1. Ευστράτιος Μαυρίδης Αναπλ. Προϊστάμενος
Αγγελική Παναγιωτοπούλου Προϊσταμένη
Ευαγγελία Γιαρτζά Ιατρός Βιοπαθολόγος
Αιμοδοσία
Γ.Ν.Θ. Άγιος Παύλος

2.  Τις τελευταίες δεκαετίες η χρήση του αίματος και
των παραγώγων του έχει αυξηθεί σημαντικά στις
ανεπτυγμένες χώρες. Αυτό οφείλεται στην εξέλιξη
της ιατρικής επιστήμης (αντιμετώπιση κακοηθών
νοσημάτων, πραγματοποίηση εκτεταμένων
χειρουργικών επεμβάσεων) και στη δημογραφική
γήρανση του πληθυσμού η οποία συνεπάγεται
και αυξημένη νοσηρότητα.
 Ειδικότερα στην Ελλάδα το πρόβλημα παίρνει
ιδιαίτερα σοβαρές διαστάσεις λόγω υψηλού
αριθμού τροχαίων ατυχημάτων και ύπαρξης
ικανού αριθμού πασχόντων από κληρονομικές
αιμοσφαιρινοπάθειες.

3. Πηγές αίματος
Η συλλογή αίματος στις αιμοδοσίες
(προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες σε
επάρκεια αίματος) διενεργείται από μη
αμειβόμενους αιμοδότες ως ακολούθως:
1. Από το περιβάλλον των ασθενών
(συγγενείς, φίλοι) που δίνουν αίμα για να
καλύψουν τις ανάγκες συγκεκριμένων
ασθενών.
2. Από εθελοντές αιμοδότες που δίνουν αίμα
μεμονωμένα (αλτρουιστές αιμοδότες) ή
ομαδικά (εθελοντές αιμοδότες που αποτελούν
μέλη διαφόρων συλλόγων, σωματείων ή
ποικίλων εργασιακών φορέων).

4.  Η λήψη αίματος γίνεται μετά από
προσεκτική επιλογή του αιμοδότη. Ο ιατρός
λαμβάνει λεπτομερές ιστορικό του
αιμοδότη, διερευνά την ύπαρξη ύποπτου
ιστορικού μεταδοτικού νοσήματος,
επισκοπεί το δέρμα για τυχόν νύγματα
βελόνης ή ύπαρξης μεταδοτικής
δερματοπάθειας. Εν συνεχεία ελέγχει την
αρτηριακή πίεση και την αιμοσφαιρίνη του
αιμοδότη και εφ’ όσον είναι τελείως υγιής
οδηγείται στην αίθουσα αιμοληψιών.
 Όταν ολοκληρωθεί η αιμοληψία,
λαμβάνεται δείγμα αίματος σε σωληνάρια
για τους απαιτούμενους εργαστηριακούς
ελέγχους.

5. Σκοπός
 της έρευνας είναι η εξεύρεση του
ασφαλέστερου δυνατόν αίματος,
συγκρίνοντας τη συχνότητα των
επιβεβαιωμένων φορέων μεταδοτικών
νοσημάτων, για τα οποία γίνεται
υποχρεωτικός έλεγχος, με το είδος
(αλτρουιστές, σύλλογοι ή συγγενείς) και
την καταγωγή των αιμοδοτών (έλληνες ή
αλλοδαποί).

6. Η Αιμοδοσία του Αγίου Παύλου το έτος 2009 διενήργησε
13313 αιμοληψίες.
4458
συγγενείς
33,5%
7258
αιμοδότες
τραπεζών
54,5%
1597
αλτρουιστές
αιμοδότες
12,0%
8855
εθελοντές
66,5%
Ανάλυση αιμοληψιών ως προς την αιτία
αιμοδότησης
Υλικό και μέθοδος

7. 13156
98,82%
157
1,18%
Ανάλυση αιμοληψιών ως προς την καταγωγή
των αιμοδοτών
Έλληνες Αλλοδαποί
Όλοι οι αιμοδότες ελέγχθηκαν για HBV, HCVκαι HIV με ELISA IIIης
γενιάς στην αιμοδοσία και στη συνέχεια με τη μέθοδο NATστο κέντρο
μοριακού ελέγχου αίματος του ΑΧΕΠΑ για τους ίδιους ιούς.
Ελέγχθηκαν επίσης για HTLV I-II με ELISA και για σύφιλη με RPR.

8. Αποτελέσματα ελέγχου
Καταγωγή Αιτία αιμοδότησης
Συνολικά Έλληνες Αλλοδαποί
Περιβάλον
ασθενών
Εθελοντές
τραπεζών
Αλτρουιστές
εθελοντές
Αριθμός
αιμοδοτών
13313 13156 157 4458 7258 1597
Αριθμός
φορέων
HBV
16
0,12%
4
0,03%
12
7,64%
12
0,27%
4
0,055% _
Αριθμός
φορέων
HCV
3
0,023%
1
0,008%
2
1,27%
3
0,07% _ _
Αριθμός
φορέων
HIV
2
0,015%
2
0,015%
_ 2
0,045% _ _
HTLV _ _ _ _ _ _
Σύφιλη _ _ _ _ _ _

9. Συμπεράσματα:
 Η συχνότητα των φορέων HBV βρέθηκε
κατά (7,64% : 0,03% ) =255 φορές και της HCV
κατά (1,27% : 0,0076%) =167 φορές μεγαλύτερη
στους αλλοδαπούς, απ΄ ότι στους ελληνικής
καταγωγής αιμοδότες, σε αντίθεση με τους
φορείς HIV όπου στους αλλοδαπούς δεν
βρέθηκε κανένας φορέας.
 Τα κριτήρια επιλογής των δύο ομάδων ίσως
πρέπει να διαφοροποιηθούν ανάλογα με το
ποσοστό των φορέων για τους παραπάνω
ιούς.

10.  Οι εθελοντές αιμοδότες ανήκουν σε ομάδες χαμηλού κινδύνου,
όσον αφορά την μετάδοση νοσημάτων με τη μετάγγιση,
αιμοδοτούν συχνά και γι αυτό αποτελούν θεμέλιο ασφαλούς και
επαρκούς αίματος.
 Οι συγγενείς αιμοδότες είναι σε μεγαλύτερο ποσοστό φορείς
μεταδοτικών νοσημάτων και είναι συνήθως αιμοδότες της μιας
φοράς. Συχνά αιμοδοτούν κάτω από συναισθηματική φόρτιση ή
πίεση και πιθανόν να αποκρύπτουν προβλήματα υγείας ή
επικίνδυνης συμπεριφοράς που τους εκθέτει σε αυξημένο κίνδυνο
λοιμώξεων. Η υποχρέωση του συγγενικού περιβάλλοντος να
αιμοδοτεί για τον ασθενή του, λύνει εν μέρει το πρόβλημα της
εξεύρεσης αίματος, δεν είναι όμως αποτελεσματική ούτε ασφαλής
και κοινωνικά αποδεκτή. Οι αιμοδότες αυτοί δίνουν το αίμα τους
από ανάγκη και όχι σαν προσφορά, με τάση συναλλαγής. Η
αιμοδοσία που στηρίζεται σ’ αυτούς τους δότες παραμένει εκτός
των διακηρύξεων της WHO της Ε.Ε και τoυ Ερυθρού Σταυρού
που επαγγέλλονται τις αρχές του εθελοντισμού. Εν τούτοις η
ομάδα των συγγενών αιμοδοτών εξακολουθεί να συνεισφέρει στη
συλλογή του αίματος με μια σημαντική αναλογία. Κατά συνέπεια
επιβάλλεται συντονιστική προσπάθεια μεταστροφής τους σε
εθελοντές αιμοδότες, αφού ήδη έχουν συνειδητοποιήσει την
αναγκαιότητα αυτής της προσφοράς.

11.  Με μια συνετή και συνεπή εξωστρεφή
πολιτική αιμοδοσίας είναι δυνατόν να
εξασφαλιστούν υψηλά ποσοστά εθελοντικά
συλλεγομένου αίματος που είναι και το
επιδιωκόμενο. Οι σύλλογοι εθελοντών
αιμοδοτών αποτελούν τη σημαντικότερη
πηγή προσπορισμού αίματος. Η άριστη
συνεργασία με τις Υπηρεσίες Αιμοδοσίας
συντελεί στη διατήρηση και την αύξηση του
αριθμού των τραπεζών αίματος με
αποτέλεσμα την αύξηση συλλογής
ασφαλέστερου αίματος.

12.  Η δημιουργία αλτρουιστών εθελοντών
αιμοδοτών δεν εξαρτάται μόνο από τις
προσπάθειες των Υπηρεσιών Αιμοδοσίας αλλά
από τις συντονισμένες ενέργειες της
αιμοδοσίας, των κοινωνικών φορέων και της
πολιτείας με σκοπό την ενημέρωση, την
προσέλκυση και την καλλιέργεια της ιδέας της
κοινωνικής προσφοράς και αλληλεγγύης.
Ακόμη η ενημέρωση και η εκπαίδευση των
σπουδαστών - μαθητών σε θέματα αιμοδοσίας
είναι επιβεβλημένη και απαραίτητη γιατί αυτοί
θα αποτελέσουν τους μελλοντικούς αιμοδότες.
Γι’ αυτό εκτός των άλλων η εκπόνηση
μελλοντικού σχεδιασμού ενημέρωσης και
εκπαίδευσης της σπουδάζουσας νεολαίας
θεωρείται σημαντική για την αύξηση του
αριθμού των εθελοντών αιμοδοτών που είναι η
ασφαλέστερη πηγή αίματος.

13. Ευχαριστώ