Systemische aanpak bij relationeel geweld. Verschillende typen geweld vragen een verschillende aanpak. Voorlichting voor bestuurders.

1. OVER EEN
SYSTEEMGERICHTE
BENADERING,
EN WAAROM DAT
ZINVOL IS
….
B I R G I T D E C N O D D E R
A F P N G R O N I N G E N
Aanpak van Relationeel Geweld
door de AFPN
1
Birgit de Cnodder 2011 – 2016

2. Auteursrechten /
naamsvermelding
Tenzij anders vermeld is alles in dit werk gelicenseerd onder een Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationaal - licentie.
Wanneer je gebruik wilt maken van dit werk, moet je gepaste credits geven, een link voorzien naar de licentie en kenbaar maken
welke veranderingen je hebt aangebracht. Dat moet je doen op een wijze die niet suggereert dat de licentiehouder jou of je
veranderingen per definitie onderschrijft.
Hanteer voor dit werk de volgende methode van naamsvermelding: B. de Cnodder, Relationeel geweld: over een
systeemgerichte benadering, en waarom dat zinvol is (2015), CC-BY 4.0 gelicenseerd.
Except where otherwise noted, this work is licensed under a Creative Commons BY 4.0 International Licence. You must give
appropriate credit, provide a link to the license, and indicate if changes were made. You may do so in any reasonable manner, but not
in any way that suggests the licensor endorses you or your use.
De volledige licentie-tekst is te lezen op / read complete licence text on
https://creativecommons.nl/4-0-licenties/
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
In de loop van mijn carrière tot nu toe heb ik van velen mogen leren. Deze mensen wil ik recht
doen in de bijdrage die zij aan mijn kennis en kunde hebben geleverd. Ik heb getracht om zo
zorgvuldig mogelijk aan bronvermelding te doen. Mocht iemand desondanks vinden dat ik hem of
haar tekort heb gedaan in genoemde vermelding, nodig ik diegene uit om contact met mij op te
nemen en dat bespreekbaar te maken.
Birgit de Cnodder

3. Disclosure
belangen
spreker
Birgit de Cnodder

4. Wat is een systeemgericht werken? (1)
Een therapeutische benadering
 die de problematiek van de cliënt bekijkt in de
complexe samenhang met 'het systeem’
 die er van uitgaat dat de deelnemers in een systeem
de problemen gezamenlijk in stand houden
 die indien mogelijk probeert om de therapeutische
verandering te bewerkstelligen in dit systeem in
plaats van alleen bij één individu
Birgit de Cnodder
4

5. Wat is een systeemgericht werken? (2)
Een therapeutische benadering
 die bij voorkeur met het hele systeem werkt
 die ook toepasbaar is in het werken met een
individuele cliënt
 waarin altijd uitdrukkelijk rekening wordt gehouden
met het sociale systeem waarin een cliënt
functioneert
Birgit de Cnodder
5

6. Dus stellen die te maken hebben met
relationeel geweld, hebben
doorgaans het meeste baat bij een
gezamenlijke aanpak?
Ja, dat klopt!
Birgit de Cnodder
6

7. 77
Omdat…
 … Het meeste relationeel geweld symmetrisch /
situationeel bepaald is
 … Geweld aldus een ‘monster TUSSEN twee
mensen’ is en niet van iets van één van beiden
 … Hét kenmerk van dit type relationeel geweld
ESCALATIE is die plaatsvindt tussen twee
mensen die ze ook samen moeten leren tackelen
7
Birgit de Cnodder

8. 8
Er zijn dus meerdere typen relationeel geweld?
Birgit de Cnodder
8
JA!
Diagnostiek van het geweld
is daarom van
fundamenteel belang

9. Twee typen en een ernstmaat
 Symmetrisch = meest voorkomend
werken met systeem geïndiceerd
 Complementair
wel systemisch kijken bij een individuele
behandeling
 Daarnaast: ERNSTMAAT -> risicotaxatie
! Symmetrisch is niet per se minder
ernstig geweld!
Birgit de Cnodder
9

10. 10
Alleen werkt minder goed dan samen (1)
Daderbehandelingen…
Birgit de Cnodder
 … die uitgaan van de hypothese dat geweld wordt toegepast
door mannen die hun vrouw willen overheersen en
onderdrukken blijken tot nu toe nauwelijks effectief in het
verminderen van recidives.
 Bijvoorbeeld:
● Meta-analyses effectudies: Babcock & LaTaillade (2000); Babcock,
Green & Robie (2004); Feder & Wilson (2005)
● Mannelijk geweld blijkt meer samen te hangen met ervaren
machteloosheid dan met macht, Dutton (1994); Dixon ea, (2012);
Asen & Fonagy (2016)
● Bij slechts 9,6 van paren blijkt dominantie van man, Coleman &
Straus (2004)
10
Gebaseerd op: Justine van Lawick, 2007

11. 11
Alleen werkt minder goed dan samen (2)
Slachtofferbehandelingen…
Birgit de Cnodder
 … schieten tekort in de aandacht voor het aandeel van
vrouwen in geweldsproblematiek.
 Bijvoorbeeld:
● 40% vrouwelijke slachtoffers van mannen in een verplichte
daderbehandeling melden geweld te initiëren, Gondolf (1996)
● Vrouwen blijken in partnerrelaties even gewelddadig als mannen
(meta studie over 60.000 paren), Archer (2000)
● Veel partnergeweld is wederzijds, Davies et. al. (1995); Lawick &
Bom (2008); Asen & Fonagy (2016)
11
Gebaseerd op: Justine van Lawick, 2007

12. 12
Kortom,
bij symmetrisch relationeel geweld geldt:
Birgit de Cnodder
 In je uppie wordt je niet handiger in het contact met
je partner
 Relationeel geweld laat zich het beste beteugelen als
de therapie zich richt op het relationeel leren
hanteren van beider beperkingen in de interactie met
elkaar
12

13. 13
Birgit de Cnodder

14. 14
Altijdsamen in behandeling?
Birgit de Cnodder
NEEN!
Soms niet haalbaar
Soms niet verstandig
14

15. Wel altijd
Systemisch kijken!!!
Birgit de Cnodder
15

16. 1616
AFPN RG behandelaanbod
 TRAINING
● Time – Out training voor stellen
● Training relationeel geweld voor mannen
● Training relationeel geweld voor vrouwen
(samenwerkingsverband met MJD)
● Baas over eigen Boosheid (aanbod voor LVG)
● Baas over eigen Relatie (T.O. voor LVG stellen)
 THERAPIE
● Partnerrelatie therapie / gezinstherapie / ouderbegeleiding
● Individuele therapie
● Hulp aan huis: outreachende zorg
16
Birgit de Cnodder

17. 17
Belangrijk punt van aandacht
Birgit de Cnodder
Inzichten rond de behandeling van relationeel
geweld zijn voortdurend in ontwikkeling
Effect onderzoek = van groot belang
Onderzoek n.a.v recente veranderingen in de
samenwerkingslijnen is een absolute
noodzaak!
17

18. 1818
Parallelprocessen, een factor om alert op te zijn!
 Wat is het?
Vanuit oprechte gedrevenheid en uitgaande van het belang
van je eigen cliënt alleen het eigen stuk binnen het geheel
zichtbaar maken / zien.
Meeveren met wat jouw cliënt, slechts onderdeel van het
geheel (!), inbrengt.
 Hoe herken je het?
Onderlinge spanningen en moeizame samenwerkings-
verbanden waarbij iedereen achterblijft met het gevoel dat
de ander niet begrijpt wat je probeert bij te dragen.
18
Birgit de Cnodder

19. 1919
Gevolg parallelprocessen
 Is het monster tussen de samenwerkende partijen & gooit
vaak roet in het samenwerkingseten !
 Zowel binnen de eigen organisatie als tussen keten of
netwerkpartners
 Kan je blik vertroebelen en je hinderen in het creatief
denken ‘outside the box’
19
Birgit de Cnodder

20. 2020
Hoe parallelprocessen ondervangen?
Cliëntsysteem helpen
=
gezamenlijk doel
Daarom: Blijvend overleg & samenwerking zoeken
20
Birgit de Cnodder

21. 2121
Referenties
Birgit de Cnodder
 J. van Lawick, PP Geweld in families, bijzonder gewoon. NtVP congres dd 28-11-2007 (1)
 Michael P. Johnson, Ph.D., PP Intimate Terrorism and Other Types of Domestic
Violence, dd 14-10-2008
 J. van Lawick, PP Van huiselijk geweld naar familiaal huiselijk geweld, een systemische
visie. dd 17-11-2008
 Asen. E. & Fonagy, P. (2016) Mentalizing Family Violence Part 1: Conceptual Framework.
Family Proces, 1–16
 Dixon, L.; Archer J., & Graham-Kevan, N. (2012). Perpetrator programmes for partner
violence: Are they based on ideology or evidence? Legal and Criminological Psychology,
196-215
 Lawick, J. & Bom. H. (2008) Building bridges: Home visits to multi-stressed families
where professional help reached a deadlock. Journal of Family Therapy 30(4):504 - 516
2121

22. 2222
Verder lezen?
 M. Groen & J. van Lawick (2008). Intieme Oorlog.Van Gennep
uitgeverij
 A. Fruzetti (2006). The High Conflict Couple.New Harbringer
Publications, Inc.
 Gehele themanummer Huiselijk Geweld (december 2010) op
www.NVRG.nl
22
Birgit de Cnodder

23. Deze presentatie is – uiteraard met kleine variaties en
updates van de literatuur – tussen 2011 en 2016
gebruikt bij de voorlichting aan professionals met
bestuurstaken die op een of andere manier betrokken
waren bij het thema ‘huiselijk geweld’ en die kennis
wilden nemen van de systemische visie daarop.
 Contact: info@praktijkdecnodder.nl
 www.prakijkdecnodder.nl
Birgit de Cnodder
23

24. 2424
Tot slot
HARTELIJK DANK
VOOR UW
BELANGSTELLING
24
Birgit de Cnodder