Donderdag 15 juni Sessieronde 3 Titel: Internationalisering in het Hoger Onderwijs Spreker: Desley van der Zande (ISO) Zaal: Boston 17

1. Onbegrensde mogelijkheden voor Nederlandse student.

2. Internationalisering in het Hoger Onderwijs
1. Toenemend belang van studeren in het buitenland
2. Toename van het aantal internationale studenten in Nederland

3. Notie naar de obstakels rondom het studeren in het
buitenland gezien vanuit het studentenperspectief
• Veel studenten die willen, weinig
die gaan
• Gebrek aan studentperspectief
Doel Middel
• Literatuurstudie
• Vragenlijsten
1. Wel in het buitenland gestudeerd
2. Niet in het buitenland gestudeerd
• Praktische aanbevelingen

4. Studeren in het buitenland in cijfers
• 22% Nederlandse studenten
studeert in het buitenland (EP-Nuffic)
Werkelijkheid Wensen
• 49,4% heeft plannen in het 1e jaar
• 40,9% twijfelt
• 9,7% heeft geen plannen (ASVA, 2016)
• De helft van de studenten aan de
Universiteit Utrecht is geïnteresseerd (Stichting
OER, 2010)

5. Bevindingen ISO/LSVb
0
10
20
30
40
50
60
70
80
Ja Nee Ja, was verplicht
76
27
16
33
5 2
Heb je ooit overwogen om voor je studie naar het buitenland te
gaan?
Hogeschool
Universiteit
1: Buitenlandervaring (n=159)
0
10
20
30
40
50
60
Hogeschool Universiteit
16
25
60
8
Ben je ook gegaan?
Ja
Nee
2: Actie ondernomen (n=109)
109 studenten hebben buitenlandervaring overwogen
41 zijn daadwerkelijk gegaan

6. Knelpunten rondom studeren in het buitenland
63 - (45%)
110 - (78,6%)
69 - (49,3%)
46 - (32,9%)
59 - (42,1%)
30 - (21,4%)
0 20 40 60 80 100 120
Angst voor studievertraging
Financieel onhaalbaar
Angst voor het onbekende
Eenzaamheid
Heimwee
Overig
Knelpunten rondom studeren in het buitenland
5: Meerdere opties waren mogelijk (n=377)
• 60% van de ondervraagde ziet mogelijkheden
ter verbetering
• 8% vindt dat het naar behoren gaat

7. Verbeterpunten
123 - (31,1%)
145 - (36,6%)
308 - (77,8%)
215 - (54,3%)
150 - (37,9%)
56 - (14,1%)
Summerschools
Groepsverband naar het buitenland
Verbetering in communicatie/kennis van de
instelling
Verbetering in promotie
Meer vrije keuzeruimte in curriculum
Overig
Op welk vlak denk je dat deze verbeteringen moeten
worden doorgevoerd?
6: Meerdere opties waren mogelijk (n=997)
• Communicatie richting de student
• Informatie bij International offices up-to-date
• Meedenken bij vormgeving buitenlandervaring
• Studiepunten
• Curriculumselectie
• Stageplaatsen
• Beurzen

8. Praktische maatregelen
1. Digitaal overzicht van instellingssamenwerkingen en contacten
2. Curriculumonderdelen in verschillende jaren aan elkaar verbinden
3. Studenten in groepen naar het buitenland
4. Social media optimaal benutten (vb. KLM, NS)
5. Erasmus evaluaties openbaar
6. Docenten stimuleren studentmobiliteit aan te jagen

9. Desley van der Zande en Jeff van As
Welkom! – taalbeleid
Contact:
vanas@iso.nl
Meer info:
www.iso.nl

10. Verengelsing
 Steeds meer opleidingen in het Engels: ruim helft opleidingen bachelor, nog veel
meer in masterfase
 Verengelsen kan winstgevend zijn voor instellingen
 Niet EER-studenten: hoger collegegeld (instellingstarief)

11. Verengelsing: de wet
Artikel 7.2. Whw: Taal
 Het onderwijs wordt gegeven en de examens worden afgenomen in het
Nederlands. In afwijking van de eerste volzin kan een andere taal worden
gebezigd:
 a. wanneer het een opleiding met betrekking tot die taal betreft,
 b. wanneer het onderwijs betreft dat in het kader van een gastcollege door een
anderstalige docent gegeven wordt, of
 c. indien de specifieke aard, de inrichting of de kwaliteit van het onderwijs dan wel de
herkomst van de studenten daartoe noodzaakt, overeenkomstig een door het
instellingsbestuur vastgestelde gedragscode.

12. ISO visie
1. Internationalisering ≠ verengelsing
2. Niet tegen verengelsing: mits kwalitatieve meerwaarde
3. Instemmingsrecht opleidingscommissie: taalbeleid in samenspraak met
studenten en docenten op decentraal niveau

13. ISO visie: randvoorwaarden
Waarborg de Nederlandse taal
Het is essentieel dat het Nederlandse Hoger Onderwijs studenten leert om de Nederlandste taal
op een academische en professionele manier te gebruiken.

14. ISO visie: randvoorwaarden
Faciliteren van begeleiding
Docenten & studenten hebben recht op voldoende toegankelijke faciliteiten en begeleiding.
De invloed van taalbarrières op de kwaliteit van onderwijs moet minimaal zijn.

15. ISO visie: randvoorwaarden
Integratie zowel intra- als extra curriculair
Internationalisering en verengelsing zijn niet gelijk aan elkaar. Internationaliseren betekent ook
actief aandacht geven aan verschillende culturele achtergronden. Dit vraagt om een tweezijdige
aanpak: zowel binnen als buiten het curriculum is aandacht voor integratie essentieel.

16. ISO visie: samenvattend
 Taalbarrières mogen zo min mogelijk invloed hebben op de kwaliteit van het onderwijs.
 Zowel docenten als studenten worden voorzien van toegankelijke en goede begeleiding op het gebied van
Engelse taalvaardigheid.
 De instelling moet docenten zoveel mogelijk motiveren om hun Engelse taalvaardigheid op niveau te krijgen.
 Docenten moeten over een basisniveau van minimaalC1 beschikken als zij onderwijs geven in het Engels, of
hier redelijkerwijs zo snel mogelijk over kunnen beschikken.
 De Nederlandse schrijf-, lees- en spreekvaardigheden van studenten in het hoger onderwijs moeten ten alle
tijden gewaarborgd blijven
 Instellingen moeten aandacht besteden aan culturele verschillen tussen studenten om zodoende negatieve
effecten op samenwerkingsprocessen te beperken.
 Het ISO is van mening dat de taal van een opleiding opgenomen moet worden in het Onderwijs- en
Examenreglement (OER). De opleidingscommissie heeft hierop instemmingsrecht.

17. Vragen?
Bedankt!
Contact:
vanderzande@iso.nl
Meer info:
www.iso.nl