Wateroverlast of waterschaarste? Marktonderzoek: Waar liggen de bouwprofessionals wakker van?

1. Onderzoek
Wateroverlast of waterschaarste
Waar liggen de bouwprofessionals wakker van ?
Bieke Gepts
25 november 2010

2. Mediaoverzicht afgelopen 14 dagen
 Te veel verharde oppervlakten
 Beken zijn rechtgetrokken
 Bodems verzadigd en waterlopen opgezwollen
 Vlaanderen ontbost meer dan 1.5 voetbalveld per dag
 Verkavelingen op natuurlijke overstromingsgebieden
 Te snelle afvoer naar de rivieren
 …

3. Probleemstelling
 Bieden de bestaande systemen een accurate oplossing voor
de Belgische omgeving en omstandigheid ?
 Door welke hoofdspeler in de ganse keten moet dit item
gedragen worden ?
 Wat houdt de bouwprofessional bezig: wateroverlast of
watersnood ?

4. Onderzoeksopzet
 Oktober – November
 Vlaanderen
 Niet residentieel
 Fase 1: 20 diepte-interviews
 Fase 2: 100 telefonische enquêtes bij bouwprofessionals
– 20 gemeenten
– 20 architecten
– 10 studiebureaus
– 20 wegenbouwers (middelgrote)
– 20 aannemers van industriële gebouwen
– 10 industriële bouwheren

5. Inhoud presentatie
 Voor welke systemen wordt doorgaans geopteerd ?
 Wie zijn de betrokken partijen en wie heeft de beslissende rol ?
 Wateroverlast of waterschaarste, waar ligt de bouwprofessional
wakker van ?

6. DE VERSCHILLENDE SYSTEMEN

7. Welke systemen worden doorgaans geplaatst ?
Bouwvergunning => watertoets
Keuze systeem voor beheer van opgevangen water op
verharde delen
Bufferend systeem
Gebruiken voor
sanitair,
bluswater, …
Infiltratie in grond
(vertraagd)
afvoeren
Infiltrerend
systeem
Infiltratie in grond
66% van de respondenten opteert doorgaans voor een mix
van bufferende en infiltrerende systemen
Waarom ?
Rekening houden met stabiliteit grond, huidig
grondwaterpeil en activiteit bouwheer
Van de 34% andere respondenten stelt 82% dat het enkel om
een bufferend systeem gaat

8. Welke bufferende systemen worden doorgaans
toegepast ?
Bufferende systemen
Aannemer
industrie
Architect
Bouw
heer
Gemeente
Studie
bureau
Wegen
bouw
Totaal
Tanks 31,58% 40,00% 77,78% 25,00% 66,67% 11,11% 33,87%
Kratten 15,79% 20,00% 0,00% 25,00% 0,00% 50,00% 24,19%
Gebetonneerd bekken 26,32% 20,00% 22,22% 37,50% 33,33% 11,11% 22,58%
Open vijver 21,05% 20,00% 0,00% 12,50% 0,00% 22,22% 16,13%
Wadi/afvoer naar groenzone 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 5,56% 1,61%
Andere 5,26% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 1,61%
Eindtotaal 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00%

9. Wat gebeurd er met het gebufferde water ?
Gebufferd water
Aannemer
industrie
Architect
Bouw
heer
Gemeente
Studie
bureau
Wegen
bouw
Totaal
Vertraagd afvoeren 36,84% 50,00% 55,56% 80,00% 50,00% 72,22% 56,14%
(Her)gebruik 57,89% 50,00% 44,44% 20,00% 50,00% 22,22% 40,35%
Infiltreren 5,26% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 5,56% 3,51%
Eindtotaal 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00%
Slechts 3.51% van het gebufferde water wordt nadien geïnfiltreerd.

10. Welke infiltrerende systemen worden doorgaans
toegepast ?
Infiltrerende systemen
Aannemer
industrie
Architect
Bouw
heer
Gemeente
Studie
bureau
Wegen
bouw
Totaal
Infiltrerende klinkers 23,08% 100,00% 50,00% 0,00% 0,00% 55,56% 42,11%
Kratten 69,23% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 22,22% 34,21%
Wadi/Afvoer naar groenzone 7,69% 0,00% 0,00% 50,00% 100,00% 5,56% 10,52%
Grasdallen 0,00% 0,00% 50,00% 50,00% 0,00% 5,56% 7,89%
Infiltrerende buizen 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 11,11% 5,26%
Eindtotaal 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00%

11. BETROKKEN PARTIJEN EN HUN ROL ?

12. Wie komt in aanraking met de watertoets of
waterbeheer systemen ?
Frequentie
Aannemer
industrie
Architect
Bouw
heer
Gemeente
Studie
bureau
Wegen
bouw
Totaal
Eenmalig 0,00% 0,00% 60,00% 0,00% 0,00% 0,00% 6,00%
Soms 20,00% 9,52% 30,00% 45,00% 0,00% 20,00% 22,00%
Vaak 80,00% 90,48% 10,00% 55,00% 100,00% 80,00% 72,00%
Eindtotaal 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00%
Studiebureau en architect hebben het meest te maken met de watertoets

13. Wie beslist volgens de respondenten over het gekozen
systeem ?
68.32%
62.38% 61.39%
13.86% 12.87%
0.00%
10.00%
20.00%
30.00%
40.00%
50.00%
60.00%
70.00%
80.00%
Architect Bouwheer Studiebureau Aannemer industrie Wegenbouwer
Ja, deze partij beslist over het systeem

14. Is een uitgewerkte studie door een specialist belangrijk ?
Uitgewerkte studie door
experts
Aannemer
industrie
Architect
Bouw
heer
Gemeente
Studie
bureau
Wegen
bouw
Totaal
Belangrijk 85,00% 52,38% 40,00% 70,00% 100,00% 70,00% 69,31%
Eerder belangrijk 10,00% 23,81% 0,00% 20,00% 0,00% 20,00% 14,85%
Eerder onbelangrijk 5,00% 23,81% 10,00% 10,00% 0,00% 10,00% 10,89%
Onbelangrijk 0,00% 0,00% 50,00% 0,00% 0,00% 0,00% 4,95%
Eindtotaal 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00%

15. Moet de architect dan die specialist zijn ?
Aannemer
industrie
Architect
Bouw
heer
Gemeente
Studie
bureau
Wegen
bouw
Totaal
akkoord 70,00% 42,86% 30,00% 65,00% 90,00% 65,00% 60,40%
eerder akkoord 20,00% 19,05% 20,00% 10,00% 10,00% 20,00% 16,83%
eerder niet akkoord 10,00% 23,81% 10,00% 5,00% 0,00% 5,00% 9,90%
niet akkoord 0,00% 14,29% 40,00% 10,00% 0,00% 10,00% 10,89%
Weet niet 0,00% 0,00% 0,00% 10,00% 0,00% 0,00% 1,98%
Eindtotaal 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00%
“De keuze van het beste systeem en de berekening hiervan is specialistenwerk,
daar zou een andere partij dan een architect zich mee moeten bezighouden.”

16. WATEROVERLAST OF …
WATERSCHAARSTE ?

17. Wateroverlast of waterschaarste ?
 “Water is de belangrijkste en misschien schaarste grondstof van de XXI° eeuw en
zal dus ook één van de grootste zorgen van de volgende generatie zijn.”
Prof. J. Berlamont , K.U.Leuven
 "België moet rekening houden met waterschaarste. Bij een klimaatverandering
moeten we eerder vrezen voor waterschaarste dan voor overstromingen.”
De Standaard – 8 februari 2007
 “Vlaanderen ligt volgens UNESCO in één van de risicogebieden met kans op
waterschaarste: in de helft van de meetpunten werd een dalende
grondwaterspiegel geregistreerd.”
VILT – 1 september 2010
 “Augustus was uitgesproken nat, en toch blijft het grondwaterpeil verontrustend
laag. België staat bijna droog !” zegt de Vlaamse Milieu Maatschappij (VMM).”
De Morgen – 2 september 2010
79% ligt wakker van wateroverlast
• groeiend oppervlakte verhardingen
• gebrekkig onderhoud van grachten
en riolering
• te weinig natuurlijke infiltratie
28% ligt wakker van waterschaarste
• schaarste van het goed

18. Conclusie ?
 Combinatie van verschillende systemen
 Zeer weinig infiltratie
 Een specialist ter zake die zich verdiept in de materie is
aangeraden. Wie moet de specialist zijn?
 Vandaag ligt de bouwprofessional nog wakker van
wateroverlast

19. Industrieterrein Ravenshout
Industrieweg 45
3980 Tessenderlo
Tel +32 13 35 60 76
Fax +32 13 35 60 71
info@essencia.be
www.essencia.be