5. Slag op het bevroren Peipusmeer Filmclip uit ‘Alexander Nevskij’ SergejEisenstein (1938) Russische infanterie verslaat Lijflandse cavalerie; Einde van Teutoonse expansie
7. Alexander Nevskij en zijn tijd Europa 1250 stichting Amsterdam 1215 Magna Charta 1241 Slag bij Leignitz 1291 val van Akko Ontwikkelingen: Verstedelijking; commercie; nationale staten; nieuwe religieuze orden; Rusland 1223 Slag aan de Kalka 1227 Dood Dzengis Khan 1236 Mongoolse campagne 1240 Val van Kiev 1240 Zweden verslagen 1242 ‘Teutonen’ verslagen 1240-ca. 1500 ‘Tataars juk’
9. Alexander Nevskij 1220-1263 1220 vierde (?) zoon van Jaroslav II 1236 grootvorst van Novgorod 1240 verslaat de Zweden bij de Neva; ballingschap 1241 Pskov onder Lijfland ; ‘Nevskij’ terug 1241 verslaat de Lijflanders (‘Teutonen’) Peipusmeer --- samenwerking met Mongolen? 1252 Khan en ‘jarlyk’ ; Nevskij Grootvorst Wladimir 1259 slaat opstand Novgorod neer 1263 overleden op terugweg uit Sarai; monnik; appanage Moskou voor Daniel 1547 heilig verklaard door orthodoxe kerk;
11. ‘Rusland’ Ca. 1000 1. ‘eenheidstaat’ 2. onafhankelijk 3. Noord-Zuid handel 4. westen centrum 5. orthodoxie 6. permanent conflict Ca. 1300 Versnippering ‘Tataars juk’ Handel Oost-West Oka-Wolga centrum Religieus divers PaxMongolica
12. ‘weg van de Varjagen naar de Grieken’ Gardariki; slavische gemeenschappen; Rurik; Nowgorod en de Hanze; Kiev-Roes; Vorst en ‘Druzhina’ (bojaren); ‘Roes’-controverse; Wladimir en de keuze voor de orthodoxie; Jaroslav de Wijze (‘Russisch Recht’); steppevolkeren; dynastie en appanage; 1169 Bogoliubski – Kiev onmachtig en ontvolking
13.
14. Invloed Alexander Nevskij:conclusies a. groot militair b. collaboratie? c. westerse invloed nihil? c. oost-oriëntatie: 1. bestuur (autocratie) 2. belasting (tribuut) 3. recht (doodstraf) 4. toekomst Moskou (appanage)