Những thông tin tổng quan về ngành Biên phiên dịch tại Việt Nam. Cơ hội và thách thức của ngành trước yêu cầu hội nhập và toàn cầu hóa với TPP và AEC

1. Ngành biên phiên dịch trước sức ép hội nhập
dưới góc nhìn Việt Nam
ĐINH KHẮC TUẤN-CEO Expertrans Global

2. Nội dung
1. Tổng quan Thị trường Việt Nam
2. Cơ hội và thách thức trong hội nhập AEC, TPP
3. Xu hướng dịch thuật
4. Vai trò của Hiệp hội dịch thuật
5. Các vấn đề của ngành Biên phiên dịch

3. 1.Tổng quan thị trường Việt Nam
1. Dân số: 90,630,000 (Ước tính 2014)
2. Diện tích: 332,698 km2
3. GDP: 187 tỉ USD (2014); chia đầu người: $2072
4. Thị trường:
- Công ty trong nước: 375.000 đang hoạt động
- Các nước hỗ trợ FDI: Hàn Quốc; Nhật; Singapore; Hong
Kong; Đài Loan.
- Tổng đầu tư FDI 2014: 22 tỉ USD
- Nhu cầu đầu tư công ty VN ra nước ngoài đang tăng
mạnh năm 2014 với 1.6 tỷ USD

4. Thị trường dịch thuật Việt Nam
• Giá trị ngành dịch thuật: ~100 triệu USD (ước tính
của VATI)
• Đối tượng khách hàng
– Cá nhân (15%): Nhu cầu dịch thuật công chứng
(Xuất cảnh, du học, XKLĐ,…)
– Công ty (Trong nước, nước ngoài, FDI) (80%)
– NGOs (5%)
• Lĩnh vực (Chính)
- Kỹ thuật - Tài chính
- Y dược - Luật
- Bản địa hóa website - Xuất bản

5. So sánh thị trường VN và toàn cầu

6. Đặc điểm mua hàng của khách hàng
• KH chưa nhận thức rõ vai trò của việc chuyển
ngữ trong kinh doanh (Giá trị của bạn dịch
tương đương với bản gốc).
• Tiêu chí giá rẻ
• Mơ hồ trong định nghĩa “dịch chuẩn”
• Doanh thu từ KH lớn: 30 triệu -1 tỷ/năm

7. Các công ty dịch thuật Việt Nam
• Công ty dịch thuật & phiên dịch: hơn 500 công ty
 Số lượng công ty dịch thuật nước ngoài chiếm 5%
 10% là các công ty luật, tổ chức sự kiện, nhà xuất bản
có kiêm nhiệm thêm dịch vụ dịch thuật
 Năm kinh nghiệm: ≤ 20

8. Một số đặc điểm của công ty dịch thuật
Việt Nam
• Điểm mạnh:
- Giá dịch vụ thấp so với mặt bằng chung trong khu vực và thế giới
- Thiết lập mối quan hệ vững chắc với khách hàng trong nước
• Điểm yếu
- Chỉ 1% công ty có quy trình quản lý chất lượng đạt tiêu chuẩn
ISO
- Chưa đáp ứng được các yêu cầu của khách hàng nước ngoài
- Ít sử dụng công nghệ dịch như Trados, TMS.
- Quy trình quản lý chất lượng và còn yếu kém

9. • Cơ hội: Thị trường khách hàng tiềm năng
- Tăng trưởng FDI:
101 quốc gia và vùng lãnh thổ
Giá trị: 252,715 tỷ USD (Số liệu 2014)
- Hiệp định kinh tế TPP, Cộng đồng kinh tế ASEAN AEC
• Thách thức
- Yêu cầu khắt khe về chất lượng, thời gian
- Cạnh tranh với các công ty nước ngoài
- Cập nhật công nghệ dịch thuật
Một số đặc điểm của công ty dịch thuật
Việt Nam

10. Freelancers
• Số lượng: xấp xỉ 20.000 người
• Đối tượng:
+ Được đào tạo tại các trường ngoại ngữ trong và ngoài nước
+ Từng có thời gian học tập và làm việc tại nước ngoài
• Các diễn đàn freelancers lớn: Proz, Freelancer,TranslatorsCafe,
TranslatorsBase
→ Tỉ lệ khách hàng lựa chọn sử dụng freelancer ngày một tăng
(Mô hình B2C kinh tế chia sẻ như trang Onehourtranslation…),
chiếm 8% thị phần toàn cầu.
- Tìm kiếm dễ dàng trên internet
- Chi phí thấp
- Quy trình đơn giản

11. Ngôn ngữ dịch phổ biến
Xu hướng ngôn ngữ dịch
Trong nước:
• Anh, Trung, Nhật, Hàn, Việt tiếp
tục chiếm đại bộ phận → Tỉ lệ
cạnh tranh cao
• Xu hướng phát triển nhanh:
Lào, Campuchia, Thái, Myanmar
→ Tỉ lệ cạnh tranh trung bình
Nước ngoài:
• Cạnh tranh bằng các cặp Anh <>
Ngôn ngữ châu Á

12. Ngôn ngữ dịch phổ biến
• Biên dịch
• Phiên dịch
• Thu âm – lồng tiếng (tiếng nước ngoài)
• Bản địa hóa Website/Phần mềm
• Desktop publishing
• Chép dịch
• Khác

13. 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Biên
dịch
Phiên
dịch
TA-LT Bản
địa
hóa
DTP Chép
dịch
Khác
Tỉ lệ dịch vụ trong giá trị chung của ngành
Tỉ lệ dịch vụ trong giá trị
chung của ngành

14. 3. Xu hướng dịch vụ năm 2016
Các dịch vụ có xu hướng tăng nhanh
• Desktop publishing
• Bản địa hóa Website
• Dịch thuật: Các ngành hỗ trợ hoặc ảnh hưởng trực
tiếp bởi TPP
(Luật, Tài chính – ngân hàng, Vận tải – hậu cần, Xuất
nhập khẩu, Đào tạo,…)

15. Tình trạng chung của ngành
• Giá dịch vụ thấp so với giá trị mang lại, giá tiếng Anh từ 50.000 -
800.000/trang
 Hệ lụy: nhân viên bỏ ngành, người dịch bỏ nghề
• Nhiều công ty hoạt động nhỏ lẻ, chưa quản lý được chất lượng đầu
vào CTV, đầu ra cho KH dẫn tới KH đánh đồng chất lượng dịch thuật
kém
• Quy chuẩn ISO quản lý chất lượng ít được quan tâm và thực thi tại
các công ty dịch thuật
• Freelancer: TT nước ngoài trên proz.com, TT VN nhận trực tiếp từ
KH (Giá tốt); Từ Công ty Dịch thuật: Giá thấp do giá nhận từ KH thấp
• Freelancer ít sử dụng công nghệ dịch như Trados WordFast.
• Chưa có tổ chức quản lý và điều tiết hỗ trợ ngành biên phiên dịch

16. Vai trò của ngành dịch đối với phát
triển kinh tế
• Điều kiện bắt buộc với nhiều thủ tục giấy tờ
• Hỗ trợ các hoạt động trao đổi đàm phán
• Yêu cầu tất yếu trong hoạt động xây dựng và quảng
bá thương hiệu của doanh nghiệp

17. 2. Cơ hội và thách thức trong hội nhập
AEC, TPP
• Dân số: 625 triệu dân,
60% dân số trẻ
• GDP: 2,398 tỷ USD
• Tăng trưởng GDP:
4.4%
• Tổng giá trị thương
mại: 2,531 tỷ USD
• Tổng FDI: 136 tỷ USD
• Tổng lượt khách du
lịch: 102 triệu lượt

18. - 12 nước tham gia, 790 triệu dân
- Các thành viên TPP chiếm 40% GDP của
cả thế giới và 26% lượng giao dịch hàng
hóa toàn cầu
- TPP sẽ ảnh hưởng tới Việt Nam mạnh mẽ
hơn WTO

19. Cơ hội cho Freelance và LSP trong
hội nhập
• Nhu cầu từ các công ty nước ngoài
• Nhu cầu từ các công ty Việt Nam đầu tư ra nước
ngoài
• Nhu cầu từ các tổ chức chính phủ và phi chính phủ
• Các công ty Việt Nam có nhiều ưu thế về giá và chất
lượng dịch thuật

20. 5. Vai trò của các hiệp hội dịch thuật
• Trung tâm Biên - Phiên dịch Quốc gia
• VATI: CLB biên phiên dịch VN
• Young Translator Community

21. VIETNAM ASSOCIATION OF
TRANSLATION INDUSTRY
CLB BIÊN PHIÊN DỊCH VIỆT NAM

22. Các vấn đề mà ngành biên phiên dịch cần làm
• Cải thiện giá dịch thuật, chất lượng dịch thuật, và
nhận thức về ngành của các công ty dịch thuật.
• Chính sách dịch công chứng (Người dịch; Cty dịch
thuật có con dấu chứng nhận thay vì qua phòng CC)
• Cấp chứng chỉ nghề biên phiên dịch
• Nâng cao nhận thức vai trò của ngành biên phiên
dịch trong cộng đồng
• Liên kết quốc tế, giao thương quốc tế