bodemdaling

1. 4 juni 2014
Handelingsperspectieven bodemdaling
Aanpakken van een buikpijndossier
Gerald Jan Ellen
Informatie of beeld uit deze presentatie mag alleen worden
overgenomen na toestemming van de auteur.
Geraldjan.ellen@deltares.nl

2. Inhoud
4 juni 2014
• Bodemdaling?
• Waarom moeten we nu iets doen?
• Wat zien we vanuit een ‘governance perspectief’?
• Hoe pakken we dat aan?

3. Wat is het probleem?
• Structurele schade en hoge onderhoudskostenaan o.a. wegen,
spoorwegen, dijken, waterleidingen, pompstations en gebouwen.
• In China wordt de economische schade ten gevolge van
bodemdaling geschat op 1,5 miljard dollar per jaar waarvan 80%-
90% indirecte kosten zijn.
• Shanghai: over de periode 2001-2010 bedroeg de totale schade
ongeveer 2 miljard dollar.
• In Nederland door bodemdaling/grondwateronderlast
funderingschade tussen de 5 miljard en 30 miljard Euro.
4 juni 2014

4. Waarom moeten we nu iets doen?
• Wat hebben we gehoord tot nu toe?
• Bodemdaling speelt al eeuwen
• Historisch gegroeide situaties beginnen steeds urgenter te
worden, vanwege toename economische waarde urbane
gebied.
• Systeemkennis, technische oplossingen en
planningsbenaderingenzijn binnen handbereik.
• Principes:
> “ land use follows soil type and groundwater level”
> “Never shift problems, neither in time as in space”
> “Effective water management includes all stakeholders”
4 juni 2014

5. Waarom moeten we nu iets doen?
• Wat hebben we gehoord tot nu toe?
• Bodemdaling speelt al eeuwen
• Historisch gegroeide situaties beginnen steeds urgenter te
worden, vanwege toename economische waarde urbane
gebied.
• Systeemkennis, technische oplossingen en
planningsbenaderingenzijn binnen handbereik.
• Principes:
> “ land use follows soil type and groundwater level”
> “Never shift problems, neither in time as in space”
> “Effective water management includes all stakeholders”
4 juni 2014

6. Wat zien we vanuit een governance perspectief?
4 juni 2014
http://www.caricatures-ireland.com/blog/planning-and-implementation-cartoon/

7. Wat zien we vanuit een governance perspectief?
“Implementation is the continuation of
politics with other means” (Pressman and Wildavsky,1984)
4 juni 2014
The politics of “non-decision making“
(Barach & Baratz, 1962: ‘Two Faces of Power’)
Agendasetting
(Kingdon, 1995 en Jones en Baumgartner, 2005)

8. Wat zien we vanuit een governance perspectief?
• Bodemdaling is een ‘buikpijndossier’
• Causaliteit is vaak niet eenduidig
• Onzekerheid over het optreden van effecten (wanneer)
• Vooral voor bestuurders uitdagingen rond de VERDELING van:
• Kosten en baten
> Wie betaalt en wie plukt hier de vruchten van en wanneer?
• Verantwoordelijkheden
> Wie is nou waarvoor verantwoordelijk?
• Aansprakelijkheid
> Hoe groot is het risico van 1 vinger en daarna de hele
hand?
4 juni 2014
Hoe pakken we dit aan?

9. De decompressie kamer voorkomt hoofdpijn
4 juni 2014
Bron: http://farm9.static.flickr.com/8505/8491681031_d7ac55a0bc.jpg

10. 4 juni 2014

11. 4 juni 2014

12. 4 juni 2014
PUBLIEK PRIVAAT
PUBLIEK-PRIVAAT
Rollen en financiering

13. Verantwoordelijkheden
• Alles bij 1 partij
• Verdelen van verantwoordelijkheden
• Delen van verantwoordelijkheden
4 juni 2014

14. Governance ontwerp: een voorbeeld
4 juni 2014
Strategie=> Anticiperen Reageren
Rollen Overheid initieert Privaat initieert
Verantwoordelijkheden Delen:
Publiek regisseert en
signaleert
+
Privaat handelt
Bij 1 partij:
Privaat verantwoordelijk
+
Publiek adviseert
Financiering Verzekering
Spaarfonds
VVE
Verdienkansen?
Lening stelsel
Ad hoc: hypotheek+

15. Meekoppelmetrokaart
4 juni 2014
Bron: Urhahn Urban Design & MBDSO (2013), Proeftuinen klimaatbestendige stad.

16. Hoe ziet de toekomst eruit?
• Designers: ”agendasetters by nature”
• Multidisciplinair betekent ook aandacht voor governance tijdens
het ontwerpproces!
• Hoe gaan we leren van andere uitdagingen: (andere) effecten van
klimaatverandering, vergrijzing, krimp etc.
• Governance is een ontwerpproces en is niet voor de eeuwigheid.
• Meekoppelen/meegroeien heeft de toekomst.