Transición e democracia en España

1. Transición de democracia en España
Juan Genovés: A aperta, 1976

2. Eixe cronolóxico
Transición e democracia en España
1. Observa o eixe. Etapas

3. 1. Observa o eixe. Etapas
• España é unha democracia a partir da celebración,
en 1977, das primeiras eleccións democráticas tras
corenta anos de franquismo.
• Adóitase considerar o triunfo do PSOE en 1982
como o momento no que a democracia queda
asentada en España ao producirse a alternancia
política.
• Os partidos políticos que dende 1977 formaron
gobernos democráticos foron tres: UCD, PSOE e PP.
• Feitos máis destacables: promulgación da
Constitución de 1978; intento de golpe de Estado de
1981; ingreso na CEE e na OTAN.

4. 2. O abrazo de Juan Genovés
• É unha das iconas da transición española.
• A pintura foi utilizada pola Xunta
Democrática como cartel en favor da
amnistía, a consecuencia do cal o autor foi
detido.
• A obra amosa o anhelo colectivo de liberdade
e amnistía e a vontade construír un país
democrático. Por representar estes valores,
actualmente o cadro está exposto no
Congreso dos Deputados.

5. Monumento
conmemorativo do
atentado na rúa Atocha
(Madrid)

6. 3. España tras a morte de Franco
• Á morte de Franco presentábanse tres opcións diferentes na
política española:
• Dentro do franquismo se definían dúas posicións:
• Inmobilista: defendida polos sectores máis radicais do
franquismo, quería manter o autoritarismo.
• Aperturista: propugnada polos sectores máis evolucionistas do
franquismos, propuña unha reforma progresiva para chegar á
democracia.
• A oposición democrática antifranquista propugnaba unha
opción rupturista, que esixía de forma inmediata a amnistía
para os presos políticos, a legalización de todos os partidos
políticos e sindicatos e convocatoria de eleccións constituíntes.
• Xoan Carlos I na súa mensaxe de proclamación, deixou
entrever a súa vontade de promover un cambio político en
España.

7. Cerimonia de investidura do reí Xoán Carlos I
Celebrada nas Cortes en 1975

8. 4. Consecuencias da crise
económica de 1973
• A crise económica de 1973, provocada polo aumento do
prezo do petróleo e das materias primas, chegou algo
máis tarde a España, pero deu paso a unha profunda
recesión económica en plena transición democrática.
• Os seus principais efectos, xa evidentes en 1975 foron un
alza continua dos prezos (inflación), un importante
crecemento do paro, un retroceso do turismo, que reduciu
a entrada de divisas, e unha diminución dos investimentos
estranxeiros.
• Todo isto afectou directamente o poder adquisitivo das
clases populares e medias. As dificultades económicas
unidas ás reivindicacións a favor do cambio político,
desencadearon protestas obreiras, manifestacións e
folgas por todo o país.

9. Evolución do
desemprego en España
(1964-1980)

10. Variación do IPC en España
(1963-1981)

11. Represión policial contra
unha mobilización
popular impulsada pola
oposición. Vitoria, marzo
de 1976

12. 5. Demandas da Xunta Democrática
• A Xunta Democrática era un organismo de coordinación
da oposición antifranquista, fundada en 1974. As súas
demandas eran:
• Formación dun goberno provisional democrático.
• Amnistía política.
• Legalización dos partidos políticos e sindicatos.
• Dereito á folga e manifestación.
• Liberdade de prensa, radio, opinión e información.
• Independencia xudicial.
• Recoñecemento da personalidade política dos pobos
catalán, vasco e galego.
• Separación da Igrexa e o Estado.

13. 6. Respaldos da ditadura no
contexto internacional
• A ditadura franquista non
contaba con apoios
internacionais significativos.
• Fora excluída da CEE e non
formaba parte da OTAN.

14. 7. Xoán Carlos I nomea un novo
presidente do goberno
• Xoán Carlos I, proclamado tras a morte de Franco, forzou a
dimisión de Arias Navarro, político continuista que non estaba
disposto a realizar unha verdadeira reforma.
• O rei nomeou presidente do goberno a Adolfo Suárez,
partidario dunha reforma política pactada entre as distintas
forzas políticas.
• En novembro de 1976 apróbase a Lei para a Reforma Política.
• Esta lei permitiu o cambio do réxime autoritario de Franco ao
sistema democrático constitucional.
• Modificou as leis e institucións franquistas, estableceu a
soberanía popular e substituíu as Cortes franquistas por un
Congreso e Senado. Tamén posibilitou a legalización dos
partidos políticos e a celebración de eleccións democráticas.
• Todo isto dentro do marco da reforma e non da ruptura
democrática.

15. Arias Navarro como
presidente do goberno
dificultou o acceso cara a
democracia. O rei o
cesará o 1/VII/1976

16. 1/VII/1976: o Rei nomea
como presidente do
goberno a Adolfo Suárez
que iniciará o proceso
da reforma política cara a
democracia

17. 8. Lei para a Reforma Política
• Principal instrumento posto en marcha polo
goberno de Adolfo Suárez para facer efectiva a
transición dende unha ditadura a un sistema
democrático.
• A lei que propuña a creación dun Congreso e
un Senado elixidos por sufraxio universal foi
aprobada polas Cortes franquistas.
• Isto interprétase como o desmantelamento
legal do franquismo, e foi ratificado polos
españois en referendo en decembro de
1976.

18. Campaña instucional a
favor da Lei da Reforma
Política
Referendum 15/XII/1976
Vinto Tinto: Habla pueblo habla

19. 9. Papel da oposición democrática
• Mantivo en todo o período un papel activo,
liderando as mobilizacións populares.
• Ante a iniciativa de Suárez, a maioría de
sectores buscaron o pacto co goberno para
favorecer unha legalización que lle permitira
xogar un papel no próximo futuro democrático.
• Imporase así a idea dunha ruptura pactada, é
dicir, un compromiso entre todas as forzas
políticas partidarias de instaurar a democracia
en España.

20. Genovés: El abrazo
Símbolo da transición

21. En abril de 1977
legalizouse o PCE

22. Propaganda electoral
Eleccións 1977
A transición (febreiro-xuño 1977) 13 capítulo

23. Propaganda electoral
Eleccións 1977

24. Propaganda electoral
Eleccións 1977

25. Propaganda electoral
Eleccións 1977

26. Resultado das primeiras
elección democráticas
(xuño 1977)

27. 10. Primeiras eleccións
democráticas. Os gobernos da UCD
• As primeiras eleccións democráticas celebráronse o 15
de xuño de 1977.
• Os resultados déronlle a maioría á UCD de Adolfo Suárez;
o PSOE de Felipe González consolidouse como principal
partido da oposición.
• A unha maior distancia situáronse o PCE de Santiago
Carrillo e AP, presidida por Fraga. En Cataluña e País
Vasco, os partidos nacionalistas ocuparon un importante
espazo político.
• Os primeiros anos do restablecemento da democracia foron
de enormes dificultades e estiveron marcados por unha
política de consenso que consistía en chegar a acordos
entre as diferentes forzas políticas e sindicais.
• Puxéronse unha serie de medidas urxentes:

28. 10. Primeiras medidas
• Nomear unha ponencia parlamentaria intregada polos
distintos partidos para redactar unha Constitución
democrática.
• Estimular a recuperación da economía mediante
medidas económicas, salariais e laborais acordadas
por partidos, sindicatos e organizacións patronais
(Pactos da Moncloa).
• Proceder a unha reforma fiscal progresiva para
incrementar os ingresos do Estado e afrontar así os
enormes gastos sociais.
• Decretar unha ampla amnistía para os presos
políticos.

29. 10. Goberno da UCD e o seu desgaste
• A crise económica provocou un aumento do
malestar social cunha proliferación de folgas e
manifestacións.
• Por outro lado, a UCD tivo divisións internas e o
liderado de Adolfo Suárez foi cuestionado. Ademais,
en 1980, o PSOE presentou unha moción de censura
contra o goberno que non prosperou, aínda que fixo
evidente a súa debilidade.
• Ante esta situación, Suárez presentou a súa
dimisión e mentres se votaba nas Cortes a
investidura de Calvo Sotelo como novo presidente,
tivo lugar un intento de golpe de Estado que fracasou.
• O novo goberno non puido frear o desgaste de UCD e
convocáronse novas eleccións en 1982.

30. Soidade de Adolfo
Suárez no banco do
Goberno no
Congreso

31. Presentación do
discurso de
dimisión ante as
cámaras de TVE.
29-I-1981
Discurso de dimisión de Suárez

32. Intento de Golpe de Estado
23-II-1981

33. Intento de Golpe de Estado
23-II-1981
O ministro de Defensa Gutiérrez
Mellado intenta parar o golpe Imaxes do intento do Golpe de Estado

34. 23-F. O capitán xeneral de
Valencia Milan del Bosch
saca os tanques á rúa
Tanques en Valencia

35. Intervención televisada na
madrugada do 24-2-1981
Informativos 24 de febreiro 1981

36. Manifestación a favor da
democracia 27-2-1981

37. Manifestación a favor da
democracia 27-2-1981

38. Manifestación a favor da
democracia 27-2-1981

39. Manifestación a favor da
democracia 27-2-1981
Claves do 23-F

40. 11. Forzas opostas á consolidación da
democracia
• Mentres a maioría das forzas políticas e sindicais apostaban polo
consenso social, algúns sectores optaron pola violencia
(terrorismo) para obstaculizar a consolidación da democracia.
• Por un lado, os nostálxicos do franquismo, integrados pola
extrema dereita e algúns sectores militares crearon agrupacións
armadas e provocaron atentados para desestabilizar o sistema
(Guerrilleros de Cristo Rey, a Triple A ou o Batallón Vasco
Español).
• Por outro lado, a extrema esquerda consideraba insuficientes os
cambios e apostaba pola vía armada. A principal actividade
terrorista proviña de ETA, que realizou numerosos atentados cun
elevado número de vítimas. Por outro lado, pequenos grupos da
extrema esquerda: GRAPO, FRAP, Comandos Autónomos
Anticapitalistas, Terra Lliure tamén provocaron actos violentos e
secuentros.

41. Vítimas
mortais do
terrorismo
(1974-1982)

42. Características e principios
22-VIII-77: Comisión
parlamentaria (Pérez-Llorca,
Herrero de Miñón e Gabriel
Cisneros: UCD; Peces Barba:
PSOE; Jori Solé Tura: PCE,
Fraga: AP; Roca: PDC) para
redactar o borrador do
proxecto constitucional. Trala
súa presentación presentárose
1133 enmendas que foron
debatidas en comisión e pleno
o 31 de outubro de 1978
aprobouse a Constitución polo
de Congreso e Senado cos
seguintes resultados:

43. Ponentes do proxecto
constitucional
Manuel
Fraga
AP
Miguel
Roca
PDC
Gregorio
Peces
Barba
PSOE
Gabriel
Cisneros
UCD
Pérez
Llorca
UCD
Herrero
de Miñón
UCD
Jordi Solé
Tura
PCE

44. CONGRESO DOS DEPUTADOS
SÍ: 325 (94,2%) NON: 6 (1,8%) Abstencións: 13
(4,1%)
UCD
PSOE
PCE
Minoría catalana
8 de AP (Fraga entre
eles)
4 grupo mixto
5 de AP
1 de Euskadiko
Eskerra
8 PNV
1 (UCD)
3 (AP)
1 (ERC)
SENADO
SÍ: 226 (94,5%) NON: 5 (2,3%) Abstencións: 8
(3,3%)

45. Constitución 1978
Resultados do referendo

46. • Destaca da constitución:
• Consenso.
• Extensión. A máis extensa despois da de Cádiz.
• Ambigüidade e eclecticismo.
• Ríxida na reforma. 3/5 partes da Cámara e referendo.
• Progresista e democrática.
• Pouco orixinal.
• Estrutura tradicional. A Constitución está dividida en
dúas partes fundamentais:
• DOGMÁTICA: Dereitos e deberes dos cidadáns. Título
preliminar e I
• ORGÁNICA: División de poderes e estructura
organizativa do Estado español. (Oito títulos)
12. Trazos esenciais da Constitución de 1978
Características xerais

47. • En total a Constitución consta de 169 artigos (é unha constitución moi longa) máis
catro disposicións adicionais, nove transitorias, unha derogatoria e outra final. A
organización é a seguinte:
• Título Preliminar: Aspectos xenéricos e básicos da configuración de España.
9 artigos
• Título I: Dereitos e deberes fundamentais. (10-55) O máis longo dividido en cinco
cap. Dividido en dereitos civís (vida, integridade física, igualdade xurídica... Políticos
(expresión, reunión, asociación...) e Sociais Do 39-52 non son normas xurídicas
directamente aplicables, senón principios inspiradores e rectores que os distintos
gobernos deberían ter a obrigatoriedade de desenvolver (educación, vivenda,
sanidade, traballo...) é dicir os dereitos sociais.
• Título II: Coroa. (56-65)
• Título III: Cortes Xerais (poder lexislativo) (66-96) Tres capítulos.
• Título IV: Goberno e admon. (poder executivo) (97-107)
• Título V: Relacións entre o Goberno e Cortes xerais (108-116)
• Título VI: Poder xudicial. (117-127)
• Título VII: Economía e facenda (128-136)
• Título VIII: Organización territorial do Estado (137-158)
• Título IX: Tribunal Constitucional (159-165)
• Título X: Reforma Constitucional (166-169)
12. Trazos esenciais da Constitución de 1978
Estrutura

48. 12. Trazos esenciais da Constitución de 1978
• Establece que España se define como un Estado social e
democrático de dereito, cuxa forma política é a monarquía
parlamentaria. A soberanía reside no pobo, que por sufraxio
universal a delega nos seus representantes.
• Garántese os dereitos e deberes dos cidadáns, que son iguais
ante a lei. Ampara os de tipo civil e esixe aos poderes públicos
que desenvolva aqueles de tipo social.
• Tamén regula o funcionamento do Estado e as súas institucións.
• Recoñece a existencia de nacionalidades e rexións en España
que poden constituírse en Comunidades Autónomas.
• Establece a división de poderes, exercidos polas Cortes
bicamerais (poder lexislativo), o goberno (poder executivo) e os
tribunais independentes (poder xudicial).
• Para garantir o correcto desenvolvemento constitucional crea o
Tribunal Constitucional e a figura do Defensor do Pobo.

49. 13. Organización do sistema político español
• A Constitución de 1978 define ao Estado español como
unha monarquía parlamentaria na que o Xefe do Estado
é o Rei, cargo honorífico e hereditario. Ademais
establece a división de poderes:
• Poder executivo é exercido polo Goberno central, a
través do Presidente e os Ministros, e dos Gobernos
autonómicos, que contan con Presidente e Conselleiros.
• Poder lexislativo está en mans da Cortes Xerais
formadas polo Congreso dos Deputados e o Senado; e
polos Parlamentos autonómicos.
• Poder xudicial desempéñao o Consello Xeral do Poder
Xudicial e Tribunal Constitucional, encargado de velar
pola suxección á Constitución das leis e actuacións dos
poderes do Estado.

50. Estrutura orgánica de
España segundo a
Constitución de 1978

51. 14. A organización territorial de España
• Establece que España é un estado
unitario, pero recoñece o dereito á
autonomía das nacionalidades e rexións.
• Poden constituírse en autonomías as
provincias limítrofes con características
comúns de tipo histórico, cultural e
económico.
• A Constitución permitiu desenvolver as 17
Comunidades Autónomas, todas elas
reguladas polos seus estatutos.

52. Novo mapa
autonómico

53. 15. As mobilizacións sociais axudaron a
consolidar a democracia
• As mobilizacións sociais, organizadas
polos partidos, os sindicatos, o
movemento estudiantil e diferentes
asociacións foron constantes durante a
década de 1970.
• Todas elas apoiaban, ademais das
reivindicacións propias de cada colectivo,
as demandas de liberdades públicas e a
instauración da democracia.
• Foron un factor fundamental na chegada e
consolidación da democracia.

54. 1976 manifestación contra a carestía da vida que se transformou
nunha manifestación a favor da liberdade de e a amnistía.

55. Conflitividad
e laboral e
social
1976

56. 16. Papel da Igrexa durante a transición
• Dende a década de 1960, tras o Concilio Vaticano II,
no seo da Igrexa española existía unha forte
corrente crítica contra o franquismo.
• Na década de 1970, os sectores católicos máis
ligados ao movemento obreiro e á oposición
democrática colaboraron e animaron moitas
actividades e mobilizacións de protesta social.
• Dende 1971, o cardenal Tarancón, presidente da
Conferencia Episcopal, impulsou unha política de
apoio á democratización do país e á reconciliación
entre os bandos enfrontados durante a Guerra Civil,
que lle valeu o odio dos sectores máis inmobilistas
do réxime.

57. O presidente da Conferencia Episcopal, Tarancón
foi un claro defensor da transición cara a democracia

58. 17. As organizacións feministas durante a Transición
• A condición das mulleres foi especialmente
reprimida baixo o franquismo.
• Co establecemento da democracia, o
movemento feminista puido organizarse e
iniciar unha forte mobilización en defensa dos
dereitos das mulleres.
• As súas principais reivindicacións
centrábanse no divorcio, o aborto, a
igualdade laboral ou a violencia de xénero.

59. O feminismo foi
protagonista da
Transición

60. 18. Papel das asociacións cívicas
• A reivindicación de melloras nas condicións de vida e de
aumento da igualdade producíase de forma inseparable
ao proceso de recuperación da democracia.
• Estas demandas estaban protagonizadas por numerosas
entidades de carácter cívico, como os colexios
profesionais, que se mobilizaron para ofrecer
asesoramento legal, ou para promover cambios
urbanísticos; as asocacións cívicas de carácter diverso
(estudantes, pais e nais...) que organizaban a poboación
en defensa dos seus dereitos; ou as asociacións de
veciños, moi activas na reivindicación de escolas,
servizos, transportes e equipamentos básicos dos que
carecían a maioría dos barrios menos favorecidos.

61. 19. Eleccións de 1982: novo mapa electoral
• As eleccións de 1982 supuxeron un cambio
respecto ás forzas da transición:
• O PSOE gañou por maioría absoluta.
• UCD foi desaparecendo e Alianza Popular
(convertida máis tarde en Partido Popular)
consolidouse como a primeira forza da oposición.
• O PCE sufriu un descenso electoral e nel xurdiron
discrepancias internas que culminaron, coa creación
en 1986, de Izquierda Unida.
• A partir desta data foise consolidando un modelo
bipartidista no que se alternaron o PSOE e o PP.

62. Cartel electoral do PSOE
Eleccións 1982

63. 20. Os gobernos do PSOE (1982-1996)
• O PSOE chegou ao poder en 1982 co lema: Polo cambio.
• As principais liñas de actuación dos gobernos socialistas
concretáronse nun programa de reformas que tiña por
prioridade a recuperación da economía, a extensión dos
servizos sociais e ingreso de España na CEE, que se
produciu en 1985.
• Durante os primeiros anos predominou a loita contra a
inflación e levouse a cabo unha profunda reconversión
industrial. Para reducir os efectos sociais desta política que
chegou a provocar varias folgas xerais, incrementáronse os
servizos públicos e as prestacións sociais e deúselles un
grande impulso ás obras públicas.
• En política interior, aprobouse a nova lei de ensino que
ampliaba a obrigatoriedade ata os 16 anos, realizáronse
profundas reformas do exército e iniciouse unha política
antiterrorista, sobre todo contra ETA.

64. 20. Os gobernos do PSOE (1982-1996)
• Nos últimos anos, o goberno socialista
amosou síntomas de desgaste debido ao
empeoramento da situación
económica. Ademais, o estalido de
escándalos políticos, como o dos GAL, e
o xurdimento de casos de corrupción,
debilitaron enormemente o goberno.
• Ante esta situación convocáronse
eleccións anticipadas en 1996, que gañou
o Partido Popular.

65. 21. Os gobernos do PP (1996-2004)
• O PP gobernou durante dúas lexislaturas. Na primeira
delas os seus esforzos orientáronse á redución do déficit
do Estado, mediante unha política de privatización de
empresas públicas, e á diminución do paro. A mellora da
situación económica permitiu a entra de España no euro.
• Na segunda lexislatura, con maioría absoluta,
reformáronse algunhas leis do período socialista,
relacionadas coa ensinanza, o mundo laboral, a chegada
de inmigrantes e a loita antiterrorista. En política exterior,
propiciouse o achegamento aos EEUU, que supuxo o
apoio á intervención militar en Irak en 2003, que non
contaba co apoio da ONU. Este feito provocou unha
ondada de manifestacións contra a decisión do goberno.

66. Cartel electoral do PP
Eleccións 2000

67. 22. Alternancia no goberno no 2004: o PSOE
presidido por Zapatero volve a gobernar
• O 11 de marzo de 2004, o radicalismo islámico
produciu un terrible atentado nos trens de
proximidades de Madrid, que provocou 193 mortos e
centos de feridos.
• En medio dunha enorme conmoción social, tres días
depois o PSOE gaña as eleccións.
• Na primeira lexislatura (2004-2008) leváronse a
cabo numerosas reformas: retiradas das tropas de
Irak, nova lexislación de carácter social (igualdade
entre homes e mulleres, matrimonio entre persoas
do mesmo xénero, ampliación de axudas á
dependencia...) e iniciouse un proceso de revisión
de varios estatutos de autonomía.

68. 2002: afundimento do Prestige

69. 2002: manifestación en Santiago
Fronte a parálise do Goberno

71. 2002: consecuencias do Prestige

72. 2003: manifestación contra a
intervención na guerra de Irak

73. 2003: manifestación contra a
intervención na guerra de Irak

74. 11-3-2004: Atentado islamista
en Madrid

75. Monumento ás vítimas do
terrorismo 11-M
Estación de Atocha (Madrid)

76. 22.b. Alternancia no goberno no 2004: o PSOE
presidido por Zapatero volve a gobernar
• A segunda lexislatura (2008-2011) viuse
afectada pola crise económica mundial, que
en España se traduciu nun grande
incremento do paro, un estancamento da
produción industrial e da construción, unha
crise xeralizada do sector financeiro e un
grande aumento da débeda pública.
• Censurado pola súa actuación fronte á crise,
o goberno convocou anticipadamente
eleccións para novembro de 2011, que
gañaría, con maioría absoluta, o PP.

77. José Luis Rodríguez Zapatero
(PSOE)
Presidente do Goberno (2004-2011)

78. 23. Evolución económica na Transición
• A partir de 1986, España experimentou un crecemento
económico anual superior á media comunitaria e reduciu
as distancias dos países máis desenvoltos. O seu PIB
aumentou de forma considerable e a economía coñeceu
un proceso de crecente terciarización.
• A pesar do crecemento, a economía española continuou
mantendo algúns problemas estruturais: déficitit da
balanza comercial, produtividade industrial baixa, retraso
da innovación tecnolóxica.
• Ademais, o crecemento a partir do ano 2000 apoiouse
excesivamente no sector inmobiliario. Cando a partir de
2008 se produciu a crise mundial, a economía española
resentiuse gravemente.

79. A converxencia coa UE

80. 24. Evolución demográfica
• Nas últimas décadas España experimenta un
descenso da taxa de natalidade e un retraso na
idade de reprodución. Estas circunstancias
unidas ao incremento da esperanza de vida
provocan o envellecemento da poboación.
• Este envellecemento viuse compensado pola
chegada a España nos últimos anos de 4 millóns
de persoas en busca de traballo. Este
crecemento viuse freado pola redución da
inmigración, e incluso o retorno de parte dela
aos seus países de orixe, debido aos efectos da
crise de 2008.

81. A poboación e o crecemento
vexetativo en España

82. 25. Os cambios sociais
• O incremento da renda supuxo un
aumento do consumo e, polo tanto, novos
hábitos, utilizamos o coche, a informática,
viaxamos...
• Esta nova sociedade trouxo un cambio na
estrutura familiar, evolucionouse cara
familias moparentais, diversidade de
familias.
• Produciuse unha secularización social, a
Igrexa perdeu influencia.

83. 26. España na OTAN
• España baixo o goberno da UCD presidido por Calvo
Sotelo pide a súa adhesión á OTAN. A integración
prodúcese en maio de 1982, a pesar da oposición dos
partidos de esquerda.
• Durante a campaña electoral de 1982 o PSOE contraeu
o compromiso de convocar un referendo.
• Unha vez no goberno, o PSOE experimentou unha
transformación nas súas propostas de política de
defensa.
• A permanencia na Alianza Atlántica formularase como
necesaria.
• Felipe González vese obrigado a cumprir as súas
promesas electorais e convocará un referendo gañando
o sí á permanencia.

84. Campaña do PSOE
1981

85. Campaña do PSOE
1986

86. Propaganda do comité
Anti OTAN. Referendum 1986
Resultados
Participación: 59,4%
Sí: 52,5%
Non: 39,8%
Branco: 6,5%

87. Fragata Numancia (F 83)
Participando na guerra do Golfo
(1990-1991)
Marta Sánchez actuando na fragata no golfo Pérsico

88. 27. España na CEE
• Ingresa en 1986.
• Tivo que facer unha profunda
restruturación da economía, da lexislación
para adecuarse aos países europeos.
• As reformas foron as seguintes:
reconversión industrial, establecemento de
cotas de produción agropecuaria,
descenso de inflación e diminución do
déficit público, reforma fiscal, investimento
en políticas sociais...

89. Firma acta de adhesión á
Comunidade Europea
(futura UE)

90. 28. O proceso autonómico galego
• Iniciouse en 1977 coa creación
dun ente preautonómico da
primeira Xunta de Galicia.
• O Estatuto de Galicia
redactouse entre 1978 e 1979
e aprobouse e consultouse ao
pobo en 1980.

91. 1977: manifestación a
favor da autonomía de
Galicia