açıktan ve uzaktan öğretimde öğreten ve öğrenen rolleri

1. AÇIKTAN VE UZAKTAN ÖĞRETİMDE
ÖĞRETEN VE ÖĞRENEN ROLLERİ
EBRU FİLİZ
OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ
DANIŞMAN: DOÇ.DR. AGAH TUĞRUL KORUCU

2. UZAKTANÖĞRETİCİNİNROLLERİ
 Başarılı ve etkili bir uzaktan
eğitim sürecinin yürütülmesinde
kuşkusuz en önemli paylardan
birisi öğreticilere aittir.
Geleneksel sınıfta da öğrenme
ve öğretme sürecinin lideri veya
rehberi olan öğretici, uzaktan
eğitim sürecinde de bu rollerini
sürdürebilmeli ve hatta bu
rollerini dijitalleştirmelidir. Bu
bağlamda uzaktan öğreticinin
uzaktan eğitim sürecinde 7 farklı
rolü vardır. Bu roller; teknolojik,
yönetimsel, değerlendirici olarak,
öğretim tasarlayıcısı,
kolaylaştırıcı, pedagojik ve
sosyal rollerdir.

4. 1)TEKNOLOJİK ROLLER
 Öğretim Yönetim Sistemi
 •ÖYS platformunun yeterliliklerini
ve sınırlarını bilmeli
•ÖYS’ ye gelişmiş dosya (grafik,
ses, video vs.) yükleme (upload)
özelliğini kullanabilmeli,
gerektiğinde dosyaları
güncelleyebilmeli
•ÖYS platformunda
kullanılabilecek kaynakların
farkında olabilmeli
•Platformda bulunan ÖYS
araçlarını (group, calendar,
forum, quiz, wiki, note) ders içi
etkinliklerde kullanabilmeli


5.  Teknik
 •Temel düzeyde teknik sorunları (ses,
dosya vb.) çözebilmeli
•Mikrofon, kamera, kulaklık vb. cihazların
çalışır durumda olduğunu ders öncesi
kontrol etmeli
 Uygun Teknoloji Seçimi
 •Yeni teknolojileri araştırabilmeli
•Uzaktan bir derste kullanılan
teknolojilerde yetkin olabilmeli
•Uygun teknolojik kaynakları uzaktan
eğitimde kullanabilmeli
•Öğrenciler üzerinde farklı teknolojik
kaynakların bıraktığı etkilerin farkına
varabilmeli
Kaynak Sağlayıcı
•Basit ve özgün kaynaklar (doküman, web
sayfaları vs.) düzenleyebilmeli
•Fikri mülkiyet, medya ve kopyalama
haklarına içerik seçiminde dikkat etmeli
(İntihal)

6. 2)YÖNETİMSEL ROLLER
 Zaman Yönetimi
 •Ders planlaması yapabilmeli
•Ders etkinliklerini takvimsel
olarak ayarlayabilmeli
•Ders içi etkinliklere ayrılacak
süreyi belirleyebilmeli
•Değerlendirme zamanlamasını
belirleyebilmeli
•Haftalık gerçekleştirilecek
aktivitelerin zaman aralığını
belirlemeli
 Ders Yönetimi
 •Derse katılan öğrencilere ders
ile ilgili kuralları hatırlatmalı
•Ders içinde dersle ilgisiz ifade
veya soruları önleyebilmeli
•Etik kuralları ders içerisinde
uygulayabilmeli

7.  Kurumsal
 •Kurum misyonunu ve
ilkelerini bilmeli
•Kurumsal istekler
karşısında idari prosedürleri
uygulamalı
•İhtiyaç halinde kurumsal
destek mekanizmalarını
uygulayabilmeli
•Öğrencileri kurumsal
sorular karşısında ilgili
birimlere yönlendirebilmeli
•Yasal, gizlilik ve etik
konuları ve bunların etkileri
konusunda bilgi sahibidir.

8. 3)DEĞERLENDİRİCİ ROLLER
 Değerlendirmeye Yönelik
Roller
 •Uygun değerlendirme
kriterleri belirlemeli
•Alternatif ölçme tekniklerini
uygulayabilmeli
•Ders içeriğini kapsayıcı ve
düşünme becerilerini
geliştirici sorular sormalı
•Ödev rehberi
hazırlayabilmeli
•Kendisini, programı ve
içeriği değerlendirmeli
•Puanlamayı etik kurallara
göre yapmalı ve sonuçları
kaydetmeli

9. 4)ÖĞRETIMTASARLAYICI ROLLER
 Ders İçeriği
 •Dersin öğrenme hedeflerini
tanımlar ve hedeflere uygun
öğretim faaliyetleri geliştirmeli
•Ders öncesi, ders esnası ve
ders sonrası görevleri belirlemeli
•Beklenen sorumlulukları,
ödevleri ve değerlendirme
ölçütlerini içeren izlence
paylaşmalı
•Uzaklığın etkisini azaltmaya
yönelik önlemler (diyalog,
tartışma, grup çalışmaları vs.)
almalı ve uygun içerik sağlamalı
•Var olan teknolojik imkânları göz
önünde bulundurarak, minimum
müdahale gerektiren etkili bir
ders tasarımı yapabilmeli

10.  Ders Materyalleri
 •Ders hedeflerine yönelik
materyal ve etkileşim ortamı
belirlemeli
•Basit ve özgün materyaller
(doküman, web sayfaları vs.)
düzenleyebilmeli
•Materyalleri öğrencilerin bireysel
farklılıklarını esas alarak
hazırlayabilmeli
•Fikri mülkiyet, medya ve
kopyalama haklarına içerik
seçiminde dikkat etmeli (İntihal)
•Bireysel ders çalışmayı da
kolaylaştırıcı materyaller
geliştirmeli


11. 5)KOLAYLAŞTIRICIROLLER
 Öğrenmeyi Kolaylaştırma
 •Gerçek hayattan örnekler vererek
öğrencilerin konuyu anlamasını
kolaylaştırmalı
•Öğrencilerin farklı öğrenme
biçimlerini desteklemeli
•Katılımcıların ders içeriğiyle ilgili
paylaşımda bulunmasını teşvik etmeli
(Anlık sorular, fikir paylaşımları vs.)
•Öğrencilere kılavuzluk (scaffolding)
ederek uygun geribildirimler
verebilmeli
 Tartışmayı Kolaylaştırma
 •Demokratik bir tartışma ortamının
varlığını korumalı
•Tartışma ortamda fikir paylaşımını
destekleyecek dönütler vermeli
•Tartışmayı konu kapsamına göre
yönlendirebilmeli

12. 6)PEDAGOJIKROLLER
 İletişim
 •Öğrencilerin demografik
özelliklerine uygun iletişim
kurmalı (ırk,cinsiyet vb.
ayrımları desteklememeli )
•Öğrencilere ulaşabilmek
için mümkün olan tüm
iletişim kanallarını (e-posta,
mesaj vb.) kullanmalı
•Eşzamanlı iletişim
araçlarını da (Skype vs.)
etkili kullanabilmeli
•Öğrencilere açık ve
anlaşılır bir yol haritası
sunabilmeli

13.  Öğrenme-Öğretme Süreci
 •Öğrenci merkezli yaklaşımı ders içinde
yansıtmalı
•Öğrenci merkezli öğrenme etkinliklerini
kullanabilmeli
•Öğrencilere özdenetim duygusu altında
araştırma ortamı sunabilmeli
•Öğrenme türleriyle ilgili bilişsel süreçlerin
farkında olmalı
•İşbirlikçi, aktif ve yansıtıcı öğrenmeyi
desteklemeli
•Öğrencilerin bilgi ve becerileri nasıl
kazandığını bilmeli
•Öğrencilerin yaşam becerileri
kazanmalarına yardımcı olmalı
 Kişisel
 •Öğretimi eleştirel olarak analiz edebilmeli
•Kişisel inançlarının farkında olarak
gerektiğinde değiştirebilmeli
•Çevrimiçi öğrenme ve öğretme işleminin
bileşenlerini anlayabilmeli
•Konu alanı bilgisini güncel tutar.
(Öğrenmeye açıklık)
•Kişisel ve mesleki gelişimini organize
edebilmeli

14. 7)SOSYAL ROLLER
 Sosyal Roller
 •Ders içerisinde topluluk
duygusu geliştirmeye
yardımcı olmalı
•Öğrenciler arası etkileşimi
artırıcı etkinlikler (işbirliği,
grup çalışmaları vs.)
düzenlemeli
•Kültürel farklılıkları
minimize ederek ve ders içi
insani ilişkileri güçlendirmeli
•Oluşabilecek ders içi
çatışmaları dostça
çözebilmeli
•Öğrencileri destekleyici
mesajlar gönderebilmeli

15. ÖĞRENEN ROLLERI
Açık ve uzaktan öğrenme
ortamları öğretim şekli
bilginin sunuluş şekli topluluk
yapısının farklılığı iletişim ve
etkileşimin farklılığı ve
kullanılan ve sürekli
güncellenen teknolojiler
öğrenenlerin rollerini de
değiştirmektedir açık ve
uzaktan öğrenme
ortamlarında öğrenenlerin
rollerini inceleyen birçok
araştırmacı onların sahip
olmaları gereken rollere
farklı perspektiflerin
bakmışlar ve tanımlamalar
yapmışlardır.

16.  çevrimiçi öğrenenlerin öğrenme
stilleri farklılıklar göstermektedir bu
durum tüm çevrimiçi öğrenenler
için geçerli olabilecek rollerin
tanımlanmasını zorlaştırmaktadır
çevrimiçi öğretim ortamlarında
öğrenenlerin yaşamış oldukları en
önemli problemlerden biri sosyal
topluluk hissi oluşturamamalıdır.
bride ve bers bu açıdan bakarak
öğrenme grubu üyesi ve kendi
kendine öğrenen birey olmak üzere
2 temel öğrenen rolü
tanımlamışlardır

17.  Öğrenme grubu üyesi: öğretmenler
çevrimiçi ortamlarda yer alan
öğrenme faaliyetlerini katılmalı
öğrenen ve öğretenlerle etkileşim
halinde olmalı ve tartışmalarda yer
almalıdır
 Kendi Kendine Öğrenen Birey:
 Öğrenenler eş zamanlı öğrenme
aktiviteleri dışında öğrenme ve
araştırma becerilerine sahip olmalı
ve çevrimiçi eş zamansız öğrenme
araçlarını ve etkili bir şekilde
kullana bilmelidir

18.  Dabbagh çevrimiçi öğrencilerin
sahip olması gereken
karakteristikleri şu şekilde
belirtmiştir.
 Güçlü bir akademik kişisel görüş
 Çevrimiçi öğrenme teknolojileri
kullanmada akıcılık
 Kişisel arası iletişim ve iletişim
kurma becerileri göstermek
 Etkileşim ve iş birlikçi öğrenmenin
değerini anlamak
 Uzaktan öğrenmeyi işsel olarak
kontrol etmek
 Bireysel öğrenme becerileri
geliştirmek
 Öğrenme topluluğunu parçası olma
ihtiyacı sergilemek

19. Schrum ve hong uzaktan öğrenme
ortamlarındaki öğrenen rollerini şu
şekilde tanımlamıştır;
Öğrenim araçlarına
Teknolojiyi kullanabilen
Çalışma şekli ve alışkanlıkları
edinebilen
Amaç ve hedefleri olan
Kendine özgü yaşam tarzı olan
bireydir