1. Banghay-Aralin sa Filipino IV
Wika
I. Layunin
A. Tukoyin sa mga salitang nabasa na nagpapahiwatig o nagbabala.
B. Pag-uuri ng mga pangungusap ayon sa gamit at kayarian.
C. Gamitan ng mga ibat-ibang bantas ang pangungusap.
II. Paksa at Aralin:
A: Paksa: Pagkilala sa ibat-ibang uri ng pangungusap ayon sa gamit at kayarian nito
B. Sanggunian: Hiyas sa Filipino IV p.10-13, 16
http://lessonproper.blogspot.com/2011/06/uri-ng-pangungusap-ayon-sagamit.html
C Kagamitan: laptop, ohp projector, plaskard
III. Pamamaraan
Gawaing Guro Gawaing Mag-aaral
A. Panimulang Gawain
a. Panalangin
b. Pagtetsek ng liban at hindi liban..
c. Pagbati.
B. Balik-Aral
Magpapakita ang guro ng ibat-ibang
uri ng pangungusap sa pisara.
Ating basahin ang mga sumusunod:
Mga bata pansinin ang mga
nakapaskil sa pisara.
Ano-anu ang mga nakapaskil na ito,
sino ang may ideya?
Tama, ito ay mga pangungusap.
Ngayon sa nakaraang araw ng ating
talakayan. Ano nga ulit ang
pangungusap.
1. Namangha si Rene nang mabasa ang
nakapaskil sa harap ng kanilang tahanan.
2. Bukas ay magsadya po kayo sa taong
napagsanlaan ng lupa at sabihing makikipag-
ayos po tayo.
3. Huwag po kayong mag-alala.
4. Bakit kaya? Ano ang nangyari?
5. Inay! Itay! Narito na po ako!
Ito po ay mga pangungusap.
Ito po ay lipon ng mga salita na buo ang diwa. Ito po
ay nagsisimula sa malaking titik.

2. Ako’y nagagalak sapagkat nasagot
ninyo ang aking katanungan.
Mabuti ba kayong tagapakinig?
Unawaing mabuti ang kwentong
“Huwag Kayong Mag-alala”. Uriin ang
mga pangungusap ayon sa gamit.
C. Paglalahad
Ang pangungusap ay lipon ng mga salita na
buo ang diwa. Binubuo ito ng panlahat na
sangkap, ang simuno at panag-uri
Ano-anu ang mga ito?
1. Nagsasalaysay- pangungusap na
nagkukwento o nagsasalaysay ng pangyayari.
Ito ay nagtatapos sa tuldok. (.)
Halimbawa:
a. Si Ana ay tumatakbo.
b. Ang ibon ay lumilipad.
2. Pa-utos-pangungusap na nag-uutos at
nagtatapos sa tuldok. (.)
Halimbawa:
a. Magdilig ka ng halaman.
b. Magsibak ka ng kahoy
3. Pakiusap- pangungusap na maaring
nagsasaad ng paghingi ng pabor.
Ginaagamitan ng magagalang na salita upang
maki-usap. Maaring nagtatapos sa bantas na
tuldok o tandang pananong (./?)
Halimbawa
a. Maari ba akong humiram ng lapis.
b. Pakisara po ang pinto.
4. Patanong- pangungusap na naghahanap ng
kasagutan at nagtatapos sa bantas na
tandang pananong. (?)
Halimbawa:
a. Nasaan na ba ang aking apo?
b. Kaya mo bang buhatin ‘yan?
5. Padamdam- pangungusap na nagpapahayag
ng matinding damdamin. Maaring pagkatuwa,
pagkabigla, pagkatakot o pagkalungkot. Ito ay
nagtatapos sa tandang padamdam. (!)
Halimbawa:
a. Naku! Ang daming insekto!
b. Bilisan mo! Umuulan na!

3. D. Pangkalahatan
Ano ang pangungusap?
Ilan ang mga Uri ng Pangungusap ayon sa
gamit at Anu-ano ang mga ito?
Aling bantas nagtatapos ang pangungusap na
pasalaysay, pautos at pakiusap?
Anong pangungusap ang nagtatapos sa
tandang pananong?
Anong pangungusap ang nagtatapos sa
tandang padamdam?
Ang pangungusap ay lipon ng mga salita na buo ang
diwa. Binubuo ng simuno at panag-uri.
Lima po ang Uri ng pangungusap ayon sa gamit ito
po ay ang mga pangungusap na pasalaysay,
patanong, pakiusap, pautos at padamdam.
Ang pangungusap na pasalaysay, pautos at pakiusap
ay nagtatapos sa tuldok.
Ang pangungusap na patanong ay nagtatapos sa
bantas na tandang pananong.
Ang pangungusap na padamdam ay nagtatapos sa
bantas na tandang padamdam.
IV. Pagtataya:
A. Subukan Natin
Panuto: Tukuyin ang uri ng pangungusap ayon sa gamit: Pasalaysay, Pautos, Pakiusap, Patanong o Padamdam.
Lagyan ng tamang bantas.
1. Si Lisa ay matalinong bata_
A. pasalaysay B. pautos C. patanong D. pakiusap E. padamdam
2. Hay Naku_ Kayo na ang mag-usap__
A. pasalaysay B. pautos C. patanong D. pakiusap E. padamdam
3. Saan ka pupunta_
A. pasalaysay B. pautos C. patanong D. pakiusap E. padamdam
4. Dalhin mo sa akin ang lapis na ‘yan_
A. pasalaysay B. pautos C. patanong D. pakiusap E. padamdam
5. Paki abot po ng lapis ko_
A. pasalaysay B. pautos C. patanong D. pakiusap E. padamdam
Sagot:
Bilang Titik Bantas
1 A pasalaysay tuldok (.)
2 E padamdam tandang
padamdam (!)
3 C patanong tandang
pananong (?)
4 B pautos tuldok (.)
5 D pakiusap tuldok (.)

4. B. Subukan Mo Na
Panuto: Tukuyin ang uri ng pangungusap ayon sa gamit: Pasalaysay, Pautos, Pakiusap, Patanong o Padamdam.
Lagyan ng tamang bantas.
---1. Mabilis akong tumakbo sa bintana at sumilip ako__
__2. Maari po ba akong humiram ng pera_
__3. O, bakit ka naudlot_
__4. Sige, Gina, patuluyin mo_
__5. Dito na ba sila patitirahin_
__6. Naku_ may sunog_
__7. Huwag mong intindihin ‘yon_
__8. Kumain na tayo_
__9. Napatingin ako sa tatay
__10. Kinapos ng pagkain si Aling Gloria_
Sagot:
Bilang Uri ng
Pangungusap
Bantas
1 pasalaysay tuldok (.)
2 pakiusap tuldok (.)
3 patanong tandang
pananong (?)
4 pasalaysay tuldok (.)
5 patanong tandang
pananong (?)
6 padamdam tandang
padamdam (!)
7 pasalaysay tuldok (.)
8 pasalaysay tuldok (.)
9 pasalaysay tuldok (.)
10 pasalaysay tuldok (.)
V. Takdang Aralin:
Sumulat sa iyong kwaderno ng tig-dalawangpangungusap na Pasalaysay, Pautos, Pakiusap, Patanong at
Padamdam
Inihanda ni:
Mary Jean M. Dacallos
Aplikante