom T ausmufonf oufwef; 550000ESpf&Sd.? TuJh odk‹ xufjrufatmif jzwf Edkif&ef oHr%dtoGm;rsm; udktokH;jyK&rnf? rnfolrqdk/ rdrdtdrfwGif xdkprf;oyfcsufudk vkyfEdkif ygonf? ESrf;zwfausmufwpfwkH;avmufudk,lI/ vGefcJh onfh ESpf 100000cef‹u vlrsm;tokH;jyKonfqdkaom vSH oGm;wpfckudk/ xdkESrf;zwfausmufESifh ausmufcJuvGJI tjcm;oHypPnf;ud&d,mudk rokH;bJ jyKvkyf-unfhyg? toif rnfr#atmifjrifEdkifrnf[k xifygoenf;? xdka&S;a[mif; ypPnf;rsm;uJhodk‹/ tem;om;xufjrufI/ ykHpHusus acsm rGwfc|efxufaom vSHoGm;odk‹r[kwf ud&d,mwpfckckudk vkyfEdkifygrnfavm? tvsm; teHwpfrDwmpDavmuf&Sdonfh ESrf;zwfausmufwkH;wpfwkH;ay:wGif/ wd&pm>efwpfaumifykH ay:atmif aemufxyfausmufwkH;wpfwkH;jzifh yGwfwdkufIxGif;-unfhyg? oHr%dtoGm;uJh odk‹ rmausmaomypPnf;ud&d,mrokH;bJ c|efxufonfh vSHoGm;udkvnf;aumif;/ wd&pm>efykH udkvnf;aumif; xkxGif;Edkifrnfr[kwfay? ausmufjzwfjcif;/ ausmufxGif;jcif;/ ponfwdk‹rSm olwdk‹ydkifqdkifaom twwfynm jzpfonf? xdktwwfynmudk taumiftxnfaz:&ef wHpOf;rsm;/ wGifckHrsm;ESifh tjcm;ud&d ,mypPnf;rsm; vdktyfayonf? xdk‹a-umifh TypPnf;rsm;udk jyKvkyfaomacwfwGif “a&S; a[mif;”enf;ynmonfvnf; wdk;wufaejyD;jzpf&rnf? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹.tqdkt&/ ausmufudkomtokH;jyKwwfI tjcm;twwfynmenf;ynmrsm;r&Sdao;yg [laomtqdk onf/ pdwful;,Of '¾m&Domv#ifjzpfayonf? olwdk‹ajymonfh “ausmufacwf” r&SdcJhbl; acs? odk‹aomfvnf;/ xdkausmufypPnf;rsm;udk ykHpHusatmifvkyfEdkifonfh oHr%dESifhoH ypPnf;u&d,mrsm;onf/ ,ae‹u|Efkyfwdk‹.acwfumvtxd rusef&pfaejcif;rSmvnf; ,kwWd&Sdayonf? obm0tavsmuf pdkxdkif;r+ESifh i&JrD;tcsOf"gwfygonfh ywf0ef;usifwGif owWKypPnf;ud&d,mrsm;onf atmufqdk'ftjzpf"gwfajymif;oGm;jyD; aysmufuG,foGm;ay onf? ausmufypPnf;rsm;onf xdkodk‹aysmufuG,foGm;&ef tcsdefydkrdk-umanmif;ojzifh/ aemufqkH;usef&pfrnfhypPnf;twdktprsm;rSm/ olwdk‹jyKvkyfaom ausmufypPnf;rsm;om jzpf ayonf? xdktydkif;tprsm;udkom-unhfjyD;/ xdkacwfumvwGif ausmufrsm;udkom tokH; jyKwwf-uonf[k ed*kH;csKyfjcif;onf odyH`enf;rusacs? 23
  • 24. ausmufudk ausmufjzifh yef;ykxkxGif;I r&Edkif You Can't Curve Stone With stone f bDpDouU&mZf 11000rS usnfayG‹rsm; bDpDouU&mZf 10000rS ykHpH'DZdkif; xGif;xm;aom ausmufrsm;? bDpDouU&mZf 10000ckESpfavmufu xdyfcsdKifhI jr‡KyfoGif;pDjc,fxm;aom/ oyfESifhwlonfhausmuf? bDpDouU&mZf 10000ckESpfavmufu wl? TypPnf;u&d,mrsm;onf y#rf;r#tm;jzifh bDpDouU&mZf 10000 rS 11000ckESpftxda[mif; EGrf;aomypPnf;rsm;jzpfonf? tDAdkvl;&Sif;rsm;.tqdktwdkif; xdkacwfuvlrsm;u ausmufjzifhvkyf aom ud&d,mrsm;udkomtokH;jyKovdk/ ausmuftcsif;csif;wdkufyGwfI vkyfEdkifrvkyfEdkifudk awG;prf; -unfhyg? ykHtrSwf 3 rSmuJhodk‹ nDnmonfhtaygufudk azguf-unfhyg? oifhvufay:wGif t-udrf aygif;rnfr#&dkufaomfvnf; TuJhodk‹nDnmaomtaygufudk &Edkifrnfr[kwfyg? Todk‹aomtayguf &Edkif&ef oifonf oHr%duJhodk‹ ydkIrmausmaomypPnf;ud&d,m udk tokH;jyK&ygrnf? rmvmudkuf(ygv'kwˆm)aq;cs,fxm; aom bDpD 9000=10000rS ausmuf om;jzifh jyKvkyfxm;aomypPnf;? 24
  • 25. trSefpifppf/ tDAdkvl;&Sif;0g'Dtajrmuftjrm;wdk‹onf/ ausmufjzpf&kyf-uGif;rsm;u 'g0if0g'udk vkH;0axmufcHjcif;r&Sda-umif;udk vufcH0efcH-uayonf? tDAdkvl;&Sif;0g'D ausmufjzpf&kyf-uGif;ynm&Sif &pfcsm'fvDuDu/ tDAdkvl;&Sif;oDtdk&Djzifh/ ausmufjzpf&kyf-uGif; awG‹&Sdcsufrsm;/ txl;ojzifh ausmufypPnf;ud&d,mrsm;udk ajz±Sif;aeIrjzpfEdkifa-umif; atmufygtwdkif; 0efcHxm;ayonf? trSefrSm/ 'g0ifawG;qcsuf. ravsmfuefrjzpfEdkifjcif;twGuf tcdkifvkHqkH;oufaotaxmuf txm;onf/ ausmufjzpf&kyf-uGif;rSwfwrf;rsm;wGif awG‹&SdEdkifayonf? tu,fI 'g0if.t qdkrsm;onf rSefuefygu/ ajcESpfacsmif;jzifhpwifvrf;av#mufvmcJhonfhausmufjzpf&kyf-uGif; rsm;/ enf;ynmtqifhqifhrsm;ESifh OD;aESmuf-uD;xGm;vmonfhtqifhrsm;.ausmufjzpf&kyf-uGif; rsm;udk awG‹&Sd&rnfomjzpfonf? u|Ekfyfwdk‹ rawG‹&yg? ordkif;OD;acwfrSwfwrf;wpfckwnf; uyif 'g0if.awG;qcsuf (hypothesis) rSm;a-umif; oufaojy&ef vkHavmufayonf? ‚if; rSm ausmufvufeufypPnf;ud&d,mrsm;yif jzpf.? 1 tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹. pdwful;,OfzefwD;xm;aom ordkif;umvtpOf The Fictitious Evolutionist Chronology tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹onf/ ordkif;udk cGJjcm;owfrSwf&mwGif/ t&m0wˆKrsm;udk t"d y`g,faz:&mY olwdk‹.w&m;ao,kH-unfonfhoDtdk&Drsm;ESifh udkufnDatmif az:-uonf? a-u;ndKvuf&mypPnf;tajrmuftrsm;xkwfvkyfaomacwfudk a-u;ndKacwf[k owfrSwf I/ oHudkrl r-umao;rDurS pwiftokH;jyKonf[k t"dy`g,faz:-uonf? vGefcJhonfh a&S;ya0oeD,Ofaus;r+acwfwGifrlum; owWKypPnf;rsm;udk rod&Sd-u[k tqdkjyK-uonf? txufuaz:jycJhonfhtwdkif;/ oH/ oHr%dESifh tjcm;owWKrsm;onf ausmufrsm; xuf oHacs;wufysufpD;aysmufuG,f&efrsm;pGmydkrdkvG,fulayonf? a-u;ndKuJhodk‹aom owWKa&mrsm;onf atmufpD*sif"gwfpm;ojzifh acs;wufaysmufuG,f&ef ydkI-umjrifho jzifh tjcm;owWKrsm;xuf ydkI-um&SnfcHEdkif.? xdk‹a-umifh wl;az:&&Sdaom ausmufypPnf; rsm;onf a-u;ndKrsm;xuf oufwef;ydkrsm;I/ a-u;ndKypPnf;rsm;onf oHypPnf;rsm;xuf oufwef;ydkrsm;rnfrSm obm0tavsmufyifjzpfayonf? Ttcsufa-umifh oHjzifhjyKvkyf aomud&d,mypPnf;rsm;onf taESmif;qkH;oufwef;&Sdjcif;jzpfayonf? a-u;ndKypPnf;rsm;udk xkwfvkyftokH;jyKaomvl‹tzGJ‹tpnf;onf/ oHypPnf;rsm;udk roda-umif;/ a-u;ndKypPnf;rsm;udk xkwfvkyftokH;jyKaom vl‹tzGJ‹tpnf;onf oHESifh tjcm;owWKypPnf;rsm;udk tokH;rjyKa-umif;/ ponfhtqdkrsm;onf ,kwWdr&Sday? a-u;eDY oGwf/ tmqDepf/ tifwD rdkeDESifh 'efowWKrsm;udk a&mpyfay;jcif;jzifh a-u;ndKowWKa&mudk&&Sd.? a-u;ndKypPnf; xkwfvkyfolonf oGwf/ tmpDepf/ tifwDrdk eDESifh 'efowWKrsm;udk od&Sdonfhjyif/ xdko wWKwpfckcsif;udk t&nfaysmfaprnfh tylcsdef t &nfaysmfapjyD; aemufqkH;a&mpyfrnfhtdk; udkvnf; od&Sd&rnfjzpfonf? xdkowWKrsm; udkvnf;&Sd&rnfjzpfonf? Ttodynm Ta-u;eDtprsm;onf bDpD 8000rS 10000 ckESpftxd a[mif;EGrf;I/ ykwD;tjzpftokH;jyKcJh onf[k xif&.? xdkacwfu vlrsm;onf a-u;eDowWK&dkif;udk &SmazGwl;az:xkwf,lI ‚if;udk -udKcsuftokH;jyKonfh twwfynm &Sd -ua-umif; xif&Sm;.? twwfynmrsm;r±SdbJ vdktyfonfhowWKa&mudk atmifjrifpGmxkwfvkyfEdkifrnf r[kwfay? 25
  • 26. a-u;eDowWK&dkif;onf ausmufv$mtxyfrsm;wGif tr+efrsm;ESifhykHaqmifcJtoGifrsm; jzifhwnf&Sdonf? ,if;udk obm0a-u;eD[kac:-uonf? a-u;eDudk tokH;jyKonfh vl‹ tzGJ‹tpnf;onf/ ausmufv$mrsm;t-um;±Sd Ta-u;eDr+efrsm;udk cGJjcm;od&ayrnf? xdk‹ aemuf ausmufv$mrsm;rSwl;az:,laqmifvmI -udKcsufppfxkwfwwf&ayrnf? ausmuf ESifh opfom;rsm;jzifhom jyKvkyfxm;aomvufeufud&d,mrsm;jzifh Todk‹wl;az:xkwfvkyf Edkifrnfr[kwfa-umif;rSm xif&Sm;aeayonf? a-u;eDowWK&dkif;udk t&nfaysmfap&ef tylcsdef 1084 'D*&DpifwD*&dwf (1984 'D*&D zg&if[dkuf)txd tylay;&.? vkHavmufIuef‹owfonfh avudkvnf;tpOfay;ae&.? a-u;eDypPnf;rsm;udk xkwfvkyfonfh vl‹tzGJ‹tpnf;onf vdktyfonfhtylay;wwfjyD;/ vdk tyfaom owWK-udKtdk;rsm;/ -udKcGufrsm;ESifh rD;n‡yfrsm;&Sd&ayrnf? Tum;/ a-u;eDowWK-udKcsufenf; tusOf;csKyfomjzpfygonf? a-u;eDonf yifudk tm;jzifh aysmhajymif;aomowWKjzpfojzifh tylay;xm;ygu ‚if;udk c|efxufaomu&d,m rsm;jzifh -um&SnfpGm udkifn‡yfxm;Ir&acs? xdk‹xufru/ oGwf/ 'efESifhtwl tjcm;owWK rsm;udk xyfa&may;&efvnf;/ xdkowWKtoD;oD;wdk‹udk ay;&rnfhtylcsdefESifh udkifwG,fenf; wdk‹onfvnf; wpfckcsif;twGuf uGJjym;jcm;em;ayonf? Ttcsufrsm;uyif/ owWKESifh owWKa&m xkwfvkyfonfh vl‹tzGJ‹tpnf;onf vdktyfonfh tao;pdwftwwfynm&Sd&ay rnf? xdkuJhodk‹aom vl‹tzGJ‹tpnf;onf/ oHESifhoHypPnf;rsm;udk rawG‹&Sd tokH;rjyKwwf ao; [laomtawG;onf vkH;0,kwWdr&Sdacs? TowWKvkH;onf awmiftmz&duEdkifiHwGif awG‹&Sdonfh ESpfaygif;oef;aygif;rsm;pGm a[mif;jyDjzpfaom &maygif; rsm;pGmaomypPnf;rsm;teuf wpfckjzpfonf? ykHpHwus jzpfaeaom csdrfhta-umif;ESpfa-umif;onf/ obm0t avsmuf tvdkvdkjzpfay:vmjcif; r[kwfEdkifay? TawG‹&Sd csufonf/ vGefcJhonfhESpfaygif;oef;aygif;rsm;pGmuwnf; upI/ vlwdk‹onf owWKay:wGif t&mta-umif;rsm; xGif; Edkif-ujyDjzpfa-umif; jyvsuf&Sd.? 1912ckESpfwGif OuUvm[dkrm;jynfe,f aomrwfjrdKŒrS jrLeDpDy,f v#yfppfpuf&kHrS tvkyform;ESpfa,mufonf/ ausmufrD;aoG;wif aepOf tokH;jyKEdkif&efxuf-uD;vGef;aeonfh ausmufrD;aoG;wkH;wpf wkH;udk &dkufcGJvdkuf&m/ twGif;Y oHtdk;wpfvkH;udk awG‹-u.? xdktdk; udk xkwf,lvdkufaomtcg/ ausmufrD;aoG;twGif;Y tdk;.ykHpHudk twdkif;om; awG‹&ayonf? xdkausmufrD;aoG;udk ppfaq;-unfh&m/ oufwef;ESpfaygif; oef;aygif; 300 rS 325 txd&SdjyDjzpfa-umif; awG‹&Sd&.? vlom;wdk‹onf bDpDouU&mZf 1200ckESpfavmufrS p wifI oHudk tokH;jyKwwfonf[k qdkaom tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u TawG‹&Sdcsufudk rnfodk‹r# &Sif;jyEdkifjcif;r&Sd-uacs? 26
  • 27. oufwef;ESpfaygif;oef;aygif;rsm;pGm&Sdaom ypPnf;tydkif;tprsm;ESifh ywfoufI tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹ &Sif;jyEdkifjcif;r&Sd Pieces Millions of Years Old That Evolutionists Cannot Account For tDAdkvl;&Sif;oDtdk&Dt&/ ouf&Sdt&mrsm;onf tqifhtrsdK;rsdK;ausmfvGefcJh&onf[k qdk.? Oyrm/ bufwD;&D,m;ydk;rsm;rSpI vlom;jzpfvmonfhtxd/ ESpfoef;aygif;ajrmufjrm;pGm-um &SnfcJhonf[k pdwful;,Of-u.? TZmwfvrf;wGif/ vlom;onf qifhuJqifhuJajymif;vJvmcJh&mY/ vGefcJhonfhESpfaygif; 20000cef‹txd-umanmif;cJhjyD[k qdkonf? odk‹aomfvnf;/ ,ae‹wdkif xdkuJh odk‹zGH‹jzdK;ajymif;vJvmcJhjcif;udk oufaocHEdkifonfhausmufjzpf&kyf-uGif;wpfckwavr#yif rawG‹&Sd ao;ay? trSefrSm/ xdkuJhodk‹ajymif;vJcJhjcif;rjzpfEdkifa-umif;udkom jyvsuf&Sd.? tjcm;awG‹&Sdcsufrsm;rSm/ oufwef;ESpfaygif;oef;aygif;rsm;pGm&Sdonfh vlokH; vufeuf ud&d,mwefqmyvmrsm;ESifh qif,ifxkH;zGJ‹r+qdkif&mypPnf;rsm;jzpfayonf? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u vGefcJhonfhESpfaygif;oef;aygif; 50 rS 500 avmuftcsdefumvudk -xdKifvdkbdkufacwf[k trnf ay;xm;jyD;/ ouf&SdypPnf;rsm;ray:aygufao;aomumv[k ac:xm;&m/ xdkacwfumvrSvlom; wdk‹ESifhoufqdkifonfh urBmajr-uD;ay:wGif aygufzGm;qif;oufr+pdwful;,OftpOfpm&if;udk ra&;qGJ Edkif-uawmhay? trSefrSmvnf;/ olwdk‹u xdkodk‹aomtpOfpm&if;udk a&;qGJEdkif&efvnf; rjzpfEdkifacs? bk&m;oQiftv†m[ft&Sifjrwfonf/ vlom;rsm;jzpfay:vmjcif;Y/ tjcm;ouf&SdypPnf;rsm;udk zefqif;ouJhodk‹ “jzpfap”[laomtrdef‹jzifhzefqif;cJhjcif;a-umifhyif jzpf.? xdk‹a-umifh/ u|Ekfyfwdk‹ onf/ vGefcJhonfhESpfoef;aygif; 100 u vlrsm;aexdkifpm;aomuf-uolrsm;uJhodk‹aom vGefcJhonfh ESpfoef;aygif; 500 u vlawG. ausmufjzpf&kyf-uGif;tavmif;rsm;udkvnf;/ wl;az:&&SdEdkifonfh tvm;tvm±Sdaeayonf? Avmewdˆˆdtvsif;r&Sd&mrS t&mcyfodrf;udk zefqif;awmfrlaom tv†m[f t&Sifjrwfonf/ t&Sifjrwftvkd&Sdawmfrlonfh rnfonfhouf&SdowW0grsdK;udkrqdk/ t&Sifjrwftvdk&Sd awmfrlonfh rnfonfhordkif;acwfumvtcgor,wGifrqdk/ &Sdatmif zefqif;Edkif pGrf;&Sdawmfrl.? Todk‹jyKvkyf&efrSm/ teEWwefcdk;tmEkabmfESifhjynfhpkHawmfrlaomtv†m[ft&Sif jrwftwGuf vG,ful aomudpPwpf&yfom jzpfayonf? odk‹aomfvnf;/ 'g0if0g'Dwdk‹onf/ TtrSef w&m;udk &SmIrawG‹ rjrif-uacs? ,if;tcsufuyif olwdk‹twGuf zefqif;jcif;.oufaoom"uudk xyfrHr&Sif;Edkif-u jcif;yifjzpfayonf? odyH`ynmu y,fzsufjyD;jyDjzpfaomolwdk‹.vkyf-uHZmwfvrf;udkomjyefaumuf &efuvGJI tjcm;a&G;p&mtajzr&Sd-uawmhay? odk‹aomfvnf; ae‹pOfESifhtr# aemufxyfwl;az: &&Sdonfhoufaoom"utaxmuftxm;rsm;u olwdk‹.w&m;ao0g'tDAdkvl;&Sif;oDtdk&Dudk xyfrH Iom acszsufvsuf&Sdayonf? 27
  • 28. 1852ckESpf ZGefv 5&ufae‹xkwf Scientific American r*~Zif;wGif oufwef; ESpfaygif;wpfodef;&Sdaom owWKtdk;cGufwpfvkH;udk awG‹&Sd &a-umif; owif;wpfyk'f a&;om;xm;onf? oGwfta&mifxGufae jyD; aiGowWKtawmfrsm;rsm;yg0ifonf[kxif&aom owWKa&mwpf rsdK;jzpfonf[k rSef;q&a-umif;/ ‚if;.tjyifydkif;rsufESmjyifrsm;Y wdusjywfom;aom yef;cufyef;EG,fykHrsm; yg&Sda-umif;/ az:jyxm; .? tvGefa&S;usonfhacwfrsm;wGif owWKrsm;udk tokH;rjyK-u[k twnfwusajymonfh tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u TawG‹&Sdcsufudk rnf odk‹r# &Sif;rjyEdkif-uacs? TypPnf;udk xkwfvkyfEdkifonfhvlrsm;onf owWKESifh owWKa&mrsm;udk xkwfvkyfudkifwGifEdkifonfh twwfynm &Sd-ua-umif; xif&Sm;vsuf&Sd.? TykHyg usDayG‹ESifhqkHwdk‹udk 1877 ckESpfwGif/ Table Mountain ac:awmifatmuf&Sd a&S;a[mif;jrpfatmufajr jyifwGif awG‹&SdcJh.? xdka&S;a[mif;jrpfatmufajrjyifonf oufwef;ESpfaygif; 33 oef;&SdavjyD? vlom;wdk‹onf t pOftjrJ vlom;tjzpf aexdkifaygufzGm;vmcJh-ua-umif; taxmuftxm;jzpfayonf? Tausmufjzpf&kyf-uGif;bdeyfckHudk oufwef;ESpf 213 oef; &Sd ausmufaqmifwGif;rS &cJhonf? vGefcJhonfh ESpfoef; aygif;rsm;pGmwGif vlwdk‹onf bdeyfpD;cJh-u.? xdk‹a-umifh t0wfvnf; 0wf-urnfrSm rvGJ{uefjzpf.? tcsuft jyKwfqdkif&m,Ofaus;r+ESifhvlr+qufqHa&;,Ofaus;r+-uG,f 0cJh-uavjyD? TykHudk 1922ckESpf e,l;a,mufowif;pm wGif ykHESdyfcJhayonf? vlom;wdk‹.ordkif;qdkif&m tDAdkvl; &Sif;oDtdk&Dudkacszsufonfh Todk‹aomawG‹&Sdcsufrsm;udk tDAdkvl;&Sif;0g'Drsm;u/ 0Sufxm;jcif; odk‹r[kwf *&krpdkuf jcif; jyKcJh-uayonf? vl‹rsufESmESifhwlaomykHudk oufwef;ESpfaygif; 3oef;&Sd onfh rD;cwfausmufwGif xGif;xm;onfudk awG‹&Sd&.? rD; cwfausmufwGif nDnmaomtaygufrsm;xGif;&ef tifr wef cufcJayonf? txl;pDrHxm;aom vufeufud&d,m rsm;vdktyf.? Tvuf&monf/ tDAdkvl;&Sif;0g'Drsm; ajym avh&Sdonfh acwfaemufusonfh a&S;a[mif;tajctae wGif jyKvkyf&ef rjzpfEdkifay? 28
  • 29. rnfodk‹yifjzpfap/ ausmufjzpf&kyf-uGif;wl;az:awG‹&Sdcsufrsm;u tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹ . a&S;a[mif;vlom;wdk‹onf owWKrsm;udk tokH;rjyKwwfao;a-umif;[laomwifjycsuf onf rSm;,Gif;a-umif;udk jyovsuf&Sdayonf? xdkoufaoom"ursm;wGif/ oufwef;ESpf aygif; wpfodef;&SdonfhowWKtdk;/ oufwef;ESpfaygif; 3oef;eD;yg;&Sd owWKvkH;rsm;/ ouf wef;ESpfaygif;oef;300cef‹&SdjyD[k cef‹rSef;&aomoHtdk;/ oufwef;ESpfaygif; 27000&Sdaom ajrap; wGifuyfaeonfh t0wftxnfprsm;/ vGefcJhonfh r-umao;rDtcsdefurS atmif jrifpGmt&nfaysmfatmifxkwfvkyfEdkifonfh rufeDqD,rfESifh yvmwDerfowWKrsm;. tp tersm;udk oufwef;ESpfaygif; axmifaomif;ru&Sdonfh ypPnf;rsm;ESifhtwl awG‹&Sd&jcif;/ ponfwdk‹ yg0ifayonf? T-udK;-um;awG‹&SdcJhaomypPnf;rsm;u/ ausmuf-urf;acwf/ tacsmowfausmufacwf/ a-u;ndKacwf/ oHacwf ponfh cGJjcm;xm;jcif;rsm;udk vkH;0acs zsufvdkufayonf? odk‹aomfvnf; tDAdkvl;&Sif;oDtdk&Dudk acszsufonfh ,if;uJhodk‹aom oufaotaxmuftxm;pmayrsm;udk tDAdkvl;&Sif;0g'DodyH`ynm&Sifwdk‹u *&krpdkuf ypfy,f xm;cJhjcif; odk‹r[kwf jywdkufajratmufcef;rsm;Y 0Sufxm;v#dKxm;jcif;rsm;jyKcJh-uykHay: ygonf? xdkodk‹aom trSefw&m;udk jyqdkonfhtcsuftvufrsm;tpm;/ qef;jym;onfh tDAdkvl;&Sif;vl‹ordkif;ykHjyifrsm;udkom wifjycJh-uayonf? tDrmefouf0if,kH-unfolwdk‹onf ordkif;wav#mufvkH;wGif ,Ofaus;aomb0twdkif; aexdkifvmcJh-u. Believers Have Led Civilized Lives Throughout History vl‹ordkif;wav#mufvkH;wGif/ tv†m[ft&Sifjrwfonf w&m;vrf;rSefjyo&ef w refawmfrsm;udk apv$wfcJhayonf? vltcsdKŒwdk‹onf xdkwrefawmfrsm;udk vdkufemum wpfyg;wnf; aomtv†m[ft&Sifjrwfwnf&Sda-umif; ouf0if,kH -unf-uI/ usefolwdk‹onf tv†m[ft&Sifjrwfudk jiif;y,f-u.? TurBmavmuwGif vlom;rsm; yxrOD;qkH;pwif azgufzGm;onfhtcsdef rSpI/ tv†m[ft&Sifjrwf. Asm'dwfawmfrsm;jzifh/ udk,f usifhw&m;oDvaqmufwnfjcif;ESifh rSefuefonfh bmomt,l0g',kH-unfcsufudk oif,lqnf;yl; vmcJh-uayonf? xdk‹a-umifh/ tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u a±S;a[mif;vl‹tzGJ‹tpnf;rsm;onf wpfyg;wnf; aomzefqif;±Sifbk&m;oQiftv†m[ft&Sifjrwfudk ,kH-unfudk;uG,fqnf;uyfjcif;r&Sd[k qdkjcif;onf rrSefuefay? (Tta-umif;ESifhywfoufI Tpm tkyf.a&SŒvmrnfhtcef;rsm;wGif ydkrdktao;pdwf az:jyygrnf)? uk&ftmefusrf;awmfjrwfwGif/ vl‹ordkif;w av#mufwGif vlwdk‹xHodk‹ wrefawmfrsm;udk ap v$wfawmfrlI/ w&m;"rRrsm;udk oif-um;ydk‹cscJh onfhta-umif; rdef‹qdkxm;ayonf? 29 rSefuefaombmomt,l0g'ESifht,l onf;r+rsm;onf/ ordkif;wav#mufvkH; wGif ,ae‹acwfuJhodk‹ tpOf'GHwGJcJh-u onf? ouf0if,kH-unfolwdk‹onf t pOfojzifh bmoma&;wm0efrsm;udk tv†m[f t&Sifjrwf. trdef‹awmft wdkif; xrf;aqmifcJh-u.?
  • 30. vlom;tm;vkH;wdk‹onf (rlvu)wpfoif;wpfzGJ‹wnf; jzpfcJh-u.? t"Gef‹um v&Snf-umvwfaomf tv†m[ft&Sifjrwfonf eADwrefawmfrsm;udk yDwdaomre 0rf;ajrmufbG,f&mr*Fvmowif;ay;ydk‹olrsm;tjzpfjzifh‚if;/ owday;Ed+;aqmfaomolrsm; tjzpfjzifh‚if;/ apv$wfawmfrlavonf? xdk‹jyifw0 vlom;wdk‹tcsif;csif; uGJjym;vsuf&Sd aomjyem&yfrsm;udk pD&ifqkH;jzwfay;awmfrltHhaomiSm tv†m[ft&Sifjrwfonf xdkeAD wrefawmfrsm;ESifhtwl rSefuefaomusrf;*eftoD;oD;wdk‹udkvnf; xkwfjyefcsrSwfay; tyfawmfrlcJhavonf? (rnfol wpfOD;wpfa,mufr#) uGJjym;onfr&Sdacs? xdkusrf;*efudk &&Sdaomolrsm;omv#if rdrdwdk‹xH xif&Sm;aomtrSwftom;vuQ%mawmfrsm; a&muf&Sd vmjyD;onfhaemufwGif rdrdwdk‹tcsif;csif; rvdkrkefxm;axmifv$m;jcif;a-umifh xdkusrf;*efS ESifhpyfvsOf;I uGJjym;vm-uav.? xdktcg(aemufqkH;Y) tv†m[ft&Sifjrwfonf rdrd tvdkawmfjzifh vlom;wdk‹uGJjym;vsuf&Sdaomjyemrsm;ESifhpyfvsOf;I ,kH-unfjcif;o'Ng w&m;&Sdukefaomrktfrifwdk‹tm; w&m;vrf;rSefudk n$ef-um;jyoawmfrlavonf? {uef trSef tv†m[ft&Sifjrwfonf rdrdESpfjrKdŒawmfrlaomolwdk‹udk ajzmifhrwfrSefuefaom w&m;vrf;odk‹ n$ef-um;jyoydk‹aqmifawmfrlavownf;? (pl&mtvfbuU&m[f 2;213) aemufxyf tm,wfawmfwpfydk'fwGif/ vl‹tzGJ‹tpnf;wpfckpDodk‹ eADwrefawmfwpf yg;pDudk apv$wfawmfrlI/ w&m;"rRvrf;rSefudk vdkufemusifhokH;-u&eftvdk‹iSm owday;E+d; aqmfapcJha-umif; az:jyxm;awmfrl.? ===pifppfaomfum; omoem0iftkyfpkwdkif;Yyif owday;E+d;aqmfolwpfOD; yGifh a&mufcJhonfom jzpf.? (pl&m zgwGD&f 35;24) tv†m[ft&Sifjrwfu/ vlwdk‹xH eADwref awmfrsm;udk apv$wfI w&m;vrf;rSef usrf;*efrsm; udk ydk‹cscJhaomfvnf;/ tcsdKŒaomolwdk‹onf vGJrSm; pGmem;vnf-uojzifh w&m;a'oemvrf;rSefudk ausmcdkif;I tjcm;t,loD;jcif;jzpfonfht,l0g' rsm;odk‹ vrf;vGJoGm;-uum rdpm>'d@drsm; jzpfoGm;-u avonf? xdkolwdk‹onf ajr-uD;udkvnf;aumif;/ ausmufwkH;ausmufcJrsm;udkvnf;aumif;/ pENmv rif; odk‹r[kwf ol&d,aerif;udkvnf;aumif;/ ausmuf/ owWKodk‹r[kwf opfom;rsm;jzifh jyKvkyf xGif;xkxm;aom ewfqdk;&kyfrsm;udkvnf;aumif;/ udk;uG,fqnf;uyf-u.? tcsdKŒrSmrlum; tv†m[f t&Sifjrwf.xl;jcm;r+udk od&Sdem;vnf-uaomf vnf;/ xdkt&SifjrwfESifh'GHwGJI tjcm;t&mrsm;udk udk;uG,fqnf;uyf-uolrsm;vnf;&Sd.? odk‹yifjim; vnf;/ t&Sifjrwfonf xdkolwdk‹xHodk‹ eADwref awmfrsm;udkapv$wfI/ olwdk‹.rSm;,Gif;aom t,l 0g'rsm;udk pGef‹v$wfjyD; rSefuefaom bmomt,l 0g'twdkif; aexdkifusifh-uH-u&ef w&m;a'oemydk‹ csawmfrlayonf? vl‹ordkif;wav#mufvkH;wGif/ ,kH -unfr+o'Ngw&m;&Sdolrsm; &Sd-uovdk/ vrf;v$JoGm; olrsm;vnf; &Sd-uayonf? ,ae‹tcsdefwGifyif a&S;acwfrsm; rSmuJhodk‹ t,lonf;olrsm;onf/ &kyfxkrsm;udk udk;uG,fqnf;uyf ae-uayonf? 30
  • 31. vl‹ordkif;wav#mufvkH;wGif/ tDrmefouf0if,kH-unfr+&SdI/ wrefawmfrsm;. oGefoifcsuftwdkif; aexdkifolwdk‹onf ,Ofaus;aomtajctaejzifh tqifhjrifhonfhb0 jzifh aexdkifcJh-uayonf? wrefawmfrsm;jzpfaom El;[f/ tDA&m[ifrf/ ,lqGzf/ rlqm(arm&S,f)ESifh qlvdkifrmef(aqmvrGef) (tvdkif[krfqvmrf)wdk‹.acwfrsm;Y/ ,ae‹ acwfuJhodk‹yif acwfrSDaumif;rGefaomvlr+a&;pepfatmufwGif aexdkifaygufzGm;cJh-uay onf? acwfwdkif;wGif tDrmef,kH-unfr+o'Ngw&m;&Sdolwdk‹onf/ tv†m[ft&Sifjrwftm; c0yf0wfjyKjcif;/ OykofoDvaqmufwnfjcif;/ t&SifjrwfowfrSwfxm;aom abmift wGif;Yom aexdkifusifh-uHjcif;&Sd-uI/ oef‹&Sif;I tjypf'kp&dkufrSuif;&Sif;onfhb0jzifh ae xdkif-uayonf? tv†m[ft&Sifjrwfudk v+dufv+dufvSJvSJ,kH-unfudkif;±+dif;aom olawmf aumif;wdk‹. oef‹&Sif;qkH;ESifhtaumif;qkH;b0jzifh aexdkifcJh-ua-umif;udk ausmufjzpf&kyf -uGif;awG‹&Sdcsufrsm;u az:xkwfxm;ayonf? wrefawmfrsm;ESifh trSefwu,f,kH-unfr+ o'Ngw&m;&Sdolwdk‹onf tv†m[ft&SifjrwfESpfoufaom trltusifhrsm;twdkif; aexdkift ouf&SifcJh-uayonf? eDrf&l'fbk&if.vufxufwGif twwfynmenf;ynmwdk;wufr+tm;vkH;udk wref awmftdAf&m[Drf (tvdkifa[hqvmrf)ESifh tv†m[ft&SifjrwfwGif ouf0if,kH-unfolwdk‹u taumif;qkH;enf;vrf;jzifh tokH;jyKcJh-uavonf? zg&dk;bk&if.vufxufrS enf;ynm rsm;udkvnf; wrefawmf,lqGzf/ wrefawmfrlqmESifh wrefawmf[m&Gef(tvdkif[krfq vmrf)ESifh aemufvdkufom;wdk‹udk tusdK;aqmifcJhI/ xdkolwdk‹onfvnf; rSefuefonfh ouf 31 jyifopfyef;csDq&m a&;qGJxm;aom aqmvrGefbk&ifESifh &SDbmrdzk&m;ykH
  • 32. 0if,kH-unfolrsm; jzpf-uayonf? wrefawmf qlvdkifrmef(tvdkifa[hqvmrf). vuf xufrS ydokumqdkif&mtqifhjrifhaomenf;ynmrsm;udkvnf; taumif;qkH;todw&m;&Sd&Sd tokH;cscJh-uayonf? tv†m[ft&Sifjrwfu wrefawmfqlvdkifrmef(aqmvrGefbk&if)tm; ay;oem;awmfrlcJhonfh OpPm"ecsrf;om-uG,f0r+rsm;udkvnf; aemifacwftqufquft xd csD;rGrf;IrqkH;jzpf-uayonf? vGefcJhonfh ESpfaygif;odef;oef;ruaom acwfumvESifh ,ae‹ypPKy`efacwfwGif toufxif&Sm;aexdkif-uolrsm;ydkifqdkifaom todynmtwwfynmrsm;onf tv†m[ft &Sifjrwfu ay;oem;awmfrlaom aumif;csD;r*Fvmrsm;jzpfa-umif;udk rarhtyfay? vGefcJh onfh ESpfaygif;odef;aygif;rsm;pGmwGif -uD;us,fonfh,Ofaus;r+acwf wnfaqmufcJh-uol rsm;/ ESpfaygif;axmifaomif;rsm;pGmu ausmufeH&Hrsm;wGif vSyonfhyef;csDrsm;qGJxm;cJhol rsm;/ yD&rpfaqmufvkyfcJh-uolrsm;/ {&mr-uD;rm;aomausmufarmfuGef;wdkifrsm;udk aqmufvkyfcJh-uolrsm;/ yD&l;EdkifiH&Sd tjrifhrm;qkH;aomawmifxdyfwGif -uD;us,fcef;em; onfh taqmufttkHrsm;udk aqmufvkyfcJh-uolrsm;/ ponfwdk‹onf tv†m[ft&Sifjrwfu oif-um;xnfhoGif;ay;aomOm%ftpGrf;rsm;jzifh pGrf;aqmifEkdifcJh-ujcif; jzpfayonf? , ae‹tcsdefwGif/ y&rm%kjrLrsm;udk avhvmae-uolrsm;/ tmumoodk‹ 'kH;,mOfrsm;udk toGm;tjyefypfv$wfae-uolrsm;/ uGefjyLwmy&dk*&rf/ uGefjyLwmn$ef-um;csufrsm;udk a&;om;olrsm;/ ponfwdk‹onf tv†m[ft&Sifjrwf. oabmwlnDvdkvm;csufjzifh vkyf aqmifEdkif-ujcif; jzpfayonf? vlom;rsm;pwifzefqif;cH&onfhae‹rSpI &&SdydkifqdkifvmcJh aom todynmtcsuftvufrsm;tm;vkH;onf/ tv†m[ft&SifjrwfxHawmfrS aumif;csD; r*Fvm jzpfayonf? vlom;wdk‹ wnfaqmufvmcJh-uaom ,Ofaus;r+acwfwdkif;onf vnf;/ tv†m[ft&Sifjrwf. aqmif&GufcsufawGcsnf; jzpfayonf? tv†m[ft&Sifjrwfonf vlom;udk Avmewˆd tvsif;r&Sd&mrS zefqif;xm;I/ T urBmavmuwGif touf&SifaepOf ol‹tm;prf;oyfayonf? aumif;csD;r*Fvmtjzmjzmwdk‹ onf/ prf;oyfcsufyifjzpf.? olwdk‹&&Sdydkifqkdifxm;aom ,Ofaus;r+acwf/ enf;ynmESifh tpGrf;tptrsdK;rsdK;wdk‹onf/ tv†m[ft&SifjrwfxHawmfrS &&Sdjcif;jzpfa-umif;od&Sd-uojzifh t&Sifjrwftm; aus;Zl;wif-uayonf? tv†m[ft&Sifjrwfuvnf; aumif;csD;r*Fvm wdk; I ay;oem;awmfrl.? xdkrSwyg; t-uiftcg0,f toifwdk‹tm; zefqif;arG;jrLawmfrlaomt&Sifjrwf onf tu,fI toifwdk‹onf aus;Zl;awmfudk odwwfcJh-uv#if/ trSefyif igt &Sifjrwfonf toifwdk‹tm; wdk;IcsD;jr‡ifhay;oem;awmfrlrnfjzpfa-umif;/ odk‹&m wGif tu,fIomtoifwdk‹onf aus;Zl;uef;cJh-uonf&Sdaomf/ {uefrvGJ igt &Sifjrwf. jypf'%fonf jyif;xefvSa-umif;/ odapawmfrlavownf;? (pl&mtdAf&m[Drf 14;7) tv†m[ft&Sifjrwfonf/ t&Sifjrwfudk &dkaoudkif;±+dif;aom aus;u|efrsm;udk Tu rBmavmuESifh aemifwrvGefb0 ESpfXmepvkH;wGif/ {csrf;om,maomb0udk ay;oem; awmfrl.? uk&ftmefusrf;awmfjrwfwGif/ ,if;udpPESifhywfoufI atmufygtwdkif; rdef‹ jrGwfxm;awmfrl.? rnfolrqdk a,musfm;jzpfap/ rdef;rjzpfap aumif;jrwfaomtusifhoDvudk usifhrl aqmufwnfcJhaomf/ ‚if;jyif xdkolonf rktfrifefouf0if,kH-unfolvnf;jzpfcJh 32
  • 33. aomf rvGJ{uef igt&Sifjrwfonf xdkoltm; oef‹&Sif;pif-u,faomtouf&Sif jcif;rsdK;jzifh touf&Sifapawmfrlayrnf? xdkrSwyg;/ rkcspifppf igt&Sifjrwfonf xdkolwdk‹tm; ‚if;wdk‹.tusdK;udk ‚if;wdk‹usifhrlaqmufwnfvsuf&SdcJh-uukefaom aumif;jrwfaomtusifhoDvESifh avsmfnDpGm ay;qyfawmfrlayrnf? (pl&mtvfe[fvf 16;97) Ttm,wfawmf. o&kyfoueftjzpf/ ordkif;wav#mufvkH;wGif aexdkifcJh-u aomrGwfpvifrfwdk‹onf/ taumif;qkH;acwfwGif/ {csrf;om,mr+jynfh0qkH;b0tjzpf ae xdkifcJh-uayonf? tcsdKŒaomolrsm;udkrl/ cufcJr+rsm;ESifh prf;oyfjcif;cH-u&ayrnf? odk‹ aomfvnf;/ ‚if;tcuftcJrsm;onf ,Ofaus;r+r&SdbJ -uifemoem;jcif;uif;rJhaom urBm OD;acwfb0tajctaewGif touf&SdaecJh-uonf[k t"dy`g,froufa&mufacs? TurBm ay:Yrnfr#yifcsrf;om-uG,f0I rnfr#yifwdk;wufaom,Ofaus;r+acwf&Sdolrsm;/ tv†m[f t&Sifjrwfudk jiif;y,folrsm;/ aumif;rGefaomudk,fusifhw&m;r&Sdolrsm;/ ponfwdk‹onf/ aemufqkH;wGif pdwfysufjcif;jzifhom tqHk;owfcJh-uayonf? xdk‹xufru/ trsm;tjym; aomolwdk‹onfvnf;/ ,ae‹umvrS vl‹tzGJ‹tpnf;rsm;xuf enf;ynmtwwfynmrsm; ydkrdkwdk;wufcJh-uolrsm; jzpfayrnf? Tta-umif;ESifhywfoufI uk&ftmefusrf;awmfjrwf wGif/ az:jyxm;ayonf? ‚if;wdk‹onf urBmajr0,f vSnfhvnfoGm; vmjcif; rjyKcJh-uavoavm/ odk‹vSnfh vnfoGm;vm-uv#if/ ‚if;wdk‹onf rdrdwdk‹ tvsif&SdcJh-uaom a&S;vla[mif;wdk‹. aemufqkH;tusdK;onf rnfodk‹rnfykH jzpfcJh onfudk awG‹jrif-uayrnf? xdka&S;vla[mif;wdk‹onf ‚if;wdk‹xuf cGef tm;Av -uD;rm;awmifhwif;olrsm;jzpf-u onfhjyif ‚if;wdk‹onf ajrudk Tolrsm; pnfyifom,matmif jyKvkyf-uonfxuf tvGefrsm;jym;pGm ydkrdkxGef,ufpdkufysdK;I pnfyifom,matmif jyKvkyfcJh-uukef.? xdkrSwyg; ‚if;wdk‹xHodk‹vnf; ‚if;wdk‹. & plvfwrefawmfrsm;onf xif&Sm;vSpGmaom oufaovuQ%m wefcdk;jymËd[mrsm;ESifh wuG a&muf&SdvmcJh-uukef.? pifppfaomf um; tv†m[ft&Sifjrwfonf ‚if;wdk‹tm; rw&m; ESdyfpufn‡Of;qJawmfrlcJhonf r [kwfay? odk‹&mwGif ‚if;wdk‹udk,fwdkif rdrdwdk‹udk,fudk rw&m;ESdyfpufn‡if;yrf;cJh-uay onf? (pl&mt&f&l;rf 30;9) 33
  • 34. ,Ofaus;r+tqifhqifhpkaqmif;vmjcif;onf tDAdkvl;&Sif;jzpfpOftaxmuftxm;r[kwf Cultural Accumulation Is No Evidence of Any Evolutionary Process tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u/ yxrOD;qkH;vlom;rsm;onf arsmuf0Hwpf0uf vlwpf0uf jzpf-uI/ tcsdef-umjrifhvmaomtcg olwdk‹.todOm%fESifhudk,fum,rsm; zGH‹jzdK;vm-u &m/ pGrf;aqmifr+t&nftcsif;opfrsm; &&SdvmcJh-u&if;/ ,Ofaus;r+acwfwnfaqmuf-u onf[k qdk-uonf? xdk‹a-umifh ,Ofaus;r+onf qufvufay:aygufvmcJhonf[k qdk.? Ttqdkonf/ odyH`ynmenf;usus taxmuftxm;r&Sdaomfvnf;/ u|Ekfyfwdk‹.urBmOD; bdk;ab;rsm;onf wd&p>mefuJhodk‹ aexdkifpm;aomufcJh-uI/ aemifwGif vlom;ppfppfjzpf vmaomumvodk‹a&muf&SdrSomv#if/ olwdk‹.todOm%fESifhudk,fum,rsm; zGH‹jzdK;vm-u ojzifh ,SOfaus;r+xkH;"avhrsm;udk wDxGifrSwfom;vmcJh-uonf[kqdk.? wudk,fvkH; tarG;rsm;aygufaejyD; wd&pm>efom;a&rsm;udkjcHKum rD;arG;&ef-udK;pm;ae-uykH/ owfcgp om;aumifudk ykcHk;ay:wifI acsmif;urf;ab;wGif ukH;uGuGvrf;av#mufaeykH/ odk‹r[kwf ol.taz:rsm;udk toH[def;jzifh qufoG,f&ef-udK;pm;aeykH/ ponfhpdwful;,OfurBmOD; vlrsm;.ykHudk wDxGifa&;qGJI odyH`enf;rusaomtqdkudk wifjy-uayonf? ausmufjzpf&kyf-uGif;rSwfwrf;u TaxG&mpdwful;udk axmufcHjcif;vkH;0r&Sdacs? odyH`ynmawG‹&Sdcsufrsm;u/ vlom;onf Avmewˆd tvsif;r&Sd&mrS zefqif;cH&onfhtcsdef rSpI tpOftjrJ vlom;tjzpfomv#if touf&SifaexdkifaygufzGm;vmcJha-umif;udk n$efjy vsuf&Sdayonf? tDAdkvl;&Sif;vl‹jzpfpOftqifhqifhudk ausmufjzpf&kyf-uGif;awG‹&Sdcsuf wpfck rS axmufcHjcif;r&Sday? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u vlom;rsm;pum;ajymjcif;udk pwifwwf ajrmufvmonf[k qdkaomacwfumvwGif/ vlom;rsm;onf rD;zdkacsmifrsm;±SdI rdom;pk ESifhtwl aexdkif-ua-umif; xif&Sm;pGmod&Sd&ayonf? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u vlom;rsm; taejzifh tEkynmudk rodem;rvnfao;[kqdkaomacwfrS qif,ifxkH;zGJ‹r+ypPnf;rsm;ESifh yef;csDa&;qJG&mwGif tokH;jyKonfhaq;rsm;udk a&S;a[mif;ypPnf;okawoevkyfief;rsm;u wl;az:&&Sdxm;ayonf? a±S‹vmrnfhtcef;rsm;wGif O'g[&keftajrmuftjrm;ESifhwGJzufI tao;pdwf xyfrHaqG;aEG;-uygrnf? ausmufESifhopfom;rsm;udkom tokH;jyKonfhacwfwGif r,Ofaus;ao;aomacwf r[kwfacs? tDrmefouf0if,kH-unfolwdk‹onf/ tpOftjrJ t0wftxnf0wfqifjcif;/ yef; uef tdk;cGufZGef;c&if;rsm;udk tokH;jyKjcif;jzifh vlom;. aeykHxdkifykHb0ESifh avsmfnDpGm aexdkifcJh-uayonf? vlom;wdk‹onf/ tpOfojzifh vlom;qefqeftajctaejzpfaom ajymqdkqufqHjcif;/ tdrf,maqmufvkyfaexdkifjcif;ESifh tEkynmvuf&mrsm;udk xkwfvkyf jcif;/ ponfwdk‹&SdcJh-uayonf? vl‹ordkif;wav#mufvkH;wGif aq;ukoonfh orm;awmf rsm;/ pmoifay;onfh tmp&d,q&morm;rsm;/ pufcsKyfq&mrsm;/ aqmufvkyfa&;tif*sif eD,mrsm;/ ydokumrsm;ESifh tEkynm±Sifrsm; &SdcJh-uI/ vlr+a&;pepfudk wnfaqmufcJh-u ayonf? tv†m[ft&Sifjrwf.aphaqmfr+jzifh/ usdK;a-umif;qifjcifjcif;ESifh owdw&m; &Sdolwdk‹onf/ TurBmajr-uD;ay:wGif t&Sifjrwf.aumif;csD;r*Fvmrsm;udk taumif;qkH; enf;jzifh tokH;cs-uayonf? enf;ynmwdk;wufvmonfESifhtr#/ vlwdk‹onfvnf; todOm%fynm tcsuft vufrsm; ydkrdkpkaqmif;rSwfom;xm;Edkif-uayrnf? twwfynmenf;ynmtrsdK;rsdK;ajymif; vJvmjcif;onfvnf; "rRwmyifjzpf.? rsufarSmuftajctaeay:wGifrlwnfI/ ud&d,m 34
  • 35. wefqmyvmtopftqef;rsm;onfvnf; &Sdvm&rnfjzpfonf? odyH`ynmqdkif&mawG‹&Sd csufrsm;&Sdayrnf? ,Ofaus;r+ajymif;vJjcif;vnf; &Sdrnfjzpf.? xdkuJhodk‹todynm/ twwfynm enf;ynmrsm;wdk;wufzGH‹jzdK;vmjcif;onf tDAdkvl;&Sif;ajymif;vJr+udk n$efjy jcif;r[kwfay? todOm%fynmtcsuftvufrsm;udk rSwfom;pkaqmif;jcif;onf obm0twdkif; omv#ifjzpfayonf? vlwpfa,mufonf ynmoif,laepOf tqifhtrsdK;rsdK;udk ausmfv$m; &ayrnf? rlvwef;ausmif;/ tv,fwef;ausmif;/ txufwef;ausmif;ESifh aemufqkH;wGif wuUodkvftqifhrsm;[lI ausmfv$m;&ayrnf? tu,fI vlwpfa,mufonf/ ol.b0 wav#mufvkH;wGif/ tawG‹t-uHKtrsdK;rsdK;udk rSwfom;pkaqmif;xm;ayrnf? vl‹tzGJ‹t pnf;wGifvnf; xdkuJhodk‹aom ajymif;vJr+&Sd&ayrnf? vl‹tzGJ‹tpnf;. vdktyfcsufESifh udkufnDonfh topftopfaomawG‹&Sdcsufrsm;onfvnf; &Sd&ayrnf? topftopfaom vufeufud&d,mwefqmyvmwdk‹udkvnf; wDxGiftokH;jyKI aemufvdkufvmonfh rsdK; qufwdk‹u qufvufjyD;rGef;rH-uayonf? odk‹aomfvnf; TuJhodk‹aom ajymif;vJjcif; onf/ tDAdkvl;&Sif;ajymif;vJr+r[kwfay? obm0. a&G;cs,fr+t& rsdK;ADZ-udK;-um; ajymif;vJaejcif;vnf; r[kwfay? 35
  • 36. ,Ofaus;r+onf qkwf,kwfjcif; ESifhtwl wdk;wufjcif;vnf;&Sd. Civilizations Retreat As Well As Advance 'g0if0g'u/ vlom;ESifh vlom;wdk‹wGif&Sdaom,Ofaus;r+onf/ atmufusqkH;t ajccHrSpI urBmOD;tqifh/ vlrsdK;tqifhESifh ,Ofaus;r+acwftqifh[lI tqifhtrsdK;rsdK; ausmfv$m;wdk;wufcJhonf[k owfrSwfxm;onf? odk‹aomfvnf;/ ausmufjzpf&kyf-uGif; awG‹&Sdcsufrsm;u/ vl‹ordkif;wav#mufvkH;wGif/ tpueOD;uwnf;u wdk;wufonfh ,Of aus;r+rsm;ESifh rwdk;wufao;bJacwfaemufusaeao;onfh ,Ofaus;r+rsm; jydKifwl,SOf wGJay:aygufvmcJha-umif; az:jyaeayonf? trSefrSm/ urBmajr-uD;ay:wGif csrf;om-uG,f 0qkH;,Ofaus;r+acwfrsm;&SdcJhovdk/ wjydKifwnf;wGif acwfaemufusonfh ,Ofaus;r+acwf rsm;onfvnf; &Sdayonf? vl‹ordkif;wav#mufvkH;wGif/ wpfacwfwnf;wGif ay:ayguf-u onfhvl‹tzGJ‹tpnf;trsm;tm;jzifh/ ,ae‹rsufarSmufacwfrSmuJhodk‹/ twwfynm/ tod ynmESifh enf;ynmrsm;t&/ tvGefjcm;em;uGm[aom vlr+qufqHa&;ESifh,Ofaus;r+rsm; &Sdayonf? Oyrm/ ajrmuftar&duwdkufEdkifiHrsm;onf/ aq;ynm/ odyH`ynm/ ydokum ynmESifh enf;ynmrsm;wGif tvGeftrif;wdk;wufaeaomfvnf;/ awmiftar&duwdkuf EdkifiHtcsdKŒwGif jyifyurBmESifh tquftoG,fr&SdbJ enf;ynmtm;jzifh acwfaemufusae ao;onfudkvnf; awG‹&Sd&ayonf? urBmhEdkifiHtajrmuftjrm;rS aq;&kHrsm;wGif/ a&m*g rsm;udk ykH&dyfaz:onfh tjrifhrm;qkH;enf;ed,rsm;ESifh pdwfjzmavhvmenf;rsm;udk tokH; jyKI ukoae-u.? odk‹aomfvnf;/ urBmhtydkif;wpfydkif;wGifrl a&m*grsm;onf raumif; qkd;0g; ewfrdpm>pkef;ya,m*rsm;a-umifhjzpfonf[k ,kH-unfojzifh/ xdkpkef;ya,m*ewf qdk;rsm;udk armif;ESifonfh tcef;tem;rsm; jyKvkyfae-uayonf? a±S;vGefcJhonfh bDpD ouU&mZf 3000 ausmfavmufu tdENKa'o/ tD*spfESifh plrm,Ofaus;r+acwfrS vl‹tzGJ‹ tpnf;wdk‹onf/ ,ae‹ypPKy`efacwf&Sd tcsdKŒa'orsm;rS vlrsdK;pkrsm;ESifh zGH‹jzdK;jyD;[kqdkaom vl‹tzGJ‹tpnf;rsm;xuf tzufzufwGif Ed+if;,SOfIr&Edkifavmufatmif ajrmufjrm;pGm zGH‹jzdK;wdk;wufcJh-uayonf? ,if;tcsufrsm;uyif/ vlom;wdk‹onf/ ordkif;wav#mufvkH; wGif/ tzGH‹jzdK;qkH;twdk;wufqkH;aomvl‹tzGJ‹tpnf;wdk‹onf acwfaemufusaeao;aom vl‹tzGJ‹tpnf;rsm;ESifhtwlwuG aexdkifaygufzGm;Edkif-ua-umif; jyqdkvsuf&Sdayonf? vGefcJhonfh ESpfaygif;axmifaygif;rsm;pGmu vl‹tzGJ‹tpnf;wpfckonf/ 20&mpkESpfrS vl‹tzGJ‹tpnf;tcsdKŒxuf rsm;pGmwdk;wufzGH‹jzdK;cJh-uayrnf? xdk‹a-umifh vlom;wdk‹onf tDAdkvl;&Sif;jzpfpOftwdkif; urBmOD;acwfrSpIf ,Ofaus;r+acwftxd wpfpwpfpajymif;vJ wdk;wufzGH‹jzdK;vmcJh-ujcif;r[kwfa-umif; xif&Sm;aeayonf? ordkif;wav#mufvkH;wGif/ vlom;wdk‹.vdktyfcsufrsm;ESifhywfoufI tzufzuf wdk;wufr+ &SdcJhayonf? txl;ojzifh odyH`ynmESifhenf;ynmt&yf&yfwGif -uD;us,faom zGH‹jzdK;r+&SdcJhayonf? ,if;wdk;wufr+rsm;rSm/ ,Ofaus;r+ESifh tawG‹t-uHKrsm;udk pkaqmif;I vufqifhurf;cJh-ujcif;a-umifhjzpfonf? odk‹aomfvnf;/ Tajymif;vJr+rsm;udk tDAdkvl;&Sif; 0g'Drsm;ESifh &kyf0g'Dwdk‹ajymovdk/ vlom;avmuwpfckvkH;onf wpfpwpfptvdktavsmuf qifhuJajymif;vJvmcJhjcif;jzpfonf[k ,lqjcif;onf usdK;a-umif;nDnGwfjcif;r&Sdonfh jyif/ odyH`enf;vnf;rusay? ypPKy`efacwfwGifaexdkifaygufzGm;vsuf&Sdaom vlom;rsm;ESifh 36
  • 37. 37
  • 38. a&S;ESpfaygif;axmifaomif;rsm;pGmuvlom;rsm;onf/ tpGrf;tptm;jzifhvnf;aumif;/ OD; aESmufOm%ftm;jzifhvnf;aumif;/ jcm;em;csufr&Sday? u|Ekfyfwdk‹.OD;aESmufydkrdk-uD;xGm;zGH‹ jzdK;aoma-umifh 21&mpkESpf,Ofaus;r+acwfonf ydkrdkwdk;wufjcif;jzpfonf[k qdkjcif;onf rSm;,Gif;aomtjrif jzpfayonf? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹. twif;0g'jzef‹r+&vm'fom jzpfay onf? trSefrSm/ tifrwefuGmjcm;aoma'orSvlrsm;onf/ tjcm;olrsm;ESifh jcm;em;aom cH,lcsufESifh jcm;em;aom,Ofaus;r+ &SdEdkifayonf? -opaw;vswdkufrS wdkif;&if;om; wpf a,mufonf tar&duefEdkifiHrS odyH`ynm&SifwpfOD;avmuf ynmrwwfojzifh/ xdk-op aw;vswdkif;&if;om;.OD;aESmufodk‹r[kwf Om%fxufjrufjcif;onf vkHavmufpGmzGH‹jzdK; r+r&Sdao;[k ,lqIr&acs? xdkuJhodk‹aom vl‹tzGJ‹tpnf;wGif arG;zGm;-uD;jyif;vmaom olwdk‹onf/ v#yfppf"gwf&Sdjcif;udkyif rodrjrifbl;ao;v#ifvnf;&Sdayrnf? odk‹aomfvnf; xdkolwdk‹onf Om%fxufjrufjcif; &Sd-uayonf? xdk‹xufru/ &mpkESpfwpfckjyD;wpfcktwGif; vlwdk‹.vdktyfcsufrsm; jcm;em;r+&Sd ayonf? u|Ekfyfwdk‹.zuf&Siftqifhrsm;onf/ a&S;tD*spftrsdK;om;wdk‹ESifh rwlnDay? odk‹aomfvnf; u|Ekfyfwdk‹.OD;aESmufOm%fESifh ,Ofaus;r+wdk‹u ydkrdkzGH‹jzdK;jcif; r[kwfacs? 21=&mpkESpf,Ofaus;r+acwf.oauFwrsm;rSm rdk;ar#mfwdkuf-uD;rsm;jzpfaomfvnf;/ a&S; a[mif;tD*spfacwf. wdk;wufr+oauFwrsm;rSm yD&rpfESifhpzifhZfausmuf&kyfrsm;jzpfcJh.? ta&;-uD;onfhtcsufrSm/ xdktcsufrsm;udk t"dy`g,faz:onfh ±+axmifhjzpfonf? wiful;rSef;qxm;onfh/ tDAdkvl;&Sif;zGH‹jzdK;r+tawG;tac:jzifh t"dy`g,faz:rnfholwpfOD;t wGuf/ &&Sdonfhtcsuftvuftm;vkH;udk olvdk&mbufodk‹vdkufI t"dy`g,faz:vdrfhrnfom jzpfonf? ol.tqdkudk rSefuefa-umif;wifjyEdkif&eftwGuf pdwful;,OfZmwfvrf;rsm;jzifh taxmuftuljyK&ef -udK;pm;vdrfhrnf? ausmufjzpf&kyf-uGif;tptersm;udk tajccHI/ xdk a'owGif aexdkifaygufzGm;cJh-uolrsm;. ae‹pOfb0/ oGm;vmv+yf&Sm;ykH/ tdrfaxmifrdom; pkykHpHESifh vlr+qufqHa&;ponfh tao;pdwfudpPrsm;udk olk.wiful;rSef;qxm;aom t awG;tac:ESifh udkufnDatmif wDxGifvdrfhrnf? xdkausmufjzpf&kyf-uGif;t&dk;tydkif;tprsm; ESifh oufqdkifonfhvlrsm;onf/ wnfhwnfhrwfwyf&yfEdkifjcif;r&Sdao;bJ ukef;ukef;uGuG ESifh oGm;vmv+yf&Sm;I/ wpfudk,fvkH;tarG;rsm;xlxyfvsuf pum;rajymwwfao;ojzifh tcsif;csif;toH[def;rsm;jzifhom qufoG,f-uonfh ausmufvufeufud&d,mrsm;udkom tokH;jyKwwfao;onfh vlom;tjynfht0rjzpfojzpf vlom;avmif;rsm;jzpfonf[k t"d y`g,faz:vdrfhrnf? xdkodk‹t"dy`g,faz:jcif;onf/ odyH`enf;usonfh tcsuftvufrsm;u axmufcHaejcif;r[kwfbJ/ ol.tawG;tac:u vdktyfaejcif;a-umifhjzpfayonf? trSefrSm &&SdcJhaomtcsuftvufrsm;onf xdkodk‹aomZmwfvrf;udk n$efjyjcif; vkH;0r&Sday? TuJhodk‹ 0dk;wdk;0g;wm;txiftjrifrSm;aponfhykHrsm;onf 'g0if0g'Dpdwfae pdwfxm;rsm;rS ay:aygufvmjcif;omv#if jzpfayonf? rsufarSmufumvwGif/ xdkacwfrsm;rSausmufjzpf&kyf-uGif;rsm;/ xGif;xkxm;aom ausmufrsm;ESifhausmuf*leH&Hrsm;wGif a&;qGJxm;aomyef;csDrsm;/ ponfhom"ursm;udk t ao;pdwfavhvmppfaq;I t"dy`g,faz:xm;onfhtcsufrsm;onf/ txufwGifay;cJhonfh OyrmESifh jcm;em;r+r&Sday? odk‹aomfvnf;/ tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u olwdk‹. tawG;tac:udk bufvdkufIom t"dy`g,faz:ae-uao;onf? olwkd‹. pdwful;,Oftwdkif; az:jyonfh&kyf ykHrsm;onfvnf; r*~Zif;ESifhowif;pmtajrmuftjrm;wdk‹. pmrsufESmrsm;udk wefqmqif vsuf&SdaeqJjzpfonf? 38
  • 39. ,ae‹vuf&SdacwfrS vlodtrsm;qkH;tDAdkvl;&Sif;0g'DwpfOD;jzpfol vl0pfvDuDu wD xGifa&;om;xm;aom/ olwdk‹tac:urBmOD;vlom;.ae‹pOfb0Zmwfvrf;wpfyk'fudk -unfh -uygpdk‹? vGefcJhonfhESpfaygif; okH;aomif;ausmfavmufu/ ausmuf*lwpfcktxJrS tjzpftysufawGudk &yf-unfhaeEdkifonf[k acwWaemufqkwfawG;-unhf-uygpdk‹? 39
  • 40. ausmufacwfvlwpfa,mufonf awmif-um;v#dKwpfckwav#muf vrf;av#mufqif;vm&m/ awmifurf;yg;ausmufaqmifwGif cdkatmif;aexdkifEdkifonfh ae&mwpfckudk awG‹vdkufonf? xdk ausmuf*lwGif tjcm;ausmufacwftdrfaxmifpk &Sdaeygu ol.usL;ausmfr+udk rvdkvm;ojzifh tEW&m,fay;Edkifayonf? odk‹r[kwf jcaoFhwpfaumifaomfvnf;aumif;/ 0uf0Hwpfaumif aomfvnf;aumif; atmif;aeaom*lvnf; jzpfEdkifayonf? xdk‹a-umifh owd-uD;pGmjzifh ukwf wufoGm;onf? aemufqkH; *lteD;a&mufonfhtcg rnfolr#r&SdbJ tm;vyfaeonfudk awG‹ojzifh/ twGif;odk‹0ifoGm;jyD; aocsmpGm xyfrHppfaq;ayonf? rdrd. rdom;pkrsm;ESifhtwl aexdkifvsuf&Sdaom ae&mxuf ydkrdkus,f0ef;I/ ydkrdkvkHjcKHa-umif;awG‹&Sd&ojzifh/ ol.tdrf axmifpkwpfckvkH;udk oGm;ac:&ef jyefvSnfhxGufoGm;onf? aemufwcgwGifrl xdktdrfaxmifpkonf olwdk‹. tdrfopfwGif tajccsaexdkif&ef a&mufvm-u onfudk awG‹&.? rD;pwifarG;aeonf? xif;±SL;qDtcJjzifh ,laqmifvmaomrD;pvnf; jzpfEdkifonf? odk‹r[kwf opfom;pudk yGwfIarG;aomrD;vnf; jzpfEdkifonf? (ausmufacwf*l atmif;vlrsm;onf rD;udk rnfuJhodk‹pwifarG;I tokH;jyK-uonfudk u|Ekfyfwdk‹ wyftyfrajym Edkifacs? odk‹aomfvnf; xdkacwfwGif ausmuf*lrsm;wGif cdkatmif;aexdkifolwdk‹onf rD;zdkacsmif rsm;&Sd-ua-umif;udk awG‹&Sd&ayonf?) tdrfaxmifpkom;tcsdKŒu oufu,fjrufrsm;odk‹r[kwfÈ&ifaumuf&Guf-uD;rsm;udk cif;tdyf&ef twGuf oGm;a&muf,laqmifvm-uonf? tcsKdŒuvnf; *la&SŒwGif umqD;xm;&ef opfudkif; opfcufrsm;udk &SmazG,laqmifvmcJh-u.? wd&pm>efrsdK;pkHom;a&rsm;ESifhtwl olwdk‹ydkifqdkif onfh tjcm;ypPnf;rsm;udk cif;-uif;-uonf? xdktdrfaxmifpkonf tajccsaeEdkifavjyD? ae‹pOfvkyfaeustvkyfrsm;udk qufvufvkyfudkif -u.? a,musfm;rsm;u om;aumifrsm;udk pm;okH;&efvdkufvH&SmazGI/ rdef;rrsm;uvnf; wzufwvrf;ulnDI pm;okH;Edkifonfh opfoD;0vHrsm;ESifh opfOopfjrpfrsm;udk vdkufvH&SmazG -uonf? 2 Taz:jycsufonf/ tvGeftao;pdwfaomfvnf;/ odyH`awG‹&SdcsufoufaocHrsm; jzifh taxmuftuljyKxm;jcif;r[kwfay? pma&;ol. pdwful;,Ofoufoufjzpfayonf? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u/ olwdk‹wDxGifaz:jyaomZmwfvrf;tao;pdwftm;vkH;onf t±dk;pkt enf;i,fudk-unfhI az:jyxm;jcif;omv#ifjzpfayonf? (trSefrSm/ Tausmufjzpf&kyf-uGif; rsm;onf/ tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹ twnfjyKxm;onfhtqdkESifh twdtusqef‹usifvsuf&Sday onf?) t&kd;pktydkif;tprsm;onf/ a&S;acwfvlwpfa,muf. cHpm;csufrsm;/ ae‹pOfoGm; vmv+yf&Sm;ykHrsm;/ olwdk‹tcsif;csif; tvkyfwm0efrsm;udkcGJa0aqmif&GufykHrsm;/ ponfwdk‹ udk jyqdkjcif;r&Sday? odk‹aomfvnf;/ vlom;rsm;qdkif&mtDAdkvl;&Sif;ESifhywfoufI xdkodk‹aompdwful;,Of Zmwfvrf;rsm;ESifh &kyfykHaz:jycsufrsm;onf/ ra&rwGufEdkifavmufatmif a0a0qmqm tokH;jyK-uayonf? Twpf,loeftDAdkvl;&Sif;w&m;aovufcHxm;aom0g'rS/ ,if;oDtdk &Dpwifay:aygufvmonfhae‹rSpI/ &kef;xGufIr&Edkif-uojzifh txufwGifaz:jycJhouJh odk‹aom Zmwfvrf;trsdK;rsdK;udk wDxGif-uayonf? odk‹aomfvnf;/ olwdk‹. &nf&G,fcsuf rSm/ tDAdkvl;&Sif;oDtdk&DrSefuefa-umif;udk xifxif&Sm;&Sm;&Sif;vif;jy&efr[kwfbJ/ a&S;u rBmOD;ausmufacwfvlom;rsm;trSefwu,f&Sdonf[k vltrsm;,kH-unfatmif twif;0g' jzef‹jcif;omv#if jzpfayonf? tDAdkvl;&Sif;0g'Dtajrmuftjrm;onf/ taxmuftulay;rnfhtcsuftvufr&Sd aomfvnf; olwdk‹.tqdkudk oufaoxlEdkifrnf[kxifonfh Zmwfvrf;trsdK;rsdK;udk pdwf ul;jzifh wDxGif-uayonf? odk‹aomfvnf;/ topftopfaomawG‹&Sdcsufwdkif;onf/ bufvdkufjcif; r&SdbJt"dy`g,faz:ygu/ tcsufwpfckckudk &Sif;vif;jywfom;pGm az:xkwfvsuf&Sdayonf? 40
  • 41. ,if;tcsufrSm/ vlom;onf urBmajray:wGif pwifaygufzGm;uwnf;u/ tpOfojzifh vl om;rsm;omv#if jzpfvmcJh-ujcif;jzpfayonf? todOm%f&Sdjcif;ESifh tEkynmpGrf;yum; rsm;onf/ ordkif;wav#mufvkH;wGif vlom;wdk‹&SdcJh-uonfh yifudkt&nftcsif; rsm;jzpfay onf? a&S;ya0oeDacwfwGif aexdkifaygufzGm;-uaomvlwdk‹onf/ tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u u|Ekfyfwdk‹udkt,kHoGif;onfh/ urBmOD;vlrjzpfao;aom/ vlwpf0ufwd&pm>efwpf 0ufowW 0grsm;r[kwf-uacs? olwdk‹onf/ u|Ekfyfwdk‹uJhodk‹yif pOf;pm;Om%f&Sdolrsm;/ pum;ajymol rsm;/ tEkynmESifh,Ofaus;r+qdkif&mypPnf;rsm;udk xkwfvkyfcJholrsm;/ udk,fusifhw&m;xkH; "avh&Sdolrsm;/ jzpf-uayonf? a&SŒvmrnfhtcef;wGif/ ausmufjzpf&kyf-uGif;ESifh a&S;a[mif; ypPnf;qdkif&mokawoeawG‹&Sdcsufrsm;u/ 'Gd[oHo,r±SdEdkifatmif/ oufaoxlxm;onf udk awG‹-uygrnf? 41
  • 42. u|Ekfyfwdk‹.,Ofaus;r+acwfrS bmawGusef&pfrnfenf; What Will Remain From Our Own Civilization? aemufvmrnfh ESpfaygif;odef;aygif;rsm;pGmwGif/ u|Ekfyfwdk‹. ,Ofaus;r+acwfrS rnfuJhodk‹aom ypPnf;rsdK;awG usef&pfrnfudk pOf;pm;-unfhyg? u|Efkyfwdk‹. ,Ofaus;r+ qdkif&m pkaqmif;r+rsm;jzpfonfh/ yef;csDum;rsm;/ -uD;rm;aom&kyfxkrsm;/ eef;awmfrsm;/ ponfwdk‹tm;vkH; aysmufuG,foGm;vdrfhrnf? vuf&Sdenf;ynmwufEdkvdk*sDrsm;. oJvGefp rsm;vnf; r&SdoavmufaysmufuG,foGm;vdrfhrnf? wdkufpm;aqG;ajrŒjcif;rsm;udk umuG,f xm;onfh ypPnf;rsm;onfvnf;/ obm0.ywf0ef;usiftajctaeudk t±+H;ay;oGm;-u vdrfhrnf? oHr%donfvnf; oHacs;wufukefvdrfhrnf? aumifu&pfbdvyfajrjzihfvkyfxm; aomt&mtm;vkH;onfvnf; aqG;ajrŒoGm;vdrfhrnf? ajratmufwGifaqmufvkyfxm;aom t&mrsm;vnf; ysufpD;ukefvdrfhrnf? t&m0wˆKypPnf;tm;vkH;onf xdef;odrf;apmifha&Smuf r+vdktyf.? ESpfaygif;axmifaygif;rsm;pGm ausmfvGefcJhjyD[k pOf;pm;-unfhyg? ‚if;ypPnf; rsm;tay:wGif rdk;a&*gvHaygif; odef;oef;csDI &GmoGef;xm;vdrfhrnf? ESpfaygif;&mpkrsm;pGm twGif; -urf;wrf;onfh avwdkufjcif;udkvnf;cH&vdrfhrnf? t-udrf-udrftcgcgaom a& v$rf;rdk;jcif;ESifh ajrivsifv+yfjcif;vnf; cH&ayvdrfhrnf? -uD;rm;onfh ausmufjym;rsm;t ay:wGif xkxGif;xm;aom yef;yktEkynmvuf&mrsm;ESifhausmufpmrsm;/ taqmufttkH -uD;rsm;wGiftokH;jyKonfh wGif;rSwl;xkwfcGJjcrf;,lvmaom ausmufom;rsm;ESifh &kyfxkt rsdK;rsdK;/ pojzifh a&S;,QifuypPnf;rsm; ,ae‹u|Ekfyfwdk‹xH usef&pfouJhodk‹ usef&pfayvdrfh rnf? u|Ekfyfwdk‹.acwfwGif&Sdonfh wdk;wufzGH‹jzdK;aom,Ofaus;r+acwfudk twdtusod&Sd oabmaygufEdkifrnfh oJvGefprsm;yif usef&pf&ef cJ,Of;vSayonf? tmz&duwdkufESifh tmz&duwdkufrS vlrsdK;rsm;/ tjcm;urBmhae&mtcsdK‹rS vlrsm;tokH;jyKonfh ausmufESifhvkyf onfhypPnf;(Oyrm ausmufi&kyfqkHusDayG‹rsm;) ponfwdk‹tenf;i,fusef&pfygvdrfhrnf? wpfenf;tm;jzifhqdk&aomf/ u|Ekfyfwdk‹&Sdaeonfh enf;ynmrsm;jzpfonfh/ &kyfjrifoH-um;puf rsm;/ uGefjyLwmrsm;/ rdkufu&dka0hAfzdktdk;rsm;/ rdkAdkif;zkef;rsm;/ tifwmeufenf;ynmrsm; tp &Sdonf)wdk‹ESifhywfoufI rnfonfhoJvGefpr# usef&pfrnfr[kwfay? taqmufttkHeH&H ESifhyeuf&mrsm;tjyif/ ausmuf&kyfxktydkif;tptcsdKŒ usef&pfayvdrfhrnf? aemifvmrnfh odyH`ynm&Sifwdk‹u/ ‚if;ypPnf;tydkif;tprsm;udk -unfhjyD;/ u|Ekfyfwdk‹.acwfonf “,Of aus;r+t& acwfaemufusonf”[k qdkygu/ trSefw&m;rS wvGJwacsmfjzpfrnfr[kwfyg vm;? odk‹r[kwf/ wpfOD;wpfa,mufu rif;'&if;w&kwfpmjzifh a&;om;xm;aomausmuf jym;udk awG‹&Sdygu/ xdkpmwpfckwnf;udk-unfhI w&kyfvlrsm;rsm;onf &kyfykHrsm;jzifh tcsif; csif;qufoG,f-uI tvGefacwfaemufusonf[k ed*kH;csKyfygu/ Todk‹ajymjcif;onf rSef uefonfhtcsufudk az:xkwfjcif; jzpfygrnfavm? wurBmvkH;od-uonfh/ -o*wfpfaw &dk 'if. “tawG;orm;”yef;ykvuf&mudk Oyrmwpfcktjzpf pOf;pm;-unfh&atmif? Tyef;yk &kyfxkudk aemifESpfaygif;axmifaomif;aemufydkif;wGif/ ausmufjzpf&kyf-uGif;ynm&Sifwpf OD;u awG‹&Sdonfqdkygpdk‹? tu,fI xdkokawoeynm&Sifwdk‹onf/ u|Ekfyfwdk‹. vl‹tzGJ‹t pnf;&Sd ,kH-unfr+ESifh aer+xdkifr+pepfudk wiful;rSef;qxm;jcif;&SdI/ ordkif;taxmuft xm;r&SdbJ/ xdkausmuf&kyfwpfckwnf;udk -unfhygu/ tjcm;t"dy`g,ftrsdK;rsdK;az:rnfom jzpfayonf? u|Ekfyfwdk‹acwfvlwdk‹onf pdwful;,OfpOf;pm;aeolwpfOD;udk udk;uG,f-u onf[k vnf;qdk-uayrnf? odk‹r[kwf pdwful;,Of'¾m&Dewfbk&m;wpfqlqljzpfrnf[k vnf; ajym-uayrnf? 42
  • 43. jyifopfEdkifiH ydkif&ifeD;awmifajcrS -o'dkbwfausmuf*lwGifawG‹&Sd&aom Oa&mytarG;&SnfEGm;&dkif;ykH xk xGif;xm;onfh&kyfykHonf/ &dk'if.ausmuf&kyfxkrsm;xuf vuf&majrmufjcif;Y aemufrusaomfvnf;/ tDAdkvl;&Sif;0g'D a&S;a[mif;ypPnf;okawoejyKolu OD;aESmufzGH‹jzdK;r+rjynfhpkHao;aomurBmOD;vl&dkif; wdk‹ a&;qGJxm;ykHjzpfonf[k qdkonf? xdkyef;yk&kyfrsm;udk xGif;xkolonf ,ae‹acwfrSyef;ykq&mrsm; ESifh ,SOfEdkifonfh pdwful;pdwfoef;&Sda-umif;/ udk,fum,tm;jzifhvnf; edrfhusjcif;r&Sda-umif; jyqdk vsuf&Sdayonf? ,ae‹tcsdefwGif/ u|Ekfyfwdk‹u xdk“pOf;pm;ol”&kyfxkonf/ tEkynmokckr&oouf ouftwGufjzpfa-umif;udk od-uayonf? odk‹aomfvnf;/ aemufESpfaygif;aomif;odef;t csdefrS okawoeynm&SifwpfOD;onf/ ,if;&kyfxkESifhywfoufonfh ta-umif;pkHtcsuft vufrsm;r&SdbJ/ rdrd. wiful;rSef;qcsufrsm;jzifhom t"dy`g,fzGifhqdkygu/ trSefw&m;udk &&Sdrnfr[kwfay? ol.wiful;rSef;qcsufrsm;ESifhudkufnDatmifom pdwful;,OfZmwf vrf;rsm;udk wDxGifrnfjzpfayonf? xdk‹a-umifh/ rdrd.vufwGif;&Sdtcsuftvufrsm;udk qef;ppf&mwGif/ wiful;rSef;qjcif;/ bufvdkufjcif;rsm;r&SdapbJ us,fjyef‹pGmawG;ac:qef; ppf&ef txl;ta&;-uD;ayonf? vl‹tzGJ‹tpnf;onf wpfqifhrSwpfqifh ajymif;vJvm cJhjcif;ESifh a&S;ya0oeDuvlrsm;onf acwfrrDS vlrjzpfao;olrsm;jzpfjcif;/ ponfhtqdk rsm;twGuf cdkifvkHonfhoufaotaxmuftxm;r±Sdao;a-umif;udk rarhoifhyg? Ttqdk rsm;onf/ xifa-u;rSef;qcsufrsm;omjzpfjyD;/ tDAdkvl;&Sif;oDtdk&Dudk axmufcHtm;ay;ae onfh ordkif;yg&*lrsm;ESifh ausmufjzpf&kyf-uGif;ynm±Sifrsm;. tqdkomv#ifjzpfayonf? Oyrm/ ausmuf*lwGif;Y a&;qGJxm;aomyef;csDvuf&ma[mif;wpfckckudk awG‹v#ifawG‹csif;/ ppfaq;jcif;r&SdbJ/ ausmufacwfvlom;wdk‹a&;qGJxm;onf[k csufcsif;aumufcsufcs-u 43
  • 44. tu,fI &dk'if. “pOf;pm;ol”&kyfxkudk aemifvmrnfhESpfaygif; 6000 t-umwGifawG‹&SdI/ xdk umvrSvlwdk‹onfvnf;/ bufvdkufonfh ,ae‹odyH`ynm&Sifrsm;uJhodk‹ awG;-uygu/ 20&mpkESpf vlwdk‹onf pOf;pm;aeolwpfOD;udk udk;uG,fqnf;uyf-uI/ vlr+qufqHa&; rodem;rvnf-u ao;[k t"dy`g,faz:ayvdrfhrnf? olwdk‹onf/ trSefw&m;ESifh rnfr#eD;pyf-urnfenf;? ayonf? odk‹aomfvnf;/ xdkyef;csDrsm;onf/ xdkacwfrS vlwdk‹. tEkynmokckr&oESifh ywfoufI tajrmuftjrm;udk az:jyaeayrnf? xdktEkynm&Sifonf/ acwftrSDqkH; t0wftjynfhtpkH 0wfqifxm;olvnf;jzpfayrnf? odk‹aomfvnf; tEkynm&owpfck wnf;twGuf/ a&;qGJjcif;/ xkxGif;xm;jcif;jzpfEdkifonf? trSefrSm/ ,ae‹acwfrS ody`Hynm &Siftajrmuftjrm;wdk‹u/ xdkyef;csDrsm;onf acwfaemufusonfh *latmif;vlwdk‹.pdwful; jzifh a&;qGJxm;aomykHrsm; rjzpfEdkifa-umif;udk tav;xm;tom;ay;I ajymqdkae-u ayonf? tjcm;OyrmwpfckrSm/ xufjrufaom ausmufvufeufud&d,mrsm;jzpfI/ ‚if; ypPnf;rsm;onf “arsmuf0Hwpf0ufvlwpf0ufowW0g”rsm;tokH;jyKcJhaom vufeufud&d ,mrsm;jzpfonf[k t"dy`g,faz:-uonf? TypPnf;rsm;onf ,if;owW0grsm; tokH;jyKcJh aomvufeufu&d,mjzpfa-umif; jyqdkonfhoufaoom"uwpfckr#r&Sdacs? ,lqcsuf wpfckom jzpfayonf? tDAdkvl;&Sif;0g'D odyH`ynm&Sifwdk‹u/ xdkoufaoypPnf;rsm;udk wl; az:&&SdpOfwGif bufvdkufonfh±+axmifhjzifh ppfaq;cJh-ujcif; jzpfayonf? wl;az:&&SdcJh onfh ausmufjzpf&kyf-uGif;ypPnf;rsm;udk olwdk‹.oDtdk&D rSefuefa-umif;oufaoxlEdkif onfh ±+axmifhtwdkif;om ppfaq;I/ tjcm;tcsuftvufrsm;udkrl rodusKd;u|efjyKxm;-u ayonf? ordkif;ajymif;vJr+&SdcJha-umif; jyoEdkifatmif xdkenf;ESifESif jc,fvnf-ujyef 44
  • 45. onf?3 tar&duefvlrsdK; rEkaA'yg&*l rJvfAD;vf [mpudkApfu “ordkif;tDAdkvl;&Sif;” okawoepmwrf; rnfuJhodk‹ay:aygufcJha-umif;ESifh oufaocHa&S;a[mif;ypPnf;rsm;udk tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u rnfuJht"dy`g,faz:-uonfhta-umif; atmufygtwdkif; az:jyxm; ayonf? ,Ofaus;r+qdkif&mtDAdkvl;&Sif;udk axmufcHEdkifonfh,lqcsufwdkif;udk/ ol‹taejzifhawG;ac:xm; aom vlom;wdk‹wdk;wufvmcJhonfhtpOftqufykHpHwGif/ tpOfwpdkufrjzpfonfhOyrmrsm;udk rSwfom;xm;onf? xdkwdk;wufajymif;vJr+tcsdKŒonf ,Ofaus;r+±+axmifhwpfckwnf;wGif tH 0ifaeayonf=== 4 [mpudkApf.tjrifudk twnfjyKEdkifonfh ta&;-uD;aomOyrmwpfckrSm/ tDAdkvl; &Sif;0g'DvlrsdK;ESifh,Ofaus;r+o&kyfcGJjcif;ynm±Sifjzpfol vl;0pf[if&Darmf*if. vl‹tzGJ‹t pnf;wpfcku a,mufsm;-uD;pdk;r+ESifh wpfvifwpfr,m;pepfykHpHtxd ausmfv$m;vmcJh& onfh ajymif;vJwdk;wufjzpfay:r+tqifhavhvmcsuf jzpfayonf? ol‹taejzifh a&S;usI rwdk;wufao;aomurBmOD;vl&dkif;tqifhrS ydkrdkwdk;wufzGH‹jzdK;onfhtqifhtxd “ajymif;vJ” vmcJhjcif;jzpfonf[k tqdkjyKxm;onf? odk‹aomfvnf;/ TokawoejyK&mwGif/ oltokH; jyKaomOyrmrsm;onf/ wurBmvkH;tESH‹tjym;ae&mwumwdkif;u wpfrsdK;ESifhwpfrsdK;quf pyfr+r&Sdonfh vlrsdK;rsm;.xkH;pHrsm;jzpfaeonf? ‚if;Oyrmrsm;udk olvdkcsifonfh tajzrsdK; &atmif pDpOfayonf? wurBmvkH;rS aomif;ESifhodef;ESifhcsDaom ,Ofaus;r+xkH;pHrsm;teuf ol wiful;rSef;qxm;aom ykHpHwGif tH0ifEdkifonfh xkH;pHrsm;udkom ola&;om;onfh pm wrf;twGuf a&G;,lxm;onf? armf*ifu ol.tawG;tac:rSefuefa-umif; oufaoxlEdkif&ef ordkif;udk rnfuJh odk‹ jyefvnfpDpOfa-umif; [mpudkApfu az:jyxm;ayonf? olu tvGefa&S;usaom-op aw;vsrS rdef;r-oZmanmif;aomxkH;pHrStjyKpI/ tar&duefwdkif;&if;om;rsm;. a,m ufsm;-oZmanmif;aomxkH;pHtxd rsOf;qGJxm;onf? xdk‹aemuf ol.tpDtpOfudk a,m ufsm;OD;pD;aomfvnf; wpfvifwpfr,m;pepfowfrSwfjcif;r&Sdao;onfh ordkif;OD;*&dvlrsdK; wdk‹.acwfodk‹ ckeful;oGm;onf? ol.aemufqkH;tpDtpOfydkif;wGif/ ,ae‹,Ofaus;r+acwf &Sd a,mufsm;.trsdK;udkvdkufI wpfvifwpfr,m;pepfudk wduspGmowfrSwfxm;aom xkH;pHudk xnfhoGif;xm;onf? [mpudkApfu TtpDtpOfudk/ atmufygtwdkif; rSwfcsufcsuf a&;xm;ayonf? ordkif;±+axmifhjzifh-unfhygu/ TtpDtpOfonf pdwful;,OfwDxGifr+omv#if jzpf.?== 5 45
  • 46. ordkif;rSefudk zkH;uG,fxm;. True History Covered Up u|Ekfyfwdk‹od&Sdxm;onfh ordkif;a-umif;trsm;tm;jzifh pmtkyfrsm;rSwqifh od&Sd-u jcif;jzpfonf? pmzwfolwdk‹onf pmtkyfwGifa&;om;xm;aomtcsuftvufrsm;udk oHo ,uif;&Sif;pGmyif zwf±+-uayonf? odk‹aomfvnf;/ vl‹ordkif;ESifhywfoufvmaomtcg/ ZD0aA'/ armvD-uLqdkif&mZD0aA'/ ausmufjzpf&kyf-uGif;ynm=edcgwuaA'/ rsdK;ADZaA'/ ZD0rsdK;ADZaA'ESifh rEkaA' ponfhbmom&yfrsm;u todtrSwfrjyK vufrcHawmhonfh tawG;tac:t,ltqrsm;jzifh ykHpHoGif;xm;aom oDtdk&Drsm;udk xnfhoGif;wifjyxm;-u ayonf? odyH`ynmt&/ ysufokOf;oGm;jyDjzpfaom tDAdkvl;&Sif;oDtdk&DESifhtwl/ ‚if;oDtdk&D udk tajccHI a&;om;xm;aom ordkif;rsm;onfvnf; w&m;r0ifawmhay? ordkif;yg&*lwpfOD;jzpfol tuf'Gwf at z&D;rif;u/ u|Ekfyfwdk‹. ordkif;qkdif&mod&Sd r+rsm;onf/ “trSefw&m;”udk rnfodk‹xif[yfaponfhta-umif;ESifh ywfoufI aqG;aEG; xm;ayonf? ordkif;avhvmcsufwGif/ &&Sdxm;onfhtcsuftvufrSefor#onf/ vlom;. pdwfxm;ESifhvl om;. ajymif;vJvG,fjcif;wGif rlwnfvsuf&Sdayonf? xdkordkif;tcsuftvufudk ay;olu rnfr#,kH-unfxdkufonfhtay:wGif rlwnfaeayonf? xdkolonf/ wrifwumvdrfIvnf; ajymEdkifovdk/ trSwfwrJhvnf; vSnfhpm;jcif;vnf; &SdEdkifayonf? vlwpfOD;onf vdrfvnfEdkif ovdk/ rSm;,Gif;jcif;vnf; &SdEdkifayonf? 6 xdk‹a-umifh/ u|Efkyfwdk‹vufxJodk‹ a&muf&Sdvmonfh ordkif;rsm;onf rSefuefonf[k pdwfcsEdkifygrnfavm? yxrOD;pGm/ u|Efkyfwdk‹xH ordkif;q&mrsm;ESifh ausmufjzpf&kyf-uGif;a&S;a[mif;ypPnf; qdkif&mynm&Sifwdk‹. "rR'd@mefusaomaocsmr+udk ppfaq;&ayrnf? pdwful;oufouf jzpfaomt,ltqtrsm;tm;jzifhuJhodk‹yif/ rwlnDaomvlrsm;twGuf ordkif;udk t"dy`g,f aumuf&Sif;vif;&mwGifvnf; uGmjcm;Edkifayonf? tjzpftysufwpfckwnf;udk jyefvnf &Sif;vif;jy&mY rnfolu &Sif;jyonf [laomtcsufay:wGifvnf; rlwnfayonf? xdkt jzpftysufudk rsufjrifoufaor[kwfolwdk‹u jyefvnf&Sif;jyonfhtcgwGif wpfOD;ESifh wpfOD;.tqdkonf ydkrdkI uGJjym; jcm;em;ayrnf? “ordkif;”qdkonfrSm jzpf&yfrsm;udk umvtvdkufpDpOfjcif;[k t"dy`g,fzGifhqdk.? xdkjzpf&yfrsm;teuf t"dy`g,f&Sdaomjzpf&yfrsm;ESifh xif&Sm;aomjzpf&yfrsm;onf ordkif; q&m. wifjycsufay:wGif rlwnfayonf? Oyrm/ ppfyGJwpfyGJESifhywfoufI tEdkif&onfh bufu rSefuefjcif;&Sdr&SdrSm ordkif;a&;ol. oabmxm;wGifrlwnfayonf? tu,fI ol‹taejzifh vdkvm;aombufonf wpfbufom;.e,fajrudk usL;ausmfwdkufcdkufI/ &ufpuf-urf;-uKwfr+ajrmufjrm;pGmusL;vGefonfyifjzpfap “vGwfajrmufjcif;twGufol&J aumif;” jzpfvdrfhrnf?7 Oyrm/ tu,fI &efbufjzpfaeonfhEdkifiHESpfEdkifiH. ordkif;pm tkyfrsm;udk avhvm-unfhaomtcg/ jzpfpOfwpfckwnf;udk wpftkyfpDwGif az:jyxm;csuf rsm;onf vkH;0uGmjcm;aeonfudk awG‹&ayrnf? ,if;onfum;/ ,ae‹ tDAdkdvl;&Sif;0g'Dordkif;yg&*lrsm;ESifh odyH`ynm&Sifwdk‹. vkyf &yfyifjzpfayonf? wdusrSefuefonfh oufaocHtaxmuftxm;wpfckr#r&SdbJ/ vlom; wdk‹. tDAdkvl;&Sif;ordkif;udk rSefuefoa,mifa,mif wifjyxm;-uayonf? olwdk‹.oDtdk&D udk y,fzsufxm;aom cdkifvkHonfhoufaorsm;udk rodusdK;u|efjyKxm;um/ oufaot 46
  • 47. axmuftxm;rsm;udk olwdk‹vdk&modk‹qGJI t"dy`g,faz:-uonf? xdk‹aemuf ,if;oDtdk&Dudk tcsdKŒodyH`ynm&Sifrsm;u rSefuefonfhtawG;tac:tjzpf/ Oya'oed,mrtjzpf vufcH xm;-uayonf? tu,fI 'kwd,urBmppfordkif;udk pDppfolordkif;yg&*lwpfOD;onf/ trsdK;om;qdk&S,fvpf0g't jrifudk vufudkif,kH-unfoljzpfygu/ [pfwvmudk tay:ydkif;wGifjyxm;aom ykHudkom tajccHI tifrwef-uD;us,fcHhnm;aomacgif;aqmifwpfOD;tjzpf az:jyayvdrfhrnf? odk‹aomfvnf;/ atmuf ykHrSm bGwfcsifa0gvf'ftusOf;pcef;wGif &dkufxm;aom"gwfykHjzpfI/ [pfwvm. &ufpuf-urf; -uKwfpGm owfjzwfcJhaom xdwfvef‹a-umufrufzG,fjrifuGif;udk jyovsuf&Sd.? 47
  • 48. aemifESpfaygif;odef;oef;-umjyD;aemuf rnfonfht&mrsm; usef&pfrnfenf;? What Will Remain In Tens of Thousands of Year' Time? aqmufvkyfa&;/ pufr+vkyfief;ESifh enf;ynmqdkif&mxkwfvkyfr+rsm;wGif tokH;jyK aomypPnf;rsm;tjyif ae‹pOfokH;ypPnf; tajrmuftjrm;udkjyKvkyfonfh0wˆKypPnf;rsm;. oufwef;onf/ vl‹ordkif;ESifhE+dif;,SOfvdkufaomtcg tawmfuav;wdkawmif;aeayonf? tu,fI vlwdk‹onf/ vGefcJhonfhESpfaygif;axmifaomif;tvsifu tvGefw&macwfrD vSyaomopfom;taqmufttkHwGif aexdkifcJhygu/ ,ae‹tcsdefwGif ,if;wdk‹ESifhywfouf I -uGif;usefrnfh oufaocHypPnf;rsm; tvGefenf;vdrfhrnfjzpfa-umif; em;vnfoabm aygufEdkifayonf? u|Ekfyfwdk‹.,Ofaus;r+acwfonf a-umufrufzG,faomab;Oyg'f wpfckckuyfqdkufonf[k pOf;pm;-unfh-uygpdk‹? aemifvmrnfh ESpfaygif;wpfodef;avmuf wGif rnfr#aomt&mrsm; usef&pfygrnfenf;? tu,fI aemifvmrnfhvlom;rsm;u/ t&dk;pktcsdKŒESifh aqmufvkyfa&; tkwfjrpftcsdKŒudktajccHI u|Ekfyfwdk‹udk acwfrrDao;aom a&S;OD;vlom;rsm; jzpfonf[k t"dy`g,faz:ygu/ rnfr#rSefuefygrnfenf;? 48
  • 49. 49
  • 50. aemifvmrnfhESpfaygif;wpfodef;avmufwGif/ ,ae‹u|Efkyfwdk‹.taqmuft tkHrsm;rS ausmufwkH;tcsdKŒavmufom usef&pfvdrfhrnf? opfom;jzifhvkyfxm;aom ypPnf;rsm;onf aqG;ajrŒoGm;I/ oHypPnf;rsm;onfvnf; oHacs;wufIausrGukefay rnf? Oyrm/ qD&m*ifeef;awmf. vSyonfheH&Huyfyef;csDrsm;/ vSyx,f0gaomy&d abm*rsm;/ cef‹nm;onfhuef‹vef‹umESifhaumfaZmrsm;/ rD;qdkif;ya'omrsm;ESifhrD;vkH; rD;tdrfrsm;/ ponfwdk‹onfvnf; usefaeawmhrnfr[kwfay? tm;vkH;aysmufuG,f ukefvdrfhrnf? qD&m*ifeef;awmfysuf-uD;udk cyfvSrf;vSrf;rS -unfholonf/ ausmuf wkH;tpktykHrsm;ESifh eef;awmftkwfjrpfykHpHrsm;udkomawG‹&ayvdrfhrnf? TykHpHtwdkif; awG‹jrifolonf/ u|Efkyfwdk‹acwfrS vlrsm;onf/ tajcwusaexdkifjcif;r&Sd-u ao;bJ/ ausmufwkH;ausmufcJrsm;udk pkykHxm;I cdkatmif;aexdkif-uonf[k aumuf csufcsygu/ xdkqef;ppfcsufonf vkH;0rSm;,Gif;rnfom jzpf.? 50
  • 51. 51 ,ae‹txdusef&pfaeonfh taqmufttkHysuftydkif;tprsm;onf wpfcsdefu qD&m*ifeef;awmfuJhodk‹ vSywifhw,fonfhtaqmufttkHrsm;vnf; jzpfEdkifayonf? tu,fI xdktaqmufttkHysufrsm;udk y&dabm*rsm;/ rD;tdrf rD;vkH; rD;qdkif;ya'omrsm;/ vSyonfh uvumrsm;/ aumfaZmrsm;/ ponfwdk‹jzifh wefqmqifvdkufygu wzefpdwf 0ifpm;zG,f jyefvnfvSyvmayrnf? a&S;tvsifrSvl‹tzGJ‹tpnf;onf/ tEkynmtm;jzifhvnf;aumif;/ ,Ofaus;r+tm; jzifhvnf;aumif;/ ynmA[kokwtm;jzifhvnf;aumif;/ tajrmuftjrm;ydkrdkwdk;wufcJh-u a-umif; uk&ftmefusrf;awmfjrwfwGif rdef‹qdkxm;ayonf? uk&ftmeftm,wfawmf wpf ydk'fwGif/ a&S;tvsifrSvl‹tzGJ‹tpnf;rsm;onf tvGefw&mtqifhjrifha-umif; trdef‹&Sdxm; .? xdkolwdk‹onf urBmajr0,f vSnfhvnfoGm;vmjcif; rjyKcJh-uavoavm? odk‹ jyKcJh-uv#if/ ‚if;wdk‹onf rdrdwdk‹tvsif &SdcJh-ubl;-uaomolwdk‹. aemufqkH; tusdK;onf rnfodk‹rnfykH &SdcJhonfudk jrif-u&ayrnf? xdka&S;ola[mif;wdk‹onf xdkolwdk‹xufyif ol&owWd/ cGeftm;Avtm;jzifhvnf;aumif;/ yx0Dajr0,f csef &pfcJh-uaom ajc&mvuf&mtm;jzifhvnf;aumif;/ ydkrdkxl;uJolrsm; jzpfcJh-uay onf? odk‹wapvnf; tv†m[ft&Sifjrwfonf xdkolwdk‹tm; ‚if;wdk‹. jypfr+ 'kp&dkufwdk‹a-umifh zrf;qD;uGyfrsufawmfrlcJh.? ‚if;wdk‹Y tv†m[ft&Sifjrwf. jypf'%frS vGwfajrmufaprnfhol[lIvnf; wpfOD;wpfa,mufr#yif r&SdcJhay? (pl&m tvfrktfrifef 40;21)
  • 52. a&S;tvsif ESpfwpfoef;cGJuvlrsm;onf tdkrif;rpGrf;olrsm;udk jyKpkcJh-u.? People Living 1.5 Million Years Ago Looked After Their Elderly 2005ckESpfwGif a*smf*sD,m 'refeDqDt&yfY wl;az:awG‹&Sdonfh ausmufjzpf&kyf-uGif; wpfckonf/ “vl‹ordkif;tDAdkvl;&Sif;”Zmwfvrf;udk tjzpfrSeftcsuftvufrsm;ESifh rnfodk‹r# r&ifqdkifEdkifatmif ydwfyifvdkufayonf? tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹. odyH`enf;rusaomtqdk jyKcsufwGif/ yxrOD;qkH;vlom;rsm;onf wd&pm>efrsm;uJhodk‹ tdrfaxmifpkESifh vlr+qufqH a&;pepfr&Sdaomb0jzifh touf&SifaexdkifcJh-uonf[k qdk.? odk‹aomfvnf;/ ausmufjzpf &kyf-uGif;yg&*l a';Apf avm'fuDyefepfaZ awG‹&Sdaom Z&mtdkvlom;wpfa,muf. OD; acgif;cGHu/ ,if;tqdkrrSefuefa-umif; az:xkwfvdkufavonf? wl;az:&&SdcJhaom xdkausmufjzpf&kyf-uGif; onf/ oGm;wpfacsmif;omusefaom vlom;wpf a,muf. OD;acgif;jzpfonf? oGm;rsm;tm;vkH;eD; yg;u|wfoGm;ojzifh/ xdkvlom;onf tjcm;a&m*g rsm;vnf; pGJuyfcHpm;cJhonf[k odyH`ynm±Sifwdk‹u ,kH-unf-uayonf? a&m*gzdpD;aomfvnf; Z&mtdk t&G,ftxd touf&SifEdkifcJhjcif;onf/ Tyk*~dKvfudk tjcm;olrsm;u *&kpdkuf jyKpkcJha-umif; oufaocH aeayonf? xdk‹a-umifh xdkacwfuvlom;rsm;onf tcsif;csif; jyKpkapmifha&Smufa&;pepf&Sd-ua-umif; odEdkifayonf? avm'fuDyefepfaZu Todk‹qdk.? Tyk*~dKvfonf rusef;rmolwpfOD;jzpfa-umif; xif&Sm;ayonf?===Tyk*~dKvfonf ol.tkyfpkrS tjcm; olwdk‹.axmufyHhjyKpkr+udk vufcH&&SdcJholjzpfa-umif; aqG; aEG;Edkifaomtcsufjzpfonf[k ,lqygonf? 8 tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹ twnfjyKxm;aomt qdkrSm/ vlom;wdk‹onf/ TOD;acgif;cGHydkif&Siftouf aoqkH;oGm;jyD;aemuf ESpfaygif; 1˜5oef;-umrS vl r+a&;,Ofaus;r+ pwifjzpfay:wdk;wufcJhonf [l .? xdk‹a-umifh ,if;ausmufjzpf&kyf-uGif;OD;acgif; wpfESpfwmvkH;rS odyH`awG‹&Sdcsufrsm; udkqef;ppfonfh Discover r*~Zif;. ESpfywfvnftxl;xkwfpmapmifwGif/ a&S;ESpfaygif;wpfoef;cGJtcsdefwkH;u vlom;rsm;onf emzsm;rusef;jzpfol Z&mtdkrsm;tm; jyKpk-unfh±+a-umif; jyqdkonfh TawG‹&SdcsufESifhywfouf I ae&mtawmfrsm;rsm;,lxm;.? “[dkrdktD&ufwyfpfwdk‹onf bdk;bGm;Z &mtdkrsm;udk w,kw,jyKpkcJh-uygo avm?”[laomaqmif;yg;u vlom; wdk‹onf wd&pm>efrsm;uJhodk‹ b,f aomtcgrS raecJh-ua-umif;/ tpOf tjrJvlom;tjzpfjzifhom aexdkifvm cJh-ua-umif;udk tus,fw0ifha&; om;az:xkwfxm;ayonf? (*)tDAdkvl;&Sif;0g'Dwdk‹u [dkrdktD&ufwyfpfonf/ vlom;rsm;tjzpf wpfpwpfpajymif;vJvmcJhaom tDAdkvl;&Sif;jzpfpOfY arsmuf0HESifhvl om;rsm;t-um;owW0gjzpfonf[k tqdkjyK-u.? ta&;-uD;onfht csufrSm/ [dkrdktD&ufwyfpf.t&dk;pkwdk‹onf/ ypPKy`efvlom;rsm;. t &dk;pkrsm;ESifh jcm;em;r+r&SdbJ/ rwfwyf&yfI wnfhwnfhvrf;av#muf aom vlom;tjynfht0jzpf-ua-umif;yif jzpfayonf? 52