1. Al-Xorazmiy Nomidagi
Toshkent Axborot Texnoligiyalar
Unversiteti 011- guruh talabasi
Muhammadjonov Diyorbekning fizika
(ma’ruza) II fanidan tayyorlagan ishi
Fan oqituvchisi: Abduraxmonov Qaxxor
2. Mavzu: Elektromagnit tebranish konturi
Reja:
• 1.Elektromagnit tebranish konturining ta’rifi.
• 2.Elektromagnit konturining potensial va kinetik energiyalari konturning
qaysi qismida joylashadilar.
• 3.Tebranish konturining tebranish davri va chastotasi.
• 4.Tebranish konturida zaryadning, tok kuchining va kuchlanishning erkin
garmonik tebranishlari ifodalari.
• 5.Ochiq tebranish konturi.
• 6.Radio to‘lqinlarini uzatish va qabul qilishda tebranish konturining ishlash
prinsipi.
• 7.Xulosa;
• 8.Foydalanilgan adabiyotlar.
3. Elektromagnit tebranish konturining ta’rifi.
• S kondensator va L induktivlikdan tashkil
• topgan yopiq elektr zanjirida yuz beradigan
• zaryad, kuchlanish va toklarning
• tebranishlarini kuzatamiz.
• Eng sodda yopiq elektr zanjir
4. Ӗpiq elektr zanjirida elektromagnit tebranishlar
L induktivlik g’altagi orqali razryadlana boshlaydi va g’altak ichida
magnit maydoni hosil bo’ladi. Kondensator to’la razryadlanganda zanjir
orqali o’tayotgan tok maksimal qiymatga erishadi va barcha energiya
g’altak ichidagi magnit maydoniga joylashgan bo’ladi.
5. L induktivlik g’altak qarshiligi ortishi bilan tokning qiymati kamaya
boshlaydi, natijada g’altakda o’zinduktsiya elektr yurituvchi kuchi
paydo bo’ladi. Bu EYuK zanjirdan o’tayotgan tokni o’sha yo’nalishda
tiklashga intiladi. Natijada S kondensator yana zaryadlana boshlaydi ,
ammo kondensator qoplamalarida zaryadlarning ishorasi avvalgi
holatiga nisbatan teskari bo’ladi.
6. Elektromagnit konturining potensial va kinetik
energiyalari konturning qaysi qismida
joylashadilar.
• Zanjir bo’yicha tok yo’qolganda, S – kondensator to’la zaryadlanib
bo’ladi va barcha energiya kondensator qoplamalari orasidagi elektr
maydoniga joylashadi.
7. • Undan keyin teskari yo’nalishda kondensator razryadlana boshlaydi va
barcha energiya g’altak ichidagi teskari yo’nalishdagi magnit
maydoniga o’tadi (rasmga qarang). Shunday qilib, zanjirdagi
elektromagnit tebranish bitta to’la tebranish davridan o’tadi.
• Kondensatordagi potentsiallar farqi
9. Tebranish konturining tebranish davri va chastotasi.
• Agar tsiklik chastota
• ligini hisobga olsak, ideal konturning tebranish davri quyidagiga teng
bo’ladi:
• Bu ifoda Tomson formulasi deb ataladi.
10. Tebranish konturida zaryadning, tok kuchining va
kuchlanishning erkin garmonik tebranishlari
ifodalari.
• Faqat “u” tebranuvchi kattalikni Q zaryadga, burchak
tezlikni bilan almashtirsak, quyidagi ifodaga
11. Ochiq tebranish konturi.
• Kondensator qoplamalaridagi potentsiallar farqini quyidagicha
ifodalash mumkin.
• vaqt bo’yicha hosila olsak, tebranish konturidagi tokning vaqt bo’yicha
garmonik tebranish ifodasiga ega bo’lamiz:
12. Radio to‘lqinlarini uzatish va qabul qilishda
tebranish konturining ishlash prinsipi.
• So‘nmas (1) tebranishlar generatori yuqori chastotali tebranishlar
hosil qiladi. Tovush tebranishlari mikrofon yordamida elektr
tebranishlariga aylantiriladi. (1) generatordan tebranishlar va tovush
tebranishlar modulyator deb ataluvchi (2) qurilmaga tushadi. Bu
qurilmada tovush tebranishlari ta’sirida generator ishlab chiqqan
tebranishlarning amplitudasi (amplitudali moldulyatsiya) yoki
chastotasi (chastotali modulyatsiya) o‘zgaradi. Amplitudavay
modulyatsiyaning misoli 7-rasmda ko‘rsatilgan.
14. Xulosa
• Xulosa: Men ushbu mashg’ulotdan elektromagnit tebranish
konturini
Tok kuchi, ampilatudasi, elektromagnit konturi potensiali va kineik
energiyasi haqida ko’plab malumotga ega boldim.
Yanada mukammalroq o’rgandim. O’tigan mavzulardan bilim va
ko’nkmalarimni yanada mustaxkamladim.
15. Foydalanilgan adabiyotlar.
• 1.Q.P.Abduraxmanov, V.S.Xamidov, N.A.Axmedova. FIZIKA. Darslik.
Toshkent. 2018 y.
• 2.Douglas C. Giancoli. Physics. Principles with Applicathions. January
17, 2004 USA ISBN-13^ 978-0-321-62592-2.
• 3. Абдурахманов К.П., Тигай О.Э., Хамидов В.С. Физикадан
мультимедиа лекциялар тўплами. Ўқув қўлланма. 2013 й. Pdf +
диск + СНМ.
• 4.Internet sahifalari.
• 5. https://fayllar.org/topshiriq-1-elektromagnit-tebranish-konturi-
topshiriq-rejasi.html
