SlideShare a Scribd company logo
1 of 11
Download to read offline
СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                                      2011 – 2012 оны хичээлийн жил



                          Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                           Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                             Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                    Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах


                                                                                                                                ХИЧЭЭЛИЙН ЗОРИЛГО


               Лекц 4                                                                                     • Шинэ системүүдийг байгуулах нь
                                                                                                            байгууллагыг өөрчлөлтөнд хүргэх нь
                                                                                                          • Компаниуд бизнес төлөвлөгөөндөө таарсан
                                                                                                            мэдээллийн системүүдийг байгуулах нь
                    Мэдээллийн системийг
                                                                                                          • Системийг хөгжүүлэх процессийн үндсэн үйл
                         байгуулах                                                                          ажиллагаанууд
                                                                                                          • Мэдээллийн системийг байгуулах аргууд ба
                                                                                                            системийг загварчлах арга зүй
                                                                                                          • Мэдээллийн системийг байгуулах үеийн
               Багш Д.Болормаа, СЭЗДС-МСМ Тэнхим                                                            сорилтууд ба удирдлагын шийдлүүд
                        dbolormaa@ife.edu.mn

     1.1                                                                 © 2006 by Prentice Hall   1.2                                                            © 2006 by Prentice Hall




                          Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                           Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                             Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                    Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах


                        Шинэ системийг байгуулах                                                                         Шинэ системийг байгуулах
           МС-ийн стратегийн гурвалжин                                                                          Мэдээллийн Системийн стратегийн гурвалжин
           •   Амжилттай ажиллаж байгаа компаниуд үндсэн бизнесийн стратегитай байдаг.
           •   Энэ бизнесийн стратеги нь Байгууллагын ба Мэдээллийн стратегийг хоёуланг                                        Бизнесийн стратеги
               нь хөтөлж явдаг.
           •   Компаний бизнесийн зорилтууд нь бүх шийдвэрүүдийг жолоодож байдаг.
           •   Бизнесийн стратеги нь бусад бүх стратегиа хөтөлдөг.
           •   Тиймээс Байгууллагын ба Мэдээллийн стратеги Бизнесийн стратегиасаа
               хамааралтай.
           •   Ямар нэгэн стратегид оруулсан өөрчлөлтүүд нь тэнцвэрийг хадгалахын тулд
               бусад стратегиудад өөрчлөлт оруулахыг шаарддаг.
           •   Компанийн ашиглаж буй бусад стратегиуд нь МС-ийн стратегид нөлөө
               үзүүлдэг.
                                                                                                                   Байгууллагын                     Мэдээллийн
           •   МС-ийн стратеги нь үргэлж үр дагавруудыг агуулж байдаг.
                                                                                                                     стратеги                        стратеги
           •   МС-ийн стратеги нь тэдний бизнесийн стратегийг дэмжихгүй байвал
               компаниуд тэнцвэрээ алддаг
     1.3                                                                 © 2006 by Prentice Hall   1.4                                                            © 2006 by Prentice Hall




                          Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                           Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                             Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                    Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах


                              Шинэ системийг байгуулах                                                                 Шинэ системийг байгуулах
                                                                                                              Шинэ системүүдийг байгуулах нь байгууллагыг
           1. Байгууллагын одоогийн МС-үүдэд                                                                             өөрчлөлтөнд хүргэнэ
           тулгарсан асуудлуудыг шинжлэх                                                                 • Шинэ системийг байгуулах - байгууллагын янз бүрийн
                                                                                                           хүмүүсийг хамруулдаг байгууллагын төлөвлөгдсөн
               2. Хүмүүсийн мэдээллийн хэрэгцээ                                                            өөрчлөлтийн нэг хэлбэр
               шаардлагуудыг үнэлэх                                                                      • Мэдээллийн системүүдэд хийсэн өөрчлөлт нь ажил, ур чадвар,
                                                                                                           удирдлага, байгууллага дахь өөрчлөлтийг дагуулна.
                     3. Тохирох шийдэл, технологийг                                                      • Удирдлага нь систем байгуулах хүчин чармайлтыг хянаж,
                     сонгох                                                                                түүний өртөг зардал ба үр өгөөжийг үнэлэх хэрэгтэй
                                                                                                         • Технологийг хэрэглэхээс ӨМНӨ процессуудыг дахин зохион
                          4. Бизнес процесс ба ажлуудыг                                                    байгуулбал МТ-ийн хөрөнгө оруулалтаас их үр өгөөжийг авч
                          дахин шинээр зохион байгуулах                                                    чадна!

     1.5                                                                 © 2006 by Prentice Hall   1.6                                                            © 2006 by Prentice Hall




СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа
                                                                                                                                                                                            1
СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                                      2011 – 2012 оны хичээлийн жил



                           Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                        Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                             Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                  Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах
                                                                                                               Мэдээллийн систем – байгууллагын төлөвлөгдсөн
                              Шинэ системийг байгуулах                                                                           өөрчлөлт

                   Мэдээллийн систем – байгууллагын төлөвлөгдсөн                                        Мэдээллийн системүүдийг бизнес төлөвлөгөөтэй нийцүүлэх
                                        өөрчлөлт                                                                                Системийг хөгжүүлэх чиглэл, хандлагыг
                                                                                                                                       харуулсан замын зураг
           •       Мэдээллийн системүүд – байгууллагын өмнө
                                                                                                                           Системийн хөгжлийн чиг хандлага
                   тулгарсан асуудлын шийдлийн үр дүн
                                                                                                                           Үндэслэл
           •       Байгууллагууд бизнесийн зорилгууддаа хүрэх
                   боломжийг нь дэмжсэн, бизнес төлөвлөгөөнд                                                               Одоогийн нөхцөл байдал
                   нийцсэн Мэдээллийн Системийн Төлөвлөгөөг
                   боловсруулах ёстой.                                                                                     Удирдлагын стратеги

           •       Мэдээллийн системүүдийг байгуулах нь                                                                    Хэрэгжүүлэх төлөвлөгөө
                   байгууллагыг өөрчлөлтөнд хүргэнэ                                                                        Төсөв

     1.7                                                               © 2006 by Prentice Hall   1.8                                                            © 2006 by Prentice Hall




                           Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                        Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                             Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                  Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах


                      Мэдээллийн систем – байгууллагын төлөвлөгдсөн өөрчлөлт                                   Мэдээллийн систем – байгууллагын төлөвлөгдсөн өөрчлөлт

                     Компанийн мэдээллийн системийн төлөвлөгөө
                                                                                                        Байгууллагын шинжилгээ (Бизнес системүүдийн төлөвлөлт)
           •       Мэдээллийн системийн төлөвлөгөөнүүдээр
                   шийдвэрлэх ёстой байгууллагын хэмжээний                                              • Бүтэц, зохион байгуулалтын нэгж, функц,
                   мэдээллийн хэрэгцээ шаардлагуудыг                                                      процесс, ба өгөгдлийн элемент бүрээр нь
                   илрүүлэхийн тулд дараахь                                                               байгууллагыг бүхэлд нь шинжилнэ.
                   шинжилгээнүүдийг ашиглаж болно
               –     Байгууллагын шинжилгээ
                                                                                                        • Байгууллагын өгөгдөл доторх гол үндсэн
               –     Амжилтын шийдвэрлэх хүчин зүйлүүдийн                                                 нэгж ба атрибутуудыг тодорхойлоход
                     шинжилгээ.
                                                                                                          тусална.
     1.9                                                               © 2006 by Prentice Hall   1.10                                                           © 2006 by Prentice Hall




                           Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                        Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                             Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                  Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах


                      Мэдээллийн систем – байгууллагын төлөвлөгдсөн өөрчлөлт                                   Мэдээллийн систем – байгууллагын төлөвлөгдсөн өөрчлөлт

                                                                                                               Амжилтын шийдвэрлэх хүчин зүйлүүд (CSFs)

                                                                                                        • Байгууллагын амжилтыг баталгаажуулна
           Байгууллагын
           шинжилгээний                                                                                   гэж итгэж байгаа тухайн салбар, компани,
           гарц, үр                                                                                       менежер болон илүү өргөн хүрээтэй
           дүнгийн жишээ
                                                                                                          орчноор тодорхойлогдсон үйл
                                                                                                          ажиллагаануудын зорилгууд



     1.11                                                              © 2006 by Prentice Hall   1.12                                                           © 2006 by Prentice Hall




СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа
                                                                                                                                                                                          2
СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                                       2011 – 2012 оны хичээлийн жил



                            Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                             Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                               Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                         Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах


                       Мэдээллийн систем – байгууллагын төлөвлөгдсөн өөрчлөлт                                     Мэдээллийн систем – байгууллагын төлөвлөгдсөн өөрчлөлт

                             АШХЗ ба Байгууллагын зорилгууд                                                             АШХЗ-ийг системийг хөгжүүлэхэд ашиглах
                                                                                                                А Менежерийн        А Менежерийн              А Менежерийн           А Менежерийн
            Жишээ      Зорилгууд                          АШХЗ                                                     АШХЗ                АШХЗ                      АШХЗ                   АШХЗ

            Ашгийн     Орлого/хувь хэмжээ                 Автоматчилагдсан салбар
            сонирхол   Хөрөнгө оруулалтын эргэн төлөлт    Загварлаг болгох                                                                      Хувь хүмүүсийн АШХЗ-г
                       Зах зээл эзлэлт                    Чанарын дилерийн систем                                                                  нэгтгэж, шинжлэх
                       Шинэ бүтээгдэхүүн                  Өртгийн хяналт
                       Энергийн стандартууд                                                                                                      Байгууллагын АШХЗ
                                                                                                                                                дээр зөвшилцөлд хүрэх

            Ашгийн     Чанартай эрүүл мэндийн үйлчилгээ   Бусад эмнэлгүүдтэй холбогдсон
            бус        ЗГ-ын зохицуулалтыг хангах         бүсийн нэгдсэн ЭМ-ийн төв                                                              Байгууллагын АШХЗ
                       Эрүүл мэнд, боловсролын ирээдүйн   Зохицуулалтуудын                                                                          тодорхойлох

                       хэрэгцээ, шаардлагууд              мониторингийг сайжруулах
                                                          Нөөцүүдийг үр ашигтай
                                                                                                                                                                        МС-үүдийг
                                                          хэрэглэх                                                                ШГТС-үүд ба
                                                                                                                                   өгөгдлийн
                                                                                                                                                                        зэрэглэхэд
                                                                                                                                                                          АШХЗ-г
                                                                                                                                   сангуудыг
                                                                                                                                                                         ашиглах
                                                                                                                                  тодорхойлох


     1.13                                                                 © 2006 by Prentice Hall   1.14                                                                                 © 2006 by Prentice Hall




                            Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                             Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                               Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                         Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах


                        Системийн хөгжүүлэлт ба байгууллагын өөрчлөлт                                               Системийн хөгжүүлэлт ба байгууллагын өөрчлөлт


      Мэдээллийн Технологиор хийгддэг байгууллагын өөрчлөлтүүд                                       • Автоматжуулалт: Ажлын гүйцэтгэлийг хурдасгаж, илүү үр
                                                                                                       ашигтай, үр өгөөжтэй гүйцэтгэх
            • Технологид суурилсан, их эрсдэл ба үр                                                  • Процедуруудыг оновчтой болгох: Үйл ажиллагааны
              өгөөжийг дагуулдаг өргөн хүрээтэй                                                        процедуруудыг оновчтой болгох
              өөрчлөлтүүд:                                                                           • Бизнес процeссийн реинженеринг: Үйл ажиллагаануудыг эрс
                                                                                                       өөрчлөн бизнес процессуудын зардал, чанар, үйлчилгээг
                –   Автоматжуулалт                                                                     сайжруулж, МТ-ийн үр ашгийг дээд хэмжээнд хүргэх
                –   Ажил, процедуруудыг оновчтой болгох                                              • Парадигмийн шилжилт: Байгууллага болон бизнесийн шинж
                –   Бизнес процессын реинженеринг                                                      төрхийн талаарх цоо шинэ төсөөлөл, бизнесийн шинэ загвар

                –   Парадигмын шилжилт                                                                      Automation – Автоматжуулалт
                                                                                                            Rationalization of procedures – Процедуруудыг оновчтой болгох
                                                                                                            Business process reengineering – Бизнес процeссийн реинженеринг
                                                                                                            Paradigm shift – Парадигмийн шилжилт
     1.15                                                                 © 2006 by Prentice Hall   1.16                                                                                 © 2006 by Prentice Hall




                            Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                             Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                               Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                         Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах


                          Байгууллагын өөрчлөлт дэх эрсдлүүд ба үр өгөөжүүд                                                    Бизнес процессийн реинженеринг



                               Өндөр                                                                       • Цаас их хэрэглэдэг илүүдэл ажлуудыг
                                                                                                             болон илүү ажиллах хүчийг халахын тулд
                                                                                                           • Үйл ажиллагаан дахь үе шатуудыг нэгтгэх
                            ЭРСДЭЛ
                                                                                                           • Ажлын урсгалуудыг дахин шинээр зохион
                                                                                                             байгуулах

                                   Бага

                                          Бага                        Өндөр
                                                    ҮР ӨГӨӨЖ
     1.17                                                                 © 2006 by Prentice Hall   1.18                                                                                 © 2006 by Prentice Hall




СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа
                                                                                                                                                                                                                   3
СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                                        2011 – 2012 оны хичээлийн жил



                               Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                                          Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                                  Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                                     Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах


                                  Бизнес процессийн реинженеринг
                                                                                                                            АНУ дахь үл хөдлөх хөрөнгийн зээл авах процессийн реинжинеринг

             • Бизнес процессын удирдлага – одоогийн                                                             РЕИНЖЕНЕРИНГЭЭС ӨМНӨ: Цаасан
                                                                                                                 өргөдөл ширээнээс ширээ рүү шилждэг
                                                                                                                 6-8 долоо хоног ; $3000

               процессуудыг шинжилж, шинэ
               процессуудыг зохиомжилж, тэдгээрийг
               оновчтой болгоход хэрэглэдэг төрөл
               бүрийн хэрэгсэл, арга зүйнүүд




                                                                                                                                                           Figure 12-4a
     1.19                                                                           © 2006 by Prentice Hall   1.20                                                                      © 2006 by Prentice Hall




                               Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                                          Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                                  Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                                     Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах


                                                                                                                                             Үр дүнтэй реинженерингийн үе шатууд
                 АНУ дахь үл хөдлөх хөрөнгийн зээл авах процессийн реинженериг
                                                                                                                 1. Өөрчлөх хэрэгтэй процессуудыг тодорхойлох
                                                                                                                 • Удирдлага доорх процессуудыг анхааралдаа авч, хүчин чармайлтуудыг түүнд
                                                                                                                     чиглүүлэх ёстой:
                                                                                                                      • Компаний амжилтанд хамгийн чухал бизнес процессууд
                                                                                                                      • Эсвэл хэрэглэгч, нийлүүлэгч, ажилчдаас хамгийн их гомдол гаргадаг процессууд
                                                                                                                 2. Одоогийн процессуудыг шинжлэх
                             РЕИНЖЕНЕРИНГИЙН ДАРАА:                                                              •    Удирдлага нь одоогийн процессуудын гүйцэтгэлийг гарааны шугам гэж ойлгож,
                             Багаар ажиллах арга; 2 өдрөөс 1
                             долоо хоног; $1000
                                                                                                                      хэмжих ёстой.
                                                                                                                 3. Шинэ процессуудыг зохиомжлох
                                                                                                                 •    Мэдээллийн технологи нь процессийн зохиомжинд эхнээс нь нөлөөлөх ёстой
                                                                                                                 4. Шинэ процессуудыг нэвтрүүлэх
                                                                                                                 •    МТ-ийн дэд бүтэц нь бизнес процессийн өөрчлөлтүүдийг дэмжих боломжтой байх
                                                                                                                      ёстой
                                                                                                                 5. Тасралтгүй хэмжилтүүдийг хийх


                                                         Figure 12-4b
     1.21                                                                           © 2006 by Prentice Hall   1.22                                                                      © 2006 by Prentice Hall




                               Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                                          Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                                  Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                                     Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах

            БПР нь бизнес процессийг тасралтгүй сайжруулахаас ямар ялгаатай вэ?                                                        Мэдээллийн системүүдийг хэрэглэх хүрээ
                                     Бизнесийг тасралтгүй
                                     сайжруулалт
                                                                        Бизнес процессын
                                                                        реинженеринг                                 Мэдээллийн системүүдийн хэрэглээ
        Өөрчлөлтийн түвшин           Өсөж нэмэгдэх өөрчлөлт             Эрс өөрчлөлт
        Процессын өөрчлөлт           Процессын сайжруулсан шинэ         Шинэ брэнд процесс                           • Бизнес процессын удирдлага
                                     хувилбар
        Гарааны цэг                  Одоогийн процессууд                Цэвэр “хавтан”                               • Чанарын ерөнхий удирдлага (TQM)
        Өөрчлөлтийн давтамж          Нэг удаа эсвэл үргэлжилсэн         Үечилсэн нэг удаагийн
                                     өөрчлөлт                           өөрчлөлт                                     • Six sigma – дефектүүдийг арилгах замаар үйл
        Шаардагдах хугацаа           Богино                             Удаан
                                                                                                                       ажиллагааг системтэйгээр сайжруулах туршлагууд
        Үндсэн боломжууд             Хязгаарлагдмал, үйл ажиллагаа,     Өргөн, функц дундын
                                     функцүүд дотор
        Хэтийн төлөв                 Өнгөрсөн ба одоо                   Ирээдүй
                                                                                                                     • Үйл ажиллагааг байнга сайжруулахад зориулсан
        Оролцоо                      Доороос дээш                       Дээрээс доош                                   бусад санаачлагуудыг дэмжих
        Хэрэгжүүлэх арга зам         Соёлын                             Соёлын, бүтэц, зохион
                                                                        байгуулалтын
        Анхдагч боломж олгогч        Статистикийн хяналт                Мэдээллийн технологи
        Эрсдэл                       Дунд зэрэг                         Өндөр
     1.23                                                                           © 2006 by Prentice Hall   1.24                                                                      © 2006 by Prentice Hall




СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа
                                                                                                                                                                                                                  4
СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                                        2011 – 2012 оны хичээлийн жил



                             Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                              Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                                Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                       Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах


                           Чанарын нийт удирдлага (TQM) ба 6 Sigma                                                          МС-ИЙН АМЖИЛТЫГ ХЭМЖИХ

                Мэдээллийн системүүд Чанарын Ерөнхий
                  Удирдлагыг хэрхэн дэмждэг вэ?
                                                                                                                  Үр                            Үр
                • Бүтээгдхүүн эсвэл үйлдвэрлэлийн процессийг                                                     ашиг                          өгөөж
                  хялбаржуулах                                                                                        Зардал ба Цаг                         Бизнесийн
                • Бенчмаркинг хийх боломж олгох                                                                       хугацааг хамгийн                      стратегиудыг дэмжих
                                                                                                                      бага хэмжээнд                         Бизнес процессуудад
                • Хэрэглэгчийн эрэлт хэрэгцээг бүтээгдэхүүн ба                                                        хүргэх                                боломж олгох
                  үйлчилгээг сайжруулах удирдамж болгон ашиглах
                • Процессийн циклийн хугацааг бууруулах                                                               Мэдээллийн                            Байгууллагын бүтэц ба
                                                                                                                      нөөцүүдийн                            соёлыг дээшлүүлэх
                                                                                                                      ашиглалтийг                           Хэрэглэгч ба бизнесийн
                                                                                                                      сайжруулах                            үнэ цэнийг нэмэгдүүлэх
                 Total Quality Management – Чанарын нийт удирдлага (TQM)
                 Six Sigma – Зургаан Sigma

     1.25                                                                       © 2006 by Prentice Hall   1.26                                                          © 2006 by Prentice Hall




                 МС-ийн төслүүдийн амжилтгүй болох                                                                 МС-ийн төслүүдийн амжилтгүй болох
                         зарим шалтгаанууд                                                                          зарим шалтгаанууд (Үргэлжлэл)
                МС-ыг хэрэглэх ажилтнууд                                                                          Байгууллага дотор болон
                системийг төлөвлөх, хөгжүүлэх                                   ҮР НӨЛӨӨ                          түншүүдийн хоорондын хамтын                           ҮР НӨЛӨӨ
                процесст оролцохгүй байх                                                                          ажиллагаа хангалтгүй
                МС-г төлөвлөх, хөгжүүлэх, сургах                                                                  Ойлголт ба бэлтгэл дутагдах
                үйл ажиллагаа ямар нарийн                                     ДИЗАЙН                                                                                      ДИЗАЙН
                төвөгтэйг мэдэхгүй байх                                       ЗАРДАЛ                              Хангалттай хэмжээний                                    ЗАРДАЛ
                                                                            АЖИЛЛАГАА                             өгөгдлүүдийг оруулж, туршаагүй                        АЖИЛЛАГАА
                Асуудлыг шийдвэрлэхийн тулд
                                                                             МЭДЭЭЛЭЛ                                                                                    МЭДЭЭЛЭЛ
                эхлээд бизнес процессуудыг                                                                        МС-г борлуулагч эсвэл зөвлөлгөө
                өөрчлөхгүйгээр харин                                                                              өгч буй компаниудад хэт найдах
                програмуудад найдах                                                                               Сургалт хангалтгүй байх
                Хэтэрхий ихийг хэтэрхий хурдан
                хийхийг оролдох

     1.27                                                                       © 2006 by Prentice Hall   1.28                                                          © 2006 by Prentice Hall




     КЕЙС 4. ОХИДЫН СКАУТЫН ЖИГНЭМЭГ ЗАХИАЛАХ ШИНЭ СИСТЕМ
                             Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                              Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                                Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах
                                                                                                                              Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах

                                  СИСТЕМИЙН ХӨГЖҮҮЛЭЛТИЙН ЕРӨНХИЙ ТОЙМ                                                  МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ПРОЦЕСС


                                                                                                                                            Системийн
            Системийн хөгжүүлэлт:                                                                                                           шинжилгээ

                                                                                                                              Ашиглалт,
                                                                                                                                                           Системийн
                                                                                                                                засвар          МС –
            •    Байгууллагын тулгамдсан асуудал эсвэл                                                                                                      зохиомж
                                                                                                                              үйлчилгээ      Бизнесийн
                 таатай боломжинд зориулсан мэдээллийн                                                                                     мэргэжилтнүүд
                                                                                                                                             ба МТ-ийн
                 системийн шийдлийг боловсруулах үе                                                                                        мэргэжилтнүүд
                                                                                                                                            ийн хамтын
                 шаттай үйл ажиллагаанууд                                                                                                      бүтээл
                                                                                                                                                           Програмч-
                                                                                                                             Шилжүүлэлт
                                                                                                                                                              лал


                                    System Development – Системийн хөгжүүлэлт
                                                                                                                                               Тест
     1.29                                                                       © 2006 by Prentice Hall   1.30                                                          © 2006 by Prentice Hall




СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа
                                                                                                                                                                                                  5
СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                                   2011 – 2012 оны хичээлийн жил



                        Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                            Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                          Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                      Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах


                         Системийн хөгжлийн ерөнхий ойлголт                                                            Системийн хөгжлийн ерөнхий ойлголт

        1-р үе шат. Системийн шинжилгээ                                                                    1-р үе шат. Системийн шинжилгээ...
         Мэдээллийн системийг хэрэглэн байгууллагын шийдэхийг зорьж буй                                   Хэрэгжих боломжийн шинжилгээ
          асуудлуудын шинжилгээ                                                                            • Системийн шинжилгээний үйл явцын нэг хэсэг бөгөөд
           • Байгууллагын шинжилгээ
           • Амжилтын шийдвэрлэх хүчин зүйлүүдийн шинжилгээ
                                                                                                             байгууллагын нөөцүүд болон шахалт шаардлагуудын дор
        • Шинэ системийн хангах ёстой мэдээллийн хэрэгцээнүүдийг (Хэнд ямар                                  тухайн шийдлийг хэрэгжүүлэх боломжтой эсэхийг
          мэдээлэл хэзээ, хаана, яаж хэрэгтэй болж байгааг тодруулах) гаргаж ирэх                            тодорхойлох арга
                                                                                                              • Үйл ажиллагаа
         СИСТЕМД ТАВИГДАХ ФУНКЦИОНАЛЬ БА ФУНКЦИОНАЛЬ БУС
                                                                                                              • Эдийн засаг
          ШААРДЛАГУУД ТОДОРХОЙЛОГДОНО.
                                                                                                              • Техник технологи
         Асуудлыг шийдэх хувилбаруудыг (боломжит/кандидат системүүдийг)
          тодорхойлох                                                                                         • Хүний нөөц
         Хэрэгжих боломжийн шинжилгээ                                                                        • Цаг хугацаа

                                 System Analysis – Системийн шинжилгээ
     1.31                                                                © 2006 by Prentice Hall   1.32                                                             © 2006 by Prentice Hall




                        Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                            Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                          Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                      Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах


                        Системийн хөгжлийн ерөнхий ойлголт                                                             Системийн хөгжлийн ерөнхий ойлголт


            • Мэдээллийн хэрэгцээ шаардлагуудын шинжилгээ нь шинэ                                         Мэдээллийн системийг байгуулах үеийн хамгийн хүнд,
              системд тавигдах шаардлагуудыг буюу хийх ёстой                                              хэцүү хэсэг бол яг юуг байгуулах вэ гэдгийг нарийн,
              функцүүдийг дэлгэрэнгүй тодорхойлж өгнө.
                                                                                                          тодорхой шийдэх явдал юм. Төлөвлөж буй ажлуудын
                                                                                                          ямар ч хэсэг нь хүмүүст, компьютерт болон бусад
            • Буруу, дутуу хийгдсэн шинжилгээний үр дагаврууд:                                            мэдээллийн (програм хангамжийн) системд зориулан бүх
               • Системийг уналтанд хүргэх                                                                интерфейсүүдийг нь агуулсан дэлгэрэнгүй техникийн
               • Хөгжүүлэх төслийн зардал, цаг хугацааг нэмэгдүүлнэ                                       шаардлагуудыг тодорхойлох шиг тийм хэцүү байдаггүй.
                                                                                                          Хэрэв буруу хийчихвэл үүнээс өөр ямар ч ажил эцсийн
               • Муу ажиллагааных нь улмаас хэрэглэгчид хэрэглэхээс
                 татгалзах
                                                                                                          системийг тийм зэрэмдэг болгодоггүй. Үүнээс өөр ямар ч
                                                                                                          хэсэг сүүлд засаж залруулахад тийм хүнд байдаггүй.
               • Маш их өөрчлөлт оруулах

                                 System Analysis – Системийн шинжилгээ                                                                                             Фрэд Брүүкс
     1.33                                                                © 2006 by Prentice Hall   1.34                                                             © 2006 by Prentice Hall




                        Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                            Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                          Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                      Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах


                         Системийн хөгжлийн ерөнхий ойлголт
                                                                                                                             Системийн зохиомж

                 Алдааг засахад харгалзан гарах өртөг                                                      2-р үе шат. Системийн зохиомж
                                                                                                           • Системийн шинжилгээгээр тодорхойлсон мэдээллийн
            Алдааг илрүүлэх үе шат                     Өртөг, зардлын хувь                                   хэрэгцээ шаардлагуудыг систем хэрхэн хангахыг
            Шаардлагууд                                          1                                           дэлгэрэнгүй харуулна.
            Зохиомжийг боловсруулах                             3-6                                           • Системийн логик (logical) дизайн (Юуг?)
            Код бичих                                           10                                            • Системийн бодит (physical) дизайн (Яаж?)
            Туршилт                                            15-40                                       • Системийн шийдлийн технологийн тодорхойлолтууд
            Ашиглалтанд хүлээн авах                            30-70                                         гарна
            туршилт                                                                                        • Хэрэглэгчийн бизнесийн тэргүүлэх чиглэл ба
            Ашиглалтын явц                                       40-1000                                     мэдээллийн хэрэгцээнүүдийг тусгах ёстой
                                                                                                                               System Design – Системийн зохиомж

     1.35                                                                © 2006 by Prentice Hall   1.36                                                             © 2006 by Prentice Hall




СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа
                                                                                                                                                                                              6
СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                                  2011 – 2012 оны хичээлийн жил



                       Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                               Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                         Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                          Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах


                    Системийг хөгжүүлэх процессийг дуусгах                                                      Бичлэгийн өөрчлөлтийг тестлэх туршилтын загвар төлөвлөгөө


            3-р үе шат. Програмчлах
            • Системийн тодорхойлолтуудыг програмын код руу
              хөрвүүлэх процесс

            4-р үе шат. Турших (Тестлэх)
            • Танил нөхцөл байдалд систем хүссэн үр дүнгүүдийг
              өгч байгаа эсэхийг шалгана
            • Нэгжийн тест, системийн тест, хүлээн авах тест
            • Тестийн төлөвлөгөө


                        Programming – Програмчлах              Testing - Турших

     1.37                                                                 © 2006 by Prentice Hall   1.38                                                                    © 2006 by Prentice Hall




                       Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                               Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                         Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                          Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах


                    Системийг хөгжүүлэх процессийг дуусгах                                                           Системийг хөгжүүлэх процессийг дуусгах


            5-р үе шат. Шилжилт                                                                            6-р үе шат. Ашиглалт ба засвар үйлчилгээ
            • Хуучин системийг шинэ системээр өөрчлөх
                                                                                                           • Ашиглалт - шинэ системийг суурилуулж, хуучин
              процесс
                                                                                                             системийг сольж дууссаны дараах үе шат
            • Стратегиуд:
               – Параллел                                                                                  • Засвар үйлчилгээ - алдаануудыг засахын тулд
               – Шууд солих                                                                                  ашиглаж буй системийн техник хангамж, програм
               – Хэсэгчлэн (туршин) шилжүүлэх                                                                хангамж, баримт бичиг эсвэл процедуруудад хийх
               – Үе шаттайгаар шилжүүлэх                                                                     өөрчлөлтүүд
            • Баримтжуулалт

                                        Conversion – Шилжилт                                                                           Maintenance –Засвар үйлчилгээ

     1.39                                                                 © 2006 by Prentice Hall   1.40                                                                    © 2006 by Prentice Hall




                       Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                               Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                         Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                          Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах


                           СИСТЕМИЙГ БАЙГУУЛАХ АРГУУД                                                                        СИСТЕМИЙГ БАЙГУУЛАХ АРГУУД



                                Системийг хөгжүүлэх                                                        1.   Системийн хөгжлийн амьдралын цикл
                                    арга замууд
                                                                                                           2.   Прототайп
                                                                                                           3.   Эцсийн хэрэглэгчдийн хөгжүүлэлт
                                                                                                           4.   Хэрэглээний програм хангамжийн багцууд
                       In-house                                COTS                                        5.   Aутсорсинг
                   Өөртөө зориулж шинээр               Бэлэн багц програмыг
                         хөгжүүлэх                      ашиглан хөгжүүлэх
                   Лицензийг байгууллага              Лицензийг худалдан авна
                        эзмшиннэ

                                                                                                                     System Development Life Cycle – Системийн хөгжлийн амьдралын цикл

     1.41                                                                 © 2006 by Prentice Hall   1.42                                                                    © 2006 by Prentice Hall




СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа
                                                                                                                                                                                                      7
СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                                        2011 – 2012 оны хичээлийн жил



                             Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                                  Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                                Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                           Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах


                                   СИСТЕМИЙГ БАЙГУУЛАХ АРГУУД                                                                         СИСТЕМИЙГ БАЙГУУЛАХ АРГУУД


             1. Системийн хөгжлийн амьдралын цикл                                                              2. Прототайп
                                                                                                                   • Прототайпыг боловсруулах
                                                                                                                           Хэрэглэгчдэд үзүүлж, үнэлүүлэхэд зориулан туршилтын
             • Мэдээллийн системийг хөгжүүлэх уламжлалт                                                                    системийг хурдан, хямдханаар байгуулах процесс
               арга зүй                                                                                            • Прототайп
                                                                                                                           Үзүүлж, үнэлүүлэхэд зориулсан мэдээллийн системийн
                                                                                                                           урьдчилсан ажлын хувилбар
             • Системийг хөгжүүлэх процессийг дэс                                                                  • Системийн хөгжүүлэлтийн үйл явцын давталт
               дарааллан хийгдэх ёстой албан ёсны үе                                                                       Системийн анхан шатны зохиомжийг гаргаж, туршиж,
               шатуудад (системийн хөгжлийн үе шатууд)                                                                     сайжруулах   ажлыг дахин дахин хийж давтах процесс

               хуваадаг
                           System Development Life Cycle – Системийн хөгжлийн амьдралын цикл                                                       Prototype – Прототайп

     1.43                                                                         © 2006 by Prentice Hall   1.44                                                                     © 2006 by Prentice Hall




                             Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                                  Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                                Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                           Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах


                                    СИСТЕМИЙГ БАЙГУУЛАХ АРГУУД                                                                        СИСТЕМИЙГ БАЙГУУЛАХ АРГУУД

            Прототайпыг                                                                                                 Прототайпын үе шатууд
            боловсруулах
              процесс
                                                                                                                    1. Хэрэглэгчийн үндсэн шаардлагуудыг
                                                                                                                       тодорхойлно
                                                                                                                    2. Эхний прототайпыг боловсруулах
                                                                                                                    3. Прототайпыг хэрэглэх
                                                                                                                    4. Прототайпыг дахин хянаж,
                                                                                                                       сайжруулах


     1.45                                                                         © 2006 by Prentice Hall   1.46                                                                     © 2006 by Prentice Hall




                             Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                                  Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                                Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                           Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах


                                    СИСТЕМИЙГ БАЙГУУЛАХ АРГУУД                                                                        СИСТЕМИЙГ БАЙГУУЛАХ АРГУУД

            Прототайпын давуу ба сул талууд
                                                                                                                   3. Эцсийн хэрэглэгчдийн хөгжүүлэлт
             Давуу тал                                                                                              •    Техникийн мэргэжилтнүүдийн бага зэргийн
             •   Мэдээллийн системийн эцсийн хэрэглэгчдийн                                                               дэмжлэгтэйгээр эсвэл албан ёсны
                 интерфейсийг зохиоход хэрэгтэй.                                                                         туслалцаагүйгээр эцсийн хэрэглэгчид өөрсдөө
                                                                                                                         мэдээллийн системүүдийг хөгжүүлэх
             Сул талууд
             •   Шуурхай прототайп нь системийн хөгжлийн чухал                                                      •    Өөрсдийнхөө бизнесийн хэрэгцээ шаардлагуудыг
                 үе шатуудыг мэдэгдэлгүй өнгөрүүлж чадна                                                                 тодорхойлох боломжийг хэрэглэгчдэд олгоно



                                                                                                                                   End user Development – Эцсийн хэрэглэгчдийн хөгжүүлэлт

     1.47                                                                         © 2006 by Prentice Hall   1.48                                                                     © 2006 by Prentice Hall




СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа
                                                                                                                                                                                                               8
СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                                            2011 – 2012 оны хичээлийн жил



                                 Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                                      Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                                    Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                               Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах
                               Эцсийн хэрэглэгчийн хөгжүүлэлт ба Системийн хөгжлийн
                                        амьдралын циклийн хоорондын ялгаа                                                                    СИСТЕМИЙГ БАЙГУУЛАХ АРГУУД

                                                                                                                          Эцсийн хэрэглэгчийн боловсруулалтын давуу ба сул тал

                                                                                                                           • Өндөр түвшний хэрэглэгчдийн оролцоо ба
                                                                                                                             сэтгэл ханамж руу хөтөлдөг
                                                                                                                             шаардлагуудыг дээшлүүлнэ.

                                                                                                                           • Их хэмжээний ажил гүйлгээ
                                                                                                                             боловсруулалт буюу хэрэглээнүүдийг
                                                                                                                             амархан зохицуулж чадахгүй


     1.49                                                                                © 2006 by Prentice Hall   1.50                                                             © 2006 by Prentice Hall




                                 Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                                      Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                                    Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                               Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах

                        Хэрэглээний програм хангамжийн багцууд ба аутсорсинг                                                                 СИСТЕМИЙГ БАЙГУУЛАХ АРГУУД

            4. 1. Хэрэглээний багц програм хангамж                                                                        Нэвтрүүлэх нийт зардалд програм хангамжийн багцыг өөрсдийн хэрэгцээнд
                                                                                                                                              тааруулан өөрчлөхийн үр нөлөө

            •       COTS -хэрэглээний програм хангамжийн багцууд

                        Борлуулах эсвэл түрээслэхэд бэлэн байдаг урьдчилан
                        боловсруулж, кодолсон хэрэглээний програмууд

            •       Customization- өөрийн болгож хэрэгцээндээ тааруулах

                        Програм хангамжийн нэгдмэл байдлыг
                        алдагдуулахгүйгээр байгууллагын онцлог хэрэгцээ
                        шаардлагуудыг хангахын тулд     програм хангамжийн
                        багцыг өөрчлөх
                     Commercial of The Shelf (COTS) – Арилжааны зориулалтай хэрэглээний програм хангамжийн
                                                          багцууд
     1.51                                                                               © 2006 by Prentice Hall    1.52                                                             © 2006 by Prentice Hall




                                 Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                                      Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                                    Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                               Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах


                       Хэрэглээний програм хангамжийн багцууд ба аутсорсинг                                                                    СИСТЕМИЙГ БАЙГУУЛАХ АРГУУД


                Санал авах хүсэлт                                                                                     4.2. Аутсорсинг

                •    Борлуулагчдад зориулан гаргасан програм                                                              • Компьютерийн төвийн үйл ажиллагаа,
                     хангамжийн эсвэл бусад үйлчилгээнүүдийн                                                                харилцаа холбооны сүлжээнүүд эсвэл
                     шаардлагуудын дэлгэрэнгүй жагсаалт
                                                                                                                            хэрэглээний програмуудыг боловсруулах
                                                                                                                            ажлуудыг гадны борлуулагчдад гэрээлэх
                •    ПХ нийлүүлэгчийн бүтээгдхүүн ямар байвал                                                               туршлага
                     байгууллагын өвөрмөц хэрэгцээ шаардлагуудыг
                     сайн хангахыг тодорхойлно


                                             Request For Proposal –Санал авах хүсэлт                                                               Outsourcing – Аутсорсинг

     1.53                                                                                © 2006 by Prentice Hall   1.54                                                             © 2006 by Prentice Hall




СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа
                                                                                                                                                                                                              9
СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                                   2011 – 2012 оны хичээлийн жил



                        Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                              Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                          Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                          Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах


                         MЕНЕЖМЕНТИЙН БОЛОМЖ, СОРИЛТ БА ШИЙДЛҮҮД                                                           MЕНЕЖМЕНТИЙН БОЛОМЖ, СОРИЛТ БА ШИЙДЛҮҮД


            Mенежментийн таатай боломжууд :                                                          Mенежментийн сорилтууд:
            •   Шинэ мэдээллийн системүүд байгууллагуудад бүтэц, зохион                              •      Дижитал пүүс, компаний эрин үед хэрэглээний програмын
                байгуулалт, хамрах хүрээ, эрх мэдлийн уялдаа холбоо,                                        хөгжүүлэлтэн дэх эрэлт өөрчлөгдөж байна. Овсгоотой байх,
                ажлын урсгал, бүтээгдэхүүн, үйлчилгээгээ шинэчлэн                                           ачаалал нэмэгдэхэд зохих нөөц, чадвар буурахгүй байх
                өөрчлөх боломж олгож байна.                                                                 чадварууд нь шийдвэрлэх зорилго, амжилтын хүчин зүйлүүд
                                                                                                            болж байна.
            •   Шинэ систем байгуулах нь бизнес процессоо хөтлөх арга
                замаа дахин шинээр тодорхойлох, бүтээмж ба гүйцэтгэлээ                               •      Хэрэглээний програмуудын сүлжээнүүдийг олон өөр өөр
                илүү өндөр түвшин рүү хөтлөх таатай боломжийг бий                                           бизнесийн түншүүд удирдаж байгаа үед байгууллага
                болгож байна.                                                                               хоорондын шинэ системийн шаардлагууд гарч ирж байна.



     1.55                                                           © 2006 by Prentice Hall   1.56                                                                     © 2006 by Prentice Hall




                        Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                              Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                          Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                          Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах


                         MЕНЕЖМЕНТИЙН БОЛОМЖ, СОРИЛТ БА ШИЙДЛҮҮД                                                       СИСТЕМИЙГ БАЙГУУЛАХ ТҮРГЭВЧИЛСЭН АРГУУД


        Шийдлийн удирдамжууд:                                                                        Хэрэглээний програмыг хөгжүүлэх хурдан арга -
                                                                                                          Rapid Application Development (RAD)
            Хэрэглээний програмыг хурдан хөгжүүлэх (Rapid
            Application Development (RAD)):                                                              • Богино хугацаанд системийг хөгжүүлэх
            •   Ажиллах чадвартай системүүдийг маш богино                                                  процесс
                хугацаанд байгуулах

        Бүрэлдэхүүн хэсэгт суурилсан хөгжүүлэлт                                                          • Прототайп, дөрөв дэх үеийн
        (Component-Based Development):                                                                     програмчлалын хэрэгслүүдийг хэрэглэн,
            •   Одоогийн хэрэглэж буй програмын бүрэлдэхүүн                                                багийн нягт хамтын ажиллагаан дээр
                хэсгүүдийг угсрах, нэгтгэх замаар системүүдийг                                             тулгуурлана
                байгуулах

     1.57                                                           © 2006 by Prentice Hall   1.58                                                                     © 2006 by Prentice Hall




                        Менежментийн Мэдээллийн Системүүд                                                              Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
                          Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах                                                          Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах


                        СИСТЕМИЙГ БАЙГУУЛАХ ТҮРГЭВЧИЛСЭН АРГУУД                                                                Объект хандалтат програмыг хөгжүүлэх


            Объект хандалтат програмыг хөгжүүлэх                                                          Implementation

            • Объектууд ба тэдгээрийн хоорондын
              уялдаа холбоонуудын иж бүрдэл хэлбэрээр                                                         System Design
                                                                                                                                            – System architecture
              системийг загварчилна                                                                                 Analysis                – Subsystems

            • Давтагдаж, нэмэгдэж байдаг
            • Өөр хоорондоо уялдаа холбоотой                                                                        • Application
                                                                                                                    • What
                                                                                                                                                                    – programming
                                                                                                                                                                    – database access
              объектуудын цуглуулга хэлбэрээр                                                                                               – Data structure
                                                                                                                                            – Algorithms
              системийг загварчилна.                                                                                                        – Controls

                                                                                                               Object Design




     1.59                                                           © 2006 by Prentice Hall   1.60                                                                     © 2006 by Prentice Hall




СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа
                                                                                                                                                                                                 10
Mis lecture 4

More Related Content

What's hot

Lecture11
Lecture11Lecture11
Lecture11togtox
 
Г. Мөнхчимэг - Компанийн удирдлага
Г. Мөнхчимэг - Компанийн удирдлагаГ. Мөнхчимэг - Компанийн удирдлага
Г. Мөнхчимэг - Компанийн удирдлагаbatnasanb
 
Маркетингийн онол арга зүйн үндэс
Маркетингийн онол арга зүйн үндэсМаркетингийн онол арга зүйн үндэс
Маркетингийн онол арга зүйн үндэсUudus Enkhtuyagerel
 
маркетингийн судалгааны асуудлыг тодорхойлох
маркетингийн судалгааны асуудлыг тодорхойлохмаркетингийн судалгааны асуудлыг тодорхойлох
маркетингийн судалгааны асуудлыг тодорхойлохГончигжавын Болдбаатар
 
Орчин үеийн менежментийн чиг хандлага ба удирдахуйн сэтгэлгээний шинэчлэл, ши...
Орчин үеийн менежментийн чиг хандлага ба удирдахуйн сэтгэлгээний шинэчлэл, ши...Орчин үеийн менежментийн чиг хандлага ба удирдахуйн сэтгэлгээний шинэчлэл, ши...
Орчин үеийн менежментийн чиг хандлага ба удирдахуйн сэтгэлгээний шинэчлэл, ши...Adilbishiin Gelegjamts
 
коммуникацийн тухай ойлголт
коммуникацийн тухай ойлголткоммуникацийн тухай ойлголт
коммуникацийн тухай ойлголтDaariimaa Chuluunbaatar
 
Маркетингийн Суваг / Хуваарилалтын суваг
Маркетингийн Суваг / Хуваарилалтын сувагМаркетингийн Суваг / Хуваарилалтын суваг
Маркетингийн Суваг / Хуваарилалтын сувагNamuun Ariunsanaa
 
лекц №9 албан захидал
лекц №9 албан захидаллекц №9 албан захидал
лекц №9 албан захидалBMunguntuul
 
Санхүүгийн эрсдэл ба өгөөж
Санхүүгийн эрсдэл ба өгөөжСанхүүгийн эрсдэл ба өгөөж
Санхүүгийн эрсдэл ба өгөөжAdilbishiin Gelegjamts
 
001 бизнесийн мэдээллийн системүүдийн үндэс
001 бизнесийн мэдээллийн системүүдийн үндэс001 бизнесийн мэдээллийн системүүдийн үндэс
001 бизнесийн мэдээллийн системүүдийн үндэсBobby Wang
 
Стратегийн удирдлагын онолын урсгал чиглэл хандлага
Стратегийн удирдлагын онолын урсгал чиглэл хандлагаСтратегийн удирдлагын онолын урсгал чиглэл хандлага
Стратегийн удирдлагын онолын урсгал чиглэл хандлагаИЗ-СЭЗС багш Д.Заяамөнх
 

What's hot (20)

Lecture 5
Lecture 5Lecture 5
Lecture 5
 
Lecture11
Lecture11Lecture11
Lecture11
 
Types of strategies
Types of strategiesTypes of strategies
Types of strategies
 
зах зээл ба өрсөлдөөний талбар,
зах зээл ба өрсөлдөөний талбар,зах зээл ба өрсөлдөөний талбар,
зах зээл ба өрсөлдөөний талбар,
 
Г. Мөнхчимэг - Компанийн удирдлага
Г. Мөнхчимэг - Компанийн удирдлагаГ. Мөнхчимэг - Компанийн удирдлага
Г. Мөнхчимэг - Компанийн удирдлага
 
Бизнесийн стратегийн удирдлагын асуудал
Бизнесийн стратегийн удирдлагын асуудалБизнесийн стратегийн удирдлагын асуудал
Бизнесийн стратегийн удирдлагын асуудал
 
Маркетингийн онол арга зүйн үндэс
Маркетингийн онол арга зүйн үндэсМаркетингийн онол арга зүйн үндэс
Маркетингийн онол арга зүйн үндэс
 
маркетингийн судалгааны асуудлыг тодорхойлох
маркетингийн судалгааны асуудлыг тодорхойлохмаркетингийн судалгааны асуудлыг тодорхойлох
маркетингийн судалгааны асуудлыг тодорхойлох
 
Орчин үеийн менежментийн чиг хандлага ба удирдахуйн сэтгэлгээний шинэчлэл, ши...
Орчин үеийн менежментийн чиг хандлага ба удирдахуйн сэтгэлгээний шинэчлэл, ши...Орчин үеийн менежментийн чиг хандлага ба удирдахуйн сэтгэлгээний шинэчлэл, ши...
Орчин үеийн менежментийн чиг хандлага ба удирдахуйн сэтгэлгээний шинэчлэл, ши...
 
коммуникацийн тухай ойлголт
коммуникацийн тухай ойлголткоммуникацийн тухай ойлголт
коммуникацийн тухай ойлголт
 
Маркетингийн Суваг / Хуваарилалтын суваг
Маркетингийн Суваг / Хуваарилалтын сувагМаркетингийн Суваг / Хуваарилалтын суваг
Маркетингийн Суваг / Хуваарилалтын суваг
 
Үнийн стратеги ба менежмент
Үнийн стратеги ба менежментҮнийн стратеги ба менежмент
Үнийн стратеги ба менежмент
 
лекц №9 албан захидал
лекц №9 албан захидаллекц №9 албан захидал
лекц №9 албан захидал
 
Lecture №10
Lecture №10Lecture №10
Lecture №10
 
What is marketing
What is marketingWhat is marketing
What is marketing
 
Санхүүгийн эрсдэл ба өгөөж
Санхүүгийн эрсдэл ба өгөөжСанхүүгийн эрсдэл ба өгөөж
Санхүүгийн эрсдэл ба өгөөж
 
001 бизнесийн мэдээллийн системүүдийн үндэс
001 бизнесийн мэдээллийн системүүдийн үндэс001 бизнесийн мэдээллийн системүүдийн үндэс
001 бизнесийн мэдээллийн системүүдийн үндэс
 
strategic management 1
strategic management 1strategic management 1
strategic management 1
 
Стратегийн удирдлагын онолын урсгал чиглэл хандлага
Стратегийн удирдлагын онолын урсгал чиглэл хандлагаСтратегийн удирдлагын онолын урсгал чиглэл хандлага
Стратегийн удирдлагын онолын урсгал чиглэл хандлага
 
Ois lessons1
Ois lessons1Ois lessons1
Ois lessons1
 

Viewers also liked

007 электрон бизнесийн системүүд
007 электрон бизнесийн системүүд007 электрон бизнесийн системүүд
007 электрон бизнесийн системүүдBobby Wang
 
008 электрон худалдааны системүүд
008 электрон худалдааны системүүд008 электрон худалдааны системүүд
008 электрон худалдааны системүүдBobby Wang
 
006 харилцаа холбоо ба сүлжээ
006 харилцаа холбоо ба сүлжээ006 харилцаа холбоо ба сүлжээ
006 харилцаа холбоо ба сүлжээBobby Wang
 
010 бизнесмт ийн шийдлүүдийг хөгжүүлэх
010 бизнесмт ийн шийдлүүдийг хөгжүүлэх010 бизнесмт ийн шийдлүүдийг хөгжүүлэх
010 бизнесмт ийн шийдлүүдийг хөгжүүлэхBobby Wang
 
012 мэдээллийн технологийн байгууллагын болон глобал удирдлага
012 мэдээллийн технологийн байгууллагын болон глобал удирдлага012 мэдээллийн технологийн байгууллагын болон глобал удирдлага
012 мэдээллийн технологийн байгууллагын болон глобал удирдлагаBobby Wang
 
004 компьютерын програм хангамж
004 компьютерын програм хангамж004 компьютерын програм хангамж
004 компьютерын програм хангамжBobby Wang
 
мэдээллийн систем Ichko 10b
мэдээллийн систем Ichko 10bмэдээллийн систем Ichko 10b
мэдээллийн систем Ichko 10bKhishighuu Myanganbuu
 
002 мэдээллийн технологиор өрсөлдөх
002 мэдээллийн технологиор өрсөлдөх002 мэдээллийн технологиор өрсөлдөх
002 мэдээллийн технологиор өрсөлдөхBobby Wang
 
003 компьютерын техник хангамж
003 компьютерын техник хангамж003 компьютерын техник хангамж
003 компьютерын техник хангамжBobby Wang
 
011 хамгаалалт ба ёс зүйн асуудлууд
011 хамгаалалт ба ёс зүйн асуудлууд011 хамгаалалт ба ёс зүйн асуудлууд
011 хамгаалалт ба ёс зүйн асуудлуудBobby Wang
 
Lecture 15&16
Lecture 15&16Lecture 15&16
Lecture 15&16narachka
 

Viewers also liked (20)

Mis lecture 1
Mis lecture 1Mis lecture 1
Mis lecture 1
 
Mis lecture 5
Mis lecture 5Mis lecture 5
Mis lecture 5
 
Mis lecture 8
Mis lecture 8Mis lecture 8
Mis lecture 8
 
Mis lecture 6
Mis lecture 6Mis lecture 6
Mis lecture 6
 
007 электрон бизнесийн системүүд
007 электрон бизнесийн системүүд007 электрон бизнесийн системүүд
007 электрон бизнесийн системүүд
 
008 электрон худалдааны системүүд
008 электрон худалдааны системүүд008 электрон худалдааны системүүд
008 электрон худалдааны системүүд
 
006 харилцаа холбоо ба сүлжээ
006 харилцаа холбоо ба сүлжээ006 харилцаа холбоо ба сүлжээ
006 харилцаа холбоо ба сүлжээ
 
Obrien13e chap001mn
Obrien13e chap001mnObrien13e chap001mn
Obrien13e chap001mn
 
010 бизнесмт ийн шийдлүүдийг хөгжүүлэх
010 бизнесмт ийн шийдлүүдийг хөгжүүлэх010 бизнесмт ийн шийдлүүдийг хөгжүүлэх
010 бизнесмт ийн шийдлүүдийг хөгжүүлэх
 
012 мэдээллийн технологийн байгууллагын болон глобал удирдлага
012 мэдээллийн технологийн байгууллагын болон глобал удирдлага012 мэдээллийн технологийн байгууллагын болон глобал удирдлага
012 мэдээллийн технологийн байгууллагын болон глобал удирдлага
 
004 компьютерын програм хангамж
004 компьютерын програм хангамж004 компьютерын програм хангамж
004 компьютерын програм хангамж
 
мэдээллийн систем Ichko 10b
мэдээллийн систем Ichko 10bмэдээллийн систем Ichko 10b
мэдээллийн систем Ichko 10b
 
Mis lecture 2
Mis lecture 2Mis lecture 2
Mis lecture 2
 
Mis lecture 3
Mis lecture 3Mis lecture 3
Mis lecture 3
 
002 мэдээллийн технологиор өрсөлдөх
002 мэдээллийн технологиор өрсөлдөх002 мэдээллийн технологиор өрсөлдөх
002 мэдээллийн технологиор өрсөлдөх
 
003 компьютерын техник хангамж
003 компьютерын техник хангамж003 компьютерын техник хангамж
003 компьютерын техник хангамж
 
лекц №8
лекц №8лекц №8
лекц №8
 
Mis lecture 7
Mis lecture 7Mis lecture 7
Mis lecture 7
 
011 хамгаалалт ба ёс зүйн асуудлууд
011 хамгаалалт ба ёс зүйн асуудлууд011 хамгаалалт ба ёс зүйн асуудлууд
011 хамгаалалт ба ёс зүйн асуудлууд
 
Lecture 15&16
Lecture 15&16Lecture 15&16
Lecture 15&16
 

Similar to Mis lecture 4

Lecture 14
Lecture 14Lecture 14
Lecture 14Odko Ts
 
ХӨС Семинар 1
ХӨС Семинар 1ХӨС Семинар 1
ХӨС Семинар 1Usukhuu Galaa
 
лекц№2
лекц№2лекц№2
лекц№2uugii4411
 
Д.Ундармаа Ц.Ариунзаяа - Бизнес процессын менежмент
Д.Ундармаа Ц.Ариунзаяа - Бизнес процессын менежмент Д.Ундармаа Ц.Ариунзаяа - Бизнес процессын менежмент
Д.Ундармаа Ц.Ариунзаяа - Бизнес процессын менежмент batnasanb
 
Lecture 1
Lecture 1Lecture 1
Lecture 1Odko Ts
 
Strategic Management - Lecture 11
Strategic Management - Lecture 11Strategic Management - Lecture 11
Strategic Management - Lecture 11Энхтамир Ш
 
Б.Мөнгөнчимэг - Байгууллага дахь дундын эзэмшлийн өгөгдлийг ашигладаг системү...
Б.Мөнгөнчимэг - Байгууллага дахь дундын эзэмшлийн өгөгдлийг ашигладаг системү...Б.Мөнгөнчимэг - Байгууллага дахь дундын эзэмшлийн өгөгдлийг ашигладаг системү...
Б.Мөнгөнчимэг - Байгууллага дахь дундын эзэмшлийн өгөгдлийг ашигладаг системү...batnasanb
 
Erp Lecture
Erp LectureErp Lecture
Erp Lecturetogtox
 
Б.Гэрэлтуяа О.Намуунцэцэг - БИЗНЕСИЙН УХААЛАГ МЭДЭЭЛЭЛИЙГ СУДЛАХ НЬ (Business...
Б.Гэрэлтуяа О.Намуунцэцэг - БИЗНЕСИЙН УХААЛАГ МЭДЭЭЛЭЛИЙГ СУДЛАХ НЬ (Business...Б.Гэрэлтуяа О.Намуунцэцэг - БИЗНЕСИЙН УХААЛАГ МЭДЭЭЛЭЛИЙГ СУДЛАХ НЬ (Business...
Б.Гэрэлтуяа О.Намуунцэцэг - БИЗНЕСИЙН УХААЛАГ МЭДЭЭЛЭЛИЙГ СУДЛАХ НЬ (Business...batnasanb
 
Д. Бямбажаргал - ЦАХИМ ХАРИЛЦААНЫ ТУСЛАМЖТАЙГААР БАЙГУУЛЛАГЫГ ОНОВЧТОЙ УДИРДА...
Д. Бямбажаргал - ЦАХИМ ХАРИЛЦААНЫ ТУСЛАМЖТАЙГААР БАЙГУУЛЛАГЫГ ОНОВЧТОЙ УДИРДА...Д. Бямбажаргал - ЦАХИМ ХАРИЛЦААНЫ ТУСЛАМЖТАЙГААР БАЙГУУЛЛАГЫГ ОНОВЧТОЙ УДИРДА...
Д. Бямбажаргал - ЦАХИМ ХАРИЛЦААНЫ ТУСЛАМЖТАЙГААР БАЙГУУЛЛАГЫГ ОНОВЧТОЙ УДИРДА...batnasanb
 

Similar to Mis lecture 4 (20)

Lecture 14
Lecture 14Lecture 14
Lecture 14
 
ХӨС Семинар 1
ХӨС Семинар 1ХӨС Семинар 1
ХӨС Семинар 1
 
IS test
IS testIS test
IS test
 
Lecture4
Lecture4Lecture4
Lecture4
 
лекц№2
лекц№2лекц№2
лекц№2
 
It101 lec16
It101 lec16It101 lec16
It101 lec16
 
Lecture 14
Lecture 14Lecture 14
Lecture 14
 
Lecture 1
Lecture 1Lecture 1
Lecture 1
 
Д.Ундармаа Ц.Ариунзаяа - Бизнес процессын менежмент
Д.Ундармаа Ц.Ариунзаяа - Бизнес процессын менежмент Д.Ундармаа Ц.Ариунзаяа - Бизнес процессын менежмент
Д.Ундармаа Ц.Ариунзаяа - Бизнес процессын менежмент
 
Lecture 1
Lecture 1Lecture 1
Lecture 1
 
Strategic Management - Lecture 11
Strategic Management - Lecture 11Strategic Management - Lecture 11
Strategic Management - Lecture 11
 
Ois lessons9,10
Ois lessons9,10Ois lessons9,10
Ois lessons9,10
 
Ois lessons2
Ois lessons2Ois lessons2
Ois lessons2
 
Б.Мөнгөнчимэг - Байгууллага дахь дундын эзэмшлийн өгөгдлийг ашигладаг системү...
Б.Мөнгөнчимэг - Байгууллага дахь дундын эзэмшлийн өгөгдлийг ашигладаг системү...Б.Мөнгөнчимэг - Байгууллага дахь дундын эзэмшлийн өгөгдлийг ашигладаг системү...
Б.Мөнгөнчимэг - Байгууллага дахь дундын эзэмшлийн өгөгдлийг ашигладаг системү...
 
Erp Lecture
Erp LectureErp Lecture
Erp Lecture
 
Systemiin shinjilgee ba zohiomj lekts
Systemiin shinjilgee ba zohiomj lektsSystemiin shinjilgee ba zohiomj lekts
Systemiin shinjilgee ba zohiomj lekts
 
IS101 2014 lec1
IS101 2014 lec1IS101 2014 lec1
IS101 2014 lec1
 
10 b oyunchuluun
10 b oyunchuluun10 b oyunchuluun
10 b oyunchuluun
 
Б.Гэрэлтуяа О.Намуунцэцэг - БИЗНЕСИЙН УХААЛАГ МЭДЭЭЛЭЛИЙГ СУДЛАХ НЬ (Business...
Б.Гэрэлтуяа О.Намуунцэцэг - БИЗНЕСИЙН УХААЛАГ МЭДЭЭЛЭЛИЙГ СУДЛАХ НЬ (Business...Б.Гэрэлтуяа О.Намуунцэцэг - БИЗНЕСИЙН УХААЛАГ МЭДЭЭЛЭЛИЙГ СУДЛАХ НЬ (Business...
Б.Гэрэлтуяа О.Намуунцэцэг - БИЗНЕСИЙН УХААЛАГ МЭДЭЭЛЭЛИЙГ СУДЛАХ НЬ (Business...
 
Д. Бямбажаргал - ЦАХИМ ХАРИЛЦААНЫ ТУСЛАМЖТАЙГААР БАЙГУУЛЛАГЫГ ОНОВЧТОЙ УДИРДА...
Д. Бямбажаргал - ЦАХИМ ХАРИЛЦААНЫ ТУСЛАМЖТАЙГААР БАЙГУУЛЛАГЫГ ОНОВЧТОЙ УДИРДА...Д. Бямбажаргал - ЦАХИМ ХАРИЛЦААНЫ ТУСЛАМЖТАЙГААР БАЙГУУЛЛАГЫГ ОНОВЧТОЙ УДИРДА...
Д. Бямбажаргал - ЦАХИМ ХАРИЛЦААНЫ ТУСЛАМЖТАЙГААР БАЙГУУЛЛАГЫГ ОНОВЧТОЙ УДИРДА...
 

Mis lecture 4

  • 1. СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд 2011 – 2012 оны хичээлийн жил Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах ХИЧЭЭЛИЙН ЗОРИЛГО Лекц 4 • Шинэ системүүдийг байгуулах нь байгууллагыг өөрчлөлтөнд хүргэх нь • Компаниуд бизнес төлөвлөгөөндөө таарсан мэдээллийн системүүдийг байгуулах нь Мэдээллийн системийг • Системийг хөгжүүлэх процессийн үндсэн үйл байгуулах ажиллагаанууд • Мэдээллийн системийг байгуулах аргууд ба системийг загварчлах арга зүй • Мэдээллийн системийг байгуулах үеийн Багш Д.Болормаа, СЭЗДС-МСМ Тэнхим сорилтууд ба удирдлагын шийдлүүд dbolormaa@ife.edu.mn 1.1 © 2006 by Prentice Hall 1.2 © 2006 by Prentice Hall Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Шинэ системийг байгуулах Шинэ системийг байгуулах МС-ийн стратегийн гурвалжин Мэдээллийн Системийн стратегийн гурвалжин • Амжилттай ажиллаж байгаа компаниуд үндсэн бизнесийн стратегитай байдаг. • Энэ бизнесийн стратеги нь Байгууллагын ба Мэдээллийн стратегийг хоёуланг Бизнесийн стратеги нь хөтөлж явдаг. • Компаний бизнесийн зорилтууд нь бүх шийдвэрүүдийг жолоодож байдаг. • Бизнесийн стратеги нь бусад бүх стратегиа хөтөлдөг. • Тиймээс Байгууллагын ба Мэдээллийн стратеги Бизнесийн стратегиасаа хамааралтай. • Ямар нэгэн стратегид оруулсан өөрчлөлтүүд нь тэнцвэрийг хадгалахын тулд бусад стратегиудад өөрчлөлт оруулахыг шаарддаг. • Компанийн ашиглаж буй бусад стратегиуд нь МС-ийн стратегид нөлөө үзүүлдэг. Байгууллагын Мэдээллийн • МС-ийн стратеги нь үргэлж үр дагавруудыг агуулж байдаг. стратеги стратеги • МС-ийн стратеги нь тэдний бизнесийн стратегийг дэмжихгүй байвал компаниуд тэнцвэрээ алддаг 1.3 © 2006 by Prentice Hall 1.4 © 2006 by Prentice Hall Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Шинэ системийг байгуулах Шинэ системийг байгуулах Шинэ системүүдийг байгуулах нь байгууллагыг 1. Байгууллагын одоогийн МС-үүдэд өөрчлөлтөнд хүргэнэ тулгарсан асуудлуудыг шинжлэх • Шинэ системийг байгуулах - байгууллагын янз бүрийн хүмүүсийг хамруулдаг байгууллагын төлөвлөгдсөн 2. Хүмүүсийн мэдээллийн хэрэгцээ өөрчлөлтийн нэг хэлбэр шаардлагуудыг үнэлэх • Мэдээллийн системүүдэд хийсэн өөрчлөлт нь ажил, ур чадвар, удирдлага, байгууллага дахь өөрчлөлтийг дагуулна. 3. Тохирох шийдэл, технологийг • Удирдлага нь систем байгуулах хүчин чармайлтыг хянаж, сонгох түүний өртөг зардал ба үр өгөөжийг үнэлэх хэрэгтэй • Технологийг хэрэглэхээс ӨМНӨ процессуудыг дахин зохион 4. Бизнес процесс ба ажлуудыг байгуулбал МТ-ийн хөрөнгө оруулалтаас их үр өгөөжийг авч дахин шинээр зохион байгуулах чадна! 1.5 © 2006 by Prentice Hall 1.6 © 2006 by Prentice Hall СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 1
  • 2. СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд 2011 – 2012 оны хичээлийн жил Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Мэдээллийн систем – байгууллагын төлөвлөгдсөн Шинэ системийг байгуулах өөрчлөлт Мэдээллийн систем – байгууллагын төлөвлөгдсөн Мэдээллийн системүүдийг бизнес төлөвлөгөөтэй нийцүүлэх өөрчлөлт Системийг хөгжүүлэх чиглэл, хандлагыг харуулсан замын зураг • Мэдээллийн системүүд – байгууллагын өмнө Системийн хөгжлийн чиг хандлага тулгарсан асуудлын шийдлийн үр дүн Үндэслэл • Байгууллагууд бизнесийн зорилгууддаа хүрэх боломжийг нь дэмжсэн, бизнес төлөвлөгөөнд Одоогийн нөхцөл байдал нийцсэн Мэдээллийн Системийн Төлөвлөгөөг боловсруулах ёстой. Удирдлагын стратеги • Мэдээллийн системүүдийг байгуулах нь Хэрэгжүүлэх төлөвлөгөө байгууллагыг өөрчлөлтөнд хүргэнэ Төсөв 1.7 © 2006 by Prentice Hall 1.8 © 2006 by Prentice Hall Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Мэдээллийн систем – байгууллагын төлөвлөгдсөн өөрчлөлт Мэдээллийн систем – байгууллагын төлөвлөгдсөн өөрчлөлт Компанийн мэдээллийн системийн төлөвлөгөө Байгууллагын шинжилгээ (Бизнес системүүдийн төлөвлөлт) • Мэдээллийн системийн төлөвлөгөөнүүдээр шийдвэрлэх ёстой байгууллагын хэмжээний • Бүтэц, зохион байгуулалтын нэгж, функц, мэдээллийн хэрэгцээ шаардлагуудыг процесс, ба өгөгдлийн элемент бүрээр нь илрүүлэхийн тулд дараахь байгууллагыг бүхэлд нь шинжилнэ. шинжилгээнүүдийг ашиглаж болно – Байгууллагын шинжилгээ • Байгууллагын өгөгдөл доторх гол үндсэн – Амжилтын шийдвэрлэх хүчин зүйлүүдийн нэгж ба атрибутуудыг тодорхойлоход шинжилгээ. тусална. 1.9 © 2006 by Prentice Hall 1.10 © 2006 by Prentice Hall Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Мэдээллийн систем – байгууллагын төлөвлөгдсөн өөрчлөлт Мэдээллийн систем – байгууллагын төлөвлөгдсөн өөрчлөлт Амжилтын шийдвэрлэх хүчин зүйлүүд (CSFs) • Байгууллагын амжилтыг баталгаажуулна Байгууллагын шинжилгээний гэж итгэж байгаа тухайн салбар, компани, гарц, үр менежер болон илүү өргөн хүрээтэй дүнгийн жишээ орчноор тодорхойлогдсон үйл ажиллагаануудын зорилгууд 1.11 © 2006 by Prentice Hall 1.12 © 2006 by Prentice Hall СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 2
  • 3. СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд 2011 – 2012 оны хичээлийн жил Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Мэдээллийн систем – байгууллагын төлөвлөгдсөн өөрчлөлт Мэдээллийн систем – байгууллагын төлөвлөгдсөн өөрчлөлт АШХЗ ба Байгууллагын зорилгууд АШХЗ-ийг системийг хөгжүүлэхэд ашиглах А Менежерийн А Менежерийн А Менежерийн А Менежерийн Жишээ Зорилгууд АШХЗ АШХЗ АШХЗ АШХЗ АШХЗ Ашгийн Орлого/хувь хэмжээ Автоматчилагдсан салбар сонирхол Хөрөнгө оруулалтын эргэн төлөлт Загварлаг болгох Хувь хүмүүсийн АШХЗ-г Зах зээл эзлэлт Чанарын дилерийн систем нэгтгэж, шинжлэх Шинэ бүтээгдэхүүн Өртгийн хяналт Энергийн стандартууд Байгууллагын АШХЗ дээр зөвшилцөлд хүрэх Ашгийн Чанартай эрүүл мэндийн үйлчилгээ Бусад эмнэлгүүдтэй холбогдсон бус ЗГ-ын зохицуулалтыг хангах бүсийн нэгдсэн ЭМ-ийн төв Байгууллагын АШХЗ Эрүүл мэнд, боловсролын ирээдүйн Зохицуулалтуудын тодорхойлох хэрэгцээ, шаардлагууд мониторингийг сайжруулах Нөөцүүдийг үр ашигтай МС-үүдийг хэрэглэх ШГТС-үүд ба өгөгдлийн зэрэглэхэд АШХЗ-г сангуудыг ашиглах тодорхойлох 1.13 © 2006 by Prentice Hall 1.14 © 2006 by Prentice Hall Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Системийн хөгжүүлэлт ба байгууллагын өөрчлөлт Системийн хөгжүүлэлт ба байгууллагын өөрчлөлт Мэдээллийн Технологиор хийгддэг байгууллагын өөрчлөлтүүд • Автоматжуулалт: Ажлын гүйцэтгэлийг хурдасгаж, илүү үр ашигтай, үр өгөөжтэй гүйцэтгэх • Технологид суурилсан, их эрсдэл ба үр • Процедуруудыг оновчтой болгох: Үйл ажиллагааны өгөөжийг дагуулдаг өргөн хүрээтэй процедуруудыг оновчтой болгох өөрчлөлтүүд: • Бизнес процeссийн реинженеринг: Үйл ажиллагаануудыг эрс өөрчлөн бизнес процессуудын зардал, чанар, үйлчилгээг – Автоматжуулалт сайжруулж, МТ-ийн үр ашгийг дээд хэмжээнд хүргэх – Ажил, процедуруудыг оновчтой болгох • Парадигмийн шилжилт: Байгууллага болон бизнесийн шинж – Бизнес процессын реинженеринг төрхийн талаарх цоо шинэ төсөөлөл, бизнесийн шинэ загвар – Парадигмын шилжилт Automation – Автоматжуулалт Rationalization of procedures – Процедуруудыг оновчтой болгох Business process reengineering – Бизнес процeссийн реинженеринг Paradigm shift – Парадигмийн шилжилт 1.15 © 2006 by Prentice Hall 1.16 © 2006 by Prentice Hall Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Байгууллагын өөрчлөлт дэх эрсдлүүд ба үр өгөөжүүд Бизнес процессийн реинженеринг Өндөр • Цаас их хэрэглэдэг илүүдэл ажлуудыг болон илүү ажиллах хүчийг халахын тулд • Үйл ажиллагаан дахь үе шатуудыг нэгтгэх ЭРСДЭЛ • Ажлын урсгалуудыг дахин шинээр зохион байгуулах Бага Бага Өндөр ҮР ӨГӨӨЖ 1.17 © 2006 by Prentice Hall 1.18 © 2006 by Prentice Hall СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 3
  • 4. СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд 2011 – 2012 оны хичээлийн жил Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бизнес процессийн реинженеринг АНУ дахь үл хөдлөх хөрөнгийн зээл авах процессийн реинжинеринг • Бизнес процессын удирдлага – одоогийн РЕИНЖЕНЕРИНГЭЭС ӨМНӨ: Цаасан өргөдөл ширээнээс ширээ рүү шилждэг 6-8 долоо хоног ; $3000 процессуудыг шинжилж, шинэ процессуудыг зохиомжилж, тэдгээрийг оновчтой болгоход хэрэглэдэг төрөл бүрийн хэрэгсэл, арга зүйнүүд Figure 12-4a 1.19 © 2006 by Prentice Hall 1.20 © 2006 by Prentice Hall Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Үр дүнтэй реинженерингийн үе шатууд АНУ дахь үл хөдлөх хөрөнгийн зээл авах процессийн реинженериг 1. Өөрчлөх хэрэгтэй процессуудыг тодорхойлох • Удирдлага доорх процессуудыг анхааралдаа авч, хүчин чармайлтуудыг түүнд чиглүүлэх ёстой: • Компаний амжилтанд хамгийн чухал бизнес процессууд • Эсвэл хэрэглэгч, нийлүүлэгч, ажилчдаас хамгийн их гомдол гаргадаг процессууд 2. Одоогийн процессуудыг шинжлэх РЕИНЖЕНЕРИНГИЙН ДАРАА: • Удирдлага нь одоогийн процессуудын гүйцэтгэлийг гарааны шугам гэж ойлгож, Багаар ажиллах арга; 2 өдрөөс 1 долоо хоног; $1000 хэмжих ёстой. 3. Шинэ процессуудыг зохиомжлох • Мэдээллийн технологи нь процессийн зохиомжинд эхнээс нь нөлөөлөх ёстой 4. Шинэ процессуудыг нэвтрүүлэх • МТ-ийн дэд бүтэц нь бизнес процессийн өөрчлөлтүүдийг дэмжих боломжтой байх ёстой 5. Тасралтгүй хэмжилтүүдийг хийх Figure 12-4b 1.21 © 2006 by Prentice Hall 1.22 © 2006 by Prentice Hall Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах БПР нь бизнес процессийг тасралтгүй сайжруулахаас ямар ялгаатай вэ? Мэдээллийн системүүдийг хэрэглэх хүрээ Бизнесийг тасралтгүй сайжруулалт Бизнес процессын реинженеринг Мэдээллийн системүүдийн хэрэглээ Өөрчлөлтийн түвшин Өсөж нэмэгдэх өөрчлөлт Эрс өөрчлөлт Процессын өөрчлөлт Процессын сайжруулсан шинэ Шинэ брэнд процесс • Бизнес процессын удирдлага хувилбар Гарааны цэг Одоогийн процессууд Цэвэр “хавтан” • Чанарын ерөнхий удирдлага (TQM) Өөрчлөлтийн давтамж Нэг удаа эсвэл үргэлжилсэн Үечилсэн нэг удаагийн өөрчлөлт өөрчлөлт • Six sigma – дефектүүдийг арилгах замаар үйл Шаардагдах хугацаа Богино Удаан ажиллагааг системтэйгээр сайжруулах туршлагууд Үндсэн боломжууд Хязгаарлагдмал, үйл ажиллагаа, Өргөн, функц дундын функцүүд дотор Хэтийн төлөв Өнгөрсөн ба одоо Ирээдүй • Үйл ажиллагааг байнга сайжруулахад зориулсан Оролцоо Доороос дээш Дээрээс доош бусад санаачлагуудыг дэмжих Хэрэгжүүлэх арга зам Соёлын Соёлын, бүтэц, зохион байгуулалтын Анхдагч боломж олгогч Статистикийн хяналт Мэдээллийн технологи Эрсдэл Дунд зэрэг Өндөр 1.23 © 2006 by Prentice Hall 1.24 © 2006 by Prentice Hall СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 4
  • 5. СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд 2011 – 2012 оны хичээлийн жил Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Чанарын нийт удирдлага (TQM) ба 6 Sigma МС-ИЙН АМЖИЛТЫГ ХЭМЖИХ Мэдээллийн системүүд Чанарын Ерөнхий Удирдлагыг хэрхэн дэмждэг вэ? Үр Үр • Бүтээгдхүүн эсвэл үйлдвэрлэлийн процессийг ашиг өгөөж хялбаржуулах Зардал ба Цаг Бизнесийн • Бенчмаркинг хийх боломж олгох хугацааг хамгийн стратегиудыг дэмжих бага хэмжээнд Бизнес процессуудад • Хэрэглэгчийн эрэлт хэрэгцээг бүтээгдэхүүн ба хүргэх боломж олгох үйлчилгээг сайжруулах удирдамж болгон ашиглах • Процессийн циклийн хугацааг бууруулах Мэдээллийн Байгууллагын бүтэц ба нөөцүүдийн соёлыг дээшлүүлэх ашиглалтийг Хэрэглэгч ба бизнесийн сайжруулах үнэ цэнийг нэмэгдүүлэх Total Quality Management – Чанарын нийт удирдлага (TQM) Six Sigma – Зургаан Sigma 1.25 © 2006 by Prentice Hall 1.26 © 2006 by Prentice Hall МС-ийн төслүүдийн амжилтгүй болох МС-ийн төслүүдийн амжилтгүй болох зарим шалтгаанууд зарим шалтгаанууд (Үргэлжлэл) МС-ыг хэрэглэх ажилтнууд Байгууллага дотор болон системийг төлөвлөх, хөгжүүлэх ҮР НӨЛӨӨ түншүүдийн хоорондын хамтын ҮР НӨЛӨӨ процесст оролцохгүй байх ажиллагаа хангалтгүй МС-г төлөвлөх, хөгжүүлэх, сургах Ойлголт ба бэлтгэл дутагдах үйл ажиллагаа ямар нарийн ДИЗАЙН ДИЗАЙН төвөгтэйг мэдэхгүй байх ЗАРДАЛ Хангалттай хэмжээний ЗАРДАЛ АЖИЛЛАГАА өгөгдлүүдийг оруулж, туршаагүй АЖИЛЛАГАА Асуудлыг шийдвэрлэхийн тулд МЭДЭЭЛЭЛ МЭДЭЭЛЭЛ эхлээд бизнес процессуудыг МС-г борлуулагч эсвэл зөвлөлгөө өөрчлөхгүйгээр харин өгч буй компаниудад хэт найдах програмуудад найдах Сургалт хангалтгүй байх Хэтэрхий ихийг хэтэрхий хурдан хийхийг оролдох 1.27 © 2006 by Prentice Hall 1.28 © 2006 by Prentice Hall КЕЙС 4. ОХИДЫН СКАУТЫН ЖИГНЭМЭГ ЗАХИАЛАХ ШИНЭ СИСТЕМ Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах СИСТЕМИЙН ХӨГЖҮҮЛЭЛТИЙН ЕРӨНХИЙ ТОЙМ МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ПРОЦЕСС Системийн Системийн хөгжүүлэлт: шинжилгээ Ашиглалт, Системийн засвар МС – • Байгууллагын тулгамдсан асуудал эсвэл зохиомж үйлчилгээ Бизнесийн таатай боломжинд зориулсан мэдээллийн мэргэжилтнүүд ба МТ-ийн системийн шийдлийг боловсруулах үе мэргэжилтнүүд ийн хамтын шаттай үйл ажиллагаанууд бүтээл Програмч- Шилжүүлэлт лал System Development – Системийн хөгжүүлэлт Тест 1.29 © 2006 by Prentice Hall 1.30 © 2006 by Prentice Hall СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 5
  • 6. СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд 2011 – 2012 оны хичээлийн жил Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Системийн хөгжлийн ерөнхий ойлголт Системийн хөгжлийн ерөнхий ойлголт 1-р үе шат. Системийн шинжилгээ 1-р үе шат. Системийн шинжилгээ...  Мэдээллийн системийг хэрэглэн байгууллагын шийдэхийг зорьж буй Хэрэгжих боломжийн шинжилгээ асуудлуудын шинжилгээ • Системийн шинжилгээний үйл явцын нэг хэсэг бөгөөд • Байгууллагын шинжилгээ • Амжилтын шийдвэрлэх хүчин зүйлүүдийн шинжилгээ байгууллагын нөөцүүд болон шахалт шаардлагуудын дор • Шинэ системийн хангах ёстой мэдээллийн хэрэгцээнүүдийг (Хэнд ямар тухайн шийдлийг хэрэгжүүлэх боломжтой эсэхийг мэдээлэл хэзээ, хаана, яаж хэрэгтэй болж байгааг тодруулах) гаргаж ирэх тодорхойлох арга • Үйл ажиллагаа  СИСТЕМД ТАВИГДАХ ФУНКЦИОНАЛЬ БА ФУНКЦИОНАЛЬ БУС • Эдийн засаг ШААРДЛАГУУД ТОДОРХОЙЛОГДОНО. • Техник технологи  Асуудлыг шийдэх хувилбаруудыг (боломжит/кандидат системүүдийг) тодорхойлох • Хүний нөөц  Хэрэгжих боломжийн шинжилгээ • Цаг хугацаа System Analysis – Системийн шинжилгээ 1.31 © 2006 by Prentice Hall 1.32 © 2006 by Prentice Hall Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Системийн хөгжлийн ерөнхий ойлголт Системийн хөгжлийн ерөнхий ойлголт • Мэдээллийн хэрэгцээ шаардлагуудын шинжилгээ нь шинэ Мэдээллийн системийг байгуулах үеийн хамгийн хүнд, системд тавигдах шаардлагуудыг буюу хийх ёстой хэцүү хэсэг бол яг юуг байгуулах вэ гэдгийг нарийн, функцүүдийг дэлгэрэнгүй тодорхойлж өгнө. тодорхой шийдэх явдал юм. Төлөвлөж буй ажлуудын ямар ч хэсэг нь хүмүүст, компьютерт болон бусад • Буруу, дутуу хийгдсэн шинжилгээний үр дагаврууд: мэдээллийн (програм хангамжийн) системд зориулан бүх • Системийг уналтанд хүргэх интерфейсүүдийг нь агуулсан дэлгэрэнгүй техникийн • Хөгжүүлэх төслийн зардал, цаг хугацааг нэмэгдүүлнэ шаардлагуудыг тодорхойлох шиг тийм хэцүү байдаггүй. Хэрэв буруу хийчихвэл үүнээс өөр ямар ч ажил эцсийн • Муу ажиллагааных нь улмаас хэрэглэгчид хэрэглэхээс татгалзах системийг тийм зэрэмдэг болгодоггүй. Үүнээс өөр ямар ч хэсэг сүүлд засаж залруулахад тийм хүнд байдаггүй. • Маш их өөрчлөлт оруулах System Analysis – Системийн шинжилгээ Фрэд Брүүкс 1.33 © 2006 by Prentice Hall 1.34 © 2006 by Prentice Hall Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Системийн хөгжлийн ерөнхий ойлголт Системийн зохиомж Алдааг засахад харгалзан гарах өртөг 2-р үе шат. Системийн зохиомж • Системийн шинжилгээгээр тодорхойлсон мэдээллийн Алдааг илрүүлэх үе шат Өртөг, зардлын хувь хэрэгцээ шаардлагуудыг систем хэрхэн хангахыг Шаардлагууд 1 дэлгэрэнгүй харуулна. Зохиомжийг боловсруулах 3-6 • Системийн логик (logical) дизайн (Юуг?) Код бичих 10 • Системийн бодит (physical) дизайн (Яаж?) Туршилт 15-40 • Системийн шийдлийн технологийн тодорхойлолтууд Ашиглалтанд хүлээн авах 30-70 гарна туршилт • Хэрэглэгчийн бизнесийн тэргүүлэх чиглэл ба Ашиглалтын явц 40-1000 мэдээллийн хэрэгцээнүүдийг тусгах ёстой System Design – Системийн зохиомж 1.35 © 2006 by Prentice Hall 1.36 © 2006 by Prentice Hall СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 6
  • 7. СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд 2011 – 2012 оны хичээлийн жил Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Системийг хөгжүүлэх процессийг дуусгах Бичлэгийн өөрчлөлтийг тестлэх туршилтын загвар төлөвлөгөө 3-р үе шат. Програмчлах • Системийн тодорхойлолтуудыг програмын код руу хөрвүүлэх процесс 4-р үе шат. Турших (Тестлэх) • Танил нөхцөл байдалд систем хүссэн үр дүнгүүдийг өгч байгаа эсэхийг шалгана • Нэгжийн тест, системийн тест, хүлээн авах тест • Тестийн төлөвлөгөө Programming – Програмчлах Testing - Турших 1.37 © 2006 by Prentice Hall 1.38 © 2006 by Prentice Hall Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Системийг хөгжүүлэх процессийг дуусгах Системийг хөгжүүлэх процессийг дуусгах 5-р үе шат. Шилжилт 6-р үе шат. Ашиглалт ба засвар үйлчилгээ • Хуучин системийг шинэ системээр өөрчлөх • Ашиглалт - шинэ системийг суурилуулж, хуучин процесс системийг сольж дууссаны дараах үе шат • Стратегиуд: – Параллел • Засвар үйлчилгээ - алдаануудыг засахын тулд – Шууд солих ашиглаж буй системийн техник хангамж, програм – Хэсэгчлэн (туршин) шилжүүлэх хангамж, баримт бичиг эсвэл процедуруудад хийх – Үе шаттайгаар шилжүүлэх өөрчлөлтүүд • Баримтжуулалт Conversion – Шилжилт Maintenance –Засвар үйлчилгээ 1.39 © 2006 by Prentice Hall 1.40 © 2006 by Prentice Hall Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах СИСТЕМИЙГ БАЙГУУЛАХ АРГУУД СИСТЕМИЙГ БАЙГУУЛАХ АРГУУД Системийг хөгжүүлэх 1. Системийн хөгжлийн амьдралын цикл арга замууд 2. Прототайп 3. Эцсийн хэрэглэгчдийн хөгжүүлэлт 4. Хэрэглээний програм хангамжийн багцууд In-house COTS 5. Aутсорсинг Өөртөө зориулж шинээр Бэлэн багц програмыг хөгжүүлэх ашиглан хөгжүүлэх Лицензийг байгууллага Лицензийг худалдан авна эзмшиннэ System Development Life Cycle – Системийн хөгжлийн амьдралын цикл 1.41 © 2006 by Prentice Hall 1.42 © 2006 by Prentice Hall СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 7
  • 8. СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд 2011 – 2012 оны хичээлийн жил Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах СИСТЕМИЙГ БАЙГУУЛАХ АРГУУД СИСТЕМИЙГ БАЙГУУЛАХ АРГУУД 1. Системийн хөгжлийн амьдралын цикл 2. Прототайп • Прототайпыг боловсруулах Хэрэглэгчдэд үзүүлж, үнэлүүлэхэд зориулан туршилтын • Мэдээллийн системийг хөгжүүлэх уламжлалт системийг хурдан, хямдханаар байгуулах процесс арга зүй • Прототайп Үзүүлж, үнэлүүлэхэд зориулсан мэдээллийн системийн урьдчилсан ажлын хувилбар • Системийг хөгжүүлэх процессийг дэс • Системийн хөгжүүлэлтийн үйл явцын давталт дарааллан хийгдэх ёстой албан ёсны үе Системийн анхан шатны зохиомжийг гаргаж, туршиж, шатуудад (системийн хөгжлийн үе шатууд) сайжруулах ажлыг дахин дахин хийж давтах процесс хуваадаг System Development Life Cycle – Системийн хөгжлийн амьдралын цикл Prototype – Прототайп 1.43 © 2006 by Prentice Hall 1.44 © 2006 by Prentice Hall Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах СИСТЕМИЙГ БАЙГУУЛАХ АРГУУД СИСТЕМИЙГ БАЙГУУЛАХ АРГУУД Прототайпыг Прототайпын үе шатууд боловсруулах процесс 1. Хэрэглэгчийн үндсэн шаардлагуудыг тодорхойлно 2. Эхний прототайпыг боловсруулах 3. Прототайпыг хэрэглэх 4. Прототайпыг дахин хянаж, сайжруулах 1.45 © 2006 by Prentice Hall 1.46 © 2006 by Prentice Hall Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах СИСТЕМИЙГ БАЙГУУЛАХ АРГУУД СИСТЕМИЙГ БАЙГУУЛАХ АРГУУД Прототайпын давуу ба сул талууд 3. Эцсийн хэрэглэгчдийн хөгжүүлэлт Давуу тал • Техникийн мэргэжилтнүүдийн бага зэргийн • Мэдээллийн системийн эцсийн хэрэглэгчдийн дэмжлэгтэйгээр эсвэл албан ёсны интерфейсийг зохиоход хэрэгтэй. туслалцаагүйгээр эцсийн хэрэглэгчид өөрсдөө мэдээллийн системүүдийг хөгжүүлэх Сул талууд • Шуурхай прототайп нь системийн хөгжлийн чухал • Өөрсдийнхөө бизнесийн хэрэгцээ шаардлагуудыг үе шатуудыг мэдэгдэлгүй өнгөрүүлж чадна тодорхойлох боломжийг хэрэглэгчдэд олгоно End user Development – Эцсийн хэрэглэгчдийн хөгжүүлэлт 1.47 © 2006 by Prentice Hall 1.48 © 2006 by Prentice Hall СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 8
  • 9. СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд 2011 – 2012 оны хичээлийн жил Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Эцсийн хэрэглэгчийн хөгжүүлэлт ба Системийн хөгжлийн амьдралын циклийн хоорондын ялгаа СИСТЕМИЙГ БАЙГУУЛАХ АРГУУД Эцсийн хэрэглэгчийн боловсруулалтын давуу ба сул тал • Өндөр түвшний хэрэглэгчдийн оролцоо ба сэтгэл ханамж руу хөтөлдөг шаардлагуудыг дээшлүүлнэ. • Их хэмжээний ажил гүйлгээ боловсруулалт буюу хэрэглээнүүдийг амархан зохицуулж чадахгүй 1.49 © 2006 by Prentice Hall 1.50 © 2006 by Prentice Hall Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Хэрэглээний програм хангамжийн багцууд ба аутсорсинг СИСТЕМИЙГ БАЙГУУЛАХ АРГУУД 4. 1. Хэрэглээний багц програм хангамж Нэвтрүүлэх нийт зардалд програм хангамжийн багцыг өөрсдийн хэрэгцээнд тааруулан өөрчлөхийн үр нөлөө • COTS -хэрэглээний програм хангамжийн багцууд Борлуулах эсвэл түрээслэхэд бэлэн байдаг урьдчилан боловсруулж, кодолсон хэрэглээний програмууд • Customization- өөрийн болгож хэрэгцээндээ тааруулах Програм хангамжийн нэгдмэл байдлыг алдагдуулахгүйгээр байгууллагын онцлог хэрэгцээ шаардлагуудыг хангахын тулд програм хангамжийн багцыг өөрчлөх Commercial of The Shelf (COTS) – Арилжааны зориулалтай хэрэглээний програм хангамжийн багцууд 1.51 © 2006 by Prentice Hall 1.52 © 2006 by Prentice Hall Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Хэрэглээний програм хангамжийн багцууд ба аутсорсинг СИСТЕМИЙГ БАЙГУУЛАХ АРГУУД Санал авах хүсэлт 4.2. Аутсорсинг • Борлуулагчдад зориулан гаргасан програм • Компьютерийн төвийн үйл ажиллагаа, хангамжийн эсвэл бусад үйлчилгээнүүдийн харилцаа холбооны сүлжээнүүд эсвэл шаардлагуудын дэлгэрэнгүй жагсаалт хэрэглээний програмуудыг боловсруулах ажлуудыг гадны борлуулагчдад гэрээлэх • ПХ нийлүүлэгчийн бүтээгдхүүн ямар байвал туршлага байгууллагын өвөрмөц хэрэгцээ шаардлагуудыг сайн хангахыг тодорхойлно Request For Proposal –Санал авах хүсэлт Outsourcing – Аутсорсинг 1.53 © 2006 by Prentice Hall 1.54 © 2006 by Prentice Hall СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 9
  • 10. СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд 2011 – 2012 оны хичээлийн жил Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах MЕНЕЖМЕНТИЙН БОЛОМЖ, СОРИЛТ БА ШИЙДЛҮҮД MЕНЕЖМЕНТИЙН БОЛОМЖ, СОРИЛТ БА ШИЙДЛҮҮД Mенежментийн таатай боломжууд : Mенежментийн сорилтууд: • Шинэ мэдээллийн системүүд байгууллагуудад бүтэц, зохион • Дижитал пүүс, компаний эрин үед хэрэглээний програмын байгуулалт, хамрах хүрээ, эрх мэдлийн уялдаа холбоо, хөгжүүлэлтэн дэх эрэлт өөрчлөгдөж байна. Овсгоотой байх, ажлын урсгал, бүтээгдэхүүн, үйлчилгээгээ шинэчлэн ачаалал нэмэгдэхэд зохих нөөц, чадвар буурахгүй байх өөрчлөх боломж олгож байна. чадварууд нь шийдвэрлэх зорилго, амжилтын хүчин зүйлүүд болж байна. • Шинэ систем байгуулах нь бизнес процессоо хөтлөх арга замаа дахин шинээр тодорхойлох, бүтээмж ба гүйцэтгэлээ • Хэрэглээний програмуудын сүлжээнүүдийг олон өөр өөр илүү өндөр түвшин рүү хөтлөх таатай боломжийг бий бизнесийн түншүүд удирдаж байгаа үед байгууллага болгож байна. хоорондын шинэ системийн шаардлагууд гарч ирж байна. 1.55 © 2006 by Prentice Hall 1.56 © 2006 by Prentice Hall Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах MЕНЕЖМЕНТИЙН БОЛОМЖ, СОРИЛТ БА ШИЙДЛҮҮД СИСТЕМИЙГ БАЙГУУЛАХ ТҮРГЭВЧИЛСЭН АРГУУД Шийдлийн удирдамжууд: Хэрэглээний програмыг хөгжүүлэх хурдан арга - Rapid Application Development (RAD) Хэрэглээний програмыг хурдан хөгжүүлэх (Rapid Application Development (RAD)): • Богино хугацаанд системийг хөгжүүлэх • Ажиллах чадвартай системүүдийг маш богино процесс хугацаанд байгуулах Бүрэлдэхүүн хэсэгт суурилсан хөгжүүлэлт • Прототайп, дөрөв дэх үеийн (Component-Based Development): програмчлалын хэрэгслүүдийг хэрэглэн, • Одоогийн хэрэглэж буй програмын бүрэлдэхүүн багийн нягт хамтын ажиллагаан дээр хэсгүүдийг угсрах, нэгтгэх замаар системүүдийг тулгуурлана байгуулах 1.57 © 2006 by Prentice Hall 1.58 © 2006 by Prentice Hall Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах Бүлэг 13 Мэдээллийн системийг байгуулах СИСТЕМИЙГ БАЙГУУЛАХ ТҮРГЭВЧИЛСЭН АРГУУД Объект хандалтат програмыг хөгжүүлэх Объект хандалтат програмыг хөгжүүлэх Implementation • Объектууд ба тэдгээрийн хоорондын уялдаа холбоонуудын иж бүрдэл хэлбэрээр System Design – System architecture системийг загварчилна Analysis – Subsystems • Давтагдаж, нэмэгдэж байдаг • Өөр хоорондоо уялдаа холбоотой • Application • What – programming – database access объектуудын цуглуулга хэлбэрээр – Data structure – Algorithms системийг загварчилна. – Controls Object Design 1.59 © 2006 by Prentice Hall 1.60 © 2006 by Prentice Hall СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 10