1. María Barbeito e Ernestina Otero
Mulleres de vangarda na educación galega

2. A educación na II República
O labor do maxisterio e da inspección educativa exemplo: María Barbeito
• Mestra e inspectora de ensino primario.
• En 1902 gaña a praza de oposición como
mestra co número un da súa promoción
con vinte e un anos.
• Escolleu como destino a Escola
Graduada Pública de Párvulos “Da
Guarda”, na súa cidade local.
• En 1911 exerce como directora da
escola, que converteu nun colexio
modélico de innovación pedagóxica.
• Introduciu en Galicia os principios de
María Montessori e o seu método,
baseado en fundamentos
psicopedagóxicos de liberdade e
autoactividade dos nenos nun ambiente
que favoreza o seu desenvolvemento.
• Tamén introduciu o método dos centros
de interese desenvolvidos polo belga
Ovide Declory, consistente en
desenvolver un plan de estudo conforme
cos intereses dos nenos en cada idade. María Barbeito cun grupo
de ensinantes na escola da Guarda (1933)

3. • Na memoria de actividades que
redactou en 1932 recolleu o seu proxecto
curricular e a súa metodoloxía coa
dotación de material do método
Montessori que xa importara de Italia en
1915, coleccións de láminas didácticas,
unha gramola de audicións musicais,
unha biblioteca escolar e unha biblioteca
popular circulante, á que doou parte da
súa colección bibliográfica.
• En 1933 obtivo por concurso de méritos
o cargo de inspectora Mestra dende o
que creou un Plan de Lectura Global
(1934) para as escolas da súa zona de
inspección (periferia da Coruña e
concello de Arteixo fundamentalmente).
• En 1935 obtivo unha bolsa de da Xunta
de Ampliación de Estudios grazas a cal
emprendeu unha viaxe por Europa xunto
con dez docentes españois.
María Barbeito arriba cun grupo
de ensinantes nunha excursión didáctica Abaixo
conferencia impartida pola Agrupación Republicana
Femenina da Coruña (1934)
A educación na II República
O labor do maxisterio e da inspección educativa exemplo: María Barbeito

4. • Visitou institucións educativas seis países nos
que tomou contacto cos métodos pedagóxicos
que se impartían en Europa.
• Tralo regreso escribiu como resumo da viaxe
das visitas realizadas Países y escuelas en
que realiza unha crítica das prácticas
pedagóxicas observadas aprobando aspectos
como a gratuidade e obrigatoriedade das
escolas públicas en Bélxica, os plans
pedagóxicos de Waldorf e Steiner ou o
ambiente da escola activa de Giuseppina
Pizzigoni.
• Foi defensora da educación bilingüe
recoñecendo o uso da lingua materna nas
primeiras etapas da educación.
• En 1936, co triunfo do golpe militar, foi
afastada do seu posto de mestra de escola.
Tivo que se someter á Comisión Depuradora
de Maxisterio. En 1941 foi destituída dos seus
cargos académicos e forzada a xubilarse por
razóns políticas con sesenta anos.
• Iniciou unha nova etapa retirada dos centros
escolares dedicándose a escritura e tradución
de libros en francés.
María Barbeito portada do libro
Países y escuelas onde
recompila as súas reflexións
sobre a escola en Europa nos
anos trinta
A educación na II República
O labor do maxisterio e da inspección educativa exemplo: María Barbeito

5. Ernestina Otero Sestelo
A educación na II República
O labor dos formadores de mestres un exemplo: Ernestina Otero
• En 1908 acadou o título de mestra superior
na Escola Normal de Pontevedra e,
posteriormente, ingresou na Escola
Superior de Maxisterio de Madrid (1910-
1913), onde recibiu a influencia da
Institución Libre de Enseñanza,
fundamentalmente de Luis de Zulueta.
• En 1914 foi nomeada profesora de
pedagoxía na Escola Normal de
Pontevedra.
• Coa 2ª República, puxo en marcha a
reforma educativa e, ademais, dirixiu a
Escola de Maxisterio e presidiu o Consello
Provincial de Primeiro Ensino de
Pontevedra. No tempo que ocupou este
cargo, leváronse diversas campañas para o
fomento da asistencia dos nenos á escola,
impulsouse a creación de centros
escolares, ampliouse a educación de
adultos, colaborouse coas xuntas
municipais na utilización de campos
agrícolas experimentais.

6. Ernestina Otero Sestelo:
foto coa súa familia
A educación na II República
O labor dos formadores de mestres un exemplo: Ernestina Otero
• Promoveu os talleres artesanais e
industriais de formación e fomentou o
estudo e investigación das características
xeográficas e culturais de Galicia.
• Colaborou activamente no Seminario de
Estudos Galegos e noutras iniciativas
como na escola rural galego.
• En 1933 asinou o manifesto dos
intelectuais galegos a prol do Estatuto de
Autonomía.
• Na Guerra civil foi separada da cátedra e
dada de baixa na escala. Unha vez
rematada a guerra, revisouse o seu
expediente e volveu o seu cargo, se ben
con “traslado forzoso e inhabilitación para
cargos directivos e de confianza” (1939).
Así comezou de novo en Ourense onde
permaneceu dez anos e en 1951 retorna
outra vez a súa praza de pedagoxía Escola
Normal de Pontevedra.