SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 117
Yunit 2: Aralin 1
Ang Demand at ang Mamimili
Panimula:
 Ang pagsusuri sa ekonomiks ay
nagsisimula sa pag-aaral ng pag-uugali ng
tao sa loob ng pamilihan; ang mamimili at
ang nagtitinda. Ang mamimili ay bumubuo
at nagsasagawa ng mga desisyon
patungkol sa pagbili at pagkonsumo ng
mga produkto. Ito ang bumubuo sa
economic cycle.
Economic Cycle
Production
paglikha ng kalakal
Distribution
pagbebenta o
pamamahagi
ng kalakal
Consumption
Paggamit ng kalakal
BREAK MUNA
Alin sa mga sumusunod ang pipiliin mo?
Kalakal BRAND Bakit?
Sabon Safeguard o
Green Cross
Toothpaste Colgate o
Hapee
Kape Nescafe o
Great Taste
Suka Silver Swan o
Datu Puti
Demand
Ang kagustuhan ng mga mamimili na
bumili ng isang kalakal o paglilingkod.
Dami ng produkto na nais bilhin ng
mga konsyumer sa isang takdang
presyo.
BATAS NG DEMAND
 Mataas ang demand ng isang kalakal
kung mababa ang presyo nito.
 Bumababa ang demand ng kalakal kung
tumataas ang presyo. Ceteris Paribus
Ano ang Ceteris Paribus?
 Nangangahulugan na
lahat ng ibang salik
ay hindi nagbago.
 May mga kalakal na
kahit mataas ang
presyo ay hindi pa rin
nagbabago ang
demand nito.
Ano ang market demand?
 Ito ang pinagsama-samang dami ng
demand sa isang produkto.
Demand Schedule ng
Big Nero’s Pizza
Price (P) Demand Quantity (Q)
10.00 1,000
20.00 800
30.00 500
40.00 200
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
200 500 800 1000
Demand Curve ng
Big Nero’s Pizza
Paglipat ng Demand Curve
 Nagkakaroon ng paglipat ng demand
curve kung nagkakaroon ng pagbabago sa
demand ng isang kalakal.
 Lumilipat ang demand curve pakaliwa
kung bumababa ang demand ng kalakal.
Lumilipat naman ang demand curve
pakanan kung tumataas ang demand ng
kalakal.

Demand Schedule ng
Big Nero’s Pizza
Price (P)
Lumang
Demand (D1)
Bagong
Demand (D2)
10.00 1,000 1,200
20.00 800 1000
30.00 500 700
40.00 200 250
Demand Curve ng
Big Nero’s Pizza
D1
D2
Demand Schedule ng
Big Nero’s Pizza
Price (P)
Lumang
Demand (D1)
Bagong
Demand (D2)
10.00 1,000 800
20.00 800 650
30.00 500 498
40.00 200 176
Demand Curve ng
Big Nero’s Pizza
D1
D2
Salik na nagpapabago sa Demand
 Presyo
 Di-Presyong Salik
 Kita ng Mamimili
 Populasyon
 Presyo ng mga
Kaugnay o Kapalit
na Produkto
 Panlasa
 Inaasahan ng mga
Mamimili
Matalinong Pagpapasya, pagtugon
sa pabago-bagong demand.
 Mas makabubuti kung hindi agad susunod
sa uso upang hindi agad magkaroon ng
malaking pagbabago sa demand.
 Matutung tipirin ang kita. Ang labis na
paggastos ay hindi mainam.
 Bago bumili ng kalakal, humanap at tignan
ang presyo ng kahalili at kaugnay na
kalakal.
TANDAAN!
 Ang tamang paggasta
at pagkonsumo ay
nakakatulong upang
maging matatag ang
presyo ng kalakal sa
pamilihan.
• Sa anong mga paraan mo ipinapakita ang iyong
pagiging matalinong mamimili?
PAGPAPAHALAGA
References:
 Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan
(Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing
House
 De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks
Pagsulong at Pag-unlad, VPHI
 Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga
Konsepto at Aplikasyon (2012), VPHI
 Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto,
Applikasyon at Isyu, VPHI
Yunit 2: Aralin 2
Price Elasticity ng Demand
Balik-aral:
 Ang demand ay ang kagustuhan ng mga
mamimili na bumili ng isang kalakal o
paglilingkod. Ito rin ang dami ng produkto
na nais bilhin ng mga konsyumer sa isang
takdang presyo.
 Ayon sa BATAS NG DEMAND, mataas
ang demand ng isang kalakal kung
mababa ang presyo nito.Bumababa ang
demand ng kalakal kung tumataas ang
presyo.
Subukang Isipin:
 Kung tumaas nang .20 bawat
litro ng diesel, magkano ang
itataas ng pamasahe?
 Kung madoble ang presyo ng
sigarilyo dahil sa buwis,
mababawasan kaya ang dami
ng naninigarilyo?
 Kung tumaas ng 20% ang
presyo ng bigas, mababawasan
kaya ang bumibili nito?
Break Muna!
 Nagkaroon ng 10% na pagtaas sa presyo
ng mga produkto na nakalista sa ibaba. Sa
kabila nito, walang pagbabago sa suweldo
mo. Magbigay ng anim (6) na produkto na
bibilhin mo kahit na tumaas ang presyo
nito.
Bigas Gamot Sabong
Panlaba
Cellphone Asukal Sigarilyo
Load ng CP Asin
Pamproseson Tanong:
 Ano ang iyong batayan sa pagpili ng mga
produkto?
 Nahirapan ka ba sa pagpili ng mga produkto?
Ipaliwanag.
 Anong mga konsepto ng ekonomiks ang iyong
naging batayan sa pagpili ng mga produkto.
Paano mo ito ginamit sa pagpili ng produkto?
Panimula:
 Maraming salik ang nakapagpapabago sa
demand at isa na rito ang presyo. Kung
marunong tayong magsuri, magiging matalino
ang ating pagtugon dito. Subalit pare-pareho
kaya ang pagtugon ng tao sa pagbabago ng
presyo ng iba’t ibang uri ng produkto?
Masusukat kaya natin ang mga naging pagtugon
ng mamimili?
Ano ang elasticity ?
 Ito ay tumutukoy sa
bahagdan ng pagbabago sa
dami ng demand o supply
batay sa pagbabago sa
presyo.
 Ipinakilala ni Alfred Marshall
ang konsepto ng elasticity sa
ekonomiks.
Price Elasticity ng Demand
 Tugon ng mamimili sa pabago-bagong
presyo ng mga produkto at serbisyo
batay sa konsepto ng batas ng
demand.
 Ito ang paraan na ginagamit upang
masukat ang pagtugon at kung gaano
ang magiging pagtugon ng quantity
demanded ng tao sa isang produkto sa
tuwing may pagbabago sa presyo nito.
 Nalalaman ang tugon ng mamimili sa
tuwing may pagbabago sa presyo ng
 Bahagdan ng pagbabago sa Qd o %ΔQd ang
tumatayong dependent variable at ang bahagdan sa
pagbabago sa presyo o %ΔP naman ang
independent variable. Nangangahulugan ito na ang
demand elasticity ay palaging negatibo dahil ang Qd
ay may salungat (inverse) na relasyon sa presyo.
Para mas maayos ang interpretasyon, gagamitin
natin ang absolute value ng formula nito.
Kung saan:
ɛd = price elasticity of demand
%ΔQd = bahagdan ng pagbabago sa Qd
%ΔP= bahagdan sa pagbabago sa presyo
Uri ng Price Elasticity ng Demand
Elastic
 Ang demand ay masasabing price elastic
kapag mas malaki ang naging bahagdan
ng pagtugon ng quantity demanded kaysa
sa bahagdan ng pagbabago ng presyo. Sa
maliit na bahagdan ng pagbabago sa
presyo, ang mga mamimili ay nagiging
sensitibo sa pagbili o naghahanap ng
kapalit na kalakal.
Uri ng Price Elasticity ng Demand
Elastic
 Ang pagiging sensitibo sa quantity demanded sa
pagbabago ng presyo ay bunga ng mga sumusunod na
dahilan:
 Maaring marami ang substitute sa produkto.
 Ang produkto ay hindi pinaglalaanan ng malaki sa
badyet sapagkat hindi naman ito masyadong
kailangan.
Uri ng Price Elasticity ng Demand
Inelastic
 Ang demand ay masasabing price
inelastic kapag mas maliit ang naging
bahagdan ng pagbabago ng quantity
demanded kaysa sa bahagdan
pagbabago ng presyo. Ipinahihiwatig
nito na kahit malaki ang bahagdan ng
pagbabago sa presyo, ang mga
mamimili ay hindi sensitibo sa pagbili o
patuloy na binibili ang kalakal.
Uri ng Price Elasticity ng Demand
Inelastic
 Ang hindi pagiging sensitibo ng quantity demanded
sa pagbabago ng presyo ay maaaring ipaliwanag ng
sumusunod:
 Halos walang malapit na substitute sa isang
produkto.
 Ang produkto ay pangunahing pangangailangan.
Uri ng Price Elasticity ng Demand
Unitary o Unit Elastic
 Pareho ang bahagdan ng pagbabago
ng presyo sa bahagdan ng pagbabago
ng quantity demanded. Ang
pagbabago ng demand ay ayon sa
pagbabago ng presyo batay sa batas
ng demand.
%ΔQd = %ΔP or |ε| = 1
Uri ng Price Elasticity ng Demand
Perfectly elastic o Ganap na elastic
 Nangangahulugan ito na anumang
pagbabago sa presyo ay magdudulot
ng infinite na pagbabago sa quantity
demanded. Ipinapakita rito na sa iisang
presyo, ang demanded ay hindi
matanto o mabilang.
|ε| = ∞
Uri ng Price Elasticity ng Demand
Perfectly inelastic o Ganap na inelastic
 Nangangahulugan ito na ang quantity
demanded ay hindi tutugon sa
pagbabago ng presyo. Ang produktong
ito ay napakahalaga na kahit na anong
presyo nito ay bibilhin parin sa
kaparehong dami.
|ε| = 0
Buod: Uri ng Price Elasticity ng
Demand
Elastic |ε| > 1
Inelastic |ε| < 1
Unitary |ε| = 1
Ganap na Elastic |ε| = ∞
Ganap na
Inelastic
|ε| = 0
MAG-COMPUTE TAYO!
 Suriin ang sitwasyon. Gamit ang formula,
kompyutin ang price elasticity of demand
at tukuyin kung anong uri ng price
elasticity ito.
 Mayroon kang ubo at sipon. Ang gamot na
nakagagaling sa iyo ay nagkakahalaga dati ng Php10
bawat isang piraso at bumili ka ng 10 piraso. Ngayon
ang presyo ay Php15 bawat piraso. Bumili ka na
lamang ng 8 piraso.
MAG-COMPUTE TAYO!
 Suriin ang sitwasyon. Gamit ang formula,
kompyutin ang price elasticity of demand
at tukuyin kung anong uri ng price
elasticity ito.
 Sa halagang Php30 ay nakabili ka ng 2 bareta ng
nakaugaliang brand ng sabon. Nang bumaba ang
presyo nito sa Php25, nakabili ka ng 5 bareta ng
sabon.
• Kung ikaw ay prodyuser ng produkto na
may inelastic na demand, marapat bang
isipin lang ang kumita ng malaking tubo?
Bakit?
PAGPAPAHALAGA
References:
 Ekonomiks LM Yunit 2, Department of Education
 Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan
(Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing
House
 De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks
Pagsulong at Pag-unlad, VPHI
 Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga
Konsepto at Aplikasyon (2012), VPHI
 Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto,
Applikasyon at Isyu, VPHI
Yunit 2: Aralin 3
Ang Supply at ang Bahay Kalakal
Panimula:
 Tungkulin ng bahay-kalakal (business firms)
ang lumikha ng mga kalakal. Sa plano ng
produksyon maitatakda ng bahay-kalakal
ang uri at dami ng produkto na dapat likhain.
Break Muna!
 Pagmasdan ang
iyong paligid.
Maglista ng
sampung (10)
kalakal na madalas
ibenta sa inyong
lugar. Magkano ang
kadalasang presyo
nito.
SUPPLY
 Tumutukoy sa dami ng produkto o serbisyo
na handa at kayang ipagbili ng mga
prodyuser sa iba’t ibang presyo sa isang
takdang panahon .
 Nais magbenta ng mga negosyante ng isang
kalakal o serbisyo kung mataas ang halaga
nito. Kung mataas ang presyo, marami ang
supply.
Mga Salik na nagpapabago sa
Supply
 Presyo
 Di-presyo
 Pagbabago sa teknolohiya
 Pagbabago sa Halaga ng Produksyon
 Pagbabago sa bilang ng mga nagtitinda
 Pagbabago sa presyo ng mga kaugnay na
produkto
 Inaasahan ng mga negosyante
Batas ng Supply
 Mataas ang supply ng kalakal kung mataas ang
presyo nito. Bumababa ang supply ng kalakal
kung bumababa ang presyo nito. Ceteris
Paribus
Supply Schedule
 Isang talaan na nagpapakita ng dami
ng kaya at gustong ipagbili ng mga
prodyuser sa iba’t ibang presyo
Supply Schedule ng KendiPrice (P)
Quantity Supplied
(Qs)
5 50
4 40
3 30
2 20
1 10
Supply Curve ng Kendi
Paglipat ng Supply Curve
 Ang pagtaas ng supply ay
makapagdudulot ng paglipat ng kurba ng
supply sa kanan. Mangyayari ang paglipat
ng kurba ng supply sa kanan kung ang
mga pagbabago ng salik na hindi presyo
ay nakapagdulot ng pagtaas ng supply.
Ang pagbaba ng supply ay
makapagdudulot ng paglipat ng kurba ng
supply sa kaliwa. Mangyayari ang paglipat
ng supply sa kaliwa kung ang mga
Paglipat ng Supply Curve
Supply Function
 Ang supply function ay ang matematikong
pagpapakita ng ugnayan ng presyo at
quantity supplied. Maaari itong ipakita sa
equation sa ibaba:
Qs = f (P)
 Ang Qs o quantity supplied ang
tumatayong dependent variable, at ang
presyo (P) naman ang independent
variable. Ibig sabihin, nakabatay ang Qs
sa pagbabago ng presyo. Ang presyo ang
Supply Function
 Isa pang paraan ng pagpapakita ng
supply function ay sa equation na:
Qs = c + dP
 Kung saan:
 Qs= dami ng supply
 P = presyo
 c = intercept (ang bilang ng Qs kung
ang presyo ay 0)
 d = slope = ΔQs
ΔP
Supply Function
Qs = c + dP
P=1 Qs=? P=5 Qs=?
 Qs = 0 + 10P Qs = 0 + 10P
 Qs = 0 + 10(1) Qs = 0 + 10(5)
 Qs = 0 + 10 Qs = 0 + 50
 Qs = 10 piraso Qs = 50 piraso
Kompyutin ang nawawalang datos sa talahanayan.
Supply Function na Qs = 0 + 5P
Price (P)
Quantity Supplied
(Qs)
2
20
6
40
10
Matalinong Pagpapasya sa Pagtugon
sa Pagbabago ng Supply
 Dapat bigyang-pansin ng mga prodyuser ang
mabisang produksyon upang hindi madagdagan
ang gastos sa pagbuo ng produkto.
 Pagtuuan ng masusing pag-aaral bago pumasok
sa isang negosyo.
 Magplano sa inaasahang natural na kalamidad.
 Bigyang-pansin ang kapakanan ng mga
konsyumer, lalo na ang mga mahihirap.
• Kung ikaw ay bibigyan ng pagkakataon, anong
negosyo ang nais mong itayo. Anong kalakal o
serbisyo ang iyong ipapakilala sa mga
mamimili.
PAGPAPAHALAGA
References:
 Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan
(Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing
House
 De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks
Pagsulong at Pag-unlad, VPHI
 Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga
Konsepto at Aplikasyon (2012), VPHI
 Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto,
Applikasyon at Isyu, VPHI
Yunit 2: Aralin 4
Interaksyon ng Supply at Demand
Balik-aral:
 Ang Demand ay tumutukoy sa dami ng kalakal
na handang bilhin ng mga mamimili sa isang
takdang panahon.
 Ang Supply ay tumutukoy sa dami ng kalakal na
handang ipagbili ng mga negosyante sa
magkakaibang presyo sa isang takdang
panahon.
Ano ang Pamilihan?
 Ito ay isang mekanismo kung
saan ang mamimili at
nagbebenta ay nagkakaroon
ng transaksiyon upang
magkaroon ng bentahan.
 Ito rin ang nagsasaayos ng
nagtutunggaliang interes ng
mamimili at bahay –kalakal.
Puwersa ng Pamilihan
(Market Forces)
 Tumutukoy sa ugnayan ng supply at demand.
 Ang mamimili ay bumibili nang marami sa
mababang presyo samantalang marami namang
ipinagbibili ang bahay-kalakal sa mataas na
presyo.
 Nag-uugnayan ang mamimili at bahay-kalakal
sa pamamagitan ng pagtatakda ng presyo.
Batas ng Demand at Supply
(Law of Supply and Demand)
 Kung mataas ang presyo ng kalakal, tumataas
ang supply, nagiging dahilan ito ng pagbaba ng
presyo, nasiyang nagpapataas ng demand.
Law of Supply and Demand
Kakulangan (Shortage) – Hindi sapat
ang supply upang matugunan ang
demand.
Law of Supply and Demand
Kalabisan (Surplus) – Mas malaki ang
supply sa demand.
Law of Supply and Demand
Ekwilibriyo (Equilibrium) – Sapat ang dami
ng supply sa demand.
Ano ang ekwilibriyo?
 Ang ekwilibriyo ay isang kalagayan sa
pamilihan na ang dami ng handa at
kayang bilhing produkto o serbisyo ng
mga konsyumer at ang handa at kayang
ipagbiling produkto at serbisyo ng mga
prodyuser ay pareho ayon sa presyong
kanilang pinagkasunduan. Ekwilibriyong
presyo ang tawag sa pinagkasunduang
presyo ng konsyumer at prodyuser at
ekwilibriyong dami naman ang tawag sa
Ugnayan ng Kurba ng Suplay at
Demand
 Ano ang presyong ekwilibriyo ng
graph?
 Ano ang ekwilibriyong dami ng graph?
 Sa anong presyo nagkakaroon ng
Mga Salik na Nagpapabago ng
Puwersa ng Pamilihan
 Pagmahal ng mga salik ng produksyon
 Pagtaas ng kita ng mamimili
 Mahusay na pagsasanay sa mga
manggagawa
 Panic buying ng mga mamimili
BUOD:
 Hinuhubog ng pamilihan ang mga puwersa ng
demand at suplay.
 Ang ekilibriyong presyo ang nagtatakda ng
ekilibriyong dami ng produkto.
 Ang kakulangan at kalabisan ang pangunahing
suliranin ng pamilihan. Nalulutas ito ng sistema ng
pamilihan.
 Nagagamit ang pamilihan upang masinop ang
paggamit ng pinagkukunang-yaman. Ito ay
tinatawag na allocative role ng pamilihan.
Pamprosesong Tanong:
Tungkol saan ang ipinahihiwatig ng mga larawan?
Isa-isahin ang mga simbolismong ginamit at
ipaliwanag ang mensahe ng mga ito.
• Ano ang maitutulong mo upang
magkaroon ng ekilibriyo ang pamilihan?
Ipaliwanag.
PAGPAPAHALAGA
References:
 Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan
(Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing
House
 De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks
Pagsulong at Pag-unlad, VPHI
 Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga
Konsepto at Aplikasyon (2012), VPHI
 Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto,
Applikasyon at Isyu, VPHI
Yunit 2: Aralin 5
Iba’t ibang Anyo ng Pamilihan
Ano ang pamilihan?
 Isang kalagayan kung saan may inter-
aksyon ang mga mamimili at nagtitinda.
 Ang mga nagtitinda ay nagpapaligsahan
upang mahikayat ang mga mamimili na
bumili sa kanila.
Istruktura ng Pamilihan
Ganap na
Kompetisyon
Di-Ganap na
Kopetisyon
Monopoly
Monopolistic
Competition
Oligopoly
Monopsony
Ganap na Kompetisyon
 Walang sinumang nagtitinda at mamimili ang
maaring magkontrol sa presyo ng kalakal.
 Ang mga ipinagbibiling produkto ay walang
pagkakaiba.
 Madaling pumasok sa pamilihan ang mga nais
magsimula ng negosyo.
Katangian ng Ganap na
Kompetisyon
 Maraming maliliit na konsyumer at prodyuser
 Magkakatulad ang produkto (Homogenous)
 Malayang paggalaw ng sangkap ng
produksiyon
 Malayang pagpasok at paglabas sa industriya
 Malaya ang Impormasyon ukol sa pamilihan
Di-Ganap na Kompetisyon
 Anumang kondisyon na hindi kakakitaan ng mga
katangian ng ganap na kompetisyon.
 Monopoly
 Monopolistic Competition
 Oligopoly
 Monopsony
Monopoly
 Isa lang ang nagtitinda sa pamilihan.
 Ito ang nagtatakda ng presyo at walang
magagawa ang mga mamimili.
Monopolistic Competition
 Marami ang nagtitinda ngunit may isang
komokontrol sa pamilihan.
 Maari nitong impluwensyan ang presyo ng
kalakal.
Oligopoly (Cartel)
 Marami ang nagtitinda ngunit walang
kompetisyon.
 Ang presyo ng kalakal ay walang pagkakaiba.
Monopsony
 Marami ang nagtitinda ngunit isa o isang grupo
lamang ang mamimili.
 Sa ganitong kalagayan, may kapangyarihan ang
konsyumer na maimpluwensiyahan ang presyo sa
pamilihan. Ang presyo ng kalakal ay nasa kontrol ng
bumibili.
Buod:
Anyo ng
Pamilihan
Balakid
sa
Nagtitind
a
Bilang ng
Nagtitinda
Balakid
sa
Mamimili
Bilang ng
Mamimili
Perfect
Competitio
n
Wala Marami Wala Marami
Monopolist
ic
competitio
n
Wala Marami Wala Marami
Oligopoly OO Kakaunti Wala Marami
• Sa iyong palagay, anong uri ng
pamilihan ang nagbibigay ng higit na
kapakinabangan sa mga mamimili.
Ipaliwanag ang inyong sagot.
PAGPAPAHALAGA
References:
 Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan
(Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing
House
 De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks
Pagsulong at Pag-unlad, VPHI
 Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga
Konsepto at Aplikasyon (2012), VPHI
 Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto,
Applikasyon at Isyu, VPHI
Yunit 2: Aralin 6
Ugnayan ng Pamilihan at Pamahalaan
ONCE UPON A TIME!
Basahin ang mga sumusunod na sitwasyon
at bumuo ng maaaring kahinatnan nito
batay sa iyong sariling pagkaunawa. Isulat
ang iyong kasagutan sa notebook.
 Matagal nang magsasaka si Mang
Francisco. Isang araw ay nabalitaan
niyang ang presyo ng kaniyang
produktong palay ay binibili lamang sa
murang halaga. Ang presyo ay hindi
kayang mabawi kahit puhunan niya sa
ONCE UPON A TIME!
 Ang Gitnang Luzon ay sinalanta ng bagyo.
Maraming palayan ang nasira. Ano kaya
ang maaaring ibunga nito?
 Dahil sa katatapos pa lamang na bagyo
nabalitaan ng pamahalaan na maraming
mga negosyante ang nanamantala sa
pamamagitan ng pagtataas ng presyo.
Ano kaya ang maaaring gawin ng
pamahalaan?
Pamprosesong Tanong:
Nicholas Gregory Mankiw
Government can
sometimes improve
market outcomes.
Principles of Economics
Bagama’t ang
pamilihan ay isang
organisadong
sistemang pang-
ekonomiya, may mga
pagkakataong
Balik-aral:
 Ang pamilihan nagsasaayos ng nagtutunggaliang interes
ng mamimili at bahay – kalakal.
 Ang mamimili ay bumibili nang marami sa mababang
presyo samantalang marami namang ipinagbibili ang
bahay-kalakal sa mataas na presyo.
 Ang napagkasundunang presyo ng mamimili at bahay-
kalakal ay tinatawag na presyong ekwilibriyo.
Ugnayan ng Kurba ng Suplay at Demand
Bagong Presyong Ekwilibriyo
 Tuwing
nagkakaro
on ng
paglipat sa
kurba ng
suplay o
demand,
nagkakaro
on din ng
pagbabago
P
Q
D1
S
800
300
D2
950
Bagong Presyong Ekwilibriyo
 Ano ang
presyong
ekwilibriyo
para sa D1?
 Ano ang
presyong
ekwilibriyo
para sa D2?
 Anong uri
ng
800
300
P
Q
D2
S
D1
950
Pagtatakda ng Batas sa Presyo ng Kalakal
(Price Control)
 Kung minsan, itinatakda ng pamahalaan
ang presyo ng kalakal upang maiwasan
ang pang-aabuso sa panig ng nagtitinda o
ng mamimili.
 Price Ceiling – ang pinakamataas na presyo na
maaring ibenta ang produkto.
 Price Floor – ang pinamababang presyo na maaring
ibenta ang produkto.
Upa ng apartment kung walang price control
P
Q
D
SUpa ng
apartment
800
300
Dami ng
Nagpapaupa
Price Ceiling
• Ang price
ceiling na
mas mataas
sa presyong
ekwilibriyo
ay walang
epekto sa
pamilihan.
Hindi
malulugi ang
mga
nagtitinda.
P
Q
D
S
800
300
Price
Ceiling1000
P
Q
D
S
800
Price
Ceiling500
250 400
Shortage
Price Ceiling
• Ang pagtatakda ng
price ceiling na mas
mababa sa
presyong ekwilibriyo
ang makakaiwas sa
pagkalugi ng mga
negosyante.
Halimbawa 2: Pasahod sa mga Manggagawa
D
Q
D
SSahod ng mga
mangagawa
400
500
Equilibrium Price
Price Floor
• Ang pagtatakda ng Price
Floor na mas mababa sa
presyong ekwilibriyo ay
walang epekto sa presyo
ng mga kalakal.
P
Q
D
S
400
500
Price
floor300
P
D
D
S
400
Price
Floor500
400 550
Labor
Surplus
Price Floor
• Ang pagtatakda ng Price
Floor na mas mataas
sa presyong ekwilibriyo
ay magdudulot ng
mataas na presyo ng
mga kalakal.
Buod
P
Q
D
S
400
Price
Floor
500
400 550
Price
Ceiling
300
Epekto ng pagkakaroon ng Price Ceiling
 Mabuti:
 Mababang presyo ng mga bilihin.
 Kasiguruhan sa mga mamimili.
 Di-mabuti:
 Pagbaba ng Supply
 Nagiging dahilan ng Kakulangan
 Nagiging dahilan ng pagkakaroon ng mga
ilegal na pamilihan (black market)
Epekto ng pagkakaroon ng Price Floor
 Mabuti:
 Mas mataas na sahod sa mga manggagawa
 Mas malaking tubo sa mga nagtitinda
 Di-mabuti:
 Mas mataas na presyo ng bilihin
 Maaring maging dahilan ng kalabisan ng
kalakal.
 Mas mababang demand ng mga bilihin
Suggested Retail Price (SRP)
 Presyong itinakda ng pamahalaan para sa
isang kalakal.
 Mahigpit na binabantayan ang mga
produkto nakabilang sa mga pangunahing
pangangailangan gaya ng bigas, asukal,
kape, harina, tinapay, itlog, at instant
noodles
 Ang patakarang ito ay isang pamamaraan
upang mapanatiling abot-kaya para sa
mga mamamayan ang presyo ng nasabing
Price Freeze
 Pagbabawal sa pagtataas ng presyo sa
pamilihan.
 Ipinatutupad ito ng pamahalaan upang
mapigilan ang pananamantala ng mga
negosyante sa labis na pagpapataw ng
mataas na presyo ng kanilang mga
produkto.
 Labag sa Anti- Profiteering Law ang labis
na pagpapataw ng mataas na presyo.
Price support
 Ito ay paraan ng pamahalaan na bigyan
ng tulong ang mga negosyante upang
maiwasan ang pagkalugi o mabawasan
ang kita.
 Kabilang dito ang mga subsidy, tax
exemption o tax deduction, discount at
bonus.
 Layunin nito na mapanatili ang mababang
halaga ng produksyon upang maiwasan
ang pagtaas ng presyo ng bilihin.
Seatwork:
Anong presyo ang
napagkasunduan
ng suplayer at
konsyumer sa mga
sumusunod:
 Unang kurba ng
supply
 Ikalawang kurba ng
supply
Seatwork:
Sa anong presyo maaring
ipataw ang sumusunod:
 Price ceiling sa unang
kurba ng supply
 Price floor sa unang kurba
ng supply
 Price ceiling sa ikalawang
kurba ng supply
 Price floor sa ikalawang
kurba ng supply
• Sa iyong palagay, ano ang mas madalas
na mangyari sa mga kalakal sa Pilipinas.
Nakakatulong ba ito sa ekonomiya ng
bansa?
PAGPAPAHALAGA
References:
 Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan
(Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing
House
 De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks
Pagsulong at Pag-unlad, VPHI
 Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga
Konsepto at Aplikasyon (2012), VPHI
 Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto,
Applikasyon at Isyu, VPHI

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Aralin 10 supply at ang bahay kalakal
Aralin 10 supply at ang bahay kalakalAralin 10 supply at ang bahay kalakal
Aralin 10 supply at ang bahay kalakalRivera Arnel
 
Supply - 2nd Quarter Araling Panlipunan
Supply - 2nd Quarter Araling PanlipunanSupply - 2nd Quarter Araling Panlipunan
Supply - 2nd Quarter Araling PanlipunanRojelyn13
 
Aralin 2 Pambansang Kita
Aralin 2 Pambansang KitaAralin 2 Pambansang Kita
Aralin 2 Pambansang Kitaedmond84
 
MELC_Aralin 11-Ugnayan ng Pamilihan at ng Pamahalaan
MELC_Aralin 11-Ugnayan ng Pamilihan at ng PamahalaanMELC_Aralin 11-Ugnayan ng Pamilihan at ng Pamahalaan
MELC_Aralin 11-Ugnayan ng Pamilihan at ng PamahalaanRivera Arnel
 
MELC Aralin 16-Patakaran ng Pananalapi
MELC Aralin 16-Patakaran ng PananalapiMELC Aralin 16-Patakaran ng Pananalapi
MELC Aralin 16-Patakaran ng PananalapiRivera Arnel
 
Ekwilibriyo ap
Ekwilibriyo apEkwilibriyo ap
Ekwilibriyo apApHUB2013
 
Aralin 9 price elasticity ng demand
Aralin 9  price elasticity ng demandAralin 9  price elasticity ng demand
Aralin 9 price elasticity ng demandRivera Arnel
 
Price Elasticity of Demand-Group 2-Social Studies Majors-PSU Bayambang Campus
Price Elasticity of Demand-Group 2-Social Studies Majors-PSU Bayambang CampusPrice Elasticity of Demand-Group 2-Social Studies Majors-PSU Bayambang Campus
Price Elasticity of Demand-Group 2-Social Studies Majors-PSU Bayambang CampusJoyce Bacud
 
Shortage and surplus
Shortage and surplusShortage and surplus
Shortage and surplusMissRubyJane
 
Elastisidad ng Suplay
Elastisidad ng SuplayElastisidad ng Suplay
Elastisidad ng SuplayApril Lane
 
Pagkontrol o pagsuporta sa presyo
Pagkontrol o pagsuporta sa presyoPagkontrol o pagsuporta sa presyo
Pagkontrol o pagsuporta sa presyoApHUB2013
 
Mga Salik na nakakaapekto sa SUplayOct. 2 d
Mga Salik na nakakaapekto sa SUplayOct. 2 dMga Salik na nakakaapekto sa SUplayOct. 2 d
Mga Salik na nakakaapekto sa SUplayOct. 2 ddaling1963
 

Was ist angesagt? (20)

Aralin 10 supply at ang bahay kalakal
Aralin 10 supply at ang bahay kalakalAralin 10 supply at ang bahay kalakal
Aralin 10 supply at ang bahay kalakal
 
Supply - 2nd Quarter Araling Panlipunan
Supply - 2nd Quarter Araling PanlipunanSupply - 2nd Quarter Araling Panlipunan
Supply - 2nd Quarter Araling Panlipunan
 
Aralin 2 Pambansang Kita
Aralin 2 Pambansang KitaAralin 2 Pambansang Kita
Aralin 2 Pambansang Kita
 
MELC_Aralin 11-Ugnayan ng Pamilihan at ng Pamahalaan
MELC_Aralin 11-Ugnayan ng Pamilihan at ng PamahalaanMELC_Aralin 11-Ugnayan ng Pamilihan at ng Pamahalaan
MELC_Aralin 11-Ugnayan ng Pamilihan at ng Pamahalaan
 
AP9-Q2-W1-2-Modyul-1.pptx
AP9-Q2-W1-2-Modyul-1.pptxAP9-Q2-W1-2-Modyul-1.pptx
AP9-Q2-W1-2-Modyul-1.pptx
 
MELC Aralin 16-Patakaran ng Pananalapi
MELC Aralin 16-Patakaran ng PananalapiMELC Aralin 16-Patakaran ng Pananalapi
MELC Aralin 16-Patakaran ng Pananalapi
 
Ekonomiks tg part 4 (2)
Ekonomiks tg part 4 (2)Ekonomiks tg part 4 (2)
Ekonomiks tg part 4 (2)
 
Ekwilibriyo ap
Ekwilibriyo apEkwilibriyo ap
Ekwilibriyo ap
 
Aralin 9 price elasticity ng demand
Aralin 9  price elasticity ng demandAralin 9  price elasticity ng demand
Aralin 9 price elasticity ng demand
 
Price Elasticity of Demand-Group 2-Social Studies Majors-PSU Bayambang Campus
Price Elasticity of Demand-Group 2-Social Studies Majors-PSU Bayambang CampusPrice Elasticity of Demand-Group 2-Social Studies Majors-PSU Bayambang Campus
Price Elasticity of Demand-Group 2-Social Studies Majors-PSU Bayambang Campus
 
Elasticity of Supply (Filipino)
Elasticity of Supply (Filipino)Elasticity of Supply (Filipino)
Elasticity of Supply (Filipino)
 
Shortage and surplus
Shortage and surplusShortage and surplus
Shortage and surplus
 
Elastisidad ng Suplay
Elastisidad ng SuplayElastisidad ng Suplay
Elastisidad ng Suplay
 
Pagkontrol o pagsuporta sa presyo
Pagkontrol o pagsuporta sa presyoPagkontrol o pagsuporta sa presyo
Pagkontrol o pagsuporta sa presyo
 
Aralin 1 - Demand
Aralin 1 - DemandAralin 1 - Demand
Aralin 1 - Demand
 
Demand
DemandDemand
Demand
 
Elastisidad ng Demand
Elastisidad ng DemandElastisidad ng Demand
Elastisidad ng Demand
 
Suplay
SuplaySuplay
Suplay
 
Elasticity of demand
Elasticity of demandElasticity of demand
Elasticity of demand
 
Mga Salik na nakakaapekto sa SUplayOct. 2 d
Mga Salik na nakakaapekto sa SUplayOct. 2 dMga Salik na nakakaapekto sa SUplayOct. 2 d
Mga Salik na nakakaapekto sa SUplayOct. 2 d
 

Ähnlich wie Yunit 2 - Araling Panlipunan Grade 10.

Aralin Panlipunan 9 - Price elasticity ng demand
Aralin Panlipunan 9 - Price elasticity ng demandAralin Panlipunan 9 - Price elasticity ng demand
Aralin Panlipunan 9 - Price elasticity ng demandCharles Banaag
 
Aralin2-Elastisidad ng Demand.pptx
Aralin2-Elastisidad ng Demand.pptxAralin2-Elastisidad ng Demand.pptx
Aralin2-Elastisidad ng Demand.pptxKayeMarieCoronelCaet
 
Ekonomiks Teaching Guide Part 4
Ekonomiks Teaching Guide Part 4Ekonomiks Teaching Guide Part 4
Ekonomiks Teaching Guide Part 4Byahero
 
Aralin Panlipunan 8 - Ang demand ng mga mamimili
Aralin Panlipunan 8 - Ang demand ng mga mamimiliAralin Panlipunan 8 - Ang demand ng mga mamimili
Aralin Panlipunan 8 - Ang demand ng mga mamimiliCharles Banaag
 
Aralin 1 Ang Demand.ppt
Aralin 1 Ang Demand.pptAralin 1 Ang Demand.ppt
Aralin 1 Ang Demand.pptetheljane0305
 
Ang Mga Saklaw ng Maykroekonomiks
Ang Mga Saklaw ng MaykroekonomiksAng Mga Saklaw ng Maykroekonomiks
Ang Mga Saklaw ng MaykroekonomiksJonalyn Asi
 
Ekonomics 10 Yunit 2
Ekonomics 10 Yunit 2Ekonomics 10 Yunit 2
Ekonomics 10 Yunit 2Olivia Benson
 
Ekonomikslmyunit2 150509141117-lva1-app6891
Ekonomikslmyunit2 150509141117-lva1-app6891Ekonomikslmyunit2 150509141117-lva1-app6891
Ekonomikslmyunit2 150509141117-lva1-app6891Ana Magabo
 
Ekonomiks Learning Module Yunit 2
Ekonomiks Learning Module Yunit 2Ekonomiks Learning Module Yunit 2
Ekonomiks Learning Module Yunit 2Byahero
 
Demand_PT9_2.pptx
Demand_PT9_2.pptxDemand_PT9_2.pptx
Demand_PT9_2.pptxMaestroBern
 
Aralin 2 Price Elasticity ng Demand
Aralin 2 Price Elasticity ng DemandAralin 2 Price Elasticity ng Demand
Aralin 2 Price Elasticity ng Demandedmond84
 
Modyul 9 implasyon
Modyul 9   implasyonModyul 9   implasyon
Modyul 9 implasyondionesioable
 
Mga Salik na Nakaaapekto sa Demand
Mga Salik na Nakaaapekto sa DemandMga Salik na Nakaaapekto sa Demand
Mga Salik na Nakaaapekto sa Demandalphonseanunciacion
 

Ähnlich wie Yunit 2 - Araling Panlipunan Grade 10. (20)

OLD PPT.pptx
OLD PPT.pptxOLD PPT.pptx
OLD PPT.pptx
 
Aralin1- Demand.pptx
Aralin1- Demand.pptxAralin1- Demand.pptx
Aralin1- Demand.pptx
 
Aralin Panlipunan 9 - Price elasticity ng demand
Aralin Panlipunan 9 - Price elasticity ng demandAralin Panlipunan 9 - Price elasticity ng demand
Aralin Panlipunan 9 - Price elasticity ng demand
 
Aralin2-Elastisidad ng Demand.pptx
Aralin2-Elastisidad ng Demand.pptxAralin2-Elastisidad ng Demand.pptx
Aralin2-Elastisidad ng Demand.pptx
 
Ekonomiks Teaching Guide Part 4
Ekonomiks Teaching Guide Part 4Ekonomiks Teaching Guide Part 4
Ekonomiks Teaching Guide Part 4
 
Aralin Panlipunan 8 - Ang demand ng mga mamimili
Aralin Panlipunan 8 - Ang demand ng mga mamimiliAralin Panlipunan 8 - Ang demand ng mga mamimili
Aralin Panlipunan 8 - Ang demand ng mga mamimili
 
Aralin 1 Ang Demand.ppt
Aralin 1 Ang Demand.pptAralin 1 Ang Demand.ppt
Aralin 1 Ang Demand.ppt
 
Ang Mga Saklaw ng Maykroekonomiks
Ang Mga Saklaw ng MaykroekonomiksAng Mga Saklaw ng Maykroekonomiks
Ang Mga Saklaw ng Maykroekonomiks
 
Ekonomics 10 Yunit 2
Ekonomics 10 Yunit 2Ekonomics 10 Yunit 2
Ekonomics 10 Yunit 2
 
Ekonomikslmyunit2 150509141117-lva1-app6891
Ekonomikslmyunit2 150509141117-lva1-app6891Ekonomikslmyunit2 150509141117-lva1-app6891
Ekonomikslmyunit2 150509141117-lva1-app6891
 
Ekonomiks lm yunit 2 (2)
Ekonomiks lm yunit 2 (2)Ekonomiks lm yunit 2 (2)
Ekonomiks lm yunit 2 (2)
 
AP10LM2
AP10LM2AP10LM2
AP10LM2
 
Ekonomiks Learning Module Yunit 2
Ekonomiks Learning Module Yunit 2Ekonomiks Learning Module Yunit 2
Ekonomiks Learning Module Yunit 2
 
Demand_PT9_2.pptx
Demand_PT9_2.pptxDemand_PT9_2.pptx
Demand_PT9_2.pptx
 
Cayas
CayasCayas
Cayas
 
Aralin 2 Price Elasticity ng Demand
Aralin 2 Price Elasticity ng DemandAralin 2 Price Elasticity ng Demand
Aralin 2 Price Elasticity ng Demand
 
Presentation aralin
Presentation aralinPresentation aralin
Presentation aralin
 
Modyul 9 implasyon
Modyul 9   implasyonModyul 9   implasyon
Modyul 9 implasyon
 
Elasticity of demand
Elasticity of demandElasticity of demand
Elasticity of demand
 
Mga Salik na Nakaaapekto sa Demand
Mga Salik na Nakaaapekto sa DemandMga Salik na Nakaaapekto sa Demand
Mga Salik na Nakaaapekto sa Demand
 

Yunit 2 - Araling Panlipunan Grade 10.

  • 1. Yunit 2: Aralin 1 Ang Demand at ang Mamimili
  • 2. Panimula:  Ang pagsusuri sa ekonomiks ay nagsisimula sa pag-aaral ng pag-uugali ng tao sa loob ng pamilihan; ang mamimili at ang nagtitinda. Ang mamimili ay bumubuo at nagsasagawa ng mga desisyon patungkol sa pagbili at pagkonsumo ng mga produkto. Ito ang bumubuo sa economic cycle.
  • 3. Economic Cycle Production paglikha ng kalakal Distribution pagbebenta o pamamahagi ng kalakal Consumption Paggamit ng kalakal
  • 4. BREAK MUNA Alin sa mga sumusunod ang pipiliin mo? Kalakal BRAND Bakit? Sabon Safeguard o Green Cross Toothpaste Colgate o Hapee Kape Nescafe o Great Taste Suka Silver Swan o Datu Puti
  • 5. Demand Ang kagustuhan ng mga mamimili na bumili ng isang kalakal o paglilingkod. Dami ng produkto na nais bilhin ng mga konsyumer sa isang takdang presyo.
  • 6. BATAS NG DEMAND  Mataas ang demand ng isang kalakal kung mababa ang presyo nito.  Bumababa ang demand ng kalakal kung tumataas ang presyo. Ceteris Paribus
  • 7. Ano ang Ceteris Paribus?  Nangangahulugan na lahat ng ibang salik ay hindi nagbago.  May mga kalakal na kahit mataas ang presyo ay hindi pa rin nagbabago ang demand nito.
  • 8. Ano ang market demand?  Ito ang pinagsama-samang dami ng demand sa isang produkto.
  • 9. Demand Schedule ng Big Nero’s Pizza Price (P) Demand Quantity (Q) 10.00 1,000 20.00 800 30.00 500 40.00 200
  • 10. 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 200 500 800 1000 Demand Curve ng Big Nero’s Pizza
  • 11. Paglipat ng Demand Curve  Nagkakaroon ng paglipat ng demand curve kung nagkakaroon ng pagbabago sa demand ng isang kalakal.  Lumilipat ang demand curve pakaliwa kung bumababa ang demand ng kalakal. Lumilipat naman ang demand curve pakanan kung tumataas ang demand ng kalakal. 
  • 12. Demand Schedule ng Big Nero’s Pizza Price (P) Lumang Demand (D1) Bagong Demand (D2) 10.00 1,000 1,200 20.00 800 1000 30.00 500 700 40.00 200 250
  • 13. Demand Curve ng Big Nero’s Pizza D1 D2
  • 14. Demand Schedule ng Big Nero’s Pizza Price (P) Lumang Demand (D1) Bagong Demand (D2) 10.00 1,000 800 20.00 800 650 30.00 500 498 40.00 200 176
  • 15. Demand Curve ng Big Nero’s Pizza D1 D2
  • 16. Salik na nagpapabago sa Demand  Presyo  Di-Presyong Salik  Kita ng Mamimili  Populasyon  Presyo ng mga Kaugnay o Kapalit na Produkto  Panlasa  Inaasahan ng mga Mamimili
  • 17. Matalinong Pagpapasya, pagtugon sa pabago-bagong demand.  Mas makabubuti kung hindi agad susunod sa uso upang hindi agad magkaroon ng malaking pagbabago sa demand.  Matutung tipirin ang kita. Ang labis na paggastos ay hindi mainam.  Bago bumili ng kalakal, humanap at tignan ang presyo ng kahalili at kaugnay na kalakal.
  • 18. TANDAAN!  Ang tamang paggasta at pagkonsumo ay nakakatulong upang maging matatag ang presyo ng kalakal sa pamilihan.
  • 19. • Sa anong mga paraan mo ipinapakita ang iyong pagiging matalinong mamimili? PAGPAPAHALAGA
  • 20. References:  Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan (Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing House  De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks Pagsulong at Pag-unlad, VPHI  Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga Konsepto at Aplikasyon (2012), VPHI  Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto, Applikasyon at Isyu, VPHI
  • 21. Yunit 2: Aralin 2 Price Elasticity ng Demand
  • 22. Balik-aral:  Ang demand ay ang kagustuhan ng mga mamimili na bumili ng isang kalakal o paglilingkod. Ito rin ang dami ng produkto na nais bilhin ng mga konsyumer sa isang takdang presyo.  Ayon sa BATAS NG DEMAND, mataas ang demand ng isang kalakal kung mababa ang presyo nito.Bumababa ang demand ng kalakal kung tumataas ang presyo.
  • 23. Subukang Isipin:  Kung tumaas nang .20 bawat litro ng diesel, magkano ang itataas ng pamasahe?  Kung madoble ang presyo ng sigarilyo dahil sa buwis, mababawasan kaya ang dami ng naninigarilyo?  Kung tumaas ng 20% ang presyo ng bigas, mababawasan kaya ang bumibili nito?
  • 24. Break Muna!  Nagkaroon ng 10% na pagtaas sa presyo ng mga produkto na nakalista sa ibaba. Sa kabila nito, walang pagbabago sa suweldo mo. Magbigay ng anim (6) na produkto na bibilhin mo kahit na tumaas ang presyo nito. Bigas Gamot Sabong Panlaba Cellphone Asukal Sigarilyo Load ng CP Asin
  • 25. Pamproseson Tanong:  Ano ang iyong batayan sa pagpili ng mga produkto?  Nahirapan ka ba sa pagpili ng mga produkto? Ipaliwanag.  Anong mga konsepto ng ekonomiks ang iyong naging batayan sa pagpili ng mga produkto. Paano mo ito ginamit sa pagpili ng produkto?
  • 26. Panimula:  Maraming salik ang nakapagpapabago sa demand at isa na rito ang presyo. Kung marunong tayong magsuri, magiging matalino ang ating pagtugon dito. Subalit pare-pareho kaya ang pagtugon ng tao sa pagbabago ng presyo ng iba’t ibang uri ng produkto? Masusukat kaya natin ang mga naging pagtugon ng mamimili?
  • 27. Ano ang elasticity ?  Ito ay tumutukoy sa bahagdan ng pagbabago sa dami ng demand o supply batay sa pagbabago sa presyo.  Ipinakilala ni Alfred Marshall ang konsepto ng elasticity sa ekonomiks.
  • 28. Price Elasticity ng Demand  Tugon ng mamimili sa pabago-bagong presyo ng mga produkto at serbisyo batay sa konsepto ng batas ng demand.  Ito ang paraan na ginagamit upang masukat ang pagtugon at kung gaano ang magiging pagtugon ng quantity demanded ng tao sa isang produkto sa tuwing may pagbabago sa presyo nito.  Nalalaman ang tugon ng mamimili sa tuwing may pagbabago sa presyo ng
  • 29.  Bahagdan ng pagbabago sa Qd o %ΔQd ang tumatayong dependent variable at ang bahagdan sa pagbabago sa presyo o %ΔP naman ang independent variable. Nangangahulugan ito na ang demand elasticity ay palaging negatibo dahil ang Qd ay may salungat (inverse) na relasyon sa presyo. Para mas maayos ang interpretasyon, gagamitin natin ang absolute value ng formula nito. Kung saan: ɛd = price elasticity of demand %ΔQd = bahagdan ng pagbabago sa Qd %ΔP= bahagdan sa pagbabago sa presyo
  • 30.
  • 31.
  • 32. Uri ng Price Elasticity ng Demand Elastic  Ang demand ay masasabing price elastic kapag mas malaki ang naging bahagdan ng pagtugon ng quantity demanded kaysa sa bahagdan ng pagbabago ng presyo. Sa maliit na bahagdan ng pagbabago sa presyo, ang mga mamimili ay nagiging sensitibo sa pagbili o naghahanap ng kapalit na kalakal.
  • 33. Uri ng Price Elasticity ng Demand Elastic  Ang pagiging sensitibo sa quantity demanded sa pagbabago ng presyo ay bunga ng mga sumusunod na dahilan:  Maaring marami ang substitute sa produkto.  Ang produkto ay hindi pinaglalaanan ng malaki sa badyet sapagkat hindi naman ito masyadong kailangan.
  • 34. Uri ng Price Elasticity ng Demand Inelastic  Ang demand ay masasabing price inelastic kapag mas maliit ang naging bahagdan ng pagbabago ng quantity demanded kaysa sa bahagdan pagbabago ng presyo. Ipinahihiwatig nito na kahit malaki ang bahagdan ng pagbabago sa presyo, ang mga mamimili ay hindi sensitibo sa pagbili o patuloy na binibili ang kalakal.
  • 35. Uri ng Price Elasticity ng Demand Inelastic  Ang hindi pagiging sensitibo ng quantity demanded sa pagbabago ng presyo ay maaaring ipaliwanag ng sumusunod:  Halos walang malapit na substitute sa isang produkto.  Ang produkto ay pangunahing pangangailangan.
  • 36. Uri ng Price Elasticity ng Demand Unitary o Unit Elastic  Pareho ang bahagdan ng pagbabago ng presyo sa bahagdan ng pagbabago ng quantity demanded. Ang pagbabago ng demand ay ayon sa pagbabago ng presyo batay sa batas ng demand. %ΔQd = %ΔP or |ε| = 1
  • 37. Uri ng Price Elasticity ng Demand Perfectly elastic o Ganap na elastic  Nangangahulugan ito na anumang pagbabago sa presyo ay magdudulot ng infinite na pagbabago sa quantity demanded. Ipinapakita rito na sa iisang presyo, ang demanded ay hindi matanto o mabilang. |ε| = ∞
  • 38. Uri ng Price Elasticity ng Demand Perfectly inelastic o Ganap na inelastic  Nangangahulugan ito na ang quantity demanded ay hindi tutugon sa pagbabago ng presyo. Ang produktong ito ay napakahalaga na kahit na anong presyo nito ay bibilhin parin sa kaparehong dami. |ε| = 0
  • 39. Buod: Uri ng Price Elasticity ng Demand Elastic |ε| > 1 Inelastic |ε| < 1 Unitary |ε| = 1 Ganap na Elastic |ε| = ∞ Ganap na Inelastic |ε| = 0
  • 40. MAG-COMPUTE TAYO!  Suriin ang sitwasyon. Gamit ang formula, kompyutin ang price elasticity of demand at tukuyin kung anong uri ng price elasticity ito.  Mayroon kang ubo at sipon. Ang gamot na nakagagaling sa iyo ay nagkakahalaga dati ng Php10 bawat isang piraso at bumili ka ng 10 piraso. Ngayon ang presyo ay Php15 bawat piraso. Bumili ka na lamang ng 8 piraso.
  • 41. MAG-COMPUTE TAYO!  Suriin ang sitwasyon. Gamit ang formula, kompyutin ang price elasticity of demand at tukuyin kung anong uri ng price elasticity ito.  Sa halagang Php30 ay nakabili ka ng 2 bareta ng nakaugaliang brand ng sabon. Nang bumaba ang presyo nito sa Php25, nakabili ka ng 5 bareta ng sabon.
  • 42. • Kung ikaw ay prodyuser ng produkto na may inelastic na demand, marapat bang isipin lang ang kumita ng malaking tubo? Bakit? PAGPAPAHALAGA
  • 43. References:  Ekonomiks LM Yunit 2, Department of Education  Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan (Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing House  De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks Pagsulong at Pag-unlad, VPHI  Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga Konsepto at Aplikasyon (2012), VPHI  Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto, Applikasyon at Isyu, VPHI
  • 44. Yunit 2: Aralin 3 Ang Supply at ang Bahay Kalakal
  • 45. Panimula:  Tungkulin ng bahay-kalakal (business firms) ang lumikha ng mga kalakal. Sa plano ng produksyon maitatakda ng bahay-kalakal ang uri at dami ng produkto na dapat likhain.
  • 46. Break Muna!  Pagmasdan ang iyong paligid. Maglista ng sampung (10) kalakal na madalas ibenta sa inyong lugar. Magkano ang kadalasang presyo nito.
  • 47. SUPPLY  Tumutukoy sa dami ng produkto o serbisyo na handa at kayang ipagbili ng mga prodyuser sa iba’t ibang presyo sa isang takdang panahon .  Nais magbenta ng mga negosyante ng isang kalakal o serbisyo kung mataas ang halaga nito. Kung mataas ang presyo, marami ang supply.
  • 48. Mga Salik na nagpapabago sa Supply  Presyo  Di-presyo  Pagbabago sa teknolohiya  Pagbabago sa Halaga ng Produksyon  Pagbabago sa bilang ng mga nagtitinda  Pagbabago sa presyo ng mga kaugnay na produkto  Inaasahan ng mga negosyante
  • 49. Batas ng Supply  Mataas ang supply ng kalakal kung mataas ang presyo nito. Bumababa ang supply ng kalakal kung bumababa ang presyo nito. Ceteris Paribus
  • 50. Supply Schedule  Isang talaan na nagpapakita ng dami ng kaya at gustong ipagbili ng mga prodyuser sa iba’t ibang presyo Supply Schedule ng KendiPrice (P) Quantity Supplied (Qs) 5 50 4 40 3 30 2 20 1 10
  • 52. Paglipat ng Supply Curve  Ang pagtaas ng supply ay makapagdudulot ng paglipat ng kurba ng supply sa kanan. Mangyayari ang paglipat ng kurba ng supply sa kanan kung ang mga pagbabago ng salik na hindi presyo ay nakapagdulot ng pagtaas ng supply. Ang pagbaba ng supply ay makapagdudulot ng paglipat ng kurba ng supply sa kaliwa. Mangyayari ang paglipat ng supply sa kaliwa kung ang mga
  • 54. Supply Function  Ang supply function ay ang matematikong pagpapakita ng ugnayan ng presyo at quantity supplied. Maaari itong ipakita sa equation sa ibaba: Qs = f (P)  Ang Qs o quantity supplied ang tumatayong dependent variable, at ang presyo (P) naman ang independent variable. Ibig sabihin, nakabatay ang Qs sa pagbabago ng presyo. Ang presyo ang
  • 55. Supply Function  Isa pang paraan ng pagpapakita ng supply function ay sa equation na: Qs = c + dP  Kung saan:  Qs= dami ng supply  P = presyo  c = intercept (ang bilang ng Qs kung ang presyo ay 0)  d = slope = ΔQs ΔP
  • 56. Supply Function Qs = c + dP P=1 Qs=? P=5 Qs=?  Qs = 0 + 10P Qs = 0 + 10P  Qs = 0 + 10(1) Qs = 0 + 10(5)  Qs = 0 + 10 Qs = 0 + 50  Qs = 10 piraso Qs = 50 piraso
  • 57. Kompyutin ang nawawalang datos sa talahanayan. Supply Function na Qs = 0 + 5P Price (P) Quantity Supplied (Qs) 2 20 6 40 10
  • 58. Matalinong Pagpapasya sa Pagtugon sa Pagbabago ng Supply  Dapat bigyang-pansin ng mga prodyuser ang mabisang produksyon upang hindi madagdagan ang gastos sa pagbuo ng produkto.  Pagtuuan ng masusing pag-aaral bago pumasok sa isang negosyo.  Magplano sa inaasahang natural na kalamidad.  Bigyang-pansin ang kapakanan ng mga konsyumer, lalo na ang mga mahihirap.
  • 59. • Kung ikaw ay bibigyan ng pagkakataon, anong negosyo ang nais mong itayo. Anong kalakal o serbisyo ang iyong ipapakilala sa mga mamimili. PAGPAPAHALAGA
  • 60. References:  Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan (Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing House  De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks Pagsulong at Pag-unlad, VPHI  Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga Konsepto at Aplikasyon (2012), VPHI  Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto, Applikasyon at Isyu, VPHI
  • 61. Yunit 2: Aralin 4 Interaksyon ng Supply at Demand
  • 62. Balik-aral:  Ang Demand ay tumutukoy sa dami ng kalakal na handang bilhin ng mga mamimili sa isang takdang panahon.  Ang Supply ay tumutukoy sa dami ng kalakal na handang ipagbili ng mga negosyante sa magkakaibang presyo sa isang takdang panahon.
  • 63. Ano ang Pamilihan?  Ito ay isang mekanismo kung saan ang mamimili at nagbebenta ay nagkakaroon ng transaksiyon upang magkaroon ng bentahan.  Ito rin ang nagsasaayos ng nagtutunggaliang interes ng mamimili at bahay –kalakal.
  • 64. Puwersa ng Pamilihan (Market Forces)  Tumutukoy sa ugnayan ng supply at demand.  Ang mamimili ay bumibili nang marami sa mababang presyo samantalang marami namang ipinagbibili ang bahay-kalakal sa mataas na presyo.  Nag-uugnayan ang mamimili at bahay-kalakal sa pamamagitan ng pagtatakda ng presyo.
  • 65. Batas ng Demand at Supply (Law of Supply and Demand)  Kung mataas ang presyo ng kalakal, tumataas ang supply, nagiging dahilan ito ng pagbaba ng presyo, nasiyang nagpapataas ng demand.
  • 66. Law of Supply and Demand Kakulangan (Shortage) – Hindi sapat ang supply upang matugunan ang demand.
  • 67. Law of Supply and Demand Kalabisan (Surplus) – Mas malaki ang supply sa demand.
  • 68. Law of Supply and Demand Ekwilibriyo (Equilibrium) – Sapat ang dami ng supply sa demand.
  • 69. Ano ang ekwilibriyo?  Ang ekwilibriyo ay isang kalagayan sa pamilihan na ang dami ng handa at kayang bilhing produkto o serbisyo ng mga konsyumer at ang handa at kayang ipagbiling produkto at serbisyo ng mga prodyuser ay pareho ayon sa presyong kanilang pinagkasunduan. Ekwilibriyong presyo ang tawag sa pinagkasunduang presyo ng konsyumer at prodyuser at ekwilibriyong dami naman ang tawag sa
  • 70.
  • 71. Ugnayan ng Kurba ng Suplay at Demand
  • 72.
  • 73.  Ano ang presyong ekwilibriyo ng graph?  Ano ang ekwilibriyong dami ng graph?  Sa anong presyo nagkakaroon ng
  • 74. Mga Salik na Nagpapabago ng Puwersa ng Pamilihan  Pagmahal ng mga salik ng produksyon  Pagtaas ng kita ng mamimili  Mahusay na pagsasanay sa mga manggagawa  Panic buying ng mga mamimili
  • 75. BUOD:  Hinuhubog ng pamilihan ang mga puwersa ng demand at suplay.  Ang ekilibriyong presyo ang nagtatakda ng ekilibriyong dami ng produkto.  Ang kakulangan at kalabisan ang pangunahing suliranin ng pamilihan. Nalulutas ito ng sistema ng pamilihan.  Nagagamit ang pamilihan upang masinop ang paggamit ng pinagkukunang-yaman. Ito ay tinatawag na allocative role ng pamilihan.
  • 76. Pamprosesong Tanong: Tungkol saan ang ipinahihiwatig ng mga larawan? Isa-isahin ang mga simbolismong ginamit at ipaliwanag ang mensahe ng mga ito.
  • 77. • Ano ang maitutulong mo upang magkaroon ng ekilibriyo ang pamilihan? Ipaliwanag. PAGPAPAHALAGA
  • 78. References:  Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan (Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing House  De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks Pagsulong at Pag-unlad, VPHI  Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga Konsepto at Aplikasyon (2012), VPHI  Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto, Applikasyon at Isyu, VPHI
  • 79. Yunit 2: Aralin 5 Iba’t ibang Anyo ng Pamilihan
  • 80. Ano ang pamilihan?  Isang kalagayan kung saan may inter- aksyon ang mga mamimili at nagtitinda.  Ang mga nagtitinda ay nagpapaligsahan upang mahikayat ang mga mamimili na bumili sa kanila.
  • 81. Istruktura ng Pamilihan Ganap na Kompetisyon Di-Ganap na Kopetisyon Monopoly Monopolistic Competition Oligopoly Monopsony
  • 82. Ganap na Kompetisyon  Walang sinumang nagtitinda at mamimili ang maaring magkontrol sa presyo ng kalakal.  Ang mga ipinagbibiling produkto ay walang pagkakaiba.  Madaling pumasok sa pamilihan ang mga nais magsimula ng negosyo.
  • 83. Katangian ng Ganap na Kompetisyon  Maraming maliliit na konsyumer at prodyuser  Magkakatulad ang produkto (Homogenous)  Malayang paggalaw ng sangkap ng produksiyon  Malayang pagpasok at paglabas sa industriya  Malaya ang Impormasyon ukol sa pamilihan
  • 84. Di-Ganap na Kompetisyon  Anumang kondisyon na hindi kakakitaan ng mga katangian ng ganap na kompetisyon.  Monopoly  Monopolistic Competition  Oligopoly  Monopsony
  • 85. Monopoly  Isa lang ang nagtitinda sa pamilihan.  Ito ang nagtatakda ng presyo at walang magagawa ang mga mamimili.
  • 86. Monopolistic Competition  Marami ang nagtitinda ngunit may isang komokontrol sa pamilihan.  Maari nitong impluwensyan ang presyo ng kalakal.
  • 87. Oligopoly (Cartel)  Marami ang nagtitinda ngunit walang kompetisyon.  Ang presyo ng kalakal ay walang pagkakaiba.
  • 88. Monopsony  Marami ang nagtitinda ngunit isa o isang grupo lamang ang mamimili.  Sa ganitong kalagayan, may kapangyarihan ang konsyumer na maimpluwensiyahan ang presyo sa pamilihan. Ang presyo ng kalakal ay nasa kontrol ng bumibili.
  • 89. Buod: Anyo ng Pamilihan Balakid sa Nagtitind a Bilang ng Nagtitinda Balakid sa Mamimili Bilang ng Mamimili Perfect Competitio n Wala Marami Wala Marami Monopolist ic competitio n Wala Marami Wala Marami Oligopoly OO Kakaunti Wala Marami
  • 90. • Sa iyong palagay, anong uri ng pamilihan ang nagbibigay ng higit na kapakinabangan sa mga mamimili. Ipaliwanag ang inyong sagot. PAGPAPAHALAGA
  • 91. References:  Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan (Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing House  De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks Pagsulong at Pag-unlad, VPHI  Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga Konsepto at Aplikasyon (2012), VPHI  Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto, Applikasyon at Isyu, VPHI
  • 92. Yunit 2: Aralin 6 Ugnayan ng Pamilihan at Pamahalaan
  • 93. ONCE UPON A TIME! Basahin ang mga sumusunod na sitwasyon at bumuo ng maaaring kahinatnan nito batay sa iyong sariling pagkaunawa. Isulat ang iyong kasagutan sa notebook.  Matagal nang magsasaka si Mang Francisco. Isang araw ay nabalitaan niyang ang presyo ng kaniyang produktong palay ay binibili lamang sa murang halaga. Ang presyo ay hindi kayang mabawi kahit puhunan niya sa
  • 94. ONCE UPON A TIME!  Ang Gitnang Luzon ay sinalanta ng bagyo. Maraming palayan ang nasira. Ano kaya ang maaaring ibunga nito?  Dahil sa katatapos pa lamang na bagyo nabalitaan ng pamahalaan na maraming mga negosyante ang nanamantala sa pamamagitan ng pagtataas ng presyo. Ano kaya ang maaaring gawin ng pamahalaan? Pamprosesong Tanong:
  • 95. Nicholas Gregory Mankiw Government can sometimes improve market outcomes. Principles of Economics Bagama’t ang pamilihan ay isang organisadong sistemang pang- ekonomiya, may mga pagkakataong
  • 96. Balik-aral:  Ang pamilihan nagsasaayos ng nagtutunggaliang interes ng mamimili at bahay – kalakal.  Ang mamimili ay bumibili nang marami sa mababang presyo samantalang marami namang ipinagbibili ang bahay-kalakal sa mataas na presyo.  Ang napagkasundunang presyo ng mamimili at bahay- kalakal ay tinatawag na presyong ekwilibriyo.
  • 97. Ugnayan ng Kurba ng Suplay at Demand
  • 98. Bagong Presyong Ekwilibriyo  Tuwing nagkakaro on ng paglipat sa kurba ng suplay o demand, nagkakaro on din ng pagbabago P Q D1 S 800 300 D2 950
  • 99. Bagong Presyong Ekwilibriyo  Ano ang presyong ekwilibriyo para sa D1?  Ano ang presyong ekwilibriyo para sa D2?  Anong uri ng 800 300 P Q D2 S D1 950
  • 100. Pagtatakda ng Batas sa Presyo ng Kalakal (Price Control)  Kung minsan, itinatakda ng pamahalaan ang presyo ng kalakal upang maiwasan ang pang-aabuso sa panig ng nagtitinda o ng mamimili.  Price Ceiling – ang pinakamataas na presyo na maaring ibenta ang produkto.  Price Floor – ang pinamababang presyo na maaring ibenta ang produkto.
  • 101. Upa ng apartment kung walang price control P Q D SUpa ng apartment 800 300 Dami ng Nagpapaupa
  • 102. Price Ceiling • Ang price ceiling na mas mataas sa presyong ekwilibriyo ay walang epekto sa pamilihan. Hindi malulugi ang mga nagtitinda. P Q D S 800 300 Price Ceiling1000
  • 103. P Q D S 800 Price Ceiling500 250 400 Shortage Price Ceiling • Ang pagtatakda ng price ceiling na mas mababa sa presyong ekwilibriyo ang makakaiwas sa pagkalugi ng mga negosyante.
  • 104. Halimbawa 2: Pasahod sa mga Manggagawa D Q D SSahod ng mga mangagawa 400 500 Equilibrium Price
  • 105. Price Floor • Ang pagtatakda ng Price Floor na mas mababa sa presyong ekwilibriyo ay walang epekto sa presyo ng mga kalakal. P Q D S 400 500 Price floor300
  • 106. P D D S 400 Price Floor500 400 550 Labor Surplus Price Floor • Ang pagtatakda ng Price Floor na mas mataas sa presyong ekwilibriyo ay magdudulot ng mataas na presyo ng mga kalakal.
  • 108. Epekto ng pagkakaroon ng Price Ceiling  Mabuti:  Mababang presyo ng mga bilihin.  Kasiguruhan sa mga mamimili.  Di-mabuti:  Pagbaba ng Supply  Nagiging dahilan ng Kakulangan  Nagiging dahilan ng pagkakaroon ng mga ilegal na pamilihan (black market)
  • 109. Epekto ng pagkakaroon ng Price Floor  Mabuti:  Mas mataas na sahod sa mga manggagawa  Mas malaking tubo sa mga nagtitinda  Di-mabuti:  Mas mataas na presyo ng bilihin  Maaring maging dahilan ng kalabisan ng kalakal.  Mas mababang demand ng mga bilihin
  • 110. Suggested Retail Price (SRP)  Presyong itinakda ng pamahalaan para sa isang kalakal.  Mahigpit na binabantayan ang mga produkto nakabilang sa mga pangunahing pangangailangan gaya ng bigas, asukal, kape, harina, tinapay, itlog, at instant noodles  Ang patakarang ito ay isang pamamaraan upang mapanatiling abot-kaya para sa mga mamamayan ang presyo ng nasabing
  • 111. Price Freeze  Pagbabawal sa pagtataas ng presyo sa pamilihan.  Ipinatutupad ito ng pamahalaan upang mapigilan ang pananamantala ng mga negosyante sa labis na pagpapataw ng mataas na presyo ng kanilang mga produkto.  Labag sa Anti- Profiteering Law ang labis na pagpapataw ng mataas na presyo.
  • 112. Price support  Ito ay paraan ng pamahalaan na bigyan ng tulong ang mga negosyante upang maiwasan ang pagkalugi o mabawasan ang kita.  Kabilang dito ang mga subsidy, tax exemption o tax deduction, discount at bonus.  Layunin nito na mapanatili ang mababang halaga ng produksyon upang maiwasan ang pagtaas ng presyo ng bilihin.
  • 113.
  • 114. Seatwork: Anong presyo ang napagkasunduan ng suplayer at konsyumer sa mga sumusunod:  Unang kurba ng supply  Ikalawang kurba ng supply
  • 115. Seatwork: Sa anong presyo maaring ipataw ang sumusunod:  Price ceiling sa unang kurba ng supply  Price floor sa unang kurba ng supply  Price ceiling sa ikalawang kurba ng supply  Price floor sa ikalawang kurba ng supply
  • 116. • Sa iyong palagay, ano ang mas madalas na mangyari sa mga kalakal sa Pilipinas. Nakakatulong ba ito sa ekonomiya ng bansa? PAGPAPAHALAGA
  • 117. References:  Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan (Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing House  De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks Pagsulong at Pag-unlad, VPHI  Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga Konsepto at Aplikasyon (2012), VPHI  Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto, Applikasyon at Isyu, VPHI