7. ل ي دغ م من م ج ر مرت ن
ِ َْ ُلْ َ ُ اْل ُؤْ ِ ُ ِنْ ُحْ ٍ َ ّ َي
Mümin, bir delikten iki defa sokulmaz.
(Mümin, iki defa aynı yanılgıya düşmez)
Buhârî, Edeb, 83; Müslim, Zühd, 63.
7
8. ِ ّ ِ ا َ َـيْ ُ َا ُنْ َ َأتْ ِـ ِ ال ّـ ّـ َ َ الْ َ َ َ َ َمْ ُ َا
اتق ّ ح ثم ك ت و ب ع س ي ئة حسنة ت حه ل
وخ لق ن س بخلق حسن
ٍ َ َ ٍ ُُ ِ َ َ َا ِ ِ ال ّا
Nerede olursan ol Allah’a karşı gelmekten
sakın; yaptığın kötülüğün arkasından bir iyilik
yap ki bu onu yok etsin. İnsanlara karşı güzel
ahlakın gereğine göre davran.
Tirmizî, Birr, 55.
8
9. ن ّ تع يحب ذ عمل حدك عمل ي قنه
ُ َ ِ ْإ ّ ا َ َ َالى ُ ِ ّ إ َا َ ِ َ أ َ ُ ُمْ َ َ ً أنْ ُت
ل
Allah, sizden birinizin yaptığı işi, ameli ve
görevi sağlam ve iyi yapmasından hoşnut olur.
Taberânî, el-Mu’cemü’l-Evsat, 1/275; Beyhakî, fiu’abü’l-Îmân, 4/334.
9
10. َ ِي َا ُ ِضْ ٌ َ َبْ ُو َ ُعْ َ ً أفْ َُ َا َوْ ُ َ ِل َ ِ ّا ُ َأدْ َا َا ِ َا َ ُ اْل َى
ال م ن ب ع وس ع ن ش بة ضله ق ل ل إ ه إل ّ و ن ه إم طة ذ
ل
عن طر ق و حي ء ش بة من ل م ن
ِ َ ِ ال ّ ِي ِ َالْ َ َا ُ ُعْ َ ٌ ِ َ اْ ِيـ َا
İman, yetmiş küsur derecedir. En üstünü “Lâ ilâhe
illallah (Allah’tan başka ilah yoktur)” sözüdür, en
düşük derecesi de rahatsız edici bir şeyi yoldan
kaldırmaktır. Haya da imandandır.
Buhârî, Îmân, 3; Müslim, Îmân, 57, 58.
10
11. َْنْ ََى ِنْ ُمْ ُنْ َ ًا َلْ ُ َ ّرْ ُ ِ َ ِ ِ َ ِنْ َمْ َسْ َ ِـعْ َ ِ ِ َا ِ ِ َ ِنْ َم
م رأ م ك م كر ف يغي ه بيده فإ ل ي تط فبلس نه فإ ل
ي تط فبق به وذلك عف ل م ن
ِ َسْ َ ِـعْ َ ِ َلْ ِ ِ َ َ ِ َ أضْ َ ُ اْ ِيـ َا
Kim kötü ve çirkin bir iş görürse onu eliyle
düzeltsin; eğer buna gücü yetmiyorsa diliyle
düzeltsin; buna da gücü yetmezse, kalben karşı
koysun. Bu da imanın en zayıf derecesidir.
Müslim, Îmân, 78; Ebû Dâvûd, Salât, 248.
11
12. ع ن ن ل تم ّهم ن ر ع ن ب ك م خ ية ّ وع ن
ٌ َْيْ َا ِ َ َ َس ُ َا ال ّا ُ: َيْ ٌ َـ َتْ ِنْ َشْ َ ِ ا ِ َ َي
ل
ل
ّ ب ت ت رس ف سب ل
ِ َا َتْ َحْ ُ ُ ِي َ ِي ِ ا
İki göz vardır ki, cehennem ateşi onlara dokunmaz:
Allah korkusundan ağlayan göz, bir de gecesini
Allah yolunda, nöbet tutarak geçiren göz.
Tirmizî, Fedâilü’l-Cihâd, 12.
12
13. ل ضرر ول ضر ر
َ َ َ َ َ َ َ ِ َا
Zarar vermek ve zarara zararla karşılık vermek
yoktur.
İbn Mâce, Ahkâm, 17; Muvatta’, Akdıye, 31.
13
14. ل ي من حدك حت يحب خ ه م يحب لن سه
ِ ِ َْ ُؤْ ِ ُ أ َ ُ ُمْ َ ّى ُ ِ ّ ل ِي ِ َا ُ ِ ّ ِ َف
Hiçbiriniz kendisi için istediğini (mü’min)
kardeşi için istemedikçe (gerçek) iman etmiş
olamaz.
Buhârî, Îmân, 7; Müslim, Îmân, 71.
14
15. ا م لم خ م لم ل ي لمه ول ي لمه م ك ن ف ح جة خ ه
ِ َلْ ُسْ ِ ُ أ ُو الْ ُسْ ِ ِ َ َظْ ِ ُ ُ َ َ ُسْ ِ ُ ُ َنْ َا َ ِي َا َ ِ أ ِي
َْا َ ا ُ ِي َا َ ِ ِ َ َنْ َ ّ َ َنْ ُسْ ِ ٍ ُرْ َ ً َ ّ َ ا ُ َنْ ُ ِ َا ُرْ َ ً ِن
ك ن ّ ف ح جته وم فرج ع م لم ك بة فرج ّ ع ه به ك بة م
ل ل
كرب ي م قي مة وم ستر م لم ستره ّ ي م قي مة
ِ َ ُ َ ِ َوْ ِ الْ ِ َا َ ِ َ َنْ َ َ َ ُسْ ِ ًا َ َ َ ُ ا ُ َوْ َ الْ ِ َا
ل
Müslüman müslümanın kardeşidir. Ona zulmetmez,
onu (düşmanına) teslim etmez. Kim, (mümin)
kardeşinin bir ihtiyacını giderirse Allah da onun bir
ihtiyacını giderir. Kim müslümanı bir sıkıntıdan
kurtarırsa, bu sebeple Allah da onu kıyamet günü
sıkıntılarının birinden kurtarır. Kim bir müslümanı(n
kusurunu) örterse, Allah da Kıyamet günü onu(n
kusurunu) örter.
Buhârî, Mezâlim, 3; Müslim, Birr, 58.
15
16. َ َدْ ُُو َ الْ َ ّ َ َ ّى ُؤْ ِ ُوا َ َ ُؤْ ِ ُوا َ ّى َ َا ّوا
ل ت خل ن جنة حت ت من ول ت من حت تح ب
İman etmedikçe cennete giremezsiniz, birbirinizi
sevmedikçe de (gerçek anlamda) iman etmiş
olamazsınız.
Müslim, Îmân, 93; Tirmizî, Sıfâtu’l-Kıyâme, 56.
16
17. ا م لم م سلم ن س م لس نه ويده
ِ ِ َ َ ِ ِ َلْ ُسْ ِ ُ َنْ َ ِ َ ال ّا ُ ِنْ ِ َا
Müslüman, insanların elinden ve dilinden emin
olduğu kimsedir.
Tirmizî, Îmân, 12; Nesâî, Îmân, 8.
17
18. َ َ َا َ ُوا َل َ َا َ ُوا َ َ َ َا َ ُوا َ ُو ُوا ِ َا َ ا ِ إخْ َا ًا
ل تب غض و َ تح سد ول تد بر وك ن عب د ّ و ن
ل
ول يحل لم لم ي جر خ ه ف ق ثلثة اي م
ٍ َ َ َ ِ ّ ِ ُسْ ِ ٍ أنْ َهْ ُ َ أ َا ُ َوْ َ َ َ ِ ِ َ ّا
Birbirinize buğuz etmeyin, birbirinize haset
etmeyin, birbirinize arka çevirmeyin; ey
Allah’ın kulları, kardeş olun. Bir müslümana, üç
günden fazla (din) kardeşi ile dargın durması
helal olmaz.
Buhârî, Edeb, 57, 58.
18
19. إ ّ ال ّدْ َ َهْ ِي إ َى الْ ِ ّ َ إ ّ الْ ِ ّ َهْ ِي إ َى الْ َ ّ ِ َإ ّ ال ّ ُ َ َ َصْ ُ ُ َ ّى
ن ص ق ي د ل بر و ن بر ي د ل جنة و ن رجل لي دق حت
ُكْ َ َ ِنْ َ ا ِ ِ ّي ًا َ إ ّ الْ َ ِ َ َهْ ِي إ َى الْ ُ ُو ِ َ إ ّ الْ ُ ُور َهْ ِي إ َى
ي تب ع د ّ صد ق و ن كذب ي د ل فج ر و ن فج َ ي د ل ل
ال ّا ِ َ إ ّ ال ّ ُ َ َ َـكْ ِ ُ َ ّى ُكْ َ َ ِنْ َ ا ِ َ ّا ًا
ن ر و ن رجل لي ذب حت ي تب ع د ّ كذ ب
ل
Hiç şüphe yok ki doğruluk iyiliğe götürür. İyilik de
cennete götürür. Kişi doğru söyleye söyleye Allah
katında sıddîk (doğru sözlü) diye yazılır. Yalancılık
kötüye götürür. Kötülük de cehenneme götürür. Kişi
yalan söyleye söyleye Allah katında kezzâb (çok yalancı)
diye yazılır.
Buhârî, Edeb, 69; Müslim, Birr, 103, 104.
19
20. ل تم ر خ ك ول تم ز ه ول تع ه م عدة فت لفه
ُ َ ِ َْ ُ َا ِ أ َا َ َ َ ُ َا ِحْ ُ َ َ َ ِدْ ُ َوْ ِ َ ً َ ُخ
(Mümin) kardeşinle münakaşa etme, onun
hoşuna gitmeyecek şakalar yapma ve ona yerine
getirmeyeceğin bir söz verme.
Tirmizî, Birr, 58.
20
21. ِ َ َْ َ ّ ُ َ ِي َجْ ِ أ ِي َ َ َ َ َ َ ٌ َأمْ ُ َ ِالْ َعْ ُو ِ َ َهْ ُ َ َ ِ الْمن
تبسمك ف و ه خ ك لك صدقة و رك ب م ر ف و ن يك عن ُ كر
َ َ َ َْ َ َ ٌ َِرْ َا ُ َ ال ّ ُ َ ِي أرْ ِ ال ّ َ ِ َ َ َ َ َ ٌ َِ َا َ ُ َ ال
صدقة وإ ش دك رجل ف ض ضلل لك صدقة وإم طتك حجر
و ش ك و ع م عن طر ق َك صدقة
ٌ َ َ َ َ َال ّوْ َ َالْ َظْ َ َ ِ ال ّ ِي ِ ل
(Mümin) kardeşine tebessüm etmen sadakadır. İyiliği
emredip kötülükten sakındırman sadakadır. Yolunu
kaybeden kimseye yol göstermen sadakadır. Yoldan
taş, diken, kemik gibi şeyleri kaldırıp atman da senin
için sadakadır.
Tirmizî, Birr, 36.
21
22. ِ ّ ا َ َ َنْ ُ ُ ِ َى ُ َ ِ ُمْ َأمْ َا ِ ُمْ َلـ ِنْ َنْ ُ ُ ِ َى ُُوب ُمْ َأعْ َاِ ُم
ْ إن ّ ل ي ظر إل صورك و و لك و ك ي ظر إل قل ِك و م لك ل
Allah sizin ne dış görünüşünüze ne de mallarınıza
bakar. Ama o sizin kalplerinize ve işlerinize
bakar.
Müslim, Birr, 33; ‹bn Mâce, Zühd, 9;
Ahmed b. Hanbel, 2/285, 539.
22
23. ِ َى ال ّ ّ في ِ َى الْـ َا ِ ِ َ َ َ ُ ال ّ ّ في َ َ ِ الْـ َا ِد
ِ رض رب رض و لد وسخط رب سخط و ل
Allah’ın rızası, anne ve babanın rızasındadır.
Allah’ın öfkesi de anne babanın öfkesindedir.
Tirmizî, Birr, 3.
23
24. :ّ ِ َ َ ُ َ َ َا ٍ ُسْ َ َا ُ َ ُ ّ َ َ ّ ِي
ثلث دعو ت ي تج ب لهن ل شك ف هن
د وة م ل م ود وة مس فر ود وة و لد لولده
ِ ِ َ َ ِ ِ ِ َعْ َ ُ الْ َظُْو ِ، َ َعْ َ ُ الْ ُ َا ِ ِ ، َ َعْ َ ُ الْ َا
Üç dua vardır ki, bunlar şüphesiz kabul edilir:
Mazlumun duası, misafirin duası ve babanın
evladına duası.
İbn Mâce, Dua, 11.
24
25. َا َ َ َ َا ِ ٌ َ َ ًا ِنْ َحْ ٍ َفْ َ َ ِنْ أ َ ٍ َ َن
ٍ م نحل و لد ولد م ن ل أ ضل م دب حس
Hiçbir baba, çocuğuna, güzel terbiyeden daha
üstün bir hediye veremez.
Tirmizî, Birr, 33.
25
26. ِْ َا ُ ُمْ ِ َا ُ ُمْ ِ ِ َا ِ ِم
خي رك خي رك لنس ئه
Sizin en hayırlılarınız, hanımlarına karşı en iyi
davrananlarınızdır.
Tirmizî, Radâ’, 11; ‹bn Mâce, Nikâh, 50.
26
27. َيْس ِ ّا َنْ َمْ َرْ َمْ َ ِي َ َا َ ُ َ ّرْ َ ِي َ َا
ل من م ل ي ح صغ رن ويوق كب رن
Küçüklerimize merhamet etmeyen, büyüklerimize
saygı göstermeyen bizden değildir.
Tirmizî, Birr, 15; Ebû Dâvûd, Edeb, 66.
27
28. ِ َ َا ِ ُ الْ َ ِي ِ َ ُ أوْ ِ َيْ ِ ِ أ َا َ ُ َ َ َا َيْ ِ ف ِ الْ َ ّ ِ َأ َا َ ِال ّ ّا
ك فل يت م له لغ ره ن و هو كه ت ن ي جنة و ش ر ب سب بة
َالْ ُسْ َى
و و ط
Peygamberimiz işaret parmağı ve orta parmağıyla
işaret ederek: “Gerek kendisine ve gerekse
başkasına ait herhangi bir yetimi görüp gözetmeyi
üzerine alan kimse ile ben, cennette işte böyle
.yanyanayız” buyurmuştur
.Buhârî, Talâk, 25, Edeb, 24; Müslim, Zühd, 42
28
29. ا تنب س ع م بق ت ق ل ي رس ل ل وم هن ق ل ا ش ك ب ّ و ّ ُ و
َ ِجْ َ ِ ُوا ال ّبْ َ الْ ُو ِ َا ِ َاُوا َا َ ُو َ ِ َ َا ُ ّ َا َ: َل ّرْ ُ ِا ِ َالسحْر
ل
ق ل ن س لت حرم ّ ل ب حق و ل رب و ل م ل يت م و تول ي م
َ َْتْ ُ ال ّفْ ِ اّ ِي َ ّ َ ا ُ إ ّ ِالْ َ ّ َأكْ ُ ال ّ َا َأكْ ُ َا ِ اْل َ ِي ِ َال ّ َّي َو
ل
ز ف وق ف م صن ت غ فلت م من ت
ِ ال ّحْ ِ َ َذْ ُ الْ ُحْ َ َا ِ الْ َا ِ َ ِ الْ ُؤْ ِ َا
İnsanı) helâk eden şu yedi şeyden kaçının. Onlar nelerdir)
ya Resulullah dediler. Bunun üzerine: Allah’a şirk
koşmak, sihir, Allah’ın haram kıldığı cana kıymak, faiz
yemek, yetim malı yemek, savaştan kaçmak, suçsuz ve
.namuslu mümin kadınlara iftirada bulunmak buyurdu
.Buhârî, Vasâyâ, 23, Tıbb, 48; Müslim, Îmân, 144
29
30. ّ َنْ َا َ ُؤْ ِ ُ ِال َالْ َوْ ِ ال ِ ِ َ َ ُؤْ ِ َا َ ُ َ َنْ َا َ يؤْ ِ ُ ِا
ل
ِ م ك ن ي من ب ّ و ي م خر فل ي ذ ج ره وم ك ن ُ من ب ِ
َالْ َوْ ِ ال ِ ِ َلْ ُكْ ِمْ َيْ َ ُ َ َنْ َا َ ُؤْ ِ ُ ِا ِ َالْ َوْ ِ ال ِ ِ َلْ َ ُل
ْ و ي م خر ف ي ر ض فه وم ك ن ي من ب ّ و ي م خر ف يق
ل
َْيْ ًا أوْ ِ َصْ ُت
خ ر لي م
Allah’a ve ahiret gününe imân eden kimse,
komşusuna eziyet etmesin. Allah’a ve ahiret
gününe imân eden misafirine ikramda bulunsun.
Allah’a ve ahiret gününe imân eden kimse, ya
.hayır söylesin veya sussun
.Buhârî, Edeb, 31, 85; Müslim, Îmân, 74, 75
30
31. م ز ل ج ر ل ي ص ن ب ج ر حت ظن ت نه سيورثه
ُ ُ ّ َ ُ َ ُ ّ َا َا َ ِبْ ِي ُ ُو ِي ِي ِالْ َا ِ َ ّى َ َنْ ُ أ
Cebrâil bana komşu hakkında o kadar çok
;tavsiyede bulundu ki
ben (Allah Teâlâ) komşuyu komşuya mirasçı
.kılacak zannettim
.Buhârî, Edeb, 28; Müslim, Birr, 140, 141
31
32. ل
ّ ملة و م ك ن ك مج هد ف سب ل
ِ َل ّا ِي َ َى الرْ َ َ ِ َالْ ِسْ ِي ِ َالْ ُ َا ِ ِ ِي َ ِي ِ ا
ا س ع عل
و ق ئم ل ل ص ئم ّه ر
َ أ ِ الْ َا ِ ِ الّيْ َ ال ّا ِ ِ الن َا
Dul ve fakirlere yardım eden kimse, Allah
yolunda cihad eden veya gündüzleri (nafile) oruç
tutup, gecelerini (nafile) ibadetle geçiren kimse
.gibidir
;Buhârî, Nafakât, 1; Müslim, Zühd, 41
.Tirmizî, Birr, 44; Nesâî, Zekât, 78
32
33. كل ن دم خط ء وخ ر خط ئ ن تو ب ن
َ ُ ّ ابْ ِ آ َ َ َ ّا ٌ َ َيْ ُ الْ َ ّا ِي َ ال ّ ّا ُو
.Her insan hata eder
.Hata işleyenlerin en hayırlıları tevbe edenlerdir
.Tirmizî, Kıyâme, 49; İbn Mâce, Zühd, 30
33
34. َ َ ًا لمْ ِ الْ ُؤْ ِ ِ ِ ّ أمْ َ ُ ُّ ُ َيْ ٌ َ َيْس َا َ ل َ ٍ ِ ّ ِلْ ُؤْ ِن: ِن
ْ عجب ر م من إن ره كله خ ر ول ذ ك حد إل ل م م ِ إ
أ َا َتْ ُ َ ّا ُ َـ َ َ َـ َا َ َيْ ًا َ ُ َِنْ أ َا َتْ ُ َ ّا ُ َ َ َ َـ َان
َ ص ب ه سر ء ش كر ف ك ن خ ر له وإ ص ب ه ضر ء صبر ف ك
خ ر له
ُ َ َيْ ًا
Mü’minin başka hiç kimsede bulunmayan ilginç
bir hali vardır; O’nun her işi hayırdır. Eğer bir
genişliğe (nimete) kavuşursa şükreder ve bu onun
için bir hayır olur. Eğer bir darlığa (musibete)
uğrarsa sabreder ve bu da onun için bir hayır
olur.
Müslim, Zühd, 64; Dârim”, Rikâk, 61.
34
37. ُ ُ َ َ ّ ِ َ ْأعْ ُوا ال ِي َ أجْ َ ُ َبْ َ أن
ج ر ره ق ل يجف عرقه ط
İşçiye ücretini, (alnının) teri kurumadan veriniz.
İbn Mâce, Ruhûn, 4.
37
38. م م م لم ي رس غ س ي رع ز ع في كل م ه
ُ َْا ِنْ ُسْ ِ ٍ َغْ ِ ُ َرْ ًا أوْ َزْ َ ُ َرْ ًا َ َـأ ُ ُ ِن
ط ر إ س ن به مة إل ك ن له به صدقة
ٌ َ َ َ ِ ِ ُ َ َ َيْ ٌ أوْ ِنْ َا ٌ أوْ َ ِي َ ٌ ِ ّ َا
Bir müslümanın diktiği ağaçtan veya ektiği
ekinden insan, hayvan ve kuşların yedikleri
şeyler, o müslüman için birer sadakadır.
Buhârî, Edeb, 27; Müslim, Müsâkât, 7, 10.
38
39. إن ف جسد م غة إذ صلح صلح جسد كله
ُ ُّ ُ َ َ ِْ ّ ِي الْ َ َ ِ ُضْ َ ً ِ َا َ َ َتْ َ َ َ ال
وإذ فسد فسد جسد كله ل وهي ق ب
ُ َِْ َا َ َ َتْ َ َ َ الْ َ َ ُ ُّ ُ أ َ َ ِ َ الْ َل
İnsanda bir organ vardır. Eğer o sağlıklı ise bütün
vücut sağlıklı olur; eğer o bozulursa bütün vücut
bozulur. Dikkat edin! O, kalptir.
Buhârî, Îmân, 39; Müslim, Müsâkât, 107.
39