SUBMITTED TO:- SUNMITTED BY
MRS- HARPREET KAUR JASPREET KAUR
ROLL NO: 2016
B.ED 1ST SEM

INDEX
 NATIONAL POLICY OF EDUCATION 1986.
 NATIONAL CURRICULUM FRAME WORK 2005.
 UNESCO AND LEARNING TO BE.
 HUMAN DEVELOPMENT.
 REFLECTION OF CO ELEMENTS IN THE ABOVE STATE
POLICY DOCUMENTS WITH THE RESPECT TO AIM OF
EDUCATION PEDAGOGY AND EVOLUTION.
 READING AND REFLECTING ON TEXTS BOOKS
PUNJABI.

INDEX
 PHYSICAL EDUCATION.
 REFLECTION OF CO-ELEMENTS FROM TEXT
BOOKS WITH RESPECT TO HEALTH.
 BIBLIOGRAPHY.

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸ ਿੱਸਿਆ ਨੀਤੀ 1986
 INTRODUCTION:-
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸ ਿੱਿਆ ਨੀਤੀ (1986) ਸਿਹੜੀ ਸਿ ਨਵੀੀਂ ਸ ਿੱਸਿਆ ਨੀਤੀ ਦੇ
ਨਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸ ਿੱਧ ਹੈ।ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਮੇਂ ਲਈ ਸ ਿੱਸਿਆ ਦਾ ਇਿੱਿ
‘ਮੈਗਾਨਾ ਿਾਰਟਾ’ ਹੈ। 29 ਪ੍ੰਸਨਆ ਦੇ ਇ ਦ ਤਾਵੇਿ ਸਵਚ ਲਗਭਗ
10 ਹਿਾਰ ਸ਼ਬਦ ਹਨ।
 CHALLENGE OF EDUCATION:- A POLICY
BERESPECTIVE
ਇ ਨ
ੰ ਸ ਿੱਸਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਅਗ ਤ 1985 ਨ
ੰ ਪ੍ਰਸਿਸ਼ਤ
ਿੀਤਾ ਸਗਆ ੀ।

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸ ਿੱਸਿਆ ਨੀਤੀ ਦੇ ਭਾਗ 12
 ਪ੍ਰ ਤਾਵਨਾ
 ਸ ਿੱਸਿਆ ਦਾ ਾਰ ਤੇ ਸਭਸਮਿਾ
 ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸ ਿੱਸਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ
 ਮਾਨਤਾ ਲਈ ਸ ਿੱਸਿਆ
 ਸਵਸਭੰਨ ਪ੍ਿੱਧਰ ਤੇ ਸ ਿੱਸਿਆ
 ਤਿਨੀਿੀ ਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਿ ਸ ਿੱਸਿਆ
 ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨ
ੰ ਿਾਰਿਸ਼ੀਲ ਬਣਾਉਣਾ
 ਸ ਿੱਸਿਆ ਦੀ ਮਿੱਗਰੀ ਤੇ ਪ੍ਰਸਿਸਰਆ
 ਸ ਿੱਸਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ
 ਅਸਧਆਪ੍ਿ
 ਾਧਨ ਤੇ ਪ੍ੁਨਰਸਨਰੀਧਣ
 ਭਸਵਿੱਿ

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸ ਿੱਸਿਆ ਨੀਤੀ ਦੇ ਉਦੇਸ਼
ਸ ਿੱਸਿਆ ਦਾ ਾਰ ਅਤੇ ਭਸਮਿਾ
 ਰਵਪ੍ਿੱਿੀ ਸਵਿਾ
 ੰ ਸਿਰਸਤਿ ਬਣਾਉਣਾ
 ਮਨੁਿੱ ਿੀ ਸ਼ਿਤੀ ਦਾ ਸਵਿਾ

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸ ਿੱਸਿਆੀਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ
 ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਧਾਰਨਾ
 ਿਾਿੱਮਲ ਸ ਿੱਸਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ
 ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਲਾਗ ਿਰਨ ਸਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਾਇਤਾ
 ਿੀਵਨ ਭਰ ਸ ਿੱਸਿਆ
 ਇ ਤਰੀ ਵਰਗ ਨ
ੰ ਮਿਬਤ ਬਣਾਉਣਾ
 ਘਿੱਟ ਸਗਣਤੀ ਵਰਗ

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸ ਿੱਸਿਆ ਨੀਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ
 ਵਰਤਮਾਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਮਿਬਤ ਬਣਾਉਣਾ
 ਿਨ ਮਹ ਾਰਿਤਾ ੰਬੰਧੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ
 ਬਾਲਗਾ ਅਤੇ ਸਨਰੰਤਰ ਸ ਿੱਸਿਆ ਪ੍ੌਗਰਾਮ
 ਬਾਲ ਿੇਂਦਸਰਤ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ
 ਿਲੀ ੁਸਵਧਾਵਾ-ਓਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਬਲੈਿ ਬੋਰਡ
 ਅੰਸ਼
 ਨਵ ਾਥਰਾ ਲਈ ਅੰਸ਼
 ਤਿਨੀਿੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਿੀ ਸ ਿੱਸਿਆਵਾ

ਮੁਿੱਦੇ ਮਿੱਸ ਆਵਾੀਂ ਅਤੇ ੁਝਾਅ
 ਉਤ ਾਹੀਣ ਅਮਲ ਸਨਰੀਿਣ ਅਤੇ ਹਾਇਤਾ ਦੀ ਸਨਗਰਾਨੀ ਿਰਨ
ਦੀ ਲੋੜ।
 ਿੰਡਨ ਅਤੇ ਆਪ੍ ੀ ਸਵਰੋਧਤਾ ਦਾ ਮੌਿਦ ਹੋਣਾ ਨੀਤੀਆੀਂ।
 ਅਸਵਸ਼ਵਾਸ਼ਯੋਗ ਦੌੜ ਮਿੱਗਰੀ ਬੰਸਧਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰਵ ਆਗਮਾਲਾ ਅਤੇ
ਯੋਿਨਾ ਸਨਰਮਾਣ ਦੀ ਸਨਰਮਾਣਾ ਦੀ ਿਰਰਤ।
 ਸਵਸਭੰਨ ਪ੍ਿੱਧਰਾ ਸਵਿੱਚ ਸ ਿੱਸਿਆ ੰਬੰਧੀ ਨੀਤੀ ਦਾ ਆਯੋਗ ਮੇਲ ਪ੍ਰਨਤਾ
ਨਾਲ ੰਬੰਸਧਤ ਰਵਿੱਈਏ ਦੀ ਲੋੜ।

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸ ਿੱਸਿਆ ਨੀਤੀ 1986 ਦੀਆੀਂ
ੀਮਾਵਾੀਂ
 ਗੁਆੀਂਢ ਿਲ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ
 ਅਸਧਿਾਰੀਆੀਂ ਦੀ ਬਹੁ ੰਸਿਆ
 ਆਰਸਥਿ ਮਾਮਲੇ
 ੁਧਾਰਾ ਦੇ ਉਦੇਸ਼
 ਸਨਿੱ ਿੀ ੈਿਟਰਾੀਂ ਸਵਿੱਚ ੰ ਥਾਵਾੀਂ
 ਰੁਿਾਵਟਾੀਂ ਅਤੇ ਿਮੀਆੀਂ
 ਸ ਿੱਟਾ- ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸ ਿੱਸਿਆ ਨੀਤੀ 1986 ਨ
ੰ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਾਲਾੀਂ
ਲਈ ਸ ਿੱਸਿਆ ਦਾ ਮੈਗਟਾ ਿਾਰਟਾ ਮੰਸਨਆ ਸਗਆ ਹੈ।

ਸਿਵੇਂ
 ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸ ਿੱਸਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸਵੰਸਭਨ ਚਰਨਾ ਸਵਿੱਚ ਸ ਿੱਸਿਆ ਪ੍ੁਨਰ ਗਠਨ
 ਮਾਨਤਾ ਲਈ ਸ ਿੱਸਿਆ
 ਓਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਬਲੈਿ ਬੋਰਡ
 ਨਸਵਦਆ ਸਵਸਦਆਸਲਆ ਦੀ ਥਾਪ੍ਨਾ
 ਸ ਿੱਸਿਆ ਦਾ ਸਵਵ ਾਈਆ ਿਰਨਾ
 ਨੌਿਰੀਆੀਂ ਤੋ ਸਡਗਰੀਆੀਂ ਨ
ੰ ਅਲਿੱਗ ਿਰਨਾ।
 ਸ ਿੱਸਿਆ ਦੀ ਸਵਸ਼ਾ ਵ ਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਿਸਰਆ ਨ
ੰ ਸਿਰ ਤੋ ਅਨੁਿਲ ਬਣਾਉਣਾ
 ਅਸਧਆਪ੍ਿਾ ਦਾ ਿਾਰਿ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾੀਂ ਦ ਸਿੰਮੇਵਾਰੀ ।
 ਸ ਿੱਸਿਆ ਦੇ ਸਨਯੋਿਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸਿਰ ਤੋ ਸਵਵਸ ਤ ਿਰਨਾ
ਆਸਦ ।

NATIONAL CURRICULUM
FRAMEWORK 2005
 ਿਾਣ-ਪ੍ਛਾਣ- ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਾਠਿਰਮ ਿਰੇਮ ਵਰਿ 2005 ਭਾਰਤ ਦੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਿੌਮਲ
ਸਰ ਰਚ ਐੀਂਡ ਟਰੇਸਨੰ ਗ ਐਨ. ੀ.ਈ.ਆਰਟ ਦੁਆਰਾ 1975,1988 ,2000 ਤੇ
2005 ਸਵਚ ਪ੍ਰਸਿਸਸ਼ਤ ਿੀਤੇ ਗਏ।
 ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿਰਤੀ-
 ਭਾਸ਼ਾ ਸ ਿੱਸਿਆ – ਭਾਰਤ ਇਿੱਿ ਸਵਸ਼ਾਲ ਦੇਸ਼ ਹੈ।ਇ ਸਵਚ ਭਾਸ਼ਾ ਸਵਵਧਤਾ ਬਹੁਤ
ਹੈ।
 ਭਾਸ਼ਾਈ ਸਭੰਨਤਾੀਂ- ਭਾਰਤ ਇਿੱਿ ਭਾਸ਼ਾਈ ਸਭੰਨਤਾ ਇਿੱਿ ਿਸਟਲ ਚੁਣੌਤੀ ਹੈ
 ਸਤੰਨ ਭਾਸ਼ਾਈ ਿਾਰਮਲਾ
 ਘਰ ਦੀ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਪ੍ਸਹਲੀ ਿਾੀਂ ਮਾਤ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਸ ਿੱਸਿਆ
 ਤੀ ਰੀ ਸ਼ਰੇਣੀ ਤਿੱਿ।
 ਚੌਥੀ ਸ਼ਰੇਣੀ ਤਿੱਿ।

ਘਰ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਅਸਧਆਪ੍ਨ ਦੀ ਮਹਿੱਤਤਾ
 ਬੁਸਨਆਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਿੋਂ ਲ ਦਾ ਸਵਿਾ
 ਭਾਸ਼ਾ ਸ ਿੱਸਿਆ ਾਰੇ ਸਵਸਸ਼ਆ ਰਾਹੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਿੀਤੀ ਿਾੀਂਦੀ ਹੈ।ਿੇਵਲ
ਭਾਸ਼ਾ ਿਮਾਤ ਰਾਹੀ ਹੀ ਨਹੀ ।
 ਦਿੀ ਭਾੀਂ ਾ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੀ
 ਦ ਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਟੀਚੇ ਦੋ ਤਰਾੀਂ ਦੇ ਹਨ

ਅੰਗਰੇਿੀ ਅਸਧਆਪ੍ਨ ਦੇ ਮੰਤਵ
 ਅੰਗਰੇਿੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਮਤਲਬ ਬਹੁ-ਭਾਸ਼ਾਵਾ ਨ
ੰ ਪ੍ੈਦਾ ਿਰਨਾ ਹੈ। ਿੋ
ਾਰੀਆੀਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾ ਨ
ੰ ੰਪ੍ਨ ਿਰ ਿਣ।ਇਹ ਇਿ ਸਨਰੰਤਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ
ਸਦਰਸ਼ਟੀ ਹੈ
 ਅਸਧਆਪ੍ਿਾ ਦੀਆੀਂ ਆਪ੍ਣੀਆ ਭਾਸ਼ਾਵਾ ਰਾਹੀ ਿੁਸ਼ਲਤਾ ਅਤੇ
ਪ੍ੇਸ਼ਾਵਰ ਚੇਤਨਤਾ ਨ
ੰ ਪ੍ਰੋ ਾਸਹਤ ਿਰਨਾ।
 ਪ੍ੜਨਾ ਅਤੇ ਸਲਿਣਾ ਸ ਿੱਿਣਾ।

ਬਿੱਚੇ ਪ੍ੜਨ ਨ
ੰ ਸਿਉ ਨਹੀ ਸ ਿੱਿਦੇ?
ਇ ਦੇ ਿਾਰਨ ਹੇਠ ਸਲਿੇ ਹੋੲ ਹਨ:-
 ਅਸਧਆਪ੍ਿਾ ਸਵਿੱਚ ਬੁਸਨਆਦੀ ਅਸਧਆਪ੍ਨ ਹੁਨਰਾੀਂ ਦੀ ਿਮੀ ਹੈ।
 ਅਸਧਆਪ੍ਿਾ ਸਵਿੱਚ ਿਮਾਤ ਪ੍ਰਬੰਦਨ