...

1. Mahahalagang Pamana ng mga
Sinaunang Asyano sa Daigdig

2. Pamana mula sa Kanlurang Asya
• Cuneiform
- Isa sa pinakamahalagang ambag ng mga Sumerian
sa daigdig.
- Nangangahulugang “hugis-sinsel” ang
pinakaunang sistematikong paraan ng pagsulat sa
buong daigdig.
• Epic of Gilgamesh
- itinuturing na kauna-unahang akdang papanitikan
sa daigdig.
- Nilalaman ito ang kanyang mga kahanga-hangang
nagawa at pakikipagsapalaran sa kaniyang
pagnanais na makamtan ang imortalidad.

3. • Sistemang Sexagesimal
- Pagbibilang batay sa numerong 60.
- Nagbunsod sa sistematikong paghahati ng oras
at ng bilog.
- Mayroon ding silang kalendaryong nahahati sa
12 buwan.
- Mayroon din silang mga ideya sa larangan ng
astrolohiya at geometry.
• Gulong
- Ginamit ang prinsipyo sa likod ng gulong hindi
lamang sa transportasyon kung hindi maging sa
iba pang gawain.
- Maraming makina at proseso ngayon ang
gumagamit ng gayong prinsipyo.

4. • Araro at Layag
- Pinaunlad ng araro ang sistema ng pagtatanim
samantalang pinabilis naman ng paggamit ng layag
ang transportasyong pantubig.
• Code of Hammurabi
- Katipunan ng 282 batas tungkol sa iba’t-ibang
aspekto ng pamumuhay sa Mesopotamia.
- Tinutukoy nito ang mga paglabag sa batas at
nagtakda ng tiyak na parusa para sa bawat isa.
- “Mata sa mata, ngipin sa ngipin”
- Bagama’t malupit ang mga parusa, ang
pagpapahalaga sa pagpapalagay na inosente ang
isang akusado hangga’t hindi napatutunayan ang
kaniyang pagkakasala, at ang pagbibigay-
pagkiakataon sa akusado at nag-aakusa na
magharap ng ebidensiya.

5. • Hanging Gardens of Babylon
- Ipinatayo ni Nebuchadnezzar II para sa
kanyang asawang si Reyna Amytis.
- Itinanghal ito bilang isa sa Seven Wonders of
the Ancient World.
• Bakal (Iron)
- Isang uri ng metal na mas matibay kaysa tanso.
• Consonantal
- Isang modernong sistema ng pagsulat.
- Wala itong mga patinig.
- Pinakalaganap na sistema ng pagsulat sa
sinaunang panahon.

6. Pamana mula sa Timog Asya
• Sanskrit
- Pinag-ugatan ng maraming wikang Indo-
European.
- Sa klasikal na Sanskrit nasusulat ang maraming
mahahalagang akdang pampanitikan, pang-agham,
teknikal, pilosopikal, at panrelihiyon.
- Ginagamit pa rin sa mga ritwal at seremonyang
Hindu at Buddhist.
• Vedas
- Katipunan ng sagradong teksto mula sa sinaunang
India.
- Itinuturing na pinakamatandang akdang
pampanitikan ng kabihasnang Indo-Aryan, at
pinakasagradong aklat ng India.

7. - Binubuo ng apat na aklat na naglalaman ng mga
himno, kabihasnan, incantation, at awit
pandigma.
• Rig Veda
- Ang pinakamatanda at pinakamahalaga sa
Vedas.
- Nagsisilbi bilang tala ng kasaysayan dahil
inilalarawan nito ang buhay sa India noong
panahon ng Vedic.
- Mahalaga hindi lamang sa mga Hindu kung
hindi maging sa mga kasapi ng ibang relihiyon.

8. • Mahabharata
- “The Great Story of the Bharatas”
- Itinuturing na isa sa pinakadakila at
pinakamahalagang akdang pampanitikan sa
mundo.
- Pinakamahabang tulang epiko sa daigdig.
- Tungkol sa kasaysayan, mga mito, at kaisipang
Hindu.
• Bhagavad Gita
- Isang dakilang tulang Hindu.
- Binubuo ng 700 na taludtod.
- Tungkol sa mga temang pilosopikal at
teolohikal.

9. • Ramayana
- “Rama’s Way”
- Isa pang dakilang akda sa India.
- Binubuo ng may 24,000 couplet o 48,000
taludtod.
- Tungkol sa dakilang pag-iibigan.
- Naglalaman din ng mahahalagang turong Hindu.
• Panchatantra
- Pinakamadalas isalin na akdang pampanitikan sa
India.
- Katipunan ito ng mga kwentong Indian na
karaniwang ang pangunahing tauhan ay hayop.
- Matututuhan sa bawat kwento ang isang aral
tungkol sa magandang pag-uugali o pag-unawa sa
tama at mali.

10. • Ayurveda
- Itinuturing itong isa sa pinakamatandang sistema
ng agham o panggagamot.
- Nangangahulugang “agaham ng buhay”
- Sakop nito hindi lamang ang panggagamot ng
karamdaman kung hindi maging ang pagsusulong
ng kagalingang pisikal, pangkaisipan, at
pangkaluluwa.
- Kinilala bilang isang alternatibong paraan ng
panggagamot.
• Siruhiya
- Paraan ng panggagamot.
- Sushruta – “Ama ng Siruhiya”
- Sushruta Sambita – aklat na naglalaman ng 300
pamamaraan at mahigit 100 na kagamitan sa
Sirihuya.

11. Ambag Kaugnay na Kaisipan
Mga Konsepto sa
Geometry
Salitang gyaamiti na nangangahulugang “pagsukat
ng mundo”
Kaalaman sa
Trigonometry
Salitang trikonmiti na nangangahulugang “pagsukat
ng tatsulok”
Pagtakda sa halaga ng pi -------------------
Konsepto ng zero bilang
aktwal na
numero/halaga
Salitang sunya na nangangahulugang “walang
laman”
Konsepto ng Infinity Pag-uuri sa mga numero/halaga bilang nabibilang,
napakarami upang mabilang, at walang hanggan.
Pagsisimula ng decimal
system
Mga salitang Rig Veda na nangangahulugang
“sampu”, “isang daan,” “libo,” at “sampung libo”

12. Pamana mula sa Silangang Asya
• Ang papel, pulbura, woodblock printing, at
magnetic compass ang tradisyunal na
itinuturing na “Apat na Dakilang Imbensiyang
Tsino”
• Noong panahaon ng Dinastiyang Song ay
ginamit ng mga Tsino ang pulbura upang
gumawa ng mga sandatang laban sa mga
kalaban nilang Mongol.
• Ginagamit ngayon ang pulbura hindi lamang sa
mga sandatang pandigma kung hindi maging sa
fireworks.

13. • Civil Service Examination
- Pagsusulit para sa mga nais manilbihan sa
pamahalaan.
- Mahalagang bahagi ito sa pagpili ng mga
maninilbihan sa mga pamahalaan sa iba’t-ibang
dako ng daigdig.
• Seda
- Lubos itong kinagiliwan ng mga Kanluranin at
naging isa sa mga pangunahing kalakal na
idinaan sa Silk Road patungong Mediterranean,
Africa, Kanlurang Asya, at Europe.

14. • Acupuncture
- Paraan ng pagtusok ng mga pinong karayom sa
balat sa mga partikular na bahagi ng katawan
upang maibsan ang sakit o kaya ay gumaling ang
karamdaman.
- Kinikilala ngayong bilang isang mabisang
paraan ng alternatibong panggagamot.
• Great Wall of China
- Dinisenyo upang maging pananggalang laban
sa mga tribog lagalag mula sa hilaga ng China.

15. Iba pang Pamana ng mga Sinaunang
Tao
Mahahalagang
Pilosopiya at Paniniwala
Kagamitan sa Iba’t-ibang
Larangan
Confucianism
Taoism
Legalism
Feng shui
Wheelbarrow
Water clock
Chopsticks
Abacus
Payong
Saranggola

16. • Haiku
- Isang uri ng maikling tulang may taludturang 5-7-5
na karaniwang nagbibigay ng malinaw na larawan
ng isang pangyayari sa kalikasan o isang sandali sa
buhay ng makata.
• Tanka
- Maiksing tulang Hapones na umusbong noong
panahon ng Heian.
• Makura no soshi
- “The Pillow Book”
- Isang aklat ng mga anekdota, obserbasyon,
saloobin, at tala sa talaarawan ni Sei Shonagon.
- Tinuturing ngayong bilang isang mahalagang
primaryang sanggunian tungkol sa buhay-
aristokratiko noong panahon ng Heian.

17. • Genji Monogatari
- “The Tale of Genji”
- Itinuturing bilang pangunahing obrang fiction
ng panahong Heian at unang nobela sa daigdig.
- Isinulat ni Murasaki Shikibu.
• Cha-no-yu
- Tea ceremony
- Isang detalyadong seremonyang nakasentro
hindi lamang sa mismong paghahanda at pag-
inom ng tsaa kung hindi maging sa mga
prinsipyo ng pagkakaisa, paggalang,
kadalisayan, at kapayapaan.

18. • Bonsai
- Pagpapatubo ng binansot na punongkahoy sa
mababaw na paso ay nag-ugat sa China ngunit
nagingtanyag dahil sa mga Hapones.
• Origami
- Japanese paper folding
- Ipinapalagay na nagsimula si Japan dakong
ikaanim na siglo kaugnay sa pagbabalot ng mga
alay sa mga rituwal ng Shinto.
• Ikebana
- Tawag sa masining na pag-aayos ng mga
bulaklak, dahon, at tangkay na nagbibigay-diin
sa anyo at balanse.

19. • Buljo jikji simche yojeol
- Pinakamatandang nananatiling aklat na
naimprenta gamit ang movable metal printing.
- Laman nito ang mahahalagang aral ng
Buddhism.