1. ການຄຸ້ມຄອງສານເຄມີປາບສັດຕູພືດ ແລະຢາຂ້າຫຍ້າ
ໃນ ສປປ ລາວ 2016
ໂດຍ ທ່ານ ດໍາຣົງ ພົມດວງສີ
ທີ່ປືກສາດ້ານເສດຖະກິດ ແລະສິ່ງແວດລ້ອມ
ກົມຄຸ້ມຄອງຊັບພະຍາກອນປ່າໄມ້,
ກະຊວງຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດ ແລະສິ່ງແວດລ້ອມ
ປະຈໍາຂອງໂຄງການເຄື່ອນໄຟຟ້າ ນໍ້າງຽບ 1
Email: sudamrong.laos@gmail.com
Tel: 020-23135050

2. ລະບຽບການຄຸ້ມຄອງສານເຄມີປາບສັດຕູພືດພະແນກລະບຽບການ
Regulation of pesticides
• In 2000, Regulation on Management and usage of pesticide in Laos, Issue by Ministry of
Agriculture and Forestry, No. 0886, Date 10 Mar 2000. The objective of managing all kinds of
pesticides in the country. This has been used as the reference for the pesticides management.
The WHO Recommended Classification of Pesticide by Hazard and FAO Guideline to
Classification 1994-1995.
• ໃນປີ 2000, ກະຊວງກະສິກໍາ-ປ່າໄມ້ ໄດ້ອອກລະບຽບການ ສະບັບເລກທີ່ 0886, ລົງວັນທີ່
10 ເມສາ 2000; ວ່າດ້ວຍການຄຸ້ມຄອງ ການນໍາໃຊ້ສານເຄມີໃນ ສປປ ລາວ. ຈຸດປະສົງແມ່ນ
ເພື່ອໃຫ່ສາມາດຄຸ້ມຄອງບັນດາສານເຄມີທັງໝົດທີ່ນໍາໃຊ້ໃນປະເທດ. ໂດຍອີງໃສ່ມາດຖານ
ການແນນໍາຂອງ ອົງການອະນາໄມໂລກ (WHO) ແລະມາດຖານ Hazard and FAO ໃນການ
ຈັດແບ່ງ ແຕ່ປີ 1994-1995.
• In 2002, plan protection center was established for the purpose of testing pre and post
harvest agriculture in puts, testing of chemical residues in agriculture products, testing of the
imported pesticides, monitoring and diagnosis of the insects and their outbreak. Since there
are lack of technical staff and equipments, almost work in the center is currently implemented
in very limited aspect.
• ໃນປີ 2000, ໄດ້ມີການສ້າງຕັ້ງສູນປ້ອງກັນພືດ ເພື່ອຈຸດປະສົງໃນການທົດລອງ ກະກຽມ
ປູກຝັງ ແລະເກັບກູ້ ເພື່ອເປັນຂໍ້ມູນ. ການທົດລອງສານເຄມີຕົກຄ້າງ ໃນຜະລິດຕະພັນກະສິກໍາ
, ການຕິດຕາມ ແລະປາບປາມການລະບາດຂອງສັດຕູພືດ. ເນື່ອງຈາກວ່າສູນດັ່ງກ່າວ
ຂາດເຂີນທາງດ້ານບຸກຂະລາກອນ, ອຸປະກອນ ຈືງເປັນສາຍເຫດໃຫ້ສູນນີ້ມີການເຄືອນໄຫວ
ແບບຈໍາກັດທີ່ສຸດ.
• Now, Recommendation on control, management, usage of pesticides in Laos, Issue by
Ministry of Agriculture and Forestry, No. 0620, Date 13 Jul 2005.
• ໃນປີ 2005,ກະຊວງກະສີກໍາ-ປ່າໄມ້ ໄດ້ອອກຂໍ້ຕົກລົງ ສະບັບເລກທີ 0620, ລົງວັນທີ 13
ພະຈິກ ປີ 2005; ວ່າດ້ວຍການຄວບຄຸມ ແລະຄຸ້ມຄອງການນໍາໃຊ້ສານເຄມີປາບສັດຕູພືດ.

3. ການຈົດທະບຽນສານເຄມີປາບສັດຕູພືດຂອງພະນແກລະບຽບການ
Legislation of pesticides
• All kinds of pesticides imported and used or exported through Laos are
under the responsibility of Ministry of Agriculture and Forestry; and both
public and private sectors who has the purpose to import or export
pesticides have to be granted by Ministry of Agriculture and Forestry.
• ສາເຄມີທຸກຊະນິດ ທີ່ນໍາເຂົ້າ ແລະນໍາໃຊ້ ຫຼືສົ່ງອອກໃນ ສປປ ລາວ ແມ່ນຢູ່ໃນ
ຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງກະຊວງກະສິກໍາ-ປ່າໄມ້; ບໍ່ວ່າ ພາກລັດ ແລະເອກະຊົນ ທີ່
ມີຈຸດປະສົງນໍາເຂົາ ຫຼື ສົ່ງອອກ ບັນດາສານເຄມີປາບສັດຕູພືດ ຕ້ອງໄດ້ຮັບການ
ອະນຸຍາດຈາກກະຊວງກະສິກໍາ-ປ່າໄມ້.
• Department of Agriculture is responsible for legislation of all kinds of
imported pesticides. Therefore, all shops who import pesticides for
distribution in Laos have to make records of the pesticides such as quality,
country of origin and simple of the imported pesticides and submitted to
Department of Agriculture for legislation and import permission.
• ກົມປູກຝັງມີໜ້າທີ່ຮັບຜິດຊອບໃນການຈົດທະບຽນ ບັນດາສານເຄມີປາບສັດຕູພືດ
ທີ່ນໍາເຂົ້າ. ນອກນັ້ນ, ບັນດາຮ້ານຄ້າ ທີ່ນໍາເຂົ້າ ສານເຄມີປາບສັດຕູພືດ ເພື່ອຈໍາ
ໜ່າຍໃນ ສປປ ລາວ ຕ້ອງມີ/ປະກອບຂໍ້ມູນຄຸນນພະພາບ ຂອງສານເຄມີດັ່ງກ່າວ
ຈາກປະເທດຕົ້ນຜະລິດຕະພັນ ແລະຕົວຢ່າງສານເຄມີປາບສັດຕູພືດທີ່ນໍາເຂົ້າ ແລະ
ຢືນສະເໜີຫາກົມປູກຝັງ ເພື່ອລົງທະບຽນ ແລະຂໍອະນຸຍາດນໍາເຂົ້າ ແລະຈໍາໜ່າຍ.

4. ສານເຄມີ ປາບສັດຕູພືດທີ່ຫ້າມໃຊ້ ໃນ ສປປ ລາວ 2005-2008
Prohibited pesticides in Lao PDR 2005-2008
• ສານເຄມີເກືອດຫ້າມໃນ ສປປ ລາວ ມີທັງໝົດ
26 ຊະນິດ:
2,4,5 T, TEPP, DDT, Sodium chlorate, Aldrin, EDB,
Endrin, Captafol, Dieldrin, Fluoroacetamide,
Chlodimeform, Sodium fluoasetade, Heptachlor,
Cyhexatine, Toxaphene, Daminocide,
EthylParathion, Binapaccryl, Leptophos, Dinoseb,
BHC, Methyl parathion, Sodiem Arsenite, Methyl
parathion, MEMC, Monocrotophos

5. ສານເຄມີປາບສັດຕູພືດ ທີ່ໄດ້ຈົດທະບຽນນໍາໃຊ້ໃນ
ສປປ ລາວ, 2005
ມີ 57 ຊະນິດ
• ຢາຂ້າແມງໄມ້ ມີ 19 ຊະນິດ: Acephate, Cabaryl, Carbofuran, Cabosulfan,
Cartap, Cyfluthrin, Cyhalothrin, Cypermethrin, Deltamethrin, Diaznon,
Dimethoate, Ethronfenprox, Endosulfan, Fenitrothion, Fenitrothion,
Fenvalelate, Isoprocarb, Malathion, Methamidaphos,Methomyl.
• ຢາຂ້າໜູ/ສັດເຫຼັມແຫ້ນ ມີ 3 ຊະນິດ: Coumatetralyl, Wafarine, Zine phospide.
• ຢາຂ້າເຊື້ອລາ ມີ 10 ຊະນິດ : Bennomyl, Cabendazim, Carboxin, Captan,
Copper oxychloride, Edifenphos, Zineb, Mancozeb, Maneb, Sulphur.
• ຢາຂ້າຫ້ຽາ ມີ 9 ຊະນິດ: Alachlor, Atrazine, Butachlor, D, Dluron,
Glyphosate, Oxadiazon, Propanil, Simazine.
• ຢາຂ້າຫອຍ ມີ 3 ຊະນິດ: Niclosamide, Copper Sulphate, Metaldehyde.
• ຢາຂ້າຂີ້ກະເດືອນຝອຍ ມີ 2 ຊະນິດ: Ebufos, Ethoprpphos.

6. ສານເຄມີປາບສັດຕູພືດ ທີ່ໄດ້ຈົດທະບຽນນໍາໃຊ້ໃນ
ສປປ ລາວ, 2008• ມີ 99 ຊະນິດ
• ຢາຂ້າແມງໄມ້ມີ 57ຊະນິດ : Fenobucard, Alpha cypermethrin, Dimethoate+Fenvalerate, Diazinon, Endosulfan,
Imidacloprid, Crypermethrine, Diazinon, Cartap, Cartap, Cypermethrine, Crypermethrine, Lamda Cyhalothrin,
Iprobenfos, Thiophanate methyl, Malathion, Cypermethrine, Diazinon, Dimetoate, Cypermetrine, Dibathoate,
Acephate, Fenobucarb, Fenvalerate, Alpha cypermethrin, Abameclin, Quinalphos, Dicrotophos,
Chlorpiphos+Cypermethin, Chlorpiphos, Aluminium Phospide, Acephate, Chlorpyriphos, Profenofos, Imidacloprid,
Acephate, Endosulfan, Profenofos, Endosulfan, Imidacloprid, Acephate, Chlopyriphos, Profenophos, Dimetoate,
Carbofuran,Cypermethrine, Thlomethox, Bifenthrin+Malathion, Permethrin, Temphos, Chlorpyifos methyl,Chlorpyifos
methyl, Zeta-Cypermethrin, Bifenthrin, Bifenthrin, Alpha-Cypermethrin, Abmeclin 0.9 % +Bacillus Thuringensis 1.1 %.
• ຢາຂ້າຫຍ້າມີ 19 ຊະນິດ : Glyphosate, 2.4 D, Pyrazosulfuran ethyl, Pretilachlor, Paraquat Dichloride, Pyrazosultturan
ethyl, Bunsultferon methyl, 2.4 D, Butachlor, Acetochlor +Bunsultfuron Metyl, Glyphosate IPA Salt, Paraquat,
Acetochlor, Butachlor + Propanil , Butachlor, Alachlor, Glyphosate, Glyphosate, Pyribenzoxim.
• ຢາຂ້າພະຍາດພືດ ມີ 6 ຊະນິດ: Metalaxyl + Mancozeb (ຂ້າເຊື້ອລາ), Validamycin A (ຂ້າເຊື້ອລາ), Mancozeb (ຂ້າເຊື້ອ
ລາ), Fosetyl aluminium (ຂ້າເຊື້ອລາ), ebuconazole(ຂ້າເຊື້ອລາ) , Chlorothalonil(ຂ້າເຊື້ອລາ).
• ຢາຂ້າພະຍາດ ມີ 15 ຊະນິດ : Carbendazim (ຂ້າເຊື້ອລາ), Chaetomium cupreum(ຂ້າເຊື້ອລາ), Validamycin,
Validamycin A, Thiophanate methyl(ຂ້າເຊື້ອລາ), Diniconazole(ຂ້າເຊື້ອລາ), , Isoprothiolane(ຂ້າເຊື້ອລາ),
Carbendazim(ຂ້າເຊື້ອລາ), Ningnamvcine, Carbendazim + Mancozeb(ຂ້າເຊື້ອລາ), Phoethyl aluminium,
Metalaxy(ຂ້າເຊື້ອລາ), Copperhydroxide(ຂ້າເຊື້ອລາ), Sulfur(ຂ້າເຊື້ອລາ).
• ຢາກໍາຈັດເຊື້ອລາ ມີ 7 ຊະນິດ : Sulfur, Sulfur, Hexaconazole, Mancozeb + Metalaxyl, Mancozeb, Propiconazole,
Carbendazim.
• ຢາຂ້າໜູ ມີ 4 ຊະນິດ: Cyst - Forming protozaon, Zine Phosphide, Bromadiolone, Bromadiolone.
• ຢາຮົມ ມີ 2 ຊະນິດ : Methy Bromide, Magnesium Phosphide. ຢາຂ້າໄຮ ແລະສັດຕູພືດ ແລະໜູ ແລະສັດເຫຼັນແຫ້ນ
• ສານເລ່ງ ການຈະເລີນເຕີບໂຕຂອງ ມີ 1 ຊະນິດ : Gibberellic acid.
• ຢາຂ້າປວກ ມີ 1 ຊະນິດ : Bifenthrin.
• ຢາກໍາຈັດຍຸງ ມີ 1 ຊະນິດ : Zetacypermethrin+Tetrame.
• ຢາຂ້າສັດຕູພືດມີ 1 ຊະນິດ : Aluminium Phosphide. ຢາຂ້າເຊື້ອລາ

7. ສົມທຽບການຈົດທະບຽນຢາຂ້າຫ້ຽາ ແຕ່ ປີ 2005 ແລະ ປີ 2008
ຢາຂ້າຫ້ຽາ ປີ 2005
• ມີ 9 ຊະນິດ:
Alachlor, Atrazine,
Butachlor, D, Dluron,
Glyphosate, Oxadiazon,
Propanil, Simazine.
ຢາຂ້າຫ້ຽາ 2008
• ມີ 19 ຊະນິດ : Glyphosate, 2.4 D,
Pyrazosulfuran ethyl, Pretilachlor,
Paraquat Dichloride,
Pyrazosultturan ethyl,
Bunsultferon methyl, 2.4 D,
Butachlor, Acetochlor
+Bunsultfuron Metyl, Glyphosate
IPA Salt, Paraquat, Acetochlor,
Butachlor + Propanil , Butachlor,
Alachlor, Glyphosate,
Glyphosate, Pyribenzoxim.

8. ສົມທຽບຄຸ້ມຄອງສານເຄມີຂອງພະແນກລະບຽບການຄຸ້ມຄອງ
ສານເຄມີປາບສັດຕູພຶດ ປີ 2005 ແລະ 2008
ປີ 2005 ໄດ້ຈົດທະບຽນ 57 ຊະນິດ
• ຢາຂ້າແມງໄມ້ 19 ຊະນິດ
• ຢາຂ້າໜູ/ສັດເຫຼັມແຫ້ນ 3 ຊະນິດ
• ຢາຂ້າເຊື້ອລາ 10 ຊະນິດ
• ຢາຂ້າຫ້ຽາ 9 ຊະນິດ
• ຢາຂ້າຫອຍ 3 ຊະນິດ
• ຢາຂ້າຂີ້ກະເດືອນຝອຍ 2 ຊະນິດ
ປີ 2008 ໄດ້ຈົດທະບຽນ 99 ຊະນິດ
• ຢາຂ້າແມງໄມ້ 57 ຊະນິດ
• ຢາຂ້າໜູ/ສັດເຫຼັມແຫ້ນ 4 ຊະນິດ
• ຢາຂ້າເຊື້ອລາ ມີ 7 ຊະນິດ
• ຢາຂ້າຫ້ຽາ 19 ຊະນິດ
• ຢາຂ້າຫອຍ
• ຢາຂາພະຍາດ 15 ຊະນິດ
• ຢາຂ້າພະຍາດພືດ 6 ຊະນິດ
• ຢາຮົມ 2 ຊະນິດ
• ຢາຂ້າສັດຕູພືດ 1 ຊະນິດ
• ຢາກໍາຈັດຍຸງ 1 ຊະນິດ
• ສານເລັ່ງຈະເລີນເຕີບໂຕ 1 ຊະນິດ

9. ສະພາບການຄຸ້ມຄອງສານເຄມີ ແລະຢາປາບສັດຕູພືດຂອງ
ພະແນກລະບຽບການ, ກະຊວງກະສິກໍາ-ປ່າໄມ້ ປີ 2008
2008 ໄດ້ຈົດທະບຽນ 99 ຊະນິດ ບັນຫາການຄຸ້ມຄອງຂອງພະແນກລະບຽບການ
ກະຊວງກະສິກໍາ-ປ່າໄມ້
1. ບໍ່ສາມາດຮູ້ຂໍ້ມູນທີ່ແທ້ຈີງຂອງສານ
ເຄມີ ອາໃສຂໍ້ມູນຈາກຜູ້ຈົດທະບຽນ
ສີນຄ້າເທົ່ານັ້ນ.
2. ການລົງທະບຽນສານເຄມີຍັງສັບສົນ
ບັນທຶກສູດເຄມີບໍ່ຖືກຕ້ອງ
3. ການຈໍາແນກປະເພດສານເຄມີທີ່
ລົງທະບຽນ ຍັງສັບສົນ.
4. ການຄຸ້ມຄອງສານເຄມີຍັງບໍ່ທັນ ໄດ້
ດີເທົ່າທີ່ຄວນ.
5. ໜ່ວຍງານສະເພາະກິດ ດ້ານການ
ແກ້ໄຂສານພິດສຸກເສີນ ຍັງບໍ່ທັນມີ.
6. ຂາດບຸກຂະລາກອນ, ອຸປະກອນ
ຫ້ອງທົດລອງດ້ານການວິໄຈສານພິດ
• ຢາຂ້າແມງໄມ້ 57 ຊະນິດ
• ຢາຂ້າໜູ/ສັດເຫຼັມແຫ້ນ 4 ຊະນິດ
• ຢາຂ້າເຊື້ອລາ ມີ 7 ຊະນິດ
• ຢາຂ້າຫ້ຽາ 19 ຊະນິດ
• ຢາຂ້າຫອຍ
• ຢາຂາພະຍາດ (ພະຍາດຍັງ?) 15 ຊະນິດ
• ຢາຂ້າພະຍາດພືດ(ພະຍາດພຶດຫັຽງ?) 6 ຊະນິດ
• ຢາຮົມ (ຮົມຫັຽງ) 2 ຊະນິດ
• ຢາຂ້າສັດຕູພືດ (ສັດຕູພຶດຫັຽງ) 1 ຊະນິດ
• ຢາກໍາຈັດຍຸງ 1 ຊະນິດ
• ສານເລັ່ງຈະເລີນເຕີບໂຕ 1 ຊະນິດ

10. ໃນ ສປປ ລາວ 2010
ຢາປາບສັດຕູພຶດ ທີ່ຫ້າມໃຊ້
(55 kinds )Pesticides banned in Lao PDR 2010
ຢາປາບສັດຕູພືດປະເພດແມງໄມ້ Insecticide (29)
1. Aldrin 2. BHC 3. Chlordane 4. Chlordimeform
5. Chlorfenvinphos 6. Chlorthiophos 7. Cyhexatine 8. DDT
9. Dieldrin 10. Dimefox 11. Dinitrocresol 12. Demeton
13. Endrin 14. Endosulfan 15. Ethyl Parathion 16. EPN
17. Heptachlor 18. Hexachloro Cyclohexane 19. Leptophos
20. Lindane 21. Methamidophos 22. Methomyl
23. Methyl parathion 24. Monocrotopho
25. Polychlorocamphene 26. Phorate 27. Schradan 28. TEPP
29. Toxaphene

11. ຢາປາບສັດຕູພຶດ ທີ່ຫ້າມໃຊ້ໃນ ສປປ ລາວ 2010
(55 kinds)Pesticides banned in Lao PDR 2010
ຢາປາບສັດຕູພືດປະເພດ ເຊື້ອຣາ Fungicides (4)
30. Binapacryl 31. Captafol 32. Cycloheximide 33. Mercury and
mercury
ຢາປາບສັດຕູພືດປະເພດ ປະສົມ Compounds (3)
34. MEMC 35. PMA 36. Selenium compound
ຢາປາບສັດຕູພືດປະເພດ ສັດເຫລັ້ມແຮ້ນ Rodenticides (2)
37. Chlorobenzilate 38. Sodium fluoroacetate
ຢາປາບສັດຕູພືດປະເພດ ປະເພດຢາຂ້າຫຍ້າ Herbicides (5)
39. 2,4,5 –T 40. Dinoseb 41. Dinoterb acetate 42. Paraquat
43. Sodium chlorate
ຢາປາບສັດຕູພືດປະເພດ ຮົມ Fumigants (3)
44. EDB 45. Ethylene oxide 46. Methyl bromide
ຢາປາບສັດຕູພືດປະເພດອື່ນໆ Others (9)
47. Arsenic compound 48. Calcium arsenate 49. DBCP 50. Daminozide
51. Fluoroacetamide 52. Oxamyl 53. Phosphamidon
54. Sodium Arsenite 55. Thallium ( i ) sulfate)

12. ສະຫຼຸບບັນຫາການຄຸ້ມຄອງຢາປາບສັດຕູພືດ ໃນສປປ ລາວ
ມີຢູ່ 3 ບັນຫາໃຫ່ຽ:
• ການຄຸ້ມຄອງຂອງມະຫາພາກ: ພະແນກລະບຽບການຄຸ້ມຄອງສານເຄ
ມີປາບສັດຕູພືດ ຍັງເຮັດໜ້າທີ່ຂອງຕົນໄດ້ດີເທົ້າທີ່ຄວນ ເຊັ່ນ ການລົງ
ບັນຊີຈັດແບ່ງປະເພດສານເຄມີຍັງສັບສົນ, ບໍ່ມີຂໍ້ມູນບັນດາສານເຄມີ
ເປັນຂໍ້ມູນຕົນເອງ, ການຈົດທະບຽນເຮັດໄປຕາມຮີດຕາມຄອງເທົ່ານັ້ນ
ບໍ່ມີການສຶກສາຜົນຮ້າຍຂອງບັນດາສານເຄມີທີ່ຢູ່ໃນການຄຸ້ມຄອງຂອງ
ຕົນເອງ.
• ການນ ໍາເຂົ້າການນ ໍາເຂົ້າການນ ໍາເຂົ້າການນ ໍາເຂົ້າ----ການຈ ໍາໜ່າຍການຈ ໍາໜ່າຍການຈ ໍາໜ່າຍການຈ ໍາໜ່າຍ:::: ຂອງບຸກຄົນ, ພໍ່ ຄ້າຊາວຂາຍ, ກຸ່ມການ
ຄ້າຊາຍແດນ, ໂຄງການຕ່າງໆ, ຂາຍຕາມຮ້ານຂາຍເຄື່ອງກໍ່ສ້າງ,
ຕະຫຼາດ, ຮ້ານຂາຍເຄື່ອງກະສິກ ໍາ, ຮ້ານຂາຍເຄື່ອງຍອ່ຍທົ່ວໄປ
ໂດຍບໍ່ມີການຂໍອະນຸຍາດ/ໃບທະບຽນ, ຂາຍ ຕາມລະດູ ການຜະລິດ,
ບໍ່ມີການເກັບມ້ຽນທີ່ ຖືກຕ້ອງ, ການຂາຍແບບຊະຊາຍ.
• ການຊົມໃຊ້ການຊົມໃຊ້ການຊົມໃຊ້ການຊົມໃຊ້:::: ສ່ວນໃຫ່ຍແມ່ນບໍ່ຖືກຕາມຫຼັກວິຊາການ = “ຕາມໃຈ
ຊອບ”

14. 14

15. 15
ຊາຍແດນ ຈີນ:
505 km
ຊາຍແດນ ມຽນ
ມາ: 236 km
ຊາຍແດນ ໄທ:
1835 km
ຊາຍແດນ
ກໍາປູເຈຍ: 435 km
ຊາຍແດນ
ຫວຽດນາມ:
2069 km

16. ຂາຍສັບປົນກັບສີນຄ້າອື່ນໆ
16

17. ມີຄວາມສ່ຽງສູງຕໍ່ການເບື່ອສານພິດ
17

18. 18

19. 19

20. 20
ແຂວງອັ ດຕະປື , July 2009

21. 21
ແຂວງອັ ດຕະປື , July 2009

22. 22
ແຂວງອັ ດຕະປື , July 2009

23. 23

24. 24

25. 25

26. ເປັນສານເຄມີຂ້າຫ້ຽາ ຜະລິດທີ່ ສປ ຈີນບໍ່ໄດ້ຈົດທະບຽນ ແລະ
ບໍ່ສາມາດລະບຸຜະລິດຕະພັນໄດ້, ເມືອງໄຊ, ແຂວງອຸດົມໄຊ

28. ສາມເຄມີ ທີ່ບໍ່ໄດ້ຈົດທະບຽນ, ເມືອງບູນເໜືອ,
ແຂວງຜົ້ງສາລີ

29. 29
ບາງຕົ ວຢ່າງຢາປາບສັ ດຕູ ພື ດ ທີ່ ນິ ຍົ ມໃຊ້

30. 30

31. ພະນັກງານສິ່ງແວດລ້ອມແຂວງວຽງຈັນ

32. 32
ບາງຕົ ວຢ່າງຢາປາບສັ ດຕູ ພື ດ ທີ່ ນິ ຍົ ມໃຊ້

33. ການເກັບຮັກສາຍັງບໍ່ຖືກຕ້ອງ

34. 34

35. 35

36. 36

37. 37

38. 38

39. 39

40. 40

41. 41

42. 42

43. 43

44. 44

46. 46

48. ມະນຸດກາຍພັນ ຍ້ອນພັນທຸກໍາຖືກທໍາລາຍ
ຈາກຜົນກະທົບຈາກສານເຄມີ

49. ມະນຸດກາຍພັນ ຍ້ອນພັນທຸກໍາຖືກທໍາລາຍ
ຈາກຜົນກະທົບຈາກສານເຄມີ

50. ມະນຸດກາຍພັນ ຍ້ອນພັນທຸກໍາຖືກທໍາລາຍ
ຈາກຜົນກະທົບຈາກສານເຄມີ

53. ໂອກາດສານພິດເຂົ້າສູ່ຮ່ວງໂຊ້ອາຫານຂອງມະນຸດ
53

54. ໂອກາດສານພິດເຂົ້າສູ່ຮ່ວງໂຊ້ອາຫານຂອງມະນຸດ
54

55. ໂອກາດສານພິດເຂົ້າສູ່ຮ່ວງໂຊ້ອາຫານຂອງມະນຸດ
55

56. ໂອກາດທສານ Dioxinເຂາມາສູຮວງໂຊອາຫານ
ຂອງມະນຸດ

57. ນໍ້າໜ້າດີນອາດປົນເປື້ອນສານເຄມີ
57

58. 58

59. 59
ບໍ່ເກືອໜ້າດີນ
ແຕ່ຕອນເທີງທໍາການຜະລິດກະສິກໍາໃຊ້ສານເຄມີ

60. ເນື້ອທີ່-ທີ່ໃຊ້ສານເຄມີຂ້າຫ້ຽາ ມີປະກົດ
ການເຊາະເຈື່ອນສູງ
60

61. ການກວດການສິ່ງແວດລ້ອມຂອງສວນຢ່າງພາລາ
ການກວດກາພາກສະໝາມ ສວນປູກຢ່າງພາລາ ເມືອງຮຸນ

62. ແນວພັນສາລີ ແລະຕຸກຢາຂ້າຫ້ຽາເປັນພາສາຈີນ
ພົບທີ່ສວນຢ່າງພາລາທີ່ ເມືອງຮຸນ
Found maize seed and Unknown Herbicide at Rubber tree Plantation

63. ຜົນກະທົບຈາກການນ ໍາໃຊ້ຢາປາບສັດຕູພືດ
ທີ່ ບໍ່ຖືກຕ້ອງ
• ຜົນກະທົບດ້ານ
ສິ່ງແວດລ້ອມ:
ດິນ, ນ ໍ້າ ແລະ
ອາກາດ
• ຜົນກະທົບດ້ານ
ເສດຖະກິດ-ສັງ
ຄົມ: ສຸຂະພາບ
ຂອງຄົນ, ສັດ,
ຄຸນນະພາບ ຂອງ
ຜົນຜະລິດ

64. ການປ້ອງກ ັນຕົວທີ່ ຖືກຕ້ການປ້ອງກ ັນຕົວທີ່ ຖືກຕ້ການປ້ອງກ ັນຕົວທີ່ ຖືກຕ້ການປ້ອງກ ັນຕົວທີ່ ຖືກຕ້ອງອງອງອງ

65. ສະພາບການໃຊ້ເຄມີຂ້າຫ້ຽາທີ່ແຂວງໄຊຍະບູລີ

66. ການກະເສດປະສົມປະສານ, ມີສານພິດບໍ່?
Catchment Area for Toxicity ?

67. ຕົວຢ່າງ ການສຶກສາຜົນຂ້າງຄຽງຂອງການໃຊ້ສານເຄມີທີ່
ປະກົດໃນທ້ອງຕະຫຼາດ
ລາຍການສຶກສາ
• Paraquat Dichloride
• Glyphosate
• 2, 4-D
ຮູບຖ່າຍ

71. 71
ບາງຕົວຢ່າງຢາປາບສັດຕູພືດ ທີ່ນິຍົມໃຊ້

72. 72

73. 73

74. ຕະຫຼາດເມືອງຮຸນ, ແຂວງອຸດົມໄຊ

75. ບາງຕົວຢ່າງຢາປາບສັດຕູພືດທີ່ ນິຍົມໃຊ້ໃນແຂວງໄຊຍະບຸລີ

76. ສານເຄມີຂ້າຫ້ຽາທີ່ຍັງບໍ່ທັນຈົດທະບຽນ ທີ່ຕະຫຼາດບູນເໜືອນ
ແຂວງຜົ້ງສາລີ
ບໍ່ສາມາດຈໍາແນກຜະລິດຕະພັນໄດ້ ນໍາເຂົ້າຈາກ ສປປ ຈີນ

77. ຢາຂ້າຫ້ຽາທີ່ບໍ່ໄດ້ຈົດທະບຽນນໍາໃຊ້ໃນ ສປປ ລາວ

78. ການເກັບຮັກສາທີບໍ່ຖືກຕ້ອງການເກັບຮັກສາທີບໍ່ຖືກຕ້ອງການເກັບຮັກສາທີບໍ່ຖືກຕ້ອງການເກັບຮັກສາທີບໍ່ຖືກຕ້ອງ ແລະແລະແລະແລະ ບໍ່ຖືກຕ້ອງບໍ່ຖືກຕ້ອງບໍ່ຖືກຕ້ອງບໍ່ຖືກຕ້ອງ
Source: Best Management Practices for Pesticide and Fertilizer Storage and Handling.
Colorado State University Cooperative Extension. Bulletin # XCM178-1994

80. ສືກສາຜົນກະທົບການປູກຢາງພາລາທີ່ຫົວນໍ້າກໍ

81. ສວນຢາງພາລາທີ່ໃຊ້ສານເຄມີຂ້າຫ້ຽາຍທີ່ອາງໂຕ່ງຫົວນໍ້າກໍ

84. ຈໍາໜ່າຍໃນທ້ອງຕະຫຼາດເມືອງໄຊ ຮ່ວມກັບອາຫານ ແລະເຄື່ອງໃຊ້ທົ່ວໄປ

86. ຈໍາໜ່າຍທົ່ວໄປໃນທ້ອງຕະຫຼາດເມືອງໄຊ

88. ຜົນກະທົບຂອງການໃຊ້ສານເຄມີໃນການປູກກ້ວຍທີ່ແຂວງບໍແກ້ວ

94. ສະພາບຕົວຈີງຂອງຊາວສວນໃນທ້ອງຖິ່ນ
1. ບໍ່ໄດ້ຜ່ານການຝຶກໂອບຮົມ ການນໍາໃຊ້ຢາ ສານເຄມີ , ບໍ່ຮູ້ການນໍາ
ໃຊ້ຢາ ສານເຄມີຕາມການແນະນໍາ
2. ບໍ່ຮູ້ຜົນອັນຕະລາຍ ຂອງການອອກລິດຢາ/ບໍ່ມີອຸປະກອນປ້ອງກັນ
ເວລາໃຊ້ສານເຄມີດັ່ງກ່າວ.
3. ຢາຂ້າຢາບາງຊະນິດ ບໍ່ມີສະຫຼາກພາສາລາວ/ອັງກິດ ກໍາກັບການນໍາ
ໃຊ້ຢາ.
4. ເວລາເຈັບປ່ວຍ ຈາກສານພິດ ມິດງຽບ ແລະໃນທີສຸດເສັຽຊີວິດ.
5. ຕົ້ນທຶນການຜະລິດສູງ.
6. ຜົນຜະລິດຕົກຕໍ່າ ແລະມີສານປົນເປື້ອນ.

95. ຂໍ້ແນະນໍາ
ບັນດາຍຸດທະສາດຂອງລັດຖະບານແຫ່ງ ສປປ ລາວ:
• ອີງໃສ່ການຫັນປ່ຽນເສດຖະກິດໃນໄລຍະໃໝ່ຂອງລັດຖະບານແຫ່ງສປປ ລາວ…
• ອີງໃສ່ຍຸດທະສາດ ການພັດທະນາ ລົບລ້າງຄວາມທຸກຈົນຂອງປະຊາຊົນ ແລະການເຕີບ
ທາງດ້ານເສດຖະກິດ ຂອງ ສປປ ລາວ ແຕ່ນີ້ 2020.
• ອີງໃສ່ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດທິດນໍາຂອງພັກເຊີງໄດ້ກໍານົດໃວ້ໃນມັດຕິ 8 ສະໄໝທີ VII ຂອງ
ກົມການເມືອງສູນກາງພັກວ່າດ້ວຍ: ກະສິກໍາສະອາດ.
• ອີງໃສ່ຍຸດທະສາດການພັດທະນາກະສິກໍາ-ປ່າໄມ້ຂອງ ກະຊວງກະສິດກໍາ-ປ່າໄມ້ ແຕ່
2005 ຫາ 2010 ແລະ2020.ອີງໃສ່ຂໍ້າຕົກລົງຂອງລັດຖະມົນຕີວ່າການກະຊວງກະສິກໍາ-
ປ່າໄມ້ວ່າດ້ວຍ ມາດຖານກະສິກໍາອີນຊີ, ສະບັບເລກທີ່ 1666 ລົງວັນທີ 30 ທັນວາ 2005.
• ອີງໃສ່ແຜນຍຸດທະສາດສົ່ງອອກຂອງກະຊວງອຸດສະຫະກໍາ ແລະການຄ້າຄັ້ງວັນທີ່ 25
ເດືອນພະຈິກ 2005. ວ່າດ້ວຍຍຸດທະສາດການສົ່ງອອກຜະລິດຕະພັນກະສິກໍາອີນຊີ.
• ອີງໃສ່ສັນຍາການເຂົ້າຮ່ວມເຂດການຄ້າເສລີອາຊຽນ ຂອງລັດຖະບານແຫ່ງ ສປປ ລາວ.
• ອີງໃສ່ການກຽມເຂົ້າຮ່ວມອົງການ-ການຄ້າໂລກຂອງ ສປປ ລາວ.
ບັນດາຍຸດທະສາດຂອງພັກ ແລະລັດຖະບານທີ່ກ່າວມາຂ້າງເທີງນັ້ນກ່ຽວພັນໂດຍກົງກັບການ
ຜະລິດກະສິກໍາສະອາດ ແລະກະສິກໍາອີນຊີ ທີ່ພັກ ແລະລັດຖະບານໄດ້ພະຍາມຊຸກຍູ້ ແລະ
ສົ່ງເສີມໃຫ້ປະຊາຊົນ ບັນດາເຜົ່າທໍາການຜິດທີ່ສະອາດ ແລະເປັນມິດກັບສິ່ງແວດລ້ອມ.

96. ຄໍາແນະນໍາສະເພາະໃນແຂວງ
ແຂວງ….. ຕ້ອງສ້າງຍຸດທະສາດກໍາສີກໍາສະອາດແລະກໍາສີກໍາອີນແຕ່
ລະໄລຍະດັ່ງນີ້:
ຍຸດທະສາດກະສິກໍາສະອາດ ຄື ແຕ່ 2016-2020 ແຂວງ ຕ້ອງ
ເປັນແຂວງຜະລິດກະສິກໍາສະອາດ ປອດສານຕົກຄ້າງ ແລະ2020
ແຂວງຕ້ອງປະກາດ ເປັນແຂວງປອດສານເຄມີ ແລະຜະລິດກະສິ
ກໍາອີນຊີ.
ໃນປີ 2016 ຕ້ອງສ້າງຕົວເມືອງຜະລິດກະສິກໍາສະອາດຕົວແບບ
ໃຫ້ໄດ້ … ຕົວມືອງ ແລະຮອດປີ 2020 ຕ້ອງບັນລຸຍຸດທະສາດ
ບັນດາ…. ເມືອງໃຫເປັນ ເມືອງກະສິກໍາສະອາດ ປອດສານຕົກ
ຄ້າງທັງໝົດ.
ໃນປີ 2020 ແຂວງ…. ຕ້ອງໄດ້ປະກາດເປັນແຂວງ ປອດ
ສານພິດ ແລະຜະລິດກະສິກໍາອີນຊີ

97. ເຂົ້າແກ້ໄຂບັນຫາຂົງເຂດມີຜົນກະທົບຮຸນແຮງຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມ
ພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງ ເຊັ່ນ: ອົງການຈັດຕັ້ງມະຫາຊົນ ແລະລັດ
ຕ້ອງແຕ່ງຕັ້ງໜ່ວຍຄະນະກໍາມະການ ສະເພາະກິດ ເພື່ອແກ້ໄຂ
ບັນຫານີ້ ໂດຍໃຕ້ການຊີ້ນໍາຂອງຄະນະປະຈໍາພັກແຂວງ ປະສານ
ສົມທົບກັບສູນກາງ ແລະອົງການສາກົນ:
4 ອົງການ ຈັດຕັ້ງມະຫາຊົນໂດຍສະເພາະ ແມ່ນສະຫະພັນຍີງ
ແຂວງ ເມືອງ ແລະບ້ານ, ພະແນກກະສິກໍາ-ປ່າໄມ້, ພະແນກການ
ລົງທືນ, ພະແນກການອຸດສະຫະກໍາ-ການຄ້າ, ຫ້ອງການ
ສິ່ງແວດລ້ອມ, ອົງການບໍລິຫານຕົວເມືອງແຕ່ລະເມືອງ, ພະແນກ
ທ່ອງທ່ຽວ, ພະແນກສາທາລະນະສຸກ, ປກສ ແຂວງ ,ກປຊ ແຂວງ-
ເມືອງ ປະສານກັບສູນກາງ ແລະອື່ນໆ..
ພາກສ່ວນອົງການສາກົນ ທີ່ເຄື່ອນໄຫວວຽກງານພັດທະນາພາຍໃນ
ແຂວງ ເຊັ່ນ: JICA,WFP, GTZ, UNIDO ແລະອື່ນໆ…

98. ເຂົ້າແກ້ໄຂບັນຫາຂົງເຂດມີຜົນກະທົບຮຸນແຮງຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມ(ຕໍ່)
ເຂົ້າແກ້ບັນຫາແຕ່ລະດ້ານທີ່ມີຜົນກະທົບເຊັ່ນ:
1. ບັນຫາການນໍາໃຊ້ສານເຄມີທີ່ເປັນພິດ ໃນວຽກງານກະສິ
ກໍາ-ປ່າໄມ້.
2. ບັນຫາມົນລະພິດຈາກອຸດສະຫະກໍາ ແລະບັນດາໜ່ວຍ
ທີ່ດໍາເນີນທຸລະກິດ ທີ່ຖີ້ມເສດເຫຼືອທີ່ເປັນພິດຕໍ່
ສິ່ງແວດລ້ອມ ທາງນໍ້າ, ດີນ ແລະອາກາດ.

99. ການຈັດແບງຮູບການຜະລິດ ແລະຜະລິດຕະພັນ
• ອີງໃສ່ມາດຖານການຈັດແບງຜະລິດຕະພັນຂອງ Internatinal Food
Agriculture Movement (IFOAM) and Promotion of Organic
Farming and Marketing in Lao PDR(PROFIL) ສາມາດກໍານົດ
ຜະລິດຕະພັນໄດດງນ:
1. ການຄຸມຄອງສັດຕູພືດແບບປະສົມປະສານ (IPM) ແລະ ການ
ກະສິກໍາທດີ: ອະນຸຍາດໃຫໃຊປຸຍເຄມີ ແລະສານປາບສັດຕູພືດທເໝາະ
ສົມ
2. ການຜະລິດປອດສານປາບສັດຕູພືດ Pesticide-Free Production
(PFP): ອະນຸຍາດໃຫໃຊປຸຍເຄມີ ແຕບອະນຸຍາດໃຫໃຊສານປາບສັດຕູ
ພືດ.
3. ການກະສິກໍາ ອີນຊີ Organic Agriculture: ບອະນຸຍາດໃຫໃຊປຸຍເຄມີ
ແລະສານປາບສັດຕູພືດ( ສານເຄມີຂາຫຽາ, ສານເຄມີຂາເຊອລາ ື
ສານເຄມີປາບສັດຕູພືດ)

100. ການສົບທຽບຮູບການຜະລິດ
• ການກະສິກໍາໃນປະຈຸບັນ:
– ຕົ້ນທຶນສູງ: ໃຊ້ປຸຍເຄມີ, ຢາຂ້າ
ຫ້ຽາ, ຢາປາບສັດຕູພຶດ
ທັງໝົດລ້ວນແຕ່ນໍາເຂົ້າ ເຮັດໃຫ້ ຕົ້ນ
ການ ຜະລິດສູງ ເປັນອັນຕະລາຍຕໍ່
ສຸກຂະ ພາບ ຂອງຜູ້ອອກແຮງງານ
ແລະ ຜູ້ບໍລິ ໂພກ
ສານເຄມີ ທໍາລາຍສິ່ງແວດລ້ອມ
ແຕ່ລາຄາພັດຕໍ່າ ເປັນການພັດທະນາ
ທີ່ບໍ່ຢືນຢົງ
• ການກະສິກໍາສະອາດ:
ຕົ້ນທຶນຕໍ່າ: ອາຫານເສີມທາງໃບ ສາ
ມາດຜະລິດໄດ້ໃນທ້ອງຖິ່ນ ແລະນໍາ
ໃຊ້ວັດສະດຸໃນທ້ອງຖີ່ນ ເຊັ່ນ:
EM/ ປຸຍໜັກຊີວະພາກ, ສະໜູນໃພ
ປາບສັດຕູພຶດ ແລະຮໍໂມນໃຫ້ດອກ-
ໜາກ ແລະບໍາລຸງຕົ້ນພືດ
ຜະລິດດວ້ຍ ລະບົບຊີວະພາກ
ສາມາດຖ່າຍທອດເຕັກໃຫ້ຄົນພາຍ
ໃນທ້ອງຖິ່ນໄດ້
ຜົນຜະລິດສະອາດ ປອດໃພຕໍ່ຜູ້
ອອກແຮງງານ ແລະຜູ້ບໍລິໂພກ.
ລາຄາສີນຄ້າກະສິກໍາສະອາດ-ກະສິ
ກໍາອີນຊີ; ສູງກວ່າຜະລິດຕະພັນໃຊ້
ສານເຄມີ.
ເປັນການພັດທະນາທີ່ຢັ້ງຢືນ ແລະ
ອະນຸລັກສິ່ງແວດລ້ອມ.

101. ທາງເລືອກໃໝ່ຂອງຊາວສວນ
The alternative for Farmers
• Integrated Crop management
(ICM)
• ການຄຸ້ມພືດແບບປະສົມປະສານ: ພືດ
ໜູນວຽນ ພຶດປັບປຸງດີນ, ຄຸມດີນ ແລະ
ຄວບຄຸມວັດສະພຶດ.
• Intergrated Pest management
(IPM)
• ການປ້ອງກັນພຶດແບບປະສົມປະສານ
• ການປ້ອງກັນພຶດແບບຊິວະພາກ
ເຊັ່ນ: ການໃຊ້ສຸໜູນໃພປາບສັດຕູພຶດ,
ການໃຊ້ສານ EM ຂັບໃລ່ສັດຕູພຶດ,
ການຜະລິດຮອນໂມນຊີວະພາກ (ສໍາ
ຫຼັບໃຫ້ດອກ ,ໜາກ ແລະບໍາລູງຕົ້ນ)
ການຄຸ້ມຄອງວັດສະພືດແບບປະສົມປະສານ
Weed Integrated Management (WIP)

102. ຈົບ
ຂອບໃຂ
ທີ່ໃຫ້ກຽດຮັບຟັງ