16. U.MahirYILDIRIM/NejdetYILMAZ/DenizAKSOY 16/65
Altshuller’in Problem
Sınıflandırması
Seviye Yaratıcılık Seviyesi
Çözümlerin
Yüzdesi
Bilgi Kaynağı
İncelenmesi Gereken
Yaklaşık Çözüm Sayısı
1 Bilinen çözüm 32% Kişisel bilgi birikimi 10
2 Küçük iyileştirmeler 45% Şirketin bilgi birikimi 100
3 Büyük iyileştirmeler 18% Sektör içerisindeki bilgi birikimi 1000
4 Yeni bir konsept 4%
Sektör dışındaki bilgi birikimi
100,000
5 Buluş (icat) 1% Bilinen her şey 1,000,000
18. U.MahirYILDIRIM/NejdetYILMAZ/DenizAKSOY 18/65
MÜKEMMELLİK SEVİYESİ
• MükemmellikSeviyesi =
• Fi = Faydalı Etkiler Hi = Zararlı Etkiler
• Bu e ilimin limiti alındı ında, Ideal Final Result (IFR) teoremiğ ğ
elde edilir
• Teoremin sonsuza ula tı ı yerde, ortada olmayan birş ğ
makinenin, tüm fonksiyonlarını yerine getirmesi durumuna
ula ılmaktadır.ş
Örnek: Araba ve çevre kirlili i.ğ
∑
∑
H
F
i
i
59. U.Mahir YILDIRIM / Nejdet YILMAZ / Deniz AKSOY 59 / 65
1. Hareketli nesnenin ağırlığı 14. Dayanıklılık, güç 27. Güvenilirlik
2. Sabit nesnenin ağırlığı 15. Hareketli nesnenin dayanıklılığı 28. Ölçülerin doğruluğu
3. Hareketli nesnenin uzunluğu 16. Sabit nesnenin dayanıklılığı 29. Üretimin doğruluğu
4. Sabit nesnenin uzunluğu 17. Sıcaklık
30. Nesneye etki eden zararlı
faktörler
5. Hareketli nesnenin alanı 18. Parlaklık 31. Zararlı yan etkiler
6. Sabit nesnenin alanı
19. Hareketli nesnenin harcadığı
enerji
32. Üretilebilirlik
7. Hareketli nesnenin hacmi 20. Sabit nesnenin harcadığı enerji 33. Kullanım kolaylığı
8. Sabit nesnenin hacmi 21. Güç 34. Tamir edilebilirlik
9. Hız 22. Enerji kaybı 35. Uyumluluk
10. Kuvvet 23. Madde kaybı 36. Sistemin karmaşıklığı
11. Gerilim ve basınç 24. Bilgi kaybı 37. Karmaşık kontrol
12. Şekil 25. Zaman kaybı 38. Otomasyon seviyesi
13. Nesnenin dengesi 26. Madde miktarı 39. Verimlilik
60. U.Mahir YILDIRIM / Nejdet YILMAZ / Deniz AKSOY 60 / 65
• Aşağıdaki durumlardan herbiri bir
fiziksel çelişkiyi gösterir:
– Bir sistem özelliği iki zıt durumda bulunmak
zorunda ise,
– Bir özellik, bileşen, eleman vb. hem olmalı
hem de olmamalı ise
ÇELİŞKİ ve ÇELİŞKİ MATRİSİ
61. U.Mahir YILDIRIM / Nejdet YILMAZ / Deniz AKSOY 61 / 65
• Fiziksel çelişkileri çözmek için aşağıdaki
ayırma prensipleri kullanılabilir:
– Zamanda ayırma
– Mekanda ayırma
– Parçalar ve bütün arasında ayırma
– Duruma göre ayırma
ÇELİŞKİ ve ÇELİŞKİ MATRİSİ
62. U.Mahir YILDIRIM / Nejdet YILMAZ / Deniz AKSOY 62 / 65
ÇELİŞKİ ve ÇELİŞKİ MATRİSİ
63. U.Mahir YILDIRIM / Nejdet YILMAZ / Deniz AKSOY 63 / 65
Sorun: Bir sunum çubuğu aşağıdaki
birbirleriyle çelişen özelliklere sahip
olmak zorundadır:
• Uzun olmalı
• Küçük olmalı
Çelişki Matrisi ile çözülmüş bir
örnek
64. U.Mahir YILDIRIM / Nejdet YILMAZ / Deniz AKSOY 64 / 65
Hareketli
nesnenin
ağırlığı
Sabit
nesnenin
ağırlığı
Hareketli
nesnenin
uzunluğu
Sabit
nesnenin
uzunluğu
Hareketli
nesnenin
alanı
Sabit
nesnenin
alanı
Hareketli
nesnenin
hacmi
Sabit
nesnenin
hacmi
1 2 3 4 5 6 7 8
1
Hareketli
nesnenin
a ırlı ığ ğ
+
15, 8,
29,34
29, 17,
38, 34
29, 2,
40, 28
2
Sabit
nesnenin
a ırlı ığ ğ
+
10, 1,
29, 35
35, 30,
13, 2
5, 35,
14, 2
3
Hareketli
nesnenin
uzunlu uğ
8, 15,
29, 34
+
15, 17,
4
4, 7,
17, 35
4
Sabit
nesnenin
uzunlu uğ
35, 28,
40, 29
+
17, 7,
10, 40
35, 8,
2,14
5
Hareketli
nesnenin
alanı
2, 17,
29, 4
14, 15,
18, 4
+
7, 14,
17, 4
6
Sabit
nesnenin
alanı
30, 2,
14, 18
26, 7,
9, 39
+
Geliştirilen
Özellik
Kötüleşen
Özellik
65. U.Mahir YILDIRIM / Nejdet YILMAZ / Deniz AKSOY 65 / 65
•Kaynaklar
Altshuller G. S., The innovation algorithm : TRIZ, systematic
innovation and technical creativity
http://en.wikipedia.org/wiki/Morphological_analysis
http://www.machinedesign.com
http://www.insankaynaklari.com
http://www.kalder.org
http://www.spac.com.tr/soft/triz.htm
www.triz-journal.com